Diariusz Senatu RP: spis treści, następna część dokumentu

W dniach 17, 18 i 19 marca 2004 r. odbyło się 58. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak i wicemarszałkowie - Jolanta Danielak, Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Zbigniewa Gołąbka i Sławomira Izdebskiego; listę mówców prowadził senator S. Izdebski.

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz o zmianie innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o zgromadzeniach oraz ustawy - Prawo o ruchu drogowym,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o przewozie koleją towarów niebezpiecznych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw*,

______________

* Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu przedstawił senator Ryszard Sławiński. Senator przypomniał, że negocjacje akcesyjne w obszarze: kultura i polityka audiowizualna, zakończyły się 4 grudnia 2000 r., kiedy na sesji ministerialnej Międzyrządowej Konferencji Akcesyjnej kraje członkowskie Unii Europejskiej podjęły decyzję o tymczasowym zamknięciu negocjacji, uwarunkowanym jednak pełnym dostosowaniem przepisów o radiofonii i telewizji do postanowień dyrektywy Rady nr 89/552/EWG w sprawie koordynacji określonych przepisów prawa, ustawodawstwa lub działań administracyjnych w państwach członkowskich w zakresie emisji programów telewizyjnych, zwanej dyrektywą o telewizji bez granic, znowelizowanej w 1997 r. dyrektywą nr 97/36/WE.

Senator sprawozdawca podkreślił, że ustawa o radiofonii i telewizji wymaga również dostosowania do zasad prawa wspólnotowego w zakresie możliwości prowadzenia przez podmioty z Unii Europejskiej działalności publicznej nadawczej w Polsce, a więc zmiany przepisów w zakresie liberalizacji kapitałowej. Konieczne jest także uwzględnienie zasad wspólnotowych w zakresie udzielenia pomocy publicznej radiu i telewizji.

W poszczególnych artykułach ustawy sformułowane są kwoty ilościowe oraz zasady tworzenia zespołów twórczych działających w sferze produkcji programów polskich i europejskich, jak również kwoty i proporcje czasów ich nadawania. Ustawa nakłada na nadawców obowiązki mające na celu promocję produkcji i dystrybucję audycji europejskich, w tym audycji wytworzonych przez producentów niezależnych.

Dyskutowano też nad stosowaniem przepisów chroniących dzieci i młodzież. Terminy "nieletni", "niepełnoletni" budziły na posiedzeniu komisji sporo emocji, stąd komisja przyjęła poprawkę, zgodnie z którą wszędzie wprowadza się określenie "dzieci i młodzież" w miejsce słów "nieletni" bądź "niepełnoletni". Senator zapowiedział jednak, że komisja zapewne wycofa tę poprawkę, ponieważ ustawodawstwo europejskie mówi o małoletnich. Dlatego również ta kwestia będzie bardzo ważnym zadaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która ustali sposób informowania graficznego o zagrożeniach oraz wskaże szkodliwość programów dla poszczególnych grup wiekowych. Do tej pory wskazywanie graficzne ostrzegające dzieci i młodzież przed zagrożeniami wynikało z umowy nadawców, a od momentu uchwalenia rozpatrywanej ustawy będzie to, z woli ustawodawcy, nakaz. Ochrona zostanie więc wzmocniona i będzie skuteczniejsza niż do tej pory.

Omawiając ustawę, senator wskazał, że zgodnie z postanowieniami dyrektywy o telewizji bez granic nowelizacja wprowadza zakaz reklamy ukrytej wyrobów tytoniowych, napojów alkoholowych, usług medycznych świadczonych wyłącznie na podstawie skierowania lekarza, produktów leczniczych (zastanawiano się, czy produkty lecznicze to nie to samo co lekarstwa), gier losowych (z pewnymi wyjątkami). Nowelizacja reguluje też kwestię sponsorowania audycji i innych przekazów, stanowiąc, iż powinny one być oznakowane przez wskazanie sponsora na ich początku lub na końcu. Również w tym wypadku pewne obowiązki nakłada się na Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, która będzie mogła ustalić sposób sponsorowania audycji bądź innych przekazów.

Harmonizacja ustawy o radiofonii i telewizji z przepisami wspólnotowymi o swobodnym przepływie kapitału sprawiła, iż w pełni zostały zniesione ograniczenia kapitałowe względem podmiotów z europejskiego obszaru gospodarczego. Projektodawca wziął pod uwagę międzynarodowe zobowiązania Polski dotyczące stopniowego osiągania liberalizacji w zakresie przepływu kapitału, uwzględniając jednocześnie uwarunkowania i stopień rozwoju polskiego rynku medialnego. To sprawiło, że poziom udziału kapitału zagranicznego w mediach elektronicznych w wypadku osób i podmiotów zagranicznych spoza państw członkowskich Unii Europejskiej został podniesiony do 49% (na posiedzeniu komisji zastanawiano się jednak, co stanęło na przeszkodzie temu, by utrzymać udział obcego kapitału na dotychczasowym poziomie 33%).

Nowelizacja zawiera regulacje związane z koniecznością przestrzegania przepisów wspólnotowych w zakresie udzielania pomocy publicznej podmiotom funkcjonującym na rynku. Pomoc publiczna to abonament i ewentualne dotacje budżetowe. W rozpatrywanej ustawie nie znalazł się zapis dotyczący precyzyjnego określania, które z zadań są misją. Projekt rządowy zakładał podział zadań publicznej radiofonii i telewizji na zadania wynikające z realizacji misji publicznej oraz na pozostałe, czyli zadania komercyjne. Z tym podziałem związany był obowiązek, zapisany w art. 31a, prowadzenia odrębnej rachunkowości w odniesieniu do działalności misyjnej i pozostałej działalności oraz zasada, zapisana w art. 50 ust. 1, iż wpływy z abonamentu są przeznaczane wyłącznie na działalność misyjną. W opinii senatora sprawozdawcy, zatarcie granicy między tym, co misyjne, a tym, co komercyjne, przyniosłoby niewątpliwie upadek, a w każdym razie obniżenie pozycji mediów publicznych, nie mówiąc o szkodzie, jaką poniosłaby kultura i edukacja. Komisji udało się tę lukę wypełnić, przyjmując dwie poprawki.

Senator R. Sławiński zaznaczył, że istotne znaczenie ma tu dyrektywa nr 80/723 EWG w sprawie przejrzystości stosunków między państwami członkowskimi a przedsiębiorstwami publicznymi. Istotny jest też komunikat Komisji Europejskiej o stosowaniu zasad publicznej pomocy do publicznych usług w zakresie nadawania programów. Komunikat ten uzupełnia ogólne zasady udzielania pomocy publicznej w związku ze świadczeniem usług o charakterze powszechnym w odniesieniu do nadawców radiowo-telewizyjnych i realizowanej przez nich działalności misyjnej. Komunikat wymaga też, aby finansowanie ze źródeł publicznych było przeznaczone tylko na realizację formalnie określonej misji publicznej, a nie służyło subsydiowaniu działalności komercyjnej i rynkowej, ponieważ zakłócałoby konkurencję z podmiotami rynkowymi pozbawionymi środków publicznych. W ustawie jest więc zapisany obowiązek odrębnego i bardzo sumiennego prowadzenia oddzielnej rachunkowości w razie wykorzystywania środków pomocy publicznej.

Senator sprawozdawca wskazał na jeszcze jeden problem. Jak stwierdził, obecnie w Polsce ściągalność abonamentu wynosi 54%. Plany rozdziału na rok 2004 już są rozpisane, w ustawie zapisano tymczasem powołanie czterech nowych ośrodków regionalnych telewizji. W opinii senatora, warto określić w ustawie termin ich powołania na 1 stycznia 2005 r., tak by Krajowa Rada, a przede wszystkim Telewizja Polska SA mogły należycie przygotować finansowanie i sprawy organizacyjne związane z powołaniem nowych ośrodków. Może w drugiej części ustawy o radiofonii i telewizji zostaną sformułowane nowe skuteczne zasady ściągalności abonamentu, co dodatkowo uzasadni powołanie nowych ośrodków regionalnych.

Senator R. Sławiński, kończąc sprawozdanie, wniósł o poparcie 18 poprawek sformułowanych przez komisję.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 5 marca 2004 r., i  przekazana do Senatu 8 marca. Tego samego dnia marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, w toku prac legislacyjnych w Sejmie wniesiono do tej ustawy wiele zmian i uszczegółowień, w tym wyłączono z projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozdział 12, w którym odnoszono się do kwestii zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Sejm wyszedł z założenia, iż problematyka tego obszaru wymaga odrębnego i wszechstronnego rozpatrzenia z uwzględnieniem opinii środowisk twórców, organizacji konsumenckich i producentów. Senator poinformował, że między innymi dlatego Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej na swoim posiedzeniu 12 marca br. nie rozpatrzyła zakresu merytorycznego tego rozdziału.

Jak stwierdził senator W. Mańkut, do najważniejszych zmian wprowadzanych w ustawie należą: doprecyzowanie, że utworem rozpowszechnianym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie; sformułowanie w słowniczku ustawy definicji technicznych zabezpieczeń i informacji na temat zarządzania prawami; określenie, że wynagrodzenie z tytułu dokonywanych zawodowo sprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego oraz rękopisów utworów literackich i muzycznych wypłacane będzie twórcy lub jego spadkobiercom wyłącznie za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania; wprowadzenie obowiązku pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania przy zawieraniu umowy dotyczącej publicznego udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, na przykład za pośrednictwem Internetu; ograniczenie prawa organizacji radiowych i telewizyjnych do utrwalania utworów w celu zgodnego z prawem korzystania z nich jedynie do utrwalania za pomocą własnych środków; doprecyzowanie, że zakres własnego użytku osobistego obejmuje wyłącznie korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworu; wyłączenie konieczności uzyskiwania zezwolenia twórców w wypadku przejściowego lub incydentalnego zwolnienia utworu stanowiącego zwielokrotnienie utworu będącego integralną i podstawową część procesu technologicznego; odniesienie dozwolonego użytku utworu, o którym mowa w art. 25 ustawy, również do udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym (w szczególności dotyczy to umieszczenia utworów w prasowych serwisach internetowych).

Do zmian tych zaliczyć należy także: umożliwienie bibliotekom, archiwom i szkołom odpłatnego udostępniania zbiorów dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem terminali znajdujących się na terenie danych jednostek; umożliwienie zamieszczania rozpowszechnianych drobnych utworów lub fragmentów większych utworów w antologiach; umożliwienie korzystania z już z rozpowszechnianych utworów dla dobra osób niepełnosprawnych bądź w celu reklamy, wystawy publicznej lub publicznej sprzedaży utworów; umożliwienie korzystania z utworu dla celów bezpieczeństwa publicznego lub w celu zapewnienia sprawnego przebiegu postępowań administracyjnych; wprowadzenie przepisu, który daje producentom lub wydawcom egzemplarzy utworów literackich, muzycznych, plastycznych, fotograficznych i kartograficznych niekorzystających z ochrony autorskich praw majątkowych możliwość rozliczania wpłat na Fundusz Promocji Twórczości (do wartości 1000 euro); sformułowanie w ustawie przepisów dotyczących kontroli produkcji nośników optycznych, to jest przepisów zmierzających do eliminacji, bądź też znacznego ograniczenia nielegalnej produkcji nośników optycznych i obrotu nimi, w szczególności jeśli chodzi o płyty CD i DVD, co zostało zawarte w rozdziale 12^1.

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu przedstawił senator Ryszard Sławiński. Senator zaznaczył, że podstawowym celem rozpatrywanej nowelizacji jest wdrożenie do polskiego systemu ochrony praw autorskich i praw pokrewnych postanowień dyrektywy 2001/29WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i praw pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym, a także wprowadzenie rozwiązań zmierzających do ograniczenia problemu piractwa w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w sferze nośników optycznych, czyli płyt CD i DVD.

Jak wskazał senator sprawozdawca, ustawa ta ma wyraźnie zarysowane dwie części. Pierwsza dotyczy aspektów dostosowawczych, głównie w obszarze nowych nośników utworów, takich jak Internet czy płyty CD i DVD. Najważniejszym jej celem jest ochrona interesów twórców poprzez doprecyzowanie przepisów dotyczących korzystania z utworów, skutków ich upowszechniania oraz zwielokrotniania. Ustawa reguluje także sposoby i skutki zabezpieczeń utworów przed różnego rodzaju nielegalnym ich wykorzystywaniem.

Senator R. Sławiński zaznaczył, że Sejm, niestety, wycofał z tej nowelizacji rozdział 12, w którym była propozycja regulacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, dziedziny bardzo ważnej dla tysięcy twórców i autorów. Brak pełnych regulacji ustawowych co do sposobu ich wynagradzania powoduje konkretne straty. To samo dotyczy art. 20 i 20¹, dotyczących opłat za zwielokrotnianie utworów metodami reprograficznymi. Senator wyraził nadzieję, że w kolejnej nowelizacji te dwie ważne kwestie zostaną w pełni i szybko rozwiązane.

W ustawie znalazł się nowy rozdział 12¹, dotyczący kontroli produkcji nośników optycznych, czyli płyt CD i DVD. Zdaniem senatora, to bardzo ważna regulacja, jakkolwiek są też opinie, że jest to sfera produkcyjna biznesu prywatnego i regulacje, które tam są zawarte, a które dają ministrowi kultury bardzo silną pozycję jako organowi kontrolnemu i nadzorczemu, nie powinny mieć miejsca. Tymczasem sprawa jest poważna, gdyż piractwo w Polsce jest ogromne. Szacuje się, że do 90% płyt CD i DVD sprzedawanych jest poza oficjalnym obiegiem, a roczne straty wynoszą około 500 milionów dolarów. Dane te mogą być przesadzone, ale problem jest bardzo istotny.

Senator R. Sławiński poinformował, że Komisja Kultury i Środków Przekazu postanowiła przedłożyć Izbie 25 poprawek do ustawy. Część z nich miała charakter legislacyjny, doprecyzowujący, część zaś dotyczyła nowego art. 12¹ i wprowadzała istotne rozstrzygnięcia co do kontroli i penalizacji nielegalnej produkcji nośników optycznych.

Wnioski o charakterze legislacyjnym złożyli ponadto senatorowie R. Sławiński i Dorota Kempka.

Wszystkie propozycje zmian w ustawie rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje poparły 26 spośród 38 zgłoszonych ogółem poprawek.

Uchwała

Ustawa ta została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 4 marca 2004 r., a do Senatu przekazana 8 marca. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Zbigniew Kulak. Senator podkreślił, że ustawa o zmianie ustawy o języku polskim zachowuje i szanuje zapisy dotyczące ochrony języka polskiego uchwalone w 1999 r. i uściślone kilkoma kolejnymi nowelizacjami. Rozpatrywana nowelizacja ma zaś na celu dostosowanie zapisów ustawy do wymogów Unii Europejskiej przy poszanowaniu orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, które mówi, że każde państwo ma prawo wspierać i chronić swoje dziedzictwo kulturalne.

Senator sprawozdawca przypomniał, że dotychczasowa ustawa wymagała bezwzględnego stosowania języka polskiego także w obrocie gospodarczym, we wszystkich sytuacjach codziennej praktyki. Stanowi to jednak niekiedy barierę w prowadzeniu działalności gospodarczej i jest ograniczeniem swobody jednolitego rynku przepływu towarów i świadczenia usług.

Co zaś do przedsiębiorców, to już w 2000 r. rząd stwierdził, że przepis ustawy ustanawiający ogólne wymogi dotyczące formy prawnej zawieranych umów, to jest sporządzania ich w formie pisemnej i w języku polskim pod rygorem nieważności, wprowadza utrudnienia w obrocie prawnym, jeśli chodzi o zagraniczne osoby mające siedzibę w Polsce i prowadzoną przez nie działalność, i budzi poważne wątpliwości w środowiskach gospodarczych. Konieczność podpisywania z kontrahentami umów w języku polskim, mimo prowadzenia wcześniejszych negocjacji, zawierania kontraktów w innym języku, wybranym przez obie strony, może powodować spadek konkurencyjności firm polskich na rynkach zagranicznych. Przez to utrudniona będzie również procedura prowadzenia sporów sądowych, gdyż jedyną wiążącą wersją umowy będzie umowa w polskiej wersji językowej. Ten fakt może spowodować zarzuty nierównego traktowania stron. Ponadto konieczność sporządzania w języku polskim dokumentów dla nieznającej języka polskiego i niemogącej zweryfikować podpisanych dokumentów kadry kierowniczej firm zagranicznych działających w Polsce znacząco wpłynie na dezorganizację procesu decyzyjnego. Takim sytuacjom ma zapobiec przedłożona nowelizacja.

Senator poinformował, że rozpatrywany projekt ustawy został przekazany do konsultacji Federacji Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki, Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", Związkowi Banków Polskich, Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej. Związek Banków Polskich przedstawił opinię, że przedmiotowa nowelizacja usuwa przeszkody, które do tej pory krępowały polskich przedsiębiorców w kontaktach z partnerami z innych krajów, i pozytywnie zaopiniował projekt. Federacja Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki po zapoznaniu się z projektem nowelizacji nie wniosła żadnych zastrzeżeń i uwag. Pozostałe podmioty zapytane w tej sprawie nie wypowiedziały się w sprawie projektu.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie ośmiu poprawek do ustawy. Jedna z nich zmieniała, całkowicie przeredagowywała brzmienie zapisu mówiącego o tak zwanych piktogramach, czyli o rysunkach, schematach, które są językiem na tyle powszechnie zrozumiałym, że nie wymagają dodatkowego opisu w formie słownej. Jeśli jednak już ten opis jest, to, oczywiście, musi być w języku polskim, ale jeżeli go nie ma w wersji, która przychodzi na nasz, polski rynek - szczególnie jeśli chodzi o relacje konsumenckie, są to tylko piktogramy - to wtedy nie stawia się wymogu, żeby dodatkowo opisywać słownie to, co obrazki w oczywisty sposób przedstawiają.

Sprawozdawca Komisji Kultury i Środków Przekazu senator Kazimierz Pawełek zaznaczył, że rozpatrywana ustawa jest już trzecią nowelizacją zasadniczej ustawy o języku polskim z 7 października 1999 r. Celem tej nowelizacji jest dostosowanie polskiego ustawodawstwa do praw Unii Europejskiej i zagwarantowanie prawidłowego funkcjonowania jednolitego rynku wspólnotowego, w tym swobodnego przepływu towarów, swobody świadczenia usług oraz swobody zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej.

Zdaniem senatora, w tym zakresie szczególnie ważne są postanowienia zawarte w art. 7a, 7b oraz w art. 8. Postanowienia te w pełni zaspokajają naszą dumę narodową z posiadania własnego języka, a jednocześnie nie powodują najmniejszej dysharmonii w funkcjonowaniu naszego kraju w strukturach wspólnotowych, nakładają bowiem na nasz kraj obowiązki związane z poszanowaniem także języków innych narodów, z którymi będziemy w przyszłości współpracować.

Senatorowie: Krzysztof Jurgiel,  Zbigniew Romaszewski,  Janina Sagatowska, Teresa Liszcz, Mieczysław Janowski, Franciszek Bachleda-Księdzularz, Jan Szafraniec przedstawili wniosek o odrzucenie ustawy.

Uchwała

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 4 marca 2004 r. Do Senatu została przekazana 9 marca i tego samego dnia marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych senator Tadeusz Wnuk podkreślił, że przedłożona do rozpatrzenia przez Izbę kolejna, bardzo istotna i rozległa nowelizacja prawa bankowego była przedmiotem wielomiesięcznej, dociekliwej, a w odniesieniu do niektórych regulacji projektu ustawy także polemicznej debaty organów Sejmu. W tym ostatnim wypadku kontrowersje dotyczyły na przykład instytucji tajemnicy państwowej, warunków udzielania oraz egzekwowania spłaty kredytów, czy też proponowanego unormowania nowych zjawisk bankowości: outsourcingu, czyli zakresu powierzania lub zlecania czynności bankowych podmiotom zewnętrznym, sekurytyzacji, konsolidacji rachunków bankowych, a także możliwości prowadzenia rachunków wspólnych dla osób prawnych.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, zdaniem komisji, w zdecydowanej większości tych regulacji osiągnięty został w debacie sejmowej wyważony, rozsądny i odpowiedzialny kompromis, przede wszystkim w odniesieniu do podstawowej, najważniejszej relacji: bank - klient. Kompromis został osiągnięty także między rządem i Narodowym Bankiem Polskim oraz w dużym, choć niewystarczającym jeszcze zakresie, również ze Związkiem Banków Polskich oraz innymi organizacjami uczestniczącymi w konsultacjach i uzgadnianiu omawianej ustawy.

Senator T. Wnuk zaznaczył, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych, kierując się wagą tego kompromisu, starała się osiągnąć w trakcie swoich obrad analogiczną zgodność poglądów zainteresowanych stron, rozpatrując kolejne zgłoszone postulaty środowisk bankowych. Zgodność tę udało się osiągnąć częściowo lub całkowicie w odniesieniu do kilku kwestii merytorycznych oraz szeregu wniosków - poprawek, głównie o charakterze legislacyjnym.

Najtrudniejszy do uzgodnienia był postulat banków, zwłaszcza PKO BP, który dysponuje siecią agencyjną największą, bo liczącą cztery tysiące placówek, aby ich pośrednictwo w wykonywaniu czynności bankowych zostało znacznie rozszerzone w porównaniu z rozwiązaniami przyjętymi w Sejmie, bez wyłączania możliwości obsługi także małych i średnich przedsiębiorstw. W wielu bankach uniwersalnych podmioty te są bardzo często zaliczane właśnie do obszaru bankowości detalicznej. Ten ostatni wniosek, chodzi o małe i średnie przedsiębiorstwa, został uznany przez Narodowy Bank Polski za naruszający dopuszczalne granice outsourcingu i w konkluzji stanowiący zagrożenie dla bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach.

Osiągnięty został natomiast wstępny  kompromis - po posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej - polegający na ograniczonym rozszerzeniu zakresu czynności, jakie będą mogły być powierzone przedsiębiorstwom na podstawie umowy agencyjnej, i na doprecyzowaniu w rozpatrywanej ustawie obecnych przepisów, co uwzględniono w jednej z poprawek zaproponowanych przez komisję. Wprowadza ona także możliwość powierzenia przez banki podmiotom zewnętrznym dalszych innych czynności niż obecnie enumeratywnie wymienione w ustawie, ale pod warunkiem uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.

Inna z zaproponowanych przez komisję poprawek umożliwiała wprowadzenie rachunków wspólnych dla samorządów terytorialnych. Rozwiązanie to umożliwi tworzenie warunków do efektywnego wykorzystania przez te jednostki funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Takie samo zgodne stanowisko zostało zajęte wobec poprawki odnoszącej się do treści art. 22a, polegającej na tym, że rada nadzorcza informuje także Komisję Nadzoru Bankowego o członkach zarządu, którym w ramach podziału kompetencji podlega w szczególności zarządzanie ryzykiem kredytowym i komórka audytu wewnętrznego.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że w trakcie obrad komisji nie zdołano jednak osiągnąć kompromisu w sprawie dalszych postulatów środowisk bankowych i w związku z tym komisja nie zajmowała wobec nich stanowiska, przyjmując możliwość dalszego ich wzajemnego uzgadniania przez zainteresowane strony.

Przywraca się poprzednio stosowaną definicję obowiązku utrzymania płynności płatniczej banku, co zlikwiduje utrudnienia w egzekwowaniu tego ważnego obowiązku przez Komisję Nadzoru Bankowego. Ułatwieniu utrzymania przez banki płynności ma służyć nowa instytucja sekurytyzacji, polegająca na uprawnieniach banku do przenoszenia jednolitego rodzaju wierzytelności na spółkę kapitałową w celu emisji przez nią papierów wartościowych, których zabezpieczeniem są przeniesione wierzytelności. W ustawie wydłuża się z trzech do pięciu lat termin sprzedaży przez bank nieruchomości przejętych za wierzytelności.

Senator sprawozdawca podkreślił, że przyjęcie tej ustawy zapewnia końcowe dostosowanie polskiego prawa bankowego do przepisów wspólnotowych, a więc dyrektywy Parlamentu Europejskiego, a także do wymogów Bazylijskiego Komitetu do spraw Nadzoru Bankowego.

W ocenie komisji, korzystnym rozwiązaniem dla klientów jest także wprowadzenie rachunków powierniczych, umożliwiających dogodniejsze finansowanie inwestycji własnych.

Zdaniem Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, uchwalona przez Sejm nowelizacja ustawy - Prawo bankowe tworzy korzystne warunki dla dalszego rozwoju usług bankowych, zapewnia równy status konkurencyjności banków krajowych wobec instytucji kredytowych Unii Europejskiej, zwiększa zaufanie klientów do naszego systemu bankowego oraz umożliwia wzrost efektywności i rentowności działania banków.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator Władysław Mańkut podkreślił, że nowelizacja ustawy - Prawo bankowe oraz o zmianie innych ustaw obejmuje szeroki zakres zagadnień. Reguluje nowe zjawiska w systemie bankowym, korygując przepisy pod wpływem doświadczeń wynikających z ich stosowania oraz dokonując dalszej implementacji prawa wspólnotowego.

Senator zaznaczył, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zajęła się głównie oceną implementacji tych zmian, które wpływają z kolei na implementację prawa bankowego do dyrektyw wspólnotowych.

Do tych zmian należą: rozszerzenie obowiązku występowania do Komisji Nadzoru Bankowego o zezwolenia na wykonywanie prawa głosu na walnym zgromadzeniu banku oraz obowiązku informowania banku o nabyciu lub objęciu jego akcji; zwiększenie z 10 tysięcy euro do 50 tysięcy euro limitu rozliczeń w formie polecenia zapłaty w odniesieniu do dłużników innych niż osoby fizyczne niewykonujące działalności gospodarczej; wprowadzenie pojęcia "zaangażowanie kapitałowe" w miejsce dotychczasowych koncentracji wierzytelności; zmiany w zakresie struktury funduszy banku; korekta przepisów dotyczących nadzoru skonsolidowanego, między innymi wprowadzenie nowej instytucji, rejestru holdingów prowadzonego przez Komisję Nadzoru Bankowego oraz poszerzenie katalogu struktur organizacyjnych podlegających nadzorowi skonsolidowanemu.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 4 marca 2004 r. Do Senatu została przekazana 8 marca i w tym samym dniu marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Władysław Mańkut. Senator zaakcentował, że podstawowym założeniem ustawy jest określenie trwałych mechanizmów kształtowania wydatków obronnych, dostosowanych do rozwiązań obowiązujących w tym zakresie w NATO. W tym celu ustawa odchodzi od epizodycznego charakteru nowelizowanej ustawy, która w obowiązującym stanie prawnym dotyczy lat 2001-2006. Przewiduje, że Rada Ministrów co dwa lata będzie określać szczegółowe kierunki przebudowy i modernizacji sił zbrojnych, kierując się przy tym głównymi kierunkami rozwoju sił zbrojnych określonymi przez prezydenta RP oraz zobowiązaniami Rzeczypospolitej Polskiej przyjętymi w ramach planowania obronnego w NATO. Zakłada, że od 1 stycznia br. liczebność sił zbrojnych nie przekroczy stu pięćdziesięciu tysięcy, jeżeli o chodzi o stanowiska etatowych żołnierzy. Daje ministrowi obrony narodowej możliwość wprowadzenia na kolejny okres planistyczny, po roku 2006, programu rozwoju sił zbrojnych. Przeznacza corocznie na finansowanie potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej wydatki z budżetu państwa w wysokości nie niższej niż 1,95% produktu krajowego brutto z roku poprzedniego.

Sprawozdawca Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego senator Grzegorz Niski przypomniał, że rozpatrywana ustawa była projektem sejmowej Komisji Obrony Narodowej.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że nowelizowana ustawa ma charakter epizodyczny, dotyczy bowiem ściśle określonego okresu, czyli lat 2001-2006. Rozwiązanie to nie pozwala na pełne zharmonizowanie systemu planowania obronnego w Polsce z rozwiązaniami sojuszniczymi. Programowanie obronne w państwach członkowskich NATO odbywa się bowiem w cyklach dwuletnich i dotyczy kolejnych okresów sześcioletnich, to znaczy po okresie 2001-2006 ustala się plany obronne na lata 2003-2008.

Według informacji przedstawicieli Ministerstwa Obrony Narodowej budżet tego ministerstwa w 2001 r. był niedofinansowany na kwotę 1 miliarda 100 milionów zł. Niedofinansowanie w tej kwocie wymusiło cięcia wydatków na modernizację techniczną sił zbrojnych. W związku z tym na koniec 2006 r. polska armia osiągnie interoperacyjność na poziomie 25-27%.

W opinii senatora G. Niskiego, na szczególne podkreślenie zasługuje zmiana dotycząca art. 7 ust. 1, zgodnie z którą na finansowanie potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej przeznacza się corocznie środki z budżetu państwa w wysokości nie niższej niż 1,95 PKB z roku poprzedniego, a nie roku planowanego, jak było dotychczas. Rozwiązanie to wzbudziło wątpliwość, czy zmiana ta nie spowoduje zmniejszenia budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej na tyle, by zagroziło to realizacji programu przebudowy i modernizacji sił zbrojnych, odbijając się negatywnie na realizacji celów NATO przyjętych do wykonania przez Polskę, a także na restrukturyzacji przemysłu obronnego. Według wyliczeń strony rządowej przyjęty zapis spowoduje zmniejszenie przyrostu budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej w 2005 r. o 1,3 miliarda zł, w 2006 r. - o 1,5 miliarda zł, a w 2007 r. - o 1,7 miliarda zł. Nie jest to jednak zmniejszenie budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, lecz spadek jego przyrostu o wymienione kwoty. Spadek ten rekompensowany będzie przede wszystkim oszczędnościami wewnątrz Ministerstwa Obrony Narodowej. Przyjęcie tych rozwiązań podyktowane jest obecnym stanem finansów państwa.

Wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożyli także senatorowie Genowefa Ferenc i Józef Dziemdziela.

Uchwała

Ustawa została uchwalona przez Sejm 5 marca 2004 r. i 9 marca przekazana do Senatu. Tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Senator zaznaczyła, że ustawa spowodowała burzliwą dyskusję na posiedzeniu obu komisji. Najwięcej kontrowersji wywołały zapis dotyczący odpowiedzialności za szkody oraz art. 1 ust. 6 pkt 4, mówiący o tym, że zgromadzenie może być rozwiązane w wypadku, kiedy przewodniczący zgromadzenia wzbrania się od wyeliminowania uczestników, których nie można zidentyfikować.

Jak stwierdziła senator sprawozdawca, nowelizacja w pewnym stopniu zawęża zakres wykonywania prawa do organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Służy jednak niewątpliwie poprawie bezpieczeństwa - a o to przecież obecnie chodzi - zarówno uczestników, jak i postronnych obywateli w dobie zwiększonego zagrożenia terrorystycznego. Z praktyki ostatnich lat wynika, że prawo do zgromadzeń często było nadużywane, co przy beztrosce organizatorów może być skutecznie użyte przez terrorystów, planujących ataki na społeczeństwo i państwo.

Senator przypomniała, że w 2003 r. odbyły się w Polsce cztery tysiące demonstracji, a niektóre wymknęły się spod kontroli organizatorów. Było sto pięćdziesiąt zakłóceń porządku publicznego, trzydzieści dwie osoby cywilne zostały poważnie ranne, poszkodowanych zostało stu policjantów. Podczas demonstracji zaangażowanych było siedemdziesiąt dziewięć tysięcy policjantów, dwadzieścia pięć razy doszło do zastosowania środków przymusu. Społeczeństwo poniosło straty wynoszące 160 tys. zł. Poważnie ucierpiały osoby biorące udział w zgromadzeniach i niebiorące w nich udziału. A za demolowanie urzędów publicznych płaci całe polskie społeczeństwo.

W opinii senator E. Serockiej, w tej sytuacji oraz ze względu na poważne zagrożenia płynące z zewnątrz nowelizacja ustawy - Prawo o zgromadzeniach oraz ustawy - Prawo o ruchu drogowym stała się koniecznością. Jednak, co należy przypomnieć odpowiednim służbom, nawet najlepsze prawo nie zapewni obywatelom bezpieczeństwa, jeżeli nie będzie ono umiejętnie egzekwowane.

Dalsze wnioski zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Uchwała

Sejm uchwalił tę ustawę na swoim 69. posiedzeniu, 4 marca 2004 r. Do Senatu została przekazana 8 marca. Marszałek skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawił senator Zbyszko Piwoński. Senator podkreślił, że rozpatrywana ustawa, aczkolwiek zgłoszona nie z inicjatywy rządu, ale z inicjatywy dwóch klubów parlamentarnych - Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej - wkomponowuje się jednak w przewodnią myśl, która jest obecnie przedmiotem rozważań w parlamencie, a  zmierza do poszukiwania oszczędności w budżecie i do naprawy finansów publicznych naszego kraju. Ma ona zatem, z jednej strony, wymiar ekonomiczny, da się bowiem łatwo wyliczyć, że na przykład w budżecie 2004 r. na wypłatę przynależnych świadczeń z tytułu tak zwanej trzynastki dla "erki" zaplanowano 9 milionów 138 tysięcy zł, z drugiej zaś - ma też wymiar polityczny. Jeżeli bowiem mówi się o oszczędzaniu, to trzeba zacząć od siebie. Co do tej kwestii nie było na posiedzeniu komisji żadnych wątpliwości - została ona jednomyślnie zaakceptowana przez jej członków.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, było jednak kilka kontrowersji. Pierwsza wątpliwość dotyczyła tego, że tę listę osób zaliczonych do kadry kierowniczej (ustawa dotyczy tej grupy osób) ogranicza się do określonych stanowisk. Jest wiele innych, usytuowanych finansowo równie wysoko, a nawet wyżej, których ta ustawa nie obejmuje. Członkowie komisji zastanawiali się, co zrobić, ażeby rozciągnąć jej zakres na wszystkie publiczne stanowiska kierownicze. Nie znaleziono rozwiązania w możliwościach wynikających z postępowania legislacyjnego w Senacie, niemniej jednak komisja nie zamknęła dyskusji w tej sprawie, lecz przyjęła zobowiązanie, że tym tematem będzie się zajmowała nadal.

Druga wątpliwość dotyczyła tego, co stało się w Sejmie w trakcie drugiego czytania projektu ustawy, a mianowicie rozszerzenia jej zakresu w celu pozbawienia dodatkowego wynagrodzenia rocznego, tak zwanej trzynastki, pracowników samorządu terytorialnego zaliczonych do kadry kierowniczej.

Kończąc swe wystąpienie, senator Z. Piwoński podkreślił, że członkowie komisji pozostają w przeświadczeniu, iż przedstawione zagadnienie wymaga kontynuowania i rozważenia, co zrobić, aby ustawa była sprawiedliwsza, żeby obejmowała wszystkie osoby, które powinny solidarnie partycypować w świadczeniu na rzecz budżetu.

Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich przedstawiła senator Ewa Serocka. Senator zaakcentowała, że rozpatrywana ustawa jest krótka i dotyczy głównie pozbawienia praw do dodatkowego wynagrodzenia rocznego osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz posłów i senatorów. Pozbawia ona prawa do trzynastki osoby z tak zwanej erki, czyli prezydenta państwa, marszałka Sejmu, Senatu i prezesa Rady Ministrów, wicemarszałka Sejmu i wicemarszałka Senatu, wiceprezesa Rady Ministrów, prezesa NIK, prezesa Trybunału Konstytucyjnego, ministrów, prezesa Narodowego Banku Polskiego, rzecznika praw obywatelskich, rzecznika praw dziecka, generalnego inspektora ochrony danych osobowych, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego, wiceprezesa NIK, szefa Kancelarii Sejmu, szefa Kancelarii Senatu, zastępców szefów Kancelarii Sejmu i Kancelarii Senatu, szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, głównego inspektora pracy, zastępcę głównego inspektora pracy, kierownika Krajowego Biura Wyborczego, ministra stanu - szefa Kancelarii Prezydenta, zastępcę szefa Kancelarii Prezydenta, zastępcę prokuratora generalnego, a także prezesa PAN, sekretarza stanu - członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, pierwszego zastępcę prezesa NBP, podsekretarza stanu, wiceministra, wiceprezesa NBP, sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej, zastępcę rzecznika praw obywatelskich, rzecznika ubezpieczonych, kierownika urzędu centralnego, wiceprezesa stanu, wojewodę, zastępcę kierownika urzędu centralnego i wicewojewodę oraz posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, że w dyskusji, która odbyła się na posiedzeniu komisji, senatorowie skupili się na dwóch problemach. Pierwszy dotyczył konstytucyjności zaproponowanej likwidacji trzynastki dla tak zwanej erki, posłów i senatorów. Głównie były podnoszone sprawy naruszenia zasady ochrony praw nabytych. Opinia Biura Legislacyjnego rozwiała te wątpliwości.

Zajmowania kierowniczego stanowiska państwowego, a także pełnienia mandatu parlamentarnego nie można stawiać na równi z wykonywaniem pracy, między innymi, w charakterze urzędnika państwowego. Wynagrodzenie z budżetu państwa nie jest cechą wspólną, charakteryzującą, z jednej strony, posłów i senatorów oraz osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe, a z drugiej strony - pracowników jednostek sfery budżetowej. Z tego względu brak jest racjonalnych powodów do jednakowego traktowania tych grup. Podnoszone naruszenie zasady ochrony praw nabytych nie dotyczy tej sytuacji, ponieważ zasada ta nie ma charakteru absolutnego i nie wyklucza stanowienia regulacji mniej korzystnych dla jednostek. Odstąpienie od tej zasady jest dopuszczalne, gdy przemawia za tym inna prawna zasada konstytucyjna, czyli gdy występuje sytuacja nadzwyczajna polegająca na tym, że z wyjątkowych względów należy dać pierwszeństwo określonej wartości chronionej bądź znajdującej oparcie w przepisach konstytucyjnych. W tym wypadku wartością konstytucyjną jest równowaga budżetowa.

Jak stwierdziła senator E. Serocka, z taką argumentacją prawną senatorowie zgodzili się. Nie mogli jednak zgodzić się z zapisami ustawy w art. 1 i art. 4, dotyczącymi likwidacji trzynastek w tak zwanej erce samorządowej, co zostało zgłoszone w Sejmie w drugim czytaniu, na bardzo późnym etapie legislacyjnym, bez przygotowania, planowane oszczędności dotyczyłyby zaś nie budżetu centralnego, ale jedynie budżetów samorządowych.

Senator przypomniała, że ustalony w konstytucji wymóg rozpatrywania przez Sejm projektów w trzech czytaniach oznacza, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, nakaz, aby podstawowe treści, które znajdują się ostatecznie w ustawie, przebyły pełną drogę procedury sejmowej, tak aby nie zabrakło czasu i możliwości na przemyślenie przyjmowanych rozwiązań i zajęcie wobec nich stanowiska. Nakazowi temu sprzeciwia się wprowadzenie do projektu nowych, istotnych treści na ostatnich etapach procedury sejmowej. Dotyczy to zwłaszcza poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu, niebędących przedmiotem rozważań w komisjach.

Wprowadzony przez Sejm w drugim czytaniu zapis ustawy dotyczy pozbawienia nagrody rocznej marszałków województw, wiceprzewodniczących zarządów, pozostałych członków zarządów województw, starostów, wicestarostów, pozostałych członków zarządów powiatów, wójtów gmin, burmistrzów i prezydentów miast, sekretarzy gmin, sekretarzy powiatów, skarbników gmin, skarbników powiatów i skarbników województw.

Jak poinformowała senator sprawozdawca, po burzliwej dyskusji, zapoznaniu się z opinią biura legislacyjnego o niekonstytucyjności procesu legislacyjnego przy wprowadzaniu tej poprawki w Sejmie, komisja przyjęła poprawki do ustawy (4 senatorów głosowało za, 1 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu). Tym samym komisja postanowiła rekomendować przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej oraz niektórych innych ustaw wraz z dwiema poprawkami, dotyczącymi wyłączenia z zakresu przedmiotowego ustawy sekretarzy gminy i powiatu, skarbnika gminy, powiatu i województwa.

Wszystkie propozycje zmian w ustawie rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje postanowiły rekomendować Izbie przyjęcie dwu poprawek.

Uchwała

Sejm uchwalił tę ustawę 5 marca 2004 r., na 69. posiedzeniu. Do Senatu wpłynęła 9 marca. Marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Skarbu Państwa i  Infrastruktury. Obie komisje przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury senator Marian Lewicki podkreślił, że w rozpatrywanej ustawie podjęto próbę transpozycji trzech dyrektyw: dyrektywy Rady nr 96/49 z 23 lipca, dyrektywy nr 96/35 z 3 czerwca 1996 r. oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2000/18 z 17 kwietnia 2000 r., a także uregulowania w jednym akcie prawnym, w sposób spójny i kompletny, całości problematyki związanej z przewozem towarów niebezpiecznych koleją.

W przepisach zawartych w preambule dyrektywy Rady nr 96/49 podkreśla się konieczność zagwarantowania jednolitego stosowania we Wspólnocie przepisów dotyczących przewozów koleją towarów niebezpiecznych oraz dostosowywania w tym celu prawodawstwa państw członkowskich do postanowień regulaminu RID. Regulamin został w Polsce wydany na podstawie ustawy - Prawo przewozowe i obowiązuje już od 1985 r. Jednakże przepisy dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych koleją są rozproszone w aktach normatywnych różnej rangi. Cząstkowe uregulowania w tym zakresie, dotyczące na przykład zadań i kompetencji doradców do spraw bezpieczeństwa przewozów towarów niebezpiecznych, znajdują się zarówno w ustawie o transporcie kolejowym, jak i w rozporządzeniu ministra infrastruktury.

Problematyka przewozów towarów niebezpiecznych koleją jest szczegółowo uregulowana w regulaminie RID, dlatego ustawa nie powtarza jego postanowień, lecz dotyczy jedynie zagadnień, które pozostały do uregulowania, między innymi takich, jak: właściwości organów i jednostek w zakresie sprawowania nadzoru i kontroli, szczegółowe obowiązki uczestników przewozu towarów koleją, obowiązki doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych koleją, a także zasady uzyskiwania świadectwa doradcy.

Senator M. Lewicki zaznaczył, że w przedłożonym Senatowi projekcie ustawy wprowadzono zgłoszone przez posłów w trakcie drugiego czytania poprawki mające na celu dostosowanie prawa polskiego w kwestii ciśnieniowych urządzeń transportowych do prawa Unii Europejskiej, które zawarte jest w dyrektywie nr 1999/36 z kwietnia 1999 r. Z uwagi na znaczne odrębności tej dyrektywy w trakcie konsultacji międzyresortowych uznano za niemożliwe implementowanie jej w drodze rozporządzenia na podstawie upoważnień zawartych w ustawie z  30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Odrębności te dotyczą między innymi odmienności określeń, braku pojęcia "zasadnicze wymagania", przywołania międzynarodowych aktów prawnych i wprowadzenia procedur ponownej oceny zgodności oraz oceny zgodności przez notyfikowane jednostki kontrolujące, jak też odrębności oznakowania urządzeń znakiem P, nie zaś znakiem CE. Z tych względów implementacja dyrektywy może zostać przeprowadzona jedynie w drodze ustawy.

Dyrektywa ta dotyczy ciśnieniowych urządzeń transportowych, takich jak butle, zbiorniki rurowe, cysterny etc., przewożonych zarówno koleją, jak i w transporcie drogowym, dlatego wprowadzono odrębne zapisy w rozdziale 3 ustawy, jak również w art. 54 tej ustawy, dotyczących zmian w przepisach obowiązujących, to jest w ustawie z 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. Zmiany te, ze względu na odmienny charakter implementowanej dyrektywy, niebędącej dyrektywą nowego podejścia, w nieznacznym tylko zakresie, w art. 14, zawierają odniesienia do ustawy o systemie zgodności. Odpowiednie stosowanie tej ustawy dotyczy niektórych definicji, dokonywania oceny zgodności, a także akredytacji, autoryzacji i notyfikacji jednostki kontrolującej.

Zgodnie z implementowaną dyrektywą, ustawa w art. 20 przewiduje dokonywanie przez notyfikowaną jednostkę kontrolującą w zakresie ciśnieniowych urządzeń transportowych oceny zgodności wprowadzanych do obrotu urządzeń, ponownej oceny zgodności i również okresowych ocen zgodności. Urządzenia te ze względu na eksploatację podlegają również okresowym badaniom, wykonywanym przez notyfikowaną jednostkę kontrolującą.

W imieniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury senator M. Lewicki wniósł o przyjęcie 11 poprawek do ustawy.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Zbigniew Kulak. Senator zaznaczył, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej pracowała nad ustawą następnego dnia po posiedzeniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, zestaw proponowanych poprawek obu komisji różni się jednak dość zasadniczo. Poprawki wspólne dla obu komisji to w gruncie rzeczy zmiany redakcyjne, poprawiające brzmienie samej ustawy.

Senator sprawozdawca podkreślił, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, przy wsparciu biura legislacyjnego, otrzymała uzupełniającą opinię, którą nie dysponowała komisja obradująca poprzedniego dnia. Rozbiła ona zagadnienia, które pozostawały do rozstrzygnięcia, na kilka grup, jak: terminologia, ocena zgodności, stosowanie ustawy o systemie oceny zgodności w zakresie ciśnieniowych urządzeń transportowych, obowiązkowa ocena, wytyczne, zaświadczenia, egzaminy, ustawa o transporcie kolejowym itd.

Uchwała

Diariusz Senatu RP: spis treści, następna część dokumentu