Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

Komisje rozpatrzyły ustawę i przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiła senator Aleksandra Koszada. Senator przypomniała, że rozpatrywana ustawa jest nowelizacją ustawy z 28 listopada 2003 r., zmieniającej ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy, podczas jej vacatio legis. Znowelizowanie tej ustawy stało się konieczne w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 24 marca 2004 r.

Senator przypomniała, że ustawę do Trybunału Konstytucyjnego skierował prezydent przed jej podpisaniem. Następnie, po wydaniu orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny, ustawa została podpisana z pominięciem niekonstytucyjnych przepisów. Pominięte przepisy miały na celu zniesienie jako centralnego organu administracji rządowej głównego geodety kraju i obsługującego go urzędu - Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. W tym wypadku został naruszony tryb ustawodawczy w czasie prac nad ustawą w Sejmie.

Ustawa zmieniająca ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy miała wejść w życie 22 września br. Z tym dniem miałyby także wejść w życie przepisy w niej zawarte, odnoszące się do prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, który to organ wcześniej, na mocy ustawy z 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw, miał zostać zniesiony, najpierw z końcem 2002 r., a następnie po nowelizacji z dniem 31 grudnia 2003 r. Ustawa skierowana przez prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego zawierała normy prawne skonstruowane tak, aby z dniem 1 stycznia br. prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast dalej funkcjonował. Ustawa nie weszła jednak w życie w przewidzianym terminie i 1 stycznia br. nastąpił skutek prawny w postaci zniesienia prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast i likwidacji samego urzędu.

W tym stanie prawnym należało znowelizować ustawę zmieniającą ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy podczas jej vacatio legis. Na to zezwala § 91 ust. 2 zasad techniki prawodawczej. Taki też był zamiar projektodawcy, który zakładał, że rozpatrywana obecnie ustawa wejdzie w życie z dniem 21 września br., a więc w ostatnim dniu vacatio legis wcześniej przytaczanej ustawy. Ale zbyt późne przekazanie ustawy do Sejmu spowodowało, iż została ona uchwalona przez Sejm 10 września, a Senat uchwali ją po terminie wejścia w życie noweli przyjętej przez Sejm i po zakończeniu vacatio legis, czyli po 21 września.

Jak stwierdziła senator sprawozdawczyni, powstał bardzo skomplikowany stan prawny, którego by nie było, gdyby cała procedura została zakończona podczas vacatio legis ustawy zmieniającej ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy.

Senator S. Koszada podkreśliła, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w całej tej skomplikowanej sytuacji i przy wielu zastrzeżeniach miała świadomość, iż wydłużenie procesu ustawodawczego będzie przedłużać wadliwy stan prawny. Nieuchwalenie ustawy w przewidzianym terminie może spowodować obciążenia finansowe dla budżetu państwa, związane z kosztami wydłużających się postępowań sądowych, w których mogą wystąpić wątpliwości w zakresie ustalania właściwego podmiotu jako reprezentanta Skarbu Państwa.

Senator poinformowała, że komisja, wybierając mniejsze zło, postanowiła zgłosić jedną poprawkę. Poprawka ta dotyczyła art. 2 i mówiła, iż ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od 21 września br. Jak stwierdziła senator A. Koszada, przyjęcie ustawy bez tej poprawki i pozostawienie zapisu, iż ustawa wchodzi w życie z dniem 21 września br., może spowodować niepodpisanie jej przez prezydenta. Zgodnie z art. 88 ust. 1 konstytucji warunkiem koniecznym do wejścia w życie ustawy jest ogłoszenie jej tekstu we właściwy sposób, czyli w "Dzienniku Ustaw", a warunek ten powinien zostać spełniony przed datą wejścia w życie ustawy. W związku z tym komisja przyjęła takie rozwiązanie, choć ono również nie jest zbyt dobre. Po dyskusji jednak członkowie komisji stwierdzili, że nie ma praktycznie innego, lepszego wyjścia z zaistniałej sytuacji.

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawił senator Sergiusz Plewa. Senator poinformował, że komisja po dyskusji postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Wprawdzie na posiedzeniu bardzo szeroko dyskutowano sprawę wprowadzenia zmian do ustawy, komisja stanęła jednak na stanowisku, że wniesienie poprawki wydłuży czas wejścia ustawy w życie. Brano też pod uwagę, że w razie niewniesienia stosownej poprawki prezydent może nie podpisać ustawy, ponieważ działałaby ona wstecz.

Uchwała

Senator zaznaczyła, iż nowelizacja przepisów dotyczących nawiązek jest powszechnie oczekiwana z tego względu, że wielokrotnie nawiązki i świadczenia pieniężne zasądzane na podstawie kodeksu karnego były wykorzystywane przez instytucje, organizacje społeczne, fundacje w sposób niezgodny z ustawą. Opinia publiczna wielokrotnie była informowana o bulwersujących wypadkach trwonienia tych środków na cele sprzeczne ze statutami jednostek uprawnionych do ich otrzymywania. Na taki stan rzeczy miała wpływ nieprecyzyjność dotychczasowych przepisów oraz brak kontroli wydatkowania tych środków.

Senator E. Serocka podkreśliła, że rozpatrywana nowelizacja usuwa te braki. Ustawa wprowadza fakultatywność orzekania określonych środków karnych oraz wskazuje kierunek, kto te środki może otrzymywać oraz na jaki cel. Ustawa wprowadza kwotowy system orzekania nawiązki. Ponadto precyzuje system sprawowania kontroli nad wydatkowaniem przez upoważnione instytucje i organizacje środków pochodzących z orzeczonych przez sądy nawiązek i świadczeń pieniężnych.

Senator E. Serocka poinformowała, że Komisja Ustawodawstwa i Praworządności na swym posiedzeniu 24 września przyjęła trzy poprawki do ustawy. Pierwsza uściślała obowiązki ministra sprawiedliwości w zakresie sprawowanego nadzoru i kontroli wydatkowania środków przez podmioty korzystające z tych środków. Druga poprawka była również uściślająca. Trzecia skracała termin publikacji wykazu w dzienniku urzędowym Ministerstwa Sprawiedliwości z sześciu do czterech miesięcy.

Uchwała

Sejm uchwalił tę ustawę na 83. Posiedzeniu, a 13 września br. trafiła ona do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisje rozpatrzyły ustawę i przygotowały sprawozdania w tej sprawie.

Komisja Spraw Zagranicznych postanowiła zatem rekomendować Izbie przyjęcie tej ustawy.

Sprawozdawca Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego senator Grzegorz Niski podkreślił, że ze względu na fakt, iż od 1 maja tego roku, od wejścia Polski do Unii Europejskiej, nasza granica stała się wschodnią granicą Unii Europejskiej, sprawa migracji ma dla Rzeczypospolitej Polskiej kapitalne znaczenie.

Senator G. Niski zaznaczył, że celem funkcjonowania tej organizacji jest harmonizacja polityki migracyjnej poszczególnych państw europejskich. Wskazał też, że w ostatnich latach nasiliły się nielegalne, jeszcze bardziej zorientowane na poszukiwania azylu, ruchy migracyjne z południa na północ. Sytuację dodatkowo pogarsza wzrastający napływ imigrantów ze wschodu na zachód. Środki kontroli wjazdu w poszczególnych krajach, choć bardzo potrzebne, nie wystarczają do utrzymania napływu imigrantów na poziomie odpowiadającym pod względem rozmiaru i narodowości państwom sygnatariuszom tego porozumienia. Dlatego główny nacisk trzeba położyć na opracowanie i wdrożenie długookresowej strategii, polegającej na kontrolowaniu zjawiska migracji. Zadaniem takich strategii będzie ułatwianie wczesnego ostrzegania, zwalczanie problemów imigracji u podstaw, harmonizacja środków kontroli wjazdu oraz koordynacja postępowania wobec cudzoziemców, uchodźców i azylantów.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, analizując sytuację migracyjną, dostrzega się brak wystarczających informacji i badań poświęconych migracjom, potrzebę zwiększenia przez rządy poszczególnych państw kontroli przepływów migracyjnych. Problemem jest również starzenie się społeczeństw europejskich i związana z tym potrzeba zapewnienia równowagi demograficznej oraz odpowiednia polityka migracyjna. Jednocześnie obserwuje się zjawisko nasilania się ruchów nacjonalistycznych w państwach europejskich.

Uznano, że dla uzyskania jak największej skuteczności realizacji przyjętych założeń bardzo pożądana jest współpraca między państwami docelowymi migrantów a krajami ich pochodzenia. Analiza sytuacji migracyjnej na poziomie nie jednego państwa, ale całego kontynentu sprzyja bardziej skoordynowanej, szybszej, a tym samym skuteczniejszej reakcji poszczególnych państw, co jest możliwe do osiągnięcia dzięki odpowiednim działaniom prewencyjnym, wczesnemu ostrzeganiu i natychmiastowemu reagowaniu na nowe zjawiska migracyjne. Celem jest wypracowanie jednolitej polityki ukierunkowanej przede wszystkim na zwalczanie nielegalnej imigracji.

Senator wyjaśnił, że obecnie działania ICMPD koncentrują się na państwach sąsiadujących z państwami członkowskimi Unii Europejskiej, niestabilnych politycznie i gospodarczo, będących głównymi źródłami migracji. Zgodnie z planem rozwoju organizacji ma ona do 2007 r. przeciwdziałać nasileniu się różnych form migracji, w tym przestępczości związanej z tym zjawiskiem, a więc z przemytem i handlem ludźmi. Ma to szczególne znaczenie dla naszego kraju, którego wschodnia granica stała się od 1 maja zewnętrzną granicą Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca podkreślił, że kontynuacja działań ICMPD, którą zapewni porozumienie z 25 czerwca 2003 r., dotyczące trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej, znacząco ułatwi Rzeczypospolitej Polskiej nawiązywanie dwu- i wielostronnych porozumień z naszymi wschodnimi sąsiadami. Organizacja będzie też, jak dotychczas, istotnym forum ułatwiającym uzyskanie pomocy ze strony krajów Unii Europejskiej i krajów Europy Zachodniej nienależących do Unii Europejskiej.

Zdaniem senatora, jeśli wziąć pod uwagę zmieniającą się sytuację migracyjną, wzrost liczebności migrantów, w tym nielegalnych imigrantów, pojawienie się nowych dróg przerzutu, rozwijające się zaplecze logistyczne i coraz bardziej wyszukane metody działania organizacji przemycających ludzi, wydaje się, że dalsza przynależność Rzeczypospolitej Polskiej do struktur ICMPD jest jak najbardziej zasadna. Przed Rzecząpospolitą Polską, która w coraz większych stopniu staje się krajem docelowym legalnej i nielegalnej imigracji, rysuje się konieczność wzmocnienia współpracy z takimi właśnie organizacjami jak ICMPD, również ze względu na dążenie do ostatecznej integracji z Unią Europejską oraz w celu zapobiegania napływowi nielegalnych imigrantów i ograniczania tego napływu. Będzie to służyć minimalizacji skutków, jakie niesie i będzie nieść w przyszłości kontrolowana i niekontrolowana migracja. Przystąpienie do porozumienia będzie także czynnikiem ułatwiającym pełne włączenie się Rzeczypospolitej Polskiej w tworzący się europejski system migracyjny i azylowy.

Senator G. Niski zaznaczył, że przedmiotowa ustawa ma na celu upoważnienie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej. Ponieważ celem ratyfikowanego porozumienia jest jego obowiązywanie przez czas nieokreślony, czyli stała przynależność do organizacji międzynarodowej, jaką jest ICMPD, konieczne jest dla związania się przez Polskę tym aktem zastosowanie trybu ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.

Jednobrzmące wnioski obu komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat 75 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawił senator Janusz Lorenz. Senator podkreślił, że celem przedmiotowej umowy międzynarodowej jest określenie podstaw i zakresu pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy obydwoma krajami. Umowa ta ma zapewnić współdziałanie sądów i prokuratur w zwalczaniu przestępczości, w tym przestępczości zorganizowanej.

Ustawa ta została uchwalona przez Sejm na 83. posiedzeniu, 10 września br., i 13 września przekazana do Senatu. Marszałek 14 września skierował tę ustawę do dwóch komisji - Spraw Zagranicznych oraz Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawił senator Janusz Lorenz. Senator zaznaczył, że przedmiotem ustawy jest wyrażenie zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji tego Protokołu do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r.

Ratyfikacja protokołu ma istotne znaczenie dla zakresu ochrony dziecka ze względu na zawartą w nim definicję pornografii dziecięcej. Z art. 3 protokołu wynika obowiązek wprowadzenia karalności pornografii dziecięcej przez państwa strony, co łączy się z koniecznością rozszerzenia ochrony przewidzianej przepisami zawartymi w art. 200 i 202 kodeksu karnego, przewidującymi ochronę dla małoletnich poniżej piętnastego roku życia, a nie jak wcześniej - do osiemnastego roku życia.

Sprawozdawczyni Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator Alicja Stradomska wskazała, że omawiany protokół uzupełnia konwencję o prawach dziecka, rozszerza prawa dziecka i wprowadza wyższe standardy.

Protokół do konwencji ma na celu zapewnienie szerszej ochrony praw dziecka gwarantowanych przez konwencję. Zachowania określone przez protokół jako przestępstwa są już w Rzeczpospolitej Polskiej zabronione przez kodeks karny oraz ustawy szczegółowe i na skutek tej ratyfikacji jej postanowienia będą miały pierwszeństwo przed obowiązującymi ustawami, jeżeli przepisów ustaw nie da się pogodzić z przepisami protokołu.

Projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów. Marszałek 12 grudnia 2003 r., zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone, zgodnie z regulaminem, na wspólnych posiedzeniach komisji 10 lutego oraz 29 lipca br. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 Regulaminu Senatu drugie czytanie projektu ustawy obejmuje przedstawienie Izbie sprawozdania komisji o projekcie ustawy oraz przeprowadzenie dyskusji, a także zgłaszanie wniosków.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia przedstawiła senator Krystyna Sienkiewicz. Senator poinformowała, że połączone komisje zbierały się dwukrotnie, a w międzyczasie pracował zespół senatorów w składzie: Aleksandra Koszada, Ewa Serocka, Marek Balicki, Krystyna Sienkiewicz. Połączone komisje po wprowadzeniu kilku poprawek zaakceptowały przedstawiony projekt.

Materiałem wyjściowym był tekst ustawy z 10 grudnia 2003 r. Jak stwierdziła senator sprawozdawczyni, po uwzględnieniu uwag wniesionych podczas pierwszego czytania, mówiących iż projekt ten wymaga gruntownej przeróbki, połączone komisje przygotowały projekt ustawy i uwzględniły w nim zastrzeżenia rzecznika praw dziecka, zastrzeżenia dotyczące możliwości adopcji dzieci. Uznały też fakt, iż według konstytucji małżeństwo to związek osób różnej płci, że cele małżeństwa i cele związku osób tej samej płci nie są te same i nie mogą być identyczne, że rodzina oznacza pokrewieństwo i powinowactwo i jest konstytucyjnie chroniona, a termin "związek partnerski" oznacza przede wszystkim związek kobiety i mężczyzny, małżeński lub pozamałżeński, związek, w którym stosunki pomiędzy partnerami mają pewne charakterystyczne cechy. Nade wszystko uznały, iż nadrzędna jest zasada równości, równego traktowania wszystkich obywateli i przeciwdziałania dyskryminacji, że państwo jest dla swoich obywateli, a miłość dwóch osób tej samej płci nie jest gorsza niż miłość osób heteroseksualnych, że nie istnieją żadne przesłanki ku temu, by związkom homoseksualnym odmawiać prawa do prawnej ochrony, a brak tej ochrony jest aktem dyskryminacji, zatem aktem niesprawiedliwości. W przygotowanym projekcie ustawy za cel stawia się ochronę wspólnego dorobku osób żyjących w trwałych związkach homoseksualnych oraz ochronę interesów prawnych osób trzecich wchodzących w stosunki prawne z takimi osobami - na przykład wierzycieli uczestników związku.

Omawiając projekt ustawy, senator K. Sienkiewicz zaznaczyła, że nie przewiduje on możliwości adopcji dziecka przez partnerów. Nie wprowadza także zasady wspólnego opodatkowania. Do związku osób tej samej płci nie mogą również w obecnym stanie prawnym odnosić się przywileje i uprawnienia socjalne wynikające z bycia członkiem rodziny, bo związek taki nie jest w świetle art. 18 konstytucji rodziną. Rodzina to jedynie małżonek, krewni i powinowaci. Związek osób tej samej płci nie korzysta ze szczególnej ochrony prawnej, a ma jedynie służyć ochronie wspólnego dorobku osób w nich uczestniczących.

Według projektu, związek będzie podlegał rejestracji w urzędzie stanu cywilnego, ponieważ uczestnictwo w zarejestrowanym związku będzie stanowiło przeszkodę małżeńską i fakt ten musi być odnotowany w aktach osób uczestniczących w związku. Ponieważ zmiana nazwisk, przysięga oraz uroczysty, patetyczny wręcz charakter ślubu wynikają ze zwyczaju związanego z małżeństwem, osoby pragnące żyć w trwałych związkach homoseksualnych nie będą mogły z tej oprawy korzystać. Warunkiem koniecznym i niezbędnym do rejestracji jest jedynie spełnienie ustawowych przesłanek oraz złożenie pozbawionych wad zgodnych oświadczeń woli.

Najważniejszym uprawnieniem rejestrowanego związku osób tej samej płci jest przyznanie uczestnikom tego związku prawa do zawarcia umowy majątkowej, zgodnie z którą powstaje wspólność majątkowa. Ustanie stosunku prawnego łączącego współwłaścicieli oznacza również ustanie współwłasności łącznej.

Senator K. Sienkiewicz podkreśliła, że art. 17 projektowanej ustawy stanowi, iż uczestnicy zarejestrowanego związku nie mogą mieć prawa do przysposobienia innej osoby - ani wspólnie, ani pojedynczo. Uprawnienie to jest ściśle związane z prawami małżonków. Senatorowie nie zgodzili się, mimo niezadowolenia uczestniczących w posiedzeniu komisji przedstawicieli, na prawo do reprezentowania dziecka drugiego uczestnika związku. Od tego jest współmałżonek czy drugi rodzic dziecka, są dziadkowie, jest rodzina, jest instytucjonalna opieka.

Senator sprawozdawczyni podkreśliła, że projektowana ustawa w żadnej mierze nie kreuje postaw obywateli i ich stosunku do osób o odmiennej orientacji seksualnej. Zdaniem senator, jest wyważona, wręcz ascetyczna. Nie zawiera żadnych delegacji. Nie dotyka zagadnień socjalnych, wspólnego prowadzenia biznesu, rozliczania podatków. Wyklucza adopcję, prawo do informacji o stanie zdrowia i wspólności majątkowej. Nie ma też odniesienia do prawa pocztowego, a więc uczestnik związku nie będzie uprawniony do odbierania korespondencji dla swojego bliskiego.

Po zamknięciu dyskusji Senat skierował projekt ustawy do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia w celu ustosunkowania się do zgłoszonych wniosków.

Pierwsze czytanie projektu uchwały odbyło się 11 sierpnia br. Drugie czytanie obejmuje przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie uchwały, przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków.

Sprawozdanie połączonych komisji przedstawił senator Tadeusz Rzemykowski. Senator przedstawił projekt oraz uzasadnienie tej okolicznościowej uchwały Senatu. Jak poinformował, pod koniec 2002 r. zrodziła się społeczna inicjatywa wybudowania w Warszawie "Pomnika Emigranta Polskiego". Powołany został komitet honorowy, ustanowiona została także fundacja budowy tego pomnika. Fundacja zleciła wykonanie pomnika znanemu rzeźbiarzowi krakowskiemu, profesorowi Czesławowi Dźwigajowi, i rozpoczęła publiczną zbiórkę środków pieniężnych. Podczas spotkania komitetu honorowego ustalono lokalizację pomnika w Warszawie, zmieniono jego nazwę na "Macierz - Polonii" oraz zatwierdzono projekt. Komitet honorowy zwrócił się do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o wsparcie podjętej inicjatywy.

Senator T. Rzemykowski podkreślił, że Komisja Emigracji i Polaków za Granicą uznała za uzasadniony zamiar wybudowania w Warszawie tego pomnika. Zdaniem komisji, Polska, która także rodakom rozsianym po świecie zawdzięcza odzyskanie niepodległości oraz wejście do struktur NATO i Unii Europejskiej, odczuwa też ich wielką pomoc w trudnych dla kraju momentach, powinna dać publiczny wyraz wdzięczności wobec nich. Wdzięczność należy się także Polakom za granicą za ich pokoleniowe przywiązanie do narodowych tradycji kulturalnych.

Komisje Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisja Ustawodawstwa i Praworządności były zdania, że Senat Rzeczypospolitej Polskiej, sprawujący historyczny patronat nad Polonią i Polakami za granicą, powinien wesprzeć specjalną uchwałą działania zmierzające do wybudowania w Warszawie pomnika wdzięczności naszym rodakom na świecie pod nazwą "Macierz - Polonii".

Uchwała

Drugie i trzecie czytanie projektu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego

Projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów. Marszałek skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Pierwsze czytanie projektu zostało przeprowadzone na posiedzeniu komisji 29 września br. Komisja przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Drugie czytanie obejmuje przedstawienie Senatowi sprawozdania oraz przeprowadzenie dyskusji i ewentualne zgłaszanie wniosków.

Senator Anna Kurska, sprawozdawczyni połączonych komisji, przedstawiła projekt uchwały.

Uchwała w sprawie 65. rocznicy utworzenia polskiego państwa podziemnego

Przewodniczący posiedzeniu wicemarszałek Ryszard Jarzembowski poinformował, że 25 sierpnia br. wpłynęło do marszałka pismo, w którym T. Goban-Klas zrzekł się członkostwa w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Do składu krajowej rady T. Gobana-Klasa desygnował Senat 8 maja 2003 r. Zgodnie z odpowiednimi przepisami organ uprawniony do powołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dokonuje również jego odwołania w wypadku zrzeczenia się przez niego pełnionej funkcji.

Marszałek Senatu skierował projekt uchwały w sprawie odwołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do Komisji Kultury i Środków Przekazu. Komisja 21 września rozpatrzyła projekt i ustaliła swoje stanowisko w tej sprawie.

Po przeprowadzeniu głosowania senatorowie sekretarze obliczyli głosy i sporządzili protokół. Stwierdzono w nim, że w głosowaniu tajnym w sprawie odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji T. Gobana-Klasa oddano 79 głosów, w tym 1 głos nieważny. Za odwołaniem głosowało 67 senatorów, przeciwko - 4, 7 wstrzymało się od głosu. Bezwzględna większość w tym wypadku wynosiła 40.

22 kwietnia br. marszałek skierował do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich wniosek ministra sprawiedliwości - prokuratora generalnego w sprawie wyrażenia przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pociągnięcie senatora Jerzego Pieniążka do odpowiedzialności karnej. Komisja 1 czerwca rozpatrzyła wniosek, a następnie przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Jerzy Adamski. Senator poinformował, że na podstawie art. 7b ust. 1 i art. 7c ust. 1 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora Prokuratura Generalna Rzeczypospolitej Polskiej w piśmie z 26 marca br. przedstawiła marszałkowi Senatu wniosek prokuratora okręgowego w Łodzi o wyrażenie przez Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora J. Pieniążka. Marszałek Senatu w piśmie z 6 kwietnia br. skierował do senackiej Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich wniosek o rozpatrzenie tej sprawy. Ponadto marszałek wyznaczył senatorowi J. Pieniążkowi termin złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej na 20 kwietnia br. Senator J. Pieniążek nie złożył takiego oświadczenia w wyznaczonym terminie, w związku z tym komisja rozpoczęła pracę nad przedstawionym wnioskiem.

Podczas posiedzenia komisji, 1 czerwca, zastępca prokuratora generalnego Karol Napierski przedstawił zakres prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Łodzi postępowania dotyczącego gospodarowania środkami Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi w latach 1999-2000. W tym okresie senator J. Pieniążek był członkiem rady nadzorczej funduszu. Z materiału, który przedstawiła Prokuratura Okręgowa w Łodzi, a który na posiedzeniu komisji omówił prokurator K. Napierski, wynika, że środki funduszu wydatkowane były w sposób sprzeczny z ideą jego istnienia: po pierwsze, między innymi na dokapitalizowanie jednostki gospodarczej, która powinna być postawiona w stan upadłości, nie zaś dokapitalizowana, po drugie, na prywatną inwestycję funkcjonującą pod szyldem zakładu utylizacji odpadów poubojowych, a w rzeczywistości na budowę fabryki żelatyny. Materiał przedstawiony komisji przez Prokuraturę Okręgową w Łodzi szczegółowo omawia mechanizmy, jakie były stosowane podczas przyznawania funduszy na wyżej wymienione przedsięwzięcia.

Obie opinie jednoznacznie stwierdzają, że to zarząd funduszu, a nie rada nadzorcza, "był głównie i bezpośrednio odpowiedzialny za faktyczne i prawne zajmowanie się sprawami majątkowymi jednostki", a także że "do kompetencji rady nadzorczej należało między innymi zatwierdzenie wniosków zarządu w sprawach nabywania akcji jednostek gospodarczych oraz udzielania pożyczek". Ponadto senator J. Pieniążek stwierdził, że wszystkie dokumenty przedstawione radzie nadzorczej przez zarząd funduszu były pierwotnie sprawdzane pod kątem formalnoprawnym przez zespół prawników pracujących przy zarządzie funduszu. Według senatora J. Pieniążka to zespół prawników i zarząd funduszu ponoszą pełną odpowiedzialność za nietrafnie udzielane pożyczki.

Innego zdania był prokurator K. Napierski oraz prokuratorzy z Prokuratury Okręgowej w Łodzi, którzy stwierdzili, że senator J. Pieniążek, jako jeden z członków rady nadzorczej, na równi z członkami zarządu był zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi instytucji, którą nadzorował, a więc wyczerpanie znamion art. 296 kodeksu karnego. Prokurator K. Napierski omówił ponadto sprawę tak zwanej piątki, to jest pięciu przedstawicieli rady nadzorczej. Z materiałów wynika, że pięciu przedstawicieli Rady Nadzorczej z ramienia Sejmiku Województwa Łódzkiego spotykało się wcześniej, przed jej posiedzeniem, i omawiało materiały, które następnie były przedstawiane na plenarnym posiedzeniu rady nadzorczej. Do tej grupy należał senator J. Pieniążek. Według prokuratora K. Napierskiego "nie były to decyzje stricte merytoryczne, ale miały podłoże polityczne". Według senatora J. Pieniążka uchwały dotyczące przyznawania pożyczek czy dokapitalizowania jednostki gospodarczej "zostały przyjęte jednogłośnie przez wszystkich członków rady nadzorczej". Ponadto uchwały były podejmowane na podstawie zewnętrznych ekspertyz, między innymi pracowników Uniwersytetu Łódzkiego, a także wiceministra ochrony środowiska i innych instytucji. Senator J. Pieniążek uważa, że uchwały rady nadzorczej były prawidłowe, gdyż nie zostały zakwestionowane w trybie nadzoru przez wojewodę łódzkiego jako niezgodne z prawem.

Senator sprawozdawca poinformował ponadto, że członkowie komisji w dyskusji zadawali pytania prokuratorowi, a także senatorowi J. Pieniążkowi. Jeden z członków komisji zadał senatorowi J. Pieniążkowi: "Czemu się nie zrzeknie immunitetu?" Senator J. Pieniążek stwierdził: "Ja głęboko zastanawiałem się nad tym, czy nie powinienem tego zrobić i muszę powiedzieć, że w pierwszym odruchu uznałem, iż tak trzeba, że będzie spokój, sprawa będzie wyjaśniona. Ale poprosiłem o ekspertyzę prawników i w momencie, kiedy prawnicy - profesor, doktor, mecenas - zaczęli analizować tę sprawę i w sposób jednoznaczny określili, że tu nie ma żadnych podstaw prawnych, i w tym momencie, kiedy ja zebrałem te opinie i zobaczyłem, że nie ma tu podstaw prawnych i odpowiedzialności karnej nie ma, uznałem, że ten wniosek ma charakter wyłącznie polityczny. Dlatego też, uznając, że po to jest właśnie immunitet, żeby przed tego typu oskarżeniami o charakterze politycznym się bronić, uznałem, że trzeba z tego skorzystać".

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca podkreślił, że Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich, zgodnie z Regulaminem Senatu, nie jest sądem i nie może rozstrzygnąć kwestii, czy senator J. Pieniążek jest winien czy nie. O winie nie decyduje także prokurator. Do orzeczenia o winie lub niewinności powołany jest sąd. Rolą komisji jest przedstawienie Izbie stanowiska dotyczącego tego, czy na podstawie przedstawionych przez prokuraturę zarzutów i materiałów zezwolić prokuraturze na przedstawienie zarzutów senatorowi J. Pieniążkowi.

Przewodniczący obradom wicemarszałek Ryszard Jarzembowski przypomniał, że zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora Senat wyraża zgodę na pociągnięcie senatora do odpowiedzialności karnej w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów ustawowej liczby senatorów. Nieuzyskanie wymaganej większości oznacza podjęcie uchwały o niewyrażeniu zgody na pociągnięcie senatora do odpowiedzialności karnej.

Przeprowadzono głosowanie tajne, po czym wyznaczeni do przeprowadzenia głosowania tajnego senatorowie sekretarze obliczyli głosy i sporządzili protokół:

Wyznaczeni przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania tajnego sekretarze Senatu: senator Krystyna Doktorowicz, senator Andrzej Jaeschke i senator Alicja Stradomska, stwierdzają, że w głosowaniu tajnym w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka oddano 79 głosów, w tym 77 ważnych. Ustawowa większość bezwzględna wynosi 51 głosów. Za uchyleniem immunitetu senatorowi Jerzemu Pieniążkowi głosowało 26 senatorów, przeciwko uchyleniu - 44, wstrzymało się od głosu - 7".

Wobec wyników głosowania przewodniczący posiedzeniu wicemarszałek R. Jarzembowski stwierdził, że wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora J. Pieniążka nie uzyskał wymaganej większości bezwzględnej głosów i Senat podjął uchwałę w sprawie niewyrażenia zgody przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.

Przewodniczący obradom wicemarszałek Kazimierz Kutz przypomniał, zgodnie z art. 13 ust. 2 oraz art. 14 ust. 2 Regulaminu Senatu, przewodniczących komisji wybiera Senat, a projekt uchwały w tej sprawie przygotowuje i przedstawia Senatowi Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich.

Wyznaczeni do przeprowadzenia głosowania tajnego senatorowie sekretarze obliczyli głosy i sporządzili protokół głosowania tajnego:

"Protokół głosowania tajnego z dnia 30 września 2004 r. w sprawie wyboru senatora Januarego Bienia na przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska. Wyznaczeni przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania tajnego sekretarze: Krystyna Doktorowicz, Andrzej Jaeschke i Alicja Stradomska, stwierdzają, że w głosowaniu tajnym w sprawie wyboru senatora Januarego Bienia na przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska oddano 78 głosów, w tym 1 głos był nieważny. Za głosowało 70 senatorów, przeciw - 2, 5 senatorów wstrzymało się od głosu".

Senator poinformował, że na podstawie art. 13 ust. 2 regulaminu, uwzględniając indywidualne prośby senatorów skierowane do marszałka Senatu, Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała wnioski o: odwołanie senatora Andrzeja Chronowskiego z Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, wybór senator Krystyny Bochenek do Komisji Kultury i Środków Przekazu, wybór senatorów Andrzeja Chronowskiego oraz Stanisława Huskowskiego do Komisji Spraw Unii Europejskiej, wybór senatora Kazimierza Jaworskiego do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wybór senatora Mariana Lewickiego do Komisji Ochrony Środowiska, wybór senatora Wojciecha Saługi do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz wybór senator Zofii Skrzypek-Mrowiec do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury.

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment