Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

Senator J. Lorenz powiedział, że obowiązkiem oznakowania w 2002 r. i 2003 r. objęto całe pogłowie bydła, w tym również zwierzęta urodzone przed 1 stycznia 2002 r. Kosztami oznakowania bydła, w tym wydawaniem paszportów i ksiąg rejestrowych, obciąża się Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ma to umożliwić terminową realizację zobowiązań wynikających dla Polski w zakresie przyjęcia prawa wspólnotowego dotyczącego systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt.

W debacie nad rozpatrywaną ustawą senator Maria Szyszkowska zgłosiła wniosek o charakterze legislacyjnym.

Sprawozdawca komisji senator J. Lorenz poinformował, że komisja w wyniku dyskusji postanowiła odrzucić postulowaną zmianę zmierzającą do tego, aby oznaczeń bydła dokonywały osoby wykonujące zawód technika weterynarii i lekarze, motywując to następująco: lekarze weterynarii sprawują nadzór nad wszystkimi działaniami weterynaryjnymi, w tym nad znakowaniem, i nie mogą prowadzić działalności wykonawczej. Do tego powołane zostało konsorcjum składające się z izb rolniczych, Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, Krajowego Centrum Hodowli Bydła i spółki "Polmeat". Zdaniem członków komisji, to konsorcjum wykona swoje zadanie w sposób właściwy, lekarze weterynarii zaś mają kontrolować jakość wykonywanej pracy. Komisja podtrzymała swoje stanowisko w sprawie przyjęcia rozpatrywanej nowelizacji bez poprawek.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek. Wniosek poparło 58 senatorów, 14 było przeciw, a 6 osób wstrzymało się od głosowania.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Bogusław Mąsior, który przypomniał, że rozpatrywana ustawa była projektem rządowym. Ustawa zmierza do dostosowania polskiego prawa do wymogów unijnych. Wprowadza regulację zasady ochrony konkurencji i konsumentów, dostosowując nasze prawo do przepisów ustawodawstwa unijnego, szczególnie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 98/27 WE z 19 maja 1998 r.

Ustawa określa, precyzuje, a także rozszerza uprawnienia prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Definiuje też pojęcie zbiorowego interesu konsumentów. Daje również prezesowi urzędu szansę na bardziej skuteczne działanie w celu eliminowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Ponadto omawiana ustawa nie wyklucza możliwości korzystania z innych ustaw chroniących interesy konsumentów, w tym również z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Jedna z nich dotyczy art. 38a. Chodzi o funkcjonowanie i tryb powoływania rady rzeczników, która ma się składać z dziewięciu osób i działać przy prezesie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Członkowie komisji słusznie zauważyli, że zawarte w druku skierowanym przez Sejm informacje na temat rady i zasad jej powoływania wskazują, iż rada może być właściwie organem fasadowym. Podobną opinię wyraził podczas posiedzenia prezes urzędu.

W Polsce jest trzystu dwudziestu rzeczników praw konsumentów, którzy funkcjonują w strukturach powiatów. Wnoszona przez komisję poprawka definiuje, w jaki sposób (demokratycznie, na zasadach zgodnych z regulaminem opracowanym przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów) rada ta będzie wybierana z grona trzystu dwudziestu rzeczników. Komisja uznała, że stanie się ona wówczas bardziej niezależna, a rzecznicy chroniący konsumentów w terenie będą mieli platformę do przekazywania swoich przemyśleń i odczuć. Ponadto taka rada z pewnością okaże się skuteczną pomocą w pracy prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Pozostałe poprawki Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych zmierzały do doprecyzowania daty wejścia w życie ustawy. Zdaniem komisji, powinny to być cztery miesiące od podpisania nowelizacji. Wprowadzenie ustawy spowoduje określone skutki finansowe, ale według prezesa UOKiK są środki na jej wcześniejsze wejście w życie, a wobec nadrzędnego interesu, jakim jest ochrona konsumentów, takie przyspieszenie jest zasadne.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Janusz Bargieł. Senator przypomniał, że rozpatrywana nowelizacja ma na celu dostosowanie polskiego prawa regulującego zasadę ochrony konkurencji i konsumentów do przepisów ustawodawstwa unijnego, obowiązującego w tym zakresie. W tym celu recypuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 98/27/WE z 19 maja 1998 r. o wydawanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów nakazach zaprzestania szkodliwych praktyk. Dyrektywa ta ma za zadanie stworzyć w państwach członkowskich mechanizmy prawne, które w sytuacji naruszenia zbiorowego interesu konsumentów umożliwią sprawne i skuteczne dochodzenie praw konsumentów wynikających z innych dyrektyw konsumenckich.

Jak poinformował senator J. Bargieł, komisja po wnikliwej dyskusji postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 1 poprawki, dotyczącej art. 3. Zmierzała ona do tego, by w ustawie z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w art. 19, po pierwsze, w ust. 1 skreślić pkt 1 i 4, a po drugie, by ust. 2 otrzymał brzmienie: "Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do czynów nieuczciwej konkurencji określonych w art. 5-7, 11, 14 i 15a".

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu, przeprowadzono następnie głosowania nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy. Zmiany zostały zaakceptowane przez Izbę i 73 głosami, przy 2 głosach przeciw i 2 wstrzymujących się, podjęto uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:

Uchwała w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Sprawozdanie komisji przedstawiła senator Genowefa Ferenc. Senator poinformowała, że omawiana ustawa wprowadza zmiany do definicji niektórych czynów nieuczciwej konkurencji, rozszerza ich katalog, nowelizuje przepisy kompetencyjno-proceduralne oraz karne. W wypadku czynu nieuczciwej konkurencji, polegającego na ujawnieniu tajemnicy przedsiębiorstwa, ustawa zwiększa ochronę przedsiębiorcy, uznając za przesłankę do tej ochrony, oprócz zagrożenia interesu przedsiębiorcy, także naruszenie tego interesu, rezygnując przy tym ze wskazania, iż ma to być interes istotny. Ponadto nowelizacja obejmuje ochroną wszelkie informacje posiadające dla przedsiębiorcy wartość gospodarczą, a nie tylko, jak dotychczas, informacje handlowe.

Ustawa zmienia definicję "czynu nieuczciwej konkurencji", dodając  ust. 2 w art. 15, uznający za taki czyn utrudnianie małym przedsiębiorcom dostępu do rynku poprzez sprzedaż towarów lub usług bez marży handlowej w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży większej niż 400 m². Ustawa przewiduje wyłączenie spod tego zakazu między innymi wyprzedaży posezonowej czy związanej z likwidacją obiektu handlowego. Uzupełnieniem regulacji dodanych w art. 15 jest nowe brzmienie art. 21 ust. 2, który umożliwia sądowi ustanowienie - w ramach zarządzenia - tymczasowego zakazu zbywania towarów po określonej cenie.

Jak stwierdziła senator G. Ferenc, nowelizacja rozszerza katalog czynów nieuczciwej konkurencji, zaliczając do niego działania w zakresie sprzedaży premiowanej nieodpłatnymi nagrodami w postaci towarów lub usług odmiennych od przedmiotów sprzedaży oraz loterii promocyjnych, mogących doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez konsumentów. Ponadto ustawa uznaje za czyn nieuczciwej konkurencji organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, będącego odmianą tak zwanej piramidy finansowej, oraz wprowadzanie do obrotu przez sieci sklepów dyskontowych własnych towarów w ilości powyżej 20% wartości obrotów.

Senator G. Ferenc poinformowała, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych po zapoznaniu się z opinią biura legislacyjnego oraz uwagami przesłanymi do komisji przez różne organizacje, a także w wyniku odbytej dyskusji, postanowiła zarekomendować Izbie przyjęcie dziesięciu poprawek. Cztery z nich miały charakter porządkujący i zmierzały do usunięcia zbędnych zapisów lub nieprawidłowych odniesień. Jedna z proponowanych zmian zmierzała do zaliczenia do katalogu czynów nieuczciwej konkurencji pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży. Inne dwie usuwały z ustawy nieprecyzyjne zapisy. Postulowano także poprawkę dostosowującą omawianą ustawę do zmian wprowadzonych w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów.

Jak stwierdziła senator G. Ferenc, największe kontrowersje wywołała poprawka skreślająca wprowadzony w toku debaty sejmowej art. 17d. Przy podejmowaniu decyzji dotyczącej wykreślenia tego zapisu uwzględniono następujące problemy. W obecnie obowiązujących przepisach nie istnieje definicja sklepów dyskontowych. Nie wiadomo, w jakich przedziałach czasu należałoby liczyć te 20%. Zapis ten godzi w dostawców sklepów wielkopowierzchniowych, gdyż niektórzy z nich produkują tylko dla sieci sklepów. Większość produktów firmowanych własną marką sieci pochodzi od polskich średnich i małych przedsiębiorstw. Zapis ten uderza również w polski eksport, ponieważ poprzez sieci polscy producenci wysyłają swoje produkty do innych krajów. Ograniczone zostanie wsparcie techniczne, jakiego sieci udzielają producentom marki własnej w ramach strategii marketingowej. Ograniczenie sprzedaży produktów własnej marki jednoznaczne jest również z ograniczeniem konkurencji wśród detalistów i producentów, a tym samym ze zmniejszeniem wyboru dla polskich konsumentów. Ponadto uwzględniono wątpliwości dotyczące tego zapisu w zakresie jego zgodności z prawem wspólnotowym.

W kolejnych głosowaniach Izba poparła 11 zmian. Za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek, opowiedziało się 71 senatorów, 1 osoba była przeciw, a 5 wstrzymało się od głosu. Wobec wyników głosowania Izba podjęła uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:

Uchwała w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawiła senator Ewa Serocka. Jak stwierdziła, ustawa dostosowuje polskie prawo do dyrektyw, które Polska powinna przyjąć w procesie przygotowań do członkostwa w Unii Europejskiej. Dyrektywy, o których mowa, to dyrektywa nr 77/249/EWG z 22 marca 1979 r. w sprawie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług, dyrektywa nr 89/48/EWG w sprawie powszechnego systemu uznawania dyplomów szkolnictwa wyższego uzyskiwanych w rezultacie ukończenia kształcenia i szkolenia zawodowego trwającego co najmniej trzy lata - oczywiście w zakresie, w jakim ma ona zastosowanie do prawników oraz dyrektywa nr 98/5/WE w sprawie ułatwienia prowadzenia stałej praktyki prawniczej w innym państwie członkowskim niż to, w którym uzyskano kwalifikacje. Są to dyrektywy, które stanowią realizację i konkretyzację zapisanych w traktacie rzymskim zasad swobody prowadzenia działalności zawodowej i swobody świadczenia usług w odniesieniu do grupy zawodowej określonej zbiorczo jako lawyers. Chodzi tu o osoby wykonujące w państwach Unii Europejskiej jeden z wymienionych w dyrektywach zawodów, które, ogólnie ujmując, odpowiadają polskim zawodom adwokata lub radcy prawnego.

Poza głównym celem ustawy, jakim jest dostosowanie polskiego prawa do standardów unijnych, były również inne, między innymi uregulowanie zasad świadczenia pomocy prawnej w Polsce przez prawników z innych państw niż państwa Unii Europejskiej. W tym wypadku swoboda przy określaniu warunków i zakresu dostępu do polskiego rynku usług prawnych jest większa, a określają ją następujące zasady: zasada niedyskryminacji wynikająca z członkostwa w OECD oraz zasada najwyższego uprzywilejowania wynikająca z członkostwa w WTO. Ponadto ustawa ta porządkuje sytuację spółek z udziałem zagranicznym, które świadczą pomoc prawną, a zostały utworzone na podstawie ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z kapitałem zagranicznym.

Dział I ustawy określa jej zakres oraz definiuje pojęcie prawnika zagranicznego, prawnika z Unii Europejskiej i prawnika spoza Unii Europejskiej. Określa również znaczenie pojęcia stałej praktyki i usług transgranicznych z zakresu pomocy prawnej. Dział II normuje wykonywanie przez prawników z Unii Europejskiej oraz prawników spoza Unii Europejskiej stałej praktyki w Polsce.

Senator E. Serocka poinformowała, że Komisja Ustawodawstwa i Praworządności przyjęła rozpatrywaną ustawę z pięcioma poprawkami, m.in. do art. 7, wprowadzającą w ust. 1 zapis stanowiący o tym, kiedy może nastąpić odmowa wpisu na listę prawników. Ponadto w art. 7 ust. 5 komisja dodała zdanie porządkujące. Komisja, rekomendując ustawę sejmową wraz z poprawkami, miała na uwadze zasadę wzajemności wynikającą ze zobowiązań międzynarodowych Polski.

W rozdziale 2 ustawy zostały uregulowane zasady wykonywania stałej praktyki przez prawników z Unii Europejskiej. Stała praktyka prawnika zakłada obowiązkową rejestrację prawnika zagranicznego we właściwym organie oraz świadczenie pomocy prawnej na podstawie tytułu zawodowego uzyskanego w państwie macierzystym. W sposób zasadniczy zróżnicowano w ustawie zakres stałej praktyki, do której będą uprawnieni prawnicy z Unii Europejskiej i prawnicy spoza Unii Europejskiej, co uregulowano w rozdziale 3 działu II.

W dziale III ustawa przewiduje tworzenie dwóch odrębnych list prawników zagranicznych - oddzielną dla adwokatów, oddzielną dla radców prawnych. Prawnik z Unii Europejskiej, po wpisaniu na listę prawników zagranicznych, uzyska takie same prawa i obowiązki jak adwokat lub radca prawny będący obywatelem polskim. Prawnicy spoza Unii Europejskiej zaś będą podlegali ograniczeniom - zostaną uprawnieni do sprawowania doradztwa w zakresie prawa państwa macierzystego i międzynarodowego, praktykę będą mogli natomiast wykonywać jedynie przez spółki jawne oraz spółki komandytowe.

Jak poinformowała senator E. Serocka, Komisja Ustawodawstwa i Praworządności wprowadziła w dziale III w art. 25 trzy zmiany, zmierzające do dostosowania zapisów tego artykułu do doktryny Unii Europejskiej.

Ponadto w swoim stanowisku Komisja Ustawodawstwa i Praworządności wprowadziła zmianę redakcyjną w przepisach przejściowych i końcowych, w art. 48. W art. 50 - w bardzo ważnym w okresie przedakcesyjnym zapisie, w którym wprowadza się zasadę wzajemności - komisja wniosła zmianę o charakterze redakcyjnym. To samo dotyczyło poprawki w art. 51. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem tych artykułów, które wiążą się z uzyskaniem przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.

Senator T. Liszcz stwierdziła, że zarówno większość, jak i mniejszość komisji były zgodne co do tego, że test nie ma sprawdzać znajomości języka polskiego, a przynajmniej nie należy eksponować tego wśród celów, gdyż byłoby to sprzeczne z prawem Unii Europejskiej; byłoby to zresztą niecelowe, z dalszych przepisów wynika bowiem, że to sprawdzenie i tak nastąpi, ponieważ test ma się odbywać w języku polskim. Zdaniem większości jednak do art. 25 trzeba inkorporować teksty odpowiedniego przepisu dyrektywy, czyli powtórzyć dokładnie przedłożenie rządowe poprzez wprowadzenie zdania drugiego i jednoczesne ograniczenie zdania pierwszego do krótkiego stwierdzenia, iż test umiejętności dotyczy wiedzy zawodowej kandydata i ma na celu ocenę jego zdolności do wykonywania zawodu adwokata lub zawodu radcy prawnego, czyli bez wskazania jakichkolwiek kryteriów, według których będzie się tę zdolność oceniać. Mniejszość komisji zaproponowała natomiast, by te kryteria zamieścić. Miałyby one być inne niż w ustawie sejmowej, bo te mniejszość uznała za niedopuszczalne, ale powinno znaleźć się tam nawiązanie do wymagań stawianych w Polsce adwokatom i radcom prawnym. Mniejszość postulowała, by zawrzeć w tym artykule miękko sformułowany zapis, iż test będzie przeprowadzony w nawiązaniu do wymagań stawianych adwokatom i radcom prawnym wykonującym zawód na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zatem mniejszość zaproponowała, żeby pozostawić te wymagania stawiane polskim radcom i adwokatom, ale aby było jasne, iż chodzi o jakieś nawiązanie do tych wymagań. Nie chodziło przy tym o te, które obowiązują w dniu wejścia w życie ustawy - bo przecież mogą się one zmieniać - tylko wymagania aktualne w momencie przeprowadzenia testu. W opinii mniejszości komisji, nawet jeśli nie zostanie to napisane, to i tak faktycznie będzie chodziło o sprawdzenie znajomości przede wszystkim prawa polskiego, europejskiego również, skoro na tym terenie dany prawnik ma działać.

Senator T. Liszcz zaznaczyła, że nie ma sprzeczności między poprawką większości do art. 25 a wnioskiem mniejszości.

W swoim wystąpieniu senator sprawozdawca zwrócił uwagę, że rozpatrywana ustawa jest ustawą integralną, to znaczy dotyczącą kilku aspektów prawnych. Po pierwsze, dotyczy świadczenia pomocy prawnej w Rzeczypospolitej w zakresie odpowiadającym uprawnieniom adwokata lub radcy prawnego. Po drugie, dotyczy prawników z Unii Europejskiej i spoza Unii Europejskiej. Po trzecie, dotyczy świadczenia usług w formie stałej praktyki i usług transgranicznych.

Nie po raz pierwszy w komisji dyskutowano nad tym, jaki charakter ma mieć egzamin i jakie przyjąć kryteria w odniesieniu do osób pochodzących z krajów UE, które mają świadczyć określone usługi czy wykonywać zawody na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W szczególności zajęto się kwestią, czy powinno to być pojęcie "test" czy "egzamin". Ostatecznie komisja doszła do wniosku, że powinno to być sformułowanie "test", wychodząc z założenia, że w gruncie rzeczy pojęcie "egzamin" byłoby zbyt szerokie i poza tym naruszałoby zasadę wzajemności. Poruszano również kwestię, o której wspominała senator E. Serocka, mianowicie, czy nie powinny być wprowadzone dodatkowe kryteria w odniesieniu do tego testu. W końcu jednak zrezygnowano z tego postulatu.

Druga kwestia, która zajęła uwagę komisji i wywołała dyskusję, dotyczyła tego, czy prawnik z Unii Europejskiej wykonujący stałą praktykę powinien mieć obowiązek współpracy z prawnikiem polskim czy nie. Zdaniem senatora A. Jamroza, jest to kwestia istotna, ponieważ prawnik z Unii Europejskiej wykonujący stałą praktykę jest wpisany na listę radców czy adwokatów, czyli właściwie jest równoprawnym prawnikiem. Zwyciężył jednak pogląd, iż powinien to być obowiązek, a nie uprawnienie do takiej współpracy. Zadecydowały o tym argumenty, które przytoczył wiceminister A. Królak, że taka zasada obowiązuje w innych państwach europejskich, wobec tego na zasadzie wzajemności nie powinno się jej naruszać. Stąd też nie zgłoszono poprawki do tego przepisu.

Trzecia sprawa, która została uwzględniona w zgłoszonej poprawce, dotyczyła tego, czy osoba zdająca test może go powtórzyć na swój wniosek, czy też zależy to wyłącznie od tych, którzy taki test przeprowadzają. Ostatecznie zwyciężył pogląd, że winno to być traktowane paralelnie jako rodzaj pewnej możliwości odwołania się. Podnoszony był także argument, że w sytuacji gdy zainteresowany będzie miał stałą możliwość czy uprawnienie do zdawania testu poprawkowego, to być może ograniczy to liczbę odwołań.

Ta kwestia znalazła swoje odzwierciedlenie w zgłoszonej przez komisję poprawce, dotyczącej art. 30 ust. 2. Zgodnie z tą poprawką wyrazy "od zakończenia testu, test może być powtórzony" zaproponowano zastąpić wyrazami "od ogłoszenia wyników testu, test powtarza się", czyli jest to pewne obligatio ze strony tych, którzy organizują test.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator A. Jamróz zwrócił się o przyjęcie poprawki zgłoszonej przez Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

W debacie nad ustawą o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o charakterze legislacyjnym przedstawili senatorowie Adam Biela, Henryk Dzido i Jan Szafraniec.

Uchwała w sprawie ustawy o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawił senator Marian Noga. Jak stwierdził, uchwalona przez Sejm ustawa jest małą konstytucją lotnictwa cywilnego, regulującą stosunki prawne z zakresu lotnictwa cywilnego, zastępującą ustawę - Prawo lotnicze z 1962 r.

Nowe zjawiska globalizacji i europeizacji, zmiany ustroju gospodarczego i polityki lotniczej na świecie, polegające na tym, że odchodzi się od pojęcia przewoźnika narodowego w stronę pojęcia przewoźnika flagowego i wielkich przewoźników ponadnarodowych, spowodowały konieczność uchwalenia nowego prawa lotniczego.

Senator M. Noga stwierdził, że ustawa zawiera postanowienia dotyczące rejestrów statków powietrznych, zagadnienia badania zdatności statków powietrznych do lotów, zakładania i rejestrowania lotnisk oraz ich eksploatacji, obowiązków w zakresie ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej lotnisk.

Ponadto ustawa reguluje zasady korzystania z przestrzeni powietrznej i organizacji ruchu lotniczego, zagadnienia badania wypadków lotniczych oraz szczególne zasady lotów międzynarodowych.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury na swoim posiedzeniu 14 czerwca br. przyjęła dwadzieścia dwie poprawki do projektu ustawy - Prawo lotnicze. Większość tych poprawek miała charakter porządkujący, ujednolicający terminologię i poprawiający oczywiste błędy w odesłaniach do odpowiednich przepisów ustawy. Charakter merytoryczny miały dwie poprawki.

Jedna z nich dotyczyła art. 47 ust. 9. Zgodnie z brzmieniem uchwalonym przez Sejm, prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego może, na wniosek zainteresowanego i za zgodą ministra, określić inne niż wynikające z rozporządzenia przepisy techniczne, które zostaną zastosowane przy wydawaniu certyfikatu typu przy sprawdzaniu zdatności statku powietrznego do lotu. Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury stwierdziła, że przepis ten może być uznany za niezgodny z konstytucją, ponieważ wydane przez prezesa przepisy wkraczałyby w sferę zarezerwowaną dla przepisów o charakterze powszechnie obowiązującym. Poprawka powoduje, iż kompetencje do wydawania tych przepisów uzyska minister właściwy do spraw transportu, który będzie je określał w drodze rozporządzenia.

Druga poprawka merytoryczna dotyczyła art. 96. Przepis ten określa warunki, jakie musi spełnić osoba starająca się o licencję lotniczą. Między innymi musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, spełniać wymogi w zakresie wieku i wykształcenia oraz zdać odpowiedni egzamin stwierdzający wiedzę z zakresu lotnictwa. Istotą poprawki jest skreślenie warunku posiadania obywatelstwa polskiego przy otrzymaniu licencji lotniczej. W opinii komisji, warunek ten jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej, które zabrania wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową w odniesieniu do pracowników państw członkowskich.

Podczas debaty nad ustawą sejmową kilkadziesiąt wniosków o charakterze legislacyjnym zgłosili senatorowie: Marek Balicki, January Bień, Zdzisława Janowska, Mieczysław Janowski, Zbigniew Kulak, Anna Kurska, M. Noga, Zbigniew Romaszewski, Janina Sagatowska, Henryk Stokłosa, Jerzy Suchański i Edmund Wittbrodt. Ogółem zgłoszono 113 poprawek.

Podczas przerwy w obradach postulowane zmiany rozpatrzyła Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury. Sprawozdawca, senator J. Suchański, poinformował, że komisja poparła osiemdziesiąt osiem z nich, cztery zostały wycofane, a trzy zmodyfikowane. Ponadto zaproponował, by przeprowadzić łączne głosowanie nad pięćdziesięcioma sześcioma poprawkami ze względu na ich charakter redakcyjny, porządkowy, doprecyzowujący bądź ujednolicający terminologię. Z zestawienia wyłączono wszystkie poprawki, które wykluczały się z innymi.

Uchwała w sprawie ustawy - Prawo lotnicze

Przed przystąpieniem do drugiego czytania projektu uchwały w sprawie utworzenia Polonijnej Rady Konsultacyjnej przewodniczący obradom wicemarszałek Kazimierz Kutz przypominał, że projekt został wniesiony przez Komisję Emigracji i Polaków za Granicą. Marszałek Senatu 17 maja br., zgodnie z art. 79 ust. 1 oraz art. 84 ust. 5 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzone na wspólnych posiedzeniach komisji 4 i 13 czerwca br. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Rozpoczynając swoje wystąpienie senator podkreślił znaczenie debaty polonijnej, która odbyła się w Senacie 30 kwietnia br. Jak stwierdził, do dziś goście, przedstawiciele organizacji polonijnych, zwracają uwagę na historyczną wagę tego wydarzenia. Podsumowaniem debaty była uchwała, w której to między innymi zawarto zapowiedź o powołaniu przy urzędzie marszałka Senatu Polonijnej Rady Konsultacyjnej.

Trud przygotowania tekstu projektu uchwały przypadł Komisji Emigracji i Polaków za Granicą, a następnie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Emigracji i Polaków za Granicą. Komisje na wspólnych posiedzeniach 4 i 13 czerwca, zgodnie z art. 80 ust. 2 Regulaminu Senatu, po rozpatrzeniu projektu w pierwszym czytaniu wprowadziły poprawki do przedstawionego przez wnioskodawców projektu uchwały. W pracach komisji udział brali przedstawiciele rządu, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych współpracujących z Polonią i Polakami za granicą.

W opinii senatora A. Anulewicza, przyjęcie przez Senat przedłożonego projektu uchwały w sprawie utworzenia Polonijnej Rady Konsultacyjnej będzie wypełnieniem zobowiązań Izby wobec Polonii i Polaków za granicą, a także stworzy organizacyjne podstawy do wyrażania przez te środowiska opinii w istotnych dla nich sprawach. Ułatwi też marszałkowi Senatu prowadzenie konsultacji w sprawach Polonii i Polaków za granicą.

Ponieważ w trakcie dyskusji nikt nie złożył wniosku przeciwnego do wniosku przedstawionego przez połączone w sprawozdaniu, zgodnie z art. 81 ust. 5 regulaminu, Senat przystąpił do trzeciego czytania projektu uchwały w sprawie utworzenia Polonijnej Rady Konsultacyjnej. W tej sytuacji trzecie czytanie obejmowało jedynie głosowanie, podczas którego 75 obecnych senatorów jednogłośnie opowiedziało się za podjęciem uchwały w sprawie utworzenia Polonijnej Rady Konsultacyjnej:

Uchwała w sprawie utworzenia Polonijnej Rady Konsultacyjnej

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 23. posiedzeniu, 7 czerwca br. Do Senatu przekazano ją 11 czerwca br. Tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Tadeusz Wnuk. Na wstępie swojego wystąpienia, aby rozszerzyć jej uzasadnienie i przedstawić dodatkową rekomendację, senator przekazał wnioski i oceny z seminarium "Miejsce i rola banków hipotecznych w polskim systemie bankowym - szanse i zagrożenia", zorganizowanego przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny w kwietniu br. Autorzy seminarium jednoznacznie uznali, że regulacje prawne zawarte w dotychczas obowiązującej ustawie z 1997 r. okazały się zbyt rygorystyczne, zmniejszając zdolność konkurowania banków hipotecznych z bankami uniwersalnymi, które także udzielają tego rodzaju kredytów. Niezwykle istotną barierą dla działalności banków hipotecznych okazał się bezwład w systemie ksiąg wieczystych (obecnie jest około piętnastu milionów ksiąg wieczystych, co roku przybywa milion, a zaległe sprawy to około siedemdziesięciu tysięcy). Wysoce restrykcyjny charakter dotychczasowej ustawy znajduje swoje potwierdzenie w niewielkich obecnie rozmiarach działalności banków hipotecznych w Polsce. Funkcjonują tylko trzy banki, które udzieliły kredytów zaledwie na 557 milionów zł, wyemitowały listy zastawne o wartości tylko 5 milionów zł i 25 milionów euro, które, co gorsza, nie zostały wprowadzone do obrotu publicznego. Wiele instytucji finansowych, polskich i zagranicznych, zrezygnowało w tych warunkach z tworzenia w Polsce kolejnych banków hipotecznych. Z tych powodów wyłącznie z aprobatą należy przyjąć inicjatywę rządu, Ministerstwa Finansów, dotyczącą dokonania kompleksowej nowelizacji dotychczasowej ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, co zostało poparte przez Narodowy Bank Polski, Związek Banków Polskich i oczywiście przez władze banków hipotecznych.

Nie przeceniając nadmiernie roli banków hipotecznych w kredytowaniu i rozwoju budownictwa mieszkaniowego, ponieważ będą to zawsze banki specjalistyczne, trudno zignorować fakt, że obecnie ich udział w rynku tych kredytów wynosi zaledwie 3%, a według innych źródeł jeszcze mniej, podczas gdy w Niemczech 30%, w krajach skandynawskich jeszcze więcej - w Szwecji aż 90%.

Senator T. Wnuk podkreślił, że w ocenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych omawiana ustawa, skorygowana i przyjęta w Sejmie przy aprobacie większości klubów parlamentarnych, tworzy znacznie korzystniejsze od dotychczasowych warunki prawne i ekonomiczne funkcjonowania i rozwoju banków hipotecznych. Zwiększa bowiem ich możliwości kredytowania budownictwa mieszkaniowego, a także nieruchomości. Rozszerza w ich wypadku podstawy emisji publicznych listów zastawnych, otwiera im dodatkowe możliwości finansowania inwestycji samorządów terytorialnych.

Spośród wielu nowych regulacji, zawartych w znowelizowanej ustawie ze względu na krytyczną ocenę stanu obecnego, zdaniem komisji, szczególne znaczenie mają zmiany ujęte w art. 15. Znacząco zwiększają one limit środków banków hipotecznych od innych niż podstawowe czynności, a przeznaczonych na kredytowanie budownictwa mieszkaniowego, oraz rozszerzają te czynności między innymi o obsługę rachunków projektów inwestycyjnych, na przykład firm deweloperskich. Niewątpliwie zwiększy to konkurencyjność tych banków wobec banków uniwersalnych. Przyczyni się do tego także możliwość zwiększenia wartości pojedynczego kredytu z 80% do 100% tak zwanej bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. Z kolei zmniejszenie kosztów działania banków hipotecznych zapewni nowa, skorygowana metodologia tworzenia tak zwanej rezerwy obowiązkowej.

Zdaniem sprawozdawcy Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, równie istotne znaczenie będzie miała regulacja zawarta w art. 20, umożliwiająca bankom hipotecznym wypłatę środków kredytowych jeszcze przed ustanowieniem zabezpieczenia hipotecznego, które jest obecnie procesem bardzo przewlekłym, poprzez zastosowanie w okresie przejściowym zabezpieczenia zastępczego, na przykład ubezpieczenia kredytu, gwarancji, poręczenia.

Senator T. Wnuk poinformował, że przedmiotem dyskusji komisji, którą wywołał list przedstawicieli środowisk rzeczoznawców majątkowych, była także zmiana art. 22, polegająca na wprowadzeniu uproszczonej procedury związanej z ustalaniem bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. Komisja podzieliła pogląd ministra finansów, że pod względem formalnym regulacja ta uzyskała akceptację prezesa Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, a jeśli chodzi o meritum, to nowe przepisy nie eliminują rzeczoznawców majątkowych. Wręcz przeciwnie: wyraźnie wskazują ich jako inne podmioty, które mogą uczestniczyć w sporządzaniu ekspertyz bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. Z kolei przedstawiciel Związku Banków Polskich postulował zawieranie porozumień z głównym geodetą kraju w sprawie dostępu do tak zwanej bazy danych ewidencji gruntów i budynków. Nie kwestionując zasadności tego postulatu, komisja zrezygnowała z jego rozpatrywania ze względów formalnych, uznając, że jest on związany z planowaną nowelizacją ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne, w trakcie której wymagane będzie bardzo szczegółowe, rozważne i staranne ustalenie zasad dostępu do tego i odpowiedniego zabezpieczenia interesów państwa.

W kolejnych głosowaniach Senat zaakceptował 4 poprawki rekomendowane przez komisję. Uchwałę w sprawie ustawy w o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw podjęto jednomyślnie, 73 głosami:

Uchwała w sprawie ustawy w o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

W opinii senatora sprawozdawcy, udzielenie gwarancji Skarbu Państwa dla przewoźników lotniczych jest koniecznym warunkiem do utrzymania przez polskich przewoźników lotniczych ciągłości operacji lotniczych na trasach międzynarodowych. Nieprzedłużenie tych gwarancji grozi skutkami finansowymi, wynikającymi z konieczności ponoszenia bardzo wysokich kosztów dodatkowego ubezpieczenia, co w rezultacie może doprowadzić do zaprzestania działalności przewozowej przez niektórych polskich przewoźników lotniczych. Według informacji, otrzymanych głównie od Polskich Linii Lotniczych LOT SA, rynek ubezpieczeń komercyjnych nie oferuje jeszcze ubezpieczeń ryzyka lotniczego na poziomie, który byłby do zaakceptowania przez przewoźników lotniczych. W ich powszechnej opinii wysokość podlimitu wypłat za szkody wobec osób trzecich związane z eksploatacją statków powietrznych, powstałe w wyniku wojny lub aktów terroru, wynosząca 50 milionów dolarów, jest zdecydowanie nieadekwatna w stosunku do wielkości potencjalnych roszczeń tych osób.

Sytuacja ta spowodowała, że rządy wielu państw poparły przewoźników, udzielając im gwarancji do czasu wypracowania stałego rozwiązania. Rządy państw Unii Europejskiej dwukrotnie te gwarancje przedłużały. Postępowanie takie to rezultat decyzji władz USA, które zapewniają swoim przewoźnikom stosowne gwarancje, a reakcja Unii Europejskiej jest tego następstwem i ma na celu zapewnienie europejskim przewoźnikom lotniczym zbliżonych warunków konkurencyjności. Jednocześnie międzynarodowe organizacje lotnictwa cywilnego prowadzą intensywne prace nad stworzeniem jednolitego systemu ubezpieczeń, który - co jest niezwykle ważne - uwzględniałby interesy przewoźników lotniczych, stanowiska rządów, a także możliwości sektora ubezpieczeniowego. Właśnie ze względu na przedłużający się proces wypracowywania tego systemu wystosowany został do rządów państw członkowskich list rekomendujący maksymalne przedłużenie gwarancji skarbu państwa dla przewoźników lotniczych. Stowarzyszenie przewoźników lotniczych zaproponowało utworzenie funduszu ubezpieczeniowego, w ramach którego byłaby gwarantowana ochrona do wysokości 1 miliarda 500 milionów dolarów ponad dotychczasowy limit 50 milionów dolarów. Prace nad koncepcją tego międzynarodowego funduszu nie zostały jeszcze zakończone.

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment