Diariusz Senatu RP: spis treści, następna część dokumentu


60. posiedzenie Senatu

W dniach 14, 15 i 16 kwietnia 2004 r. odbyło się 60. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak oraz wicemarszałkowie - Jolanta Danielak i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Alicję Stradomską i Krzysztofa Szydłowskiego; listę mówców prowadził senator K. Szydłowski.

Przed przystąpieniem do obrad senator Stanisław Huskowski, wybrany w wyborach uzupełniających do Senatu, przeprowadzonych 28 marca 2004 r. w województwie dolnośląskim, złożył ślubowanie senatorskie.

Zatwierdzony przez Izbę porządek obrad obejmował 27 punktów:

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej*,

- drugie czytanie projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz niektórych innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw w związku z wdrażaniem przepisów prawa Unii Europejskiej*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wyposażeniu morskim*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o rolnictwie ekologicznym*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o klasyfikacji drewna surowego nieobrobionego*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wyrobach stosowanych w medycynie weterynaryjnej*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wyrobach medycznych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o zawodzie lekarza*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o odpadach.

- drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych,

_______________

*Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 2 kwietnia 2004 r. i 5 kwietnia przekazana do Senatu. Następnego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Genowefa Grabowska. Senator podkreśliła, że rozpatrywany akt to trudna, w dużym stopniu techniczna, ustawa, w której w jednym dokumencie zawarto to wszystko, co dotychczas znajdowało się w wielu aktach.

Ustawa zawiera kilka grup przepisów dostosowujących nasze regulacje do unijnych wymagań.

Pierwsza grupa przepisów rozszerza pojęcie Unii Europejskiej, ponieważ będziemy operowali, tak jak jej pozostali członkowie, nie tylko w obszarze dwudziestu pięciu państw rozszerzonej Unii, ale także w obszarze, który rozciąga się poza nią i obejmuje Europejski Obszar Gospodarczy oraz Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu. Oznacza to, że zasady, które obowiązują w Unii Europejskiej, przede wszystkim w zakresie swobody przepływu towarów i usług, będzie się stosować także w stosunkach między Polską a Liechtensteinem, między Polską a Norwegią, Islandią, a także Szwajcarią.

Drugi dział przepisów obejmuje postanowienia wynikające z rozporządzeń Unii Europejskiej. Rozporządzenia, zgodnie z prawem Unii Europejskiej, stosuje się bezpośrednio na terytorium państwa członkowskiego. Ponieważ od 1 maja, stając się członkiem Unii Europejskiej, będziemy mieli na mocy art. 249 traktatu  rzymskiego obowiązek bezpośredniego stosowania rozporządzeń unijnych, zachodzi potrzeba wyeliminowana z naszego prawa tych wszystkich elementów wcześniej wprowadzonych rozporządzeń unijnych, które znalazły się w naszym systemie prawnym.

Kolejny dział przepisów wiąże się z techniką legislacyjną. Polski adresat normy prawnej powinien wiedzieć, dlaczego ona powstała. Jeżeli treść tej normy wynika z unijnych dyrektyw albo innych przepisów, trzeba to wskazać. Dlatego trzeci, duży segment ustawy zawiera odesłania do tych aktów prawnych Unii Europejskiej, na podstawie których polski obywatel będzie mógł funkcjonować i będzie miał określone prawa i obowiązki.

Czwarty segment, przedostatni, obejmuje zespół ustaw, w których zawarta jest tak zwana klauzula wzajemnego uznania. Dotyczy ona przepływu towarów. Zasadą jest, że towar wyprodukowany w jakimkolwiek państwie Unii Europejskiej swobodnie przepływa przez cały obszar Unii, gdyż wewnątrz nie ma granic. Zasadą jest także, że nie wolno kontrolować jakości tego towaru - ponieważ produkowano go wedle norm unijnych - przed wpuszczeniem go na swój obszar. Klauzula wzajemnego uznania oznacza, że akceptujemy sposób produkcji, wytwarzania określonego towaru wedle jednolitych norm unijnych w ramach całej Unii Europejskiej i dopuszczamy ten towar na nasze terytorium, a kontrolować możemy go ewentualnie wtedy, kiedy ten towar się u nas znajdzie. Nie ma więc kontroli ex ante, kontroli uprzedniej - jest kontrola ex post, po fakcie, kiedy towar znajdzie się już na naszym terytorium.

Piąta, ostatnia, kategoria zmian w  ustawie ma całkowicie techniczny charakter, wiąże się bowiem z rozszerzeniem brzmienia przepisów w pięciu nowelizowanych ustawach, które dotyczą wymogu posługiwania się numerem PESEL. Chodzi o to, że aby uzyskać pewne zezwolenia, koncesje czy inne decyzje administracyjne, trzeba posługiwać się numerem PESEL. Ponieważ jednak PESEL mają w danym państwie tylko jego obywatele, obowiązek posługiwania się tym numerem ograniczałby w wypadku innych obywateli Unii Europejskiej, spoza Polski, możliwość uzyskania takiej decyzji czy koncesji. W związku z tym narodowy numer PESEL nie może decydować o tym, czy jednostka może taką decyzję uzyskać czy nie.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, że ustawa nie spowoduje nadmiernych obciążeń dla Skarbu Państwa, niemniej jednak jej wejście w życie będzie się wiązało z koniecznością utworzenia kilku czy kilkunastu stanowisk tam, gdzie występują pewne formy kontroli, na przykład w segmencie obsługi pasażerskiej czy lotnictwa. Ustawa stwarza także potrzebę zwiększonej obsługi personalnej tam, gdzie w grę wchodzi podejmowanie decyzji i kontakt ze zwiększoną liczbą dokumentów.

Kończąc swe wystąpienie, senator G. Grabowska poinformowała, że komisja po rozpatrzeniu ustawy i po dyskusji postanowiła rekomendować Izbie 66 poprawek.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 68 z 69 ogółem zgłoszonych poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba 71 głosami, przy 1 przeciw i 7 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Drugie czytanie projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu

Projekt ten został wniesiony przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich. 2 kwietnia 2004 r., zgodnie z  regulaminem, marszałek skierował go do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzone, zgodnie z regulaminem, na wspólnym posiedzeniu komisji 6 kwietnia. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowały wspólne sprawozdanie.

Przedstawił je senator Jerzy Adamski. Senator podkreślił, że zmiany Regulaminu Senatu w zasadniczej części mają na celu sformułowanie nowych przepisów dotyczących funkcjonowania Senatu po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Związane są również z wejściem w życie 11 marca br. ustawy o współpracy Rady Ministrów oraz Sejmu i Senatu w sprawach związanych z członkostwem Polski w Unii Europejskiej.

Jak wskazał senator sprawozdawca, zasadnicze zmiany Regulaminu Senatu to przede wszystkim: po pierwsze, powołanie nowej Komisji Spraw Unii Europejskiej, która będzie miała za zadanie wyrażanie opinii na temat projektów aktów prawnych Unii Europejskiej oraz będzie rozpatrywała informacje i dokumenty przedkładane przez Radę Ministrów w sprawach dotyczących udziału Polski w pracach Unii Europejskiej; po drugie, zmniejszenie liczby stałych komisji; po trzecie, uporządkowanie niektórych pozostałych przepisów.

Zmiana pierwsza dotyczyła art. 8 lit. a, b i c. Wiążą się one z uchwaleniem i wejściem w życie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, z przepisem art. 6 ust. 3 tej ustawy, który stanowi, że organ właściwy może, na podstawie Regulaminu Senatu, wyrazić opinię o projekcie aktu prawnego Unii Europejskiej w terminie dwudziestu jeden dni od dnia przekazania stanowiska Rady Ministrów. Ponadto Rada Ministrów przedstawiać będzie Senatowi stosowne informacje i dokumenty. W związku z tym wszystkim konieczne stało się dokonanie odpowiednich zmian w zakresie uprawnień marszałka Senatu.

Poprawka druga miała dwojaki charakter. Przede wszystkim ustanawiała ona Komisję Spraw Unii Europejskiej. W związku z tym zaszła konieczność dokonania stosownych zmian w zakresie kompetencji komisji spraw zagranicznych, którą proponowano nazwać Komisją Spraw Zagranicznych i Polonii. Pociągało to za sobą zniesienie Komisji Emigracji i Polaków za Granicą. Zaproponowano także utworzenie - w miejsce Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych - Komisji Gospodarki. Przejęłaby ona również kompetencje obecnej Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, która zostałaby zniesiona.

Zmiana trzecia zmierzała do skreślenia przepisu, zgodnie z którym za zgodą Prezydium Senatu senator może być członkiem więcej niż dwóch komisji. Zmiana ta stanowi, że senator może być członkiem nie więcej niż dwóch komisji stałych, a także może brać udział w pracach innych komisji, lecz bez prawa głosu.

Komisja Spraw Unii Europejskiej ma niezwłocznie otrzymywać od marszałka Senatu dokumenty przedkładane w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Będzie ona mogła uchwalić opinię o każdym projekcie aktu prawnego Unii Europejskiej. W związku z tym komisje uznały, że celowe jest, aby w art. 34 dodać przepis, który stanowiłby, iż na wniosek Komisji Spraw Unii Europejskiej marszałek Senatu byłby obowiązany włączyć do projektu porządku obrad informację Rady Ministrów o sprawie związanej z członkostwem Polski w Unii Europejskiej.

W kolejnej zmianie zaproponowano, aby marszałek przed poddaniem pod głosowanie poprawki do ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej mógł zwrócić się do Komisji Spraw Unii Europejskiej o wyrażenie opinii, jeżeli istnieje wątpliwość co do zakresu zgłoszonej poprawki. Marszałek mógłby wtedy przerwać obrady nad danym punktem i przekazać sprawę komisji.

W art. 68 przewidziano możliwość zwrócenia się przez właściwą komisję merytoryczną do Komisji Spraw Unii Europejskiej z wnioskiem o wyrażenie opinii o ustawie lub jej części co do zgodności z prawem Unii Europejskiej. W ust. 2 proponowano, w zakresie procedury rozpatrywania ustawy uchwalonej przez Sejm, aby w wypadku ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej właściwa komisja merytoryczna rozpatrywała tę ustawę w taki sam sposób, jak projekt pilny, to znaczy w terminie wyznaczonym przez marszałka Senatu.

Dalsze trzy zmiany dotyczyły przedkładania określonych informacji w wypadku postępowania w sprawie inicjatyw ustawodawczych Senatu w zakresie zgodności albo niezgodności proponowanych regulacji z prawem europejskim.

Kolejna zmiana była konsekwencją rozdzielenia Komisji Spraw Unii Europejskiej i Komisji Spraw Zagranicznych i Polonii.

Poprawka dotycząca art. 40  wiązała się z jednym z ostatnich posiedzeń Izby i komisji regulaminowej. Podczas posiedzenia tej komisji rozpatrywana była sprawa wypowiedzi jednego z senatorów. Komisja uznała, iż nie jest celowa regulacja, w myśl której marszałek Senatu zarządza skreślenie z protokołu i sprawozdania stenograficznego określonych zwrotów. Komisje stwierdziły, że skreślenie z protokołu i sprawozdania niektórych zwrotów jest próbą jak gdyby "czyszczenia" dokumentów, które są dokumentami ogólnie dostępnymi. I w związku z tym ani historycy, ani ci, którzy będą chcieli ewentualnie zajrzeć do tych dokumentów, nie dowiedzą się nigdy, o co chodziło. Senator sprawozdawca przytoczył art. 40, który brzmi następująco: "Marszałek Senatu może zarządzić skreślenie z protokołu i sprawozdania stenograficznego zwrotów godzących w powagę Senatu lub sprzecznych ze ślubowaniem senatorskim, przekazując sprawę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich." Z kolei art. 25 obowiązującego regulaminu mówi, że sprawy senatorów, którzy nie wykonują obowiązków senatorskich, jak również senatorów zachowujących się w sposób nieodpowiadający godności senatora, podlegają, na wniosek prezydium, rozpatrzeniu przez komisję regulaminową, a to już konsumuje art. 40. Dlatego też komisje zaproponowały skreślenie w całości art. 40.

Kolejna zmiana, dziesiąta, zmierzała do tego, aby w posiedzeniach komisji mogli uczestniczyć również posłowie do Parlamentu Europejskiego.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że zmiany regulaminu są w zasadniczej części poświęcone dostosowaniu Regulaminu Senatu do przepisów Unii Europejskiej. W imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich senator J. Adamski wniósł o przyjęcie zaproponowanego przez komisje projektu uchwały dotyczącej zmiany Regulaminu Senatu.

W trakcie dyskusji nad projektem zmian w regulaminie zostały złożone wnioski o charakterze legislacyjnym. W takim wypadku, zgodnie z art. 81 ust. 3 Regulaminu Senatu, drugie czytanie kończy się skierowaniem projektu do komisji w celu ustosunkowania się do zgłoszonych w toku dyskusji wniosków. W związku z tym Senat skierował projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 31 marca 2004 r. Do Senatu przekazano ją 1 kwietnia. Marszałek 2 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Franciszek Bobrowski zaznaczył, że projektowane zmiany dotyczą nowelizacji czterech ustaw: ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z  17 grudnia 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, z 13 października 1998 r., o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, z  25 czerwca 1999 r., oraz o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, z  30 października 2002 r.

Senator podkreślił, że ustawa ze społecznego punktu widzenia jest ważna. Wprowadza bardzo istotne zmiany dla ubezpieczonych, między innymi postulowaną od dłuższego czasu możliwość orzekania o zdolności do pracy również przez komisje lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nie zastępuje się lekarzy orzeczników komisjami, jeżeli jednak ubezpieczony nie godzi się z orzeczeniem czy werdyktem lekarza orzecznika, może zwrócić się do komisji. Komisje lekarskie ZUS zaczną funkcjonować po pierwszym stycznia 2005 r. Dla kobiet mających sześćdziesiąt lat i mężczyzn mających sześćdziesiąt pięć lat, a niemających wymaganego do emerytury ubezpieczeniowego stażu składkowego i nieskładkowego, wprowadzono możliwość doliczenia okresu pobierania renty. Chodzi o to, aby ludzie, którzy osiągnęli wiek emerytalny, nie byli na rencie, lecz pobierali emeryturę. Uzupełniono też lukę prawną dotyczącą prawa służb celnych do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, jeśli wypadek ten się zdarzył po 31 grudnia 2002 r. Przy nowelizacji prawa dla służb mundurowych zostały pominięte w tej ustawie służby celne - zmiana w art. 14 dotycząca art. 49a ustawy nowelizowanej naprawia ten błąd. Korzystnie zmieniono także art. 141 mówiący o tym, że potrącone z emerytury kwoty związane z egzekucją nie mogą przekroczyć 50% świadczenia. Zmiana polega na możliwości doliczenia do kwot potrącanych z egzekucji kosztów tej egzekucji - tym samym większa kwota pozostanie w ręku emeryta lub rencisty. Zagwarantowano także minimalną emeryturę osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które nie przystąpiły do otwartych funduszy emerytalnych. Dotychczasowy zapis regulował sprawy tylko tych, którzy są uczestnikami otwartych funduszy emerytalnych.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia postanowiła rekomendować Izbie pięć poprawek, dostosowujących terminologię, doprecyzowujących, dotyczących waloryzacji kapitału początkowego, a także wydłużających vacatio legis z czternastu do trzydziestu dni. W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o ich przyjęcie.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie Teresa Liszcz i Krzysztof Jurgiel.

Wszystkie propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 5 z 9 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Izba 71 głosami, przy 1 przeciw i 7 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Ustawa o indywidualnych kontach emerytalnych - przyjęta z poprawkami

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 1 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana 5 kwietnia. Tego samego dnia marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator Mirosław Lubiński przypomniał, że projekt omawianej ustawy był przedłożeniem rządowym. Zaznaczył też, że ma ona na celu stworzenie nowych rozwiązań prawnych, których przyjęcie będzie znaczącą zachętą do oszczędzania na okres starości w  tzw. III filarze systemu emerytalnego.

Senator sprawozdawca przypomniał, że od wprowadzenia w 1999 r. reformy systemu emerytalnego w Polsce obowiązuje trójfilarowy system gromadzenia środków na przyszłe emerytury: I filar to Zakład Ubezpieczeń Społecznych, II filar to otwarte fundusze emerytalne - dla osób starszych niedostępne, dla młodszych do wyboru, a dla najmłodszych obowiązkowe, wraz z uczestnictwem w I filarze, III filar to, z jednej strony, grupowa forma oszczędzania w pracowniczych programach emerytalnych, z drugiej - indywidualna przezorność, zapobiegliwość poszczególnych osób, najczęściej dobrze zarabiających, których na to stać.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, wysokość świadczeń wypłacanych w przyszłości z I i II filaru nie będzie satysfakcjonująca dla większości ubezpieczonych, podobnie jak dzieje się to teraz. Szanse oszczędzania na dodatkową emeryturę daje III filar, ale tylko osobom majętnym lub zatrudnionym w zakładach pracy, w których został utworzony pracowniczy program emerytalny. Z uwagi na trudną sytuację wielu przedsiębiorstw i utrudnienia formalne dotychczas powstało zaledwie nieco ponad dwieście programów, którymi objęto około osiemdziesięciu tysięcy pracowników. W tej sytuacji konieczne jest wprowadzenie nowych rozwiązań zachęcających do dodatkowego, indywidualnego gromadzenia oszczędności, które pozwolą otrzymywać w przyszłości odpowiednią, wyższą emeryturę.

Senator M. Lubiński zaakcentował, że ustawa o indywidualnych kontach emerytalnych w ramach III filaru, czyli w ramach dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych, stwarza rzeczywistą szansę na zwiększenie oszczędności na emerytury Polaków. Fundamentalną kwestią przyjętą w ustawie jest zwolnienie oszczędzającego od podatku kapitałowego, zwanego potocznie podatkiem Belki. Jak stwierdził senator sprawozdawca, ta zachęta to najważniejsza sprawa, która decydowała o szczegółowych rozwiązaniach zawartych w ustawie, mających przyczyniać się do realizacji idei zapewnienia godnej emerytury przy jednoczesnym stworzeniu zabezpieczeń uniemożliwiających wykorzystanie indywidualnych kont emerytalnych jako sposobu uniknięcia podatku kapitałowego. Zwolnienie od podatku kapitałowego będzie przysługiwało jedynie osobom, które wypłacą zgromadzone oszczędności dopiero po sześćdziesiątym roku życia bądź nabędą uprawnienia emerytalne i ukończą pięćdziesiąt pięć lat oraz jednocześnie będą oszczędzać na indywidualnym koncie emerytalnym przez co najmniej pięć dowolnych lat lub gdy ponad połowa wartości wpłat na indywidualne konto emerytalne zostanie dokonana nie później niż na pięć lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę. Wprowadzenie minimalnego okresu dokonywania wpłat na indywidualne konto emerytalne ma zmobilizować oszczędzających do systematycznego oszczędzania. Jeśli zrywa się umowę wcześniej, trzeba zapłacić podatek.

Wpłat na indywidualne konto będą mogły dokonywać osoby zamieszkałe na terytorium Polski, które ukończyły szesnaście lat. W odniesieniu do małoletnich zostało wprowadzone ograniczenie dotyczące źródła dokonywania wpłat - będzie to możliwe tylko w wypadku osiągania dochodów z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę.

Indywidualne konto emerytalne będzie prowadzone na podstawie pisemnej umowy zawartej przez oszczędzającego: z funduszem inwestycyjnym; z podmiotem prowadzącym działalność maklerską - o świadczenie usług brokerskich i prowadzenie rachunku papierów wartościowych oraz rachunku pieniężnego służącego do jego obsługi; z zakładem ubezpieczeń - o ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym; i z bankiem - o prowadzenie rachunku bankowego. W opinii senatora sprawozdawcy, warte podkreślenia jest uwzględnienie przez Sejm, w odróżnieniu od przedłożenia rządowego, czwartego podmiotu w postaci banku. Uwzględnienie banków - w sytuacji gdy nawyki inwestycyjne Polaków powodują, że aż 75% oszczędności ulokowanych jest właśnie w bankach - wpłynie na większą popularność indywidualnych kont emerytalnych, jednocześnie jednak ograniczy wzrost zainteresowania inwestowaniem na rynku kapitałowym, co było jednym z zamierzeń projektu rządowego.

Roczna wpłata na indywidualne konto emerytalne nie będzie mogła przekroczyć 150% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ogłaszanego na dany rok. W tym roku jest to 3435 zł.

Wszystkie konta, podobnie jak operacje dokonywane na tych kontach, będą specjalnie oznakowane przez prowadzące je instytucje. Informacje przesyłane do urzędów skarbowych będą zawierać wyłącznie dane umożliwiające wykrycie wypadków posiadania więcej niż jednego indywidualnego konta emerytalnego przez oszczędzającego. Jeżeli ktoś złamie tę zasadę i będzie gromadził środki na więcej niż jednym koncie, zapłaci dodatkowy podatek w wysokości 75% dochodu uzyskanego na każdym koncie indywidualnym.

Dla osób zbliżających się do wieku emerytalnego wprowadzono łagodniejsze wymogi dokonywania wypłat środków zgromadzonych na koncie, zgodnie z zasadą: im kto starszy, tym krótszy termin obowiązkowego gromadzenia środków na koncie emerytalnym.

Osoby, które wcześniej przetransferują na indywidualne konto emerytalne środki z pracowniczego programu emerytalnego, będą musiały również odprowadzić na swoje konto ubezpieczeniowe Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 30% składek wpłaconych przez pracodawcę do programu.

Przedmiotem wypłaty transferowej będzie zawsze całość środków zgromadzonych na koncie - nie można dysponować ich częścią. Przyjęcie takiego rozwiązania uniemożliwi finansowanie bieżącej konsumpcji ze środków, które mają zbilansować realny spadek dochodów w momencie przejścia na emeryturę.

Senator M. Lubiński poinformował, że według szacunków rządu, indywidualne konto emerytalne może otworzyć w początkowym okresie od miliona siedmiuset tysięcy do trzech i pół miliona osób. Przekłada się to na ograniczenie dochodów budżetu państwa od około 16 milionów zł do 26 milionów, przy założeniu, że wszystkie osoby przystępujące do IKE będą wpłacały maksymalną kwotę, to jest obecnie 3 tysiące 285 zł. Przy założeniach bardziej realnych koszt dla budżetu wyniósłby około 10 milionów 500 tysięcy zł.

Senator poinformował też, że komisja postanowiła zaproponować wprowadzenie 5 poprawek do ustawy. Poprawki te miały głównie charakter precyzujący i wynikały przede wszystkim z zasad techniki prawodawczej oraz przesuwały termin wejścia w życie ustawy o trzy miesiące, na 1 września tego roku.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy wraz z zaproponowanymi przez komisję poprawkami.

Zmiany w ustawie zaproponowane przez komisję poddano pod głosowanie, a następnie Izba 75 głosami, przy 2 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat wprowadził poprawki do ustawy o pracowniczych programach emerytalnych

Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 1 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana 5 kwietnia. Marszałek w tym samym dniu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Alicja Stradomska. Senator zaznaczyła, że pracownicze programy emerytalne w bardzo szczególny sposób łączą pracodawcę, pracownika i państwo w tworzeniu dodatkowego źródła dochodu na starość. Wskazała też, iż ustawa bardzo dokładnie określa zasady tworzenia i działania pracowniczych programów emerytalnych, warunki, które powinny spełniać podmioty realizujące te programy i warunki uczestnictwa w tych programach.

W pracowniczym programie emerytalnym może uczestniczyć każdy pracownik, który jest zatrudniony u danego pracodawcy nie krócej niż trzy miesiące, chyba że umowa zakładowa stanowi inaczej. Osoba, która jest zatrudniona u kilku pracodawców, może uczestniczyć w kilku programach w tym samym czasie.

W dniu złożenia wniosku o zarejestrowanie programu wymóg trzymiesięcznego zatrudnienia musi spełniać co najmniej połowa pracowników zatrudnionych u pracodawcy, który tworzy taki program. Senator poinformowała, że w tej kwestii komisja wprowadziła do art. 5 poprawkę, dodając ust. 2a i łagodząc te warunki. Zgodnie z poprawką, jeżeli pracodawca zatrudnia więcej niż pięciuset pracowników, prawo to musi przysługiwać co najmniej jednej trzeciej pracowników, czyli nie wszyscy pracownicy muszą w takim programie uczestniczyć i nie wszyscy pracownicy muszą spełniać te warunki.

Programy mogą być prowadzone w jednej z form: albo w postaci funduszu emerytalnego, albo umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego, albo umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

Taki program tworzy się przez zawarcie umowy zakładowej lub międzyzakładowej; następnie przez zawarcie umowy z instytucją finansową lub utworzenie towarzystwa emerytalnego i funduszu emerytalnego albo nabycie przez pracodawcę akcji istniejącego towarzystwa emerytalnego; następnie przez rejestrację programu przez organ nadzoru.

Pracownik, który przystępuje do programu, musi złożyć pisemną deklarację zawierającą oświadczenie, że otrzymał kopię umowy zakładowej, zapoznał się z jej treścią i akceptuje warunki. Deklaracja może także zawierać rozporządzenie na wypadek śmierci pracownika.

Pracodawca obowiązany jest informować pracowników w sposób zwyczajowo przyjęty o wszelkich zmianach i warunkach dotyczących funkcjonowania programu pracowniczego. Dodatkowo jest obowiązany przekazać uczestnikowi programu pisemną informację o warunkach wypłaty środków gromadzonych w programie w pierwszym kwartale roku kalendarzowego, w którym uczestnik ukończy sześćdziesiąt lat lub w ciągu trzydziestu dni od dnia ustania stosunku pracy z powodu uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych. Pracodawca musi także przekazywać organowi nadzoru roczną informację dotyczącą realizacji programu w roku poprzednim do 1 marca.

Składkę podstawową finansuje pracodawca. Nie może ona przekroczyć 7% wynagrodzenia uczestnika i jest wolna od składek na ZUS. Może być również składka dodatkowa, jeżeli jest przewidziana w umowie. Jest ona potrącana z wynagrodzenia po jego opodatkowaniu. Suma składek dodatkowych wynosi trzy razy 150% przeciętnego wynagrodzenia, czyli rocznie około 10 tysięcy 305 zł.

Senator sprawozdawca poinformowała, że komisja postanowiła zaproponować 6 poprawek do ustawy. W imieniu komisji senator sprawozdawca rekomendowała Izbie ich przyjęcie.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Zaproponowane zmiany w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 7 z 8 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba 66 głosami, przy 8 wstrzymujących się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 2 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana 5 kwietnia, a 6 kwietnia, zgodnie z Regulaminem Senatu, marszałek skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Krystyna Sienkiewicz. Senator zaznaczyła, że ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określa, zgodnie z art. 1, zadania państwa,  ponieważ to właśnie zadaniem państwa jest promocja zatrudnienia, łagodzenie skutków bezrobocia oraz aktywizacja zawodowa. Ustawa dostosowuje także nasze prawo do czterech dyrektyw Unii Europejskiej.

Senator zaakcentowała, że dyskusja na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia była żywa i wielowątkowa. W jej wyniku komisja jednogłośnie przyjęła 6 poprawek o charakterze porządkującym. Poprawki te podczas posiedzenia komisji zaakceptowała strona rządowa. W imieniu komisji senator sprawozdawca wniosła o przyjęcie ustawy wraz z proponowanymi poprawkami.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 17 z 23 zgłoszonych ogółem poprawek.

Senat przegłosował poszczególne poprawki, a następnie 71 głosami, przy 1 przeciw i 5 wstrzymujących się, podjął uchwałę:

Uchwała

Senat poprawił ustawę o Narodowym Planie Rozwoju

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 2 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana 5 kwietnia. Marszałek 6 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Bogusław Mąsior. Senator podkreślił, że ustawa ma charakter dostosowawczy do wymogów Unii Europejskiej. Wprowadza do naszego ustawodawstwa i praktyki życia społeczno-gospodarczego przepisy unijne, między innymi rozporządzenie rady ustanawiające Fundusz Spójności, rozporządzenie rady określające zasady ogólne funduszy strukturalnych, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, dyrektywę w sprawie wsparcia obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz rozporządzenie rady w sprawie finansowego instrumentu orientacji rybołówstwa.

Ustawa wprowadza zmiany w kilku ustawach dotychczas obowiązujących, między innymi w ustawie o scalaniu i wymianie gruntów, o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych, o działach administracji rządowej, o samorządzie województwa i o zasadach wpierania rozwoju regionalnego.

Ustawa definiuje narodowy plan rozwoju. Jest to dokument określający cele rozwoju społeczno-gospodarczego kraju i sposoby ich osiągania w określonym czasie. Cel rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju powinien być zgodny ze strategią rozwojową akceptowaną przez Unię Europejską.

Senator sprawozdawca zaznaczył, iż podczas opracowania celów narodowego planu rozwoju na określony okres uwzględnia się informacje i ustalenia zawarte między innymi w narodowej strategii rozwoju, w strategiach sektorowych, w strategiach rozwoju województw, wieloletnich programach finansowych, w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz w założeniach polityki naukowej i wspierania innowacyjności. Bardzo ważną rolę w narodowym planie rozwoju odgrywa narodowa strategia rozwoju regionalnego. Częścią składową planu jest, jako jeden z instrumentów realizacyjnych, strategia wykorzystania Funduszu Spójności.

Ustawa o Narodowym Planie Rozwoju określa właściwości poszczególnych ministrów w zakresie przygotowania i realizacji tego planu. Koordynatorem w zakresie jego przygotowania i realizacji ma być minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Do zadań tego ministra należy również koordynacja przygotowania programów i strategii wykorzystania Funduszu Spójności, zarządzanie Podstawami Wsparcia Wspólnoty, zarządzanie funduszami spójności oraz formułowanie propozycji zmian narodowego planu rozwoju wynikających z przebiegu jego realizacji. Na ministrze właściwym do spraw rozwoju regionalnego spoczywa też obowiązek prowadzenia konsultacji społecznych z samorządami terytorialnymi, współpraca z innymi ministrami, partnerami społecznymi oraz Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Narodowy plan rozwoju zatwierdza Rada Ministrów. Na tej podstawie minister do spraw rozwoju regionalnego prowadzi rokowania z Komisją Europejską w sprawie Podstaw Wsparcia Wspólnoty oraz z samorządami województwa w sprawie zawarcia kontraktów wojewódzkich.

Źródłami finansowania realizacji planu są: publiczne środki krajowe, publiczne środki wspólnotowe, środki publiczne bezzwrotne pochodzące z międzynarodowych instytucji finansowych oraz środki prywatne.

Ustawa dokładnie precyzuje sposób i zasady ubiegania się o dofinansowanie projektów sektorowych i regionalnych.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że w czasie dyskusji w Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych zwracano uwagę na bardzo precyzyjną formę i treść ustawy, na to, że w wielu miejscach robi ona wręcz wrażenie instrukcji, precyzując, co należy robić i w jakiej fazie.

Procesy decyzyjne są dzięki tej ustawie w wysokim stopniu uspołecznione.

Dofinansowanie realizacji projektów z publicznych środków wspólnotowych polega na zwrocie części wydatków poniesionych przez beneficjanta. Oznacza to, że najpierw należy wydać pieniądze na określony projekt, następnie poddać realizację projektu ocenom formalnej, merytorycznej i finansowej, a dopiero po uzyskaniu pozytywnej oceny odzyskać część nakładów ze środków wspólnotowych. Obecnie waha się to w granicach 50-80% poniesionych kosztów.

Ustawa szczegółowo odnosi się do kontraktów wojewódzkich zawieranych pomiędzy Radą Ministrów a samorządem wojewódzkim.

Oprócz kontraktów wojewódzkich dotacje celowe z budżetu państwa mogą dotyczyć tylko trzech wypadków: programów interwencyjnych związanych z klęskami żywiołowymi, nagłymi sytuacjami kryzysowymi na rynku pracy i w gospodarce, programów pilotażowych testujących nowe rozwiązania i nowe instrumenty rozwoju regionalnego oraz przy programach doradczych i informacyjnych.

Przebieg, sposób i efekty realizacji Narodowego Planu Rozwoju podlegają monitorowaniu. Zajmuje się tym komitet monitorujący. Szefem tego komitetu jest minister odpowiedni do spraw rozwoju regionalnego. Monitorowaniu podlegają również sektorowe i regionalne programy.

Kluczowym elementem jest także ocena skuteczności i efektywności realizacji narodowego planu, która się odbywa w trzech fazach: na wstępie, w połowie realizacji i już po realizacji tego planu.

Senator B. Mąsior podkreślił, że rozpatrywana ustawa oznacza powrót do prowadzenia gospodarki planowanego rozwoju kraju. Dzięki bowiem zasadom, które obowiązują w Unii, jest wymagane tego rodzaju planowanie i prognozowanie rozwoju kraju.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła zaproponować Izbie przyjęcie jednej poprawki do ustawy.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawił senator Zbyszko Piwoński. Senator podkreślił, że rozpatrywana ustawa to szczególna regulacja, określająca tryb powstawania i zasady realizowania Narodowego Planu Rozwoju. Ona sama nie jest planem, lecz jedynie określa, jak ma on być konstruowany i jak należy postępować w trakcie jego realizacji.

Ustawa stanowi zatem jak gdyby dwa systemy: system komitetów sterujących i system komitetów monitorujących. Same nazwy: "sterujący" i "monitorujący" sugerują, co się za nimi kryje, jaka jest działalność tych komitetów.

Przy kreowaniu składu tych komitetów ustalono z góry, że 1/3 składu zarówno w jednym, jak i w drugim wypadku stanowią przedstawiciele władzy samorządowej; 1/3 partnerzy społeczno-gospodarczy; rząd jako taki pozostawia sobie również tylko 1/3. W opinii senatora, zapowiada to, że władza faktycznie wraz z delegowaniem uprawnień deleguje równocześnie możliwości realizowania zadań, które tym samorządom zostały przypisane.

Senator Z. Piwoński poinformował, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła zgłosić sześć poprawek. W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie uchwały wraz z przedłożonymi poprawkami.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Przedstawione propozycje rozpatrzyły dwie komisje senackie. Komisje poparły 44 spośród 56 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Izba 71 głosami, przy 3 wstrzymujących się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Senat przyjął bez poprawek ustawę o niektórych zabezpieczeniach finansowych

Ustawa została uchwalona przez Sejm 2 kwietnia 2004 r. i 5 kwietnia przekazana do Senatu. Następnego dnia, 6 kwietnia, marszałek skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja rozpatrzyła projekt tej ustawy i przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Mieczysław Mietła. Senator podkreślił, że przedłożona przez Sejm ustawa uwzględnia zapisy porządku prawnego zawarte w dyrektywie rady i Parlamentu Europejskiego nr 2002/47/WE z 6 czerwca 2002 r. w sprawie ustanowienia zabezpieczeń finansowych. Kraje członkowskie Unii Europejskiej były zobowiązane wdrożyć tę dyrektywę do 27 listopada 2003 r., a Polska, na mocy art. 2 aktu przystąpienia, stanowiącego załącznik do traktatu akcesyjnego, obowiązana jest wdrożyć jej postanowienia do 1 maja br.

Jak wskazał senator sprawozdawca, przyjęta przez Sejm ustawa wprowadza do polskiego systemu prawa finansowego regulacje, które posłużą rozwojowi bezpieczeństwa obrotu finansowego wielkokwotowego, w tym operacji związanych z realizacją polityki pieniężnej. Zasadniczym celem wprowadzenia nowych przepisów jest stworzenie mechanizmu umożliwiającego powszechne zabezpieczenie transakcji finansowych. Dotyczy to zwłaszcza kredytów, operacji dokonywanych na rynku międzybankowym, kapitałowym i pieniężnym oraz operacji otwartego rynku prowadzonych przez Narodowy Bank Polski.

Wprowadzane zmiany znajdą swoje konsekwencje w zapisach innych ustaw, które mają umożliwić wyeliminowanie ryzyka dotyczącego realizacji umów o zabezpieczenia finansowe, związanego z ewentualnym wszczęciem postępowań egzekucyjnych i upadłościowych.

Senator M. Mietła zaakcentował, że kluczową innowacją wprowadzaną przez ustawę jest zapewnienie możliwości zaspokojenia się z przedmiotu zastawu finansowego bez konieczności uruchamiania postępowania sądowego, w tym egzekucyjnego. Takie rozwiązanie ma istotne znaczenie dla prowadzenia i zabezpieczania transakcji kapitałowych, dla naszego rynku, dla instytucji finansowych, dla swobodnego przepływu kapitału i rozwoju naszego systemu finansowego.

Senator zwrócił też uwagę na dobre rozwiązanie instytucjonalne, które jest zawarte w ustawie, dotyczące możliwości stosowania kompensat. Kompensata to możliwość dokonywania przez strony rozliczeń poprzez tak zwane potrącenie należności. Wprowadzenie tej formy ma na celu stosowanie nowoczesnych form rozliczenia i powinno wpłynąć na poprawienie bezpieczeństwa oraz zmniejszenie ryzyka systemowego w sektorze finansowym.

Ustawa wprowadza nowe konstrukcje cywilistyczne, dotyczące wyłącznie kwalifikowanego podmiotowego obrotu profesjonalnego, w tym instytucji finansowych, niedotyczące zaś osób fizycznych.

Zdaniem senatora, wprowadzone rozwiązania wzmocnią konkurencyjną pozycję polskiego rynku finansowego wobec wyzwań i wymagań związanych z Integracją Europejską.

Senator M. Mietła poinformował, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych na swym posiedzeniu 7 kwietnia, po wysłuchaniu przedstawiciela rządu i Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, poddała analizie zapisy omawianej ustawy. W trakcie obrad komisja nie wniosła żadnych poprawek, rozpatrzono jedynie pismo Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, w którym proponowano dopisanie do art. 2 spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej jako kolejnej instytucji ustanawiającej lub przyjmującej zabezpieczenie finansowe. Wniosek ten nie został poparty ani przez przedstawicieli rządu, ani Narodowego Banku Polskiego, ani przez członków komisji. Uznano ten wniosek za dalej idący niż wymagają tego dyrektywy Unii Europejskiej.

W związku z tym senator sprawozdawca, w imieniu komisji, wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Poprawkę do ustawy zaproponował natomiast senator Krzysztof Jurgiel podczas dyskusji.

Przedstawione propozycje rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 54 ust.1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 60 głosami, przy 5 przeciw i 5 wstrzymujących się od głosu, zaakceptował ten wniosek i podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 2 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana 5 kwietnia. Marszałek 6 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych senator Mieczysław Mietła zaznaczył, że przedłożony Izbie projekt ustawy harmonizuje polskie przepisy podatkowe z aktami prawnymi Unii Europejskiej: dyrektywą Rady Unii Europejskiej z  3 czerwca 2003 r. w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek, nr 2003/48/EC; dyrektywą Rady Unii Europejskiej z  3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych wypłacanych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich, nr 2003/49/EC; dyrektywą Rady Unii Europejskiej z  23 lipca 1990 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania dotyczącego fuzji, podziałów, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów, akcji, które dotyczą państw członkowskich, nr 90/434/EWG; protokołem dotyczącym przywilejów oraz immunitetów Wspólnot Europejskich i umową wdrażającą ten protokół.

W związku z implementacją dyrektywy rady w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w projekcie ustawy wprowadzony został system wymiany informacji o przychodach, dochodach z tytułu oszczędności osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a także Szwajcarii, San Marino, Monako, Liechtensteinu i Andory oraz terytoriów zależnych Zjednoczonego Królestwa i Holandii. W związku z tym konieczne były zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w ordynacji podatkowej, kodeksie karnym skarbowym oraz ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników. Polska będzie otrzymywała informacje dotyczące przychodów z tytułu oszczędności uzyskiwanych przez polskich podatników w innych krajach Unii Europejskiej. Trzy kraje Unii Europejskiej, Austria, Belgia i Luksemburg, a także Szwajcaria, Andora, San Marino, Liechtenstein i Monako oraz terytoria zależne Zjednoczonego Królestwa i Holandii nie będą jednak stosować wymiany informacji. Zamiast tego w okresie przejściowym będą pobierać dodatkowy podatek od przychodów z oszczędności, którego 75% będzie przekazywane państwu miejsca zamieszkania osoby uzyskującej przychód. Podatek ten będzie w całości zaliczony na poczet podatku do zapłacenia w państwie miejsca zamieszkania podatnika. Oznacza to, że jeśli wymienione państwa pobiorą taki podatek, podatnik mający miejsce zamieszkania w Polsce może odliczyć ten podatek w całości od podatku obliczonego zgodnie z przepisami ogólnymi. Należy dodać, iż dyrektywa nakazuje zwolnienie podatnika z takiego podatku, jeśli przedstawi on płatnikowi wydane przez właściwy organ podatkowy zaświadczenie o tym, iż zgłosił on w państwie rezydencji fakt uzyskiwania takich przychodów za granicą. Dzięki temu podatnik mający w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych będzie mógł, pod warunkiem zadeklarowania organowi podatkowemu uzyskiwania przychodów z oszczędności, zostać zwolniony z dodatkowego podatku pobieranego w okresie przejściowym. Schemat ten ma na celu zachęcenie podatnika do samodzielnego deklarowania przychodów z tytułu oszczędności w państwie, w którym jest jego miejsce zamieszkania.

Senator sprawozdawca podkreślił, że wprowadzenie przepisów implementujących dyrektywę nie będzie miało wpływu na wysokość pobieranego przez Polskę podatku od przychodu z tytułu odsetek uzyskiwanych przez osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Nie zmieni to zatem sytuacji podatników ani nie uszczupli przychodów budżetowych.

W celu implementacji przepisów dyrektywy o wspólnym systemie opodatkowania odsetek i należności licencyjnych wypłacanych pomiędzy spółkami powiązanymi wprowadzono do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przepisy zwalniające z opodatkowania w Polsce przychody z tytułu odsetek i praw autorskich lub praw pokrewnych wypłacane na rzecz spółek lub ich zagranicznych zakładów położonych w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej. Wejście w życie tego zwolnienia przesunięto na 1 maja 2012 r., mając na uwadze, iż Polska wystąpiła do Komisji Europejskiej o przyznanie okresów przejściowych na implementację przepisów dyrektywy o należnościach licencyjnych i odsetkach.

Na spotkaniu grupy roboczej rady 6 kwietnia br. Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy nowelizującej przepisy dyrektywy rady nr 2003/49/WE w zakresie przyznania państwom przystępującym, w tym Polsce, okresów przejściowych na implementację przepisów. Na tym spotkaniu Polska podtrzymała swoje stanowisko wyrażone we wniosku o okresy przejściowe. W najbliższym czasie będą prowadzone prace nad przedstawionym przez komisję projektem dyrektywy, których wynikiem będzie przyznanie Polsce okresów przejściowych.

W rozpatrywanym projekcie wprowadzono także, zgodnie z dyrektywą w sprawie wspólnego systemu opodatkowania dotyczącego fuzji, podziałów, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów, akcji, które dotyczą państw członkowskich, zwolnienie dochodu z tytułu wymiany udziałów, akcji spółek.

Ostatnia zmiana wynika z przepisów protokołu dotyczącego przywilejów oraz immunitetów Wspólnot Europejskich. Rozpatrywana ustawa wprowadza zwolnienie od podatku dochodowego dochodów w postaci wynagrodzeń, zarobków oraz innych poborów, rent i emerytur, uzyskiwanych w wyniku świadczenia pracy przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Polsce, jeśli wykonują one pracę na rzecz instytucji Unii Europejskiej lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zwolnienie takie jest stosowane przez wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej. Zwolnione dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na rzecz Wspólnot Europejskich na zasadach i według stawek określonych w rozporządzeniach Rady Unii Europejskiej. W rzeczywistości zatem jest to zapis korzystny dla polskich podatników, gdyż zmierza do usunięcia podwójnego opodatkowania uzyskanego przez nich dochodu.

W przedłożonym projekcie wprowadzono również zwolnienie z opodatkowania części dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przebywające czasowo za granicą z tytułu, po pierwsze, stypendiów w wysokości odpowiadającej równowartości diet na podróż służbową poza granicami kraju za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium, po drugie, ryczałtów na koszty utrzymania i zakwaterowania, wypłacanych z budżetu państwa w związku ze skierowaniem do pracy dydaktycznej w szkołach i ośrodkach akademickich za granicą. Wprowadzenie tego zwolnienia nie jest bezpośrednio związane z obowiązkami wynikającymi z przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej i dotyczącymi wdrożenia prawa wspólnotowego, utrzymanie obecnie obowiązujących zapisów może jednak spowodować między innymi znaczne ograniczenia udziału Polski we wspólnotowych programach edukacyjnych oraz zmniejszenie mobilności studentów i kadry akademickiej, co będzie niezgodne ze wspólnotową polityką edukacyjną.

W wyniku prac sejmowych w projekcie ustawy znalazło się również zwolnienie z podatku dochodowego zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania na potrzeby zakładu pracy pojazdów stanowiących własność pracownika. Zwolnienie to dotyczy pracowników służby leśnej i Poczty Polskiej.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych zaakceptowała jednogłośnie przedłożony projekt z jedną poprawką, odnoszącą się do proponowanego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 23b dotyczącego zwolnienia przychodu z tytułu uzyskiwanych ryczałtów samochodowych.

Senator M. Mietła podkreślił, iż po przyjęciu projektu ustawy polskie przepisy w zakresie podatków dochodowych będą zgodne z prawem wspólnotowym, co zostało potwierdzone opinią Urzędu Komisji Integracji Europejskiej. Oznacza to, że Polska wypełni zobowiązania wynikające z przyjęcia przez nią traktatu akcesyjnego.

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy uchwalonej przez Sejm 2 kwietnia br. z poprawką wniesioną przez komisję.

Przedstawiony przez komisję projekt uchwały poddano pod głosowanie. W jego wyniku Izba 68 głosami, przy 1 przeciw i 1 wstrzymującym się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz niektórych innych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 2 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana 5 kwietnia. Marszałek 6 kwietnia, zgodnie z art. 68, ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Aleksandra Koszada. Senator zaznaczyła, że rozpatrywana ustawa jest projektem rządowym, mającym na celu dostosowanie polskiego prawa do wymogów Unii Europejskiej, wynikających z art. 19 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 94/80/WE z 19 grudnia 1994 r., ustanawiającej szczegółowe zasady korzystania z prawa głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych przez obywateli Unii zamieszkałych w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, zmienionej dyrektywą 96/30/WE.

Senator podkreśliła, że oprócz zmian dostosowujących wprowadzono na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej w trakcie prac sejmowych szereg zmian. Wiele zmian ma charakter redakcyjny i dostosowawczy, wynikający z doświadczeń zdobytych po ostatnich wyborach samorządowych.

Najwięcej kontrowersji podczas prac nad ustawą wzbudziła jednak sprawa zgodności ustawy z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi o art. 62 ust. 1 konstytucji, który stanowi, że "obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy osiemnaście lat".

Senator zaznaczyła, że przeanalizowano wiele ekspertyz i opinii na ten temat. Część ekspertyz stwierdzała, że możliwe jest rozszerzające interpretowanie tego zapisu również na innych obywateli, jeżeli tak będzie stanowiła ustawa. Także inne artykuły konstytucji czynią z ratyfikowanych umów źródło prawa powszechnie obowiązującego, a nawet przyznają im pierwszeństwo przed ustawami, a także zezwalają na przekazywanie organizacji międzynarodowej niektórych kompetencji organów władzy państwowej.

Senator zaakcentowała, że większość opinii była pozytywna. Jeżeli jednak prawnicy mają różne opinie, to definitywnie może rozstrzygnąć kwestię jedynie Trybunał Konstytucyjny. Jeżeli ustawa nie byłaby przyjęta, naruszony zostałby art. 9 konstytucji dotyczący respektowania umów międzynarodowych. Także z art. 37 konstytucji wynika, że cudzoziemcy korzystają z tych samych praw, a wyjątki określa ustawa.

Senator A. Koszada zwróciła też uwagę na wprowadzone zmiany w ustawach o samorządzie gminnym, powiatowym i województwa. Zostały określone warunki, które muszą spełniać osoby obejmujące funkcję wójta, burmistrza, prezydenta, członka zarządu powiatu oraz członka zarządu województwa. Warunkiem tym jest posiadanie obywatelstwa polskiego. Takie rozwiązanie jest zgodne z art. 5 ust. 3 dyrektywy 94/80/WE.

Kolejna ważna zmiana zawarta w ustawie dotyczy art. 7, w którym jest mowa o prawie wybieralności, czyli biernym prawie wyborczym. Zaostrzono warunki na wzór ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego. Nie mają prawa wybieralności osoby karane za przestępstwa umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, a także te, wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego, ściganego z oskarżenia publicznego.

Senator sprawozdawca poinformowała, że komisja jednogłośnie postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie dziewięciu poprawek, w większości natury doprecyzowującej i technicznej.

W imieniu komisji senator wniosła o przyjęcie ustawy wraz z zaproponowanymi poprawkami.

Poprawki do ustawy zgłosił także senator Zbyszko Piwoński.

Wnioski zgłoszone w trakcie debaty rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła wszystkie zaproponowane poprawki.

Przeprowadzono głosowanie łączne nad zgłoszonymi poprawkami, a następnie Izba 67 głosami, przy 4 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 2 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana 5 kwietnia. Marszałek 6 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawił senator Kazimierz Drożdż. Jak podkreślił, uchwalona przez Sejm 2 kwietnia br. ustawa o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowi akt prawny, wobec którego Rada Ministrów zadeklarowała, iż ma on na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej.

Ustawa w szczególności modyfikuje definicję pojazdu specjalnego, statuuje definicję ciągnika samochodowego, a także zawiera unormowania dotyczące umieszczenia na tablicy rejestracyjnej pojazdu znaku wyróżniającego dane państwo, wymaga też stosowania homologowanego ogranicznika prędkości oraz procedury wydawania świadectwa.

Wśród najważniejszych zmian ustawowych senator sprawozdawca wymienił zmniejszenie maksymalnej prędkości na terenie zabudowanym do 50 km na godzinę. Sejm wprowadził modyfikację, polegającą na zróżnicowaniu dopuszczalnej prędkości w ciągu dnia oraz w godzinach nocnych. Oznacza to, że w terenie zabudowanym pojazd lub zespół pojazdów w godzinach od 5.00 do 23.00 będzie mógł poruszać się z dopuszczalną prędkością 50 km na godzinę, a od 23.00 do 5.00 - z prędkością 60 km na godzinę.

Innym nowatorskim rozwiązaniem przewidzianym w ustawie jest możliwość czasowego wycofania z ruchu pojazdów w wypadku pogarszania się sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy, co zmniejszy obciążenie go kosztami w sytuacji, gdy faktycznie przez dłuższy czas nie korzysta z pojazdu.

W związku z tym zaistniała konieczność dokonania zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych w celu zwolnienia od podatku od środków transportowych wycofanych z ruchu samochodów. Czasowemu wycofaniu z ruchu mogą podlegać samochody ciężarowe, przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 t, ciągniki samochodowe, pojazdy specjalne i autobusy. Odbywać się to będzie na wniosek podmiotu, który zarządza pojazdem.

Kończąc swe wystąpienie, senator K. Drożdż poinformował, że komisja, po rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu 7 kwietnia br., postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy z 10 poprawkami.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Zbigniew Zychowicz. Senator podkreślił, że wprowadzenie zawartych w ustawie zmian jest niezbędne do wyeliminowania istniejących obecnie różnic między ustawą - Prawo o ruchu drogowym a przepisami Unii Europejskiej.

Wprowadzenie ograniczeń dotyczących prędkości spowoduje, że autobusy nie będą mogły poruszać się z szybkością większą niż 100 km na godzinę, a budzące niekiedy grozę tiry czy inne samochody ciężarowe - z szybkością większą niż 90 km na godzinę.

Z kolei wprowadzony na mocy ustawy obowiązek badania pojazdów po wszelkiego rodzaju wypadkach i wydawania zezwoleń na poruszanie się ich po drogach stworzyć może dla polskich przedsiębiorców, zwłaszcza warsztatów blacharsko-lakierniczych, istotne możliwości rozwoju.

W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy z jedną poprawką.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Przedstawione wnioski rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje poparły wszystkie poprawki.

Poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Izba 69 głosami, przy 3 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw w związku z wdrażaniem przepisów prawa Unii Europejskiej

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 31 marca 2004 r. Do Senatu została przekazana 1 kwietnia., a marszałek 2 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Bogusław Mąsior. Senator zaznaczył, że komisja spraw zagranicznych, rozpatrując ustawę, w zasadzie koncentrowała się na tym, czy jest ona zgodna z prawem unijnym. Wynikało to z  faktu, że w sposób bardziej merytoryczny tą ustawą zajmowała się Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury. Ponadto w czasie posiedzenia komisji nie było jeszcze opinii biura legislacyjnego na temat ustawy.

Senator sprawozdawca wskazał, że celem rozpatrywanej ustawy jest dostosowanie naszego prawa do prawa Unii Europejskiej, a także doprecyzowanie pewnych przepisów z zakresu gospodarki morskiej. Ustawa nowelizuje też kilka ustaw, między innymi ustawę o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki morskie, o żegludze śródlądowej oraz ustawę - Kodeks morski. Ustawa ujednolica i porządkuje przepisy z zakresu transportu morskiego.

Senator B. Mąsior poinformował, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawiła senator Czesława Christowa. Senator podkreśliła, że projekt ustawy ma na celu dokonanie zmian w polskich przepisach regulujących zagadnienia związane z transportem morskim, wynikających z konieczności dostosowania polskiego porządku prawnego do wymagań Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca wskazała, że rozpatrywana ustawa nowelizuje ustawę o obszarach morskich RP i administracji morskiej, ustawę o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, ustawę o żegludze śródlądowej oraz ustawę - Kodeks morski.

Projekt ustawy wprowadza ogólny obowiązek liczenia i rejestracji pasażerów znajdujących się na pokładzie statku oraz wprowadzenia systemów rejestracji wraz z określeniem sankcji karnych za niedopełnienie tych obowiązków.

Projekt wprowadza też obowiązek wyposażania statków w system automatycznej identyfikacji statków i rejestr danych z podróży oraz określa zakres informacji przekazywanych przez statek kapitanowi portu przed wejściem do polskiego portu.

Ustawa ma na celu spełnienie międzynarodowych wymagań w zakresie wyszkolenia, egzaminowania i certyfikacji marynarzy oraz utrzymanie uznania dokumentów wydawanych przez polską administrację, warunkujące zatrudnienie polskich marynarzy na międzynarodowym rynku pracy.

Projekt przewiduje także wyznaczenie miejsc schronienia dla statków oraz określa możliwe do zastosowania środki w wypadku szczególnie złej pogody.

W odniesieniu do statków przewożących ładunki niebezpieczne lub zanieczyszczające ustawa określa zakres obowiązków informacyjnych oraz obowiązków załadowcy.

Ustawa zawiera także postanowienia określające wymóg inspekcji wstępnej w stosunku do statku niewpisanego do rejestru państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Ustawa usuwa z polskich przepisów postanowienia pozostające w sprzeczności z ogólną zasadą niedyskryminacji, wyrażoną w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Senator Cz. Christowa poinformowała, że Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury na swym posiedzeniu 7 kwietnia 2004 r. wniosła do projektu ustawy trzydzieści poprawek, wpływając na jakość stanowionego prawa.

Dodała też, że analizując skutki regulacji prawnej, można stwierdzić, iż ustawa będzie miała pozytywny wpływ na działalność organów administracji morskiej, armatorów i operatorów statków o polskiej przynależności, na bezpieczeństwo załóg, a także instytucji i ośrodków szkoleniowych prowadzących szkolenia marynarzy.

Wdrożenie ustawy nie będzie powodować ani znacznych wydatków, ani wpływów do budżetu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

W imieniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury senator sprawozdawca wniosła o przyjęcie projektu ustawy wraz z zaproponowanymi poprawkami.

Przedstawione wnioski rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje poparły wniosek o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek (Senat 61 głosami, przy 4 za i 3 wstrzymujących się, odrzucił ten wniosek), następnie przegłosowano łącznie poprawki, po czym Izba 68 głosami, przy 2 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Ustawa o wyposażeniu morskim- przyjęta z poprawkami

Ustawa została uchwalona przez Sejm 2 kwietnia 2004 r., a 5 kwietnia została przekazana do Senatu. Następnego dnia marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisje rozpatrzyły ten projekt ustawy i przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawiła senator Czesława Christowa. Senator podkreśliła, że celem ustawy jest eliminowanie zagrożeń dla życia i zdrowia załóg jednostek pływających oraz dla środowiska naturalnego, powodowanych przez wyposażenie statków morskich. Ustawa stwarza warunki prawne do podniesienia standardów bezpieczeństwa pracy marynarzy. Dzięki jej wdrożeniu zostaną zniesione bariery techniczne w handlu wyposażeniem morskim, zostaną też stworzone warunki rzetelnej oceny wyposażenia morskiego i procesów jego wytwarzania. Cele ustawy zostaną osiągnięte dzięki dostosowaniu polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej, w szczególności do dyrektywy rady 96/98/WE z  20 grudnia 1996 r. w sprawie wyposażenia statków, wraz z późniejszymi jej zmianami.

Omawiając ustawę, senator sprawozdawca wskazała, że zawiera ona definicje niezbędne do jednoznacznego rozumienia treści ustawy. W ocenie senator, szczególne znaczenie ma przywołanie aktów prawa międzynarodowego dotyczących wyposażenia statków morskich, tj. konwencji międzynarodowych, cyrkularzy, rezolucji Międzynarodowej Organizacji Morskiej IMO oraz norm dotyczących badań zgodności wyposażenia statków.

Zgodnie z ustawą przed wprowadzeniem do obrotu, umieszczeniem lub zainstalowaniem na statku wyposażenie morskie podlega ocenie zgodności z wymaganiami określonymi w przepisach międzynarodowych. Na producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, który poddał wyposażenie morskie ocenie zgodności z wymaganiami i potwierdził jego zgodność, ustawa nakłada obowiązek wystawienia deklaracji zgodności oraz umieszczenia znaku zgodności.

Ustawa reguluje także szczególne wypadki związane z odstępstwem od określonych wymagań oraz zasady odpowiedzialności karnej za naruszenie jej przepisów.

Za egzekwowanie ustawy odpowiedzialni są dyrektorzy urzędów morskich. Uzasadnione jest zatem, aby zadania urzędów morskich w zakresie kontroli wyposażenia morskiego wynikające z ustawy były finansowanie z budżetu państwa, ze środków rezerwy celowej w poz. 57 "Wdrożenie systemu nadzoru rynku - ustawa o systemie zgodności". Do wydawania rozporządzeń wykonawczych ustawa upoważnia ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej.

W ocenie skutków regulacji, również skutków budżetowych, stwierdzono, że ustawa dotyczy: instytucji, które po uzyskaniu autoryzacji zostaną zgłoszone przez ministra jako jednostki ratyfikowane, urzędów morskich, producentów wyposażenia statków oraz armatorów i operatorów statków o polskiej przynależności. Jednostki ratyfikowane będą prowadziły procedury oceny zgodności wyposażenia, uzyskując z tego tytułu określone dochody.

Koszty związane ze sprawowaniem funkcji kontrolnej przez dyrektorów urzędów morskich zostały przewidziane w rezerwie celowej w ramach realizacji postanowień ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności.

Senator Cz. Christowa zaznaczyła, że producenci wyposażenia morskiego odniosą korzyści ekonomiczne, ponieważ ich wyroby będą mogły być umieszczane na statkach zarejestrowanych w każdym kraju Unii Europejskiej. Przepisy ustawy mogą zatem wpłynąć na zwiększenie konkurencyjności producentów na rynku krajów Unii Europejskiej. Armatorzy i operatorzy o polskiej przynależności odczują pozytywne skutki regulacji w sferze bezpieczeństwa żeglugi i poprawy warunków pracy załóg pływających.

Senator wskazała też, że w stosunku do ustawy Komitet Integracji Europejskiej nie wniósł zastrzeżeń i orzekł o jej zgodności z prawem europejskim. Ustawa wejdzie w życie z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca poinformowała, że Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury na swoim posiedzeniu 7 kwietnia br. postanowiła rekomendować Izbie dwie poprawki do ustawy.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Zbigniew Zychowicz. Senator zaznaczył, że rozpatrywana ustawa jest zasadniczym aktem prawnym implementującym przepisy dyrektywy rady 96/98/WE z 20 grudnia 1996 r. w sprawie wyposażenia statków, wraz ze zmianami wprowadzonymi później czterema dyrektywami. Senator wskazał też, że ustawy tej nie stosuje się do jednostek pływających marynarki wojennej i że ustawa przewiduje sankcje za niestosowanie się do jej przepisów, określone w art. 15-18. Poza tym stwarza ona bardzo duże szanse dla polskich producentów wyposażenia morskiego, którzy dzięki tej ustawie ze swoimi produktami mogą wejść na rynek europejski i odnieść duże korzyści.

imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator Z. Zychowicz wniósł o przyjęcie ustawy z dwiema poprawkami, sformułowanymi przez komisję.

Po zakończeniu dyskusji przeprowadzono głosowania nad jednobrzmiącymi poprawkami obu komisji, po czym Izba jednomyślnie, 71 głosami, podjęła uchwałę:

Uchwała


Diariusz Senatu RP: spis treści, następna część dokumentu