Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowym,*

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych,*

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o organizacji rynku rybnego oraz o zmianie ustawy o rybołówstwie morskim,*

- stanowiskoSenatu w sprawie ustawy o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą,*

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o jednorazowym opodatkowaniu nieujawnionego dochodu oraz o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa i ustawy - Kodeks karny skarbowy,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych,*

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Aktu z dnia 29 listopada 2000 r. rewidującego Konwencję o udzielaniu patentów europejskich,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o budowie i utrzymaniu granicznych obiektów mostowych w Rzeczypospolitej Polskiej zlokalizowanych w ciągu dróg publicznych poza siecią dróg krajowych, w Republice Federalnej Niemiec w ciągu dróg publicznych poza siecią dróg federalnych, podpisanej dnia 21 listopada 2000 r. we Frankfurcie nad Odrą,

- trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych,

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawiła senator Ewa Serocka, która przypomniała, że rozpatrywana nowelizacja została uchwalona na podstawie projektu senackiego. Projekt ten powstał w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 19 czerwca br., stwierdzającym niezgodność z konstytucją niektórych przepisów nowelizacji ustawy lustracyjnej z 15 lutego br. Względy, którymi kierował się Trybunał Konstytucyjny, miały charakter proceduralny. Trybunał orzekł, że Senat wykroczył poza materię ustawy uchwalonej przez Sejm.

Nowela przyjęta przez Senat polegała na dodaniu w art. 4 ustawy nowelizowanej dwóch kolejnych ustępów, które w formie kontratypów definiowały, co nie jest współpracą w rozumieniu ustawy.

Senator sprawozdawca stwierdziła, że Sejm, rozpatrując senacki projekt nowelizacji ustawy lustracyjnej, przyjął ponadto zasadę stosowania nowych podstaw materialnoprawnych do spraw wszczętych, a niezakończonych prawomocnym orzeczeniem. Konsekwencją tego rozwiązania jest wprowadzony przez Sejm przepis art. 3, przewidujący możliwość złożenia nowego oświadczenia lustracyjnego w związku ze zmianą podstaw materialnoprawnych, co będzie skutkować uznaniem poprzedniego oświadczenia za niebyłe.

W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego głos zabrał senator Janusz Konieczny. Jak stwierdził, połączone komisje sejmowe - Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka - znaczną większością głosów postanowiły nie rozszerzać katalogu osób pełniących funkcje publiczne, które byłyby zobowiązane do składania oświadczeń lustracyjnych.

Pierwszy z nich, dotyczący zbierania lub przekazywania informacji mieszczącej się w zakresie zadań wywiadowczych, kontrwywiadowczych i dla ochrony granic, wyłącza tę kategorię współpracowników z grupy osób, które są zobowiązane do złożenia oświadczenia lustracyjnego. Po przyjęciu tego rozwiązania nastąpi pewne zróżnicowanie - nie będzie wymogu składania oświadczenia lustracyjnego przez osoby, których dotyczy ust. 3, nawet jeśli współpracowały z organami wymienionymi w art. 2 ustawy, lecz jedynie w zakresie określonym w ust. 3. Takie stanowisko zaprezentowali dwaj sędziowie w zdaniach odrębnych wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Ponadto w ust. 4 ustawy mówi się: "Współpracą w rozumieniu ustawy nie jest współdziałanie pozorne lub uchylanie się od dostarczania informacji pomimo formalnego dopełnienia czynności lub procedur wymaganych przez organ bezpieczeństwa państwa oczekujący współpracy". Dodanie tego ustępu jest uzasadnione wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 10 listopada 1998 r. oraz wyrokiem Sądu Najwyższego z 5 października 2000 r. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, dla stwierdzenia współpracy nie wystarczy samo wyrażenie woli współdziałania z organami bezpieczeństwa państwa. Nieodzowne jest przede wszystkim faktyczne działanie, które świadomie urzeczywistnia podjętą współpracę. W tej samej kwestii Sąd Najwyższy stwierdził, że współpracą nie są działania polegające na uchylaniu się od dostarczania informacji ani współdziałanie pozorne. Dotyczy to osób, które formalnie dopełniły czynności i procedur wymaganych przez dany organ bezpieczeństwa państwa.

Zmiany dokonane w art. 2 i 4 odnoszą się do spraw wszczętych i niezakończonych oraz zakończonych prawomocnym wyrokiem, orzeczeniem sądu. W pierwszym wypadku istnieje możliwość złożenia nowego oświadczenia lustracyjnego, co będzie oznaczać uznanie poprzedniego oświadczenia za niebyłe. Jeśli chodzi o sprawy zakończone prawomocnym orzeczeniem, ustawodawca stwarza możliwość wznowienia postępowania - będzie to możliwe jedynie wówczas, gdy dana osoba złoży nowe oświadczenie.

Senator J. Konieczny przypomniał, że dyskusja na temat lustracji toczy się od kilku lat i  zdania na ten temat są nadal podzielone. Zdaniem projektodawcy oraz Sejmu, wyłączenie z definicji współpracy z organami bezpieczeństwa państwa działań, które były podejmowane w ramach zadań wywiadu i kontrwywiadu, zasługuje na poparcie, gdyż jest to zgodne z dobrze pojmowanym interesem państwa. Poddawanie lustracji osób, które zbierały lub przekazywały informacje z zakresu zadań wywiadowczych i kontrwywiadowczych, może prowadzić do ujawniania tajemnic państwowych, a tym samym zagrozić bezpieczeństwu państwa i dezorganizować służby wywiadowcze.

Na całym świecie chroni się formy i metody pracy wywiadowczej i kontrwywiadowczej. Poseł Andrzej Brachmański, przewodniczący sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych i sprawozdawca omawianej ustawy, podał jako przykład parlament angielski, który podjął ostatnio decyzję, iż niektóre archiwa dotyczące pracy wywiadu angielskiego w czasie II wojny światowej zostaną ujawnione nie po pięćdziesięciu, a po stu latach. Zdaniem komisji, warto wziąć pod uwagę fakt, że jeden z najstarszych i najlepszych wywiadów świata chroni swoje tajemnice przez kilka pokoleń.

Senator J. Konieczny poinformował, że Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego jednogłośnie opowiedziała się za przyjęciem omawianej ustawy bez poprawek.

W dyskusji wniosek o odrzucenie ustawy sejmowej zgłosili senatorowie: Franciszek Bachleda-Księdzularz, Andrzej Chronowski, Mieczysław Janowski, Anna Kurska, Olga Krzyżanowska, Teresa Liszcz, Janina Sagatowska, Dorota Simonides, Grażyna Staniszewska oraz Andrzej Wielowieyski.

Wobec wyniku głosowania Senat przystąpił do głosowania nad wnioskiem o przyjęcie rozpatrywanej nowelizacji bez poprawek. Za wnioskiem głosowało 64 senatorów, 18 było przeciw, a 1 osoba wstrzymała się od głosu. Tym samym Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 27 września br. i tego samego dnia przekazano ją do Senatu. Marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust.1 regulaminu Izby, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawiła senator Czesława Christowa, która stwierdziła, że celem ustawy jest stworzenie podstaw prawnych systemu regulacji podaży zdolności przewozowej żeglugi śródlądowej oraz promocja śródlądowego transportu wodnego. Intencją ustawodawcy było przyjęcie instrumentów mających na celu utrzymanie równowagi na rynku przewozów towarowych żeglugą śródlądową, łącznie z podjęciem interwencji w wypadku występowania zakłóceń.

Zgodnie z przyjętą przez Sejm propozycją rządową przepisów ustawy nie stosuje się do pchaczy i holowników o mocy napędowej nieprzekraczającej 150 kW. Zapis ten nie budził wątpliwości członków Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, bowiem wyłączenie pchaczy o mocy napędowej nieprzekraczającej 300 kW byłoby sprzeczne z interesem polskich armatorów.

W opinii senator Cz. Christowej, nieuwzględnienie polskiej specyfiki taboru pływającego może spowodować, że ustawa będzie bezprzedmiotowa i nie przyczyni się do osiągnięcia celów, dla których powstała na wzór ustaw funkcjonujących w krajach Unii Europejskiej.

Jak stwierdziła senator sprawozdawca, ustawa pozwala realizować cele polityki transportowej, w której transport wodny śródlądowy jest traktowany priorytetowo ze względu na konkurencyjne w stosunku do innych gałęzi transportu parametry techniczno-eksploatacyjne, efektywność ekonomiczną oraz znikomą szkodliwość oddziaływania na środowisko naturalne. Ustawa stworzy polskim armatorom instytucjonalne warunki do wykonywania przewozów ładunków na śródlądowych drogach wodnych państw Unii Europejskiej.

Można oczekiwać, że dzięki wdrożeniu ustawy nastąpi odnowienie floty śródlądowej, przede wszystkim dzięki zakupowi nowych jednostek przy równoczesnym złomowaniu jednostek najbardziej wyeksploatowanych.

Ustawa wpłynie na podniesienie konkurencyjności polskiej żeglugi śródlądowej na europejskim rynku transportowym oraz przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa żeglugi i ochrony środowiska naturalnego. Ustawa wpłynie pozytywnie także na rozwój portów i stoczni rzecznych oraz małych i średnich przedsiębiorstw uczestniczących w kompleksowej obsłudze statków i ładunków przewożonych przez transport wodny. Przyczyni się także do zwiększenia zatrudnienia oraz eksportu usług i towarów.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Władysław Mańkut. Przedkładając sprawozdanie, senator przytoczył za uzasadnieniem przedłożenia rządowego projektu ustawy stwierdzenie, że potrzeba uchwalenia ustawy o Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowym jest związana z postanowieniem dostosowania polskiego prawa do prawa europejskiego. W szczególności do rozporządzenia Rady Wspólnoty Europejskiej nr 718 z marca 1999 r. w sprawie wspólnotowej polityki podaży floty mającej na celu promowanie transportu wodnego śródlądowego, a także do rozporządzenia do sporządzenia karty nr 805 z 16 kwietnia ustanawiającego pewne środki na realizację rozporządzenia rady w sprawie wspólnotowej polityki podaży floty mającej na celu promowanie transportu wodnego śródlądowego. Potrzebę utworzenia Funduszu Żeglugi Śródlądowej podkreśliła też Komisja Europejska w okresowym raporcie z 2001 r. o postępach Polski na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej. Projekt omawianej ustawy uwzględnia cele, które są zawarte w tych postanowieniach.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 29. posiedzeniu, 12 września br. Do Senatu została przekazana 13 września. Marszałek Senatu 17 września br., zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawił senator Mieczysław Mietła, który przypomniał, że rozpatrywana ustawa była przedłożeniem rządowym. Zasadniczym jej celem jest dostosowanie prawa polskiego w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych do przepisów Unii Europejskiej. Obejmuje ona wszystkie podmioty wykonujące transport drogowy towarów niebezpiecznych, to jest przewoźników i odbiorców takich towarów.

Ponadto ustawa kompleksowo i precyzyjnie traktuje podmiot regulacji, określając i opisując szczegółowo kompetencje polskich organów administracji, pojazdy, którymi przewozi się towary niebezpieczne, wymagania wobec kierowców, w tym kwestię przeszkolenia pracowników obsługujących transport. Szczegółowo określono sposób prowadzenia szkoleń i kursów, egzaminów, nadzór zewnętrzny prowadzony przez wojewodę za pośrednictwem wyspecjalizowanych służb, nadzór wewnętrzny w przedsiębiorstwie, wykonywany przez przedsiębiorcę za pomocą doradcy do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych, kontrolę przewozu towarów niebezpiecznych, a więc organy upoważnione do kontroli oraz jej przedmiot i zakres.

Jak stwierdził senator M. Mietła, podczas przygotowywania projektu ustawy i  procesu legislacyjnego jako główną zasadę przyjęto, że ustawa w możliwie największym stopniu powinna się odwoływać wprost do norm zawartych w umowie ARD, i to zarówno w wypadku międzynarodowego, jak i krajowego przewozu towarów niebezpiecznych. Przyjęta zasada bezpośredniego odwoływania się do regulacji umowy ARD wynika z dwuletniego cyklu aktualizacji przepisów europejskich. Ten dwuletni cykl podyktowany jest szybkim postępem technicznym w dziedzinie bezpieczeństwa transportu oraz pojawianiem się nowych materiałów i towarów produkowanych przez przemysł. Bezpośrednie odwołanie się do przepisów zawartych w umowie ARD zniesie też przeszkodę w swobodnym dostępie do wykonywania przez polskich przewoźników usług transportowych na rynku europejskim.

W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej sprawozdanie przedstawiła senator Genowefa Ferenc, która poinformowała, że komisja po rozpatrzeniu ustawy na posiedzeniu 26 września br. zaproponowała wprowadzenie do niej 21 poprawek.

Senator sprawozdawca zwróciła uwagę, że krajowe normy regulujące przewóz materiałów niebezpiecznych od wielu lat oparte są na międzynarodowej umowie europejskiej, dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, sporządzonej w Genewie 30 września 1957 r. Jest to umowa ADR. Ten sam kierunek przyjęło ustawodawstwo unijne, które wdrożyło postanowienia tej umowy w czterech dyrektywach. Zostały one wyszczególnione w rządowym uzasadnieniu do ustawy. Większość problemów regulowanych w dyrektywach zostało zawarte w ustawie - Prawo o ruchu drogowym. Jednak zakres spraw regulowanych w omawianych dyrektywach znacznie wykracza poza tematykę prawa o ruchu drogowym. W związku z tym podjęto decyzję o przygotowaniu odrębnej ustawy, w której zamiast dotychczasowego pojęcia "materiały niebezpieczne" przyjęto nazwę "towary niebezpieczne", używaną w przepisach międzynarodowych i unijnych.

Kolejny temat, który został uregulowany w ustawie, to wymagania wobec kierowców przewożących towary niebezpieczne. Zasadniczo nie uległy one zmianie w porównaniu z dotychczasowymi.

Określono również wymagania w stosunku do przedsiębiorców ubiegających się o zezwolenia na prowadzenie kursów dokształcających. Ze względu na skalę dokonywanych przewozów towarów niebezpiecznych (stanowią one około 10% wszystkich przewozów drogowych) oraz skalę ewentualnych zagrożeń wprowadzono dwa rodzaje nadzoru: nadzór zewnętrzny, prowadzony przez wojewodę, oraz nadzór wewnętrzny w przedsiębiorstwie. Regulacje te zawarte są w art. 20 i 21 ustawy.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator G. Ferenc zwróciła się w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej o przyjęcie ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych wraz z postulowanymi poprawkami.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 29. Posiedzeniu, 13 września br. Do Senatu przekazano ją 16 września br. Marszałek Senatu 17 września, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, skierował ustawę do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie; sprawozdanie przedstawił senator Kazimierz Drożdż.

Senator sprawozdawca poinformował, że projektowana nowelizacja ma na celu umożliwienie ponownego zarejestrowania ciągników rolniczych i przyczep, które zostały wyrejestrowane przed 1 stycznia 1998 r., czyli przed wejściem w życie obowiązującej ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Poprzednia ustawa z 1 lutego 1983 r. dawała możliwość wyrejestrowania pojazdu na wniosek właściciela i możliwość jego ponownego zarejestrowania. Wielu właścicieli ciągników i przyczep rolniczych, którzy zaprzestali prowadzenia działalności rolniczej, dokonywało ich wyrejestrowania, aby nie płacić podatku od środków transportu. Obecnie jednak, wznawiając działalność gospodarczą, chcieliby oni zarejestrować ciągnik czy przyczepę, których są właścicielami, ale ustawa takiej możliwości nie daje. Większość takich wypadków dotyczy rolników, którzy znajdują się w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej. Obecnie obowiązujące przepisy zmuszają właścicieli ciągników i przyczep rolniczych do korzystania z nich bez zarejestrowania, czyli, niestety, niezgodnie z obowiązującym prawem.

Ze względu na to, że ta sprawa dotyka wielu rolników, a jednocześnie nie powoduje skutków budżetowych, ponadto nie zagraża bezpieczeństwu na drodze (bo rejestrować można tylko te ciągniki, które przejdą stosowne badania techniczne), komisja jednogłośnie podjęła decyzję o poparciu projektu, zgodnie z przedłożeniem sejmowym.

W głosowaniu stanowisko przedstawione przez Komisję Skarbu Państwa i Infrastruktury poparło 80 senatorów, a 4 osoby wstrzymały się od głosu. Tym samym Senat podjął uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Prawo ruchu drogowym.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 29. posiedzeniu, 12 września 2002 r. i następnego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 17 września br., zgodnie z art. 68 regulaminu, skierował ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania.

Rozpatrywana ustawa po raz pierwszy reguluje rynek rybny. Wprowadza normy unijne do polskiego prawodawstwa w tym zakresie. Pozwala też na grupowanie się rybaków w organizacje związkowe, które będą ich reprezentować.

W opinii senatora K. Borkowskiego, bardzo kontrowersyjny był zwłaszcza art. 8 pkt 2. Po długiej dyskusji i spotkaniu przedstawicieli organizacji związkowych z wiceministrem rolnictwa i posłami sprawozdawcami, udało się wypracować w tej sprawie kompromis. Zgodnie z nim zaproponowano zmianę, w wyniku której przedsiębiorca nie będzie wystawiał dokumentu sprzedaży wtedy, gdy masa zakupionych produktów rybołówstwa nie przekracza 50 kg organizmów wodnych pochodzących z wód morskich, a nie 100 kg poszczególnych gatunków, jak postanowił Sejm.

Kontrowersje wywołała także poprawka dotycząca ceny referencyjnej. Minister właściwy do spraw rolnictwa, mając na względzie konieczność ustabilizowania rynku rybnego, może w drodze rozporządzenia ustalić na określone, wymienione w załączniku ustawy, produkty rybołówstwa i produkty rybactwa cenę, poniżej której nie można importować tych produktów. Jest to tak zwana cena interwencyjna. Tej poprawki nie poparło ministerstwo rolnictwa.

Stanowisko Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w sprawie ustawy o organizacji rynku rybnego oraz o zmianie ustawy o rybołówstwie morskim przedstawił senator Władysław Mańkut. Jak stwierdził, celem ustawy jest wprowadzenie w Polsce, jeszcze w okresie przedakcesyjnym, niektórych elementów rynku rybnego zbudowanego zgodnie z zasadami Wspólnej Polityki Rybackiej Unii Europejskiej i przygotowanie w ten sposób polskiego rybołówstwa do włączenia się do Unii Europejskiej.

Ustawa dotyczy rozdziału 8 "Rybołówstwo" i priorytetu ósmego Narodowego Programu Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej. Ustawa ma zatem charakter dostosowawczy i pozostaje w bezpośrednim związku z procesem harmonizacji polskiego ustawodawstwa z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Należy jednak podkreślić, że ma ona również charakter przejściowy i utraci moc obowiązującą z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej, kiedy to zaczną bezpośrednio obowiązywać w Polsce rozporządzenia Rady Wspólnoty Europejskiej.

Podstawowym celem ustawy jest organizacja rynku rybnego w Polsce poprzez wprowadzenie standardów rynkowych dotyczących niektórych produktów rybołówstwa. Zgodnie z art. 3 ustawy standardy te mają zostać określone przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. Poza tym określono zasady wprowadzania na rynek produktów rybactwa i rybołówstwa, określono przedsiębiorstwa uprawnione do skupu, wprowadzono rejestr tych przedsiębiorstw, o czym mówi art. 4 ustawy, oraz wprowadzono dokument sprzedaży - art. 5. Wypadki, w których można odstąpić od obowiązku wystawiania tego rodzaju dokumentu, określone są w art. 8 - związane jest to z długością statku rybackiego, z którego odbywa się sprzedaż, lub z masą zakupionych produktów rybołówstwa. Wprowadzono też (w art. 6) deklarację przejęcia. Zostały także określone zasady tworzenia i funkcjonowania organizacji producentów rybnych i organizacji międzybranżowych - mówi o tym art. 10 i art. 29 projektu ustawy - oraz ich rola na rynku rybnym. Zobowiązano też organizacje producentów do przygotowania programów operacyjnych, cele i metodę określono w art. 10 ust. 3 i 4 ustawy, a także stworzono mechanizmy pomocy finansowej dla organizacji producentów i organizacji międzybranżowych (art. 19). Poza tym wprowadzono mechanizmy interwencyjne na rynku rybnym, takie jak: cena wycofania - art. 35, autonomiczna cena wycofania - art. 36 oraz pomoc finansowa dla organizacji producentów na utrwalenie i przechowywanie produktów w celu niewprowadzania ich na rynek. Szczegółowy zakres tych działań można znaleźć w art. 41.

Sprawnie zorganizowany rynek rybny ma służyć interesom zarówno rybaków - tu główną rolę odgrywać powinny organizacje producentów przygotowujące programy operacyjne, w tym plany połowów, plany wprowadzania na rynek produktów rybactwa i rybołówstwa, plany ustanawiające ceny referencyjne, co służyć ma poprawie warunków sprzedaży produktów tej branży i stabilizacji cen, o czym mowa w art. 10 - jak i konsumentom. Na tym polu aktywność należy nie tylko do organizacji producentów, ale i do ministra właściwego do spraw rolnictwa - tutaj należy przywołać art. 45. Chodzi także o zapewnienie kontroli niezbędnej do zachowania żywych zasobów morza, o czym jest mowa w uzasadnieniu projektu ustawy znajdującym się w przedłożeniu rządowym.

Senator W. Mańkut poinformował, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej ustosunkowała się pozytywnie do ustawy o organizacji rynku rybnego. Mimo to wniosła o przyjęcie kilku poprawek uściślających przepisy ustawy. Trzy poprawki służyły zachowaniu jednolitej terminologii ustawy, zgodnej z definicjami zawartymi w art. 1. Kolejne dwie precyzowały wolę ustawodawcy. Jedna z postulowanych przez komisję poprawek miała na celu zawarcie w ustawie wytycznych dotyczących rozporządzenia określającego obszary, metody połowów oraz gatunki organizmów wodnych pochodzących z wód morskich. Inna scalała w jednym artykule przepisy dotyczące wysokości pomocy finansowej otrzymywanej przez organizacje producentów na utrwalenie i przechowywanie, co pociągnęło za sobą konieczność skreślenia art. 38.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 26 września 2002 r. Następnego dnia przekazano ją do Senatu. Marszałek, zgodnie z regulaminem Izby, skierował ustawę do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisje przygotowały swoje sprawozdanie w tej sprawie, które przedstawił senator Bernard Drzęźla.

Senator sprawozdawca poinformował, że komisje rozpatrywały ustawę sejmową 1 października br. Omawiana ustawa zmierza do dostosowania polskiego systemu administrowania obrotem towarami z zagranicą do wymogów Unii Europejskiej. Ustawa będzie obowiązywać jedynie w okresie przedakcesyjnym. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaczną obowiązywać wspólnotowe regulacje prawne, a kompetencje w zakresie ustanawiania instrumentów administrowania obrotem towarowym z krajami trzecimi przejmą właściwe instytucje unijne. Wprowadzenie w życie zasad unijnych w okresie przedakcesyjnym ma na celu przygotowanie zainteresowanych przedsiębiorców, tak aby w momencie naszego wejścia do Unii nie nastąpiły poważniejsze zakłócenia w obrocie towarowym wynikające ze zmian w przepisach prawa.

Senator B. Drzęźla stwierdził, że ustawa reguluje zasady administrowania obrotem towarami z zagranicą, w tym zasady wprowadzania na czas określony ograniczeń w obrocie, określa organy uprawnione do wprowadzania tych ograniczeń, wypadki, w których ograniczenia mogą być wprowadzane, oraz procedurę administracyjną związaną z tymi ograniczeniami. Przewidziane ustawą środki administrowania obrotem towarami z zagranicą mogą mieć formę automatycznej rejestracji, kontyngentu, zakazu obrotu określonymi towarami z zagranicą, dopłaty do wywozu i opłaty wywozowej. Te dwie ostatnie formy stanowią nowe w polskim prawie rozwiązania, które będzie można stosować w odniesieniu do towarów rolnych.

Ustawa wprowadza odpowiednie zmiany w kodeksie celnym, w ustawie o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny z 1997 r., o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz w ustawie o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych.

W związku z rozpatrywaną przez Izbę ustawą marszałek Sejmu Marek Borowski skierował pismo do marszałka Senatu Longina Pastusiaka, w którym poinformował, że w przekazanej 27 września br. ustawie o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą nastąpił błąd w tytule. Prawidłowy tytuł powinien brzmieć: "o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą, o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie innych ustaw". W związku z tym odpowiednim zmianom ulegnie tytuł tej ustawy cytowany w jej treści. Marszałek M. Borowski zwrócił się z prośbą o uwzględnienie tego faktu w pracach Senatu.

W głosowaniu Izba poparła stanowisko zaproponowane przez Komisję Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą, o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie innych ustaw podjęto 83 głosami, 1 senator był przeciwny, a 1 osoba wstrzymała się od głosu.

Stanowisko Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Jerzy Markowski. Wprowadzając w tematykę regulowaną w ustawie sejmowej, senator sprawozdawca stwierdził, że gospodarka powinna funkcjonować w różnych warunkach: w warunkach normalnych, czyli spokoju społecznego, bezpieczeństwa państwa, a także w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa oraz w warunkach nadzwyczajnych, spowodowanych na przykład aktami terroryzmu czy kataklizmami.

Sposób funkcjonowania gospodarki, a zwłaszcza organizowania zadań na rzecz obronności państwa przez przedsiębiorców, został zdefiniowany w ustawie z 23 sierpnia 2001 r. Nie sprecyzowano jednak upoważnień Rady Ministrów do określania zadań w zakresie programu mobilizacji gospodarki, związanych z normalizacją jej wybranych działów. I dlatego powstała potrzeba nowelizacji dającej szansę na stworzenie programu obejmującego działania realizowane warunkach zagrożenia przez wskazane podmioty.

Senator J. Markowski poinformował, że nowelizacja zakłada, iż program będzie określał te zadania na rok. Przyjęcie nowelizacji zobowiąże Radę Ministrów i pozwoli jej na przygotowanie, zaakceptowanie i wdrażanie programu mobilizacji gospodarki zgodnie z określonymi celami. Ważne jest również, że nowelizacja precyzuje zadania w zakresie koordynacji przygotowania tego programu, powierzając ten obowiązek ministrowi obrony narodowej.

Senator sprawozdawca wyraził przekonanie, że ustawa będzie miała wpływ na stabilizację rynku pracy. Jeśli bowiem pojawią się wieloletnie zadania dla pewnych gałęzi gospodarki, a zwłaszcza dla przedsiębiorstw, to będzie się to wiązało ze stabilizacją rynku pracy w tych dziedzinach.

Reasumując, senator J. Markowski podkreślił, że w Sejmie przedłożenie rządowe nie wzbudziło żadnych kontrowersji, wszystkie kluby opowiedziały się za nowelizacją, uznając ją za niezwykle potrzebną i celową. I dlatego w imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych wniósł o przyjęcie bez poprawek nowelizacji ustawy o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców.

W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego sprawozdanie złożył senator Józef Dziemdziela.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, istota proponowanych zmian polega wyłącznie na upoważnieniu Rady Ministrów do określenia w programie mobilizacji gospodarki zadań związanych z mobilizacją wybranych działów gospodarki, istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i obronności państwa. W programie tym zostaną określone zadania i obowiązki dla organów administracji rządowej oraz dla przedsiębiorców, o których mowa w art. 6 ustawy, w zakresie możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych ludności oraz potrzeb obronnych państwa, określonych przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej oraz jednostki administracyjne, organizacyjne podległe lub podporządkowane ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, ministrowi sprawiedliwości, a także szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Dlatego też program nie będzie nakładał zadań, ale będzie stanowił zbiór zadań i informacji w układzie podmiotowym i przedmiotowym. Na podstawie tego programu ministrowie i wojewodowie będą mogli w trybie art. 7 ustawy nakładać zadania na rzecz obronności już w okresie pokoju, w drodze decyzji administracyjnej, z równoczesnym obowiązkiem ich finansowania na warunkach określonych w umowie zawartej między organem nakładającym zadania a ich realizatorem. Ze względu na szczegółowość i charakter zawartych w programie zadań informacje w nim zawarte stanowią tajemnicę państwową, oznaczoną klauzulą ściśle tajne.

Sejm uchwalił rozpatrywaną ustawę 26 września 2002 r., na swoim 30. posiedzeniu. Marszałek Senatu otrzymał ją 27 września i skierował do Komisji Kultury i Środków Przekazu, w imieniu której sprawozdanie przedstawił senator Kazimierz Pawełek.

Senator sprawozdawca przypomniał, że nowelizowana ustawa została uchwalona 22 marca 1990 r. Jak stwierdził, była to ustawa sensu stricto polityczna, miała bowiem na celu rozbicie monopolu prasowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, który reprezentowała Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza "Prasa - Książka - Ruch". Ustawa zmierzała do rozbicia monopolu PZPR i stworzenia konkurencyjnego rynku prasowego.

W opinii senatora K. Pawełka, pierwszy cel osiągnięto bardzo szybko, z tym jednak, że majątek Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej "Prasa - Książka - Ruch" potraktowano jako łup polityczny i rozpoczęto go dzielić w zwycięskim obozie, który w tym czasie sprawował rządy. Nie tylko majątek został podzielony, dotyczyło to również gazet. Wraz z licznymi tytułami otworzyła się droga do wielu stanowisk dla ludzi z opcji politycznej, która rozbijała monopol PZPR.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, takie postępowanie sprawiło, że wiele tytułów dostało się w niefachowe ręce, między innymi "Express Wieczorny", "Sztandar Młodych" oraz kilka dzienników regionalnych.

"Oprócz tego w większości gazet otrzymały swoje udziały regiony Solidarności, które dość szybko się ich pozbyły, sprzedając je, by mieć pieniądze na bieżące kampanie polityczne. Taki szybki podział łupów i brak perspektyw stworzenia rynku sprawiły, że jeden monopol zastąpiono dwoma monopolami, jako że teraz ponad 70% prasy lokalnej - mam na myśli dzienniki - jest we władaniu dwóch koncernów zagranicznych, a mianowicie Neue Passauer Presse i Orkla Media, pierwszy jest niemiecki, a drugi norweski. Wśród tego morza zagranicznych właścicieli egzystują niewielkie już wysepki polskiej prasy, to znaczy będącej w rękach polskich wydawców. Są wśród nich: prasa kielecka - "Echo Dnia" oraz "Słowo Ludu" należące do koncernu Mitex pana Sołowowa - oraz "Życie Warszawy", które przeszło niedawno też do tego koncernu, a także "Kurier Lubelski", który należy do tej pory jeszcze do Multico Zbigniewa Jakubasa.

Powiedziałem o niektórych tylko wysepkach. Taką wysepką jest jeszcze "Głos Wybrzeża", który przeszedł tak dramatycznie trudne chwile, że mogę powiedzieć, iż to cud, że się wybronił, bo koncern, który ma drukarnię w swoich rękach, tak go ścisnął, że ledwie ocalił on swój żywot. Takich przykładów jest oczywiście więcej, nie wspomniałem o prasie terenowej. Do tego można doliczyć również "Echo Krakowa", które też nie istnieje, a to bardzo zasłużony tytuł. Taki był efekt tego podziału łupów" - powiedział senator K. Pawełek.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że, oczywiście, były próby stworzenia rynku prasowego. Bardzo niewiele tytułów sprzedano na licytacji i te gazety mają się stosunkowo dobrze, w każdym razie żadna z nich nie zniknęła z rynku prasowego. Ale kiedy następowała sprzedaż tytułów, żaden z polskich wydawców nie mógł kupić dwóch tytułów. Uznano, że polski wydawca może mieć tylko jeden tytuł, a więc nie mógł startować w przetargu na kolejny tytuł, był eliminowany.

Proces likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej "Prasa - Książka - Ruch" trwał dwanaście lat, zakończył się 30 listopada ubiegłego roku, kiedy komisja likwidacyjna złożyła do Sądu Rejonowego w Warszawie, wydziału gospodarczego, wniosek o wykreślenie spółdzielni z rejestru. Taka czynność została dokonana i 5 listopada 2001 r. spółdzielnia została wykreślona z rejestru i przestała istnieć.

Uchwała

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 30 posiedzeniu, 27 września br. Tego samego dnia ustawę przekazano do Senatu i marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, które przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej sprawozdanie złożyła senator Genowefa Grabowska. Senator stwierdziła, że przypadł jej zaszczyt przedstawienia zupełnie nowego rozwiązania, nowatorskiego na tle obowiązującego w Polsce systemu prawa, zwłaszcza prawa karnego. "My jesteśmy przyzwyczajeni, że odpowiedzialność karna wiąże się z odpowiedzialnością jednostki i tylko jednostka może i powinna być za nią ukarana, natomiast odpowiedzialność podmiotów zbiorowych jest czymś nowym" - powiedziała senator sprawozdawca.

Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary nawiązuje do unormowań nowelizacji kodeksu karnego z 9 września 2000 r. Przyjęte rozwiązania odnoszą się także, na co wskazano w  uzasadnieniu rządowym, do bardzo szeroko rozumianego prawa europejskiego. Nie chodzi tu jednak wyłącznie o prawo europejskie rozumiane jako prawo Unii Europejskiej, mimo że u podstaw tego aktu prawnego legły podstawowe dokumenty unijne. Senator G. Grabowska wskazała przede wszystkim na Konwencję o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z roku 1995 i dwa towarzyszące tej konwencji protokoły z lat 1996 i 1997. W związku z rozwojem wydarzeń Unia Europejska występowała z dalszymi dokumentami, między innymi z decyzją ramową w sprawie zwalczania terroryzmu z roku 2001, która także miała wpływ na treść rozpatrywanego dokumentu. By nie tłumaczyć wszystkiego koniecznością dostosowania polskiego prawa do standardów unijnych, senator sprawozdawca podkreśliła, że w znacznej mierze treść omawianego aktu wynika z konieczności realizowania zobowiązań międzynarodowych naszego kraju, w tym między innymi konwencji oenzetowskich.

Senator G. Grabowska wskazała przede wszystkim na Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości z listopada 2000 r. i Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania finansowania terroryzmu z roku 1999. "Jeśli do tego dodam także działania Rady Europy, zmierzające do wyeliminowania z obrotu gospodarczego tak negatywnych zjawisk, jak korupcja, i przytoczę prawnokarną Konwencję Rady Europy o korupcji z 1999 r. i towarzyszące także działalności Rady Europy inne konwencje o cyberprzestępczości, czyli o przestępstwach popełnianych w cyberprzestrzeni z roku 2001, a także Konwencję Rady Europy o ochronie środowiska środkami prawa karnego z 1998 r., to zobaczymy, iż ten dokument kumuluje w sobie rozwiązania międzynarodowe, które Polska podjęła na bardzo wielu płaszczyznach. A więc nie tylko Unia Europejska" - powiedziała senator sprawozdawca.

W art. 2 zdefiniowano podmioty zbiorowe. Senator zwróciła uwagę na zapis w art. 2 ust. 1, w którym z definicji podmiotów zbiorowych wyłączono skarb państwa, jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz organy państwowe i samorządu terytorialnego, co jest oczywiste, ponieważ tak postanowił ustawodawca. Znalazło się tam natomiast jedno powiązanie ze skarbem państwa, dotyczące spółki handlowej z udziałem skarbu państwa, którą w myśl ustawy uznano za podmiot zbiorowy.

Jeśli chodzi o zakres kar, to zgodnie z art. 10, a także art. 7, 8 i 9, sankcja ma charakter kary pieniężnej. Można także orzec wobec podmiotu zbiorowego przepadek przedmiotów pochodzących nawet pośrednio z czynu zabronionego, przepadek korzyści majątkowej i równowartości przedmiotów, które w ten proceder były włączone. Jest tylko jedna możliwość, kiedy w uzasadnionych wypadkach sąd może odstąpić od wymierzenia kary pieniężnej - mówi o tym art. 12. Dzieje się tak wtedy, kiedy okazuje się, że czyn zabroniony stanowiący podstawę odpowiedzialności nie przyniósł temu podmiotowi korzyści. Podmiot zbiorowy można ukarać wtedy, kiedy wcześniej zapadło prawomocne orzeczenie wobec jednostki, która dopuściła się czynu określonego w art. 16. W związku z tym podmiot zbiorowy może być ukarany zarówno sankcjami wymienionymi w art. 7 i 8, jak również fakultatywnie, sankcjami wymienionymi w art. 9.

Procedurę przewidzianą dla dochodzenia tego typu roszczeń ujęto w drugiej części ustawy, poczynając od art. 22. Na część proceduralną, podobnie jak na części dotyczące pewnych wymiarów kary i orzeczenia kary (art. 10-13, a także art. 14 i 15) wpływ miał polski ustawodawca, albowiem ani nie są to rozstrzygnięcia wynikające z prawa międzynarodowego, ani z prawa Rady Europy, ani z prawa Unii Europejskiej. W tym zakresie była więc pewna możliwość manewru, możliwość regulowania zgodnie z wolą ustawodawcy.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej poinformowała, że komisja nie wniosła do rozpatrywanej ustawy poprawek merytorycznych. Zaproponowała natomiast 2 zmiany o charakterze czyszczącym, formalnym, które następnie senator G. Grabowska omówiła i zarekomendowała Izbie ich przyjęcie.

W imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności głos zabrała senator Aleksandra Koszada. W sowim wystąpieniu senator zaznaczyła, że rozpatrywana ustawa ma wejść w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia. Okres ten jest niezbędny do przygotowania organizacyjnego sądów do rozpoznawania nowej kategorii spraw, jak również przygotowania technicznego Krajowego Rejestru Karnego do rejestrowania nowej kategorii orzeczeń sądowych oraz udzielania informacji o tych orzeczeniach. Koszt wprowadzenia ustawy wynosi 6 milionów 944 tysiące zł.

Jak powiedziała senator sprawozdawca, podczas dyskusji odbytej na posiedzeniu komisji zgłoszono również wniosek o odrzucenie ustawy w całości, ale nie uzyskał on poparcia.

W debacie nad ustawą o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosili senatorowie: Teresa Liszcz, Zbigniew Romaszewski i Robert Smoktunowicz. Ogółem zaproponowano wprowadzenie 29 zmian.

Uchwała

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 27 września br., do Senatu została przekazana tego samego dnia, i również tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator Wojciech Pawłowski zaznaczył, że rozpatrywana ustawa, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu rządowego, 1 stycznia 2003 r. ma zastąpić ustawę z  12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz kilka ustaw dotyczących świadczeń z tytułu wypadków przy pracy lub działalności innych ubezpieczonych: twórców, osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osób prowadzących działalność gospodarczą oraz duchownych. Kwestie ubezpieczenia wypadkowego tych osób zostały w tej ustawie uregulowane kompleksowo i jednolicie.

Senator W. Pawłowski stwierdził, że istotne zmiany wprowadzono w sposobie obliczania należnego jednorazowego odszkodowania. Ustawa nie przewiduje świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego z tytułu wypadków w drodze do pracy i z pracy. Istotną zmianą jest też przyznanie prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej osobom prowadzącym działalność gospodarczą i osobom z nimi współpracującym oraz członkom ich rodzin.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 27 września 2002 r., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 27 września, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Krystyna Sienkiewicz zaznaczyła, że zgodnie z rozpatrywaną ustawą ochroną będą objęte osoby, które uległy wypadkom w szczególnych okolicznościach, oraz członkowie rodzin osób zmarłych wskutek tych okoliczności. To, jakie wypadki uzasadniają przyznanie świadczeń, reguluje art. 2 ustawy. Są to zdarzenia nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, a do takich dochodzi na przykład przy ratowaniu innych osób od grożącej im szkody. Osobom tym przyznaje się rentę z tytułu niezdolności do pracy albo jednorazowe odszkodowanie z tytułu doznanego uszczerbku na zdrowiu, o ile osoba taka została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, oraz zasiłek pogrzebowy, jeżeli przyczyną zgonu były szczególne okoliczności.

Jak stwierdziła senator sprawozdawca, bardzo trudno jest ocenić, również po debacie sejmowej, związane z ustawą skutki finansowe, gdyż dotychczas skala świadczeń wypłacanych z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach była niewielka. Być może poszkodowani nie umieli tego dochodzić, może nie wiedzieli o takiej możliwości, ale faktem jest, że w 2001 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił tylko szesnaście jednorazowych odszkodowań z tego tytułu na kwotę 375 tysięcy zł, co stanowi 0,14% kwoty odszkodowań wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W opinii senator sprawozdawcy, świadczy to o tym, że są to rzeczywiście zdarzenia szczególne, powstałe w niezwykłych sytuacjach.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 27 września br. Tego samego dnia została przekazana do Senatu i również tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator Alicja Stradomska poinformowała, że rozpatrywana ustawa była omawiana przez komisję na posiedzeniu z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz przedstawicieli organizacji kombatanckich.

Jak stwierdziła senator A. Stradomska, najistotniejsze zmiany, na które długo oczekiwano, a które wprowadziła ta ustawa, to przede wszystkim ujednolicenie podstawy wymiaru rent inwalidów wojennych i wojskowych oraz zlikwidowanie istniejących w tej dziedzinie różnic, które były determinowane momentem przyznawania prawa do świadczenia rentowego. To spowodowało, iż ci inwalidzi wojenni, którzy brali bezpośrednio udział w walce zbrojnej, otrzymywali i nadal otrzymują najniższe świadczenia, najwyższe zaś - inwalidzi poobozowi. Dlatego też kwestia podstawy wymiaru rent dla tej grupy osób jest szczególnie ważna. Ze względu na stan finansów publicznych wystąpiła jednak konieczność rozłożenia w czasie wprowadzania jednolitej podstawy wymiaru rent inwalidów wojennych i wojskowych, jak również zamrożenia świadczeń wyższych od tych świadczeń aż do czasu, gdy najniższe świadczenia osiągną wartość zamrożonego świadczenia najwyższego - będzie ono wynosiło 1775 zł 89 gr.

Senator sprawozdawca zwróciła ponadto uwagę na regulacje dotyczące książki inwalidy wojennego bądź wojskowego, w tym rozwiązania dotyczące anulowania tej książki z dniem śmierci inwalidy. Rozwiązanie to pozwoli na pozostawienie takiej książki jako pamiątki dla rodzin.

Jeśli chodzi o zmiany w ustawie o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, to jedną z nich jest wyłączenie określonych kręgów osób z uprawnień do refundacji z tytułu OC i AC, uprawnień wynikających z przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. Senator podkreśliła, iż ma miejsce zastąpienie dodatkiem kompensacyjnym w wysokości 15% dodatku kombatanckiego następujących ulg: zniżki w wysokości 10% ceny zakupu od skarbu państwa lub gminy lokalu mieszkalnego lub domku jednorodzinnego na własność, jeżeli w dniu zakupu ich najemcami lub dzierżawcami są inwalidzi; zwolnienia z opłat abonamentowych za radio i telewizję i z opłat za dwadzieścia telefonicznych jednostek licznikowych miesięcznie oraz z 50% ulgi za abonament telefoniczny.

Poprawka pierwsza uzupełnia upoważnienie ustawowe o wytyczne co do treści rozporządzenia. Podobne znaczenie ma druga poprawka, która również uzupełnia upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego o wytyczne odnośnie do treści, jakimi będzie się kierował minister, wydając rozporządzenie. Analogiczne znaczenie ma poprawka czwarta. Poprawka trzecia koryguje błędne odesłanie w ustawie o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, zaś poprawka piąta koryguje takie odesłanie w ustawie kombatanckiej.

Wszystkie poprawki rozpatrzyła Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia podczas przerwy w obradach. Komisja poparła 5 spośród 11 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Senat 78 głosami, przy 1 przeciw i 2 wstrzymujących się, podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych:

Uchwała

Senator sprawozdawca podała najważniejsze informacje o ustawie. Wskazała, że umożliwia ona jednorazowe opodatkowanie uzyskanego w latach 1996-2001 dochodu osoby fizycznej, nieznajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu lub pochodzącego ze źródeł nieujawnionych, dobrowolnie zgłoszonego do opodatkowania po terminie płatności podatku dochodowego od osób fizycznych. Stawka tego jednorazowego podatku ma wynosić 12% ustalonego dochodu.

Osoba, która złoży rzetelną deklarację podatkową dotyczącą tego podatku, nie będzie podlegać karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe polegające na narażeniu skarbu państwa na uszczuplenie podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie będzie także podlegać obciążeniu podatkami, opłatami i innymi należnościami publicznoprawnymi związanymi z działalnością, z której uzyskano dochód wykazany w deklaracji podatkowej. Jeżeli jednak w toku prowadzonego przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej postępowania wyjaśniającego zostaną ujawnione okoliczności wskazujące na nierzetelność złożonej deklaracji, postępowanie będzie kontynuowane jako postępowanie podatkowe w sprawie uzyskiwania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Przy uzasadnionym podejrzeniu, że podatnik zgłosił w deklaracji podatkowej dochód pochodzący z czynu zabronionego, innego niż o znamionach wskazanego wyżej przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej zawiadomi o tym właściwy organ ścigania, przekazując mu odpowiednie informacje.

Z możliwości jednorazowego opodatkowania nieujawnionego dochodu ustawa wyłącza wypadki, w których w związku z uzyskaniem przez osobę fizyczną dochodu nieznajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu lub pochodzącego ze źródeł nieujawnionych, toczy się postępowanie karne przed prokuratorem lub niefinansowym organem dochodzenia, na przykład Strażą Graniczną, Policją lub sądem, a także osoby, które w latach 1996-2001 prowadziły zgłoszoną do ewidencji lub zarejestrowaną działalność gospodarczą oraz osoby, które w jakimkolwiek okresie w latach 1990-2002 były funkcjonariuszami publicznymi w rozumieniu art. 115 §13 kodeksu karnego.

Ustawa dzieli deklaracje majątkowe na jednorazowe i aktualizujące. Te pierwsze będą składać osoby posiadające majątek podlegający ujawnieniu 31 grudnia 2002 r. albo 31 grudnia każdego następnego roku. Deklaracje aktualizujące będą składać osoby, które złożyły deklarację jednorazową, jeżeli w następnych latach w stosunku do majątku ujawnionego w deklaracji jednorazowej nastąpił jego przyrost o wartości przekraczającej 100 tysięcy zł.

Ujawnieniu w deklaracji majątkowej nie będą podlegały między innymi: lokal mieszkalny lub spółdzielczy, własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 70 m², jeżeli osoby fizyczna nie posiada innej nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, a także środki transportu o łącznej wartości nieprzekraczającej 80 tysięcy zł. Jeżeli jednak osoba fizyczna z tytułu posiadania innego majątku podlegającego ujawnieniu jest zobowiązana złożyć deklarację majątkową, to powinna ujawnić w niej także posiadany lokal mieszkalny lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego bez względu na powierzchnię tego lokalu oraz posiadane środki transportu bez względu na ich łączną wartość.

Senator G. Ferenc poinformowała, że podczas prac komisji zgłoszono wiele wątpliwości i zapytań. Pytania te dotyczyły między innymi wielkości mieszkania, podstawy zapisania w ustawie powierzchni 70 m², wartości dzieł sztuki (chodziło na przykład o to, czy będzie należało wyceniać każde dzieło oddzielnie czy podawać łączną wartość zbiorów) skutków podwyższenia stawki opodatkowania z 7,5% do 12%, wielkości posiadanej działki i konieczności umieszczenia takich informacji w deklaracji podatkowej, zakresu abolicji podatkowej, podobnych rozwiązań stosowanych w innych krajach, przeciętnej efektywności abolicji itd. Wskazywano na to, że obywatele oczekują rozliczenia majątku z przestępstw, a te nie są objęte abolicją.

W pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o odrzucenie ustawy. Senat 61 głosami, przy 18 za, odrzucił ten wniosek.

Przedstawił je senator Mieczysław Janowski. Jak poinformował, komisja na swym posiedzeniu przeanalizowała ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz ustawę o działalności gospodarczej. Po zapoznaniu się ze stanowiskiem rządu i z opinią posła sprawozdawcy komisja postanowiła po dyskusji rekomendować Izbie przyjęcie tej ustawy bez poprawek.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że ustawa ma charakter porządkujący i dzieli okres, w którym mają być rozwiązane definitywnie sprawy wymiany dowodów osobistych, na pięć części, przewidując, że ostatnim dniem wymiany dowodów osobistych powinien być 31 grudnia 2007 r. Wymiana dowodów osobistych jest przewidziana, jeśli chodzi o szczegóły, w ustawie o ewidencji ludności i dowodach osobistych, w której mówi się, że dowody osobiste są zobowiązani posiadać obywatele Rzeczypospolitej, którzy ukończyli osiemnaście lat, że dowody te są ważne przez dziesięć lat, że osoby, które ukończyły sześćdziesiąt pięć lat, mogą na swój wniosek otrzymać dowód osobisty bezterminowy i że dowody osobiste wydawane dzieciom są ważne pięć lat.

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o rozpatrywanej ustawie przedstawił senator Ryszard Sławiński. Jak wskazał, nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych ma na celu przede wszystkim dostosowanie tej dziedziny naszego prawa do traktatów Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, które wkrótce mają być przez Polskę ratyfikowane, oraz do dyrektyw Unii Europejskiej.

Dostosowaniu do dyrektyw Unii Europejskiej ma służyć w szczególności likwidacja tak zwanej licencji ustawowej dla operatorów sieci kablowych, czyli skreślenie przepisu zwalniającego tych operatorów z obowiązku zawierania z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi umowy o rozpowszechnianiu w sieciach kablowych utworów nadawanych przez inne stacje radiowe lub telewizyjne.

Nowelizacja zawiera też przepisy niemające swojego źródła w ustawodawstwie europejskim. Dotyczy to w szczególności zasad uiszczania opłat na rzecz osób uprawnionych z tytułu praw autorskich przez producentów lub importerów urządzeń, które mogą służyć na przykład do kopiowania utworów (chodzi tu między innymi o magnetofony, magnetowidy i kserokopiarki). Ustawa do tej pory nie definiowała pojęcia "urządzenia reprograficzne", co stwarzało możliwość uchylania się od opłat. Nowelizacja wyraźnie stanowi, że opłaty uiszcza się w wypadku sprzedaży kserokopiarek, skanerów i innych urządzeń reprograficznych umożliwiających kopiowanie utworów.

Nowością jest wprowadzenie opłat od punktów usługowych wykonujących kopie utworów drukowanych, na przykład punktów kserograficznych. Zgodnie z ustawą punkty te mają obowiązek odprowadzania do organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi do 5% dochodów z tytułu kopiowania utworów na rzecz utworów i wydawców. Wysokość tej opłaty ma sprecyzować rozporządzenie.

Poprawka pierwsza usuwała w ustawie lukę polegającą na braku określenia sposobu podziału wprowadzanych opłat ze sprzedaży czystych nośników związanych z urządzeniami reprograficznymi. Senator podkreślił, że w ogóle reprografia jako taka w sposób tak szeroki po raz pierwszy znalazła się w ustawie. Potrzebę takiego szerszego uregulowania problemów reprograficznych narzuciło samo życie.

Zgodnie z drugą poprawką opłata należna od takich punktów będzie wynosiła nie do 5% dochodów, ale do 3% wpływów. Tak się bowiem składa, że zdecydowana większość firm stara się nie wykazywać dochodu, raczej unika tego na różne sposoby, lokując wiele kwestii finansowych w kosztach. W związku z tym, by można było dotrzeć do środków, którymi te firmy dysponują, komisja zapisała "do 3% wpływów", a nie "do 5% dochodów". Ma to urealnić pobór opłat na rzecz twórców oraz wydawców, ponieważ uzależnianie pobierania opłat od rentowności kopiowania powodowałoby konieczność każdorazowego udowadniania przez organizację pobierającą opłaty, że dochód został osiągnięty.

Poprawka czwarta zmieniała formę gramatyczną wyrazu, aby odnosił się do utworów korzystających lub niekorzystających z ochrony praw autorskich i praw majątkowych, a nie do producentów lub wydawców.

Poprawki szósta i siódma zmieniały odesłania, które po dokonaniu nowelizacji przestały być aktualne.

Jak stwierdził senator R. Sławiński, odbył się niesłychany wręcz lobbing ze strony telewizji kablowych w sprawie nieznoszenia licencji ustawowej. Telewizje kablowe dopominają się vacatio legis dla likwidacji art. 24 ust. 3 do momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Komitet Integracji Unii Europejskiej i pełnomocnik rządu do spraw negocjacji o członkostwo Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej zwrócili się do wiceminister kultury Aleksandry Jakubowskiej, by tego vacatio legis w ogóle nie stosować, ponieważ Komisja Europejska weryfikuje obecnie stan realizacji negocjacyjnych przez kraje kandydujące, a nie jest to jedyny problem w obszarze prawa spółek, w związku z czym wysoce niekorzystne byłoby dalsze odkładanie realizacji tego zobowiązania. Ponieważ jednak, jak się okazuje, argumenty telewizji kablowych wydają się przynajmniej w części zasadne, Komisja Kultury i Środków Przekazu opowiedziała się za tym, żeby jednak wprowadzić vacatio legis, tyle że nie do momentu wejścia do Unii Europejskiej, ale do 1 lipca 2003 r..

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Zygmunt Cybulski. Senator podkreślił, że powszechne wykorzystanie technologii cyfrowej powoduje stopniową zmianę sposobów eksploatacji utworów. Wykorzystanie Internetu sprawia, że dostęp do różnego rodzaju dóbr intelektualnych jest możliwy zasadniczo w każdym miejscu i czasie wybranym przez osoby z niego korzystające, co powoduje, że praktycznie w tym samym momencie dziesiątki milionów osób na całym świecie mają możliwość zapoznawania się z tymi dziełami. Niesie to również ze sobą poważne niebezpieczeństwo w postaci naruszania na niespotykaną dotąd skalę praw autorskich i praw pokrewnych, na przykład poprzez wykorzystywanie chronionych dóbr bez zgody uprawnionych podmiotów.

Przyjęte na konferencji w Genewie w 1996 r. traktaty przyznają twórcom, artystom, wykonawcom oraz producentom fonogramów dodatkowe uprawnienia związane z wykorzystywaniem ich dóbr za pomocą Internetu. Rozpatrywana ustawa wprowadza nowe, odrębne pole eksploatacji utworów artystycznych, wykonań oraz fonogramów w postaci publicznego udostępniania ich w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Projekt nowelizowanej ustawy wprowadza więc nową konstrukcję art. 50, która polega na wyodrębnieniu trzech podstawowych sposobów eksploatacji utworów, takich jak utrwalanie, zwielokrotnianie i obrót oryginałem albo też egzemplarzami oraz rozpowszechnianie ich.

W wyraźny sposób określono przedmiotowy zakres ochrony autorskoprawnej, wprowadzono również regulację dotyczącą dóbr osobistych artystów wykonawców. Na uwagę zasługuje usunięcie licencji, a obok tego także wprowadzenie procedur negocjacyjnych przy zawieraniu umów dotyczących na przykład reemisji kablowej oraz zmiana sposobu liczenia okresu ochrony utworu audiowizualnego, zgodnie z postanowieniami dyrektywy 93/98 Unii Europejskiej, dyrektywy 92/100 w sprawie najmu i użyczania oraz określonych praw pokrewnych w zakresie własności intelektualnej. Dalszym efektem tego jest uzupełnianie zakresu pól eksploatacji w odniesieniu do nadań, zgodnie z postanowieniem dyrektywy 92/100 w sprawie najmu i użyczania oraz określonych praw pokrewnych w zakresie własności intelektualnej z listopada 1992 r. Zgodnie z dyrektywą 93/83 w sprawie koordynacji określonych przepisów prawa autorskiego oraz praw pokrewnych w odniesieniu do przekazu satelitarnego i rozpowszechniania kablowego, przewidziano udział komisji prawa autorskiego jako mediatora w razie wystąpienia trudności z zawarciem umowy między operatorami sieci telewizji kablowych a organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi.

Uchwała

Ustawa została uchwalona przez Sejm 13 września br., a 16 września przekazana do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Kultury i Środków Przekazu.

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu przedstawił senator Ryszard Sławiński. Senator podkreślił, że celem konwencji jest zapewnienie rozwoju europejskiej koprodukcji filmowej. Polska kinematografia, a szerzej polska kultura mimo upływu dziesięciu lat od sporządzenia konwencji nie uczestniczyła w jej funkcjonowaniu. Straty finansowe, kulturowe, a także integracyjne są dziś trudne do oszacowania. To, że nie było możliwości pozyskiwania środków finansowych na produkcję filmów, na wspólne przedsięwzięcia kinematograficzne, jest szczególnie przykre wobec systematycznie malejących środków finansowych przeznaczanych w Polsce na kulturę, w tym na kinematografię.

Konwencja reguluje stosunki w zakresie wielostronnych koprodukcji filmowych. Przez koprodukcję wielostronną rozumieć należy utwór kinematograficzny wyprodukowany przez co najmniej trzech producentów, mających swoją siedzibę w trzech różnych państwach powiązanych ze sobą umową o koprodukcji.

Godny podkreślenia jest art. 4 konwencji mówiący, że utwory kinematograficzne zrealizowane w koprodukcji wielostronnej, do których mają zastosowania postanowienia konwencji, traktowane są w świetle prawa każdej ze stron konwencji na równi z filmami krajowymi. Każda koprodukcja utworów kinematograficznych powinna być zatwierdzona przez właściwe władze państw - w Polsce takim organem ma być minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego - w których koproducenci mają swoje siedziby.

Senator sprawozdawca zwrócił uwagę na znaczenie art. 20 konwencji, który przewiduje, że każde państwo może w chwili podpisania lub w chwili składania dokumentów ratyfikacji, przyjęcia zatwierdzenia lub przystąpienia zastrzec sobie prawo ustalania górnej granicy udziału finansowego w koprodukcji. Maksymalna wysokość tego udziału nie może przekroczyć obecnie 25% kosztów produkcji utworu kinematograficznego. Polska zamierza skorzystać z przysługującego jej prawa i złożyć zastrzeżenie, w myśl którego udział finansowy będzie mógł wynosić maksymalnie 40%, ale jest to zapowiedź na przyszłość.

Senator Władysław Mańkut przedstawił stanowisko Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej wobec rozpatrywanej ustawy. Senator przypomniał, że tekst Europejskiej konwencji o koprodukcji filmowej powstał pod egidą Rady Europy, a w jego opracowaniu uczestniczyli wybitni filmowcy z krajów członkowskich rady.

Senator podkreślił, że produkcja kinematograficzna w Europie powstaje zasadniczo na bazie narodowej. Różnice językowe i kulturowe powodują, że każde z państw tworzy własną kinematografię, z charakterystycznymi dla niej cechami. Rozwój telewizji w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych spowodował spadek produkcji kinowej. Kraje europejskie w przeciwieństwie do USA nie były w stanie dalej samodzielnie finansować produkcji filmów kinowych. Dlatego producenci europejscy zwrócili się ku koprodukcjom. Prowadzono je na podstawie umów zawieranych między dwoma państwami, czyli umów bilateralnych. W ten sposób koprodukcje mogły korzystać z przywilejów przyznanych filmom narodowym i wykorzystywać finanse publiczne i prywatne w obu krajach. Te dwustronne produkcje pozwoliły przetrwać europejskiej kinematografii.

W Polsce nie wykorzystywaliśmy do tej pory możliwości tego typu. Z czasem umowy dwustronne były wykorzystywane do ustanowienia koprodukcji obejmującej więcej niż dwa kraje. Konwencja przewiduje możliwość istnienia koprodukcji finansowych, w których większość koproducentów mniejszościowych nie wnosi wkładu artystycznego i technicznego, a koproducentowi większościowemu pozostawia się pełną kontrolę artystyczną nad filmem. Ten rodzaj koprodukcji zapewnia ochronę indywidualnych cech wyróżniających kinematografię różnych krajów europejskich.

Senator sprawozdawca poinformował, że projekt ustawy został zaakceptowany przez Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej i w imieniu komisji wniósł o jego przyjęcie bez poprawek.

Ustawę tę 12 września br. uchwalił Sejm, a 13 września została przekazana do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że podstawową korzyścią dla naszego kraju płynącą z tej konwencji jest to, iż upraszcza ona w sposób jednoznaczny procedury uzyskiwania przez obywateli polskich patentów, praw patentowych na terenie państw, które tę konwencję podpisały. Niekiedy wyrażane obawy, czy z tego tytułu państwo polskie nie będzie ponosiło dodatkowych nakładów finansowych, według oceny Urzędu Patentowego RP są bezpodstawne, albowiem urząd spodziewa się, iż wpływy do budżetu państwa z tytułu patentów, jakie będą udzielane na rzecz osób pochodzących z innych państw, będą przewyższały spadek wpływów z podań o patenty, które będą składane do Europejskiego Urzędu Patentowego.

Jak stwierdził, ratyfikacja wprowadzi Polskę do europejskiej konwencji patentowej. Niesie ona wprawdzie różnego rodzaju zagrożenia, które były sygnalizowane w czasie obrad Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Szczegółowo omawiał je wiceprezes urzędu patentowego. Zdaniem komisji, ratyfikacja tego dokumentu, rewidującego Konwencję o udzielaniu patentów europejskich, jest konsekwencją dostosowywania polskiego prawodawstwa, a także naszych działań w zakresie ochrony patentowej do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej.

Zagrożeniem, które być może się pojawi, jest przejściowe zmniejszenie zatrudnienia, czyli w perspektywie zmniejszenie ilości pracy dla polskich rzeczników patentowych. Jednak po wpłynięciu patentów europejskich do Polski wysoko wykwalifikowani i znający języki rzecznicy patentowi z dobrych kancelarii będą mieli szansę na znalezienie pracy. Dostęp do najnowszej myśli technicznej i technologicznej poprzez uzyskanie dostępu do patentów również może być zagrożony w wypadku poszczególnych dziedzin gospodarki, ponieważ w kontrolowany sposób, poprzez ochronę patentową, można ograniczyć możliwości uruchomienia produkcji. Produkcja będzie dozwolona po wniesieniu stosownych opłat.

Stanowiska Senatu w sprawie ustaw: o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisanej w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 r.; o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku; o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu

Wszystkie trzy ustawy Senat rozpatrywał łącznie. Ustawy zostały uchwalone przez Sejm 12 września br., a 13 września trafiły do Senatu. Marszałek skierował je do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

Stanowiska Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych dotyczące trzech ustaw przedstawił senator Jerzy Markowski. Jak stwierdził, konwencje, które są przedmiotem tych ustaw, są zgodne z obowiązującym w Polsce prawem, jak również ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Zawarte w nich regulacje odpowiadają standardom polskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i opierają się na wzorach zawartych w modelowej konwencji podatkowej OECD. Postanowienia trzech rozpatrywanych ustaw są zbieżne i ich treść, z nielicznymi wyjątkami, odpowiada innym tego typu porozumieniom zawartym przez nasze państwo.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że z Królestwem Belgii mamy porozumienie o chyba najdłuższej historii, ponieważ jego pierwowzór został podpisany w 1945 r. W tym czasie w sposób znaczący rozwinęła się wymiana handlowa między naszymi krajami. Spośród inwestorów szczególnie znaczących na polskim rynku senator wymienił firmy Tractebel, Kreditebank i Fortis Bank.

Ostatnia z trzech rozpatrywanych łącznie umów - z Królestwem Danii - też ma swoją historię, sięgającą początku lat sześćdziesiątych. Różnego rodzaju obszarów wymiany handlowej między Polską i Danią jest bardzo wiele, jak na przykład współpraca na rynku paliwowo-energetycznym. Dania była kiedyś jednym z największych wśród państw europejskich odbiorców polskiego węgla, jest nim zresztą po dzień dzisiejszy, zaraz za Niemcami. Na polskim rynku funkcjonuje około trzystu przedstawicielstw różnego rodzaju podmiotów gospodarczych i firm duńskich - z wzajemnością, jeżeli chodzi o obecność polskich podmiotów na tym rynku.

Kończąc swe wystąpienie, senator J. Markowski w imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych wniósł o przyjęcie rozpatrywanych ustaw bez poprawek.

Senator G. Ferenc zaznaczyła, że dotychczas obowiązujące umowy nie przystawały do aktualnie obowiązujących standardów w tej materii. Ponadto powstał problem opodatkowania polskich marynarzy pływających na statkach duńskich armatorów, zarejestrowanych w specjalnym Duńskim Rejestrze Statków. Rejestr ten ma w Danii szczególny status podatkowy, w związku z czym postanowienia umowy dotyczące unikania podwójnego opodatkowania w Polsce nie spełniają swojej roli i wynagrodzenia polskich marynarzy podlegają zasadniczo podwójnemu obciążeniu podatkowemu zarówno w Polsce, jak i w Danii.

Jak wskazała senator sprawozdawca, rozpatrywane umowy zawierają nowe zapisy dotyczące zapewnienia dwunastomiesięcznego zwolnienia od opodatkowania dochodów z tytułu prac budowlanych, montażowych i instalacyjnych prowadzonych przez przedsiębiorstwo jednego państwa na terytorium drugiego państwa. Obecnie ten okres wynosi osiemnaście miesięcy. Skrócenie okresu zwolnienia z opodatkowania z osiemnastu do dwunastu miesięcy spowoduje możliwość szybszego opodatkowania firm obcych działających w Polsce. W nowych warunkach powstała ponadto sytuacja, że obce firmy są bardziej aktywne w Polsce niż firmy polskie za granicą, dlatego należy dążyć do skrócenia tego okresu w celu umożliwienia szybszego opodatkowania w Polsce obcych firm.

Kolejna sprawa, która jest regulowana w umowach, to opodatkowanie odsetek u źródła. Będzie ono wynosić 5% kwoty brutto odsetek. Obecnie odsetki u źródła są wolne od podatku i podlegają opodatkowaniu tylko w państwie odbiorcy odsetek.

Senator G. Ferenc poinformowała, że podczas posiedzenia komisji padały pytania dotyczące korzyści, jakie z podpisania tych umów wynikną dla Polski. Odpowiedź zadowoliła senatorów - nastąpi szybkie dostosowanie naszych przepisów, tak aby Polska miała również korzyści z tych umów. Poza tym umowy te zapewniają jednolitą praktykę podatkową w międzynarodowych stosunkach podatkowych Polski, oznaczają więc nieograniczoną współpracę polskiej administracji podatkowej w dziedzinie wymiany informacji podatkowych. Współpraca ta prowadzi do zacieśnienia kontroli służb podatkowych w celu przeciwdziałania próbom unikania opodatkowania i uchylania się od niego. W ramach tej współpracy polska administracja podatkowa już obecnie otrzymuje od partnerów, nie tylko na żądanie, ale również spontanicznie, informacje z towarzyszącą im dokumentacją o osiągniętych na terytorium tych państw dochodach przez osoby zamieszkujące w Polsce lub podmioty mające tu siedzibę.

Z upoważnienia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator sprawozdawca wniosła o poparcie wniosku komisji o przyjęcie rozpatrywanych ustaw bez poprawek.

Następnie Senat przystąpił do głosowania nad jednobrzmiącymi wnioskami komisji senackich o przyjęcie rozpatrywanych ustaw bez poprawek. W wyniku tych głosowań Izba jednogłośnie przyjęła bez poprawek trzy ustawy: o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisanej w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 r. - 76 głosami; o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku - 77 głosami; o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu - 76 głosami.

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przedstawił senator Janusz Konieczny. Senator wskazał, że ratyfikacja wymienionej w ustawie umowy wynika z potrzeby zacieśnienia współpracy na terenach przygranicznych, nieodzownej w celu skuteczniejszego przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jest konieczna także dlatego, że dotychczasowe formy i metody współpracy między obu państwami okazały się niewystarczające, a poprzednio podpisana umowa, tj. z 5 kwietnia 1995 r., formalnie nie weszła w życie z uwagi na fakt, iż strona niemiecka nie przekazała dokumentu notyfikacyjnego.

Ponadto umowa stwarza podstawy prawne do uczestnictwa w akcjach poszukiwawczych, do utworzenia wspólnych sztabów operacyjnych i stanowisk dowodzenia, wspólnych patroli, grup roboczych, kontrolnych czy dochodzeniowo-śledczych, do bezpośrednich kontaktów służbowych, wymiany oficerów łącznikowych, wykonywania czynności służbowych oraz określenia uprawnień do noszenia mundurów i broni na terytorium drugiej strony, do przekazywania danych osobowych w związku z wykonywaniem umowy, a także do zorganizowania służby wymiany informacji dotyczących ruchów migracyjnych oraz do organizowania punktów koordynujących zwalczanie i zapobieganie przestępczości na terenach przygranicznych. Sprawy te są szczególnie ważne w perspektywie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Senator Zygmunt Cybulski, sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej podkreślił, że konieczność ratyfikacji umowy o współpracy policji i straży granicznych na terenach przygranicznych wynika z potrzeby zacieśnienia współpracy na tych obszarach w celu skuteczniejszego przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Do wykonywania tych postanowień w Rzeczypospolitej Polskiej organami właściwymi w odniesieniu do organów Policji są odpowiednie komendy Policji w Szczecinie, Gorzowie i we Wrocławiu, oczywiście na stopniu wojewódzkim, a w odniesieniu do organów Straży Granicznej na terenach przygranicznych odpowiednie komendy, a ściślej komendanci oddziałów Straży Granicznej: pomorskiego - w Szczecinie, lubuskiego - w Krośnie Odrzańskim, łużyckiego - w Lubaniu, morskiego - w Gdańsku.

Do wykonania postanowień przedmiotowej umowy ze strony Republiki Federalnej Niemiec właściwymi organami są w odniesieniu do policji na terenach przygranicznych: w Brandenburgii: prezydia policji w Eberswalde i Frankfurcie nad Odrą, w Cottbus i Prezydium Policji Wodnej; w Saksonii: Prezydium Policji w Dreźnie i Krajowa Dyrekcja Policji Służby Centralnej; w Meklemburgii - Pomorzu Przednim: Dyrekcja Policji w Anklam i Dyrekcja Policji Wodnej w Mecklenburg - Vorpommern; w Berlinie prezydent Policji w Berlinie. W odniesieniu do organów służby granicznej na terenach przygranicznych - Urząd Federalny Straży Granicznej, odpowiednio: w Rostoku, Frankfurcie nad Odrą, w miejscowości Pirna i w Berlinie oraz Morski Urząd Federalnej Straży Granicznej.

Umowa w zakresie współpracy stwarza podstawy do bezpośrednich kontaktów służbowych, wymiany oficerów łącznikowych, zorganizowania punktów koordynujących zwalczanie i zapobieganie przestępczości na terenach przygranicznych, zorganizowania służby wymiany informacji dotyczących ruchów migracyjnych, utworzenia wspólnych sztabów operacyjnych i stanowisk dowodzenia, wspólnych patroli, grup roboczych, kontrolnych czy dochodzeniowo-śledczych, uczestniczenia w akcjach poszukiwawczych, wykonywania czynności służbowych oraz określania uprawnień do noszenia mundurów i broni na terytorium drugiej strony, przekazywania danych osobowych w związku z wykonywaniem umowy. Wejście w życie umowy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa innych niż przewidziane w odpowiedniej części budżetu.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 26 września br., a do Senatu skierowana 27 września. Tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator Dorota Simonides poinformowała, że komisja przyjęła ten projekt bez poprawek 1 października br. Senator zaznaczyła, że nie jest to projekt dotyczący harmonizacji z prawem Unii Europejskiej. Jest to umowa, będąca konsekwencją traktatu polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.

Senator D. Simonides przypomniała, że Polska ma 450 km granicy z Niemcami i zaledwie dwadzieścia przejść. Jak stwierdziła senator, umowa o budowaniu nowych mostów i ich utrzymywaniu jest ze wszech miar potrzebna ze względu na zwiększenie przepustowości na granicy i nie budzi żadnych zastrzeżeń legislacyjnych. Mówi wyraźnie, że jest to obowiązek województw i landów przygranicznych. A zatem województwa i landy będą zobowiązane do budowania i utrzymywania mostów na naszych granicach. Do ustawy dołączono załączniki A i B, które szczegółowo mówią, jak mają wyglądać te inwestycje, w jaki sposób robotnicy mają przechodzić przez granicę, na podstawie jakich zapisów.

Sprawozdawca Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury senator Jerzy Suchański poinformował, że komisja na swoim posiedzeniu jednogłośnie, bez jakichkolwiek uwag poparła rozpatrywaną ustawę. Do ustawy, poza umową między rządem polskim a niemieckim, zostały dołączone dwa załączniki. W jednym załączniku, załączniku A, znajduje się wykaz obiektów, które strona polska jest zobowiązana wykonać na własny koszt. Są to trzy obiekty mostowo-drogowe. Podobną liczbę obiektów drogowo-mostowych ma do wykonania strona niemiecka. W załączniku B jest mowa o utrzymaniu dodatkowo, oprócz tych obiektów, jednego obiektu mostowo-drogowego po stronie polskiej i jednego obiektu mostowo-drogowego po stronie niemieckiej.

Sprawozdawca Komisji Ustawodawstwa i Praworządności senator A. Kurska przedstawiła projekt uchwały dotyczącej wydarzeń z 31 sierpnia1982 r. w Lubinie. Wówczas, w rocznicę Porozumień Sierpniowych 1980, ludzie wyszli na ulicę, aby upomnieć się o prawa do wolności słowa i zrzeszania się w związki zawodowe. W odpowiedzi na to oddziały ZOMO otworzyły ogień, w wyniku czego doszło do śmierci niewinnych ludzi.

W opinii senator sprawozdawcy, wydarzenie to zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ były to pierwsze strzały, które padły w stanie wojennym. Senator A. Kurska przypomniała, że Lubin, początkowo mała miejscowość, znajduje się obecnie w centrum Legnicko-Głogowskiego Zagłębia Miedziowego. Dzięki odkryciu bogatych złóż miedzi w końcu lat pięćdziesiątych liczba ludności, która wynosiła pierwotnie pięć tysięcy czterysta, wzrosła aż do siedemdziesięciu tysięcy. A zatem przybyło tam wielu młodych ludzi, widząc tam dla siebie przyszłość. Jak stwierdziła senator sprawozdawca, to zdarzenie dlatego było tak brzemienne w skutki, ponieważ manifestacja miała pokojowy charakter. Można tylko ubolewać nad tym, że padły strzały, że ktoś nierozważny wydał tego rodzaju rozkaz. Zginęli trzej młodzi ludzie: Andrzej Trajkowski, lat 31, ojciec czworga dzieci, Mieczysław Poźniak, lat 25, kawaler, i Michał Adamowicz, lat 28, żonaty, dwoje dzieci (są to dane otrzymane z Biura Edukacji Publicznej IPN we Wrocławiu).

Ponieważ w trakcie dyskusji nikt nie złożył wniosku przeciwnego do wniosku przedstawionego przez komisję w sprawozdaniu, zgodnie z art. 81 ust. 5 Regulaminu Senatu, Izba przystąpiła do trzeciego czytania projektu uchwały, obejmującego tylko głosowanie. W jego wyniku Senat 60 głosami, przy 2 przeciwnych i 12 wstrzymujących się, podjął uchwałę w 20. rocznicę tragicznych wydarzeń w Lubinie:

Uchwała

Senat po przeprowadzeniu drugiego czytania skierował projekt uchwały do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w celu ustosunkowania się do zgłoszonych w toku dyskusji wniosków. Komisje na wspólnym posiedzeniu 13 września br. rozpatrzyły projekt uchwały i przygotowały dodatkowe sprawozdanie w tej sprawie.

Zgodnie z art. 82 ust. 1 Regulaminu Senatu trzecie czytanie projektu uchwały obejmuje przedstawienie Senatowi dodatkowego sprawozdania komisji o projekcie uchwały i głosowanie.

Uchwała

Przewodnicząca obradom wicemarszałek Jolanta Danielak przypomniała, że drugie czytanie rozpatrywanego projektu odbyło się na 24. posiedzeniu Senatu, 12 września br. Przypomniała też, że Senat po przeprowadzeniu dyskusji skierował projekt ustawy do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w celu ustosunkowania się do zgłoszonych wniosków. Komisje na wspólnym posiedzeniu 13 września br. rozpatrzyły projekt ustawy i przygotowały dodatkowe sprawozdanie w tej sprawie.

Zgodnie z art. 82 ust. 1 Regulaminu Senatu, trzecie czytanie projektu ustawy obejmuje przedstawienie Senatowi dodatkowego sprawozdania komisji o projekcie ustawy oraz głosowanie.

Sprawozdawca Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Andrzej Spychalski poinformował, że na wspólnym posiedzeniu obie komisje poparły 17 spośród 24 zgłoszonych ogółem poprawek. Senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie przez Senat zarekomendowanych poprawek wraz z jednolitym projektem ustawy oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.

Sprawozdawca Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich senator Zygmunt Cybulski poinformował, że do komisji wpłynął wniosek senatora Andrzeja Chronowskiego o wyrażenie zgody na udział w pracach trzeciej komisji - Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisja przychyliła się do wniosku i postanowiła wnieść o podjęcie przez Izbę stosownej uchwały o zmianie w składzie komisji senackich.

Uchwała

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment