Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, sporządzonej w Montego Bay dnia 10 grudnia 1982 r., wraz z Porozumieniem w sprawie implementacji Części XI Konwencji, sporządzonym w Nowym Jorku dnia 29 lipca 1994 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o wspólnej granicy państwowej i stosunkach prawnych na niej obowiązujących oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących gmin warszawskich,
• stanowisku Senatu w sprawie ustawy o wejściu w życie ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o administracji rządowej w województwie,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa została uchwalona przez Sejm na 23. posiedzeniu, 1 lipca br. Do Senatu została przekazana 2 lipca br. W tym samym dniu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, marszałek Senatu przekazał ją Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Tego samego dnia, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 8 Regulaminu Senatu przekazano ją komisjom senackim w celu rozpatrzenia poszczególnych części ustawy, odpowiadających przedmiotowemu zakresowi ich działania. Komisje przekazały swoje opinie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja ta, również na ich podstawie, przygotowała projekt uchwały Senatu w tej sprawie.

Stanowisko komisji przedstawił Izbie senator Mieczysław Janowski. Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzyła uwagi i opinie: Komisji Gospodarki Narodowej - w odniesieniu do dwudziestu czterech ustaw; Komisji Kultury i Środków Przekazu - pięciu ustaw; Komisji Nauki i Edukacji Narodowej - pięciu ustaw; Komisji Obrony Narodowej - dwóch ustaw; Komisji Ochrony Środowiska - jedenastu ustaw; Komisji Praw Człowieka i Praworządności - dwudziestu sześciu ustaw; Komisji Rodziny i Polityki Społecznej - trzynastu ustaw; Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi - czternastu ustaw; Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej - jednej ustawy; Komisji Ustawodawczej - szesnastu ustaw; Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu - osiemnastu ustaw; własne uwagi Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej dotyczyły jedenastu ustaw.

Zabierając głos w debacie, senatorowie: Piotr Ł.J. Andrzejewski, Kazimierz Kleina, Ryszard Sławiński, Bogdan Zdrojewski, Krystyna Czuba, Genowefa Ferenc, Leon Kieres, Maciej Świątkowski, Wiesław Pietrzak, J. Mokrzycki, Adam Struzik, Anna Bogucka-Skowrońska, Elżbieta Płonka, Zdzisław Jarmużek, Bogdan Tomaszek, Jerzy Suchański, Tadeusz Kopacz, Andrzej Ostoja-Owsiany, Stanisław Cieśla, Marek Waszkowiak, Jerzy Markowski, Leszek Feszler, Stanisław Gogacz, Dorota Kempka, Edmund Wittbrodt, Janusz Okrzesik, Jacek Sauk, Andrzej Mazurkiewicz, Marian Cichosz, Bogdan Zdrojewski, Zdzisław Maszkiewicz, Zbyszko Piwoński, Józef Frączek, Jan Chodkowski, Jerzy Borcz, Witold Kowalski, Zbigniew Antoszewski, Tadeusz Rzemykowski, Stefan Jurczak, Jerzy Chróścikowski i Jerzy Kopaczewski - zgłosili propozycje poprawek do ustawy.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej podczas przerwy w obradach ustosunkowała się do wniosków zgłoszonych w trakcie debaty. Stanowisko komisji przedstawił senator M. Janowski.

W głosowaniu Senat opowiedział się za wprowadzeniem licznych poprawek do ustawy. W wyniku głosowania Izba podjęła - 65 głosami, przy 17 przeciw i 12 wstrzymujących się, uchwałę w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa:

Treść uchwały

W uzasadnieniu powziętej uchwały wskazano, że Senat po rozpatrzeniu ustawy o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa uznał za celowe wprowadzenie licznych zmian do przepisów poszczególnych ustaw zmienianych przedmiotową ustawę.

Poprawki Senatu wprowadzające stanowisko zastępcy niektórych centralnych organów administracji rządowej bądź redukujące do jednego liczbę zastępców zmierzają do ujednolicenia w tym zakresie rozwiązań ustawowych dotyczących Głównego Inspektora Handlowego, Generalnego Konserwatora Zabytków, Głównego Lekarza Weterynarii, Głównego Inspektora Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Głównego Inspektora Inspekcji Nasiennej. Zarazem Senat zastosował tę regułę w odniesieniu do kierowników służb i inspekcji administracji rządowej
w województwie, wprowadzając stanowisko zastępcy tych kierowników, ze względu na zwiększenie ich obszaru działania po wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (art. 14 pkt 2, art. 18 pkt 2 i 3, art. 27 pkt 4, art. 51 pkt 6, art. 75 pkt 4 i 5 art. 80 pkt 9, art. 108 pkt 8, art. 110 pkt 3 oraz art. 128 pkt 3 i 5).

Senat uznał również za konieczne dostosowanie materii ustawy w zakresie art. 34, art. 48, art. 85 pkt 3 i 4 oraz pkt 5 do uregulowań przyjętych w art. 98 ustawy z dnia 1 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa. Materia dostosowania jest związana
z zadaniami i kompetencjami organów zatrudnienia oraz organów samorządu (przekazanie kompetencji dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy do właściwości odpowiednio - starosty oraz marszałka województwa), przy czym wejście w życie przepisów dotyczących przejęcia urzędów pracy przez samorządy nastąpiłoby z dniem 1 stycznia 2000 r. W zakresie problematyki dotyczącej organów zatrudnienia Senat stanął ponadto na stanowisku, iż wojewódzkie urzędy pracy powinny być wyłączone z urzędu marszałkowskiego.

Izba, biorąc pod uwagę narastające niebezpieczeństwo aktów agresji skierowanych przeciwko sędziom i prokuratorom, uznała za zasadne utrzymanie dotychczasowego stanu prawnego odnoszącego się do funkcjonowania wyodrębnionej formacji policyjnej - Policji Sądowej. Tym samym Senat podzielił poglądy, zgodnie z którymi brak podstawy prawnej działania Policji Sądowej, bądź ewentualne jej utrzymanie na podstawie aktu niższego rzędu niż ustawa spowodowałoby negatywny odbiór społeczny takiej regulacji, a w konsekwencji mogłoby osłabić skuteczność ochrony wymiaru sprawiedliwości w warunkach zagrożenia aktami agresji (art. 63 pkt 2 lit. a).

Senat stanął na stanowisku, że nie jest uzasadnione rozdzielanie kompetencji państwowych i samorządowych instytucji filmowych w ten sposób, że państwowe instytucje mogą zajmować się wyłącznie produkcją i opracowywaniem filmów, samorządowe zaś jedynie dystrybucją lub rozpowszechnianiem filmów. Senat uważa, że oba rodzaje instytucji filmowych winny móc działać w takim samym zakresie (art. 56 pkt 2).

Senat stanął na stanowisku, że przychody instytucji kultury nie powinny obejmować wpływów ze sprzedaży tych składników majątkowych, które są dobrami kultury w rozumieniu ustawy o ochronie dóbr kultury, co zabezpieczy przed nieuzasadnionym pozbywaniem się dóbr kultury przez te jednostki. Przychody natomiast powinny obejmować wpływy z najmu i dzierżawy wszelkich składników majątkowych, a nie tylko tych przekazanych przez organizatora, gdyż takie rozgraniczenie nakłada na instytucje kultury nieuzasadnione ograniczenia (art. 83 pkt 17).

Uznano, że cztery instytucje kultury wymienione w dodanym przez Senat przepisie art. 147 ust. 4a powinien przejąć do prowadzenia właściwy minister, a nie jednostka samorządu terytorialnego. Wyodrębnienie tych placówek jest uzasadnione ich szczególnym ponadlokalnym znaczeniem.

Senat przyjął jednolity tryb kreowania państwowej uczelni zawodowej - uczelnia będzie tworzona na wniosek właściwego ministra; jednocześnie Senat przewiduje odpowiednią rolę sejmiku województwa, który może inicjować proces utworzenia uczelni oraz uwzględnia opiniodawczą rolę Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz Komisji Akredytacyjnej Wyższego Szkolnictwa Zawodowego. W odpowiedni sposób Senat zmodyfikował także zasady przekształcania i znoszenia uczelni. Senat stanął na stanowisku, że dwa różne tryby powoływania państwowej uczelni zawodowej nie znajdują uzasadnienia, tym bardziej że aktem powołującym do życia państwową uczelnię zawodową zawsze jest rozporządzenie Rady Ministrów. Izba uważa, że przy zachowaniu jednolitości trybu można przewidzieć odpowiedni udział zainteresowanych podmiotów (art. 131 pkt 2 i 5).

Senat uznał, że zasady finansowania państwowej uczelni zawodowej powinny być ujednolicone bez względu na tryb jej tworzenia. Z mocy nowelizowanego art. 22 ustawy o wyższych szkołach zawodowych, każda uczelnia zawodowa będzie miała prawo uzyskiwać środki finansowe z budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Nie jest uzasadnione wprowadzanie obligatoryjnych dotacji z budżetu województwa dla uczelni utworzonej na wniosek sejmiku województwa w sytuacji, gdy budżet województwa środki te ma najpierw otrzymywać z budżetu państwa. Takie rozwiązanie powoduje, że budżet województwa pełni jedynie rolę ogniwa pośredniczącego w przekazywaniu środków finansowych, co nie jest uzasadnione merytorycznie, a zwiększa koszty operacji finansowych (art. 131 pkt 7 i 8 lit. b).

Przyjmując poprawkę do art. 111, dotyczącego ustawy o izbach rolniczych, Senat wyraził przekonanie, że ze względu na specyficzny charakter tego samorządu i sposób finansowania oraz konieczność zasadniczej przebudowy jego struktury organizacyjnej w związku z reformą administracyjną, uzasadnione jest, ażeby liczbę i teren działania podstawowych jednostek tego samorządu określał akt prawny rangi rozporządzenia Rady Ministrów.

W poprawkach do art. 128 pkt 5 i 6, dotyczących art. 36 i 38 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej, Senat odstąpił od przyjętej przez Sejm koncepcji dotyczącej samodzielności organizacyjnej granicznego inspektoratu weterynarii. Rozwiązanie przyjęte przez Senat, wyrażające się w podporządkowaniu służbowym granicznego lekarza weterynarii lekarzowi wojewódzkiemu, przyczyni się, zdaniem Senatu, do usprawnienia struktury organizacyjnej tej służby.

W opinii Senatu, poprawka odnosząca się do ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, polegająca na przeniesieniu uprawnień do opiniowania wskazanej w zmienianym przepisie decyzji starosty z regionalnej organizacji hodowców na właściwą izbę rolniczą, uzasadniona jest potrzebą włączenia organów samorządu rolniczego w sferę dotyczącą organizacji hodowli (art. 137).

Ustawa o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, sporządzona w Montego Bay dnia 10 grudnia 1982 r., wraz z Porozumieniem w sprawie implementacji Części XI Konwencji, sporządzonym w Nowym Jorku dnia 29 lipca 1994 r. została uchwalona przez Sejm na 23. posiedzeniu, 2 lipca br. Do Senatu została przekazana 2 lipca br. Marszałek Senatu 2 lipca 1998 r., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie komisji przedstawił senator Krzysztof Majka. Senator przypomniał, że przedmiotem ustawy jest wyrażenie zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji konwencji, co wynika z art. 89 ust. 1 pkt 3 i 5 konstytucji. Art. 89 ust. 1 mówi, że ratyfikacja przez Rzecząpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeśli umowa dotyczy członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej. W omawianej ustawie mamy do czynienia właśnie z takim wypadkiem, to znaczy z uczestnictwem polski w Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego oraz ze sprawami uregulowanymi w kilku ustawach: w ustawie o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej z dnia, 21 marca 1991 r., w ustawie o zapobieganiu zanieczyszczania morza przez statki z 16 marca 1995 r., w ustawie o ochronie granicy państwowej z 12 października 1990 r. oraz w ustawie o Straży Granicznej z 12 października 1990 r.

Wniosek Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zyskał akceptację Senatu, który poparł go w głosowaniu. Za przyjęciem rozpatrywanej ustawy bez poprawek głosowało 79 senatorów, a jeden wstrzymał się od głosu.

Ustawa o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o wspólnej granicy państwowej, stosunkach prawnych na niej obowiązujących oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych została uchwalona przez Sejm na 22. posiedzeniu, 26 czerwca br., a do Senatu przekazana 29 czerwca br. Marszałek Senatu 29 czerwca br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Stanowisko Komisji przedstawił senator Zbigniew Kulak. Senator przypomniał, że konieczność zawarcia nowej umowy wynikała ze zmian politycznych i ustrojowych, jakie dokonały się w ostatnich latach w Europie Środkowowschodniej i powodowały, że państwa sąsiadujące, z którymi polska miała podpisane umowy o granicy państwowej, stosunkach prawnych i współpracy w sprawach granicznych, przestały istnieć w dotychczasowym kształcie ustrojowym, a wspomniane umowy w znacznej części się zdezaktualizowały.

Omawiana umowa reguluje:

- sposób użytkowania wód granicznych oraz innych urządzeń przecinających linię granicy;

Ustawa o zmianie niektórych ustaw dotyczących gmin warszawskich została uchwalona przez Sejm na 23. posiedzeniu, 1 lipca br. Do Senatu została przekazana 2 lipca br. Marszałek Senatu 2 lipca br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Ustawodawczej i do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Drugi wniosek mniejszości, w którym zaproponowano sześć poprawek, omówił senator L. Kieres.

Treść uchwały

Proponowane przepisy regulujące ustrój miasta stołecznego Warszawy powstały w trakcie prac w sejmowej komisji. Tak więc rozstrzygnięcie Senatu mieści się w materii będącej przedmiotem prac Sejmu zarówno w sensie ogólnym - dotycząc tych samych problemów, które stały się przedmiotem regulacji ustawy z 1 lipca br - jak i w wymiarze konkretnym - bowiem Senat przejął tekst, który wcześniej był obiektem pracy Sejmu.

Proponowane przez Senat przepisy prowadzą do przekształcenia ustroju stolicy. Miasto nie będzie już obligatoryjnym związkiem gmin, lecz stanie się jednostką lokalnego samorządu terytorialnego drugiego, powiatowego szczebla. Ta zmiana dostosowuje ustrój stolicy do nowej struktury terenowej administracji publicznej, wynikającej z przepisów o samorządzie powiatowym i o samorządzie wojewódzkim.

Wśród nich szczególne znaczenie mają mechanizmy finansowania zadań ogólnomiejskich i stołecznych. Zadania stołeczne, realizowane na rzecz państwa, będą też z budżetu państwa finansowane. Natomiast w odniesieniu do zadań ogólnomiejskich, a szerzej rzecz biorąc - w odniesieniu do formułowania i realizacji strategii rozwoju Warszawy - w proponowanych przez Senat przepisach zawarte zostały takie m.in. narzędzia finansowe i administracyjnoprawne, jak:

• środki gwarantujące władzom stołecznym wpływ na planowanie przestrzenne na poziomie gmin,
• udział miasta stołecznego (jednostki drugiego stopnia) w przychodach podatkowych,
• redystrybucja dochodów w postaci dotacji wyrównawczych otrzymywanych przez gminy o niższym dochodzie.

Ustawa o wejściu w życie ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o administracji rządowej w województwie została uchwalona przez Sejm na 22. posiedzeniu, 26 czerwca br., a do Senatu została przekazana 29 czerwca br. Marszałek Senatu 29 czerwca, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Stanowisko Komisji Ustawodawczej przedstawił senator Stanisław Jarosz. Jak zaznaczył senator, intencją ustawy jest, aby przeprowadzić wybory do organów samorządu powiatowego, wojewódzkiego oraz żeby organy miały możliwość ukonstytuowania się i przygotowania do wejścia w życie ustawy o samorządzie powiatowym z dniem 1 stycznia 1999 r. Kolejną intencją było, żeby w roku bieżącym, a więc w roku 1998, nie były ponoszone nakłady na funkcjonowanie zarówno samorządu powiatowego, samorządu wojewódzkiego, jak i na funkcjonowanie tych organów. Poszczególne zapisy w ustawie wprowadzającej ustanawiają taki stan prawny, że nawet jeżeli do końca roku organy będą funkcjonować, to i tak nie będą ponoszone koszty na ich funkcjonowanie. Projekt ustawy reguluje też kwestie funkcjonowania sejmików samorządowych, o których mowa w ustawie o samorządzie terytorialnym. Stwierdza się w nim, że sejmiki samorządowe województw pełnią swoją funkcję do dnia pierwszych wyborów do rad powiatów i sejmików województw, a jednocześnie że nie przeprowadza się wyborów delegatów do sejmików. Mówi się teź, że prezydia sejmików funkcjonują do czasu nowych wyborów.

Treść uchwały

Proces organizowania powiatów i województw samorządowych rozpocznie się z chwilą wyboru ich organów stanowiących - rad i sejmików. Od tej daty wchodzą w życie niektóre przepisy ustaw ustrojowych. Zgodnie z Ordynacją wyborczą do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw zbiorcze wyniki wyborów są jednocześnie ogłaszane w prasie i w Dzienniku Ustaw; z tego względu Senat uznał za niezbędne podkreślenie, że publikacja w tym ostatnim jest miarodajna w odniesieniu do wejścia w życie wybranych przepisów ustrojowych.

Art. 91 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym upoważnił rady miast, które przestaną być siedzibami województw z dniem 31 grudnia 1998 r., do rezygnacji ze statusu miasta na prawach powiatu. Ponieważ jednak kadencja rad gmin już została zakończona, zaś ustawa o samorządzie powiatowym jeszcze nie weszła w życie, wspólnoty lokalne mogą skorzystać ze wspomnianej możliwości jedynie wówczas, gdy tym upoważnieniem zostaną objęte również zarządy wspomnianych miast.

Z chwilą wejścia w życie reformy terenowej administracji publicznej podział na okręgi wyborcze, przyjęty w ustawie - Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, straci odniesienie do zasadniczego podziału administracyjnego państwa. Jednakże w przypadku ewentualnych wyborów uzupełniających do Senatu obecnej, IV kadencji, niemożliwe byłoby odstąpienie od pierwotnego podziału; Senat dał temu wyraz w proponowanym przepisie przejściowym dotyczącym tej sprawy.

Jak stwierdził senator, zdaniem Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, wprowadzenie wyjątku, jakim jest zezwolenie na reklamę piwa, godzi zasadniczo w ideę ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wiadomo, iż nastolatki są o wiele bardziej podatne na reklamę piwa niż dorośli, a gwałtowny wzrost spożycia alkoholu dotyczy młodzieży między piętnastym a dziewiętnastym rokiem życia. Reklama piwa nastawiona jest na pozyskanie i wychowanie wiernego, a także lojalnego klienta na lata. Nie przynosząc wolności, przynosi zależność. Nowelizacja ustawy uderzy ekonomicznie w rodzinę, co jest sprzeczne z polityką prorodzinną. Może przyczynić się do pogorszenia sytuacji wielu obywateli, związanej z problemem nadużywania alkoholu. Obecnie dotyka on około 20% całego społeczeństwa. Nie można również doprowadzić do tego, aby dzięki dopuszczeniu do reklamy piwa budżet naszego państwa ponownie był reperowany przez powiększenie zysków płynących z akcyzy. Senator zaznaczył, źe komisja analizowała też opinie zmierzające ku stwierdzeniu, że produkcja piwa to określony przemysł i biznes, który dostarcza także wielu środków do budżetu państwa. O tym także nie można zapominać. W tym przemyśle pracuje około piętnastu tysięcy Polaków, dobrze opłacanych pracowników. Ich głosy także były słyszalne i były rozważane.

Ze sprawozdania, jakie uzyskała komisja, i opinii Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynika, że w latach dziewięćdziesiątych wzrosło spożycie alkoholu wśród młodzieży i obniżył się wiek dzieci spożywających alkohol. A ponieważ piwo jest najtańszym napojem alkoholowym, więc stało się ono tym, po który sięgają dzieci i młodzież. Jest to alkohol, który ma wpływ na organizm, przede wszystkim na centralny układ nerwowy, i powoduje uzależnienie. Ponadto spożywanie kilku piw w ciągu dnia powoduje, że młodzi ludzie nie potrafią kontrolować swojego postępowania. Z tym powiązany jest również bardzo poważny problem bezpieczeństwa publicznego, poza zdrowiem i wielką ilością wypadków, licznymi przypadkami śmierci młodych ludzi w wypadkach.

Pod wpływem emocji wywołanych dużą jednorazową dawką alkoholu młodzi ludzie przyczyniają się do powstania wielu wypadków, a w następstwie także kalectw. To wszystko obarcza ochronę zdrowia, ale również ubezpieczenie społeczne. Jest to również powodem tego, że tracimy wielu młodych ludzi, którzy byliby w przyszłości w pełni zdolni do nauki i pracy. Uderza to więc zdecydowanie w młode pokolenie, i to w sposób bardzo poważny, ponieważ w przeciągu ostatniego roku spożycie po raz pierwszy alkoholu wśród młodzieży wzrosło, i to o kilka tysięcy osób.

Komisja otrzymała w sprawie zniesienia zakazu reklamy jednoznaczną opinię Instytutu Psychiatrii i Neurologii, a także list otwarty państwowej agencji, nawołujący do zmiany decyzji Sejmu, ponieważ to właśnie Sejm przyjął to rozszerzenie, uczynił wyłom w zakazie reklamy napojów alkoholowych. Ten wyłom dotyczy piwa. A piwo i tak jest reklamowane, ponieważ obchodzi się ten zakaz stosując kryptoreklamę rzekomo bezalkoholowych napojów - stwierdziła senator E. Płonka i poinformowała, że Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu przyjęła wniosek o odrzucenie ustawy sejmowej.

Senator E. Płonka przedstawiła też wniosek mniejszości Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Wniosek ten miał na celu sprecyzowanie, jakich działań nie należy podejmować w reklamie, ponieważ ich ukrytym celem jest właśnie reklama napojów alkoholowych. Do zakazu reklamy napojów alkoholowych we wniosku tym dodano bezalkoholowe, ale dotyczyło to takich napojów, w wypadku których głównym lub ukrytym celem reklamy, promocji lub działań, w sposób bezpośredni lub pośredni przez promocję znaków towarowych ich producentów oraz inne działania, jest reklama napojów alkoholowych. Ponieważ jednak nowelizacja odnosi się do przemysłu i związanej z nim grupy ludzi, a również prawa do działalności gospodarczej, to wyłączenie z tego zakazu reklam alkoholu jest konsekwentnie utrzymane w wypadku pomieszczeń hurtowni i sklepów prowadzących wyłącznie sprzedaż napojów alkoholowych, a także wewnątrz lokali gastronomicznych. Zdaniem wnioskodawców, w działalności gospodarczej prawa wynikające z tego tytułu powinny być zachowane, więc nie uderzają generalnie w produkcję, sprzedaż i spożywanie, ale tylko w reklamę. Ten zakaz ma też dotyczyć osób, które w prowadzeniu reklamy biorą udział w różnym charakterze, a więc zleceniodawcy, zleceniobiorcy i realizatora, niezależnie od sposobu prezentacji.

W uzasadnieniu podkreślono, iż Senat podejmując uchwałę o odrzuceniu ustawy w całości stanął na stanowisku, że brak jest wystarczających przesłanek, aby w obowiązującym brzmieniu ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wprowadzać zmianę polegającą na wyłączeniu reklamy piwa z ogólnego zakazu reklamy napojów alkoholowych.

Senat podzielił pogląd, że sformułowany w art. 13 w ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. zakaz prowadzenia na obszarze kraju reklamy napojów alkoholowych jest niejednokrotnie obchodzony poprzez promocję produktów i podmiotów, która powszechnie odbierana jest jako reklama piwa. Jednak trudności z egzekwowaniem przepisów prawnych nie są wystarczającą przesłanką do zmiany tych przepisów. Wskazać można przykłady, gdzie nawet nagminnie naruszane przepisy muszą być utrzymywane ze względu na racje, które przyświecały ich ustanowieniu - jak chociażby reguły dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego. Senat uważa ponadto, że istotę zmiany ustawy z dnia 26 października 1982 r. przyjętej przez Sejm trudno jest pogodzić z ogólną ideą tej ustawy.

Senat dostrzega i podziela istotne argumenty medyczne oraz socjologiczne przemawiające przeciwko przyjęciu dopuszczalności reklamowania piwa, co w konsekwencji prowadziłoby do zwiększenia popytu na ten produkt. Reklama szczególnie intensywnie oddziałuje na osoby młode, podatne na sugestie m.in. poprzez lansowanie takiego stylu życia, który wydaje się szczególnie atrakcyjny dla osób o niewielkim doświadczeniu życiowym. Reklama piwa będzie więc zmierzała do pozyskania nowych młodych klientów. Jest to niepokojące, zważywszy że już obecnie istnieją dane wskazujące na znaczne obniżenie wieku dzieci pijących alkohol. Należy pamiętać, że skutki nadmiernego spożywania alkoholu, szczególnie przez osoby młode, są bardzo niekorzystne zarówno w wymiarze społecznym, jak i losów poszczególnych osób oraz ich najbliższych. Wśród skutków społecznych nadużywania alkoholu na szczególną uwagę zasługują kwestie zdrowia publicznego oraz bezpieczeństwa publicznego. Negatywne konsekwencje obejmują koszty ponoszone przez społeczeństwo w związku ze skutkami wypadków komunikacyjnych, koszty opieki socjalnej, straty ponoszone przez pracodawców oraz znaczny odsetek przestępstw popełnianych przez sprawców działających pod wpływem alkoholu.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment