Podczas posiedzenia Komisji Zdrowia senatorowie zapoznali się z informacją na temat zmiany zasad finansowania radioterapii i z informacją dotyczącą zasad finansowania procedur urologicznych w systemie jednorodnych grup pacjentów.

W posiedzeniu wzięli udział: wiceministrowie zdrowia Jakub Szulc i Marek Twardowski, zastępca prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Jacek Grabowski, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Grzegorz Kucharewicz, doradca prezydenta Anna Gręziak, konsultant krajowy ds. radioterapii onkologicznej Marian Reinfuss, dyrektor Centrum Onkologii w Gliwicach Bogusław Maciejewski, prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego Marek Sosnowski oraz konsultant krajowy ds. urologii Andrzej Borówka.

Informację Ministerstwa Zdrowia na temat przesunięcia finansowania radioterapii z procedur wysokospecjalistycznych do Narodowego Funduszu Zdrowia przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia M. Twardowski. Jak podkreślił, postęp, który się dokonał w dziedzinie radioterapii, spowodował, że spełnia ona kryteria świadczeń wysokospecjalistycznych. Wpłynęło to na znaczne obciążenie budżetu świadczeń wysokospecjalistycznych (około 1/3 ogólnej puli środków na świadczenia). Pozostawienie NFZ wyłącznie terapii konformalnych stanowi jednak pewne zagrożenie dla sprawności systemu ochrony zdrowia. NFZ, niezaangażowany w najbardziej efektywne terapie radykalne, koncentruje się na chemioterapii. Wiceminister zaznaczył, że jeśli uwzględnić zasadę, aby dla poszczególnych rodzajów świadczeń był jeden płatnik, uzasadnione jest, by te świadczenia w całości zostały przekazane do NFZ. Zdaniem wiceministra M. Twardowskiego, ułatwi to NFZ i świadczeniodawcom kontraktowanie świadczeń, a także wyeliminuje ryzyko podwójnego ich rozliczania. Jak stwierdził, budżet na 2009 r., będący w dyspozycji ministra zdrowia, nie umożliwia finansowania świadczeń z dziedziny radioterapii w zakresie zgodnym z potrzebami. Przejęcie finansowania przez NFZ rozwiązałoby ten problem i zapewniło społeczeństwu większe bezpieczeństwo zdrowotne.

Następnie zapoznano się z informacją dotyczącą zasad finansowania procedur urologicznych w systemie jednorodnych grup pacjentów. Propozycje zmian wyceny niektórych procedur urologicznych z katalogu usług medycznych przedstawił konsultant krajowy ds. urologii prof. A. Borówka. Jego zdaniem, proponowane zmiany mogą zwiększyć liczbę punktów za niektóre procedury. Z uwagi na zbyt wysoką wycenę należy także zwrócić uwagę na konieczność usunięcia niektórych procedur z poszczególnych grup JGP.

Procedury JGP w urologii, w porównaniu z wysoko wycenionymi procedurami innych specjalności zabiegowych (np. chirurgii ogólnej lub neurochirurgii), w większości są niedoszacowane. Stało się to przyczyną obecnej złej kondycji finansowej wielu oddziałów urologicznych w Polsce, co zagraża ich istnieniu.

Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw.

Sejmową nowelizację, uchwaloną na podstawie projektu wniesionego przez Radę Ministrów, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Andrzej Dycha. Podczas sejmowych prac legislacyjnych rozwiązania zaproponowane w projekcie rządowym zostały nieznacznie zmienione, były to przede wszystkim zmiany o charakterze doprecyzowującym i uzupełniającym.

Rozpatrywana ustawa zakłada utworzenie systemu przestrzegania unijnych wymogów środowiskowych, tzw. wzajemnej zgodności. Nowelę przygotowano w związku z koniecznością dostosowania polskiego prawa do unijnych dyrektyw, które zobowiązują rolników do prowadzenia produkcji rolnej przy zachowaniu norm środowiskowych i ochrony zwierząt. Sposób prowadzenia produkcji rolnej ma być kontrolowany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podlegać jej będą ci rolnicy, którzy ubiegają się o dopłaty bezpośrednie do gruntów rolnych lub o pomoc w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 w zakresie wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), programu rolno-środowiskowego czy zalesiania gruntów rolnych.

System kontroli przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności (cross-compliance) w państwach UE-15 wdrażany jest stopniowo od 2005 r. W 2007 r. po raz pierwszy rolnicy z tych krajów byli kontrolowani pod kątem wypełniania wszystkich wymogów wzajemnej zgodności. W nowych państwach członkowskich, w tym w Polsce, wymogi wzajemnej zgodności będą wdrażane stopniowo. W Polsce od 2009 r. zaczną obowiązywać wymogi z obszaru A, tj. ochrony środowiska oraz identyfikacji i rejestracji zwierząt.

W wypadku nieprzestrzegania norm środowiskowych przez rolników grozi im zmniejszenie dopłat bezpośrednich. Wielkość tego zmniejszenia będzie zależeć od tego, czy niezgodność powstała w wyniku zaniedbania rolnika (nieumyślność), czy z jego winy (działanie celowe). Gdy zostanie stwierdzona niezgodność wynikająca z zaniedbania ze strony rolnika, obniżka będzie z zasady stanowić 3% całkowitej kwoty płatności, nie więcej jednak niż 15% całkowitej kwoty dopłat bezpośrednich. Jeżeli rolnik celowo naruszy normy, kara będzie stanowić 20% płatności.

Co roku ma być kontrolowanych 15 tys. gospodarstw rolnych. O dopłaty bezpośrednie za 2008 r. ubiega się około 1 mln 420 tys. rolników.

Przeciwko przyjęciu nowelizacji w Sejmie głosowali posłowie Prawa i Sprawiedliwości. Większość nowych przepisów wejdzie w życie 7 dni od dnia ogłoszenia ustawy.

Podczas posiedzenia żadnych uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej nowelizacji sejmowej nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. W wyniku głosowania Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi jednomyślnie opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Grzegorza Wojciechowskiego.

Senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrywali na swym posiedzeniu ustawę o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

Rozwiązania przyjęte w ustawie sejmowej, uchwalonej z przedłożenia rządowego, omówił wicedyrektor Departamentu Strategii Budownictwa i Mieszkalnictwa w Ministerstwie Infrastruktury Zdzisław Żydak. Przewiduje ona wydłużenie o cztery lata, czyli do końca 2012 r., terminu całkowitej spłaty na preferencyjnych warunkach zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych. W Sejmie nad projektem rządowym pracowała Komisja Infrastruktury. Podczas drugiego czytania nie zgłoszono żadnych poprawek. Za przyjęciem nowelizacji głosowało 411 posłów, za jej odrzuceniem były trzy osoby.

Dokonane zmiany dotyczą pomocy państwa w spłacie długoterminowych kredytów mieszkaniowych w ramach funkcjonującego od 17 lat systemu pomocy. Jak podkreślono w uzasadnieniu nowelizacji, według danych PKO BP, który obsługuje największy portfel udzielonych kredytów mieszkaniowych, na koniec II kwartału ub.r. zadłużeniem z tytułu tych kredytów obciążonych było ponad 109 tys. lokali. Nowe uregulowania wejdą w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 30 grudnia ub.r.

W sejmowej ustawie rozszerzono katalog możliwości uprawniających do uzyskania i wypłaty premii gwarancyjnej właścicielom książeczek mieszkaniowych. Premia gwarancyjna będzie m.in. przysługiwać w związku z: przekształceniem prawa spółdzielczego do lokalu w odrębną własność, remontem mieszkania lub domu jednorodzinnego, polegającym na wymianie okien, instalacji gazowej lub elektrycznej, a także dokonaniem wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej.

W swoim wystąpieniu wicedyrektor Z. Żydak zwrócił się do senatorów z prośbą o wprowadzenie do ustawy sejmowej dwóch poprawek, zmierzających do skorelowania jej przepisów z ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów.

Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło do sejmowej nowelizacji żadnych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji interesowano się m.in. skutkami finansowymi proponowanych rozwiązań dla budżetu państwa. Pytano także o liczbę właścicieli książeczek uprawnionych do uzyskania premii gwarancyjnej.

Senator Stanisław Bisztyga zgłosił poprawki, o wprowadzenie których wnosił przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury.

W wyniku głosowania Komisja Gospodarki Narodowej jednomyślnie opowiedziała się zarówno za przyjęciem dwóch proponowanych zmian, jak i całości ustawy wraz z zaakceptowanymi poprawkami. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych wybrano senatora S. Bisztygę.

Tematem drugiej części posiedzenia Komisja Gospodarki Narodowej była działalność Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości na rzecz rozwoju innowacyjności i konkurencyjności polskich przedsiębiorstw.

Informację dotyczącą misji, celów i podstaw działania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Rafał Baniak. PARP to agencja rządowa, podlegająca ministrowi właściwemu ds. gospodarki. Jej zadaniem jest zarządzanie funduszami pochodzącymi z budżetu państwa i Unii Europejskiej, przeznaczonymi na wspieranie przedsiębiorczości i rozwój zasobów ludzkich. Agencja realizuje programy rozwoju gospodarki, zwłaszcza w zakresie wspierania małych i średnich przedsiębiorstw, eksportu, rozwoju regionalnego, wykorzystania nowych technik i technologii, tworzenia nowych miejsc pracy, a także rozwoju zasobów ludzkich i przeciwdziałania bezrobociu.

Działania podejmowane przez agencję w ramach realizacji poszczególnych programów operacyjnych, współpracę międzynarodową i działalność promocyjną omówiła szczegółowo prezes Danuta Jabłońska.

W trakcie dyskusji senatorowie interesowali się m.in. Krajowym Systemem Usług, współpracą agencji z jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami przedsiębiorców i instytucjami z otoczenia biznesu, a także monitorowaniem efektywności i kontroli udzielanego przez PARP wsparcia finansowego. Wyjaśnień i odpowiedzi na pytania udzielali wiceminister R. Baniak, prezes D. Jabłońska oraz zastępca prezesa Dariusz Szewczyk.

Na zakończenie posiedzenia przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej senator Tomasz Misiak, dziękując uczestnikom posiedzenia za udział, zapowiedział organizowanie przez komisję podobnych spotkań informacyjnych.

Senatorowie z Komisji Ustawodawczej na swym posiedzeniu zajęli się rozpatrzeniem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy.

W posiedzeniu uczestniczyli reprezentanci Ministerstwa Sprawiedliwości - zastępca dyrektora Departamentu Legislacyjno-Prawnego Grażyna Stanek i naczelnik w tym departamencie prokurator Tomasz Szafrański, a także Beata Mandylis z Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Ustawę przedstawiła wicedyrektor G. Stanek. Celem nowelizacji ustawy - Kodeks karny wykonawczy jest przywrócenie rozwiązań prawnych, które pozwolą na umieszczanie w wydzielonych pomieszczeniach Policji, Straży Granicznej, przeznaczonych dla osób zatrzymanych, lub w wydzielonych pomieszczeniach aresztu garnizonowego osób tymczasowo aresztowanych i skazanych, jeżeli ich konwojowanie z innej miejscowości w związku z udziałem w czynności sądowej łączyłoby się z nadmiernymi trudnościami lub kosztami oraz tylko na czas niezbędny do wykonania czynności. Ustawa stworzyła również możliwość czasowego umieszczania tych osób w pomieszczeniach przeznaczonych dla zatrzymanych na czas trwania przeszkody uniemożliwiającej konwojowanie albo niezbędny ze względów humanitarnych.

Wprowadzenie takich rozwiązań stało się konieczne, gdyż 2 września ub.r. utraciły moc prawną przepisy art. 251-254 k.k.w., które weszły w życie 1 września 1998 r. i miały obowiązywać nie dłużej niż przez 10 lat.

Po uzyskaniu wyjaśnień w sprawie rodzajów pomieszczeń przeznaczonych dla osób zatrzymanych przedstawicielka biura legislacyjnego nie zgłaszała uwag o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji senatorów interesowało, kto ostatecznie będzie decydował o przerwie, czasie jej trwania. Zastanawiali się także nad pojęciem "inna miejscowość" oraz gwarancjami zapewnienia pomieszczeń dla oskarżonych/skazanych.

Przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości wyjaśniali, iż ostatecznie o konieczności i zasadności przerwy w konwojowaniu będą decydować funkcjonariusze - konwojenci. Będą wówczas musieli brać pod uwagę bezpieczeństwo i uprawnienia osoby konwojowanej, tak aby zachowane zostały zasady humanitarnego transportu. Osoby skazane nawet w drodze podlegają karze pozbawienia wolności czy tymczasowego aresztowania.

W § 2 art. 223b ustawy uregulowana jest natomiast sprawa oczekiwania tymczasowo aresztowanego czy skazanego przebywającego w przeznaczonych do tego pomieszczeniach w oczekiwaniu na kolejną czynność sądową. Przepis ten nie dotyczy zaś systematycznego, codziennego stawiennictwa takiej osoby.

Po uzyskaniu wyjaśnień zastępca przewodniczącego komisji senator Bohdan Paszkowski zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Został on przyjęty 3 głosami, przy jednym wstrzymującym się.

Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem ustawy upoważniono senatora B. Paszkowskiego.

Tego samego dnia Komisja Ustawodawcza rozpatrywała wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 26 lutego 2003 r. (sygn. akt K 30/02), dotyczący ustawy o referendum lokalnym.

W obradach uczestniczyli: radca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Agnieszka Mordwińska oraz przedstawiciele Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko, Zbigniew Gromek i Marek Jarentowski.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, stanowiący przedmiot obrad komisji, omówił przedstawiciel biura legislacyjnego M. Jarentowski. Stwierdza on zgodność zaskarżonego przepisu z konstytucją, jednocześnie jest jednak wyrokiem interpretacyjnym. Oznacza to, że zaskarżony przepis jest zgodny z konstytucją, pod warunkiem że rozumiany będzie w sposób, jaki wyraźnie wskazano w sentencji wyroku.

Trybunał Konstytucyjny zaś orzekł o zgodności art. 2 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym - rozumianego jako niewyłączający prawa członków wspólnoty samorządowej do wyrażania w drodze referendum stanowiska w istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę, a nie zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji organów innych władz publicznych - z art. 2 i 170 Konstytucji RP oraz z art. 5 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (DzU z 1994 r. Nr 124, poz. 607). Jak jednak zaznaczył legislator, TK stwierdził również, iż zachodzi "konieczność (...) uzupełnienia [ww. przepisu] treściami wynikającymi z konstytucji, wraz z którymi stworzy on całkowitą definicję przedmiotu referendum lokalnego".

M. Jarentowski zwrócił uwagę, że w celu zaproponowania projektu ustawy wykonującej wyrok TK należy wydobyć z uzasadnienia wyroku następujące wskazania:

1) referendum może być przeprowadzone także w sprawach, które nie mieszczą się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki,

2) referendum może być przeprowadzone w sprawach, które nie są zastrzeżone do wyłącznej kompetencji organów innych władz publicznych,

3) referendum nie musi polegać na rozstrzyganiu sprawy, lecz także na wyrażeniu stanowiska (referendum opiniodawcze),

4) referendum z pkt 1-3 powinno być dopuszczalne co najmniej w istotnych sprawach dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących daną wspólnotę.

Kierując się treścią sentencji i uzasadnienia wyroku, biuro legislacyjne zaproponowało, aby w ustawie o referendum lokalnym w art. 2 po ust. 1 dodać ust. 1a w brzmieniu: "1a. W referendum, mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej mogą także wyrazić stanowisko w istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę, a nie zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji organów innych władz publicznych".

Propozycja ta ogranicza możliwość przeprowadzenie referendum opiniodawczego do zakresu, który jako pewne minimum zakreślił TK w sentencji przedstawionego wyroku: referendum wyrażające stanowisko może dotyczyć tylko spraw istotnych.

Po wysłuchaniu opinii przedstawiciela Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu zastępca przewodniczącego komisji senator Bohdan Paszkowski przedstawił wniosek o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu wykonanie tego wyroku, oraz wskazał na konieczność zwrócenia się do stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego z prośbą o wyrażenie opinii w sprawie projektu ustawy wykonującej przedmiotowy wyrok.

Komisja jednogłośnie, 5 głosami, przyjęła przedstawiony wniosek i zdecydowała o podjęciu inicjatywy ustawodawczej w tej sprawie. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem ustawy został upoważniony senator B. Paszkowski.

Następnie Komisja Ustawodawcza rozpatrywała wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca ub.r. (sygn. akt P 27/07), dotyczący ustawy o świadczeniach rodzinnych. Omówiła go przedstawicielka biura legislacyjnego K. Konieczko.

Wyjaśniła, że Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z konstytucją art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim uniemożliwia on nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym osobie zdolnej do pracy, niezatrudnionej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad innym niż jej dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny.

Regulacja została uznana za niesprawiedliwą i krzywdzącą. Członkowie najbliższej rodziny (brat/siostra, dziadek/babka czy syn/córka) wywiązujący się ze swych obowiązków, zarówno moralnych, jak i prawnych, wobec ciężko chorego krewnego i rezygnujący z zarobkowania, winni w tych działaniach otrzymać odpowiednie wsparcie państwa. Wybranie jedynie rodziców: naturalnych, przysposabiających, zastępczych, spośród zobowiązanych do alimentacji - a więc tych, na które państwo nakłada obowiązek opieki nad potrzebującą pomocy osobą najbliższą - i przyznanie wyłącznie im prawa do zasiłku stałego narusza konstytucyjną zasadę równości, a także zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 konstytucji). Godzi też w konstytucyjne nakazy ochrony i opieki nad rodziną w ogólności (art. 18 konstytucji) oraz szczególnej pomocy władz publicznych rodzinom w trudnej sytuacji materialnej i społecznej (art. 71 konstytucji).

Przedstawicielka biura legislacyjnego wskazała, iż przedmiotowy wyrok TK został wykonany przez ustawę z 17 października ub.r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ustawa została podpisana przez prezydenta 8 grudnia ub.r. Nowelizacja art. 17 ust. 1 będzie stanowić wykonanie wyroku zapadłego w rozpatrywanej sprawie, ponieważ dzięki temu do grona uprawnionych do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego zaliczeni zostaną również ci członkowie rodziny, którzy zobowiązani są do alimentacji osoby niepełnoprawnej wymagającej opieki, a dotąd nie byli objęci normą zawartą we wskazanym przepisie.

Przewodniczący komisji senator Krzysztof Kwiatkowski przedstawił zatem wniosek, aby komisja nie wnosiła o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawie wykonania tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Komisja jednogłośnie przyjęła ten wniosek (4 głosy za).

Podczas obrad komisja zajęła się też rozpatrzeniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 lipca ub.r. (sygn. akt P 41/07), dotyczącego ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Omówiła go przedstawicielka biura legislacyjnego K. Konieczko. Wyjaśniła, że Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z konstytucją:

1. art. 17 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 lit. b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim uniemożliwia ona przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie, która rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki, o jakiej mowa w art. 17 ust. 1 tej ustawy, nad innym niż jej dziecko niepełnosprawnym, niepełnoletnim członkiem rodziny, dla którego stanowi rodzinę zastępczą spokrewnioną i wobec którego osobę tę obciąża obowiązek alimentacyjny;
2. art. 58 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim nie przyznaje ona prawa do świadczenia pielęgnacyjnego po 31 sierpnia 2005 r. osobie ustanowionej rodziną zastępczą spokrewnioną i otrzymującą zasiłek stały do dnia wejścia w życie ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Przedstawicielka biura legislacyjnego wskazała, iż przedmiotowy wyrok został również wykonany przez ustawę z 17 października ub.r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ustawa została podpisana przez prezydenta 8 grudnia ub.r. Artykuł 1 pkt 8 lit c tiret pierwszy ww. ustawy zmieniającej uzupełnia postanowienie art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. b ustawy o świadczeniach rodzinnych, dzięki czemu przepis ten zyskuje brzmienie realizujące w pełni wskazania Trybunału Konstytucyjnego. W znowelizowanym art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. b znalazło się zastrzeżenie, że uprawnienia do zasiłku nie będą tracić spokrewnieni z dzieckiem rodzice zastępczy, na których to ciąży względem owego dziecka obowiązek alimentacyjny. Tym samym poszerzenie kręgu podmiotów mogących się ubiegać o pomoc państwa w razie rezygnacji z zarobkowania w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny eliminuje konieczność ochrony praw nabytych w drodze uregulowania o charakterze przejściowym - art. 58 ust. 1. W opinii legislatorki, wystąpienie przez Senat z inicjatywą ustawodawczą w tym zakresie należy uznać za zbędne.

Przewodniczący komisji senator K. Kwiatkowski przedstawił wniosek, aby komisja nie wnosiła o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawie wykonania tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Komisja jednogłośnie przyjęła przedstawiony wniosek (4 głosy za).

W ostatnim punkcie porządku obrad komisja rozpatrywała wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 września ub.r. (sygn. akt K 7/07), dotyczący ustawy o Policji.

Omówił go przedstawiciel biura legislacyjnego M. Jarentowski. Wyjaśnił, że uznanie przez trybunał niezgodności art. 90 ustawy o Policji z art. 64 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji w zakresie, w jakim przepis ten dopuszcza bezterminowe utrzymywanie w dyspozycji MSWiA lokali stanowiących własność osób prywatnych, nie powoduje, że z dniem wejścia w życie wyroku lokale te automatycznie przestają wchodzić do zasobu lokalowego, będącego do dyspozycji MSWiA. Trybunał wskazał jednak, że właścicielom tych lokali winny przysługiwać takie same uprawnienia, jak właścicielom lokali podlegających w przeszłości publicznej gospodarce lokalami, ale obecnie nie znajdują się one w gestii MSWiA. Oznacza to, że z dniem wejścia w życie wyroku właściciele ci będą mogli korzystać z wszelkich uprawnień wynikających z ustawy o ochronie praw lokatorów, co dotychczas pozostawało w części wyłączone. Tym samym właściciele lokali znajdujących się w gestii MSWiA będą mogli wypowiedzieć, w trybie przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, umowy najmu z dotychczasowymi najemcami. W razie skorzystania z tego uprawnienia po upływie terminu wypowiedzenia (2 lata) lokale te przestaną wchodzić w skład zasobu lokali pozostających w dyspozycji MSWiA i wejdą w posiadanie właścicieli. Jednocześnie do zasobu lokali pozostających w dyspozycji MSWiA nadal wchodzić będą te lokale stanowiące własność osób prywatnych, których właściciele nie wypowiedzieli umowy najmu.

Powoduje to, że brak potrzeby wprowadzania zmian do art. 90 ustawy o Policji w zakresie, w jakim przepis ten włącza do zasobu MSWiA lokale stanowiące własność osób prywatnych.

Jak zaznaczył legislator, wobec konieczności wykonania wyroku zmiany stanowiące konsekwencję uznania przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności art. 90 ustawy o Policji z konstytucją winny polegać na uchyleniu dotychczasowej regulacji. Zgodnie z nią do właścicieli lokali znajdujących się w gestii MSWiA nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, dotyczące wypowiadania umowy najmu (art. 3 ust. 2 ustawy o ochronie lokatorów).

W opinii przedstawiciela biura legislacyjnego, prawdopodobnie w następstwie wyroku baza lokali mieszkalnych pozostających w dyspozycji MSWiA zostanie uszczuplona. Określenie sposobu, w jaki ma nastąpić uzupełnienie bazy lokalowej, leży w gestii właściwych organów MSWiA. W związku z powyższym, zdaniem legislatora, za celowe należy uznać zwrócenie się do nich o opinię na temat skali problemu, proponowanych rozwiązań prawnych, a także skutków finansowych.

Przewodniczący komisji senator K. Kwiatkowski przedstawił wniosek o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu wykonanie tego wyroku. Uznał też za celowe zwrócenie się do MSWiA z prośbą o informację na temat skali problemu, liczby mieszkań, których będzie dotyczyć projekt ustawy, oraz skutków finansowych konieczności zapewnienia zakwaterowania funkcjonariuszom.

Komisja jednogłośnie przyjęła przedstawiony wniosek (5 głosów za) i postanowiła wnieść o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w tej sprawie. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem ustawy został upoważniony senator Leon Kieres.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zajęła się rozpatrywaniem ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji: podsekretarz stanu Zbigniew Sosnowski, dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Artur Wdowczyk i główny specjalista w Departamencie Prawnym Joanna Zych-Gorgosz, Ministerstwa Obrony Narodowej: zastępca dyrektora Departamentu Spraw Socjalnych Kamilla Gralik i szef Oddziału Emerytalnego w tym departamencie Anita Rzepecka, Instytutu Pamięci Narodowej: zastępca prezesa Franciszek Gryciuk, dyrektor Biura Prawnego Krzysztof Zając, zastępca dyrektora Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów Rafał Leśkiewicz, a także naczelnik Samodzielnego Wydziału Prawnego Agencji Wywiadu Jacek Miros, dyrektor Biura Prawnego w Służbie Wywiadu Wojskowego Tomasz Piłat, dyrektor Biura Emerytalnego Służby Więziennej Jacek Włodarski oraz przedstawiciele Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Bożena Langner i Marek Jarentowski.

Rozpatrywana nowelizacja była inicjatywą poselską, zmierzającą do pozbawienia funkcjonariuszy aparatu ucisku państwa komunistycznego w latach 1944-1990 i członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego przywilejów emerytalnych. Zakłada naliczanie emerytur dla byłych oficerów służb PRL nie jak obecnie według wskaźnika 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby za lata 1944-1990, ale 0,7%.

Zmniejszenie świadczeń obejmie funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa PRL, które wymienia ustawa lustracyjna. To cywilne i wojskowe służby specjalne działające od lipca 1944 do lipca 1990 r. Chodzi tu zarówno o UB, a potem SB i Informację Wojskową, a potem Wojskową Służbę Wewnętrzną i zarząd II Sztabu Generalnego, jak i służbą wewnętrzną jednostek wojskowych MSW, zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza, Akademię Spraw Wewnętrznych oraz inne służby sił zbrojnych, prowadzące "działania operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze". Zmiany nie dotyczą Milicji Obywatelskiej.

Wobec nieobecności posła sprawozdawcy Marka Biernackiego wyjaśnień udzielali wiceminister spraw wewnętrznych Z. Sosnowski i zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej F. Gryciuk. Wiceminister Z. Sosnowski postulował przyjęcie ustawy bez poprawek, zgodnie ze stanowiskiem rządu wobec przedłożenia poselskiego.

Przedstawiciele Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu przedstawili opinie, podważające konstytucyjność rozpatrywanej ustawy.

W trakcie dyskusji senator Jan Rulewski zgłosił poprawki. Zaproponował wprowadzenie preambuły: "system władzy komunistycznej opierał się głównie na rozległej sieci organów bezpieczeństwa państwa, spełniającej w istocie funkcje policji politycznej, stosującej bezprawne metody, naruszające podstawowe prawa człowieka". Senator zgłosił też poprawkę rozszerzającą zakres podmiotowy ustawy o tajnych współpracowników aparatu bezpieczeństwa, a także podnoszącą, przyjęty przez Sejm, wskaźnik ponownego przeliczenia świadczeń emerytalnych z 0,7% do 1,3% podstawy wymiaru, obowiązującego w systemie powszechnym ubezpieczeń społecznych.

Propozycje poprawek o charakterze legislacyjnym zaproponowane przez przedstawiciela Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu postanowił zgłosić przewodniczący komisji senator Mieczysław Augustyn.

Następnie senator M. Augustyn zarządził przerwę w obradach z uwagi na konieczność dodatkowych konsultacji prawnych. Prace nad ustawą postanowiono kontynuować na następnym posiedzeniu, 13 stycznia br.

* * *

Podczas wspólnego posiedzenia Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przystąpiły do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy - Prawo o notariacie.

Rozwiązania zawarte w nowelizowanym prawie o adwokaturze, uchwalonym z przedłożenia rządowego, rekomendował senatorom wiceminister sprawiedliwości Jacek Czaja. Senatorowie zapoznali się także z opiniami przedstawicieli samorządów zawodowych.

Nowelizacja przyjęta 19 grudnia ub.r. przez Sejm dotyczy egzaminów wstępnych na aplikacje: radcowską, adwokacką i notarialną, egzaminów zawodowych kończących tę aplikację oraz poszerzenia grupy uprawnionych do wpisu na listy adwokackie.

Na taką listę będą mogły zostać wpisane osoby, które przez trzy lata pełniły funkcje: asesora sądowego, asesora prokuratorskiego, referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, asystenta sędziego czy osoby wykonującej pracę w kancelarii prawnej. Dotyczy to także prokuratorów, jeżeli mają co najmniej 4 lata praktyki, radców prawnych z 3,5-letnią praktyką i sędziów z 6-letnią praktyką. Na listę adwokacką będą mogli być także wpisywani doktorzy nauk prawnych, którzy co najmniej trzy lata świadczyli pomoc prawną.

Aby zdać egzamin wstępny na aplikację, trzeba będzie zaliczyć 66,66% testu, czyli poprawnie odpowiedzieć na 100 pytań. Dotychczas należało udzielić prawidłowej odpowiedzi na 76% testu (190 pytań). Nowelizacja ta przewiduje m.in. zmniejszenie liczby pytań na egzaminie wstępnym na aplikacje z 250 do 150, rezygnację z części ustnej tego egzaminu.

Regulacje zawarte w nowelizacji dotyczą także egzaminów zawodowych kończących aplikację. Egzamin składał się będzie z testu, zawierającego 100 pytań, oraz zadań do rozwiązania ocenianych w skali 2-6. Aby go zaliczyć, trzeba rozwiązać - jak przewiduje projekt - 60% testu oraz otrzymać pozytywną ocenę z zadań. Ustawą przewiduje egzamin zawodowy wyłącznie w formie pisemnej i poszerzenie grupy uprawnionych do wpisu na listy adwokackie.

Przedstawiciele samorządów zawodowych podczas dyskusji na posiedzeniu komisji wskazywali na konieczność przywrócenia ustnego egzaminu zawodowego dla adwokatów i radców prawnych oraz praktyk dla adwokatów w sądach. Zdaniem Joanny Agackiej-Indeckiej, prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej, część ustna egzaminu zawodowego dla adwokatów jest konieczna, gdyż zawód ten polega m.in. na występowaniu na sali sądowej. Podkreślała także, że aplikanci nadal powinni mieć możliwość odbywania sześcio- bądź pięciomiesięcznych praktyk w sądach, by na bieżąco zapoznawać się z pracą sądu. Tymczasem - zgodnie z rozpatrywaną nowelizacją - nie mają takiej możliwości.

O potrzebie ustnego egzaminu mówił też członek Krajowej Rady Sądownictwa Jarema Sawiński. "Adwokat musi prezentować pewien spokój, pewną siłę psychiczną. Egzamin ustny to egzamin z jego zdolności psychosomatycznych" - powiedział.

Podobną opinię wyraziła Ewa Stompor-Nowicka, sekretarz Krajowej Rady Radców Prawnych. Jej zdaniem, powinny być przeprowadzane egzaminy ustne dla radców prawnych, a radcowie muszą też mieć dostęp do praktyk w sądach. "Nasz samorząd istnieje 25 lat i odkąd pamiętam, odbywały się praktyki w sądach na podstawie porozumienia między Krajową Radą Radców Prawnych a ministerstwem sprawiedliwości" - powiedziała E. Stompor-Nowicka.

Odnosząc się do tych uwag, wiceminister sprawiedliwości J. Czaja powiedział, że "niedopuszczalne jest, by sędziowie wiązali się umowami cywilno-prawnymi z korporacjami adwokatów czy radców prawnych".

Po zapoznaniu się z opiniami na temat sejmowej nowelizacji prawa o adwokaturze senatorowie z Komisji Ustawodawczej i Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowili kontynuować prace nad tą ustawą na posiedzeniu 13 stycznia br.

* * *

W pierwszym punkcie porządku posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy.

W posiedzeniu uczestniczyli reprezentanci Ministerstwa Sprawiedliwości: zastępca dyrektora Departamentu Legislacyjno-Prawnego Grażyna Stanek, naczelnik wydziału w Departamencie Legislacyjno-Prawnym Wojciech Ulitko i starszy specjalista Mateusz Karczocha, Krajowej Rady Sądownictwa sędzia Jarema Sawiński, a także przedstawiciele Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu: Beata Mandylis i Agata Karwowska-Sokołowska.

Ustawę, uchwaloną przez Sejm 19 grudnia ub.r. z przedłożenia rządowego, przedstawiła wicedyrektor G. Stanek. Celem nowelizacji jest włączenie do kodeksu karnego wykonawczego przepisów dotyczących umieszczania osób tymczasowo aresztowanych i skazanych w wydzielonych pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych, jeżeli ich konwojowanie z innej miejscowości, w związku z udziałem w czynności sądowej, łączyłoby się z nadmiernymi trudnościami lub kosztami, a także wprowadzenie możliwości czasowego umieszczania takich osób w wymienionych pomieszczeniach na czas trwania przeszkody uniemożliwiającej konwojowanie albo niezbędny ze względów humanitarnych. Dotychczasowe rozwiązania prawne regulujące te kwestie przestały obowiązywać 1 września ub.r.

Biuro legislacyjne nie zgłaszało zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym. Ustawa nie budziła też wątpliwości senatorów i nikt nie zgłosił się do dyskusji. Przewodniczący komisji senator Stanisław Piotrowicz zgłosił zatem wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Wniosek został przyjęty jednogłośnie, pięcioma głosami. Zdecydowano, że sprawozdanie komisji na posiedzeniu Senatu przedstawi senator S. Piotrowicz.

W drugim punkcie porządku posiedzenia znalazło się rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Ustawę, będącą senackim projektem, Sejm uchwalił 19 grudnia ub.r. Omówił ją naczelnik wydziału w Departamencie Legislacyjno-Prawnym W. Ulitko. Ustawa ma na celu umożliwienie występowania o odszkodowanie i zadośćuczynienie przez osoby internowane w stanie wojennym, nieograniczonego terminem, po upływie którego niedopuszczalne było wystąpienie z żądaniem przez osobę uprawnioną.

W imieniu Krajowej Rady Sądownictwa przyjęcie ustawy bez poprawek poparł sędzia J. Sawiński.

Uwag o charakterze legislacyjnym nie zgłaszało biuro legislacyjne, ustawa nie budziła też zastrzeżeń senatorów. Nikt nie zgłosił się do dyskusji.

Przewodniczący komisji senator S. Piotrowicz przedstawił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Wniosek został przyjęty jednogłośnie, pięcioma głosami. Na sprawozdawcę komisji wybrano senatora Jana Rulewskiego.

Podczas tego posiedzenia Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrywała także ustawę o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji: podsekretarz stanu Zbigniew Sosnowski, dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Artur Wdowczyk, dyrektor generalny Jan Węgrzyn i główny specjalista w Departamencie Prawnym Joanna Zych-Gorgosz; Ministerstwa Obrony Narodowej: zastępca dyrektora Departamentu Spraw Socjalnych Kamila Gralik, przedstawicielka tego departamentu Anita Rzepecka oraz przedstawiciel Departamentu Wychowania i Promocji Obronności Jacek Reichel; Centralnego Zarządu Służby Więziennej: dyrektor Biura Prawnego Michał Zoń, dyrektor Biura Emerytalnego Jacek Włodarski; Agencji Wywiadu Jacek Miros; Biura Ochrony Rządu zastępca szefa Krzysztof Kowalczyk; Służby Wywiadu Wojskowego: dyrektor Biura Prawnego Tomasz Piłat i przedstawiciel tego biura Dariusz Sarniak, a także reprezentanci Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Bożena Langner i Marek Jarentowski.

Rozpatrywaną ustawę, będącą poselskim projektem, przedstawił wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Z. Sosnowski. Jak przypomniał, zakres zmian dotyczy wysokości świadczenia pieniężnego przyznawanego emerytom woskowym oraz funkcjonariuszom tzw. służb mundurowych. Nowelizację, przewidującą obniżenie emerytur dla funkcjonariuszy służb PRL i WRON, Sejm uchwalił 19 grudnia ub.r. Zakłada ona naliczanie emerytur dla byłych oficerów służb PRL nie tak jak obecnie - według wskaźnika w wysokości 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby za lata 1944-1990 - ale 0,7% (tak jak za okres nieskładkowy, za okres składkowy wynosi on 1,3%). Tę samą zasadę posłowie chcieli zastosować względem członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego za każdy rok służby w wojsku polskim po 8 maja 1945 r.

Przywileje za lata służby w PRL stracić mają także ci funkcjonariusze SB, którzy po przełomie 1989-1990 zostali pozytywnie zweryfikowani i przyjęci do Urzędu Ochrony Państwa. Zmniejszenie świadczeń obejmie funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa PRL, które wymienia ustawa lustracyjna. Są to: cywilne i wojskowe służby specjalne od lipca 1944 do lipca 1990 r. Mieści się w tym zarówno UB, a potem SB, Informacja Wojskowa, a potem Wojskowa Służba Wewnętrzna, i zarząd II Sztabu Generalnego, jak i służba wewnętrzna jednostek wojskowych MSW, zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza, Akademia Spraw Wewnętrznych oraz inne służby sił zbrojnych prowadzące "działania operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze". Zmiany nie dotyczą Milicji Obywatelskiej.

Właściwe organy emerytalne dokonają ponownej oceny prawa do świadczeń. Na wniosek organu emerytalnego prezes Instytutu Pamięci Narodowej będzie przekazywał zaświadczenie o przebiegu służby danego funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa PRL. Znajdzie się tam też informacja, czy z dostępnych materiałów historycznych wynika, że funkcjonariusz ten "podjął współpracę i czynnie wspierał osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego". Ustawa ma wejść w życie 30 dni od ogłoszenia, a w praktyce w 2010 r.

W trakcie dyskusji senatorowie Zbigniew Romaszewski i J. Rulewski zgłaszali wątpliwości dotyczące między innymi metody naliczania emerytur funkcjonariuszom służb bezpieczeństwa państwa, służb wojskowych oraz członkom Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Na pytania senatorów odpowiadał dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA A. Wdowczyk. Senatorowie zapoznali się także z opinią biura legislacyjnego, które przedstawiło zastrzeżenia do projektowanej ustawy.

Senator J. Rulewski zgłosił trzy poprawki. Proponował, by w preambule zapisać m.in., że "system władzy komunistycznej opierał się głównie na rozległej sieci organów bezpieczeństwa państwa, spełniającej w istocie funkcje policji politycznej, stosującej bezprawne metody, naruszające podstawowe prawa człowieka". "Wobec organizacji i osób broniących niepodległości i demokracji dopuszczano się zbrodni przy jednoczesnym wyjęciu sprawców spod odpowiedzialności i rygorów prawa" - napisał senator. "Funkcjonariusze organów bezpieczeństwa pełnili swoje funkcje bez ponoszenia ryzyka utraty zdrowia lub życia, korzystając przy tym z licznych przywilejów materialnych i prawnych w zamian za utrwalenie nieludzkiego systemu władzy". Senator zaznaczył także, że "samozwańcza Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego służyła utrwalaniu systemu komunistycznego w Polsce".

Senator J. Rulewski chciał też obniżenia o 5% emerytur współpracownikom służb bezpieczeństwa. Zgodnie z zaproponowaną przez niego poprawką, IPN przekazywałby w ciągu 6 miesięcy informację dotyczącą osób, wobec których istnieją dokumenty świadczące o współpracy z organami bezpieczeństwa państwa. Decyzję w sprawie zmniejszenia świadczenia wydawałby organ rentowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby pobierającej świadczenie.

Poprawka ta, podobnie jak proponowana przez senatora zmiana tytułu ustawy (uwzględnienie w nim także zmian w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), nie zyskała jednak aprobaty senatorów Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Komisja przyjęła natomiast poprawkę, której celem jest uzupełnienie ustawy o preambułę wyjaśniającą ratio legis omawianego aktu prawnego.

Następnie na wniosek przewodniczącego komisji senatora S. Piotrowicza przeprowadzono głosowanie nad przyjęciem projektu ustawy wraz z poprawką. Komisja jednomyślnie, sześcioma głosami, zdecydowała o przyjęciu z jedną poprawką ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Postanowiono, że sprawozdanie komisji na posiedzeniu Senatu przedstawi senator Z. Romaszewski.

W pierwszym punkcie porządku posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywano ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie.

W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji: sekretarz stanu Tomasz Siemoniak, dyrektor Departamentu Administracji Publicznej Grzegorz Ziomek, naczelnik wydziału w tym departamencie Cezary Zaremba, zastępca dyrektora Departamentu Prawnego Katarzyna Kobierska, główny specjalista w tym departamencie Joanna Zych-Gorgosz, Ministerstwa Środowiska: p.o. naczelnika wydziału w Departamencie Prawnym Anna Chylińska i starszy specjalista w tym departamencie Magdalena Ciesielska, Głównego Inspektoratu Sanitarnego: zastępca głównego inspektora sanitarnego Jan Orgelbrand i główny specjalista w Departamencie Prawnym Renata Szczęch, zastępca komendanta głównego Ochotniczych Hufców Pracy Marian Najdychor, dyrektor ds. legislacji w Polskiej Federacji Producentów Żywności Dorota Kozłowska, dyrektor generalny w Krajowej Izbie Gospodarczej Tadeusz Pokrywka. Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu reprezentował wicedyrektor Adam Niemczewski.

Ustawę omówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji T. Siemoniak. Jest ona kolejną z tzw. ustaw kompetencyjnych, uchwalonych w związku z przemianami strukturalnymi i funkcjonalnymi w administracji publicznej. Należą do nich także ustawa z 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz ustawa o zmianie niektórych ustaw, uchwalona w związku z reaktywowaniem samorządu gminnego, oraz ustawa z 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa.

Projekt rozpatrywanej ustawy został przygotowany w ramach prac związanych z dokończeniem reformy administracji publicznej, zapoczątkowanej uchwałą Rady Ministrów z 22 stycznia ub.r. Zadecydowano wówczas o konieczności przywrócenia samorządowi rangi należnej władzom regionalnym i lokalnym w Europie. Są one bowiem ważnym partnerem rządów centralnych w osiąganiu istotnych celów społecznych. Potrzebne jest zatem, z jednej strony, wzmocnienie podstaw majątkowych samorządu, a z drugiej - doposażenie go w zadania i kompetencje, które pozwolą na odgrywanie roli prawdziwego gospodarza na swoim terenie.

Przedstawiciel ministerstwa zwrócił uwagę, że projektowane rozwiązania prawne stanowią kolejny krok w procesie decentralizacji zadań publicznych. Dlatego proponuje się dalsze przekazywanie przede wszystkim samorządowi województwa kompetencji i zadań aktualnie wykonywanych przez wojewodów. Część tych kompetencji uzyskają również samorząd powiatowy i gminny. Wiceminister T. Siemoniak dodał, że wykorzystano także wnioski i  doświadczenia związane ze stosowaniem rozwiązań przyjętych w dotychczasowym podziale zadań i kompetencji administracji publicznej. Podkreślił, że regulacje zawarte w projekcie są skorelowane z przygotowywaną równolegle nową ustawą o wojewodzie i administracji rządowej w województwie.

Wiceminister T. Siemoniak omówił szczegółowo zakres regulacji, sygnalizując zmiany zawarte w nowelizacji. Za najistotniejsze uznał zmiany strukturalne w administracji publicznej: zespolenie na szczeblu województwa i powiatu organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, przekazanie Ochotniczych Hufców Pracy w gestię samorządu wojewódzkiego, przekazanie ośrodków doradztwa rolniczego w gestię samorządu wojewódzkiego oraz przesunięcia kompetencyjne, niepowiązane ze zmianami strukturalnymi. Zmiany te wynikały z przyjęcia zasady konstrukcyjnej systemu administracji publicznej, że uprawnienia winny być przypisane najniższemu szczeblowi administracji, mogącemu efektywnie zrealizować zadania. To samorząd województwa, a nie wojewoda posiada kompetencje w zakresie administracji reglamentacyjno-porządkowej. Wynika to z założenia, że o warunkach funkcjonowania społeczeństwa w pierwszym rzędzie winien decydować samorząd. Wojewodzie pozostają natomiast uprawnienia nadzorcze i kontrolne. Przekazywane zadania i kompetencje co do zasady powinny być przejmowane przez samorząd jako zadania własne.

Ustawa porządkuje także zagadnienia związane z wydawaniem aktów prawa miejscowego, porządkuje podział kompetencji między organa jednostki samorządu terytorialnego.

Zastępca głównego inspektora sanitarnego J. Orgelbrand uzupełnił wypowiedź wiceministra i przedstawił propozycje 6 poprawek porządkujących zapisy ustawy.

Wicedyrektor biura legislacyjnego A. Niemczewski zwrócił uwagę na potrzebę wprowadzenia przepisów przejściowych do art. 15, zaproponowanego przez przedstawicieli rządu. Nie zgłosił innych uwag o charakterze legislacyjnym.

W trakcie dyskusji senatorowie zadawali szereg pytań przedstawicielom rządu. Dotyczyły one m.in.: przeniesienia kompetencji do określania standardów postępowania w zakresie kontroli i nadzoru sanitarnego z głównego inspektora sanitarnego na ministra zdrowia; przekazania ministrowi zdrowia prawa do określania kwalifikacji wymaganych na poszczególnych stanowiskach pracy; podporządkowania powiatowych inspekcji sanitarnych staroście. Członkowie komisji poruszyli też kwestie ochrony przyrody i przekazywania parków krajobrazowych administracji samorządowej; przekazania ośrodków doradztwa rolniczego administracji samorządowej; prawa wstępu państwowego inspektora sanitarnego do mieszkań w razie zagrożenia lub podejrzenia zagrożenia zdrowia.

Senatorowie zwracali także uwagę na nazewnictwo dotyczące państwowego inspektora sanitarnego, odmienne w dwóch omawianych ustawach. Poruszyli też kwestię powoływania i odwoływania inspektorów poszczególnych, określenia wymagań przy powołaniu na stanowisko inspektora sanitarnego. Interesowały ich też przepisy dotyczące dyrektorów i pracowników parków krajobrazowych, przejmowania majątków przez samorządy oraz postępowania księgowo-wieczystego - zwolnienia z opłat. Podnoszona była również kwestia zasięgania opinii m.in. organizacji społecznych przy określaniu miejsca, warunków i sposobów ograniczenia populacji zwierząt, a także źródeł finansowania zadań przekazanych samorządom.

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceminister spraw wewnętrznych podkreślił, że główny inspektor sanitarny nie ma instrumentów prawnych do określania standardów. Dysponuje nimi minister zdrowia. Wiceminister wskazał też, że dzięki ustawie nastąpi lepsza koordynacja prac inspekcji sanitarnej z organami państwowymi - w sytuacjach kryzysowych starosta będzie mógł sam wydawać dyspozycje. W katalogu zadań wojewody nie mieści się nadzór nad prowadzeniem tego typu jednostek, które są ściśle powiązane z rozwojem województwa.

Senator Mariusz Witczak zaproponował 9 poprawek precyzujących przepisy ustawy. W wyniku głosowania komisja zaakceptowała je wszystkie. Postanowiono, że ich wprowadzenie zarekomenduje Izbie senator M. Witczak.

W drugim punkcie porządku obrad komisja rozpatrywała ustawę o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Jej założenia przedstawił wiceminister T. Siemoniak. Ustawa stanowi element reformy administracji publicznej, w ramach której przewiduje się wzmocnienie pozycji wojewody.

Wiceminister poinformował, że wprowadzone rozwiązania oparto na następujących założeniach:

• wzmocnienie roli wojewody jako przedstawiciela Rady Ministrów,
• realność funkcji wojewody, zamknięty katalog jego funkcji,
• traktowanie administracji rządowej w sensie strukturalnym jako megaorganizacji, w której więzi opierają się na hierarchicznym podporządkowaniu,
• rozdzielenie administracji rządowej funkcjonalnej (zadania) od strukturalnej (organizacja),
• wprowadzenie współdziałania, opartego na normie prawnej jako modus vivendi, między zarządzaniem terytorialnym (horyzontalnym) a resortowym (wertykalnym),
• wprowadzenie jednoosobowej odpowiedzialności oraz komasacji zadań jednorodnych w ramach danego organu administracji,
• przesunięcie zadań administracji publicznej wykonywanych dotychczas przez wojewodę na samorząd wojewódzki jako jego zadania własne oraz na wyspecjalizowane organa, w tym samorządowe kolegia odwoławcze.

Wiceminister T. Siemoniak zwrócił uwagę, że zaproponowane rozwiązania zmierzają do wyraźnego podporządkowania wojewody prezesowi Rady Ministrów przy założeniu możliwości przeniesienia znacznej części jego uprawnień na ministra właściwego do spraw administracji.

Przedstawiciel biura legislacyjnego przedstawił szereg uwag o charakterze porządkowo-legislacyjnym.

Ponieważ ustawa została szczegółowo omówiona w pierwszym punkcie porządku obrad razem z ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie, nikt nie zgłosił się do dyskusji.

Senator M. Witczak natomiast zaproponował 4 poprawki precyzujące przepisy ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, zaakceptowane następnie przez komisję w wyniku głosowania. Postanowiono, że przedstawi je Izbie senator Stanisław Jurcewicz.