Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

W dniach 22 i 23 października 2003 r. odbyło się 47. posiedzenie Senatu. Posiedzeniu przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak oraz wicemarszałkowie Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz.

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kosmetykach*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Policji,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny,

_____________

Przedstawiła je senator Teresa Liszcz. Senator sprawozdawca podkreśliła, że właśnie w dniu posiedzenia mija dokładnie dwadzieścia pięć lat od uroczystej inauguracji pontyfikatu Jego Świątobliwości papieża Jana Pawła II. Z tej okazji grupa senatorów przygotowała projekt okolicznościowej uchwały. Marszałek skierował ten projekt do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja na swoim posiedzeniu 8 października wniosła do tego projektu zmiany i przygotowała sprawozdanie, zawierające następujący tekst jednolity:

"W dwudziestą piątą rocznicę rozpoczęcia pontyfikatu Senat Rzeczypospolitej składa Jego Świątobliwości Janowi Pawłowi II wyrazy najwyższego szacunku i podziękowania za nieustające wysiłki zmierzające do budowania w świecie cywilizacji pokoju, braterstwa i miłości, opartej na poszanowaniu godności każdego człowieka oraz praw rodziny i wszystkich narodów.

Senat wysoko ceni dokonania Jana Pawła II, wskazując jednocześnie na potrzeby ich popularyzacji w dobie zagrożenia pokoju na świecie, szerzącej się przemocy i nietolerancji. Senat wyraża wdzięczność Jego Świątobliwości za znaczący wkład w historyczne przemiany, które nastąpiły w ostatnim ćwierćwieczu XX wieku w Polsce. Nauczanie Jana Pawła II było jednym z najważniejszych czynników, które sprawiły, iż te przemiany, które doprowadziły Polskę i Polaków do wolności i demokracji, nie zostały okupione wojną domową i stały się wzorem pokojowego rozwiązywania konfliktów społeczno-politycznych dla innych narodów.

Komisja senacka podczas przerwy w obradach rozpatrzyła zgłoszone poprawki i przygotowała dodatkowe sprawozdanie.

Uchwała

Ustawa ta została uchwalona przez Sejm 17 października 2003 r. i tego samego dnia przekazana do Senatu. 20 października marszałek skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Tadeusz Wnuk poinformował, że komisja podzieliła w pełni stanowisko rządu (przyjęte następnie bez zmian i poprawek przez Sejm), iż nieodzowne jest dokonanie w trybie pilnym nowelizacji rozpatrywanej ustawy. Senator sprawozdawca zaznaczył, że nadrzędny cel tej nowelizacji to po prostu stworzenie warunków prawnych umożliwiających skuteczne i maksymalne wykorzystanie środków funduszy Unii Europejskiej w latach 2004-2006, i  to - co bardzo ważne - już od 1 stycznia przyszłego roku, a nie od daty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, ponieważ takie korzystne przyspieszenie terminowe zostało wynegocjowane przez rząd. Żeby osiągnąć ten tak istotny cel, nieodzowne jest prawne umożliwienie prefinansowania wydatków czynionych z udziałem lub ze środków z budżetu Unii Europejskiej, które polegać będzie na możliwości przejściowego finansowania (prefinansowania) zadań z pożyczki budżetu państwa.

Senator T. Wnuk przypomniał, że większość pomocy finansowej Unii Europejskiej ma charakter refundacyjny. Jak wskazał, szacuje się, że konieczne będzie zmobilizowanie na tak zwane finansowanie pomostowe programów sektorowych i regionalnych w ramach narodowego planu rozwoju środków rzędu 3-4 miliardów euro. Z tego właśnie powodu w projekcie ustawy budżetowej na rok 2004 na te cele prefinansowania - w uproszczeniu - po stronie dochodów i rozchodów przewidziano środki w kwocie 5 miliardów 400 milionów, z których będą udzielane pożyczki dla większości jednostek sektora publicznego, zwłaszcza sektorów rządowego i  samorządowego. Dla tego ostatniego jest przewidziana kwota ponad 3 miliardów 600 milionów.

Równocześnie rząd wprowadził do projektu docelowej ustawy o finansach publicznych regulacje prawne tworzące kompleksowe warunki wykorzystywania środków pochodzących z Unii Europejskiej. Prace w Sejmie nad tą ustawą (w zasadzie nad dwoma ustawami, ponieważ jest ustawa poselska i jest ustawa rządowa) są dopiero w fazie wstępnej i w związku z tym nie jest możliwe wejście ustawy w życie do końca tego roku. Może to nastąpić w I kwartale przyszłego roku.

Wszystkie te okoliczności w pełni uzasadniają konieczność dokonania przejściowej, na okres zaledwie kilku miesięcy, nowelizacji ustawy. Ustawa ta określa sposób ujmowania w budżecie państwa środków unijnych i środków własnych na współfinansowanie i prefinansowanie.

Senator sprawozdawca wskazała, że rozpatrywana ustawa, będąca inicjatywą poselską, reguluje: po pierwsze, zasady wytwarzania, magazynowania i obrót biokomponentami stosowanymi w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych; po drugie, zasadę wykorzystywania surowców rolniczych do wytwarzania biokomponentów; po trzecie, obowiązki i zasady odpowiedzialności podmiotów wprowadzających biokomponenty do obrotu oraz wymagania jakościowe dla biokomponentów i zasady monitorowania ich rynku.

Senator A. Klepacz poinformowała, że ze względu na to, iż ustawa była inicjatywą poselską, komisja zwróciła się do rządu o uwagi i szczegółową opinię o ustawie. Stanowisko rządu przedstawiła na posiedzeniu komisji podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Daria Oleszczuk. Strona rządowa nie wniosła znaczących uwag i zaakceptowała przyjętą przez Sejm ustawę o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych oraz biopaliwach ciekłych.

Senator podkreśliła, że ustawa przede wszystkim tworzy zamknięty katalog surowców rolniczych, z których mogą być wytwarzane biokomponenty. Są one wyliczone w ustawie. Jest to rzepak, ziarna zbóż, kukurydza, ziemniaki, buraki cukrowe lub ich części. Ponadto ustawa rozszerza wytyczne udzielone Radzie Ministrów, która przy corocznym wydawaniu rozporządzenia określającego minimalny udział poszczególnych biokomponentów w paliwach powinna brać pod uwagę wyniki badań nad wpływem biopaliw ciekłych na silniki samochodowe (taka poprawka została sformułowana w Komisji Ochrony Środowiska; stosowne zapisy znalazły się w projekcie ustawy i w ustawie przyjętej przez Sejm). Ustawa eliminuje także brak synchronizacji terminów wejścia w życie przepisów dotyczących wprowadzania biopaliw ciekłych na rynek oraz ich wymagań jakościowych. Do kontroli jakości biokomponentów będą miały zastosowanie przepisy o inspekcji handlowej. Ponadto termin wejścia w życie ustawy będzie zbieżny z terminem wejścia w życie ustawy o systemie monitorowania i kontroli jakości paliw ciekłych (1 stycznia 2004 r.).

Można zatem stwierdzić, że zawarte w ustawie zapisy czynią ją przejrzystą i skorelowaną z innymi ustawami, a wszelkie napięcia występujące wokół tej ustawy przez ostatnie kilkanaście miesięcy zostały złagodzone.

Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2004 r., a zgodnie z przepisami przejściowymi Rada Ministrów w terminie czternastu dni od jej wejścia w życie określi w drodze rozporządzenia minimalną ilość poszczególnych biokomponentów, jakie producenci mają obowiązek wprowadzić do obrotu. Mówi o tym art. 23. Stanowi on pewien przepis przejściowy, chodzi o dostosowanie ustawy. Kolejne dyspozycje czy rozporządzenia Rady Ministrów będą ustalane zawsze do 31 października kolejnego roku.

W art. 22 ustawy pojawił się zapis, że do 30 kwietnia 2004 r. biokomponenty będą mogły być wytwarzane wyłącznie z surowców rolniczych i produktów zebranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jak zaznaczyła senator sprawozdawca,  tu wystąpiły jedyne kontrowersje w pracach komisji, a  wzbudziła je negatywna opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej na temat zgodności z prawem Unii art. 22. W wyniku przeprowadzonej w komisji dyskusji nie zaproponowano jednak żadnych zmian i żadnych poprawek dotyczących zapisu tego artykułu.

Sprawozdawca Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Tadeusz Bartos wskazał, że rozpatrywana ustawa, będąca inicjatywą poselską, reguluje zasady wytwarzania, magazynowania i obrót biokomponentami, zasady wykorzystania surowców rolniczych do wytwarzania biokomponentów, obowiązki i zasady odpowiedzialności podmiotów wprowadzających biokomponenty do obrotu, wymagania jakościowe dla biokomponentów oraz zasady monitorowania rynku biokomponentów. Spod regulacji tej ustawy wyłączone zostały paliwa ciekłe przeznaczone na rezerwy państwowe.

Zgodnie z ustawą wytwarzanie lub magazynowania biokomponentów wymaga uzyskania zezwolenia, a organ właściwy do jego wydania bądź cofnięcia to minister właściwy do spraw rynków rolnych. Wnioskodawca ubiegający się o zezwolenie musi między innymi posiadać odpowiednie urządzenie techniczne; nie może zalegać z wpłatami na rzecz organów podatkowych, jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, nie może też być karany za przestępstwa przeciwko mieniu i musi być wiarygodny w wypadku dokumentów skarbowych oraz gospodarczych.

W zezwoleniu będzie określona maksymalna ilość produkcji biokomponentów w skali kraju. W myśl ustawy do wytworzenia biokomponentów mogą być wykorzystane wyłącznie surowce rolnicze zakontraktowane na podstawie umowy o kontraktacji, surowce rolnicze pochodzące z produkcji własnej, produkty uboczne i odpady pozyskane na podstawie umowy dostawy, surowy spirytus rolniczy lub surowy olej rzepakowy. Minimalna ilość poszczególnych biokomponentów, jaką producenci będą musieli wprowadzić do obrotu w paliwach, będzie określona corocznie przez Radę Ministrów w wydanym przez nią rozporządzeniu. Przy określeniu tej wielkości Rada Ministrów będzie brała pod uwagę coroczny wzrost udziału biokomponentów w ogólnej ilości wprowadzonych do obrotu paliw i wyniki badań nad wpływem biopaliw ciekłych na eksploatację. Biokomponenty wprowadzone na rynek muszą mieć odpowiednią jakość określoną przez jednostkę certyfikującą. Kontrola jakości biokomponentów będzie przeprowadzona przez inspekcję handlową.

Senator T. Bartos poinformował, że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrywała ustawę na posiedzeniach w dniach 9 i 15 października. Na posiedzeniu 9 października w toku dyskusji zgłoszono poprawki. Przewodniczący komisji zwrócił się z prośbą o przygotowanie opinii w sprawie zgłoszonych zmian do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także do biura legislacyjnego oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie przygotowania opinii do ustawy. Na posiedzeniu 15 października przedstawiciel Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedstawił opinię, w której wskazał wiele wątpliwości. Dotyczyły zarówno przyjętych rozwiązań prawnych, jak i tego, że brakowało spójności z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie o monitoringu; chodziło o kontrolowanie jakości paliw. Obecny na posiedzeniu przedstawiciel Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej zgłosił zastrzeżenia do art. 22. Wątpliwości zgłoszone przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zostały przedstawione na posiedzeniu komisji. Ponieważ jednak przedstawiciele biura legislacyjnego i ministerstwa rolnictwa nie byli w stanie w tak krótkim czasie zająć stanowiska, komisja przyjęła ustawę bez poprawek. Przewodniczący komisji zwrócił się jednak do ministerstwa rolnictwa oraz do biura legislacyjnego o przygotowanie stosownych wniosków, aby członkowie komisji mogli się z nimi zapoznać przed posiedzeniem Senatu.

W pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem połączonych komisji. Senat 67 głosami, przy 14 przeciw i 3 wstrzymujących się, zaakceptował ten wniosek i podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 58. posiedzeniu, 3 października 2003 r. Do Senatu została przekazana 6 października i tego samego dnia marszałek skierował ją, zgodnie z regulaminem, do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Janusz Lorenz poinformował, że komisja postanowiła zaproponować wniesienie dwunastu poprawek do ustawy. Dziesięć z nich było w pełni zgodnych z poprawkami, które uchwaliła Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Uchwała

Jak wskazała senator sprawozdawca, jedna z najistotniejszych zmian zawartych w  ustawie dotyczy zadań krajowego systemu informowania o kosmetykach wprowadzonych do obrotu. Zgodnie z tą zmianą lekarz rozpoznający przypadek zachorowania spowodowanego użyciem kosmetyku będzie zobowiązany do niezwłocznego przekazania informacji do systemu o przypadku takiego zachorowania. Krajowy system jest prowadzony przez głównego inspektora sanitarnego lub przez upoważnione przez niego jednostki organizacyjne.

Równie ważne rozwiązanie dotyczy miejsca przechowywania dokumentacji kosmetyku. Jeżeli kosmetyk jest produkowany w kilku miejscach na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w kilku miejscach w państwach Unii Europejskiej, to producent może sobie wybrać jedno miejsce przechowywania dokumentacji. Jeżeli jednak kosmetyk jest produkowany w państwie nie będącym członkiem Unii Europejskiej, wówczas producent wskazuje miejsce i adres przechowywania tego dokumentu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Nowelizacja wprowadzana rozpatrywaną ustawą dotyczy ustawy o kosmetykach z  30 marca 2001 r. Oprócz zmian dostosowawczych, jak zwykle w takich sytuacjach, ustawa przewiduje pewne zmiany w zakresie doprecyzowania niektórych zapisów i sformułowań w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych. Formułując te zmiany, brano pod uwagę doświadczenia związane ze stosowaniem dotychczasowej ustawy.

Uchwała

Sejm uchwalił tę ustawę na 58. posiedzeniu, 3 października 2003 r. 6 października trafiła ona do Senatu, marszałek zaś skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

Sprawozdawca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator Krystyna Sienkiewicz zaznaczyła, że rozpatrywana ustawa ma charakter dostosowawczy do prawa żywnościowego Unii Europejskiej i dotyczy wszystkich, którzy zajmują się obrotem żywnością. Zgodnie z definicją obrót żywnością to wszelkie formy dysponowania żywnością, zarówno odpłatne jak i nieodpłatne, mające na celu dostarczenie żywności konsumentom. Dotyczy to sprzedaży detalicznej, hurtowej oraz przechowywania i przewozu żywności, ale również działalności charytatywnej, w której następuje obrót żywnością.

Ponieważ przepisy ustawy dotyczą wszystkich mających związek z obrotem żywnością, więc obejmują bardzo dużą liczbę podmiotów gospodarczych, zwłaszcza tych, które dotychczas były wyłączone z obowiązku wprowadzania systemu HACCP (w debacie sejmowej podawano liczbę trzystu tysięcy zakładów zajmujących się produkcją żywności, ale jest to liczba niepełna, nie obejmuje wszystkich, którzy obracają żywnością). HACCP to system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli, który kiedyś, dawno temu powstał na potrzeby amerykańskiego programu załogowych lotów kosmicznych, aby zapewnić bezpieczeństwo mikrobiologiczne żywności dla astronautów. W dzisiejszym wydaniu HACCP odnosi się do procesu technologicznego i wskazuje te obszary, które mogą stanowić zagrożenie dla żywności, oraz te punkty, które powinny podlegać szczególnemu nadzorowi. Tego systemu nie będzie wprowadzała administracja, z wszystkimi swoimi rygorami wykonalności, ani żadna inspekcja. System ten będzie opracowywał i wdrażał producent - kierownik zakładu. To on będzie decydował, które punkty trzeba uznać za krytyczne punkty kontroli i w jaki sposób prowadzić monitoring tych punktów.

Ustawa wprowadza zarówno przepisy definicyjne, jak i kompetencyjne oraz wykonawcze, które ustalają zasady i wymagania zgodne z prawem żywnościowym Unii Europejskiej. Są tam określone kompetencje poszczególnych organów państwa dotyczące zbierania i przekazywania informacji w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych, napisano też o obowiązku współpracy ministra zdrowia z Europejskim Urzędem do spraw Bezpieczeństwa Żywności.

Senator K. Sienkiewicz poinformowała, że Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia postanowiła zaproponować przyjęcie sześciu poprawek. Dwie z nich były takie same jak poprawki Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Pozostałe cztery, uzgodnione z przedstawicielem rządu, dotyczyły uściślenia bądź poprawienia treści przepisów.

Senator zaznaczył, że ustawa ta wprowadza zmiany do ustawy z 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz do ustawy z 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Celem wprowadzanych zmian jest dostosowanie polskiego prawa do prawa europejskiego, w szczególności do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady nr 178/2002/WE z 2002 r., ustanawiającego ogólne zasady i wymagania w zakresie prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego. Nowelizacja uwzględnia ponadto uwagi zgłoszone przez Komisję Europejską i jej przedstawicieli w trakcie odbytych spotkań roboczych. Projekt ustawy uwzględnia również przepisy kilku innych dyrektyw Parlamentu Europejskiego i rady oraz projekty rozporządzeń dotyczących przedmiotowej materii.

Poprawki do ustawy zgłosił także senator Zbigniew Kulak podczas dyskusji.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 58. posiedzeniu, 3 października 2003 r. Do Senatu została przekazana 6 października. Marszałek skierował ją do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, która rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Maria Berny. Senator sprawozdawca poinformowała, że komisja po bardzo wnikliwej dyskusji jednogłośnie przyjęła osiemnaście poprawek do ustawy. Jedna poprawka dotyczyła dofinansowywania Policji, a pozostałe były związane z  postępowaniami dyscyplinarnymi. Komisja przeprowadziła merytoryczną dyskusję nad ustawą w obecności i z udziałem reprezentantów zarówno Biura Legislacyjnego Senatu, jak i Departamentu Prawnego MON oraz komisji legislacyjnej Związku Zawodowego Policjantów.

Jak zaznaczyła senator sprawozdawca, najważniejszy zapis przyjęty przez Sejm w art. 1 pkt 2 lit. a ust. 3 okazał się bardzo niedoskonały, gdyż w gronie podmiotów wspierających Policję pomijał instytucje państwowe, ubezpieczeniowe i banki. Po dyskusji komisja uzupełniła to w poprawce pierwszej, zgodnie z którą jednostki samorządu terytorialnego, państwowe jednostki organizacyjne, stowarzyszenia, fundacje, banki oraz instytucje ubezpieczeniowe mogą uczestniczyć w pokrywaniu wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji, a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług.

Uchwała

Ustawa została uchwalona przez Sejm 3 października 2003 r. Trzy dni później, 6 października, trafiła do Senatu. Tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment