Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzednia część dokumentu, następny fragment

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawiła senator Genowefa Grabowska. Jak stwierdziła w swoim wystąpieniu, nie ulega wątpliwości, że przedłożona ustawa zmierza do dostosowania prawa polskiego do prawa wspólnotowego, a szczególnie idzie tu o przepisy ustawy o substancjach i preparatach chemicznych, ustawy o kosmetykach, ustawy - Prawo farmaceutyczne, a także ustawy o produktach biobójczych. W tej ustawie zaproponowano w szczególności następujące nowe rozwiązania.

Kolejnym nowym rozwiązaniem jest nałożenie na osobę wprowadzającą do obrotu substancję niebezpieczną albo osobę, która wprowadza preparat niebezpieczny, obowiązku bezpłatnego udostępnienia odbiorcy karty charakterystyki takiej substancji lub preparatu, przy czym dostarczenie tej charakterystyki musi odbyć się uprzednio, zanim ten produkt zacznie funkcjonować w obrocie, a więc najpóźniej w dniu pierwszej dostawy. Ten wymóg nałożony na osobę wprowadzającą do obrotu substancję niebezpieczną prowadzi do tego, aby osoba odpowiedzialna za ocenę wpływu kosmetyku na zdrowie ludzkie - bo przecież nie tylko na zdrowie kobiet - na bezpieczeństwo zdrowia ludzi, miała wykształcenie wyższe i kwalifikacje w takim zakresie, w jakim dokonuje oceny.

Senator G. Grabowska dodała, iż jest to ustawa, która ma dostosować nasze prawo, zwłaszcza o kosmetykach, prawo farmaceutyczne i o produktach biobójczych, do prawa unijnego, a przede wszystkim do wprowadzenia do prawa polskiego przepisów dyrektywy Wspólnot Europejskich z 2000 r., dyrektywy nr 21. Senator poinformowała ponadto, że wejście w życie tej nowelizacji nie będzie miało żadnych skutków finansowych dla budżetu państwa.

Senator sprawozdawca zwróciła uwagę, że komisja miała znacznie utrudnioną pracę, ponieważ podczas rozpatrywania rządowego projektu ustawy, ustawy dostosowującej, rząd był reprezentowany jedynie przez dyrektora departamentu w Ministerstwie Zdrowia. Nie było więc odpowiedzialnego sekretarza stanu, nie było również niezwykle istotnej dla tej ustawy osoby, czyli inspektora do spraw substancji i preparatów chemicznych, którego katalog zadań ta właśnie ustawa rozszerza. Pomocą merytoryczną była obecność przedstawiciela Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej.

Definicja i zasady Dobrej Praktyki Laboratoryjnej uregulowane są w dziesięciu najróżniejszych dyrektywach dotyczących kosmetyków, produktów farmaceutycznych oraz produktów biobójczych. Należało więc wprowadzić obowiązek wykonywania badań produktów regulowanych tymi ustawami zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. To jest niezwykle ważne zagadnienie, określenie "Dobra Praktyka Laboratoryjna" nie pojawia się bowiem po raz pierwszy: jest to system zapewnienia jakości badań, określający zasady organizacji jednostek badawczych wykonujących badania niekliniczne - a niekliniczne to te, które nie dotyczą nas bezpośrednio na kolejnym etapie badań - z zakresu bezpieczeństwa i zdrowia człowieka i środowiska, w szczególności badania substancji i preparatów chemicznych wymagane ustawą, oraz warunki, w jakich te badania są planowane, przeprowadzane i monitorowane, a ich wyniki są zapisywane, przechowywane i podawane w sprawozdaniu.

W wyniku tej dyskusji, przyjmując i niejako autoryzując cztery poprawki zgłoszone przez Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, komisja przyjęła jeszcze jedną zmianę, zmierzającą do rozszerzenia o jedną pozycji katalogu wyłączeń - tego, czego ustawa nie obejmuje - o te substancje i preparaty chemiczne, wobec których przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Podczas przerwy w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Obie komisje jednogłośnie poparły pięć poprawek zgłoszonych w toku debaty.

W kolejnych głosowaniach Senat poparł zmiany postulowane przez obie komisje senackie. A następnie 77 głosami podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw:

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 57. posiedzeniu, 19 września 2003 r., a do Senatu została przekazana 22 września br. Marszałek Senatu 23 września, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Zgodnie z ustawą Krzyż Zesłańców Sybiru nadawany będzie osobom, które w chwili deportacji posiadały obywatelstwo polskie, oraz dzieciom tych osób. Krzyż nadawany będzie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego lub, w wypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego bądź zamieszkujących stale za granicą, ministra właściwego do spraw zagranicznych. Osoba odznaczona otrzymuje nieodpłatnie odznakę nadanego jej Krzyża i legitymację.

Senator T. Bartos poinformował, że Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego obradowała nad rozpatrywaną ustawą na posiedzeniu 2 października br. W toku dyskusji postanowiono wprowadzić do ustawy trzy poprawki.

Pierwsza poprawka polegała na skreśleniu ust. 2 w art. 2. Celem wprowadzanej zmiany było pozostawienie przepisu, który zawarty jest w ust. 1 tego artykułu, a ust. 1 odnosi się do wszystkich osób objętych tą ustawą, a więc zarówno do posiadających obecnie obywatelstwo polskie, jak i tych, które obecnie go nie posiadają.

Poprawka trzecia zmierzała do właściwego wskazania wzoru odznaczenia. A zasadą jest, że we wzorze rysunkowym na odwrotnej stronie nie przedstawia się wstążki.

Uchwała

Rozpatrywaną ustawę Sejm uchwalił na 57. posiedzeniu, 19 września. 22 września ustawa została przekazana do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisja przygotowała swoje sprawozdanie, które przedstawił senator Grzegorz Niski. Senator poinformował, że posiedzenie komisji odbyło się 2 października. Projekt ustawy był przedłożeniem rządowym.

Jak stwierdził senator sprawozdawca jest to rozległa nowelizacja obejmująca niemal połowę przepisów ustawy nowelizowanej. Jej celem przede wszystkim jest dostosowanie zmienianej ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej do zadań wynikających z zapisów programu przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006. Ustawa zmierza także do dostosowania przepisów regulujących spełnianie obowiązku wojskowego do zmieniających się uwarunkowań obowiązującego w kraju systemu prawa oraz do wymogów określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Nowelizowana ustawa z  21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na przedmiot regulacji zajmuje szczególne miejsce w obowiązującym ustawodawstwie, dotyczącym spraw obronności państwa. Jest to bowiem podstawowy akt prawny normujący problematykę praw i obowiązków podmiotów zobowiązanych do umacniania obronności, statusu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie utrzymania suwerenności i niepodległości narodu, a także kompleksowo regulujący pełnienie służby wojskowej.

W nowelizacji uszczegółowiono zapisy dotyczące orzekania o zdolności do pełnienia czynnej służby wojskowej. Określone zostały zasady korzystania z pomocy placówek medycznych wykonujących badania i konsultacje specjalistyczne na potrzeby orzekania przez wojskowe komisje lekarskie. Udzielanie zamówień na realizację tych świadczeń zostało przez ustawodawcę wyłączone spod przepisów ustawy o zamówieniach publicznych i przekazane do właściwości ministra obrony narodowej. Ustawa nowelizująca określa też czynności realizowane w związku z poborem oraz reguluje zagadnienia związane z udzielaniem odroczeń zasadniczej służby wojskowej, upraszczając postępowanie administracyjne w tym zakresie.

Jak stwierdził senator G. Niski, bardzo istotne novum znalazło się w zmienianym art. 82. Ustawa wprowadza w tym miejscu skrócenie czasu trwania zasadniczej służby wojskowej. Zmiana ta jest efektem realizacji założeń programu przebudowy i modernizacji sił zbrojnych w latach 2001-2006. Senator przypomniał, że skracanie czasu trwania zasadniczej służby wojskowej trwa już od czternastu lat i obejmuje zmiany dokonywane w latach: 1989-1992 oraz 1999.

Jednocześnie jednak ustawa utrzymuje niezmieniony dwunastomiesięczny czas trwania służby poborowych w formacjach uzbrojonych niewchodzących w skład sił zbrojnych, co pociągnęło za sobą zmiany w tak zwanych ustawach służb mundurowych, zawarte w art. 3, art. 4, art. 5 i art. 12.

Senator sprawozdawca poinformował, że ustawa zawiera nowe uregulowania dotyczące powoływania do służby w razie ogłoszenia mobilizacji lub w czasie wojny. Kwestia uzupełniania stanu osobowego sił zbrojnych w tym okresie ma szczególne znaczenie. Propozycje zmian dotyczą również przydziałów mobilizacyjnych, pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych i kart mobilizacyjnych. Zagadnienia te nabierają szczególnego znaczenia z punktu widzenia obronności państwa w razie mobilizacji lub w czasie wojny.

Ustawa wprowadza nowy system nabywania przez poborowych kwalifikacji szczególnie przydatnych w czasie odbywania przez nich służby w siłach zbrojnych. Jego podstawę stanowi umowa pomiędzy wojskowym komendantem uzupełnień a poborowym, na podstawie której poborowy zobowiązuje się do uzyskania na własny koszt, przed powołaniem do służby, określonych kwalifikacji. Ustawa gwarantuje zwrot należności z tytułu uzyskania kwalifikacji w wypadku odbycia zasadniczej służby wojskowej w ustalonym czasie trwania na stanowiskach służbowych lub w funkcjach wojskowych odpowiadających nabytym kwalifikacjom, przy czym wojskowy komendant uzupełnień zobowiązuje się w umowie do powołania poborowego do takiej służby.

Ostatnią istotną zmianą jest dodanie w ustawie nowego działu VIa, regulującego zasady zezwalania obywatelom polskim na służbę w obcym wojsku lub obcej organizacji wojskowej. Zagadnienie to było regulowane w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie udzielania zgody na przyjmowanie obowiązków w obcym wojsku lub obcej organizacji wojskowej, które przestało obowiązywać w 1998 r.

Szereg artykułów zmierza do dostosowania przepisów ustawy do konstytucyjnych wymogów dotyczących zasad formułowania upoważnień ustawowych do wydawania aktów wykonawczych.

Senator poinformował, że na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego 2 października komisja jednogłośnie przyjęła trzydzieści dwie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Były to przede wszystkim poprawki redakcyjne, porządkujące, polegające na ujednoliceniu nazewnictwa, usunięciu niepotrzebnych adresów publikacyjnych; poprawki doprecyzowujące. Jedynie ostatnia poprawka, trzydziesta druga, miała inny charakter: zaproponowano w niej, żeby cała ustawa weszła w życie 1 lipca 2004 r. po to, żeby dać Ministerstwu Obrony Narodowej czas na dopracowanie innych aktów wykonawczych.

W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego senator G. Niski zwrócił się o przyjęcie proponowanych poprawek do omawianej ustawy.

Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę zgłoszoną przez senatora W. Pietrzaka, która w odróżnieniu od poprawki zaproponowanej przez komisję została zapisana w sposób pełny i prawidłowo odzwierciedlała sens zmian dokonanych w przepisie upoważniającym do wydania rozporządzenia. Ogółem komisja poparła 32 spośród 33 zgłoszonych poprawek.

Uchwała

W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi głos zabrał senator Andrzej Anulewicz, który przypomniał, że ustawa była projektem rządowym. Celem ustawy jest wprowadzenie przepisów dotyczących głównie zagadnień związanych z uszczegółowieniem zasad funkcjonowania systemu kwot mlecznych w Polsce oraz mechanizmów interwencyjnych na rynku mleka i przetworów mlecznych. Ustawa dokonuje zmian niezbędnych w kontekście przydzielenia indywidualnych kwot mlecznych i administrowania systemem kwot przez Agencję Rynku Rolnego. Zapisy ustawy, mówiąc ogólnie, porządkują, systematyzują rynek mleka w Polsce, przygotowując go do warunków, z jakimi polscy producenci, hurtownicy i przetwórcy spotkają się po 1 maja 2004 r., a więc w chwili akcesji Polski do Unii Europejskiej.

Zapisy ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych określają między innymi, kto to jest dostawca bezpośredni, co to są przetwory mleczne, co to jest indywidualna reprezentatywna zawartość tłuszczu, na czym polega kwotowanie, kto ustali krajową kwotę mleczną, krajową rezerwę krajowej kwoty mlecznej. Ustawa mówi, kto wydaje decyzję w sprawie przyznania indywidualnych kwot mlecznych i określa warunki. Określa też, co powinien zawierać wniosek o wpis do rejestru podmiotów skupujących, oraz określa obowiązki skupującego. Mówi również o warunkach przyznawania, gospodarowania kwotami mlecznymi. Nakłada obowiązki na dostawców bezpośrednich w zakresie prowadzenia rejestrów i przedkładania informacji dotyczących podmiotów skupujących. Określa warunki prowadzenia interwencyjnego skupu przetworów o najwyższej jakości. W ustawie określone zostały warunki szczegółowe, uprawnienia i obowiązki Agencji Rynku Rolnego w zakresie organizacji rynku mleka. Zapisano również, co będzie należeć do obowiązków, uprawnień komisji porozumiewawczej, określono też, kto będzie ponosić koszty obsługi technicznej, organizacyjnej, funkcjonowania tej komisji oraz obsługi prawnej funduszu promocji. W ustawie zdecydowano o likwidacji Funduszu Promocji Mleczarstwa.

Podczas przerwy w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która ustosunkowała się do wniosków zgłoszonych w toku debaty i przygotowała sprawozdanie. Komisja rozpatrzyła zgłoszone poprawki i poparła 19 spośród 20 postulowanych.

W kolejnych głosowaniach Senat zaakceptował poprawki poparte przez komisję. Uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych podjęto jednomyślnie, 77 głosami:

Uchwała

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o rozpatrywanej ustawie przedstawił senator Zbigniew Zychowicz. Senator zaznaczył, że przyjęta przez Sejm 3 października ustawa ma charakter incydentalny. Wynika z konieczności dostosowania czy ustalenia pewnych aktów prawnych, które uczynią projekt budżetu państwa aktualnym. Zarówno bowiem ustawy o podatkach, jak i sama ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wprowadzają radykalne zmiany w dotychczasowym systemie źródeł finansowania. Chodzi o znaczącą dywersyfikację, o zmiany wpłat z samorządów do budżetu państwa. Dotychczas minister finansów, zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, do 15 października przedstawiał wskaźniki konieczne samorządom do ustalenia projektu budżetu, by samorządy mogły z kolei do 15 listopada przekazać go regionalnej izbie obrachunkowej. Ponieważ staje się to nieaktualne, zachodzi konieczność nowelizacji.

Nowela polega na wydłużeniu terminów. Minister finansów, według swoich powinności w tej materii, przedstawionych w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, a także dysponenci budżetu muszą przedstawić samorządom te wskaźniki do 1 grudnia. Inne jednostki samorządu terytorialnego również mają przekazać te informacje samorządom do 1 grudnia. Samorządy uchwalają projekty budżetów do 15 grudnia i przekazują je regionalnej izbie obrachunkowej, a jednostki podległe samorządom terytorialnym czynią to do 31 grudnia.

W ocenie komisji, ustawa ta w gruncie rzeczy tworzy warunki dla uchwalenia przez samorządy terytorialne projektów swych budżetów już na podstawie nowego projektu ustawy o dochodach jednostek samorządów terytorialnych. Prace nad tym projektem, jak wiadomo, w Sejmie uległy wydłużeniu z dwóch istotnych powodów. Po pierwsze dlatego, że komisje sejmowe wprowadziły do niego oczekiwane przez samorządy terytorialne zmiany, na przykład dywersyfikację źródeł dochodowych (chodzi o podatki PIT i CIT), a po drugie, najważniejsze, ze względu na konieczność uwzględnienia w tej ustawie ostatecznej treści, ostatecznego kształtu ustaw podatkowych.

To przedłożenie spowodowało konieczność stworzenia ministrowi finansów podstawy prawnej do wywiązania się z ustawowego obowiązku przekazania w terminie do 15 października wytycznych dla samorządów. Ponieważ przedłożenie rządowe wzbudziło wątpliwości konstytucyjne, Sejm w swej ustawie zaproponował przedłużenie terminów określonych w tym dokumencie.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 57. posiedzeniu, 19 września br. Do Senatu została przekazana 22 września. Marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, które zapoznały się z ustawą i po jej rozpatrzeniu przygotowały swoje sprawozdania.

Prezes A. Adamczak zwróciła uwagę na potrzebę i cel związania Rzeczypospolitej Polskiej konwencją o udzielaniu patentów europejskich. Do najważniejszych argumentów zaliczyła to, że zgodnie z postanowieniem art. 66 ust. 2 Układu Europejskiego podpisanego w Brukseli 16 grudnia 1991 r., ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, Polska została zobowiązana do złożenia do końca 1996 r. wniosku o przyjęcie do Konwencji o udzielaniu patentów europejskich z dnia 5 października 1973 r.

Polska złożyła wniosek w listopadzie 1996 r., a rada administracyjna, zgodnie z postanowieniem art. 166 ust. 1b Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, 29 stycznia 1999 r. podjęła decyzję o wystosowaniu do Polski zaproszenia do przystąpienia do konwencji. Zgodnie z art. 1 tej decyzji Polska może przystąpić do konwencji z dniem 1 lipca 2002 r. W tym samym artykule stwierdzono także, że jeśli przed złożeniem dokumentu ratyfikacyjnego przez Polskę dokonana zostanie rewizja konwencji, to Polska może przystąpić jedynie do zrewidowanego tekstu konwencji, a do chwili jego wejścia w życie przystąpienie do tego zrewidowanego tekstu będzie traktowane jako przystąpienie do tekstu obowiązującego w chwili przystąpienia.

Rewizja konwencji została uchwalona przez umawiające się państwa 29 listopada 2000 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 12 września 2002 r. uchwalił ustawę o ratyfikacji aktu z  29 listopada 2000 r., rewidującego Konwencję o udzieleniu patentów europejskich. Dokument ratyfikacyjny został podpisany przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 19 grudnia 2002 r., jednakże art. 5 aktu z  29 listopada 2000 r. rewidującego Konwencję o udzieleniu patentów europejskich, noszącego późniejszą datę, wspomina, że zgodnie z decyzją rady administracyjnej do chwili wejścia w życie tego aktu mogą do niej przystąpić umawiające się państwa konwencji oraz państwa, które ratyfikują konwencję lub do niej przystąpią. Jednakże ten akt rewidujący nie wszedł w życie, gdyż do tej pory ratyfikowało konwencję jedynie siedem państw, a wymagana jest ratyfikacja przez co najmniej piętnaście państw spośród dwudziestu siedmiu. Przepis ten stawia wymóg ratyfikacji przez Polskę Konwencji o udzielaniu patentów europejskich z 5 października 1973 r., stanowiąc jednocześnie podstawę prawną tej ratyfikacji wyrażonej w formie ustawy. Ratyfikacja konwencji stanowi również niezbędny element w staraniach Polski o członkostwo w Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca podkreślił, że z chwilą przystąpienia do konwencji udzielanie patentów na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej będzie możliwe zarówno w drodze procedury krajowej, jak i przed Europejskim Urzędem Patentowym. Zakres ochrony przedmiotowej, przyznanej uprawnionemu na podstawie patentu europejskiego, będzie we wszystkich państwach stronach konwencji taki sam. Ratyfikacja konwencji może spowodować kilkakrotny wzrost liczby patentów udzielonych Polsce. Wprawdzie przewiduje się zmniejszenie liczby patentów uzyskiwanych w trybie krajowym, ale znaczne zwiększenie liczby patentów nastąpi przez fakt uzyskiwania patentów w trybie europejskim. Urząd Patentowy będzie mniej obciążony procedurami związanymi z wydawaniem patentów i będzie przyjmował zgłoszenia wniosków do patentu europejskiego. Dochody Skarbu Państwa po ratyfikacji konwencji nie zmienią się istotnie, albowiem zmniejszenie wpływów z tytułu zmniejszenia się liczby patentów krajowych skutecznie zrekompensują dochody z tytułu ochrony patentów europejskich.

Senator Bernard Drzęźla, sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, stwierdził, że przystąpienie Polski do konwencji stanowi akt niezwykle ważny, umożliwia ona bowiem na podstawie jednego zgłoszenia patentowego uzyskiwanie tytułu ochronnego na wynalazek w postaci patentu europejskiego. Patent taki daje możliwość ochrony w dowolnie wybranej przez zgłaszającego liczbie państw.

W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator sprawozdawca wniósł o zaakceptowanie ustawy.

Senator Andrzej Jaeschke, sprawozdawca Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, poinformował, że komisja rozpatrzyła ustawę 30 września bieżącego roku. Po krótkiej dyskusji i głosowaniu komisja jednogłośnie postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie jej bez poprawek.

Sprawozdawczyni Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator Genowefa Ferenc wskazała, że celowość zawarcia przedmiotowej umowy wynika ze znacznej liczby przestępstw popełnianych na terytorium Polski i Austrii przez obywateli obu państw. Obecnie w skali roku sądy oraz prokuratury Polski i Austrii współpracują ze sobą w ramach pomocy prawnej łącznie mniej więcej w stu pięćdziesięciu postępowaniach karnych prowadzonych na terytoriach tych państw przeciwko sprawcom przestępstw. W związku ze stałym wzrostem ruchu osobowego między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii konieczne staje się usprawnienie współpracy organów wymiarów sprawiedliwości obu państw. Ta umowa służy temu celowi.

Sejm uchwalił tę ustawę 19 września 2003 r., a 22 września otrzymał ją Senat. Marszałek skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje rozpatrzyły ustawę i przygotowały sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Władysław Mańkut. Senator zaznaczył, że ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Francuskiej o uzupełnieniu i ułatwieniu stosowania Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z dnia 20 kwietnia 1959 r. wykorzystuje możliwości opisane w art. 26 ust. 3 konwencji. W jego myśl państwa strony mogą zawierać między sobą umowy o pomocy prawnej w sprawach karnych. Ponadto umowa między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Francuskiej wprowadza do konwencji wiele uzupełnień i ułatwień, zgodnie z protokołem dodatkowym do tej konwencji z  17 marca 1978 r.

Senator sprawozdawca wyraził przekonanie, że omawiana umowa przyczyni się do uproszczenia i usprawnienia współpracy sądów i prokuratur obu państw w udzielaniu pomocy prawnej w sprawach karnych i spowoduje zwiększenie ich skuteczności w zwalczaniu przestępczości, co wynikać będzie z rozszerzenia podstaw prawnych umożliwiających współpracę oraz sprecyzowania szeregu przepisów europejskiej konwencji, z których wiele ma zbyt ogólny charakter.

Wejście w życie umowy nie pociągnie za sobą zwiększenia wydatków państwa, a sam projekt ustawy dotyczący ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Francuskiej o uzupełnieniu i ułatwieniu stosowania Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z  20 kwietnia 1959 r. jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator Zbigniew Kulak zaznaczył, że 11 września Sejm wyraził zgodę na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Indii o ekstradycji, sporządzonej w New Delhi 17 lutego 2003 r. Jej podpisanie było jednym z elementów pobytu w Indiach premiera Leszka Millera, który podpisał wtedy trzy dokumenty - umowę między rządami o współpracy w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej i międzynarodowego terroryzmu, rozpatrywaną przez Izbę umowę o ekstradycji oraz umowę o współpracy w dziedzinie obronności między oboma krajami.

Wejście w życie umowy umożliwi wydanie państwom będącym stronami umowy sprawców przestępstw. Strony zobowiązują się w niej do wydania w okolicznościach i na warunkach określonych w przedmiotowej umowie każdej osoby, która jest ścigana za przestępstwa objęte ekstradycją lub skazana za takie przestępstwo popełnione na terytorium państwa wzywającego i znajduje się na terytorium państwa wezwanego.

W umowie określono powody odmowy wydania. W szczególności wydanie nie nastąpi, jeżeli przestępstwo stanowiące podstawę wniosku o wydanie jest przestępstwem o charakterze politycznym. Państwo wezwane może odmówić wydania, jeśli na mocy prawa państwa wzywającego wobec osoby, której dotyczy wniosek, może zostać orzeczona kara śmierci, a prawo państwa wezwanego nie przewiduje takiej kary za to przestępstwo, chyba że państwo wzywające zagwarantuje, iż kara śmierci nie będzie wykonana.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wypowiedzeniu Konwencji osiedleńczej między Polską a Turcją, podpisanej w Ankarze dnia 29 sierpnia 1931 r.

Sejm uchwalił tę ustawę 10 września 2003 r., na 56. posiedzeniu. Do Senatu została przekazana 15 września. Tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, które ustawę rozpatrzyły i przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Bogusław Litwiniec. Senator sprawozdawca podkreślił, że przedmiotowa konwencja to bardzo  leciwy akt prawny, który przetrwał czasy kilku konstytucji - II Rzeczypospolitej, Rzeczypospolitej Ludowej i III Rzeczypospolitej - i który obowiązywał przeszło siedemdziesiąt dwa lata. Z tego choćby względu, z uwagi na zmienne, burzliwe dzieje Polski, należy mu się odłożenie na półki archiwów prawodawstwa polskiego i tureckiego.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że jak na owe czasy była to konwencja niezwykle światła. Dziś jednak nadaje się już jedynie do oddania w ręce archiwistów. W konwencji mówi się na przykład o prawach Turków na terenie Wolnego Miasta Gdańska. Mówi się też o pewnych uprawnieniach obywatelskich, a także innych uprawnieniach - przedsiębiorców, przemysłu itd., które wyraźnie wchodzą w sprzeczność z przygotowaniami do naszej obecności w Unii Europejskiej. Chociażby taki fakt, jak to, że prawo do osiedlenia się i posiadania przy tej okazji klauzuli najwyższego uprzywilejowania w granicach Unii Europejskiej posiadaliby również przebywający u nas legalnie i prowadzący legalne interesy obywatele tureccy.

Senator sprawozdawca wskazała, że uregulowania prawne zawarte w  konwencji, w art. 1-9, są obecnie w większości nieaktualne z uwagi na następujące fakty: po pierwsze, ze względu na istnienie innych, nowszych umów Polski z Turcją, zawierających doprecyzowujące lub podobne, czy wręcz powtarzające się zapisy; po drugie, ze względu na zmiany geopolityczne, jakie nastąpiły od momentu związania się Polski tą konwencją do chwili obecnej, czyli przez ostatnie ponad siedemdziesiąt lat; i po trzecie, ze względu na konieczność realizowania zobowiązań przyjętych wobec Unii Europejskiej.

Senator A. Klepacz wskazała też, iż nowe umowy bilateralne zawarte między Polską a Turcją, takie jak umowa o wolnym handlu z 1999 r., umowa o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji z 1991 r., umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 1993 r., umowa o pomocy prawnej w sprawach karnych, o ekstradycji i o przekazywaniu osób skazanych z 1989 r. oraz umowa o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych z 1988 r., a także nasze najnowsze prawodawstwo krajowe, takie jak ustawa o cudzoziemcach, ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej, kodeks spółek handlowych, ustawa o działalności gospodarczej - wyczerpują większość zapisów konwencji z 1931 r.

Bez zastrzeżeń komisja przyjęła też opinię Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, akceptującą wypowiedzenie w całości przedmiotowej konwencji. Komisja przyjęła również do akceptującej wiadomości, iż wypowiedzenie przedmiotowej konwencji nie spowoduje skutków społecznych i gospodarczych dla obywateli obu stron, a także nie spowoduje żadnych skutków finansowych dla budżetu państwa. Z satysfakcją i z zadowoleniem przyjęto fakt, że przyjęcie rozpatrywanej ustawy przyczyni się do uporządkowania systemu prawnego, zwłaszcza w zakresie aktów prawnych dotyczących stosunków z Turcją.

Senator sprawozdawca poinformowała, że w świetle przytoczonych argumentów, po ich wnikliwym rozpatrzeniu, komisja postanowiła wnieść o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 212 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. oraz art. 19 ust. 1 ustawy z 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, rzecznik corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.

Informację otrzymaną od rzecznika praw obywatelskich, zgodnie z Regulaminem Senatu, marszałek skierował do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja na posiedzeniu 1 lipca br. zapoznała się z przedstawioną przez rzecznika praw obywatelskich informacją i poinformowała o tym marszałka Senatu.

Drugie czytanie tego projektu odbyło się na 44. posiedzeniu Senatu, 7 sierpnia 2003 r. Senat po przeprowadzonej dyskusji skierował projekt ustawy do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych w celu odniesienia się przez te komisje in gremio do zgłoszonych w toku dyskusji wniosków. Komisje 18 września rozpatrzyły ten projekt i przygotowały dodatkowe sprawozdanie połączonych komisji.

Senat, zgodnie z regulaminem, w pierwszej kolejności przegłosował wniosek najdalej idący, tj. o odrzucenie projektu ustawy (34 głosami, przy 21 za i 19 wstrzymujących się od głosu, odrzucono ten wniosek). Następnie poddano pod głosowanie poszczególne poprawki, po czym 54 głosami, przy 8 przeciw i 14 wstrzymujących się, Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego i powziął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu:

Uchwała

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzednia część dokumentu, następny fragment