Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

24 kwietnia 2002 r. odbyło się 14. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak i wicemarszałek Ryszard Jarzembowski. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Krystynę Doktorowicz i Andrzeja Jaeschke; listę mówców prowadziła senator K. Doktorowicz.

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Meksykańskich Stanów Zjednoczonych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Mexico City dnia 30 listopada 1998 roku,

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 18. posiedzeniu, 5 kwietnia br., i 8 kwietnia przekazana do Senatu. Tego samego dnia, zgodnie z Regulaminem Senatu, marszałek skierował ustawę do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Obie komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Genowefa Ferenc. Senator przypomniała, że rozpatrywana ustawa ma na celu wyrażenie zgody na dokonanie przez prezydenta ratyfikacji konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu zawartej między Polską a Meksykiem. Konieczność wyrażenia zgody w postaci ustawy ratyfikacyjnej związana jest z tym, że w konwencji uregulowane są zagadnienia, w wypadku których konstytucja wymaga ustawy.

Senator sprawozdawca przypomniała też, że konwencja między rządem Polski a rządem Meksyku została podpisana 30 listopada 1998 r. Oprócz Nowej Zelandii Meksyk jest jedynym członkiem OECD, z którym Polska nie zawarła dotychczas umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Senator G. Ferenc podkreśliła, że rozpatrywana konwencja strukturalnie i treściowo w dużym zakresie odpowiada modelowej konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Poszczególne postanowienia konwencji określają zasadę opodatkowania dochodu z określonych źródeł w jednym lub w drugim państwie oraz wypadki, w których opodatkowanie niektórych dochodów może nastąpić w obydwu państwach.

Z upoważnienia Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator sprawozdawca wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, że postanowienia konwencji działają w obie strony. Odnoszą się do pracowników, osób działających na własny rachunek, członków ich rodzin i innych osób uprawnionych do świadczeń. W zakresie przedmiotowym konwencja dotyczy świadczeń pieniężnych z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z tytułu niezdolności do pracy, starości i śmierci żywiciela rodziny, zasiłków rodzinnych, zasiłków pogrzebowych, świadczeń z tytułu bezrobocia, wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczeń przyznawanych w szczególnym trybie oraz świadczeń zdrowotnych.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawiła senator Genowefa Grabowska. Senator zwróciła uwagę na kilka elementów ustawy. Przypomniała m.in., że ma ona obowiązywać czasowo. W konwencji jest zapis, w którym mówi się, że obowiązuje przez czas nieograniczony dopóty, dopóki nie nastąpi jej wypowiedzenie. Wejście Polski do Unii Europejskiej sprawi jednakże, że będzie obowiązywała dotycząca zasad zabezpieczenia społecznego dyrektywa Unii, a rozporządzenie w tej materii będzie miało skutek bezpośredni, na który każdy obywatel będzie się mógł powołać. Siłą rzeczy te przepisy zastąpią wszystkie do tej pory istniejące.

Senator sprawozdawca zwróciła też uwagę na skutki finansowe, jakie pociąga za sobą ratyfikacja tej konwencji. W toku prac komisji strona rządowa zapewniła, iż skutki finansowe są na razie minimalne - w grę wchodzi kwota w granicach 1,3-1,7 miliona zł. Jest to więc rzeczywiście niewielka kwota, ale też konwencja obecnie dotyczyłaby bardzo wąskiej grupy około stu, stu pięćdziesięciu osób, które są zatrudnione, przebywają na terytoriach Hiszpanii lub Polski i mają prawo do tego typu zasiłku. Jeżeli jednak Polska ratyfikuje tę konwencję, to dość liczna grupa Polek (szacuje się, że to około dwudziestu, a może nawet trzydziestu tysięcy kobiet - w Hiszpanii pracują one jako pomoce domowe, wyparły z tego rynku Arabki), które pracują tam legalnie i odprowadzają składki na ubezpieczenie społeczne, będą mogły ten okres pracy zaliczyć sobie do wymiaru wymaganego do nabycia świadczeń.

Sprawozdanie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu przedstawił senator Witold Gładkowski. Senator podkreślił, że wzajemne uznawanie przez państwa członkowskie Unii Europejskiej kwalifikacji nabytych przez swoich obywateli jest warunkiem wprowadzenia swobody przepływu pracowników, przewidzianej w art. 39 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej. Ma ono także na celu wprowadzenie do naszego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 7 czerwca 1999 r. Dyrektywa ta ustanawiała procedurę uznawania kwalifikacji w zakresie działalności objętych treścią dokumentów o liberalizacji i środkach przejściowych i uzupełniała dwie wcześniejsze dyrektywy. Pierwsza z nich dotyczyła ogólnego systemu uznawania dyplomów wyższych szkół przyznanych po przynajmniej trzyletnim okresie kształcenia lub doskonalenia. Druga określała ogólny system uznawania dokształcania i doskonalenia zawodowego.

Senator sprawozdawca wskazał też, że rozpatrywany projekt ustawy zawiera przepisy ściśle wiążące się z ustawą z 26 kwietnia 2001 r., określającą zasady uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych. Senator W. Gładkowski podkreślił też, że przepisy projektu ustawy nie odnoszą się do zawodów regulowanych, tak jak wymieniona ustawa z kwietnia 2001 r., lecz do rodzajów działalności, które są enumeratywnie wymienione w załączniku do projektu. Przepisy, które proponuje projekt ustawy, obejmują obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej zamierzających wykonywać w Polsce działalność wymienioną w załączniku do ustawy, a jednocześnie precyzują zasadę, że działalność podejmowana lub wykonywana na podstawie odrębnych przepisów jest z obszaru tej ustawy wyłączona. Dotyczy to na przykład zawodu lekarza weterynarii lub architekta.

Przepisy wyraźnie mówią o równości dostępu i prawa wykonywania działalności przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej.

Omawiając ustawę, senator sprawozdawca wskazał m.in. na to, że w postępowaniu w sprawach uznawania kwalifikacji stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Postępowanie, wszczynane zawsze na wniosek zainteresowanego, powinno zakończyć się nie później niż po czterech miesiącach i zawsze decyzją. Przed podjęciem decyzji o podjęciu lub wykonywaniu działalności dopuszcza się możliwość poznania opinii organów organizacji zawodowych, jeżeli przepisy odrębne tego wymagają. Organizacje te uczestniczą jednak w procesie w charakterze strony i podjęte decyzje muszą uznać za wiążące.

Przewidziana jest możliwość powołania krajowego koordynatora, który ma zapewnić jednolite stosowanie ustawy przez właściwe organy oraz prowadzić bank informacji o postępowaniach w sprawie uznania kwalifikacji. W perspektywie trzech lat minister właściwy do spraw gospodarki wspólnie z ministrami właściwymi do spraw oświaty i wychowania oraz szkolnictwa wyższego muszą wskazać lub zorganizować ośrodek informacji właściwy do informowania o zasadach uznawania kwalifikacji. Do tego czasu to zadanie będzie wykonywało Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej, funkcjonujące przy Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu.

Art. 15 rozpatrywanej ustawy wprowadza konieczne zmiany w ustawie z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, obowiązującej w brzmieniu wprowadzonym nowelizacją z 21 stycznia 2000 r., polegające na uznaniu ministrów kierujących działami administracji rządowej za właściwych w sprawach uznawania kwalifikacji. Pracę koordynuje minister właściwy do spraw gospodarki w powiązaniu z ministrami właściwymi do spraw oświaty i wychowania i szkolnictwa wyższego. Treść art. 15 ma wejść w życie czternaście dni po ogłoszeniu ustawy.

Terminem wejścia w życie ustawy jest dzień przyjęcia Polski do Unii Europejskiej.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Adam Jamróz. Senator zaakcentował, że na posiedzeniu komisji dyskusja toczyła się wokół charakteru prawnego tej ustawy oraz dyrektyw. Po pierwsze, wyjaśniono, co oznacza zwrot "niektórych działalności", zamieszczony w samym tytule . "Niektórych" to znaczy tylko tych, które są wymienione w projekcie ustawy, w załączniku. Zwrot "niektórych" odsyła zarazem do innych aktów prawnych. Jest tu wobec tego określony system prawny.

Po drugie, przedmiotem dyskusji było pytanie, wiążące się w gruncie rzeczy z charakterem tej ustawy, czy na podstawie tej ustawy Polska ma zagwarantowaną wzajemność. Wyjaśniono w dyskusji, że słowo "wzajemność" nie byłoby tutaj zbyt precyzyjne, ponieważ sama ustawa dotyczy zasad nabywania, czyli procedur. Oznacza to oczywiście wzajemność, ale w odniesieniu tylko do procedur, uznawanie wobec tego w Polsce tych kwalifikacji, które zostały nabyte w państwach Unii Europejskiej z pomocą określonych procedur. Te dyrektywy dotyczą generalnie procedur.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że na posiedzeniu padły też słowa pod adresem Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, że akt prawny jest bardzo dobrze przygotowany i wręcz - jak powiedział Jacek Goliński, przedstawiciel Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej - wzorowo wdraża tę dyrektywę. W opinii senatora, także z punktu widzenia prawnego rozpatrywana ustawa ramowa jest bardzo dobrze przygotowana.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Nauki, Edukacji i Sportu w głosowaniu jednomyślnie poparła ustawę z trzema poprawkami, w gruncie rzeczy terminologicznymi, w takim brzmieniu, jak zaproponowała to Komisja Nauki, Edukacji i Sportu.

Uchwała

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment