W dniu 25 marca br., na podstawie decyzji Rejonowego Zarządu Infrastruktury MON w Olsztynie, z Klubu Garnizonowego w Elblągu zabrano zespół mebli gdańskich w celu - jak to podano - przekazania do Centralnej Składnicy Infrastruktury i poddania ekspertyzie konserwatorskiej. Meble te dywizja elbląska otrzymała na początku lat pięćdziesiątych w darze od ówczesnego kierownictwa MON w nagrodę za uzyskiwane bardzo wysokie oceny całokształtu działalności.

Od tej pory były one chlubą elbląskiego garnizonu, stanowiąc wyposażenie pomieszczenia klubowego przeznaczonego na szczególne uroczystości dywizji i jej jednostek, a także organizacji skupiających byłych żołnierzy: związku byłych oficerów i podoficerów Wojska Polskiego oraz kombatantów wojskowych. Nic więc dziwnego, że decyzja o zabraniu tych mebli i ich wywóz wywołały wzburzenie wśród kadry wojska stacjonującego w Elblągu i środowisk związanych z wojskiem. Żywo też zareagowały na to lokalne media: prasa, radio i telewizja, uznając przytoczony przed chwilą powód zabrania mebli za bezzasadny i w tej sytuacji bardzo ostro krytykując podjętą decyzję. Meble te były bowiem poddane odpowiedniej ekspertyzie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków w Elblągu i została ona zweryfikowana oraz zatwierdzona, decyzją z dnia 12 lutego br., przez głównego konserwatora zabytków.

Nic więc dziwnego że argument o potrzebie ekspertyzy konserwatorskiej w sytuacji, gdy taką ekspertyzę - i to niedawno - zweryfikowała najwyższa władza konserwatorska w kraju, uznano jedynie za przykrywkę jakiś innych, dziwnych i niezbyt jasnych zamierzeń związanych z dalszym losem tego zespołu mebli. Nic więc dziwnego, że wśród kadry wojskowej i innych środowisk elbląskich powszechną i głośno wypowiadaną stała się plotka - bardzo szkodliwa dla morale wojska i wywołująca frustrację kadry - że meble te podobały się któremuś z bardzo wysokich dygnitarzy resortu i mają być przeznaczone na wyposażenie jego gabinetu.

Zbulwersowany całą tą sytuacją i panującymi wokół niej nastrojami w dniu 31 marca br. skierowałem odpowiednie pisemne wystąpienie do ministra Janusza Onyszkiewicza, prosząc o zainteresowanie się sprawą i - dla oczyszczenia fatalnej wokół niej atmosfery oraz w imię w pełni uzasadnionych roszczeń elblążan - spowodowanie zwrotu omawianych mebli do naszego klubu garnizonowego.

Niestety, tak się nie stało. Odpowiedź na moje wystąpienie, podtrzymującą decyzję o zabraniu mebli, otrzymałem bowiem od wiceministra Romualda Szeremietiewa. Uważam jednak nadal, że kierownik resortu powinien osobiście poznać sprawę i zainteresować się towarzyszącymi jej okolicznościami. Dlatego też, obawiając się, że ponowny list nie trafi do adresata, uznałem za niezbędne publiczne omówienie sprawy w dzisiejszym oświadczeniu adresowanym do ministra Janusza Onyszkiewicza. Nie mogę bowiem zgodzić się z argumentami podanymi przez ministra Szeremietiewa.

Po pierwsze, nie uzyskano zatwierdzenia programu konserwacji tych mebli i zgody na ich wywóz przez wojewódzkiego konserwatora zabytków w Elblągu, co jest niezbędne według cytowanej w odpowiedzi wiceministra ustawy o ochronie dóbr kultury. Zabranie mebli przez olsztyński zarząd infrastruktury było zatem niezgodne z tą ustawą, a więc bezprawne.

Po drugie, wojewódzki konserwator zabytków w Elblągu ocenia, że stan zachowania zespołu tych mebli jest zdecydowanie dobry i nie występują zagrożenia konstrukcyjne, jedynie stół wymaga wzmocnienia połączenia podpory z blatem oraz drobnych zabiegów rewaloryzacyjnych, jak usunięcie wtórnych politur i niewielkich uzupełnień listew. Nie były bowiem i nie są - jak ocenia wojewódzki konserwator - narażone na dewastację, o czym świadczy fakt, iż przetrwały bez specjalnego uszczerbku blisko pół wieku pobytu w elbląskim klubie garnizonowym. Były bowiem - jak mówiłem - wyposażeniem pomieszczenia, gdzie odbywały się specjalne, niezbyt częste uroczystości. Nasuwa się więc w sposób naturalny sugestia, że zawarte w odpowiedzi ministra Szeremietiewa opinie o jakoby nadmiernej eksploatacji tych mebli oraz zniszczeniach i zagrożeniach konstrukcyjnych zostały wyolbrzymione i z rozmysłem przesadzone jedynie w celu uzasadnienia tej niesłusznej decyzji.
I wreszcie po trzecie, wprost poraża podany w piśmie argument, że meble tego typu - ponadstandardowe, jak to określono - mogą być używane, cytuję: jedynie na wyższych szczeblach - począwszy od dowódcy okręgu. A więc, mimo że służyły one, jak tego wymaga samo ministerstwo, jako "element ozdobny w pomieszczeniach o charakterze reprezentacyjnym" i - co potwierdza wojewódzki konserwator zabytków - w warunkach nie stanowiących dla nich zagrożenia, to trzeba było je zabrać, bo były użytkowane przez zbyt niski "szczebel". Z odpowiedzi wynika więc, że ludzie w dywizji, w klubie garnizonowym "zaszufladkowani" są przez biurokratów resortowych do jakiejś niższej kasty, która nie jest godna obcować z wyższego rzędu dobrami kultury i z nich korzystać.

Do tego też chyba już nic więcej nie muszę dodawać. Liczę, że kierownik resortu, do którego osobiście kieruję to oświadczenie, będzie miał inne spojrzenie na cały ten problem i podejmie odpowiednie decyzje i ustalenia, w efekcie czego omawiane meble gdańskie wrócą - zgodnie z powszechną opinią i zdeterminowanym stanowiskiem kadry miejscowych jednostek wojskowych i środowiska elbląskiego - do tutejszego klubu garnizonowego, którego były chlubą i w którym przebywały przez blisko pół wieku, co, mimo że były "ponadstandardowe", nikomu przez te wszystkie lata nie przeszkadzało.