Od października 1997 r. w Radomiu wdrażany jest w życie program działań opiekuńczo-wychowawczych w stosunku do osób małoletnich, przebywających na ulicach w Radomiu od godziny 23 do godziny 5 rano, pod umowną nazwą: akcja "Małolat", gdzie celem jest, ogólnie mówiąc, zajęcie się przyczynami poprzez działania profilaktyczno-wychowawcze. Realizatorze programu - rzecznik praw dziecka Komitetu Ochrony Praw Dziecka, Komenda Wojewódzka i Rejonowa Policji, Sąd Rejonowy i Nieletnich, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci i Rodzinny Ośrodek Interwencyjno-Mediacyjny - przyjęli zadania, formy i metody działania. Podjęli współpracę ze szkołami i placówkami opiekuńczo-wychowawczymi. Uzyskali poparcie władz samorządowych, oświatowych, a przede wszystkim samych rodziców.

Sąd Wojewódzki w Radomiu każdorazowo sprawdza legalność umieszczenia nieletniego w Pogotowiu Opiekuńczym lub Policyjnej Izbie Dziecka i nie wnosi zastrzeżeń. Nie wnoszą też tych zastrzeżeń rodzice. Mieszkańcy Radomia odczuwają wzrost poczucia bezpieczeństwa indywidualnego, statystyki policyjne rejestrują o połowę mniej zjawisk kryminogennych i patologicznych wśród młodzieży. Jest to efekt działalności, już od 1994 r. do chwili obecnej, Zespołu do Spraw Zapobiegania Przestępczości Nieletnich przy wojewodzie radomskim, a także szesnastu pełnomocników do spraw młodzieży prezydenta miasta Radomia i burmistrzów miast i gmin.

Minister sprawiedliwości stwierdziła również, że pejoratywne odczucia budzi samo użycie nazwy: akcja "Małolat", gdyż jest to pojęcie żargonowe, nasuwające niezbyt korzystne skojarzenia. Napisała jeszcze pani minister, że według resortu sprawiedliwości zostały naruszone zasady ochrony danych osobowych poprzez przekazywanie ich tak zwanemu rzecznikowi praw dziecka, przypominając o prawie do poszanowania prywatności. Podanie do publicznej wiadomości informacji nie sprawdzonych obniża wzajemne zaufanie.

Ludzie nas pytają o sens oddolnych inicjatyw. Najważniejsze, że się nie zrażają. Ta akcja jest realizowana już w wielu województwach. Jest zainteresowanie za granicą. Przy wzrastającej agresji części młodych ludzi, niewydolności rodziny i słabej pracy wychowawczej niektórych placówek oświatowo-wychowawczych, braku zorganizowanego czasu wolnego problem ten wymaga rozwiązań systemowych, choćby po to, by nie tyło więcej takich dramatycznych sytuacji, jak w Słupsku i Katowicach, kosztów społecznych i materialnych.

W związku z koniecznością podjęcia tych spraw kompleksowo wnoszę o opracowanie i zatwierdzenie przez Radę Ministrów narodowego programu zapobiegania przestępczości nieletnich. Jednocześnie do ministrów: sprawiedliwości, spraw wewnętrznych i administracji, edukacji narodowej, kieruję pytanie, czy służby legislacyjne tych resortów podjęły pracę nad stosownymi zmianami prawnymi? Z uwagi na społeczne oczekiwania bardzo proszę o pilną odpowiedź. Dobrze byłoby, aby merytoryczna komisja Senatu także zajęła się tą sprawą.

- udzielenie pomocy dziecku i rodzinie w zakresie pedagogicznym, psychologicznym, jak również prawnym;

- zaoferowanie pomocy dziecku i rodzinie ze strony organizacji pozarządowych;

Realizatorzy programu:

• Rzecznik Praw Dziecka KOPD;
• Komenda Wojewódzka i Rejonowa Policji;
• Sąd Rodzinny i Nieletnich:
• Komitet Ochrony Praw Dziecka;
• Towarzystwo Przyjaciół Dzieci;
• Rodzinny Ośrodek Interwencyjno-Mediacyjny.

Zadania:

- ustalenie sytuacji rodzinnej dziecka;

- zapobieganie zjawiskom patologicznym wśród dzieci i młodzieży;

- dotarcie do rodziców (opiekunów) dziecka i zaoferowanie pomocy.

- w przypadku braku dokumentów i niemożności ustalenia tożsamości, zabezpieczanie nieletniego w Izbie Dziecka po trzynastym roku życia i w Pogotowiu Opiekuńczym do 13 roku życia lub w Izbie Wytrzeźwień w przypadku nietrzeźwości;

- przesyłanie danych osobowych legitymowanych (zatrzymanych) osób do Biura Rzecznika Praw Dziecka KOPD.

Informacje o osobach małoletnich wykazujących pewne cechy zaniedbania policja przekazuje do Rzecznika Praw Dziecka. Dzieci wraz z rodzicami (opiekunami) są zapraszani do Rodzinnego Ośrodka Interwencyjno-Mediacyjnego. Z osobą małoletnią wywiad przeprowadza Rzecznik Praw Dziecka. Następnie jest ustalana sytuacja dziecka w rodzinie i w środowisku przez specjalistów ośrodka, przy współudziale rodziców (opiekunów). W dalszej kolejności za zgodą rodziców podejmowane są działania mające na celu pomoc dziecku i rodzinie, takie jak:

- opiniowanie sytuacji rodzinnej dziecka;

- udzielenie pomocy socjalnej poprzez poradnictwo, interwencje w instytucjach MOPS, ROP i innych;

• udzielanie porad prawnych.

Rzecznik Praw Dziecka w swoich działaniach może podejmować współpracę ze szkołą, MOPS, K.O., RUP i innymi instytucjami, które mogą w zakresie swoich działań stanowić wsparcie dla dziecka i jego rodziny.

- TV Polsat, Dami, WOT, Program I TV przygotowują programy na wyżej wymieniony temat.

- odbędą się spotkania z pedagogami wyżej wymienionych placówek celem poinformowania przez nich dzieci i młodzieży o zasadach realizacji programu;

Podstawa prawna:

Szanowny Panie Profesorze!

Na podstawie art. 80 Konstytucji RP zwracam się z uprzejmą prośbą do Pana Profesora z wnioskiem o pomoc w ochronie moich praw naruszonych przez Panią Hannę Suchocką, ministra sprawiedliwości RP. Pani minister w piśmie z dnia 23 grudnia 1997 r., adresowanym do Rzecznika Praw Obywatelskich, a przesłanym do PAP, stwierdziła, cytuję: "... nikt nie został powołany w Radomiu do reprezentowania instytucji Rzecznika Praw Dziecka. Wobec powyższego używanie takiej nazwy przez Rzecznika w Radomiu nie znajduje uzasadnienia prawnego...". Koniec cytatu. Zostałem mianowany Rzecznikiem Praw Dziecka KOPD (zał.) zgodnie z uchwałą Zarządu Krajowego Komitetu Ochrony Praw Dziecka z dnia 14 maja 1997 r. na podstawie Statutu KOPD art. 12 pkt 2. Od dnia 22 listopada 1997 r. pełnię funkcję pochodzącą z wyboru na V Zjeździe KOPD, a mianowicie wiceprzewodniczącego zarządu Krajowego KOPD. Podanie przez Panią Minister Hannę Suchocką do publicznej wiadomości informacji, że posługuję się tytułem prawnie mi nie przysługującym, powoduje obniżenie stopnia zaufania do pełnionej przeze mnie funkcji przez opinię społeczną.

Natomiast w wypełnianiu moich obowiązków w KOPD zaufanie społeczne jest rzeczą podstawową, tym bardziej, że jest to forma mojej działalności społecznej w ramach stowarzyszenia o nazwie Komitetu Ochrony Praw Dziecka, działającego zgodnie z prawem na terenie całego kraju (42 oddziały). Uważam, że Pani Hanna Suchocka jako minister sprawiedliwości naruszyła wobec mojej osoby art. 30 oraz art. 32 pkt 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, do czego jako wysoki przedstawiciel władzy publicznej nie miała prawa.