Spis treści, poprzednia część druku, następna część druku

6.1 Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt. 6 ustawy o radiofonii i telewizji, do zadań KRRiT należy określenie opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych.

Na podstawie art. 48 ust. 3 ustawy Krajowa Rada określa, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty abonamentowej za używanie odbiornika radiofonicznego oraz opłaty abonamentowej za używanie odbiornika telewizyjnego albo odbiornika radiofonicznego i telewizyjnego, sposób i tryb wnoszenia tych opłat, a także może określić przypadki, w których umarza lub rozkłada na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych. Krajowa Rada może, ze względów społecznych, przyznać niektórym kategoriom osób zniżki lub zwolnienia od opłat abonamentowych.

W przypadku stwierdzenia używania nie zarejestrowanego odbiornika (art. 49 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji) pobiera się opłatę w wysokości stanowiącej trzydziesto-krotność miesięcznej opłaty abonamentowej. Opłaty te pobierane są przez jednostki Poczty Polskiej (art. 49 ust. 5 ustawy o radiofonii i telewizji) i po potrąceniu umownego wynagro-dzenia (50% wpływów z tej opłaty - art. 51 ust. 5 ustawy) przekazywane na wyodrębniony rachunek Krajowej Rady (art. 50 ust. 6).

Wpływy z opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (art. 49 ust. 4), opłat za używanie nie zarejestrowanych odbiorników oraz odsetek ustawowych, po potrąceniu wynagrodzenia umownego dla jednostek Poczty Polskiej, są w całości przeznaczane przez Krajową Radę na działalność jednostek publicznej radiofonii i telewizji.

Na podstawie art. 51 ustawy o radiofonii i telewizji kontrolę wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych sprawuje Minister Łączności. Jednostką organizacyjną Ministra Łączności uprawnioną do przeprowadzania kontroli wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych - na podstawie rozporządzenia Ministra Łączności z 16 lipca 1993 roku w sprawie kontroli wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych jest Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej “Poczta Polska”. Kontroli dokonują upoważnieni pracownicy rejonowych urzędów poczty.

6.2 Do końca 2000 roku obowiązywały następujące opłaty ustalone przez Krajową Radę w rozporządzeniu z 30 czerwca 1999 roku w sprawie opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych:

- za używanie odbiornika telewizyjnego lub telewizyjnego i radiofonicznego

• miesięczna, w wysokości 11,50 zł
• roczna, w wysokości 128,50 zł

Aby przeciwdziałać wyrejestrowywaniu odbiorników radiowych i telewizyjnych Krajowa Rada od 1 stycznia 2000 roku podwyższyła poziom ulg finansowych dla abonentów, którzy wniosą opłaty abonamentowe z góry.

6.3 Uchwałą nr 268/2000 z 30 maja 2000 roku w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych Krajowa Rada ustaliła następujące opłaty abonamentowe obowiązujące od dnia 1 stycznia 2001 roku:

- za używanie odbiornika radiofonicznego

- za używanie odbiornika telewizyjnego lub telewizyjnego i radiofonicznego

Powyższe wysokości opłat abonamentowych zostały wprowadzone w życie rozporządzeniem KRRiT z 27 czerwca 2000 roku. Zgodnie z przepisami rozporządzenia użytkownik odbiornika może jednorazowo uiścić opłatę za dowolną liczbę miesięcy w roku kalendarzowym do dnia 20 pierwszego miesiąca okresu rozliczeniowego. Użytkownik odbiornika ma również możliwość wniesienia opłat na poczet 2001 roku (z ulgą) w IV kwartale 2000 roku.

6.4 Przewodniczący KRRiT 7 lipca 2000 roku, przesłał Prezesowi Rady Ministrów projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, opracowany przez Krajową Radę.

Z uwagi na niewystarczającą skuteczność dotychczasowego systemu poboru opłat abonamentowych i wynikające stąd problemy finansowe nadawców publicznych, w projekcie dokonano zmiany szeregu przepisów w celu usprawnienia tego systemu.

Wprowadzono domniemanie, że osoba lub jednostka organizacyjna, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym odbiór programu, używa tego odbiornika (art. 48).

Jednocześnie przyjęto rozwiązanie, że wysokość miesięcznych opłat abonamentowych na następny rok kalendarzowy - ustalana w rozporządzeniu wydanym przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji - nie będzie mogła przekraczać w przypadku używania odbiornika radiofonicznego – 0,33% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (brutto) pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w gospodarce narodowej w pierwszym kwartale danego roku kalendarzowego, opublikowanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a w przypadku używania odbiornika telewizyjnego lub telewizyjnego i radiofonicznego 1% tego wynagrodzenia. Ustalenie takiego ograniczenia spełnia konstytucyjny wymóg określania obciążeń publicznych na podstawie przepisów ustawowych.

Jednym z istotniejszych rozwiązań w zakresie opłat abonamentowych jest rezygnacja z zasady rejestracji odbiorników radiofonicznych lub telewizyjnych. Domniemywa się bowiem, że w każdym gospodarstwie domowym używa się jednego odbiornika radiofonicznego oraz jednego odbiornika telewizyjnego, chyba że pełnoletni domownik złoży pisemne oświadczenie kierownikowi jednostki pobierającej opłaty abonamentowe, w którym stwierdzi, iż w gospodarstwie domowym i w pojeździe będącym jego własnością nie używa się ani odbiornika radiofonicznego, ani telewizyjnego. Oświadczenie to składane będzie - zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego - pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania i będzie uprawniało do przeprowadzenia kontroli wykonywania obowiązku uiszczania opłat abonamentowych.

Pozostawiono natomiast system rejestracji odbiorników rtv przez abonentów innych niż osoby fizyczne w jednym gospodarstwie domowym. Ww. abonenci uiszczają opłaty abonamentowe za każdy odbiornik radiofoniczny i telewizyjny, włącznie z odbiornikami używanymi w pojazdach będących w ich posiadaniu.

Dla lepszej skuteczności pobierania opłat abonamentowych i zaległości w tych opłatach wprowadzono do projektu nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji zapisy, które dają podstawę do stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Wpływy z opłat abonamentowych oraz odsetek ustawowych za zwłokę w ich uiszczaniu w całości przeznaczone są na działalność jednostek publicznej radiofonii i telewizji (art. 50).

Istotne znaczenie ma ustanowienie obowiązku, zgodnie z którym organy prowadzące ewidencję ludności oraz rejestry przedsiębiorstw, stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji itp. nieodpłatnie postawią do dyspozycji właściwych miejscowo jednostek pobierających opłaty abonamentowe dane zawarte w tych ewidencjach i rejestrach (art. 51). Powyższe dane, w tym dane osobowe, mogą być wykorzystywane wyłącznie w celu pobierania opłat abonamentowych oraz wykonywania kontroli obowiązku uiszczania opłat abonamentowych.

Operator sieci kablowej będzie zobowiązany do corocznego nieodpłatnego przedkładania Przewodniczącemu Krajowej Rady do dnia 31 stycznia wykazu abonentów sieci kablowej, korzystających z usługi rozpowszechniania i rozpowszechniania programów w dniu 31 grudnia roku poprzedniego.

6.5 Krajowa Rada uchwałami nr 493/99 z 30 czerwca 1999 roku, nr 795/99 i nr 796/99 z 21 grudnia 1999 roku dokonała podziału wpływów abonamentowych z opłat za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych prognozowanych na 2000 rok między spółki publicznej radiofonii i telewizji, w sposób następujący:

Uchwałą nr 721/99 z 2 grudnia 1999 roku KRRiT przyjęła algorytm rozdziału między spółki regionalnej radiofonii publicznej prognozowanych na 2000 rok wpływów z opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych.

6.6 Uchwałą 722/99 z 2 grudnia 1999 roku KRRiT dokonała podziału prognozowanych na 2000 rok wpływów abonamentowych na spółki radiofonii publicznej:

Uchwałą nr 798/99 z 21 grudnia 1999 roku na podstawie art. 30 ust. 6 ustawy KRRiT ustaliła na 2000 rok minimalny udział terenowych oddziałów TVP na 37,0% wpływów określonych dla całej spółki Telewizja Polska S.A., tj. 194 800 tys. zł, przeznaczoną na finansowanie programów regionalnych i w rozłącznej sieci “Dwójki”. Z pozostałej kwoty (331 800 tys. zł) przeznaczonych na finansowanie programów telewizyjnych ogólnopolskich TVP S.A. wydzielono kwotę 66 000 tys. zł na finansowanie udziału oddziałów terenowych na antenie ogólnopolskiej w celu zagwarantowania obecności audycji wyprodukowanych przez te oddziały na antenie ogólnokrajowej, co ilustruje poniższa tabela:

6.7 Uchwałą nr 723/98 z 2 grudnia 1999 roku KRRiT rozdzieliła środki prognozowane na 2000 rok z tytułu wpływów uzyskanych poza opłatami abonamentowymi, do których zaliczają się między innymi:

• odsetki za zwłokę w regulowaniu opłat abonamentowych przez abonentów,
• odsetki za nieterminowe przekazywanie wpływów abonamentowych przez Rejonowe Urzędy Poczty,
• wyegzekwowane kary za nie zarejestrowane odbiorniki rtv,
• odsetki z tytułu kapitalizacji wpływów abonamentowych gromadzonych na wyodrębnio-nym rachunku bankowym Krajowej Rady pomniejszone o koszty operacji bankowych.

6.8 Krajowa Rada podjęła następujące uchwały w sprawie ustalenia sposobu podziału wpływów uzyskanych poza opłatami abonamentowymi w okresie od 1 grudnia 1999 roku do 30 listopada 2000 roku:

6.9 Stosownie do postanowień art. 49 ust. 5 ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustaleń zawartych w umowie z 13 maja 1994 roku zawartej pomiędzy KRRiT a Pocztą Polską oraz w Aneksie Nr 7 z 30 grudnia 1999 roku do umowy, Rejonowe Urzędy Poczty w 2000 roku, po potrąceniu wynagrodzenia umownego dla jednostek Poczty Polskiej w wysokości 6,5% od zainkasowanych wpływów, przekazały na rachunek bankowy Krajowej Rady środki pieniężne z tytułu opłat abonamentowych w wysokości:

• udziałami procentowymi wynikającymi z uchwał KRRiT Nr 493/99, 722/99, 795/99, 796/99 oraz 485/2000,
• decyzją Przewodniczącego KRRiT z 22 grudnia 1999 roku w sprawie wcześniejszego przekazania z rachunku bankowego KRRiT - awansem w ramach planu rocznego na 2000 rok - środków finansowych spółce “Polskie Radio” S.A. (kwota 12 900 tys. zł) na finansowanie budowy i wyposażenia radiowego centrum nadawczego I programu Polskiego Radia w Solcu Kujawskim,
• decyzją Przewodniczącego KRRiT z 18 października 2000 roku zatwierdzającą “Sposób realizacji uchwały Nr 485/2000 z 17 października 2000 roku”,
• uchwałą KRRiT Nr 586/2000 z 20 grudnia 2000 roku w sprawie zmiany uchwały Nr 722/99 z 2 grudnia 1999 roku w sprawie podziału prognozowanych wpływów z opłat za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych w 2000 roku na spółki radiofonii publicznej,
• oraz uchwałą KRRiT Nr 27/2001 z 6 lutego 2001 roku w sprawie ustalenia sposobu podziału wpływów z opłat abonamentowych uzyskanych od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jako spłata zaległości za miesiące sierpień-grudzień 2000 roku.

W 2000 roku z zainkasowanej kwoty w wysokości 804 954,8 tys. zł Krajowa Rada przekazała do jednostek publicznej radiofonii i telewizji wpływy abonamentowe w wysokości 803 700,0 tys. zł. Kwota 1 254,8 tys. zł pozostała na rachunku bankowym KRRiT jako saldo na dzień 31 grudnia 2000 roku. Wpływy abonamentowe rozdysponowane pomiędzy jednostki publicznej radiofonii i telewizji stanowią 90,25% w stosunku do przyjętych prognoz. Niewykonanie wpływów do planu zatwierdzonego uchwałami KRRiT Nr 493/99 i 796/99 wynosi 9,75%, to jest 86 800 tys. zł.

• braku egzekucji administracyjnej wobec abonentów zalegających z opłatami lub wnoszących opłaty abonamentowe z opóźnieniem,
• obniżeniu się stanu abonentów posiadających zarejestrowane odbiorniki rtv na dzień 31 grudnia 1999 roku w porównaniu do stanu z dnia 31 grudnia 1998 roku (o 1,2 % abonentów wyłącznie radiowych i o 0,8% abonentów radiowo-telewizyjnych),
• wzroście stanu abonentów uprawnionych do zwolnienia z opłat abonamentowych na dzień 31 grudnia 1999 roku w porównaniu do stanu z dnia 31 grudnia 1998 roku (o 1,3 % abonentów wyłącznie radiowych i o 1,2% abonentów radiowo-telewizyjnych),
• obniżeniu się stanu abonentów płacących abonament rtv na dzień 31 grudnia 1999 roku w porównaniu do stanu z dnia 31 grudnia 1998 roku (o 16,6% abonentów wyłącznie radiowych i o 2,4% abonentów radiowo-telewizyjnych),
• zaleganiu abonentów posiadających zarejestrowane odbiorniki rtv z wnoszeniem opłat abonamentowych na bieżąco,
• zmniejszeniu się stanu kombatantów, za których ulgi w opłatach abonamentowych refundowane są przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych z Państwowego Funduszu Kombatantów z 281,1 tys. osób w pierwszym półroczu i z 269,4 tys. osób w drugim półroczu 1999 roku odpowiednio do 260,2 tys. osób w pierwszym półroczu i 257,3 tys. osób w drugim półroczu 2000 roku,
• brakiem uregulowania przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych należności z tytułu refundacji ulg w opłatach rtv za okres sierpień-grudzień 2000 roku. W ramach 9,75% ubytku wpływów abonamentowych przekazanych do spółek publicznej radiofonii i telewizji 1,55% stanowi niedobór spowodowany nieuregulowaniem należności przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. W związku z tym Krajowa Rada w 2000 roku nie przekazała nadawcom publicznym kwoty 13 802,0 tys. zł (1 254,8 tys. zł saldo na dzień 31 grudnia 2000 roku plus 12 547,2 tys. zł należności Urzędu, które wpłyną na rachunek bankowy KRRiT w I półroczu 2001 roku).

Naprawienie tej sytuacji związane jest z nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji w części dotyczącej systemu poboru opłat abonamentowych. Inicjatywy legislacyjne w tym zakresie zostały przedstawione w punkcie 6.4.

6.10 Przekazywanie środków pieniężnych uzyskanych poza opłatami abonamentowych, które zgodnie z uchwałą KRRiT 723/99 przeznaczono w całości na finansowanie inwestycji rozwojowych spółek radiofonii publicznej, następowało z rachunku bankowego KRRiT w cyklu miesięcznym zgodnie z:

6.11 W 2000 roku Krajowa Rada przekazała do jednostek publicznej radiofonii i telewizji z wpływów z opłat abonamentowych i z opłat uzyskanych poza opłatami abonamentowymi środki pieniężne w łącznej wysokości 815 810,7 tys. zł, z tego dla poszczególnych spółek:

6.12 Rozliczenie sposobu wykorzystania przez “Telewizję Polską” S.A. w Warszawie wpływów abonamentowych uzyskanych z rachunku bankowego KRRiT w 2000 roku, w porównaniu do 1999 roku przedstawia się jak niżej:

6.13 W 2000 roku z rachunku bankowego KRRiT (wpływy abonamentowe oraz wpływy pozaabonamentowe) na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych jednostek publicznej radiofonii przekazano środki w łącznej wysokości 26 410,7 tys. zł (15 000,0 tys. zł z wpływów abonamentowych oraz 11 410,7 tys. zł z wpływów pozaabonamentowych), co stanowiło 7,74% łącznej kwoty środków przekazanych tym jednostkom z ww. rachunku (341 144,5 tys. zł). Środki te zostały przekazane poszczególnym jednostkom radiofonii publicznej następująco:

w tys. zł

6.14 Krajowa Rada uchwałą nr 369/2000 z 29 czerwca 2000 roku ustaliła sposób podziału na spółki publicznej radiofonii i telewizji wpływów abonamentowych z opłat za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych planowanych na 2001 rok w sposób następujący:

W ramach środków określonych dla “Telewizji Polskiej” S.A. w 2001 roku Krajowa Rada uchwałą 369/2000 z 29 czerwca 2000 roku i uchwałą 14/2001 z 25 stycznia 2001 roku w sprawie zmiany uchwały Nr 369/2000 z 29 czerwca 2000 roku określiła minimalną kwotę w planowanych wpływach abonamentowych przeznaczoną na finansowanie programów regionalnych i w rozłącznej sieci “Dwójki” w wysokości 200,0 mln zł oraz minimalną kwotę wpływów abonamentowych na finansowanie programów tworzonych przez oddziały terenowe do rozpowszechniania w programie ogólnokrajowym w wysokości 100,0 mln zł.

• Nr 574/2000 z 13 grudnia 2000 roku w sprawie algorytmu rozdziału między spółki regionalnej radiofonii publicznej prognozowanych wpływów z opłat za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych,
• Nr 575/2000 z 13 grudnia 2000 roku w sprawie podziału prognozowanych wpływów z opłat za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych w 2001 roku na spółki publicznej radiofonii.

6.15 Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji uchwałą Nr 585/2000 z 13 grudnia 2000 roku w sprawie ustalenia sposobu podziału wpływów uzyskanych poza opłatami abonamentowymi w okresie od 1 grudnia 2000 roku do 30 listopada 2001 roku dokonała następującego rozdziału środków na poszczególne spółki radiofonii publicznej.

6.16 Ponadto Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji podjęła uchwałę Nr 27/2001 z 6 lutego 2001 roku w sprawie ustalenia sposobu podziału wpływów z opłat abonamentowych uzyskanych od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jako spłata zaległości za miesiąc sierpień-grudzień 2000 roku, zapewniającą w 2001 roku dodatkowe środki z rachunku bankowego KRRiT następującym spółkom:

6.17 Na mocy ustawy z 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego kwoty wynikające ze zwolnienia kombatantów od opłat abonamentowych rtv podlegają refundacji przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z Państwowego Funduszu Kombatantów.

Ponieważ Urząd ds. Kombatantów nie posiadał (i w dalszym ciągu nie posiada) bazy danych kombatantów, którym w latach 1992-1994 wydał nowe dokumenty w ramach wymiany legitymacji dawnego ZBOWiD, w rozporządzeniach KRRiT umieszczano zapis zobowiązujący kombatantów do corocznego zgłaszania się w urzędzie pocztowym w celu potwierdzenia swych uprawnień do zwolnienia od opłat abonamentowych rtv. W latach 1995-1997 urzędy pocztowe, realizując postanowienia rozporządzeń Krajowej Rady, przeprowadzały przeglądy osób uprawnionych do korzystania z ulg w opłatach rtv podlegających refundacji z Państwowego Funduszu Kombatantów. Krajowa Rada sfinansowała przeprowadzenie tej akcji w postaci podniesienia w latach 1995-1996 wskaźnika prowizji dla jednostek Poczty Polskiej z 6,8% do 7,0% od zainkasowanych opłat abonamentowych rtv.

W celu usprawnienia rozliczeń 17 grudnia 1996 roku przyjęto, że ulgi refundowane z Państwowego Funduszu Kombatantów będą rozliczone w systemie ryczałtowym. Podstawą refundacji miała być liczba osób, które potwierdziły w urzędach pocztowych swe uprawnienia do zwolnienia od opłat rtv.

W związku z trudnościami w ustalaniu podstawy rozliczeń ryczałtowych Krajowa Rada zaproponowała, by począwszy od 1999 roku jako podstawę do wzajemnych rozliczeń przyjąć liczbę kombatantów, za których Urząd refunduje opłaty rtv z PFK, ujętą w projekcie budżetu zgłaszanym przez Urząd do Ministerstwa Finansów. W projektach budżetu Urząd wykazywał następującą liczbę kombatantów, na którą otrzymywał dotację z Ministerstwa Finansów:

Po wielomiesięcznych negocjacjach, 14 października 1999 roku, pomiędzy Krajową Radą a Urzędem ds. Kombatantów zostało zawarte Porozumienie w sprawie sposobu ustalania ryczałtowej liczby osób stanowiącej podstawę refundacji z Państwowego Funduszu Kombatantów, zwolnień w opłatach abonamentowych rtv udzielonych na podstawie art. 20 ust. 2 pkt. 2, ust. 3 oraz art. 20 ust.2 ustawy z 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz trybu dokonywania wzajemnych rozliczeń z tego tytułu.

• naturalne ubytki środowiska wykazane przez ZUS w proporcji do liczby osób stanowiącej podstawę refundacji w okresie poprzednim,
• osoby, które ukończyły 75 lat i osoby, które uzyskały inwalidztwo,

Uregulowania te zostały zaproponowane przez Urząd ds. Kombatantów. Krajowa Rada przedstawiała inny sposób naliczania ryczałtu. W trwających od listopada 1998 roku negocjacjach, z uwagi na wiążące terminy rozliczeń z Pocztą Polską, Krajowa Rada podpisując treść Porozumienia, zmuszona była do kompromisu.

Urząd ds. Kombatantów przysłał 2 października 2000 roku Aneks Nr 2 do Porozumienia z 14 października 1999 roku. W Aneksie nieprawidłowo wyliczono liczbę osób stanowiących podstawę refundacji. Urząd ds. Kombatantów w swych wyliczeniach z liczby ryczałtów energetycznych, wypłacanych inwalidom wojennym, wojskowym i kombatantom oraz członkom ich rodzin – wbrew postanowieniom Porozumienia - wyłączył ryczałty wypłacane żołnierzom-górnikom i członkom ich rodzin. W związku z tym liczba osób otrzymujących ryczałt energetyczny z 784 650 (zgodnie z “Zestawieniem świadczeń wypłaconych inwalidom wojennym, wojskowym i kombatantom oraz członkom ich rodzin w okresie I – VI 2000 roku” sporządzonym przez ZUS) zmniejszyła się do 759 162.

Wyłączenie z grupy osób uprawnionych do otrzymywania ryczałtów energetycznych żołnierzy-górników i członków ich rodzin wymagało zmiany zapisów Porozumienia z 4 października 1999 roku. Nowe Porozumienie w sprawie sposobu ustalania ryczałtowej liczby osób stanowiącej podstawę refundacji z Państwowego Funduszu Kombatantów pomiędzy Urzędem ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych i Krajową Radą Radiofonii i Telewizji podpisano 16 stycznia 2001 roku.

Zgodnie z treścią nowego Porozumienia Urząd ds. Kombatantów w II półroczu 2000 roku zamiast za 266 000 osób ma refundować zwolnienia od opłat rtv tylko za 257 300 osób. Powyższa różnica w ryczałtowej liczbie osób stanowiącej postawę do wzajemnych rozliczeń spowodowała skutki finansowe w kwocie 600 300 zł, wg następującego wyliczenia: 266 000 osób x 11,50 zł x 6 miesięcy – 257 300 osób x 11,50 zł x 6 miesięcy = 18 354 000 zł – 17 753 700 zł = 600 300 zł.

Zgodnie z treścią Porozumienia z 14 października 1999 roku płatności z tytułu refundacji opłat abonamentowych są dokonywane za pośrednictwem Dyrekcji Okręgu Poczty na podstawie miesięcznych rachunków uproszczonych w terminie 14 dni od daty ich otrzymania.

Mimo terminowego przesyłania przez Dyrekcje Okręgu Poczty rachunków uproszczonych Urząd ds. Kombatantów od czerwca 2000 roku nie przestrzegał ustalonych terminów regulowania płatności z tytułu refundacji ulg w opłatach rtv. W grudniu 2000 roku na rachunek bankowy Krajowej Rady wpłynęła jedynie kwota 1 254,8 tys. zł z pięciu Dyrekcji Okręgu Poczty (Katowice, Lublin, Łódź, Olsztyn, Szczecin), która pozostała na rachunku bankowym KRRiT jako saldo na 31 grudnia 2000 roku. W 2000 roku na rachunek bankowy Krajowej Rady nie wpłynęła kwota 12 547,2 tys. zł z tytułu nieuregulowania przez Urząd ds. Kombatantów należności za miesiące sierpień-grudzień 2000 roku. W związku z powyższym w 2000 roku Krajowa Rada nie przekazała nadawcom publicznym kwoty w wysokości 13 802,0 tys. zł (tj. 1 254,8 tys. zł plus 12 547,2 tys. zł).

Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że w ustawie budżetowej na rok 2000 nie ma rezerw celowych, z których można byłoby zwiększyć zaplanowaną w ustawie budżetowej dotację dla Państwowego Funduszu Kombatantów.

Problemy finansowe w Państwowym Funduszu Kombatantów wynikają z błędów Urzędu w sposobie opracowywania wystąpień do Ministerstwa Finansów o dotację budżetową. Przy ustalaniu wydatków na 2001 rok Urząd przyjął wysokość opłaty abonamentowej na poziomie 11,50 zł podczas, gdy Krajowa Rada ustaliła ją na poziomie 12,60 zł.

Przewodniczący KRRiT 13 grudnia 2000 roku, przedstawiając nieprawidłowości w sposobie opracowywania przez Urząd ds. Kombatantów zapotrzebowania na środki finansowe dla Funduszu, zwrócił się do Kierownika Urzędu z prośbą, by rozważył możliwości wprowadzenia stosownej korekty do wystąpienia Urzędu o dotację budżetową na 2001 rok tak, aby w przyszłym roku Urząd ds. Kombatantów na bieżąco regulował wszystkie należności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

O rozważenie możliwości wprowadzenia korekty do projektu ustawy budżetowej na 2001 rok w części: Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, polegającej na zwiększeniu dotacji budżetowej przeznaczonej na refundację zwolnień od opłat abonamentowych za używanie odbiorników rtv o kwotę ok. 20 300 tys. zł (tj. 17 000 tys. zł zobowiązania Urzędu przechodzące na 2001 rok z 2000 roku oraz 3 300 tys. zł z tytułu niedoszacowania wydatków w 2001 roku) Przewodniczący KRRiT zwrócił się z prośbą do Przewodniczącego Sejmowej Komisji Polityki Społecznej oraz do Przewodniczącego Sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Pisma te pozostały bez odpowiedzi.

6.18 Na podstawie art. 51 ustawy o radiofonii i telewizji kontrolę wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych sprawuje Minister Łączności. Jednostką organizacyjną Ministra Łączności uprawnioną do przeprowadzania kontroli wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych - na podstawie rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 16 lipca 1993 roku w sprawie kontroli wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych jest państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej “Poczta Polska”. Kontroli dokonują upoważnieni pracownicy rejonowych urzędów poczty.

Z tabeli wynika, że w praktyce Rejonowe Urzędy Poczty nie wywiązują się z ustawowego obowiązku przeprowadzania kontroli wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych.

• 1994 rok - 119
• 1995 rok - 61
• 1996 rok - 21
• 1997 rok - 64
• 1998 rok - 56
• 1999 rok - 55
• 2000 rok - 32

Przewodniczący KRRiT, 25 maja 2000 roku w piśmie do Dyrektora Generalnego Poczty Polskiej zaproponował ustalenie na 2001 rok wskaźnika prowizji w wysokości 6,1% od pobranych opłat abonamentowych (brutto) oraz odsetek ustawowych wniesionych przez abonentów. W piśmie przedstawiono szczegółowe uzasadnienie ekonomiczne zapropono-wanej wysokości wskaźnika prowizji.

Centralny Zarząd Poczty Polskiej nie udzielił odpowiedzi. Krajowa Rada 29 czerwca 2000 roku podejmując uchwałę Nr 369/2000 w sprawie określenia sposobu podziału wpływów abonamentowych za używanie odbiorników rtv w 2001 roku między jednostki publicznej radiofonii i telewizji, przyjęła wskaźnik prowizji dla jednostek Poczty Polskiej na 2001 rok w wysokości 6,5% od pobranych wpływów abonamentowych i odsetek ustawowych za zwłokę – tj. zgodnie z podpisanym 30 grudnia 1999 roku Aneksem nr 7 do Umowy z 13 maja 1993 roku.

W piśmie z 24 listopada 2000 roku Dyrektor Generalny Poczty Polskiej poinformował, że zaproponowany przez KRRiT wskaźnik wynagrodzenia umownego na 2001 rok w wysokości 6,1% jest dla Poczty Polskiej nie do przyjęcia. Zaproponował, by wskaźnik prowizji został ustalony na poziomie 7% od zainkasowanych wpływów brutto. Zwiększenie wskaźnika prowizji o 0,5% tj. z 6,5% w roku 2000 do 7% w roku 2001 nie zostało poparte ani analizą ekonomiczną przychodów i kosztów świadczonej usługi radiofonicznej, ani uzasadnieniem natury merytorycznej wskazującym na zwiększenie zakresu świadczonej usługi.

Trudności w uzgodnieniach pomiędzy Pocztą Polską i Krajową Radą dotyczące poziomu wskaźnika prowizji za świadczoną usługę radiofoniczną trwają od 1997 roku, tj. od czasu, gdy Centralny Zarząd Poczty Polskiej konsekwentnie odmawia przedstawiania Krajowej Radzie kalkulacji ekonomiczno-finansowych przychodów i kosztów związanych z realizacją usługi radiofonicznej.

6.19 W związku z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Finansów z 22 grudnia 1999 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym wiele przedsiębiorstw i instytucji zwracało się do Biura KRRiT z prośbą o wystawienie faktury VAT z tytułu wniesienia opłaty abonamentowej za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych.

Przewodniczący KRRiT zwrócił się też do Przewodniczącego Sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu z prośbą o uwzględnienie kwestii obowiązku wystawiania faktur VAT w zakresie opłat abonamentowych rtv podczas rozpatrywania odpowiedzi Ministra Łączności na dezyderat nr 20 Komisji. Komisja Kultury i Środków Przekazu 31 stycznia 2001 roku zobowiązała Ministra Finansów do pilnego zajęcia stanowiska w tej sprawie.

W piśmie z 1 marca 2001 roku skierowanym do Przewodniczącego Krajowej Rady Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów poinformował, że przepisy o podatku dochodowym nie nakazują stosowania specjalnego rodzaju dokumentacji księgowej dla wydatków związanych z opłacaniem abonamentu rtv, sankcjonują natomiast wymogi stawiane dla dowodów księgowych, zawarte w ustawie z 29 września 1994 roku o rachunkowości. Elementy, które co najmniej powinien zawierać prawidłowy dowód księgowy określone są w art. 21 ust. 1 pkt 1-7 ustawy o rachunkowości. Książeczki radiofoniczne zawierające dowody wpłaty mogą stanowić dostateczną dokumentację stwierdzającą ewentualnie poniesione koszty uzyskania przychodu w świetle przepisów powołanej ustawy o rachunkowości. W przypadku kiedy jednostka gospodarcza dokonuje wpłaty za zarejestrowany odbiornik radiowy lub telewizyjny na specjalne konto Poczty Polskiej poprzez bank, fakt posiadania książeczki radiofonicznej potwierdzającej rejestrację odbiorników oraz bankowy dokument potwierdzający dokonanie przelewu, mogą stanowić łącznie dokument wystarczający dla potrzeb prowadzenia ewidencji kosztów uzyskania przychodu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów nie odniósł się jednak do przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 22 grudnia 1999 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Krajowa Rada w dalszym ciągu nie posiada jednoznacznego stanowiska Ministerstwa Finansów, czy przepisy ww. ustawy dotyczą opłat abonamentowych.

Krajowa Rada przygotowała projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji w części dotyczącej sposobu pobierania abonamentu oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w rozdziale dotyczącym kosztów uzyskania przychodu. Celem tej nowelizacji jest uzależnienie możliwości zaliczenia przez osobę prawną odbiornika radiowego lub telewizyjnego do kosztów uzyskania przychodu od wcześniejszej rejestracji zgodnie z ustawą o radiofonii i telewizji. Propozycje nowelizacji w tym zakresie zostały skierowane zarówno do Prezesa Rady Ministrów, jak i przewodniczących sejmowej i senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu.

6.20 Przewodniczący KRRiT 20 grudnia 1999 roku, zwrócił się do Prezesa Najwyższej Izby Kontroli oraz do Prezesa Krajowej Izby Biegłych Rewidentów z prośbą o wsparcie działań zmierzających do zahamowania spadku wpływów z tytułu opłat za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych.

Przewodniczący KRRiT prosił Prezesów NIK i KIBR o rozważenie propozycji, by NIK i biegli rewidenci przy corocznych kontrolach dokonywanych w jednostkach zaliczanych do finansów publicznych i w jednostkach organizacyjnych sprawdzali, czy wszystkie posiadane przez jednostki odbiorniki radiowe i telewizyjne są zarejestrowane oraz czy opłaty za ich używanie wnoszone są terminowo. W przypadku stwierdzenia używania przez jednostki nie zarejestrowanych odbiorników, zalecenie rejestracji odbiorników zostało zawarte we wnioskach pokontrolnych.

W odpowiedzi na wystąpienie Przewodniczącego KRRiT Dyrektor Departamentu Kontroli Doraźnych Najwyższej Izby Kontroli, działający z upoważnienia Prezesa NIK, pismem z 29 lutego 2000 roku poinformował, że propozycje Krajowej Rady są przedmiotem badania w Departamencie Kontroli Doraźnych. O podjętych w tej sprawie ustaleniach Przewodniczący KRRiT zostanie powiadomiony. Do chwili obecnej do Krajowej Rady nie wpłynęła odpowiedź w tej sprawie.

6.21 W 2000 roku do Krajowej Rady wpłynęło 10 622 listy w sprawie opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych od 8 205 osób, co oznacza wzrost liczby otrzymanej korespondencji o 44,3% w porównaniu do 1999 roku.

6.22 W związku z przepisem art. 48 ust. 3 ustawy o radiofonii i telewizji Krajowa Rada korygowała swoje postanowienia dotyczące zasad umarzania i rozkładania na raty zaległości w opłatach abonamentowych zawartych w rozporządzeniu KRRiT z 27 czerwca 1996 roku w sprawie opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych.

W 2000 roku odbyło się 9 posiedzeń tej Komisji, na których rozpatrzono 4 389 wniosków (z tego 254 wnioski, które wpłynęły do Krajowej Rady w 1999 roku).

Skutki finansowe 49 uchwał Krajowej Rady przyjętych w 2000 roku w sprawie umorzenia zaległości w płatnościach abonamentowych i odsetek ustawowych opiewały na łączną kwotę 1 017 816,69 zł, a na raty rozłożono zaległości w łącznej kwocie 241 446,15 zł.

Z informacji uzyskanych do końca lutego br. z Rejonowych Urzędów Poczty wynika, że abonenci, którym Krajowa Rada w 2000 roku rozłożyła na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych rtv, do końca ubiegłego roku wpłacili środki w łącznej wysokości 74 972,33 tys. zł, to jest ok. 30,5% należnej kwoty.

W 2000 roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji umorzyła na podstawie §§ 7 i 8 rozporządzenia KRRiT zaległości w opłatach abonamentowych abonentów-dłużników na łączną kwotę 1 847 094,95 zł

6.23 Stan abonentów używających zarejestrowane odbiorniki radiofoniczne i telewizyjne - na dzień 31 grudnia 2000 roku (według danych uzyskanych z Centralnego Zarządu Poczty Polskiej ) przedstawia się następująco:

• abonenci radiowi 9 319 178

• abonenci telewizyjni 9 068 989

(abonenci używający telewizor, bądź odbiornik radiowy i telewizor)

• abonenci radiowi 9 460 778
• abonenci telewizyjni 9 187 125

W 2000 roku w porównaniu do 1999 roku nastąpił spadek ogólnego stanu zarejestrowanych abonentów radiowych o 141 600, czyli o 1,5 % oraz spadek ogólnego stanu abonentów telewizyjnych o 118 136, czyli o 1,3%.

Jak z powyższych danych wynika, w 2000 roku w porównaniu do 1999 roku zaobserwowano znaczny wzrost liczby abonentów, którzy skorzystali ze zwolnień z opłat za abonament rtv na mocy obowiązujących przepisów. Podobne zjawisko wystąpiło również i w latach ubiegłych. Wśród abonentów używających zarejestrowane odbiorniki telewizyjne (lub telewizyjne i radiofoniczne) wzrost ten w 2000 roku był duży, bo 104 752 abonentów, tj. o 5,3 %.

W przypadku prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego z osobą słabo słyszącą i niedowidzącą, inwalidą I grupy, osobą która ukończyła 75 rok życia lub posiada uprawnienia kombatanckie – abonenci dokonują przerejestrowania odbiorników na uprawnionego do zwolnienia od opłat abonenta.

Jednocześnie należy podkreślić, że osoby zwolnione od uiszczania opłat za używanie odbiorników radiofonicznych bądź telewizyjnych nie są zwolnione od obowiązku rejestrowania użytkowanych odbiorników.

Grupa zarejestrowanych abonentów zwolnionych od wnoszenia opłat w 1994 roku stanowiła 11,7 % abonentów radiowych ogółem, w 1995 roku 14,7 %, w 1996 roku 17,2 %, w 1997 roku 19,3 %, w 1998 roku 20,5 %, w 1999 roku już 21,8%, a w 2000 roku aż 23,3%.

Kombatanci, mimo iż są zwolnieni od opłat za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (na mocy przepisów o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego), zaliczani są do grupy abonentów uiszczających opłaty rtv, gdyż Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych refunduje Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji środki finansowe z tego tytułu. Jednakże w przypadku, gdy abonent-kombatant ukończy 75 rok życia, bądź zostanie zaliczony ze względu na stan zdrowia do inwalidów I grupy, wówczas zaliczony zostanie do grupy abonentów zwolnionych z opłat rtv, a Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nie refunduje już KRRiT ubytku wpływów.

Spis treści, poprzednia część druku, następna część druku