Spis treści, poprzednia część druku, następna część druku

1. Polskie Radio S.A.

Polskie Radio S.A., podobnie jak w latach poprzednich, nadawało w 2000 roku cztery programy ogólnokrajowe: Program 1, 2, 3 i Radio BIS, oraz program dla zagranicy - Radio Polonia. Transmitowało także regularnie obrady Sejmu w ramach tzw. Studia Parlamentarnego, emitowanego na odrębnej częstotliwości 198 kHz.

Istotna, korzystna zmiana nastąpiła w 2000 roku w warunkach emisji Programu 2 i Radia BIS. Po trzech latach perturbacji i nadawania na wspólnej antenie (Radio BIS - w pierwszej połowie dnia, Program 2 - w drugiej), od września 2000 roku ponownie każdy z programów emitowany jest na oddzielnych częstotliwościach. Pozwoliło to przywrócić pierwotny dzienny czas emisji Radia BIS i wydłużyć dzienny czas emisji Dwójki, co planowano od dawna. Obecnie, tj. od 1 września 2000 roku, Program 2 Polskiego Radia, podobnie jak Programy 1 i 3, nadawany jest przez całą dobę, Radio BIS - przez 18 godz. na dobę.

Dla odbiorców w kraju Polskie Radio S.A. nadało w ubiegłym roku 29 337 godz. programu: w czterech programach ogólnokrajowych łącznie 28 636 godzin (w skali roku średnio 78,2 godz. dziennie) i 701 godzin bezpośrednich transmisji obrad Sejmu i relacji z obrad Senatu. Podane liczby nie uwzględniają równoległej emisji programów PR S.A. na dodatkowych częstotliwościach. W 2000 roku wymiar takich retransmisji był niewielki - wyniósł łącznie 3449 godzin i dotyczył tylko Programu 3 i Radia BIS, którego emisja na UKF była okresowo uzupełniana (w dniach, w których nie było obrad Sejmu) emisją na falach długich, na częstotliwości 198 kHz, dzielonej ze Studiem Parlamentarnym.

Radio Polonia - Program dla Zagranicy nadało w 2000 roku 10 747 godzin programu, z czego dwie trzecie, tj. 7146 godzin (średnio 19,5 godz. na dobę) stanowił program premierowy, jedną trzecią (średnio 10 godz. na dobę) - powtórzenia i retransmisje audycji na innych częstotliwościach i w innych pasmach czasowych. Program był tworzony i nadawany w 10 językach: po polsku, po angielsku i w esperanto oraz w językach naszych sąsiadów: rosyjskim, ukraińskim, białoruskim, litewskim, czeskim, słowackim i niemieckim.

• Informacyjna Agencja Radiowa, przygotowująca informacje i materiały (tekstowe i dźwiękowe: relacje, wypowiedzi, korespondencje itd.) wykorzystywane przez wszystkie programy Polskiego Radia, a także przez rozgłośnie regionalne radia publicznego i media polonijne; IAR opracowuje ponadto gotowe serwisy informacyjne dla Programu 2, 5 i dla Radia BIS (w 2000 roku łącznie ok. 114 tys. informacji),
• Studio Reportażu i Dokumentu, tworzące audycje dla Programu 1, 3 i Radia BIS, nadawane także w rozgłośniach regionalnych (w 2000 roku łącznie 141 godz. reportażu i dokumentu),
• Teatr Polskiego Radia, nagrywający słuchowiska i spektakle Teatru PR we współpracy ze wszystkimi redakcjami literackimi PR, organizujący konkursy i przeglądy słuchowisk radiowych itp. (w 2000 roku 835 godz. nagrań audycji),
• Dyrekcja Nagrań i Koncertów PR, realizująca nagrania orkiestr i chóru Polskiego Radia, organizująca i nagrywająca koncerty w studiach koncertowych Polskiego Radia, rejestrująca konkursy, festiwale i koncerty muzyki poważnej i rozrywkowej, realizująca eksperymentalne formy radiowe (w 2000 roku 858 godz. nagrań, w tym 735 nadanych w programach Polskiego Radia, pozostałe dla odbiorców zewnętrznych),
• Radiowe Centrum Kultury Ludowej, które tworzy i gromadzi nagrania dokumentujące polską kulturę ludową oraz folklor innych krajów i kultur i przygotowuje audycje dla Programów 1, 2 i Radia BIS (w 2000 roku 426 godz. audycji),
• Naczelna Redakcja Programów Katolickich, przygotowująca audycje religijne dla wszystkich programów ogólnokrajowych Polskiego Radia (w 2000 roku łącznie 280 godz. audycji),
• Archiwum Polskiego Radia, tworzące i gromadzące zbiory najcenniejszych audycji.

Wszystkie wytworzone w 2000 roku audycje zostały na bieżąco wyemitowane.

Polskie Radio utrzymywało też, podobnie jak w poprzednich latach, działalność trzech orkiestr radiowych: Narodowej Orkiestry Symfonicznej PR, Polskiej Orkiestry Radiowej w Warszawie i Orkiestry Kameralnej PR "Amadeus" w Poznaniu, oraz Chóru Polskiego Radia w Krakowie. Wzięły one w 2000 roku udział w licznych koncertach i festiwalach, kontynuowały także nagrania muzyki poważnej i rozrywkowej, na płytach i w postaci nagrań archiwalnych (w 2000 roku 90 godz. nagrań).

Program wytworzony i nadany w 2000 roku przez specjalistyczne komórki Polskiego Radia

• Wybory prezydenckie - łącznie 54 godziny audycji, z czego 35 godzin zajęły nieodpłatne audycje Komitetów Wyborczych (łącznie 728 audycji), a pozostałe 19 godzin wypełniły audycje własne PR S.A., przygotowane przez Program 1, 3, 5 i Radio BIS, poświęcone prezentacji kandydatów, wyjaśnieniu ordynacji wyborczej i zasad głosowania oraz omówieniu modeli prezydentury w różnych państwach europejskich. Radio Polonia (Program 5) relacjonowało przebieg wyborów za granicą, przedstawiło także komentarze polityków zachodnioeuropejskich po wyborach,
• Igrzyska Olimpijskie w Sydney - łącznie 180 godz. audycji w Programach 1 i 3: bezpośrednie transmisje, relacje, kronika poszczególnych dni olimpiady,
• Obchody Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa - łącznie 64 godziny audycji: transmisji i relacji z wybranych uroczystości religijnych, politycznych i kulturalnych wiążących się z Jubileuszem oraz specjalnych audycji poświęconych przemianom i kondycji chrześcijaństwa, nadanych w poszczególnych programach Polskiego Radia. Nadano transmisje (retransmisje) z następujących wydarzeń: uroczystość przyjęcia przez Kościoły chrześcijańskie deklaracji wzajemnego uznania Chrztu, obchody 1000 rocznicy Zjazdu Gnieźnieńskiego z udziałem prezydentów Europy Środkowej i legata papieskiego, uroczyste posiedzenie Sejmu, Sesja na Zamku Królewskim w Warszawie i uroczystości w Watykanie związane z 80 rocznicą urodzin Papieża, Msza św. Jubileuszowa w Gnieźnie z udziałem Episkopatu oraz parlamentarzystów i władz państwowych, Narodowa Pielgrzymka Polaków do Rzymu, XV Światowe Dni Młodzieży w Rzymie. Relacjonowano wizytę w Polsce Patriarchy Konstantynopola Bartłomieja I oraz pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Ziemi Świętej, Fatimy i Egiptu, modlitwę o pokój przedstawicieli wielkich religii świata na Majdanku, obrady Międzynarodowego Kongresu Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie, spotkanie młodzieży na Polach Lednickich i inne uroczystości. W programach 1, 2 i Radiu BIS nadano specjalne audycje poświęcone Jubileuszowi,
• Obchody 20-lecia powstania "Solidarności" w Gdańsku (liczne relacje, transmisja z centralnych uroczystości) i Kongres Kultury Polskiej w Warszawie,
• Rok Jan Sebastiana Bacha dla uczczenia 250 rocznicy śmierci i IV Festiwal Muzyczny Polskiego Radia - "Bach Tysiąclecia", oraz XIII Międzynarodowy Konkurs Chopinowski,
• Rok Reymontowski,
• Światowa Wystawa EXPO 2000 w Hanowerze, z której nadano m.in. retransmisję koncertu zawierającego prawykonanie Kantaty Mikołaja Góreckiego oraz Międzynarodowe Targi Książki "Frankfurt 2000",
• 75-lecie powstania Polskiego Radia.

Radio BIS ma profil edukacyjno-publicystyczny. Zgodnie ze swymi założeniami, obok audycji edukacyjnych i publicystycznych nadaje także w dużym wymiarze audycje adresowane do dzieci i młodzieży. Niemal nie nadaje reklam.

Tab. 1. Struktura gatunkowa ogólnokrajowych programów PR S.A. w 2000 roku

Audycje edukacyjne i poradnicze zajęły blisko 6 procent łącznego czasu emisji czterech programów Polskiego Radia. Na średnią tę złożył się bardzo wysoki udział tej kategorii audycji w programie Radia BIS, w mniejszym stopniu - w Programie 1. Program 2 nie nadawał wcale, a Program 3 nadawał bardzo niewiele audycji edukacyjno-poradniczych.

Audycje literackie i formy udramatyzowane, audycje rozrywkowe (słowne i słowno-muzyczne) oraz audycje sportowe zajęły w łącznym czasie emisji czterech programów PR podobną ilość czasu - ok. 3 procent. Udział audycji sportowych wzrósł w porównaniu z 1999 rokiem dwukrotnie, co wiąże się z mającym miejsce w ubiegłym roku wielkim wydarzeniem sportowym, jakim była Olimpiada w Sydney. Audycje poświęcone sportowi zajmowały najwięcej miejsca w Programie 1, nie nadawały ich natomiast w ogóle Dwójka i Radio BIS.

Muzyka zajęła w 2000 roku mniej niż połowę czasu łącznej emisji programów ogólnopolskich Polskiego Radia (47%). Na poszczególnych antenach udział muzyki był bardzo zróżnicowany. Niewiele czasu - nie więcej niż jedną trzecią programu - poświęciły na nią Program 1 i Radio BIS. W Programie 3 muzyka stanowiła natomiast ponad połowę programu, w muzyczno-literackim Programie 2 - ponad trzy czwarte.

Specjalny komentarz należy poświęcić zawartości w 2000 roku Programu 2 i Radia BIS. Programy te, jak to już powiedziano wcześniej, od września ubiegłego roku zaczęły być ponownie nadawane w pełnym wymiarze godzin. Można więc było oczekiwać, że wraz z wydłużeniem czasu emisji powrócą na antenę te audycje, na które wcześniej brakowało miejsca.

Porównanie struktury gatunkowej Programu 2 i Radia BIS w okresie do września ub. roku, czyli przy emisji w niepełnym wymiarze godzin, z okresem po rozdzieleniu obu anten pokazuje, że od września ub. roku w obu programach wzrósł udział publicystyki - w Programie 2 aż dwukrotnie - zmniejszył się natomiast relatywnie udział tych audycji, które stanowią o specyfice i profilu każdego z programów. I tak, w Programie 2 zmalał (o 8 punktów procentowych) udział muzyki, zmniejszył się także nieco udział audycji literackich (por. Tab. 1 powyżej). W Radiu BIS obniżył się nieco udział audycji edukacyjno-poradniczych, a także muzyki (o 1 punkt procentowy).

Nie można wykluczyć, że obserwowane zmiany mają charakter incydentalny. Wydaje się jednak, że wskazują one pośrednio na to, iż w okresie zmniejszonego czasu emisji oba programy umieszczały na antenie przede wszystkim audycje decydujące o ich profilu, rezygnując z pozostałych. Obecnie dłuższy czas emisji pozwala przywrócić większy wymiar ilościowy publicystyce.

Jak wynika z przedstawionych danych, w okresie ostatnich trzech lat systematycznie malał udział muzyki na antenach Polskiego Radia - z blisko 51% w łącznym czasie emisji czterech programów w 1998 roku do 47% w roku 2000. Wzrósł natomiast udział słownej części programów. Tendencja ta wystąpiła najsilniej w Programie 1, ale widoczna była w większym lub mniejszym stopniu w ramach wszystkich programów.

W części słownej programów także wystąpiły pewne przesunięcia. Jak widać w tabeli 2, w 4 programach Polskiego Radia zmniejszył się łączny udział informacji (z 11% w roku 1998 do 8,7% w roku 2000), zwiększył natomiast udział publicystyki (z niespełna 19% w 1998 roku do 22,4% w roku 2000). Zmiany te dotyczą przede wszystkim Programu 1 (w którym udział informacji spadł w ciągu ostatnich trzech lat o 4 punkty procentowe, a udział publicystyki wzrósł o 7 punktów), w mniejszym stopniu także Programu 3 (spadek udziału informacji o 1 punkt, wzrost publicystyki o 3 punkty). Udział publicystyki wzrósł także znacznie, jak wskazywano wyżej, w Programie 2 PR, po podjęciu emisji we wrześniu ubiegłego roku na oddzielnej antenie.

W 2000 roku wzrósł dwukrotnie, jak już wyżej wspomniano, udział audycji sportowych na antenie, w obu programach nadających te audycje, tj. w Programie 1 i 3. Wzrost ten miał jednak charakter incydentalny, związany z odbywającymi się w ubiegłym roku wielkimi wydarzeniami sportowymi (Olimpiada). Na 2001 rok nadawca zaplanował udział audycji sportowych na poziomie lat wcześniejszych (ok. 1,4%).

W 2000 roku, podobnie jak w roku poprzednim, w programach publicznych nadawców regionalnych obecne były wszystkie gatunki radiowe, choć w różnym wymiarze. Najwięcej było w nich muzyki, informacji i publicystyki, które zajęły łącznie średnio ok. 77% rocznego czasu emisji. Wielkość ta jest analogiczna do poziomu osiągniętego w 1999 roku. Pozostałe nieco powyżej 20 % programu wypełniły przede wszystkim audycje edukacyjno-poradnicze, literackie i formy udramatyzowane, rozrywka, sport oraz audycje adresowane do dzieci i młodzieży. Nikły odsetek rocznego czasu emisji (por. tabela) przeznaczono na audycje religijne oraz dla mniejszości narodowych i grup etnicznych.

Analiza danych nadesłanych przez poszczególne rozgłośnie pokazuje, że choć od lat ich programy mają w większości taki sam profil, to jednak różnią się one pod względem proporcji trzech podstawowych gatunków, jak też pod względem udziałów pozostałych rodzajów audycji w programie.

Podobnie jak w roku 1999, wszystkie rozgłośnie regionalne przekroczyły w 2000 roku wymagany przez KRRiT minimalny udział w programie audycji edukacyjno-poradniczych wynoszący 3%. Dziewięć rozgłośni znacznie przekroczyło ten próg, osiągając udział, na poziomie 7-12%. Podobne tendencje rysowały się już w 1999 roku. Wszystkie rozgłośnie zrealizowały też wymagany przez KRRiT minimalny udział audycji literackich i form udramatyzowanych w programie, wynoszący 2%. Wśród nich 5 rozgłośni dwukrotnie lub ponad dwukrotnie przekroczyło ten próg (Kielce, Białystok, Opole, Bydgoszcz, Gdańsk, Kraków, Poznań i Zielona Góra). Trzeba zaznaczyć, że udział wymienionych kategorii audycji w programach rozgłośni systematycznie wzrastał na skutek objęcia ich przez Krajową Radę specjalnymi preferencjami przy podziale środków z wpływów abonamentowych.

Rozgłośnie różnią się także udziałem audycji adresowanych do dzieci i młodzieży. Najwięcej czasu na antenie przeznaczyły na tę cześć oferty rozgłośnie w Poznaniu, Kielcach, Opolu i Gdańsku (4-8%).

W programach publicznych regionalnych nadawców radiowych w 2000 roku dominowały muzyka, informacja i publicystyka. W ciągu ostatnich trzech lat systematycznie wzrasta w programach 17 rozgłośni udział audycji edukacyjno-poradniczych oraz literackich i form udramatyzowanych.

Jak to już zostało powiedziane w innym miejscu (przy omawianiu realizacji ustawy przez nadawców telewizyjnych) z dniem 19 maja 2000 roku weszły w życie nowe przepisy ustawy o radiofonii i telewizji dotyczące udziału w programach nadawców, zarówno publicznych jak i koncesjonowanych, określonych rodzajów audycji i pozycji programu (tzw. obligatoryjne kwoty programowe). W odniesieniu do nadawców radiowych mowa tu o trzech nowych przepisach, dotyczących obligatoryjnych kwot w programie:

• udziału w programie audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim w okresie 3 lat przed rozpowszechnianiem w programie (z wyłączeniem serwisów informacyjnych, transmisji sportowych i reklam) w wymiarze nie mniejszym niż 10% kwartalnego czasu emisji programu (art. 15a ust. 2 urt.);
• udziału utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim w miesięcznym czasie emisji utworów słowno-muzycznych w programie na poziomie nie niższym niż 30% (art. 15 ust. 2);
• udziału utworów muzycznych związanych z kulturą polską w miesięcznym czasie emisji utworów muzycznych w programie na poziomie nie niższym niż 30% (art. 15 ust. 3).

Krajowa Rada w odniesieniu do 2000 roku kontrolowała - w odpowiednich przedzia-łach czasu - realizację zarówno poprzedniej (tj. obowiązującej do 18 maja ub. roku) jak i znowelizowanej treści przepisów art. 15 dotyczących obligatoryjnych kwot programowych w programach publicznych nadawców radiowych. Wyniki kontroli przedstawiono poniżej.

Z danych uzyskanych przez KRRiT od nadawców wynika, że w odniesieniu do udziału w programie audycji producentów krajowych wszyscy, poza jednym (RdC), radiowi nadawcy publiczni wywiązali się w 2000 roku z tego zobowiązania, i to na ogół w stopniu znacznie przekraczającym określony przez ustawodawcę próg minimalny. Udział audycji producentów krajowych (w rozumieniu ustawy i rozporządzenia KRRiT) w programach ogólnokrajowych Polskiego Radia S.A. wynosił od 67% do 86%, w programach poszczególnych rozgłośni regionalnych - od 55% do 73%.

Podobne wielkości kwot audycji producentów krajowych znalazły się w programach radiowych nadawców publicznych w 1999 roku.

W zakresie udziału w programie audycji producentów innych niż nadawca (art. 15 ust. 2 urt.) wymagane kwoty minimalne osiągnęła tylko część nadawców. Wiąże się to z faktem wciąż jeszcze słabego rozwoju rynku tzw. radiowych producentów niezależnych, od których nadawcy mogą nabywać programy. Wymagany minimalny udział audycji producentów krajowych innych niż nadawca osiągnęło lub przekroczyło pięć rozgłośni regionalnych radia publicznego, dalsze trzy uzyskały udział zbliżony (9%). W pozostałych rozgłośniach udział ten wyniósł od 2 do 7 procent.

W programach ogólnokrajowych Polskiego Radia udział audycji producentów krajowych innych niż nadawca wynosił w 2000 roku od niespełna procenta do ok. 5 procent.

• Udział utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim w miesięcznym czasie nadawania utworów słowno-muzycznych w programie (art. 15 ust. 2 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 19 maja 2000 roku)

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przeprowadziła kontrolę realizacji omawianego przepisu ustawy w odniesieniu do czasu emisji programów w kolejnych miesiącach 2000 r. Analiza wykazała, że niemal wszyscy radiowi nadawcy publiczni wypełniają omawiany przepis ustawy. Nie realizują go jedynie dwie rozgłośnie regionalne oraz Polskie Radio S.A. w Programie 2. Spośród programów PR S.A. najwyższy udział utworów słowno-muzycznych odnotowano w ubiegłym roku w Programie 1 (w kolejnych miesiącach od 48 do 59 procent).

W wyniku kontroli realizacji przez nadawców przywołanego przepisu KRRiT stwierdziła, że w programach ogólnokrajowych Polskiego Radia S.A. wymagany udział omawianych utworów muzycznych realizowany jest bez zarzutu na trzech antenach, tj. w Programie 1 (w poszczególnych miesiącach od 41 do 56 procent), 2 i Radiu BIS (miesięczne udziały od 30 do 46 procent). W Programie 3 PR udział omawianych utworów muzycznych związanych z kulturą polską wynosił od 24 do 33 procent - w niektórych miesiącach 2000 roku nie osiągał więc wymaganej wysokości.

Z uzyskanych danych wynika, że wszyscy radiowi nadawcy publiczni wypełniają omawiany wymóg ustawy. Udział audycji (z uwzględnieniem wyłączeń ustawowych) wytworzonych pierwotnie w języku polskim w okresie 3 lat przed rozpowszechnianiem w programie wynosił w poszczególnych kwartałach 2000 roku od 77% do 91% w programach rozgłośni regionalnych radia publicznego i od 77% do 94% w programach ogólnokrajowych Polskiego Radia S.A. Przywołany przepis ustawy określa minimalny udział tych audycji jako 10% kwartalnego czasu nadawania programu.

Należy dodać, że łatwość, z jaką nadawcy radiowi (nie tylko publiczni, ale i koncesjonowani) realizują i znacznie przekraczają wymagany w ustawie udział audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim w okresie trzech lat przed rozpowszechnianiem w programie wynika z faktu, że w programie radiowym w zasadzie wszystkie albo prawie wszystkie nadawane audycje są to audycje wytworzone w języku polskim. Udział audycji wytworzonych w języku obcym i następnie adaptowanych (tłumaczonych) jest znikomy. Ponadto, większość programu radiowego jest obecnie nadawana "na żywo", czyli spełnia przepis ustawy mówiący, że do wymaganej kwoty należy zaliczać audycje wytworzone w okresie 3 lat przed rozpowszechnianiem w programie. Tak więc nawet po uwzględnieniu odliczeń ustawowych (tj. czasu emisji audycji informacyjnych, transmisji sportowych i reklam) kwota audycji spełniających wymagane kryteria w programach radiowych nadal jest bardzo wysoka.

5. Realizacja szczególnych powinności radia publicznego Polskie Radio S.A.

Różny był jednak godzinowy udział tych audycji w poszczególnych programach Polskiego Radia S.A. Najwięcej czasu antenowego na emisję tych audycji poświęcił Program 1. Zajęły one średnio 9,8 godzin w tygodniu (5,8% rocznego czasu nadawania). W Programie 3 nadawano średnio tygodniowo ponad 5 godzin tych audycji (3% rocznego czasu nadawania), a w Radiu BIS nieco powyżej 4 godzin tygodniowo (4,5% rocznego czasu nadawania).

Kształtowaniu postaw prozdrowotnych poświęcono w trzech programach łącznie średnio 8 godz. w tygodniu. Audycje służące umacnianiu rodziny zajęły przeciętnie 7 godz. 40 min w tygodniu. Chociaż stosunkowo najmniej miejsca w czterech programach PR S.A. przeznaczono na audycje służące zwalczaniu patologii społecznych - średnio 3 godz. 30 min tygodniowo, to należy zauważyć, że w porównaniu z 1999 rokiem nastąpił blisko siedmiokrotny wzrost udziału tych audycji w rocznym programie.

W 2000 roku wszystkie rozgłośnie regionalne radia publicznego nadawały audycje służące umacnianiu rodziny, kształtowaniu postaw pro zdrowotnych oraz zwalczaniu patologii społecznych. 17 rozgłośni wziętych łącznie przeznaczyło na realizację tych zadań 3,8% rocznego czasu emisji, czyli przeciętnie 109 godzin tygodniowo. Stosunkowo najwięcej czasu poświęcono audycjom służącym umacnianiu rodziny (średnio 1,7% rocznego czasu emisji), najmniej - audycjom służącym zwalczaniu patologii społecznych (średnio 0,9% rocznego czasu emisji).

Najwięcej czasu na realizację trzech omawianych zadań przeznaczyły rozgłośnie w Kielcach (11% rocznego czasu emisji, średnio 18 godz. w tygodniu), w Białymstoku (10% czasu emisji, średnio 16 godzin 40 minut w tygodniu), Olsztynie (8,5%, średnio 14 godz. w tygodniu), Rzeszowie (6,4% rocznego czasu emisji, średnio 6 godzin w tygodniu), Szczecinie (5,2% rocznego czasu emisji, średnio 9 godz. w tygodniu), Opolu (5,1% rocznego czasu emisji, średnio 8,7 godzin w tygodniu), Zielonej Górze (4,3% rocznego czasu emisji, średnio 7 godzin w tygodniu). Najmniej czasu antenowego zajęły one natomiast w programie Radia Koszalin, Radia dla Ciebie i Radia Kraków (niespełna 1% rocznego programu, przeciętnie 1 godz. w tygodniu) oraz Radia Pomorza i Kujaw, Radia Łódź, Radia Poznań, Radia Wrocław i Radia Gdańsk (mniej niż 2%, średnio ok. 3 godziny w tygodniu). Szczegółowe dane pokazuje poniższa tabela.

Audycje służące umacnianiu rodziny najwięcej czasu zajęły na antenie rozgłośni: olsztyńskiej, białostockiej i kieleckiej (średnio po 8 godz. w tygodniu) oraz rzeszowskiej, szczecińskiej i opolskiej (średnio 4 godz. w tygodniu). Najmniej czasu przeznaczono na nie w rozgłośniach: gdańskiej, bydgoskiej, koszalińskiej, łódzkiej i poznańskiej (średnio ok. 1 godz. w tygodniu) oraz warszawskiej i wrocławskiej (średnio 8-10 minut w tygodniu).

Audycje kształtujące postawy prozdrowotne najczęściej nadawane były w programach rozgłośni kieleckiej (średnio 7 godz. w tygodniu) i białostockiej (średnio 5 godz. w tygodniu). Niewiele ich emitowano w programach rozgłośni: w Gdańsku, Poznaniu i Wrocławiu (średnio po 1 godz. w tygodniu), Łodzi, Koszalinie i Warszawie (średnio 35 minut tygodniowo), a najmniej w Krakowie (średnio 7 minut tygodniowo).

Problemom patologii społecznych najwięcej czasu poświęcono w programach rozgłośni olsztyńskiej i białostockiej (średnio 3 - 4 godz. w tygodniu), najmniej czasu zajęły one w programach rozgłośni w Gdańsku i Bydgoszczy (średnio 9 minut w tygodniu).

• Audycje adresowane do mniejszości narodowych i grup etnicznych (art. 21 ust. 2 pkt. 9 ustawy o radiofonii i telewizji)

W programach nadawców regionalnych radia publicznego audycje adresowane do mniejszości narodowych od kilku lat mają ustabilizowane miejsce w programie, częstotliwość nadawania i liczbę godzin. W 2000 podobnie jak w roku poprzednim - audycje te emitowane były w 12 spośród 17 programów.

W omawianym okresie nadano łącznie 764 godziny audycji dla mniejszości narodowych i etnicznych, co daje średnio 1 godz. 15 min. tygodniowo w każdej stacji. W stosunku do roku poprzedniego stanowi to spadek udziały tych audycji o 50 godzin w skali roku.

Najwięcej czasu antenowego w 2000 roku przeznaczono na nie w Radiu Białystok (295 godz. - 3% rocznego czasu nadawania, średnio 5 godzin 40 minut w tygodniu), najmniej zaś w Radiu Wrocław (2 godz. - 0,02% rocznego czasu nadawania).

Ich odbiorcami byli przedstawiciele mniejszości lub grupy etnicznej białoruskiej (Białystok), ukraińskiej (Białystok, Koszalin, Lublin, Olsztyn, Rzeszów, Szczecin, Wrocław), litewskiej (Białystok), czeskiej (Opole), niemieckiej (Katowice, Opole), kaszubskiej (Gdańsk, Koszalin), kociewskiej (Gdańsk), romskiej (Kielce), huculskiej i łemkowskiej (Rzeszów), żydowskiej (Wrocław). Audycje adresowane do mniejszości narodowych i grup etnicznych były nadawane zarówno w języku polskim, jak i w językach narodowych. Niektóre z nich prowadzono w obu językach jednocześnie (Katowice). Radio Białystok większość tych audycji nadawało w językach narodowych mniejszości. Tylko w języku polskim nadawane były audycje tworzone przez rozgłośnie w Kielcach, Krakowie, Lublinie, Szczecinie i Wrocławiu.

W porównaniu z 1999 rokiem czas audycji nadawanych w językach narodowych w 2000 roku zmniejszył się o 6 godzin i wynosił 517 godzin. Mniejszy o 44 godziny w porównaniu z rokiem poprzednim był również udział audycji w języku polskim - w 2000 roku wyniósł on 247 godzin.

• Tworzenie i rozpowszechnianie audycji oświatowych dla szkół i innych placówek światowo-wychowawczych (art. 25 ust. 2)

Ustawodawca zobowiązał nadawców publicznych do tworzenia i rozpowszechniania audycji oświatowych dla szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych.

W ramach audycji oświatowych prezentowano różnorodne formy twórczości radiowej: słuchowiska, audycje poetyckie, rozmowy ze specjalistami, transmisje koncertów opatrzone komentarzem, konkursy edukacyjne, pogadanki, proza czytana, dokumenty uzupełniane archiwalnymi materiałami dźwiękowymi, serwisy informacyjne. Na antenie Radia BIS emitowano także lekcje języków obcych oraz interdyscyplinarny magazyn z telefonicznym udziałem słuchaczy.

Tematyka audycji oświatowych dotyczyła bardzo szerokiego zakresu wiedzy. Prezentowano w nich najnowsze osiągnięcia w tych dziedzinach wiedzy, które będą kształtować świat w XXI (genetyka, fizyka, chemia itp.). Popularyzowano wiedzę informatyczną i Internet. Przedstawiano najnowsze odkrycia z dziedziny astronomii. Na antenie Radia BIS znalazły miejsce także audycje krajoznawcze oraz pozycje dotyczące dziejów świata (polityki, kultury, gospodarki, religii, obyczajów), historii Polski, dziejów prawa, idei i ideologii, ekonomii, socjologii, biologii, zoologii, archeologii, historii muzyki europejskiej. Emitowano poza tym audycje poświęcone popularyzacji muzyki poważnej, sztuk plastycznych, filmu i teatru, Starego Testamentu i mitologii greckiej.

Na 17 programów rozgłośni regionalnych radia publicznego, audycje oświatowe emitowało tylko 6 rozgłośni. Szczegółowy wykaz przedstawia tabela poniżej.

Ogólnopolskie koncesjonowane stacje radiowe emitują programy całodobowe. Każda ze stacji wypełnia określone w koncesjach obowiązki w zakresie programu. Zawarte w koncesjach zapisy programowe wyznaczają zróżnicowane profile stacji. Radio Zet i RMF FM nadają programy informacyjno - muzyczne, Radio Maryja - program społeczno-religijny. Zgodnie z zapisami koncesji wszyscy wymienieni nadawcy zobowiązani są do emisji w programach audycji informacyjnych oraz reportaży. Program Radia RMF FM ma ponadto zawierać słowne audycje rozrywkowe i transmisje koncertów, Radia Zet - audycje publicystyczne i edukacyjne, program Radia Maryja - audycje słowne o treści religijnej, audycje muzyczne, oświatowe i literackie.

W programach nadanych w 2000 roku przez Radio RMF FM i Radio Zet największy udział miała muzyka, informacja, publicystyka i rozrywka. Te trzy rodzaje audycji zajęły łącznie 80,5% rocznego programu Radia RMF FM oraz 87% Radia Zet. W programach obu stacji podobny udział w 2000 roku miała muzyka (60%). Nie były emitowane w tych programach audycje religijne oraz adresowane do dzieci i młodzieży. Dane w tabeli pokazują też różnice między nimi. W programie Radia Zet większy udział niż w Radiu RMF FM miała publicystyka, informacja, audycje edukacyjno-poradnicze oraz rozrywka. Radio RMF FM nadawało audycje literackie, których nie było w 2000 roku w programie Radia Zet. Różny był w obu stacjach udział reklamy w programie (w RMF FM ponad dwukrotnie wyższy niż w Radiu Zet) oraz audycji sportowych (w RMF FM - 1,5%; w Radiu Zet - 0,25%).

W Radiu RMF FM nadawane były audycje edukacyjno-poradnicze (w 1999 roku nadawca nie umieścił tej kategorii w programie). Nieco większy udział miały audycje informacyjne (o 1%), sportowe (o 0,5%) i rozrywkowe (o 0,5%). Zmniejszył się natomiast udział muzyki w programie (o 8%).

W stosunku do 1999 roku Radio Maryja zwiększyło udział w programie audycji religijnych (o ponad 10%) oraz audycji adresowanych do dzieci i młodzieży (o 1,2%), zmniejszyło natomiast udział audycji publicystycznych (o 9,4%), informacyjnych (o 6,1%), edukacyjno-poradniczych (o 4,5%) oraz muzyki (o 3,5%).

• Oferta programowa ponadregionalnych koncesjonowanych stacji radiowych

Obok stacji ogólnopolskich istnieją trzy stacje koncesjonowane o zasięgu tzw. ponadregionalnym: Radio WAWA, Radio TOK FM i Radiostacja (przed zmianą nazwy Rozgłośnia Harcerska). Każda ze stacji nadaje program w kilku dużych miastach wojewódzkich. Wszystkie nadają programy całodobowe. Zawarte w koncesjach zapisy programowe wyznaczają zróżnicowane profile tych stacji. Radio WaWa nadaje program określany jako uniwersalny, Radiostacja - program uniwersalny skierowany do młodego odbiorcy (14-35 lat), a program Radia TOK FM został określony w koncesji jako wyspecjalizowany, o charakterze informacyjnym. Wszystkie stacje, zgodnie z przyznanymi im koncesjami, maja obowiązek nadawać własne audycje informacyjne.

W programach nadanych w 2000 roku przez Radio WaWa i Radiostację największy udział miała muzyka (70,4% w WaWa; 69,5% w Radiostacji). Choć obie stacje mają, zgodnie z koncesją, emitować programy uniwersalne, to jednak dane w tabeli pokazują wyraźne różnice między nimi. Program Radia WaWa koncentruje się na informacji i publicystyce, natomiast Radiostacja - na rozrywce adresowanej do młodego odbiorcy. Pozostałe rodzaje audycji w programach nadanych w 2000 roku przez obie stacje miały niewielki udział (literackie, sportowe, edukacyjno-poradnicze).

Spis treści, poprzednia część druku, następna część druku