Spis treści, poprzednia część druku, następna część druku

Rok 2000 to dalsza ekspansja telewizyjnych platform cyfrowych. W ciągu tego roku rywalizowały ze sobą 3 platformy cyfrowe: CYFRA+, WIZJA TV i POLSAT 2 CYFROWY (wersje programowe Polsat 2). Oferowały one łącznie ponad 60 telewizyjnych programów polskich i polskojęzycznych. W grupie programów polskich znajdowały się retransmisje programów innych polskich nadawców oraz programy autorskie. Dwa programy telewizji publicznej, TV Polonia oraz TVN znalazły się w Cyfrze+, TV4 i TVN były w Wizji a Polsat w Polsat 2 Cyfrowy. Na tej scenie w ciągu 2000 roku następowały kilkakrotne przesunięcia, dotyczące zwłaszcza praw emisji telewizji publicznej. Wśród programów autorskich dominowały kanały tematyczne: sportowe - Wizja Sport i Polsat Sport; filmowe: Canal+ w trzech wersjach i Ale Kino w Cyfrze+ i Komedia w Polsacie 2; dziecięce i młodzieżowe: MiniMax w Cyfrze i Junior w Polsacie; filmowo-rozrywkowe: Wizja Jeden w Wizji TV, Ona, On w Polsacie 2.

Inny obraz otrzymamy, kiedy pogrupujemy polskie i polskojęzyczne programy telewizyjne według profilu. Najliczniejszą grupę stanowiły tu programy tematyczne: sportowe (4), filmowe (7), filmowo - rozrywkowe (4), muzyczne (6), dokumentalne (7), hobbystyczne (6) i dziecięce (4). Na tej zróżnicowanej mapie kanałów tematycznych nie było w 2000 roku programu typowo informacyjnego, typu news. Polską koncesję miało 10 programów tematycznych: Wizja Sport, Polsat Sport, Ale Kino, Komedia, On, Ona, MiniMax, Junior, Wizja Jeden, Info. Profil uniwersalny miało 9 programów polskich i 3 nadawane w języku polskim zza granicy.

• CYFRA+

W swoim pakiecie proponowała ponad 30 programów polskich i polskojęzycznych. Udostępniała 2 programy telewizji publicznej, program TV Polonia oraz TVN (przez jakiś czas także Polsat i Polsat 2), a także RTL 7, Polonia 1 i Super 1. Pięć nadawanych programów było autorstwa nadawcy: CANAL+ Polska i jego 2 wersje programowe, kanał tematyczny Ale Kino! i program dla dzieci MiniMax. Program CANAL+ Polska - Niebieski - to wersja programu podstawowego CANAL+ Polska o nieco odmiennej strukturze programowej. Zbudowany został przede wszystkim z bogatej oferty filmowej (choć w mniejszym wymiarze niż w wersji podstawowej), sportu (znacznie większy procentowy udział w porównaniu z podstawą) i w minimalnych ilościach audycji rozrywkowych i muzycznych. Zamieszczano w nim również sportowe audycje premierowe, powtarzane później w programie podstawowym.

Program CANAL+ Polska - Żółty pomyślany został z kolei jako program typowo filmowy (93%) za śladowymi ilościami sportu. Program MiniMax został przeznaczony w całości dla dzieci i młodzieży. Od innych programów dziecięcych (satelitarnych i w pakietach cyfrowych) wyróżnia go to, że jest produktem polskim (w odróżnieniu od programów dziecięcych tłumaczonych na język polski). W 60% wypełniony był filmem animowanym, w 8% filmem fabularnym i 4% - dokumentalnym. Około 24% rocznego czasu nadawania zajmowały gry komputerowe (średnio 4 godziny dziennie) i audycja własna nadawcy pt. Podwieczorek u Mini i Maksa. Nadawca dokładał wiele starań, aby prezentowane pozycje, zwłaszcza seriale i filmy animowane nie zawierały przemocy. Ponad połowę oferty filmowej zajmowały produkcje europejskie, w tym 25% polskie. Program ALE KINO! powstał jako pierwszy polski kanał filmowy. Tygodniowa ramówka opiera się na stałych pasmach programowych: Klasyczne Ale!, Mocne Ale!, Ale Hit!. Prezentuje również filmy dokumentalne poświęcone sztuce filmowej oraz własny magazyn filmowy. Na ofertę programową składały się w 82% pełnometrażowe filmy fabularne, w 10% - dokumentalne, w pozostałych - filmy krótkometrażowe i magazyny filmowe. Obrazy filmowe produkcji europejskiej zajmowały ponad połowę rocznego czasu nadawania.

• WIZJA TV

W tym pakiecie rozprowadzanych było w technice cyfrowej prawie 30 programów telewizyjnych. Dwa z nich: Wizja Jeden i Wizja Sport były programami autorskimi nadawcy i otrzymały w 2000 roku koncesję KRRiT. Oba mają charakter wyspecjalizowany: filmowo-rozrywkowy i sportowy. W pozostałej ofercie były 2 polskie programy telewizyjne: TVN i TV4 (przez jakiś czas Polsat i Polsat 2) i ponad 20 polskojęzycznych. Bogatą propozycję mogli tu otrzymać miłośnicy kina (4 programy tematyczne), sportu (3), muzyki (3). Dzieciom dedykowane były 2 programy: Fox Kids i Cartoon Network. W bukiecie znalazło się także 5 programów radiowych: Radio Zet, Radio Flash, Radio WaWa, Radio WaMa, Radio RMF FM. Indywidualni odbiorcy Wizji TV mieli także dostęp do ponad 40 niekodowanych programów telewizyjnych i 50 radiowych nadawanych za pośrednictwem satelitów Astra.

• POLSAT 2 CYFROWY

Platforma ta weszła pod koniec 1999 roku jako trzeci konkurent na polskim rynku telewizyjnych pakietów cyfrowych. W jej skład wchodziły: Polsat i Polsat 2 z jego wersjami programowymi: ON (filmowo-rozrywkowy - adresowany do mężczyzn), ONA (program adresowany do kobiet), KOMEDIA (filmowy kanał tematyczny), INFO (kanał informacyjny), JUNIOR (program adresowany do dzieci i młodzieży, zawierający przede wszystkim seriale i animacje) i POLSAT SPORT. Średni czas nadawania tych programów wynosił 16 godzin na dobę. Udział premier wahał się w granicach 14% rocznego czasu nadawania. Na tej platformie cyfrowej był również program Muzyczny Relaks, składający się z trzech bloków: W rytmie disco, Dance Attack, Ulubione kawałki. Oferta programowa Polsat 2 Cyfrowy ulegała w ciągu 2000 roku licznym metamorfozom, tak że nie wszystkie wspomniane programy mają swoją kontynuację w bieżącym roku. Obok programów własnych, Polsat 2 Cyfrowy emitował program TV4 oraz programy polskojęzyczne: Reality tv, RTL 7, Discovery Channel, Animal Planet. Dostępnych było także około stu programów telewizyjnych i radiowych nadawanych za pośrednictwem satelity Eutelsat.

Nowelizacją art. 15 ustawy o radiofonii i telewizji, która weszła w życie 19 maja 2000 roku rozszerzono zakres obowiązków programowych dla wszystkich nadawców. Znowelizowany artykuł wprowadził nową kategorię audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim, w miejsce dwóch dotychczasowych: wytworzonych przez producentów krajowych i wytworzonych przez producentów krajowych innych niż nadawca. Ponadto wprowadzono do ustawy nowe pojęcia: utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim i utworów muzycznych związanych przez osobę wykonawcy (zespół wykonawczy, solistę lub dyrygenta) kompozytora lub autora opracowania z kulturą polską. Z poprzedniej wersji art. 15 pozostała tylko jedna kategoria audycji wytworzonych przez producentów europejskich.

W nowym art. 15a wprowadzono dodatkową kategorię audycji wytworzonych przez europejskich producentów niezależnych. Ponadto ustawodawca uznał, że nadawcy powinni uwzględniać w swoim programie audycje wytworzone przez europejskich producentów niezależnych, które zostały wyprodukowane w okresie ostatnich trzech lat. Również najnowsze (tzn. wyprodukowane w ostatnich 3 latach przed ich rozpowszechnianiem) audycje wytworzone pierwotnie w języku polskim powinny być uwzględnianie w programach. Wprowadzenie tego obowiązku do ustawy powinno wpływać pozytywnie na rozwój przemysłu audiowizualnego w Polsce. Kolejną nowością w znowelizowanym artykule jest zamiast rocznego, miesięczny czas rozliczania w przypadku utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim i utworów muzycznych związanych przez osobę wykonawcy (...) z kulturą polską i kwartalny w przypadku pozostałych rodzajów audycji.

W 2000 roku prowadzenie kontroli nadawców w zakresie respektowania omówionych art. 15 i 15a ustawy o radiofonii i telewizji było utrudnione z powodu ich wejścia w życie w połowie roku. Zmiany te wywołały znaczne zaniepokojenie wśród nadawców, którzy mieli wiele wątpliwości związanych z ich właściwą interpretacją.

Obowiązujące do 18 maja 2000 roku przepisy art. 15 ustawy o radiofonii i telewizji i wydanego na ich podstawie rozporządzenia KRRiT w sprawie minimalnego udziału producentów krajowych w programach radiofonicznych i telewizyjnych z 22 września 1993 roku oraz rozporządzenia KRRiT w sprawie minimalnego udziału audycji producentów europejskich w programach telewizyjnych z 13 listopada 1997 roku, nakładały na nadawców telewizyjnych obowiązki uwzględnienia następującego udziału audycji wytworzonych przez producentów krajowych w rocznym czasie nadawania:

1. Nie mniej niż 60% w ogólnokrajowych publicznych programach telewizyjnych.
2. Nie mniej niż 50%w regionalnych publicznych programach telewizyjnych.
3. W programach telewizyjnych rozpowszechnianych na podstawie koncesji:

1. nie mniej niż 45%, jeżeli program jest rozpowszechniany na obszarze obejmującym co najmniej 80% terytorium kraju,
2. nie mniej niż 40% jeżeli liczba mieszkańców na obszarze objętym rozpowszechnianiem programu przekracza 3 miliony,
3. nie mniej niż 35% jeżeli liczba mieszkańców na obszarze objętym rozpowszechnianiem programu nie przekracza 3 milionów.

1. Minimalny udział audycji wytworzonych przez producentów europejskich w rocznym czasie nadawania programu telewizyjnego przepisy obowiązujące do 18 maja 2000 roku ustalały w wysokości minimalnego udziału audycji wytworzonych przez producentów krajowych obowiązującego dla danego programu powiększonego o 10% rocznego czasu nadawania programu, ale nie mniejszej niż 50% rocznego czasu nadawania programu.
2. Ponadto art.15 ust. 2 zobowiązywał nadawców do przeznaczenia co najmniej 10 % rocznego czasu nadawania programu na audycje producentów krajowych innych niż nadawca (z wyłączeniem transmisji sportowych, reklam, przekazów tekstowych, teleturniejów i konkursów radiowych).

1. Przeznaczenia co najmniej 30% kwartalnego czasu nadawania programu (z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów tekstowych, teleturniejów) na audycje wytworzone pierwotnie w języku polskim.
2. Przeznaczenia co najmniej 30% miesięcznego czasu nadawania w programie utworów słowno-muzycznych na utwory, które są wykonywane w języku polskim.
3. Przeznaczenia co najmniej 30% miesięcznego czasu nadawania w programie utworów muzycznych na utwory związane przez osobę wykonawcy (zespół wykonawczy, solistę lub dyrygenta), kompozytora lub autora opracowania, z kulturą polską.
4. Tam gdzie jest to wykonalne i z uwzględnieniem charakteru nadawcy, przeznaczenia co najmniej połowy kwartalnego czasu nadawania programu (z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów tekstowych, teleturniejów) na audycje wytworzone przez producentów europejskich.
5. Przeznaczenia co najmniej 10% kwartalnego czasu nadawania programu na audycje (z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów tekstowych, teleturniejów) wytworzone przez europejskich producentów niezależnych, z uwzględnieniem preferencji dla audycji wytworzonych w okresie 3 lat przed rozpowszechnianiem w programie.
6. Przeznaczenia co najmniej 10% kwartalnego czasu nadawania programu na audycje (z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów tekstowych, teleturniejów) wytworzone pierwotnie w języku polskim w okresie 3 lat przed rozpowszechnianiem w programie.

• Okres do nowelizacji art. 15 ustawy o radiofonii i telewizji (1.01. - 18.05.2000 r.)

Tab. 1. Realizacja art. 15 urt w okresie 1.01 - 18.05.2000 r.

Programy Telewizji Polskiej	Audycje producentów krajowych (%)	Audycje producentów krajowych innych niż nadawca (%)	Audycje wytworzone przez producentów europejskich (%)
Program 1	62	12	74
Program 2	60	16	73
Program wspólny oddziałów terenowych	55,2	14	75

Tab. 2. Realizacja art. 15 urt w okresie 1.01 - 18.05.2000 r.

Od 1 stycznia do 18 maja 2000 roku oddziały terenowe w programach własnych przeznaczyły na emisję audycji wytworzonych przez producentów krajowych i przez producentów europejskich ilość czasu zgodną z wówczas obowiązującymi przepisami ustawy. W przypadku audycji producentów krajowych innych niż nadawca jedynie dwa oddziały terenowe (Kraków i Wrocław) miały trudności z wypełnieniem ustawowego minimum.

Tab. 3. Realizacja art. 15 urt w okresie 1 stycznia do 18 maja 2000 roku

w programach telewizyjnych nadawców koncesjonowanych

Stacje telewizyjne Polsat, TVN, TV4 przeznaczyły na emisję audycji wytworzonych przez producentów krajowych (Polsat - 45% rocznego czasu nadawania, TVN 30% i TV4 30%) oraz przez producentów krajowych innych niż nadawca (w koncesja każda z tych trzech stacji miała zapisany obowiązek nadawania tych audycji w wymiarze nie mniejszym niż 15%) ilość czasu zgodną z warunkami zapisanymi w koncesji. Z kolei na emisję audycji wytworzonych przez producentów europejskich Polsat przeznaczył ilość czasu zgodną z obowiązującymi wówczas przepisami ustawy, a TVN i TV4 nie spełniły ustawowego minimum w tym zakresie.

• Okres po nowelizacji art. 15 ustawy o radiofonii i telewizji

Tab. 4. Realizacja art. 15 ust. 1 i 4 oraz 15 a ust. 1 i 2 urt w III i IV kwartale 2000 roku

w programach ogólnokrajowych TVP S.A.

Udział audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim oraz audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim, które zostały wyprodukowane w okresie 3 lat przed ich rozpowszechnianiem w programie, audycji wytworzonych przez producentów europejskich i przez europejskich producentów niezależnych w dwóch ostatnich kwartałach 2000 roku w obu programach ogólnokrajowych Telewizji Polskiej S.A. był zgodny z obowiązującymi przepisami ustawy.

Tab 5. Realizacja art. 15 ust. 2 i 3 urt. w programach ogólnokrajowych Telewizji Polskiej

Tab. 6. Realizacja art. 15 ust. 1 i 4 oraz 15 a ust. 1 i 2 urt w III i IV kwartale 2000 roku

W przypadku programów własnych nadawanych przez oddziały terenowe TVP S.A. udział audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim był zgodny z ustawą. Wszystkie oddziały poświęciły w obu kwartałach ponad 50%, a połowa z nich około 70% czasu nadawania na audycje wytworzone pierwotnie w języku polskim. Najwięcej (79,5% w IV kw.) audycji tej kategorii zawierał program OTV Warszawa, najmniej (52% w IV kw.) OTV Bydgoszcz.

W III kwartale 2000 roku pięć oddziałów terenowych nie wywiązało się z wymogów ustawy i nie przeznaczało wymaganych 10% kwartalnego czasu nadawania na emisję audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim, które zostały wyprodukowane w okresie 3 lat przed rozpowszechnianiem. Proporcje zmieniły się w ostatnim kwartale 2000 roku, w którym aż dziewięć oddziałów terenowych nie wywiązało się z obowiązujących przepisów, nadając na poziomie poniżej 5%. Najwięcej tego rodzaju audycji zawierały programy OTV Poznań (51,3% w III kw.) oraz OTV Lublin (47,9% w IV kw.).

Wszystkie oddziały wypełniły obowiązek wynikający z art. 15.4, przeznaczając ponad połowę kwartalnego czasu nadawania programu (z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów tekstowych i teleturniejów) na audycje wytworzone przez producentów europejskich. Najwięcej audycji producentów europejskich zawierał program OTV Gdańsk (90,2% w III kw.), a najmniej OTV Rzeszów (67% również w III kw.).

• Realizacja art. 15 ust. 3 ustawy o radiofonii i telewizji w 2000 roku w programach własnych oddziałów terenowych TVP S.A.

W programach własnych oddziały terenowe Telewizji Polskiej S.A. przeznaczyły zgodną z przepisami ustawy ilość czasu w miesięcznym czasie nadawania w programie utworów muzycznych na utwory związane z kulturą polską, z wyjątkiem OTV Lublin, który w żadnym miesiącu w okresie od lipca do grudnia 2000 roku nie wywiązał się z tego zobowiązania, nadając znacznie poniżej 30% miesięcznie oraz OTV Szczecin, który tylko w lipcu nie wywiązał się z obowiązującego przepisu ustawy. OTV Katowice, Kraków i Wrocław nadawały miesięcznie około 70% utworów związanych z kulturą polską.

• Realizacja art. 15 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji w 2000 roku w programach własnych oddziałów terenowych TVP S.A.

W żadnym miesiącu w okresie od lipca do grudnia 2000 roku OTV Lublin nie zrealizował przepisów ustawy przeznaczając nieco powyżej 20% czasu nadawania utworów słowno-muzycznych na utwory wykonywane w języku polskim. Tylko w lipcu nie wywiązał się OTV Szczecin - 28,7%, a w listopadzie OTV Gdańsk - 25,7%. Pozostałe oddziały terenowe przeznaczyły zgodną z przepisami ustawy ilość czasu w miesięcznym czasie nadawania utworów słowno-muzycznych na utwory wykonywane w języku polskim. Na najwyższym poziomie utrzymywały się OTV Katowice i OTV Kraków, nadając we wszystkich miesiącach około 60%. Nieco niżej, ale w granicach 50-60% nadawał OTV Warszawa. W programie pozostałych oddziałów terenowych udział tego typu utworów kształtował się na poziomie nieco powyżej 30%.

• Realizacja art. 15 ust. 1 i 4 oraz 15 a ust. 1 i 2 ustawy o radiofonii i telewizji w III i IV kwartale 2000 roku w programie wspólnym oddziałów terenowych TVP S.A.

Udział audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim, audycji wytworzonych przez producentów europejskich i przez europejskich producentów niezależnych w obu kwartałach 2000 roku w programie wspólnym oddziałów terenowych Telewizji Polskiej S.A. był zgodny z obowiązującymi przepisami ustawy. Nadawca nie zrealizował ustawowego minimalnego czasu nadawania dla audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim, które zostały wyprodukowane w okresie 3 lat przed ich rozpowszechnianiem w programie.

• Realizacja art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o radiofonii i telewizji w 2000 roku w programie wspólnym oddziałów terenowych TVP S.A.

W programie wspólnym oddziałów terenowych Telewizja Polska S.A. przeznaczyła zgodną z przepisami ustawy ilość czasu w miesięcznym czasie nadawania w programie utworów muzycznych na utwory związane z kulturą polską w każdym miesiącu od lipca do grudnia 2000 roku Natomiast we wrześniu, październiku i listopadzie wśród wyemitowanych w programie utworów słowno-muzycznych za mało czasu przeznaczono na utwory wykonywane w języku polskim.

• Realizacja art. 15 i 15a ustawy o radiofonii i telewizji w 2000 roku przez telewizyjnych nadawców koncesjonowanych

Audycje wytworzone pierwotnie w języku polskim w okresie 3 lat przed ich rozpowszechnianiem w programie oraz audycje europejskich producent niezależnych w dwóch ostatnich kwartałach 2000 roku w we wszystkich 4 programach telewizji koncesjonowanych był zgodny z obowiązującymi przepisami ustawy. Trzy stacje telewizyjne Canal+, TVN i TV4 nie nadały odpowiedniej liczby godzin audycji wytworzonych przez producentów europejskich, dzięki czemu wypełniłyby art. 15 ust.4. Jedynie w telewizji Polsat udział audycji wytworzonych przez producentów europejskich był zgodny z zapisem ustawy o radiofonii i telewizji.

• Realizacja art. 15 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji przez telewizyjnych nadawców koncesjonowanych w 2000 roku

Telewizja Canal + i TV4 nie przeznaczyła odpowiedniej, zgodnej z przepisami ustawy ilości czasu w miesięcznym czasie nadawania w programie utworów słowno-muzycznych na utwory wykonywane w języku polskim prawie we wszystkich miesiącach od czerwca do grudnia. W Canal + w listopadzie, a TV4 w lipcu w ogóle nie emitowały utworów słowno-muzycznych. Natomiast telewizje Polsat i Niepokalanów wywiązały się z tego zobowiązania nadając nawet powyżej ustawowego minimum. W telewizji Niepokalnów wyjątkiem był listopad, kiedy to nie udało się nadawcy spełnić wymaganej przez ustawę kwoty.

Stacja TVN nadesłała jedynie wyjaśnienie, że nie nadaje utworów słowno-muzycznych, a jedynie audycje audiowiuzualne, w związku z czym jej ten zapis ustawowy nie dotyczy.

Ustawodawca w art. 21, 22, 23, 24 i 25 ustawy o radiofonii i telewizji sformułował zadania i obowiązki w zakresie programu względem telewizji publicznej zwane potocznie misją. Zwłaszcza w art. 21 ust. 2 określone zostały cele programów publicznej radiofonii i telewizji, a tym samym audycji, które są tworzywem programów oraz normy, którymi nadawcy powinni się kierować przy tworzeniu audycji. Zapisy te są wyrazem dbałości ustawodawcy o jakość programów i przekazywane w nich treści. W myśl tego artykułu nadawca przy tworzeniu programu zobowiązany jest do: kierowania się odpowiedzialnością za słowo, rzetelnego ukazywania zdarzeń i zjawisk w kraju i za granicą, sprzyjania swobodnemu kształtowaniu się poglądów obywateli oraz formowaniu się opinii publicznej.

Celem programów nadawców publicznych jest służenie: rozwojowi kultury, nauki i oświaty, umacnianiu rodziny, kształtowaniu postaw prozdrowotnych, zwalczaniu patologii społecznych oraz uwzględnianie potrzeb mniejszości narodowych i grup etnicznych. Ponadto programy powinny respektować chrześcijański system wartości, przyjmując za podstawę uniwersalne zasady etyki oraz umożliwiać obywatelom i ich organizacjom uczestniczenie w życiu publicznym poprzez prezentowanie zróżnicowanych poglądów i stanowisk oraz wykonywanie prawa do kontroli i krytyki społecznej. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji czuwając nad wypełnianiem tych zobowiązań co roku analizuje sprawozdania z działalności programowej Telewizji Polskiej S.A.

Jak wynika z tabeli w obu programach ogólnokrajowych obecne były w różnym wymiarze czasowym audycje służące realizacji tych czterech celów. W Programie 1 audycje te trwały łącznie 2609 godzin i zajęły 34,1% programu. Ich średni czas nadawania w ciągu dnia wyniósł 7 godzin. W Programie 2 audycje te zajęły 24,3 % programu i było ich o 856 godzin mniej niż w Programie 1. Ich średni dzienny czas nadawania wyniósł 4,8 godziny. Oznacza to, że Program 1 w większym stopniu realizuje art. 21 ust. 2 ustawy o radiofonii i telewizji.

W 2000 roku zarówno w Programie 1 jak i Programie 2 audycje służące umacnianiu rodziny oraz służące rozwojowi kultury, nauki i oświaty zajęły więcej miejsca niż audycje służące zwalczaniu patologii społecznych i służące kształtowaniu postaw prozdrowotnych.

W Programie 1 rozwojowi kultury, nauki i oświaty służyły między innymi: poniedziałkowy teatr telewizji, cykl prezentujący filmy fabularne Gorąco polecam oraz filmy dokumentalne o twórcach kultury, a w Programie 2 cykliczny magazyn popularnonaukowy (Proton 31 odc.), koncerty muzyki poważnej (np. K. Penderecki, W. Kilar, F. Chopin, M. Górecki), magazyny kulturalne, widowiska teatralne, filmy dokumentalne o znanych twórcach kultury i ważnych wydarzeniach kulturalnych. Wśród omawianych audycji w obu programach najwięcej było audycji poświęconych kulturze, a zdecydowanie mniejszy udział w nich miały audycje poświęcone nauce i oświacie.

W Programie 1 audycjami służącymi umacnianiu rodziny według kwalifikacji nadawcy były m. in. cykliczne audycje Mama i ja oraz Rodzina prawie doskonała (omawiano w nich różne tematy związane z rodziną), i systematycznie nadawane audycje poradnicze o pielęgnowaniu małych dzieci, czy o urządzaniu mieszkań. Ta ostatnia grupa audycji w małym stopniu służyła temu celowi, bowiem zawierała głównie praktyczne porady.

W Programie 2, zdaniem nadawcy, umacnianiu rodziny miał służyć czternasto-odcinkowy cykl audycji Po prostu żyć, audycja edukacyjna dla dzieci Ulica Sezamkowa oraz cykliczny magazyn dla nastolatków poruszający problemy związane z ich rozwojem. Tematyka ta była omawiana między innymi w niektórych wydaniach audycji adresowanych do niepełnosprawnych. Nadawca do tej kategorii audycji zakwalifikował niektóre wydania magazynu Ekspres reporterów. Wiele z wymienionych przez nadawcę w sprawozdaniu tytułów audycji świadczy o niezrozumieniu intencji ustawodawcy.

Audycjom służącym kształtowaniu postaw prozdrowotnych i zwalczaniu patologii społecznych. poświęcono w obu programach ogólnokrajowych znacznie mniej czasu niż omawianym wyżej kategoriom. W Programie 1 tym dwóm rodzajom audycji poświęcono 482 godziny, a w Programie 2 - 277 godzin. Audycje kształtujące postawy prozdrowotne występowały w Programie 1 w dwóch postaciach: audycji cyklicznych (tych raczej było niewiele) i audycji pojawiających się okazjonalnie (tych było znacznie więcej). W Programie 1 były nadawane dwie audycje cykliczne - obie promujące aktywny wypoczynek oraz audycja poświęcona profilaktyce najczęściej występujących chorób. Z kolei w Programie 2 nie było cyklicznych audycji stricte kształtujących postawy prozdrowotne.

Zwalczaniu patologii społecznych w Programie 1 poświęcono niektóre wydania cyklicznej audycji Nocne rozmowy. W Programie 1 cel ten nie był realizowany systematycznie. Brakowało stałej choćby jednej audycji, regularnie nadawanej, która by była poświęcona tej bardzo poważnej z punktu widzenia społecznego kwestii.

W obu programach najmniej czasu zajęły audycje dla mniejszości narodowych i etnicznych. Spowodowane to było zapewne tym, że cały ciężar wywiązywania się z tego ustawowego obowiązku wzięły na siebie programy regionalne. Wyemitowane w Programie 1 audycje przybliżały widzom problematykę mniejszości narodowych, ale nie był to główny cel tych audycji. W Programie 2 było podobnie, z tym że tutaj mówiono głównie o wyznaniach religijnych mniejszości narodowych. Audycji te miały swoje stałe miejsce w programie. W obu programach w bardzo niewielkim stopniu zostały realizowane intencje ustawodawcy. Łącznie w obu programach audycje, które są wyrazem uwzględniania przez nadawcę potrzeb mniejszości narodowych i grup etnicznych zajęły 45 godzin, co oznacza, że ich średni tygodniowy czas wyniósł mniej niż 1 godzinę.

Kolejny zapis ustawy o radiofonii i telewizji (art. 23 ust.1) zobowiązuje telewizję publiczną do umożliwienia partiom politycznym przedstawiania ich stanowisk w węzłowych sprawach publicznych. Telewizja Polska ten zapis realizowała poprzez audycję Forum, która nadawana była raz w tygodniu w Programie 1.

Telewizja Polska zgodnie z art.24 ustawy umożliwiała kandydatom ubiegającym się o wybór na urząd prezydenta rozpowszechniać własne audycje wyborcze na zasadach określonych w rozporządzeniu wykonawczym. W okresie trwania kampanii wyborczej TVP SA nadawała w dniach od 23 września do 6 października 2000 roku bloki audycji przygotowanych przez sztaby wyborcze kandydatów w cyklu zatytułowanym "Studio Komitetów Wyborczych". Audycje emitowane były w porach o dobrej, choć nie najwyższej oglądalności: w Programie 1 w godz. 15:55-17:00 lub ok. godz. 22:00-23:00, zaś w Programie 2 w godz. 17:00-17:55 oraz w soboty w godz. 10:00-11:15.

Z wyżej zamieszczonej tabeli wynika, że w 2000 roku wszystkie oddziały terenowe TVP w programach własnych nadawały audycje służące rozwojowi kultury, nauki i oświaty, umacnianiu rodziny, kształtowaniu postaw prozdrowotnych, zwalczaniu patologii społecznych. W programach oddziałów terenowych wziętych łącznie zostało nadanych 2896,6 godziny takich audycji. Najwięcej godzin w 12 programach własnych przeznaczono na audycje służące rozwojowi kultury, nauki i oświaty - 1914 godzin. Najmniej czasu - podobnie jak w obu programach ogólnokrajowych - poświęcono audycjom podejmującym problematykę przeciwdziałania, zapobiegania patologiom społecznym - jedynie 225,4 godziny.

Wnikliwa analiza sprawozdań z działalności programowej oddziałów terenowych wykazała, że audycji służących rozwojowi kultury, nauki i oświaty w programach nie było dużo. Średnio w ciągu dnia nadawano 26 minut audycji realizujących ten ustawowy cel. Każdy oddział terenowy nadawał regularne cotygodniowe magazyny kulturalne poświęcone najważniejszym, bieżącym wydarzeniom kulturalnym oraz zamieszczał przekazy dotyczące kultury w audycjach informacyjnych. W programach okazjonalnie pojawiały się relacje z festiwali teatralnych, filmowych, muzycznych itp. Niektóre oddziały terenowe np. w Łodzi nadawały cykliczne magazyny specjalistyczne poświęcone teatrowi, filmowi, literaturze, muzyce i sztukom plastycznym. Rzadko wykorzystywano do prezentacji szeroko rozumianej kultury formy dokumentalne. W żadnym z programów nie stwierdzono obecności choćby jednego stałego cyklu audycji, który by w sposób kompleksowy i systematyczny realizował intencje ustawodawcy w zakresie kultury. Te audycje, które zostały nadane służą temu celowi w sposób wyrywkowy i niepełny.

Jeszcze mniej miejsca w programach poświęcono nauce i oświacie. Audycje o nauce znalazły się tylko w programach OTV Kraków, Łódź i Gdańsk., a audycji poświęconych oświacie nadawca nie wskazał w sprawozdaniu.

Audycje służące umacnianiu rodziny zajęły łącznie 487 godzin w 12 programach własnych oddziałów terenowych. Najwięcej czasu na te audycje przeznaczył OTV Bydgoszcz - 11,2 %, Wrocław - 7 % i Rzeszów - 6,1 % W pozostałych oddziałach terenowych udział tych audycji był poniżej 4%. Najmniej tych audycji było w programach OTV Warszawa i Łódź i stanowiły zaledwie 0,5% programu własnego oddziałów terenowych. Te audycje, które zostały przez nadawcę zakwalifikowane do tej kategorii jedynie podejmowały wprawdzie tematy związane z rodziną, ale nie służyły dosłownie jej umacnianiu.

Jeszcze mniej miejsca w programach własnych oddziałów przeznaczono na audycje służące kształtowaniu postaw prozdrowotnych. Łączny czas ich trwania we wszystkich oddziałach terenowych wyniósł 270 godzin. Średnio na jeden program własny w ciągu tygodnia przypada 26 minut takich audycji. OTV Bydgoszcz był jedynym oddziałem, w programie którego te audycje miały udział wynoszący 8,7 % programu. Aż w 10 programach mieścił się on w przedziale od 0,02% do 2,7 %. Audycje zakwalifikowane przez nadawcę do tej kategorii były poświęcone przede wszystkim diagnostyce i terapii oraz objawom różnych chorób.

Natomiast na audycje służące zwalczaniu patologii społecznych wszystkie oddziały przeznaczyły łącznie 225,4 godziny. Udział tych audycji w programie był minimalny. Oddział Terenowy we Wrocławiu, w którym miały one największy udział przeznaczył na te audycje tylko 4 % rocznego programu. W pozostałych programach audycje te miały bardzo nieznaczny udział w programie. W wielu oddziałach audycje zakwalifikowane do tej kategorii poświecone były działalności policji czy przedstawianiu różnych patologii społecznych.

• Realizacja poszczególnych zobowiązań programowych w programie wspólnym oddziałów terenowych

Kolejna grupa audycji, które służą realizacji misji nadawcy publicznego to audycje uwzględniające potrzeby mniejszości narodowych i grup etnicznych.

W 2000 roku 9 oddziałów terenowych Telewizji Polskiej nadawało tego rodzaju audycje. Trzy oddziały terenowe (Bydgoszcz, Wrocław, Łódź) nie nadawały ich ponieważ na terenie nadawania nie zamieszkują w większych skupiskach mniejszości narodowe czy etniczne.

• Audycje uwzględniające potrzeby mniejszości narodowych i grup etnicznych w programach oddziałów terenowych telewizji publicznej 2000 roku

Oddziały terenowe	Audycje w języku narodowym		Audycje w języku polskim		Ogółem
	godz.	%	godz.	%	godz.	%
OTV Białystok	35,3	2,2	38,1	2,4	73,4	4,6
OTV Bydgoszcz	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
OTV Gdańsk	7,3	0,3	66,9	5,1	71,2	5,4
OTV Katowice	8,3	0,6	9,7	0,7	18,0	1,3
OTV Kraków	0,0	0,0	1,1	0,1	1,1	0,1
OTV Lublin	6,0	0,3	17,9	1,1	23,9	1,4
OTV Łódź	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
OTV Poznań	0,6	0,03	0,0	0,0	0,6	0,03
OTV Rzeszów	3,0	0,3	12,2	1,1	15,2	1,4
OTV Szczecin	0,0	0,0	1,0	0,08	1,0	0,08
OTV Warszawa	6,4	0,3	0,0	0, 0	6,4	0,3
OTV Wrocław	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Ogółem	63,9	0,4	146,9	0,9	210,8	1,2

W 2000 roku oddziały terenowe nadały łącznie 210,8 godzin audycji adresowanych do mniejszości narodowych, co daje średnio 23,4 godziny rocznie dla każdego z 9 nadających te audycje oddziałów.

Spadek udziału w rynku dotyczy w różnym stopniu poszczególnych programów telewizji publicznej. W stosunku do roku ubiegłego straciła TVP1 (2 pkt.) i Oddziały Terenowe TVP (1 pkt). Wzrost udziału zanotowała natomiast TVP 2. Dotychczasowy udział w rynku udało się utrzymać TV Polonia. W dalszej części przedstawiona zostanie sytuacja każdego z programów.

Opracowano na podstawie danych z AGB Polska

TVP 1 oglądało w roku 2000 średnio 62 % populacji przez 92 minuty dziennie. Przed rokiem średnio 63, 5% populacji poświęcało oglądaniu tyle samo czasu dziennie.

Najpopularniejsze audycje TVP 1 w 2000 roku

Udział TVP 2 w rynku telewizyjnym w roku 2000 wyniósł 19,1% i oznacza to przyrost w stosunku do lat ubiegłych. W roku 1997 - 18,9%, w roku 1998 - 18,3%, a w 1999 - 18%.

Najpopularniejsze audycje TVP 2 w 2000 roku

Systematycznie spada udział w widowni regionalnej telewizji publicznej (Oddziały Terenowe TVP potraktowane łącznie). W 1997 wynosił - 5,6%, w 1998 - 5%, w 1999 - 4,1%, w 2000 - 2,9%.

• Telewizje koncesjonowane

Najpopularniejsze audycje telewizji POLSAT w 2000 roku

TVN oglądało w 2000 roku 33% populacji przez średnio 76 minut dziennie. Przed rokiem 30% populacji przez tyle samo czasu dziennie.

Najpopularniejsze audycje TVN w 2000 roku

Najpopularniejsze audycje TV 4 w 2000 roku

W stosunku do roku 1999 wzrósł udział w widowni telewizyjnej programów kablowych i satelitarnych. Należy zwrócić uwagę na konsekwentne starania nadawców w kierunku zaspokajania zróżnicowanych potrzeb odbiorców poprzez tworzenie i doskonalenie oferty kanałów tematycznych.

Do najpopularniejszych audycji minionego roku należały głównie seriale i telenowele produkcji polskiej (nadawane zarówno przez telewizję publiczną jak i Polsat), superprodukcje amerykańskie, w tym filmy akcji oraz transmisje ważnych wydarzeń sportowych (mistrzostwa świata w piłce nożnej). Wśród najpopularniejszych audycji znalazł się również "Wieczór wyborczy" - audycja nadana w dniu wyborów prezydenckich, tuż po zakończeniu głosowania.

Najpopularniejsze audycje telewizyjne 2000 roku

• Wielkość widowni w kategoriach wiekowych

Najmłodsi widzowie w wieku 4 -15 lat najwięcej czasu poświęcali na oglądanie w pierwszej kolejności Telewizji Polsat, następnie Programu 1 TVP. Widzowie tej grupy wiekowej stosunkowo dużo czasu spędzali również na oglądaniu programu TVN, TVP 2.

Najpopularniejsze audycje telewizyjne 2000 roku wśród dzieci i młodzieży (4 - 15+ roku życia)