W dniach 10 i 11 lipca 2008 r. odbyło się 15. posiedzenie Senatu. Posiedzeniu przewodniczyli marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie - Krystyna Bochenek, Zbigniew Romaszewski i Marek Ziółkowski.

Porządek posiedzenia Izby obejmował następujące punkty:

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Karta Nauczyciela oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy uchylającej ustawę o klasyfikacji drewna surowego nieobrobionego,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji o Europejskim Instytucie Leśnictwa, sporządzonej w Joensuu dnia 28 sierpnia 2003 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, sporządzonej w Sztokholmie dnia 22 maja 2001 r.,
• informację Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej o działalności Sądu Najwyższego w roku 2007,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o paszach,
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• odwołanie przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej,
• trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości.

Rozpatrzona przez Izbę ustawa ma zachęcić rolników i zakłady ubezpieczeń do powszechnego zawierania umów ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich od powodujących straty zdarzeń losowych. Zawiera zapisy doprecyzowujące istniejące przepisy dotyczące wysokości dopłat do składek, dotacji celowej i ubezpieczenia obowiązkowego. Zmieniono także definicję przymrozków wiosennych, co pozwoli objąć ochroną ubezpieczeniową straty poniesione przez rolników w związku z nimi. Nowela zawiera sposób obliczania wskaźników klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb za okresy sześciodekadowe, skorelowany z metodyką i terminologią stosowaną w meteorologii. Ustawa zakłada, że jedyną jednostką uprawnioną do przekazywania danych stanowiących podstawę obliczenia tych wskaźników jest Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Zniesiono także ograniczenia powierzchni upraw, do których przysługują dopłaty i zmniejszono wysokość dopłat do składek ubezpieczenia upraw rolnych. W nowelizacji rozszerzono odpowiedzialność zakładów ubezpieczeń za szkody powstałe w uprawach: odszkodowania będzie można dochodzić, gdy szkody w plonie głównym wyniosą co najmniej 10% - dotychczas było 30% - a w wypadku szkód spowodowanych suszą co najmniej 25% - było 30%.

Ustawa stwarza podstawy prawne umożliwiające stosowanie dopłat z budżetu państwa do składek z tytułu umów ubezpieczenia chroniących przed skutkami wystąpienia zdarzeń losowych powodujących straty w produkcji roślinnej i zwierzęcej, zawartych z zakładami ubezpieczeń. Niski wskaźnik powszechności ubezpieczeń w sferze rolniczej powoduje w sytuacji wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń klęskowych konieczność uruchomienia różnych form pomocy dla poszkodowanych producentów rolnych ze środków budżetu państwa lub jednostek zaliczanych do sektora publicznego.

W opinii przedstawiciela rządu, wiceministra rolnictwa i rozwoju wsi Artura Ławniczaka, ustawa powinna pozwolić wszystkim rolnikom na powszechniejsze korzystanie z ubezpieczeń i ograniczyć skutki wielu negatywnych zjawisk, które ich dotykają i mają wpływ na produkcję polową. W tym roku i w przyszłym powinna skorzystać z ubezpieczeń spora grupa rolników, co najmniej 50%, co pozwoli spokojniej reagować na trudną sytuację w rolnictwie.

Wprowadzenie poprawek do ustawy sejmowej zaproponowała Komisja Rolnictwa i Ochrony Wsi. Podczas debaty senackiej senator Henryk Górski zgłosił wniosek o podwyższenie z 5% do 6% stawki taryfowej dotyczącej ubezpieczeń warzyw, truskawek, tytoniu, chmielu, drzew i krzewów owocowych.

W kolejnych głosowaniach Senat poparł 3 poprawki rekomendowane przez senacką komisję rolnictwa. Odrzucił natomiast zmianę postulowaną przez senatora H. Górskiego, popartą przez mniejszość tej komisji.

W pierwszej z zaakceptowanych poprawek Senat uznał, że nowa definicja przymrozków wiosennych zaburza wewnętrzną spójność przepisów ustawy w zakresie określenia granic czasowych występowania poszczególnych zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania przez zakład ubezpieczeń i zaproponował pozostawienie jej w dotychczasowym, niezmienionym brzmieniu. W opinii Izby, przyjęta przez Sejm definicja oraz definicja skutków złego przezimowania nakładały się na siebie w wypadku wystąpienia szkody od 15 do 30 kwietnia. Pozostawienie dotychczasowej definicji przymrozków wiosennych zmniejsza, zdaniem Senatu, zakres uznaniowości zakładu ubezpieczeń przy podejmowaniu decyzji co do wypłaty odszkodowań za szkody wynikłe w tym terminie.

W kolejnej zmianie Senat sprecyzował wysokość dopłat udzielanych przez państwo do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia.

Zmiana w art. 5 ust. 2 ustawy nowelizowanej w art. 1 zmniejszyła wysokość dopłat udzielanych przez państwo do składek ubezpieczenia upraw rolnych z poziomu "do 60% ale nie mniej niż 50%" do poziomu "do 50%". Umożliwia to Radzie Ministrów określanie corocznie w rozporządzeniu takiej kwoty dopłat, która uwzględni możliwości budżetu państwa, a będzie stanowić od 1 do 50% składki.

Senat w swojej poprawce wskazaną w ustawie wysokość dopłaty wynoszącą od 1 do 50% proponuje zmienić i określić na poziomie "do 50% ale nie mniej niż 40% składki".

Senat zaproponował jedną poprawkę do sejmowej nowelizacji regulującej sytuację żołnierzy byłych Wojskowych Służb Informacyjnych. Przewiduje ona utrzymanie dotychczasowego przepisu, zgodnie z którym żołnierze WSI, którzy nie złożyli wniosków o przyjęcie do nowych służb albo nie zostali do nich przyjęci (w tym z powodu niezweryfikowania), nie mogą być wyznaczani na stanowiska służbowe w sądach wojskowych, w prokuraturach wojskowych, w jednostkach Żandarmerii Wojskowej, a także na stanowiska służbowe w wojskowych jednostkach rozpoznania oraz jednostkach zwiadowczych. Zdaniem Senatu, utrzymanie tej regulacji lepiej chroni te szczególne formacje wojskowe przed przyjęciem do nich osób o nieodpowiednich kwalifikacjach.

Autorem zmiany zaakceptowanej przez Izbę był senator Andrzej Owczarek. Rekomendując tę poprawkę podczas senackiej debaty, senator stwierdził, że wielu parlamentarzystów Platformy Obywatelskiej miało poważne wątpliwości co do zapisu przyjętego przez Sejm. Izba nie poparła natomiast poprawki zgłoszonej przez senatora Piotra Ł.J. Andrzejewskiego, która umożliwiała żołnierzom byłych WSI służbę w tych komórkach dopiero po przejściu weryfikacji.

W debacie przyjęcie ustawy sejmowej bez poprawek proponowała Komisja Obrony Narodowej, której mniejszość zgłosiła natomiast wniosek o odrzucenie jej w całości. Oba te wnioski nie uzyskały akceptacji Izby.

Odrzucono również poprawki postulowane przez senatorów P.Ł.J. Andrzejewskiego, Macieja Klimę i Stanisława Karczewskiego. Dotyczyły one m.in. utrzymania w stosunku do niezweryfikowanych jeszcze byłych żołnierzy WSI regulacji dotyczących ograniczonego do dwóch lat terminu przebywania przez żołnierzy zawodowych w rezerwie kadrowej, skreślenia przepisu, zgodnie z którym żołnierzom przebywającym w rezerwie kadrowej wykonującym obowiązki służbowe w SKW lub SWW przysługują uprawnienia i obowiązki funkcjonariuszy i żołnierzy nowych służb, a także uniemożliwienia mianowania na funkcjonariusza SKW lub SWW bez zapoznania się ze stanowiskiem Komisji Weryfikacyjnej. Senat nie zgodził się również na wydłużenie vacatio legis ustawy do czternastu dni.

Za całością nowelizacji wraz z poprawką autorstwa senatora A. Owczarka głosowało 53 senatorów, 34 było przeciw. Nowela wróci teraz do Sejmu, gdzie posłowie ustosunkują się do zmiany postulowanej przez Senat.

Uchwalona pod przez Sejm nowelizacja wywołała wiele kontrowersji. Posłowie Prawa i Sprawiedliwości za sprzeczne z konstytucją uznali pozbawienie prezydenta wpływu na bezpieczeństwo państwa przez to, iż nie będzie miał swych przedstawicieli w nowej komisji kwalifikacyjnej.

Sejmowa ustawa przewiduje, że żołnierze czekający na wydanie stanowiska komisji weryfikacyjnej w swojej sprawie, będą mogli pozostawać w rezerwie kadrowej dłużej niż ustawowe dwa lata. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami czas pozostawania w rezerwie kadrowej niezweryfikowanych żołnierzy byłych WSI upływa ostatecznie z końcem września br.

Nowelizacja zakłada, że żołnierze, którzy wykonują obowiązki w SKW lub SWW, a nie są wyznaczeni na stanowiska w tych służbach, przy realizowaniu zadań posiadaliby wszelkie uprawnienia i podlegali wszelkim obowiązkom, tak jak osoby formalnie wyznaczone na stanowiska służbowe.

Zgodnie z ustawą, maksymalnie siedmioosobowy zespół mający dokończyć proces weryfikacji (poprzednia komisji zakończyła działalność z końcem czerwca br.) powołany ma być przez ministra obrony narodowej. Działałby on w ramach MON, a nie jako niezależna instytucja publiczna.

Do Sejmu wraca nowelizacja ustawy oświatowej. Senat zaproponował wprowadzenie do niej 10 poprawek. Uchwałę w tej sprawie podjęto 54 głosami, 4 senatorów było przeciw, a 29 wstrzymało się od głosu. Wprowadzenie zmian postulowały w swoich stanowiskach Komisja Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Propozycje poprawek przedstawili także senatorowie Piotr Ł.J. Andrzejewski i Mariusz Witczak.

Podczas senackiej debaty dyskutowano m.in. o obowiązku noszenia przez uczniów mundurków szkolnych. Senator P.Ł.J. Andrzejewski zgłosił wniosek, by nadal obowiązywał strój jednolity, jeśli sprzeciwu w tej sprawie nie złożyłby dyrektor szkoły w porozumieniu z radą szkoły, radą rodziców i radą pedagogiczną. Zdaniem senatora, dotychczas obowiązująca ustawa nie zmusza do żadnych mundurków, mówi jedynie o noszeniu jednolitych strojów. Jak stwierdził, nauczyciele są często bezradni wobec wyzywających strojów uczniów i ich wyglądu i nie mają możliwości egzekwowania porządku i zasad współżycia społecznego. Dlatego powszechna powinna być zasada obligatoryjności dopuszczająca wyjątki.

Za obowiązkowymi mundurkami opowiedział się także senator Czesław Ryszka. Jego zdaniem, o powodzeniu w wychowaniu decyduje ciągłość. Zaapelował do rodziców i dyrektorów szkół, by nawet, gdy stroje jednolite przestaną być obowiązkowe, utrzymali je w szkołach.

Nowelizacja ustawy o systemie oświaty stanowi, że jednolite stroje szkolne przestaną być obowiązkowe; dyrektor szkoły będzie mógł wprowadzić mundurki z własnej inicjatywy lub na wniosek rady szkoły, rady rodziców, rady pedagogicznej lub samorządu uczniowskiego. Wzór mundurków dyrektor ustali w uzgodnieniu z radą rodziców. Szkoły, które nie wprowadzą obowiązku noszenia jednolitych strojów, będą musiały w swoim statucie określić zasady ubierania się uczniów na terenie szkoły.

Od 1 września 2007 r. noszenie mundurków jest obowiązkowe we wszystkich publicznych szkołach podstawowych i gimnazjach. Wprowadzenie obligatoryjnych jednolitych strojów szkolnych było pomysłem Romana Giertycha, ministra edukacji w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego.

"Powinniśmy zrobić wszystko, aby poprawić to co zostało zepsute" - mówił podczas debaty senator Zbigniew Szaleniec, który poparł wprowadzone nowelizacją zmiany. Podkreślał, że należy odciąć się od wszystkiego, co wprowadził Giertych. Senator przypomniał, że Platforma Obywatelska od początku opowiadała się za tym, by decyzje w sprawie mundurków pozostawić szkołom.

W opinii wiceminister edukacji narodowej Krystyny Szumilas, zaproponowany w nowelizacji zapis o decydowaniu o mundurkach przez całą społeczność szkolną jest najlepszy, ponieważ zapobiega konfliktom. "Decydować będą ci, którzy później poniosą konsekwencje swojej decyzji: rodzice, bo to oni finansują zakup mundurków i nauczyciele, bo oni potem muszą egzekwować noszenie mundurków" - powiedziała.

W głosowaniu Senat odrzucił poprawkę zaproponowaną przez senatora P.Ł.J. Andrzejewskiego i pozostawił sejmowy zapis o zniesieniu obowiązku noszenia mundurków, oddający decyzję w tej sprawie społeczności szkolnej. Proponowaną zmianę poparło 35 senatorów, a 51 było przeciw.

W kolejnych głosowaniach Izba wprowadziła 10 poprawek. Cztery z nich zmierzają do uporządkowania słowniczka ustawy w zakresie definicji odnoszących się do szkolnictwa zawodowego. Senackie komisje nauki oraz samorządu terytorialnego zwróciły uwagę na niejasne, ich zdaniem, kryterium, na podstawie którego zdefiniowano pojęcia: "szkoła rolnicza", "szkoła leśna" i "szkoła morska", nie definiując jednocześnie innych szkół zawodowych, funkcjonujących na podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty (szkół medycznych oraz szkół prowadzących kształcenie w zawodach dla żeglugi śródlądowej). Zdaniem senackich komisji, wystarczające jest ustawowe dookreślenie pojęć "szkoły rolniczej' i "szkoły leśnej", gdyż w stosunku do nich ustawa kształtuje rozwiązania prawne odnoszące się do ich tworzenia, prowadzenia oraz przejmowania od jednostek samorządu terytorialnego, w sposób znacznie odmienny od tych, które obowiązują w stosunku do pozostałych rodzajów szkół. Wzięto również pod uwagę, że wprowadzając definicję szkoły morskiej, nie zachowano konsekwencji terminologicznej.

Ponadto Senat zwrócił uwagę, że w związku ze zmianą zarówno merytoryczną, jak i redakcyjną, przepisów określających zasady prowadzenia stołówek szkolnych, konieczna jest zmiana art. 84a, który przewiduje odpowiednie stosowanie tych przepisów do szkół niepublicznych. Pozostawienie art. 84a w obecnym brzmieniu skutkowałoby niemożnością jego stosowania ze względu na brak normy wskazującej organ uprawniony do określenia zasad korzystania ze stołówki w szkole niepublicznej.

Kolejna z poprawek Izby zmierza do zachowania jednolitego sposobu definiowania szkolnictwa zawodowego. W tym celu doprecyzowano definicję "szkoły rolniczej" poprzez wskazanie, że jest to szkoła ponadgimnazjalna, kształcąca wyłącznie w zawodach dla rolnictwa.

Doprecyzowano również zakres spraw, które podlegają wyłączeniu spod kompetencji ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego przy wydawaniu przepisów wykonawczych, dotyczących świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Z tą poprawką merytorycznie związana jest kolejna zmiana, która uszczegóławia zakres spraw regulowanych obecnie rozporządzeniem ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, dotyczących świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, które, po wejściu w życie niniejszej nowelizacji, zostaną uregulowane przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Senat opowiedział się także za uszczegółowieniem przepisu określającego zasady dotowania publicznych przedszkoli, szkół podstawowych, ośrodków, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty oraz publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, które prowadzą wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. W toku prac senackich zwrócono uwagę, iż umiejscowienie przywołanej regulacji w art. 80 ustawy o systemie oświaty oznacza, iż rozwiązanie to ma dotyczyć publicznych przedszkoli, szkół, ośrodków i poradni prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego, co jednak nie wynika wprost z brzmienia przepisu. W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych doprecyzowano ten przepis.

Rozpatrywana przez Senat nowelizacja ustawy o systemie oświaty przywróciła szkołom prawo swobodnego wyboru programów nauczania oraz podręczników, z jakich będą uczyć się uczniowie. Z dotychczasowej ustawy wykreślono zapisy mówiące, że szkoły mogą wybrać do trzech podręczników do każdego przedmiotu na danym poziomie kształcenia oraz że wybranego zestawu nie można zmieniać przez trzy lata. W intencji ustawodawcy, miało to doprowadzić do obniżenia cen podręczników.

W nowelizacji znalazło się także upoważnienie ministra edukacji narodowej do wydania rozporządzenia regulującego kwestię wynagrodzeń nauczycieli i egzaminatorów pracujących przy egzaminach zewnętrznych, w tym przy ustnych maturach. Ponadto rozszerzono odpowiedzialność dyscyplinarną na nauczycieli na wszystkich stopniach awansu zawodowego; obecnie podlegają jej tylko nauczyciele mianowani i dyplomowani. Zdecydowano też, że nauczyciele ubiegający się o pracę będą mieli obowiązek przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.

Określono, że przez niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki należy rozumieć nieusprawiedliwioną nieobecność ucznia w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50% obowiązkowych zajęć edukacyjnych.

Na podpis prezydenta czeka nowelizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Celem popartej przez Senat noweli jest zapewnienie prawidłowej realizacji ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Wchodzi ona w życie 1 października br. i wprowadza fundusz alimentacyjny, wspierający środkami finansowymi z budżetu państwa osoby uprawnione do alimentów. Przyznawanie i wypłata świadczeń z funduszu oraz działania wobec dłużników stanowią zadanie zlecone gminie z zakresu administracji rządowej. Ustawa zakłada, że dłużnik alimentacyjny ma obowiązek zwrócić organowi właściwemu wierzyciela należności (wraz z ustawowymi odsetkami) w wysokości świadczeń wypłaconych uprawnionemu z funduszu alimentacyjnego.

Fundusz alimentacyjny, utworzony ustawą z 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym, zlikwidowano 1 maja 2004 r. ustawą z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Wprowadziła ona zasiłek rodzinny i system dodatków do tego świadczenia oraz świadczenia opiekuńcze. 1 czerwca 2005 r. weszła w życie ustawa z 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, która określiła zasady postępowania wobec osób zobowiązanych do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, jeżeli egzekucja komornicza była bezskuteczna. Przyznawała ona osobom samotnie wychowującym dzieci, uprawnionym do alimentów zasądzonych przez sąd (gdy egzekucja była bezskuteczna) tzw. zaliczkę alimentacyjną.

Ustawę z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów przyjęto w wyniku połączenia prac nad obywatelskim projektem ustawy, wniesionym jeszcze w 2004 r., oraz nad projektem poselskim. Jej uchwaleniu towarzyszyły intensywne dyskusje. Uchyla ona ustawę o postępowaniu alimentacyjnym wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej.

Aby zapewnić prawidłowe jej stosowanie, należało dokonać jej nowelizacji jeszcze w okresie vacatio legis, wprowadzając niezbędne zmiany zarówno ze względów merytorycznych i prawnych, jak i legislacyjnych. W noweli przewidziano m.in. przyznawanie alimentów również cudzoziemcom oraz egzekwowanie tych świadczeń od osób zatrudnionych na umowę o dzieło czy mających kontrakt menedżerski.

Sprawozdanie przedstawił senatorom prezes Lech Gardocki. Jak poinformował, w 2007 r. odnotowano znaczny wzrost liczby spraw wnoszonych do Sądu Najwyższego. Jego zdaniem, ważnym i wartym podkreślenia aspektem funkcjonowania tej instytucji jest działanie na rzecz ujednolicenia orzecznictwa i wykładni przepisów prawa. Następnie prezes omówił najważniejsze, jego zdaniem, orzeczenia podjęte w ubiegłym roku przez poszczególne izby Sądu Najwyższego.

Podsumowując swoje wystąpienie, prezes L. Gardocki zwrócił uwagę, że sprawność postępowania w Sądzie Najwyższym została w 2007 r. utrzymana. Wprawdzie nastąpił niewielki wzrost liczby spraw zaległych, ale jest to spowodowane znacznym wzrostem wpływu wszystkich spraw i ma charakter przejściowy. Sprawy w Izbie Cywilnej rozpoznawane są w terminie siedmiu, ośmiu miesięcy, w Izbie Pracy oraz w Izbie Karnej w ciągu sześciu miesięcy, a w Izbie Wojskowej na bieżąco. W opinii prezesa, jest to tzw. rozsądny termin, zgodny ze standardami europejskimi. Jak stwierdził, jest to poziom, którego nie musimy się wstydzić.

Senat przyjął nowelizację mającą ułatwić firmom rozliczenia podatkowe. Jej celem jest wydłużenie terminu wpłacania ostatniej w roku podatkowym miesięcznej zaliczki na podatek do 31 grudnia i tym samym zwiększenie płynności finansowej małych przedsiębiorców prowadzących działalność opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu, zgłoszonego przez grupę senatorów Platformy Obywatelskiej i rekomendowanego przez dwie komisje senackie: Gospodarki Narodowej i Ustawodawczą, Senat podjął jednomyślnie, 85 głosami.

Zgodnie z senacką inicjatywą jednoosobowe firmy nie będą musiały wpłacać zaliczek za ostatni miesiąc w podwójnej wysokości. W myśl obowiązujących obecnie przepisów podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej oraz z najmu lub dzierżawy wpłacają zaliczki na podatek do 20 dnia następnego miesiąca. Zaliczkę za grudzień wpłaca się do 20 grudnia, razem z zaliczką listopadową.

W opinii senatorów, system ten powoduje, że podatnik, opłacający zaliczki miesięcznie, w grudniu w jednym dniu musi zapłacić zaliczki w podwójnej wysokości. Grozi to zachwianiem lub utratą przez firmę płynności finansowej w szczególnym okresie związanym z końcem roku kalendarzowego, który jest czasem wzmożonych zakupów i wypłat dla pracowników.

Teraz senacki projekt trafi do Sejmu, który pracuje już nad dalej idącym projektem przygotowanym przez posłów z Komisji "Przyjazne Państwo". Jego pierwsze czytanie odbyło się 10 lipca br. Przewiduje on, że zaliczki za grudzień można by wpłacać do 20 stycznia następnego roku, zakłada ponadto wprowadzenie analogicznych zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Poselska nowelizacja miałaby wejść w życie 1 października br., tymczasem zmiana proponowana przez Senat - 1 stycznia 2009 r.

Senackie rozwiązanie uzyskało poparcie Ministerstwa Finansów. Resort uważa, że określenie terminu wpłaty grudniowej zaliczki do 31 grudnia, a nie do 20 stycznia, nie spowoduje negatywnych skutków dla budżetu.

Senat przyjął projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który umożliwi pracę dla byłego pracodawcy bez utraty prawa do 19% podatku liniowego. Projekt, zgłoszony przez grupę senatorów Platformy Obywatelskiej, poparty przez senackie komisje: Gospodarki Narodowej i Ustawodawczą, trafi teraz do Sejmu. W inicjatywie przewidziano, że proponowane zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2009 r.

Postulowane przez Izbę rozwiązania mają umożliwić osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą wykonywanie zleceń na rzecz swoich poprzednich pracodawców.

Według obowiązującej ustawy o PIT, osoba pracująca w ramach samozatrudnienia, opodatkowanego 19-procentowym podatkiem liniowym, nie może świadczyć usług na rzecz pracodawcy, u którego była zatrudniona w tym samym lub poprzednim roku podatkowym. Ewentualne przyjęcie zlecenia odpowiadającego poprzednio wykonywanej pracy wiąże się z utratą prawa do podatku liniowego i koniecznością zapłaty zaległych zaliczek na podatek dochodowy (wraz z odsetkami), obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej.

W uzasadnieniu projektu autorzy zwrócili uwagę, że w ubiegłym roku weszła w życie zmiana ustawy o PIT, umożliwiająca organom podatkowym ściganie przypadków fałszywego samozatrudnienia. W związku z tym dalsze utrzymywanie ograniczenia jest nieuzasadnione, a proponowane rozwiązanie wpłynie pozytywnie na rynek pracy.

Zgodnie z projektem osoba prowadząca własną działalność gospodarczą będzie mogła wykonywać usługi na rzecz firmy, w której pracowała w poprzednim roku. Przyjęcie zlecenia w tym samym roku podatkowym w dalszym ciągu będzie się wiązać z utratą prawa do podatku liniowego.

Nowelizacji nie będzie się sprzeciwiać Ministerstwo Finansów. Zdaniem wiceminister Elżbiety Chojny-Duch, każda zmiana korzystna dla podatników i zmierzająca do wsparcia elastycznych form zatrudnienia jest zasadna. Resort finansów nie obawia się negatywnych skutków budżetowych, które mogłaby wywołać nowelizacja.

Senat postanowił wnieść do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości. Przygotowany przez Komisję Gospodarki Narodowej projekt poparło 50 senatorów, 34 było przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu.

Senacka inicjatywa nakłada na wszystkie Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK) obowiązek przedstawiania sprawozdań finansowych do oceny biegłych rewidentów. Przewiduje także odebranie SKOK-om prawa do sporządzania uproszczonych sprawozdań finansowych.

Według danych Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w marcu br. 26 z 67 działających kas spełniało wymogi ustawy o rachunkowości (dotyczące wielkości zatrudnienia, wielkości aktywów i wielkości przychodów) i tym samym musiało poddawać sprawozdania finansowe opinii biegłego rewidenta.

Jak napisano w uzasadnieniu senackiego projektu, SKOK-i są instytucjami pełniącymi specyficzną rolę w polskim systemie gospodarczym. Podobnie jak banki są osobami prawnymi, utworzonymi na podstawie ustawy, uprawnionymi do wykonywania czynności obciążających ryzykiem środki powierzone pod tytułem zwrotnym. Mimo, że SKOK-i nie podlegają dyrektywie unijnej w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, spełniają one - zdaniem Izby - definicję instytucji kredytowych, przyjętą w tej dyrektywie.

W uzasadnieniu wskazano także, że w ostatnich kilku latach następował dynamiczny rozwój Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych, a ich działalność stawała się coraz bardziej zbliżona do działalności banków. W 1992 r. kasy miały aktywa o wartości 4,2 mln zł i udzieliły prawie 3 mln zł pożyczek. W 2007 r. dane te wyniosły odpowiednio 7,3 mld zł i 5,1 mld.

Zgodnie z senackim projektem, kasy - podobnie jak banki i zakłady ubezpieczeń - nie będą mogły sporządzać sprawozdań uproszczonych. W opinii Senatu, zwiększy to transparentność sprawozdań finansowych SKOK-ów dla ich członków.

Senat zaproponował, by postulowana nowelizacja ustawy o rachunkowości weszła w życie 1 stycznia 2009 r. i miała zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r. Chodzi tu o zapewnienie odpowiedniego czasu na przygotowanie spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do badania sprawozdań finansowych.

Jak napisano w uzasadnieniu projektu wniesionego do Sejmu, podczas prac nad nowelizacją zasięgnięto opinii partnerów społecznych - Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej i Związku Banków Polskich. Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa zaproponowała senatorom dodanie do ustawy o rachunkowości przepisów umożliwiających sporządzanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych kasy krajowej i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Tej opinii nie podzielili autorzy projektu, kierując się stanowiskiem ministra finansów. Żadnych zastrzeżeń do inicjatywy Komisji Gospodarki Narodowej nie zgłosił natomiast drugi partner - Związek Banków Polskich.

W opinii senatorów, wejście w życie projektowanej ustawy nie spowoduje wydatków ze strony budżetu państwa ani nie wpłynie na dochody jednostek samorządu terytorialnego. Jest ona także zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Izba, na podstawie art. 13 ust. 2 Regulaminu Senatu, odwołała senatora Macieja Klimę z funkcji przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej. Uchwała w tej sprawie weszła w życie z dniem podjęcia, 11 lipca br.

• ustawę uchylającą ustawę o klasyfikacji drewna surowego nieobrobionego,
• ustawę o ratyfikacji Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.,
• ustawę o ratyfikacji Konwencji o Europejskim Instytucie Leśnictwa, sporządzonej w Joensuu dnia 28 sierpnia 2003 r.,
• ustawę o ratyfikacji Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, sporządzonej w Sztokholmie dnia 22 maja 2001 r.,
• ustawę o zmianie ustawy o paszach.

Oświadczenia złożyli senatorowie: Tadeusz Skorupa, Stanisław Piotrowicz, Piotr Ł.J. Andrzejewski, Tadeusz Gruszka, Zbigniew Cichoń, Krzysztof Kwiatkowski, Maciej Grubski, Waldemar Kraska, Ryszard Knosala, Kazimierz Kleina, Grażyna Sztark, Lucjan Cichosz, Stanisław Kogut, Stanisław Bisztyga, Antoni Motyczka, Andrzej Person, Barbara Borys-Damięcka, Jan Wyrowiński, Janusz Rachoń, Piotr Wach, Ryszard Bender, Janina Fetlińska, Grzegorz Wojciechowski, Grzegorz Banaś, Bohdan Paszkowski, Władysław Dajczak, Piotr Zientarski, Maciej Klima, Przemysław Błaszczyk, Henryk Woźniak, Władysław Sidorowicz, Małgorzata Adamczak, Eryk Smulewicz, Marek Rocki, Piotr Gruszczyński.