17 czerwca 2008 r. na Zamku Królewskim w Warszawie wicemarszałek Zbigniew Romaszewski wziął udział w uroczystości wręczenia nagród Kustosza Pamięci Narodowej. W bieżącym roku tymi wyróżnieniami zostali uhonorowani Helena Filipionek, Irena i Jadwiga Zappe, Zygmunt Walkowski oraz Związek Polaków na Białorusi. Honorowy patronat nad uroczystością objął prezydent Lech Kaczyński.

Tytuł jest przyznawany co roku od 2002 r. przez kapitułę nagrody pod przewodnictwem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Mogą ją otrzymywać instytucje, organizacje społeczne i osoby fizyczne za szczególnie aktywne działania na rzecz upamiętnienia historii polskiego narodu w latach 1939-1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN.

"Celem tej nagrody jest przywracanie i zachowanie prawdy i pamięci narodowej. Naszym zadaniem jest poszukiwanie i uhonorowanie ludzi, którzy kultywują pamięć narodu. Pamięć historyczna powinna być elementem polskiej duchowości" - mówił podczas uroczystości prezes IPN Janusz Kurtyka.

H. Filipionek, nauczycielka i działaczka społeczna, podczas wojny była członkinią AK i duchową przywódczynię ponad 16-tysięcznej Polonii dyneburskiej na Łotwie, która uratowała materiały dokumentujące losy Polaków i polskich organizacji na Łotwie.

I. i J. Zappe po II wojnie światowej stworzyły we Lwowie dom pomocy polskim dzieciom i młodzieży. Podtrzymywały tożsamość narodową i kształtowały świadomość historyczną młodych ludzi poprzez udzielanie tajnych lekcji historii, literatury i języka polskiego.

Z. Walkowski to jeden z najbardziej zasłużonych badaczy i dokumentalistów polskiej historii najnowszej, zwłaszcza okresu II wojny światowej i Powstania Warszawskiego. Uznawany jest za wybitnego znawcę ikonografii fotograficznej i filmowej Warszawy tamtego okresu.

Związek Polaków na Białorusi, kierowany obecnie przez Andżelikę Borys, od 18 lat działa na rzecz polskiej mniejszości na terenie Białorusi, w sferze szeroko rozumianej świadomości historycznej i pamięci narodowej.

18 czerwca 2008 r., pod patronatem wicemarszałka Marka Ziółkowskiego, w Senacie odbyła się konferencja "Samorządowy lider zarządzania 2008 - Usługi techniczne", zorganizowana przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wspólnie ze Związkiem Miast Polskich.

Konkurs jest elementem obszernego projektu "Budowanie potencjału instytucjonalnego samorządów dla lepszego dostarczania usług publicznych (2007-2011)", współfinansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF). Organizatorami są Związek Miast Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Związek Powiatów Polskich i Norweski Związek Władz Lokalnych i Regionalnych. Konkurs odbywa się cyklicznie, co roku. Przedmiotem ocenianych projektów jednego roku są usługi społeczne, następnego - techniczne.

Celem projektu jest m.in. rozwój zasobów ludzkich w gminach i powiatach, służący lepszemu i efektywniejszemu świadczeniu lokalnych usług publicznych.

Otwierając konferencję, wiceprzewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Stanisław Jurcewicz przypomniał, że Senat jest twórcą reformy samorządowej i we wszystkich sferach działalności wspiera samorządy lokalne.

Uczestniczący w konferencji ambasador Królestwa Norwegii w Polsce Knut Hauge podkreślił, że współpraca samorządów polskich i norweskich umacnia kontakty między obu krajami, a jej cel - poprawa jakości usług publicznych - przynosi natomiast korzyści urzędnikom i mieszkańcom, sprzyja przejrzystości działań administracji samorządowej i - co najważniejsze - wzmacnia gwarancję poszanowania praw obywatelskich.

Konkurs "Samorządowy Lider Zarządzania 2008. Usługi techniczne" obejmował trzy dziedziny: gospodarkę mieszkaniową, transport (drogowy i komunikację publiczną) oraz gospodarkę komunalną (sektor wodno-kanalizacyjny, gospodarkę odpadami). Projekty konkursowe oceniane były według pięciu podstawowych kryteriów: innowacyjności, skuteczności, efektywności kosztowej, integracji z systemem zarządzania strategicznego danej jednostki oraz możliwości zastosowania rozwiązania w innych samorządach.

Do konkursu mogły przystąpić wszystkie samorządy lokalne, weryfikacji dokonywano w następujących grupach: miasta na prawach powiatu i miasta powyżej 50 000 mieszkańców; powiaty ziemskie, gminy wiejskie; miasta małe i średnie. Do tegorocznego konkursu zgłoszono 43 projekty, do finału zakwalifikowano 17. Wszystkie były prezentowane podczas konferencji.

Tytuł laureata konkursu w dziedzinie transportu w kategorii miast na prawach powiatu i miasta powyżej 50 000 mieszkańców komisja konkursowa przyznała Rybnikowi za projekt "E-Bilet w ramach Elektronicznej Karty Miejskiej" oraz Elblągowi za projekt "Raport o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego instrumentem nowoczesnego zarządzania kształtującego politykę dobrych praktyk w bezpieczeństwie ruchu drogowego i wprowadzania zmian w infrastrukturze drogowej".

Elbląg zajął także I miejsce w dziedzinie gospodarki komunalnej za projekt "Dostosowanie jakości wody pitnej do norm UE". Równorzędne pierwsze miejsce zajął Gdańsk za projekt "Powierzenie właścicielskiej spółce majątkowej gminy ogółu zadań związanych z zarządzaniem, a eksploatacji - podmiotowi prywatnemu". W dziedzinie komunalnej gospodarki mieszkaniowej równorzędne pierwsze miejsca zajęły: Gdańsk za projekt "Kompleksowa obsługa w zakresie zamiany mieszkań" oraz Sopot za "Program rewitalizacji zabytkowego centrum".

W kategorii miast małych i średnich w dziedzinie transportu pierwsze miejsce i tytuł laureata otrzymał Szczecinek za projekt "Rozwój transportu miejskiego i turystyki w Szczecinku w latach 2006-2012. Wdrożenie żeglugi wodnej jako uzupełnienie oferty przewozowej w komunikacji miejskiej".

W dziedzinie gospodarki komunalnej pierwsze miejsce i tytuł lidera otrzymała Oława za projekt Ekologiczny Związek Gospodarki Odpadami Komunalnymi EKOGOK.

W dziedzinie komunalnej gospodarki mieszkaniowej I miejsce i tytuł lidera zdobył Bytów za projekt "Prywatyzacja komunalnego zasobu mieszkaniowego fundacja <<Nowa Wspólnota>>".

W kategorii powiatów ziemskich w dziedzinie gospodarki komunalnej I miejsce oraz tytuł laureata uzyskał powiat poznański za projekt "Azbest - Produkt NON GRATA", a w dziedzinie transportu - powiat ostrowski za projekt "Budowa obwodnicy Ostrowa Wlkp.".

W kategorii gmin wiejskich wyróżnienia przyznawano jedynie w dziedzinie gospodarki komunalnej. Pierwsze miejsce i tytuł laureata otrzymał Popielów za projekt "Wdrożenie kompleksowego systemu usług z zakresu gospodarki odpadami, świadczonych na rzecz mieszkańców gminy Popielów".

Nagrodą dla laureatów jest wyjazd studyjny do Norwegii dla dwóch osób z wyróżnionego samorządu i zdobywanie doświadczeń w tamtejszych samorządach.

22 czerwca 2008 r. odbyły się wybory uzupełniające do Senatu w województwie podkarpackim, w okręgu wyborczym nr 21 obejmującym obszar powiatów: bieszczadzkiego, brzozowskiego, jarosławskiego, jasielskiego, krośnieńskiego, leskiego, lubaczowskiego, przemyskiego, przeworskiego i sanockiego oraz miast na prawach powiatu: Krosno i Przemyśl.

Liczba osób uprawnionych do głosowania wynosiła 701 499, w głosowaniu wzięło udział 85 553 wyborców, frekwencja wyborcza wyniosła 12,20%.

Na senatora został wybrany Stanisław Zając, zgłoszony przez Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość, który uzyskał 40 993 głosy.

Mandatu nie uzyskali m.in. lekarz i radny wojewódzki Maciej Lewicki (PO) - 22 457 głosów, były marszałek Sejmu Marek Jurek (KWW Prawica Marka Jurka) - 10 751 głosów, lider "Samoobrony" Andrzej Lepper - 3435 głosów, były wiceminister edukacji narodowej Mirosław Orzechowski (LPR) - 308 głosów.

W dniach 23-24 czerwca 2008 r. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałku Senatu VII kadencji. Tematem posiedzenia rady był "Kraj a Polonia i Polacy w świecie - wyzwania XXI w.".

Zgodnie z uchwałą Senatu z 21 czerwca 2002 r. zadaniem Polonijnej Rady Konsultacyjnej jest wyrażanie opinii w sprawach istotnych dla Polonii i Polaków za granicą, na temat projektów aktów normatywnych dotyczących Polonii i Polaków za granicą, a także o kierunkach działań Senatu i jego organów w sprawach Polonii i Polaków za granicą.

W inauguracyjnej uroczystości udział wzięli parlamentarzyści, a także minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski i minister edukacji narodowej Katarzyna Hall.

Marszałek Bogdan Borusewicz wręczył akty nominacji członkom Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałku Senatu VII Kadencji. Otrzymali je:

• Andrzej Alwast - prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej i Nowozelandzkiej,
• Kazimierz Anhalt - koordynator ds. Rozwoju Federacji Organizacji Polskich w Irlandii,
• Anżelika Borys - prezes Związku Polaków na Białorusi,
• Emilia Chmielowa - prezes Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie,
• André Hamerski - prezes Centralnej Reprezentacji Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej BRASPOL,
• Józef Kwiatkowski - prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Polskich na Litwie "Macierz Szkolna",
• Władysław Lizoń - prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej,
• Jan Mokrzycki - prezes Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii,
• Tadeusz A. Pilat - prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych,
• Aleksander Sielicki - zastępca kierownika Centrum Kultur Kubania w Krasnodarze,
• Władysław Zachariasiewicz - Stany Zjednoczone Ameryki Północnej.

W pracach rady uczestniczyła również Helena Miziniak - szef Zespołu Doradców do spraw Migracji Ekonomicznej Obywateli Polskich do Państw Członkowskich Unii Europejskiej (gość honorowy).

Otwierając posiedzenie, marszałek B. Borusewicz podkreślił, że powołanie rady to wynik szczególnej troski o jak najlepszą kondycję spraw polskich i Polaków w świecie. Zdaniem marszałka, dla rozwiązywania problemów Polonii ważna jest także koordynacja działań wszystkich instytucji państwowych zajmujących się sprawami Polonii i Polaków za granicą. Marszałek zwrócił uwagę na przemiany zachodzące w Polsce i Unii Europejskiej, a także w środowiskach polonijnych. Mówił również o nowym zjawisku, jakim jest obecna migracja do krajów UE. Sytuacja Polaków i Polonii niemal w każdym kraju jest inna. Rada Polonijna - zgodnie z założeniami - ma być reprezentacją Polonii całego świata. Jej powinnością będzie dostrzeganie nowych zjawisk, a także zmian pokoleniowych, które dokonują się w organizacjach polonijnych, przy jednoczesnym poszanowaniu tradycji i dotychczasowego dorobku.

Marszałek B. Borusewicz podkreślił także, że Polska jest dziś krajem sukcesu, którego Polonia nie musi się już wstydzić.

Minister R. Sikorski powiedział, że sprawy Polonii są jednym z priorytetów Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Zapewnił, że rząd poważnie traktuje politykę polonijną. Przyjęta w poprzedniej kadencji parlamentu ustawa o Karcie Polaka jest przez obecny rząd realizowana. Minister zadeklarował gotowość współpracy MSZ z Senatem w sprawach polonijnych. Poinformował też o systemowej reformie konsulatów, której celem jest bardziej skuteczna pomoc rodakom.

Minister K. Hall przedstawiła plany resortu edukacji związane z opracowaniem i wdrożeniem programu nauczania języka polskiego, zwłaszcza dzieci, których rodzice czasowo przebywają poza krajem. MEN zainteresowany jest również promocją Polski poprzez popularyzowanie języka polskiego wśród cudzoziemców. Minister wysoko oceniła ustawę o Karcie Polaka, która ułatwia naszym rodakom dostęp do polskiej edukacji.

Rada pracowała w trzech zespołach tematycznych: ds. Polaków na Wschodzie, ds. Polonii Europejskiej, oraz ds. Polonii i Polaków na pozostałych kontynentach. W obradach uczestniczyli eksperci, przedstawiciele ministerstw i organizacji pozarządowych.

Zespół ds. Polaków na Wschodzie, któremu przewodniczył senator Łukasz Abgarowicz, najwięcej uwagi poświęcił trzem sprawom: Karcie Polaka, przestrzeganiu praw mniejszości polskiej oraz problemom nauczania języka polskiego. Wskazywano na niewydolność systemu przyznawania karty i potrzebę zmian organizacyjnych oraz konieczność szerszego upowszechniania wiedzy o tym dokumencie. Apelowano o wywieranie przez władze polskie większego nacisku na rządy Białorusi i Litwy w sprawie poszanowania praw mniejszości polskiej. Wskazywano też na potrzebę konkretnych działań umożliwiających rozwój edukacji i nauczanie języka polskiego.

Zespół ds. Polonii Europejskiej, któremu przewodniczył senator Andrzej Person, zwrócił uwagę, iż działania władz polskich w zakresie nowej emigracji są niewystarczające. W ocenie zespołu, istnieje potrzeba monitorowania tego zjawiska także w mniejszych środowiskach, w takich krajach jak Norwegia, Włochy, Austria, Holandia czy Hiszpania. Polacy powinni być informowani o zasadach życia obowiązujących w kraju emigracji. Zgłaszano potrzebę poszerzenia o przedmioty ojczyste edukacji dzieci i młodzieży polonijnej. Apelowano o utrzymanie w krajach europejskich instytutów kultury polskiej. Postulowano partnerskie traktowanie organizacji polonijnych w rozstrzyganiu spraw ważnych dla Polonii. Uznano, iż władze polskie powinny zainicjować w ramach UE i Rady Europy działania zmierzające do ujednolicenia standardów poszczególnych przedmiotów nauczania w szkołach powszechnych i gimnazjach.

Zespół ds. Polonii i Polaków na pozostałych kontynentach - pod przewodnictwem senatora Sławomira Kowalskiego - zgłosił m.in. wnioski o utworzenie planu promocji pozytywnego wizerunku Polski i Polaków w świecie, stworzenie ponadregionalnej szkoły liderów polonijnych, a także o rozszerzenie ustawy o Karcie Polaka o pozostałe kraje świata.

Podsumowując wnioski zgłaszane przez zespoły, marszałek B. Borusewicz podkreślił, że formuła zespołowej pracy rady przyniosła duże efekty. Wysoko ocenił zaangażowanie w prace rady przedstawicieli ministerstw i organizacji pozarządowych. Marszałek z aprobatą przyjął nakreślone przez radę kierunki działań, zwłaszcza postulaty dotyczące propagowania nauczania języka polskiego. Podczas plenarnego posiedzenia rady, któremu przewodniczyła wicemarszałek Krystyna Bochenek, przyjęto następujące wnioski końcowe:

- Sprawą dla nas podstawową jest dalsze utrzymanie zarówno opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią jak i dotychczasowego modelu finansowania naszej działalności. Rozumiemy, że wolą polskich władz częścią środków dla Polonii dysponuje MSZ i MEN, a w praktyce wiele organizacji korzysta z tych funduszy. Pragniemy jednak podkreślić, że jest dla nas ważne, aby finansowanie poprzez organizacje pozarządowe pozostało podstawową drogą wspierania naszej działalności.

- Pragniemy podkreślić nasze niezachwiane poparcie dla Związku Polaków na Białorusi kierowanego przez Andżelikę Borys. Pragniemy podziękować władzom polskim za udzielone Związkowi dotychczasowe poparcie i prosimy o dalsze konsekwentne stanowisko i działania w tej sprawie.

- Rozumiemy trudności związane z egzekwowaniem umów międzynarodowych wobec najbliższych sąsiadów. Znamy też dotychczasowe działania władz polskich. Pragniemy jednak przypomnieć i prosić o jak najrychlejsze i zdecydowane działania w dwóch sprawach szczególnej wagi:

• pisowni nazwisk polskich na Litwie, jak również używanie języka polskiego (ojczystego) w miejscach zwartego zamieszkania ludności, która to sprawa pozostaje w jaskrawej sprzeczności z obowiązującymi w Europie standardami;
• realizacji Traktatu Polsko-Niemieckiego ze szczególnym uwzględnieniem finansowania organizacji polonijnych i edukacji polonijnej. Trudności związane z edukacją w Niemczech podkreślane są na wszystkich konferencjach i sympozjach oświatowych.

- Poprzedni rząd rozbudził duże nadzieje, rozpoczynając prace nad szerokim programem wspierania edukacji polonijnej. Pragniemy jedynie przypomnieć tę sprawę, prosząc o kontynuację działań w tym zakresie.

- Młodzież jest przyszłością zarówno Polski, jak i Polonii. Ważne są dalsze działania wszystkich zainteresowanych stron na rzecz zwiększenia integracji młodzieży polskiej i polonijnej. Konieczna jest zmiana polityki wobec młodzieży zarówno Polonii, jak i władz polskich. Zadania skierowane do młodzieży i dla młodzieży winny być naszym zdaniem priorytetowo traktowane przez wszystkie podmioty wspierające działalność polonijną.

- Jest nas w świecie miliony. Niejednokrotnie pokazaliśmy, jak wiele możemy dla Polski zrobić. Możemy i chcemy Polsce dalej pomagać. Zwracamy się z kolejnym apelem o partnerskie traktowanie, o korzystanie z naszej wiedzy i możliwości. Skoordynowane działania polskich placówek dyplomatycznych i organizacji polonijnych z pewnością będą korzystne dla Polski.

- Wyrażamy nasze poparcie i wdzięczność za uchwalenie przez Sejm ustawy o Karcie Polaka. Dla naszych Rodaków zza wschodniej granicy Schengen była to sprawa wielkiej wagi. Ważna jest dalsza nowelizacja tej ustawy obejmująca bezpaństwowców, kraje bałkańskie i pozostałe środowiska polonijne na świecie. Równie ważne jest zapewnienie powszechnego dostępu do Kart Polaka w szczególności na Ukrainie i Białorusi. Podstawowa część ustawy potwierdzająca honor przynależności do narodu polskiego winna naszym zdaniem jednakowo traktować wszystkich Polaków poza granicami kraju.

- Zbliża się 20-lecie zmiany ustrojowej w Polsce. Uważamy, że nadszedł najwyższy czas na uchwalenie nowej i nowoczesnej ustawy o obywatelstwie. Najwyższy też czas, aby przestały obowiązywać przepisy z <<głębokiego>> PRL-u. Są tu dwie grupy osób, w imieniu których prosimy o właściwe ujęcie w projekcie ustawy. Pierwsza, to osoby, którym władze PRL-u odebrały obywatelstwo w sposób bezprawny. Uważamy, że ze względu na godność osób tak poniżonych i pokrzywdzonych inicjatywa winna należeć do władz polskich. Druga grupa, to osoby, które zmuszone były do zrzeczenia się obywatelstwa ze względu na przepisy państw zamieszkania.

- Pragniemy podkreślić wagę konsultowania ustaw z zainteresowanymi, co jest na co dzień praktykowane w demokracjach zachodnich. Prosimy o konsultowanie ustaw i raportów nas dotyczących przynajmniej z ważniejszymi organizacjami polonijnymi.

- Wnioskujemy o utworzenie wspólnego i spójnego planu promocji pozytywnego wizerunku Polski i Polaka w świecie".

23 czerwca 2008 r. w Senacie odbyła się konferencja "Prawo autorskie na miarę XXI wieku. Krok drugi", zorganizowana z inicjatywy Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Ustawodawczej.

Senackie spotkanie było kontynuacją prac nad nowelizacją ustawy - Prawo autorskie, podjętych przez Komisję Gospodarki Narodowej na konferencji, która odbyła się 8 kwietnia br. Przeprowadzono wówczas analizę systemu praw autorskich funkcjonującego w Polsce, jego aspektu gospodarczego i prawnego, m.in. w zakresie zbiorowego zarządzania prawami, relacji pomiędzy użytkownikami a organizacjami zbiorowego zarządzania, a także wobec orzeczeń sądowych, prawa europejskiego i doświadczeń innych krajów Unii Europejskiej. Podjęto także dyskusję nad rozwiązaniami, które powinny znaleźć się w nowej ustawie regulującej prawo autorskie.

Podczas obecnej konferencji zaproszeni goście, reprezentujący środowisko prawnicze, stowarzyszenia zrzeszające twórców, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także przedstawiciele nadawców i operatorów catv oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami, zgłosili propozycje nowych rozwiązań i zmian, których wprowadzenie do obowiązującego w naszym kraju prawa autorskiego jest, ich zdaniem, konieczne.

Konferencję prowadziła wicemarszałek Krystyna Bochenek, a do dyskusji wprowadzili wiceprzewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu Barbara Borys-Damięcka oraz przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Krzysztof Kwiatkowski, którzy przypomnieli najważniejsze tezy sformułowane podczas kwietniowej debaty senackiej nad prawem autorskim.

Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski skierował do uczestników konferencji list, w którym podkreślił, że z satysfakcją przyjmuje podjętą przez Senat próbę poszukiwania rozwiązań legislacyjnych, zmierzających do zapewnienia prawa autorskiego na miarę XXI w.

W opinii dr. M. Bukowskiego, celowe jest wprowadzenie sądowego systemu kontroli tabel wynagrodzeń w ramach postępowania przed jednym sądem powszechnym. Postępowanie w sprawie o zatwierdzanie tabel wynagrodzeń powinno toczyć się w trybie nieprocesowym.

Zdaniem prezesa Stowarzyszenia Autorów ZAIKS Edwarda Pałłasza, prawo autorskie to podstawowy instrument prawny służący przede wszystkim ochronie praw twórców i ich zbiorowej reprezentacji, czyli organizacji zbiorowego zarządzania prawami, a nie ochronie interesów użytkowników.

Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Piotr Boroń przedstawił opinię dotyczącą nowelizacji prawa autorskiego. Jej zdaniem, konieczna wydaje się gruntowna nowelizacja przepisów ustawy o prawie autorskim, dotyczących funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi. Możliwe jest również całościowe ujęcie tego segmentu rynku praw na dobrach niematerialnych w drodze oddzielnej ustawy. Przykładem może być Austria, gdzie w 2006 r. weszła w życie odrębna ustawa regulująca działalność organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Niezbędne wydaje się również ograniczenie liczby organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, działających na danym polu eksploatacji.

Wiceprezes Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej Tomasz Węgrzyński omówił dwa projekty nowelizacji: jeden autorstwa Izby, drugi - Konsorcjum "Przyjazne Prawo Autorskie".

Do zgłoszonych propozycji ustosunkowali się podczas dyskusji przedstawiciele prawniczych środowisk naukowych - prof. Jan Błeszyński i prof. Elżbieta Traple.

Założenia do projektu, nad którym pracuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, omówił Piotr Żuchowski, sekretarz stanu w tym resorcie. Projekt ten dotyczy przede wszystkim realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 stycznia 2006 r., odnoszącego się m.in. do art. 108 ust. 3 prawa autorskiego.

W opinii wiceministra, prawo autorskie to materia niezwykle skomplikowana, której zadaniem jest uregulowanie wewnętrznie sprzecznych interesów twórców i nadawców. Jednocześnie polska dyskusja o nowych rozwiązaniach w tym zakresie nie może się toczyć w oderwaniu od debaty europejskiej na ten temat. Wiceminister zwrócił także uwagę na niski poziom świadomości społecznej dotyczącej ochrony praw autorskich i ich kradzieży. Jak stwierdził, prawo autorskie to materia o ogromnej dynamice, istotny jest również niebagatelny aspekt finansowy.

Jak poinformował wiceminister P. Żuchowski, resort kultury na przełomie lipca i sierpnia br. chce skierować projekt nowelizacji do konsultacji społecznych. We wrześniu powinna go zaakceptować Rada Ministrów. Mówiąc o założeniach projektu, zaznaczył, że minister kultury uzyskał zapewnienie od ministra sprawiedliwości o podjęciu prac nad wyodrębnieniem sądów powszechnych, które orzekałyby w sprawach dotyczących prawa autorskiego.

24 czerwca 2008 r. Komisja Gospodarki Narodowej, we współpracy z Krajową Izbą Gospodarczą "Przemysł Spożywczy", zorganizowała konferencję "Jakość i bezpieczeństwo żywności warunkiem zdobycia nowych rynków zbytu". Jej celem była analiza form wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw przemysłu przetwórstwa spożywczego w Polsce. Do udziału w konferencji zaproszono parlamentarzystów, ekspertów branżowych, przedstawicieli producentów i przedsiębiorców.

Otwierając senackie spotkanie, przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej Tomasz Misiak podkreślił, że zamiarem organizatorów jest pokazanie, jak ważny element gospodarki narodowej stanowi przemysł spożywczy - zarówno w kontekście krajowym, jak i unijnym. Zdaniem senatora, należy podejmować dyskusję o uregulowaniach prawnych w tym zakresie, ponieważ mogą one wpływać na dynamiczny rozwój tej branży lub powodować stagnację. Poszukiwanie rozwiązań nie jest proste ze względu na złożoność tej dziedziny gospodarki, wytwarzającej zarówno produkty proste, jak np. mięso, i wysoko przetworzone. Należy także pamiętać o unijnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa żywności. Senator T. Misiak zapowiedział opracowanie wydawnictwa zawierającego materiały z senackiej konferencji. Będzie ono pomocą dla wszystkich zainteresowanych branżą spożywczą, a także dla parlamentarzystów w ich dalszych pracach ustawodawczych. Senator wyraził nadzieję, że wnioski z konferencji znajdą odzwierciedlenie w pracach polskiego parlamentu.

Prezes Krajowej Izby Gospodarczej "Przemysł Spożywczy" Tadeusz Pokrywka, mówiąc o polskim przemyśle spożywczym, podkreślił, że jego szansą są produkty przetworzone. Jako utrudnienie wskazał stale zmieniające się przepisy.

"Bezpieczeństwo żywności w aktualnym ustawodawstwie - znaczenie dla konsumenta, zadania dla producenta" - to temat wystąpienia doc. Kazimierza Karłowskiego z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Zwrócił on uwagę przede wszystkim na dynamiczne zmiany w ustawodawstwie unijnym i krajowym, dotyczącym tej dziedziny gospodarki, oraz na konieczność ich śledzenia, ponieważ nieznajomość prawa nie zwalnia producentów z odpowiedzialności. Mają one często charakter prokonsumencki i zmierzają m.in. do zapewnienia większego bezpieczeństwa produktów żywnościowych. O jakości i bezpieczeństwie żywności w kontekście etyki w przemyśle spożywczym mówił prof. Mieczysław Obiedziński ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Uczestnicy konferencji mogli się także zapoznać z praktycznymi aspektami jakości i bezpieczeństwa żywności. O jakości produktów spożywczych w kontekście oczekiwań odbiorcy zagranicznego mówił Marek Marzec z Polskiej Grupy International Food Standard.

International Food Standard (IFS) jako wiodący standard audytowania producentów żywności przedstawił Stephan Tromp z International Food Standard - Berlin. O praktycznych korzyściach z wdrożenia tego systemu w zakładzie produkcyjnym, mówiła Mirella Berent, prezentująca firmę CYKORIA SA.

24 czerwca 2008 r. marszałek Bogdan Borusewicz wręczył senatorom - piłkarzom powstałej w Izbie 31-osobowej drużyny piłki nożnej, jej kierownikowi - wicemarszałek Krystynie Bochenek oraz trenerowi - senatorowi Antoniemu Piechniczkowi koszulki sportowe z logo Senatu oraz piłki.

Drużyna powstała ponad podziałami politycznymi, w jej skład wchodzą senatorowie różnych opcji politycznych, a ideą sportowych działań jest promowanie zdrowego trybu życia.

Jesienią br. drużyna planuje mecz pod hasłem: Senat kontra Senat. Senatorowie wyzwą na pojedynek drużynę złożoną z członków senatów największych polskich uniwersytetów. Dochód z tego meczu przekazany zostanie fundacji Ewy Błaszczyk "A kogo?". Przedstawiciel fundacji Roman Błaszczyk był obecny na inauguracyjnym spotkaniu senackiej drużyny. Przedstawił projekt, na realizację którego przeznaczone zostaną ewentualne środki.

25 czerwca 2008 r. w Senacie przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Ferdynand Rymarz, w obecności marszałka Bogdana Borusewicza i wicemarszałek Krystyny Bochenek, wręczył Stanisławowi Zającowi zaświadczenie o wyborze go na senatora w wyborach uzupełniających do Senatu w okręgu krośnieńsko-przemyskim nr 21.

Marszałek B. Borusewicz, gratulując S. Zającowi zwycięstwa w wyborach, stwierdził, że znając dotychczasową pracę nowego senatora w parlamencie, jest przekonany o dobrej współpracy.

25 czerwca 2008 r. marszałek Bogdan Borusewicz otworzył w Senacie wystawę poświęconą 150. rocznicy osadnictwa kaszubskiego w Kanadzie. Marszałek wyraził zadowolenie, że w gmachu parlamentu prezentowana jest wystawa poświęcona żyjącej w Polsce dużej grupie etnicznej, która przetrwała wieki przeciwieństw i germanizacji, zachowała własny język, a w demokratycznej Polsce, mając pełnię praw, czyni nasz kraj barwniejszym i bogatszym kulturowo.

Marszałek B. Borusewicz podkreślił, że Senat wspiera działania ważne dla polskiej kultury, a także sprzyjające rozwojowi odmienności i różnorodności kulturowej.

Przewodniczący Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego senator Kazimierz Kleina, inicjator ekspozycji, podkreślił, że Kaszubi żyjący w Kanadzie to grupa etniczna żywa i dynamiczna, która zachowała tradycje i język, co, niestety, nie zawsze udało się tym mieszkającym w Polsce. Senator podziękował parlamentowi kanadyjskiemu za zaangażowanie w obchody tej ważnej dla Kaszubów rocznicy.

Obecny na otwarciu wystawy ambasador Kanady w Polsce David Preston zapewnił, że jego kraj prowadzi politykę wielokultorowości i wspiera wszelkie wzmacniające ją inicjatywy. Jak stwierdził, społeczność kaszubska w istotny sposób przyczyniła się do rozwoju tego kraju, zachowując jednocześnie własną kulturę i język, mimo że dziś mieszka tam już szóste pokolenie. Ambasador przypomniał także o 100. rocznicy polskiego osadnictwa w Kanadzie i 75. rocznicy utworzenia Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Jak zapewnił, o tych wydarzeniach pamięta kanadyjski parlament. O znaczeniu Polonii w Kanadzie i wadze stosunków z Polską świadczy także zniesienie wiz dla Polaków, kwietniowa wizyta w Polsce premiera kanadyjskiego i przygotowywane obecnie umowy dwustronne.

Na prezentowaną w Senacie wystawę składa się 9 plansz fotograficznych dokumentujących historię wychodźstwa Kaszubów. Organizatorem wystawy było Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, a autorem plansz - jego prezes Artur Jabłoński.

Pierwsi Kaszubi, którzy wyemigrowali do Kanady w 1858 r., pochodzili głównie spod Kościerzyny i Bytowa. Na pokładzie statku "Agda" dotarli do nowego kraju, w którym szukali dostatniego życia i swobód. Nawykli do ciężkiej pracy i wysiłku, przez kanadyjskie bezdroża dotarli do Ontario, gdzie osiedlili się w powiecie Renfrew, zakładając własne farmy, parafie i miejscowości. W kolejnych latach przybywali na wyżynę Madawaski, obfitującą w lasy, jeziora i wzgórza, przypominającą ich rodzinne strony. Żenili się i wychodzili za mąż między sobą, tworząc wielopokoleniowe rodziny, będące ostoją języka kaszubskiego i dawnych tradycji. Dziś ta nieco już rozproszona diaspora liczy około 10 000 osób. Fenomenem jest to, że Kaszubi w Ontario aż do czwartego pokolenia przekazywali sobie znajomość rodzimego języka.

25 czerwca 2008 r. marszałek Bogdan Borusewicz otworzył w Senacie wystawę "Sprawiedliwi wśród narodów świata". Ekspozycja jest dokumentacją pomocy Polaków ludności żydowskiej w Małopolsce w latach 1939-1945. Wystawa, przygotowana przez oddział rzeszowski Instytutu Pamięci Narodowej, po raz pierwszy była prezentowana w styczniu br. w Krakowie, a do Senatu trafiła z inicjatywy senatora Pawła Klimowicza.

Marszałek Bogdan Borusewicz przypomniał, że Senat ubiegłej kadencji podjął uchwałę w sprawie uhonorowania działalności Ireny Sendlerowej i Rady Pomocy Żydom "Żegota" w tajnych strukturach Polskiego Państwa Podziemnego w okresie II wojny światowej. "Irena Sendlerowa jest symbolem solidarności współobywatelskiej Polaków z narodem żydowskim, niesienia mu pomocy, sprzeciwu wobec tego, co hitlerowski okupant robił na naszym terytorium. Pomoc Polaków okazywana Żydom nie była, oczywiście, wystarczająca, by ich uchronić. Ale ta pomoc wymagała bohaterstwa, płaciło się za nią życiem Nie wszystkich na to było stać. Nie od wszystkich można wymagać bohaterstwa" - powiedział marszałek B. Borusewicz.

Marszałek wyraził zadowolenie, że wystawa "Sprawiedliwi wśród narodów świata" jest eksponowana w Senacie i obejrzą ją liczni goście parlamentu, zwłaszcza młodzież.

Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej Franciszek Gryciuk przedstawił krótką historię współistnienia narodów polskiego i żydowskiego na ziemiach polskich.

Wystawa pokazuje Polaków, którzy w latach II wojny pomagali Żydom - tych docenionych za swoje bohaterstwo, tych anonimowych, a także tych, którzy za odwagę i solidarność zapłacili życiem swoim i życiem najbliższych.

25 czerwca 2008 r. odbyło się posiedzenie Prezydium Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, poświęcone zwolnieniu darowizn żywnościowych z podatku VAT. W spotkaniu wzięli udział: przewodniczący Komisji Spraw Unii Europejskiej senator Edmund Wittbrodt, sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej Mikołaj Dowgielewicz, przedstawiciele Ministerstwa Finansów - doradca ministra Renata Hayder i wicedyrektor Departamentu Podatku od Towarów i Usług Stanisław Rurka, dyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Remigiusz Henczer oraz Jakub Michałowski, reprezentujący sekretarza stanu Michała Boniego - szefa zespołu doradców strategicznych premiera.

Otwierając posiedzenie, wiceprzewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi senator Mieczysław Augustyn przedstawił dotychczasowe efekty pracy zespołu w kwestii zwolnień z podatku VAT na cele społeczne. Senator podkreślił, że to zagadnienie jest przedmiotem prac zespołu od początku jego istnienia. Podjęte działania zmierzają do wyeliminowania paradoksalnych sytuacji, w których przedsiębiorcom - ze względu na obecny stan prawny - bardziej opłaca się wyrzucanie żywności niż przekazanie jej na cele społeczne. Jako uzasadnienie tej sytuacji wskazuje się na interpretację prawa europejskiego. Zdaniem senatora, rozwiązanie tego problemu jest uzasadnione z moralnego i społecznego punktu widzenia. Wielu ekspertów sugeruje ostrożność w podejmowaniu tej kwestii, a może właśnie nadszedł czas, by poczuć się w Unii Europejskiej jak u siebie.

W trakcie dyskusji zarówno parlamentarzyści, jak i zaproszeni goście byli zgodni, że należy kontynuować prace mające na celu rozwiązanie tego problemu. Zastanawiano się jednak, na ile da się je zrealizować. Ustosunkowano się m.in. do ekspertyzy przygotowanej przez Biuro Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej Kancelarii Senatu, a także do treści art. 29 ust. 10a ustawy o podatku od towarów i usług, zwłaszcza w kontekście utraty pomocy publicznej.

Podsumowując spotkanie, senator M. Augustyn wskazał na problemy wymagające rozwiązania. Dotyczą one zarówno przepisów prawa krajowego, jak i ustawodawstwa wspólnotowego. Senator zwrócił się do przedstawicieli Ministerstwa Finansów o jednolitą interpretację art. 29 ust. 10 i 10a, odnoszącego się zarówno do producentów, jak i dystrybutorów. Zdaniem senatora, szerszą kwestią pozostaje Dyrektywa 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Sekretarz Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski zwrócił uwagę, że istnieje nie tyle potrzeba dodatkowej interpretacji, co wpisania jej do uzasadnienia ustawy.

Ten pogląd podzielił wiceprzewodniczący zespołu poseł Sławomir Piechota, podkreślając, że gdy interpretacja zostanie zapisana w uzasadnieniu, będzie wówczas wiążąca dla sądów i urzędów.

27 czerwca 2008 r. w Senacie odbyła się konferencja "Podział władzy w państwie demokratycznym. Wokół raportu Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość <<Samorządność i demokracja lokalna>>", zorganizowana przez wicemarszałka Marka Ziółkowskiego we współpracy z Fundacją Rozwoju Demokracji Lokalnej.

Celem spotkania, w którym wzięli udział przedstawiciele organizacji samorządowych, świata nauki oraz parlamentarzyści i przedstawiciele rządu, było przedstawienie raportu "Samorządność i demokracja lokalna", przygotowanego przez Konserwatorium Doświadczenie i Przyszłość, oraz wskazanie tych obszarów funkcjonowania administracji samorządowej, w których dla pełnego rozwoju samorządności i demokracji lokalnej w naszym kraju niezbędne są nowe regulacje prawne lub ich korekta.

Otwierając obrady, wicemarszałek M. Ziółkowski podkreślił, że senacka konferencja wpisuje się w ogólnopolską debatę na temat sprawowania i podziału władzy w społeczeństwie demokratycznym oraz sposobu funkcjonowania społeczeństwa demokratycznego. Partnerzy senackiej debaty to Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość - grupa osób wielkiego umysłu i doświadczenia, która od ponad 20 lat wskazuje kierunki rozwoju Polski i stworzyła reformę systemową, jaka się w naszym kraju dokonała, a także Fundacja Rozwoju i Demokracji Lokalnej, reprezentowana przez prof. Jerzego Regulskiego i Barbarę Imiołczyk, przedstawiciele rządu, samorządów lokalnych oraz Senat RP, w którym zainicjowano reformę samorządową i który ciągle patronuje rozwojowi demokracji lokalnej.

Zdaniem wicemarszałka M. Ziółkowskiego, w Polsce istnieją obecnie bardzo sprzyjając warunki do przeprowadzenia kolejnego etapu reform mających na celu decentralizację władzy. Rozwój demokracji lokalnej, społeczeństwa obywatelskiego i coraz większe uczestnictwo obywateli we władzy powinno być ideą, która nada sens działaniu władzy i zaangażowaniu obywatelskiemu.

Podstawą senackiej dyskusji był raport Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość. Cele, założenia i zadania przedstawił prof. Marek Safjan, przewodniczący rady konwersatorium. Jak wyjaśnił, przed 30 laty konwersatorium wspomagało społeczeństwo w walce z niedemokratyczną władzą, elementem jego aktywności była budowa obywatelskiej świadomości, przygotowanie społeczeństwa do zadań, które, kiedy nadejdzie odpowiedni moment, uzyskają szansę urzeczywistnienia. Na początku 2007 r. powrócono do tej idei, ponieważ grupa ludzi związanych z nauką doszła do wniosku, że "coś niedobrego dzieje się z naszym państwem". Jak stwierdził M. Safjan, "dzisiaj brakuje autentycznego społeczeństwa obywatelskiego, odczuwamy niedostatek poważnej debaty o zasadniczych problemach Polski, oczekiwalibyśmy większej odpowiedzialności każdego za jego własne otoczenie i małą ojczyznę. Demokracja normatywna i formalna zakodowana w konstytucji i wielu ustawach niekoniecznie przekłada się na demokrację realną. Społeczeństwo demokratyczne to niekoniecznie społeczeństwo obywatelskie, a możliwość wzięcia we własne ręce współodpowiedzialności za Polskę i za małą ojczyznę nie oznacza jeszcze wcale, że taka możliwość zostanie realnie wykorzystana".

Cele, jakie stawia sobie DiP, to aktywizowanie społecznego dialogu, koniecznego elementu społeczeństwa obywatelskiego. Obecnie Polacy nie chcą się angażować w działalność publiczną, nie chcą brać odpowiedzialności za państwo. Należy szukać rozwiązań stymulujących aktywność pozwalającą odbudować więzi społeczne.

Polska - jak ocenia DiP - dzięki systemowym reformom, przełamując monopol państwa komunistycznego we wszystkich dziedzinach, zmieniła oblicze kraju. Ale dziś "potrzebny jest nowy impuls, w postaci istotnych reform instytucjonalnych, które umocnią standardy demokracji lokalnej i demokratycznego państwa prawa".

Prof. J. Regulski przypomniał, że w lipcu obchodzić będziemy 19. rocznicę zainicjowania przez Senat reformy samorządowej. Zwrócił uwagę, że w ciągu tych lat nastąpiło zatarcie granic między sferą rządową i samorządową. Władze resortowe odbierają kompetencje samorządom, władzom terenowych. Centralizacja dotyczy także sektora samorządowego. J. Regulski wskazał na potrzebę decentralizacji władzy. Potrzebne jest również, jego zdaniem, oddzielenie polityki od administracji. Prawa obywateli nie powinny zależeć od polityków lokalnych.

Warunki konieczne do rozwoju demokracji wskazała B. Imiołczyk. Jak stwierdziła, władza lokalna nie może zawłaszczać decyzji i realizacji zadań publicznych, powinna działać w sposób zapewniający udział obywateli w życiu publicznym. Władza publiczna musi być profesjonalna, a jej działania - zrozumiałe dla lokalnej społeczności. Potrzebne jest zaufanie społeczne i zdolność do współpracy. Podkreśliła też, że samorząd to nie wójt, urząd gminny czy sekretarz, jak, niestety, wielu uważa, ale wspólnota lokalna.

Prof. Michał Kulesza podkreślił potrzebę skuteczności samorządów. Jej brak może skutkować nawrotem centralizmu. Jeśli działania samorządów nie przynoszą konkretnych efektów, powstaje pokusa, by ich kompetencje przejął ktoś inny, czyli administracja rządowa. M. Kulesza wskazał też na konieczność współpracy samorządów.

Przedstawiciele rządu: Tomasz Siemoniak, sekretarz stanu w MSWiA, oraz Adam Leszkiewicz, podsekretarz stanu, zastępca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, przedstawili rządowy program przekazywania kompetencji samorządom oraz regulacji prawnych dotyczących służb cywilnych i pracowników samorządu terytorialnego.

Prezes Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Stępień przypomniał historię budowania samorządu terytorialnego w Polsce i istniejące wówczas uwarunkowania oraz zebrane w czasie 19 lat doświadczenia samorządów w świetle orzecznictwa trybunału. Wyraził też przekonanie, że dobry samorząd lokalny należy zacząć budować od odbudowy więzi sąsiedzkich.

Prof. Andrzej Zoll przedstawił problem bezpieczeństwa obywatelskiego w świetle prawa lokalnego.

Senator Mariusz Witczak, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, współorganizującej konferencję, zapewnił, iż senacka komisja opowiada się za reformami, które będą zmierzać do decentralizacji władz oraz przekazywania kompetencji, zadań i pieniędzy samorządom lokalnym.