W dniach 7 i 8 maja 2008 r. odbyło się 11. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie - Krystyna Bochenek, Zbigniew Romaszewski i Marek Ziółkowski.

Porządek posiedzenia Izby obejmował:

• drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uznania bohaterstwa rotmistrza Witolda Pileckiego i przywrócenia jego postaci pamięci zbiorowej Polaków,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej "Poczta Polska" oraz ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji Nr 181 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej prywatnych biur pośrednictwa pracy, przyjętej w Genewie w dniu 19 czerwca 1997 r.,
• informację o wynikach działalności Centralnego Biura Antykorupcyjnego w 2007 roku.

"Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 60. rocznicę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego pragnie go uhonorować, uznając za godny naśladowania wzór Polaka, bez reszty oddanego sprawom Ojczyzny.

Jego heroiczny czyn, jakim było dobrowolne i celowe poddanie się uwięzieniu w KL Auschwitz, a także powojenny, okupiony śmiercią powrót do Ojczyzny stawiają Witolda Pileckiego wśród najodważniejszych ludzi na świecie i powinny stać się dla Europy i świata wzorem bohaterstwa oraz symbolem oporu przeciw systemom totalitarnym. Pilecki został bowiem, jak wielu Polaków, poddany straszliwej próbie niszczącej machiny systemu hitlerowskiego, a po wojnie stalinowskiego. Z obydwu tych prób wyszedł zwycięsko, choć za swoją postawę zapłacił życiem" - napisano w uchwale Senatu, przodjętej dla uczczenia przypadającej w maju br. 60. rocznicy śmierci rotmistrza W. Pileckiego.

Swoją uchwałą Izba uczciła pamięć oficera, który zasłynął m.in. tym, że dobrowolnie dał się uwięzić w obozie koncentracyjnym Auschwitz, aby przekonać się naocznie o panujących tam warunkach i o planach masowej zagłady Żydów. W. Pilecki organizował wśród więźniów ruch oporu, a następnie zbiegł z obozu. Później walczył m.in. w Powstaniu Warszawskim.

Po zakończeniu wojny i opuszczeniu oflagu Murnau rotmistrz W. Pilecki wstąpił do II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, gdzie służył jako oficer wywiadu. W grudniu 1945 r. wrócił do Polski. Jego zadaniem była m.in. pomoc w legalizacji dokumentów żołnierzy podziemia lub ułatwienie ucieczki na zachód tym, którym groziła śmierć z rąk NKWD i tworzących się służb bezpieczeństwa PRL. Został aresztowany przez UB w maju 1947 r. Postawiono mu zarzuty szpiegostwa na rzecz obcego wywiadu i przygotowywanie zmachów na dygnitarzy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Podczas śledztwa był torturowany w więzieniu na warszawskim Mokotowie. W maju 1948 r. sąd wojskowy skazał go na śmierć przez rozstrzelanie. Składowi sędziowskiemu przewodniczył ppłk Jan Hryckowian, a oskarżał mjr Czesław Łapiński.

Wyrok śmierci został wykonany 25 maja 1948 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Ciała nie wydano rodzinie i nie wiadomo, gdzie je pochowano.

Senatorowie w swojej uchwale napisali, że za czasów PRL "niemal udało się zniszczyć pamięć" o rotmistrzu W. Pileckim. A po 1990 r., mimo starań wielu osób i mimo pośmiertnego odznaczenia go w 2006 r. Orderem Orła Białego przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, nadal niewielu Polaków dowiedziało się, kim był Witold Pilecki i co zrobił. Dlatego Senat postanowił włączyć się w uczczenie pamięci W. Pileckiego w 60. rocznicę jego śmierci.

Na sali posiedzeń obecna była rodzina rotmistrza W. Pileckiego: jego dzieci - Zofia Pilecka-Optułowicz i Andrzej Pilecki oraz dwie wnuczki. Po jednomyślnym, przyjętym oklaskami podjęciu przez Senat uchwały w sprawie uznania bohaterstwa rotmistrza Witolda Pileckiego i przywrócenia jego postaci pamięci zbiorowej Polaków marszałek Bogdan Borusewicz wręczył jej tekst dzieciom rotmistrza.

Z rodziną rotmistrza marszałek spotkał się także przed rozpoczęciem obrad i wręczył im senackie medale pamiątkowe.

Po podjęciu uchwały odbyła się konferencja prasowa z udziałem dzieci rotmistrza W. Pileckiego, wicemarszałka Zbigniewa Romaszewskiego i prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Janusza Kurtyki.

"Mamy do czynienia z kryzysem pamięci narodowej. Postać rotmistrza Pileckiego przez 60 lat nie była w stanie przebić się do powszechnej świadomości. Takie działanie Senatu jak przyjęcie dzisiejszej uchwały to okazja do nawiązania do tradycji patriotyzmu, poświęcenia dla ojczyzny" - powiedział wicemarszałek Z. Romaszewski na konferencji prasowej. Zdaniem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Janusza Kurtyki, uczczenie pamięci rotmistrza W. Pileckiego i rozpowszechnienie wiedzy o jego życiu i śmierci to też sposób na przekazanie opinii publicznej, czym była Polska Rzeczpospolita Ludowa i jak funkcjonowały jej władze.

"Warto zadawać sobie wciąż pytanie, czym była PRL, kim byli ludzie, którzy aresztowali i sądzili rotmistrza Pileckiego. Może warto zacząć używać sformułowań bardzo prostych, ale jednak oczywistych, że PRL została założona przez zdrajców, przez tych, którzy byli w służbie sowieckiej, i była rządzona przez zdrajców, a w następnych pokoleniach przez renegatów" - powiedział J. Kurtyka.

Córka W. Pileckiego Z. Pilecka-Optułowicz, powiedziała, że jej bardziej zależy na tym, aby współcześni ludzie pamiętali nie tyle postać jej ojca i jego działalność, ale by cenili wartości, którym on hołdował. "Te wartości to patriotyzm, odwaga, poświęcenie, koleżeństwo. O tym powinni pamiętać młodzi ludzie ze szkół, które przyjmują imię Witolda Pileckiego" - powiedziała.

Jak wspominała, jej ojciec był bardzo skromny i nie uważał się za bohatera. Swoim dzieciom od najmłodszych lat wpajał miłość i szacunek do wszystkich ludzi oraz do przyrody.

"Wiedział też, że nadchodzą dla nas trudne czasy, i starał się nas do tego przygotować. Starał się wpoić nam, że ważna jest energia, fizyczna i psychiczna i że można liczyć tylko na siebie. Mówił do mnie <<moja generałko>>, chociaż miałam tylko cztery lata. Mówił też o mnie <<dziedziczka świeżego powietrza>>, bo odziedziczę po rodzinie tylko świeże powietrze, nic więcej" - mówiła Z. Pilecka-Optułowicz.

Ustawa o zmianie ustawy o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej "Poczta Polska" oraz ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze czeka na podpis prezydenta. Senat, wyrażając zgodę na przyjęcie bez poprawek tej nowelizacji, zgodził się na podjęcie działań prawnych zmierzających do likwidacji uniemożliwienia ogłoszenia upadłości państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska".

Obowiązujące prawo upadłościowe i naprawcze nie obejmuje tych przedsiębiorstw, które powstały w drodze oddzielnej ustawy. Ustawa o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej "Poczta Polska" została przyjęta przez Sejm w 1997 r. W związku z tym, że uznano "Pocztę Polską" za przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, nie można doprowadzić do jej upadłości i wszelkie długi, wszelkie zobowiązania finansowe tego przedsiębiorstwa są zobowiązaniami Skarbu Państwa. Dlatego Komisja Europejska zwróciła się do polskiego rządu o usunięcie tej wady prawnej, uznając taki stan prawny za nieograniczoną pomoc państwa.

Za ostateczny termin wprowadzenia stosownych uregulowań władze polskie uznały 30 czerwca br. Początkowo myślano o tym, żeby powiązać dwie ustawy, ustawę o komercjalizacji "Poczty Polskiej" i zmianę ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, w jednej ustawie. Kiedy okazało się to niemożliwe, skierowano do Sejmu zaakceptowana przez Senat nowelizację, nad drugą ustawą trwają jeszcze prace.

Komisja Europejska uznała, że stan prawny, w którym polski rząd gwarantuje wszystkie długi "Poczty Polskiej", jest niezgodny z art. 87 traktatu Wspólnoty Europejskiej, ponieważ jest to nieograniczona pomoc państwa.

Senat uznał za stosowne wprowadzenie 8 poprawek do tekstu ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, przede wszystkim o charakterze redakcyjnym i doprecyzowującym, a także korygującym przepisy sformułowane wbrew zasadzie techniki prawodawczej.

W swoich poprawkach Senat zaproponował m.in. zmianę tytułu ustawy na ustawę o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Uznano, że tytuł ustawy sformułowano niezgodnie z zasadami techniki prawodawczej i jego brzmienie nie uwzględniało, że ustawa nowelizuje nie tylko ustawę o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, lecz także ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.

Sejmową nowelizację uchwalono w wyniku prac nad projektem rządowym. Zawiera ona rozwiązania dotyczące przede wszystkim nowych zadań agencji, związanych z przygotowaniem i wdrażaniem programów operacyjnych w nowej perspektywie finansowania w latach 2007-2013. Nowe zadania wynikają także z wytycznych przyjętych w programach operacyjnych zaakceptowanych przez Radę Ministrów - Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki i Rozwój Polski Wschodniej.

Senat przyjął bez poprawek nowelizację ordynacji samorządowej, znoszącą możliwość tworzenia tzw. bloków przez komitety wyborcze w wyborach samorządowych. W głosowaniu sejmową nowelę, uchwaloną na podstawie projektu poselskiego, poparło 54 senatorów, przeciw była 1 osoba, a 30 senatorów wstrzymało się od głosu. Teraz nowelizacja trafi do podpisu prezydenta.

Zaakceptowana przez Izbę nowelizacja ma wejść w życie od najbliższych wyborów do samorządów w 2010 r. Do tego czasu komitety wyborcze będą mogły tworzyć "grupy" ("bloki") w razie ewentualnych samorządowych wyborów uzupełniających.

"Blokowanie" list wyborczych polegało na tworzeniu grup list i zawieraniu przez komitety wyborcze umów o wspólnym podziale mandatów. Rozwiązanie to zostało wprowadzone w poprzedniej kadencji Sejmu, w 2006 r., głosami PiS, Samoobrony i LPR na niecałe trzy miesiące przed wyborami samorządowymi.

Ówczesna opozycja (PO, PSL i SLD) zaskarżyła te przepisy do Trybunału Konstytucyjnego, a także tryb uchwalenia noweli ordynacji samorządowej oraz wprowadzenie krótszego niż 14 dni vacatio legis, czyli okresu między ogłoszeniem ustawy a jej wejściem w życie. Trybunał Konstytucyjny uznał jednak, że przepisy dotyczące "blokowania" list nie naruszają ustawy zasadniczej.

Przyjęta przez Sejm nowelizacja kodeksu cywilnego i niektórych innych ustaw zmierza do uregulowania statusu prawnego urządzeń przesyłowych i związanej z nim nowej instytucji służebności przesyłu, a także dotyczy możliwości przyznania najbliższym członkom rodziny zadośćuczynienia pieniężnego za śmierć osoby bliskiej. Zmiany wprowadzone w kodeksie postępowania cywilnego oraz w ustawie o księgach wieczystych i hipotece są konsekwencją przyjętych rozwiązań.

Nowa treść art. 49 kodeksu cywilnego jednoznacznie precyzuje status prawny urządzeń przesyłowych przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego wynagrodzenia osobom, które poniosły koszty budowy urządzeń. Status tych urządzeń powinien być określony w umowie między przedsiębiorcą a właścicielem nieruchomości. W wypadku gdyby przedsiębiorca odmawiał zawarcia umowy, osobie, która poniosła koszty budowy urządzeń, przysługuje roszczenie o ich nabycie przez przedsiębiorcę. W sytuacji gdy to właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy, z żądaniem przeniesienia własności urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.

Z tym zagadnieniem związane jest także ustanowienie nowej instytucji - służebności przesyłu jako jednego z dopuszczalnych tytułów prawnych umożliwiających przedsiębiorcy korzystanie z urządzeń przesyłowych posadowionych na cudzej nieruchomości. Służebność będzie ustanawiana w drodze umownej. W wypadku odmowy zawarcia umowy przedsiębiorca może zażądać jej ustanowienia przez sąd. Służebność przesyłu przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę urządzeń przesyłowych.

Drugie zagadnienie, którego dotyczy nowelizacja kodeksu cywilnego, polega na dodaniu do art. 446, regulującego roszczenia osób bliskich tzw. poszkodowanych pośrednio wskutek śmierci samego poszkodowanego, przepisu § 4 dającego podstawę do przyznania najbliższym członkom rodziny zadośćuczynienia pieniężnego za śmierć osoby bliskiej. Ponieważ odszkodowanie przewidziane w art. 446 § 3 obejmuje jedynie szkodę majątkową, nie jest możliwe zasądzenie zadośćuczynienia szkody niemajątkowej. Zaproponowany przepis umożliwia przyznanie zadośćuczynienia obok odszkodowania.

W przyjętej jednomyślnie przez Senat uchwale zaproponowano dwóch poprawek do tekstu ustawy sejmowej. Pierwsza z nich miała na celu ujednolicenie terminologii z innymi przepisami kodeksu cywilnego i ustawy o gospodarce nieruchomościami. Druga zmiana rozszerza ustawę o nowelizację ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze i stanowi konsekwencję przyjętego w ustawie rozwiązania, zgodnie z którym przy sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości a sprzedaż nieruchomości w postępowaniu upadłościowym ma taki charakter służebność przesyłu nie wygasa.

Senat jednomyślnie, 86 głosami, opowiedział się za przedstawieniem do podpisu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Przyjęte przez Sejm zmiany zakładają przyznanie prawa do zasiłku opiekuńczego także osobom, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z 1999 r. prawo do zasiłku za czas sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny lub chorym dzieckiem do lat 14 miały jedynie osoby podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Izba zapoznała się z informacją o wynikach działalności Centralnego Biura Antykorupcyjnego w 2007 r., którą zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym jego szef przedstawia Senatowi corocznie.

Szef CBA Mariusz Kamiński poinformował, że w ubiegłym roku biuro prowadziło w sumie 284 postępowania przygotowawcze i sprawy operacyjne; postawiono w nich blisko 400 zarzutów 169 osobom; 59 osób zatrzymanych przez CBA trafiło do aresztów, zabezpieczono też niemal 13 mln zł w gotówce i mieniu.

Jak ocenił M. Kamiński, jeśli chodzi o śledztwa w sprawie dużych afer był to niezwykle pracowity rok dla CBA. Wymienił wśród nich m.in. tzw. aferę gruntową, sprawę korupcji w Ministerstwie Sportu, a także zatrzymanie na gorącym uczynku burmistrza Helu i byłej posłanki PO Beaty Sawickiej.

Szef CBA przyznał równocześnie, że wiele z tych spraw do dziś budzi kontrowersje. Zaznaczył jednak, że ma nadzieję, iż prowadzone postępowania, a także powołana komisja śledcza te wątpliwości rozwieją.

Szef CBA zwrócił uwagę, że wiele postępowań prowadzonych przez biuro dotyczyło korupcji w służbie zdrowia. Nowym kierunkiem w działaniach biura było natomiast przeciwdziałanie korupcji w polskich placówkach dyplomatycznych.

Wśród największych problemów, z jakimi boryka się obecnie CBA, M. Kamiński wymienił kwestie lokalowe. Wyjaśnił, że większość z 10 delegatur biura ma siedziby tymczasowe, a jedna (katowicka) znajduje się w lokalu wynajętym od prywatnego podmiotu.

Zaznaczył, że rozwój CBA ograniczyły też cięcia w budżecie formacji na 2008 r. Dodał, że ta sprawa nie była z nim wcześniej konsultowana.

Minister M. Kamiński dodał też, że chciałby, aby w przyszłości liczba agentów CBA zwiększyła się z 600 do 1200 osób, a liczba delegatur do kilkunastu.

• ustawę o zmianie ustawy - Prawo atomowe,
• ustawę o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych,
• ustawę o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsulatacji,
• ustawę o ratyfikacji Konwencji Nr 181 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej prywatnych biur pośrednictwa pracy, przyjętej w Genewie w dniu 19 czerwca 1997 r.

Oświadczenia złożyli senatorowie: Dorota Arciszewska-Mielewczyk, Jan Rulewski, Tadeusz Skorupa, Stanisław Gorczyca, Stanisław Gogacz, Paweł Klimowicz, Kazimierz Jaworski, Waldemar Kraska, Norbert Krajczy, Maciej Grubski, Bohdan Paszkowski, Przemysław Błaszczyk, Piotr Zientarski, Janina Fetlińska, Tadeusz Gruszka, Ireneusz Niewiarowski, Wojciech Skurkiewicz, Stanisław Karczewski, Andrzej Grzyb, Maciej Klima, Zbigniew Romaszewski, Roman Ludwiczuk, Janusz Rachoń, Małgorzata Adamczak, Eryk Smulewicz, Andrzej Person, Henryk Woźniak.