56. Doroczna Sesja Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Warszawie

Obrady plenarne zakończyły 16 listopada 2010 r. 56. Doroczną Sesję Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Sejmie i Senacie. Nowym przewodniczącym ZP został wybrany Karl A. Lamers, a wśród pięciu nowych wiceprzewodniczących znalazła się posłanka Jadwiga Zakrzewska, przewodnicząca polskiej delegacji do Zgromadzenia.

Wtorkową debatę otworzył dotychczasowy przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego NATO John Tanner, który powiedział, że celem warszawskiego spotkania jest spojrzenie w przyszłość NATO i zastanowienie się nad tym, jak poradzić sobie z najtrudniejszymi wyzwaniami, takimi jak zapobieganie katastrofom, utrzymanie pokoju na Bałkanach czy wprowadzenie stabilności w Afganistanie. Jego zdaniem, sojusz musi znaleźć zasoby, które pozwolą na realizację wspólnych celów w dziedzinie bezpieczeństwa, co jest bardzo trudne w warunkach kryzysu gospodarczego. Dodał on, że potrzebna jest do tego wola polityczna wszystkich członków organizacji. Podkreślił jednak, że nawet "wszystkie zasoby na świecie nie wystarczą, jeśli nie będzie odwagi i pewności co do tego, że NATO chce budować bezpieczeństwo na świecie".

Przemawiający po Johnie Tannerze marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna zadeklarował, że nowa koncepcja strategiczna NATO, która będzie omawiana na szczycie w Lizbonie 19-20 listopada, jest zgodna z interesami Polski. “Dokument ten jest nową filozofią Sojuszu, która wyznacza nowe założenia i kierunki działania" - mówił. Według niego, NATO jako sojusz kolektywnej obrony odpowiada interesom bezpieczeństwa Polski. “Opowiadamy się za otwartością NATO na nowych członków. Dotyczy to Ukrainy i Gruzji, ale i szerzej. Drzwi Sojuszu powinny pozostać otwarte dla tych państw demokratycznych, które mogą i chcą przyjąć na siebie zobowiązania związane z członkostwem w NATO" - oświadczył marszałek Sejmu. Podkreślił "znaczenie współpracy partnerskiej z innymi państwami jako poszerzenie sfery bezpieczeństwa o zasięgu globalnym". "Znaczenie szczególne mają relacje z Rosją, które powinny być kształtowane w sposób konstruktywny i zrównoważony, przy wykorzystaniu odpowiednich instrumentów w ramach Rady NATO-Rosja" - mówił.

W kolejnym wystąpieniu premier Donald Tusk podkreślił znaczenie współpracy NATO z partnerami spoza Sojuszu i opowiedział się za wzmocnieniem współdziałania w dziedzinie bezpieczeństwa między NATO a Unią Europejską. Mówiąc o nowej strategii Sojuszu, premier skupił się na kwestii zagwarantowania wspólnej obrony i realnego bezpieczeństwa wszystkim członkom NATO. Jego zdaniem, o wiele lepszym sposobem "zabezpieczenia spokojnego bytu jest zgodna współpraca, także z państwami spoza NATO, niż nieustanne stanie na warcie z bronią u nogi".

Donald Tusk zaznaczył, że Sojusz jest dzisiaj - jak nigdy dotąd - bardzo otwarty na współpracę ze swoimi bliższymi i dalszymi partnerami. "Razem z partnerami spoza NATO chcielibyśmy zbudować nad ludźmi dach, który będzie wszystkich skutecznie chronił przed burzą" - powiedział. Według premiera, NATO, UE i OBWE stanowią dobry punkt oparcia do dalszych wspólnych przedsięwzięć w dziedzinie bezpieczeństwa.

Zdaniem premiera, Sojusz jako całość powinien być uzbrojony i sprawny, ale myślenie "nasze i naszych partnerów powinniśmy zdemilitaryzować". "Nigdy dotąd tak głośno nie stawialiśmy sprawy współpracy z państwami spoza Sojuszu, trzeba usiąść ponownie przy stole rokowań i wrócić do procesu ograniczania zbrojeń konwencjonalnych w Europie" – mówił. Wspomniał też o "bardzo ciekawych pomysłach na współpracę w dziedzinie obrony przeciwrakietowej, która może i powinna wykraczać poza Pakt Północnoatlantycki". Premier przypomniał, że w drugiej połowie 2011 r. Polska przejmie przewodnictwo w UE. "Jednym z priorytetów Polski będzie wzmocnienie instrumentów UE w obszarze bezpieczeństwa i obrony" - zapowiedział. "Liczymy na to, że nasza prezydencja będzie krokiem do przodu na rzecz budowy praktycznej strategii współpracy między UE a NATO" - dodał.

Prezydent Bronisław Komorowski napisał do uczestników warszawskiej sesji list, który został odczytany przez szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, gen. Stanisława Kozieja. W opinii prezydenta nowa koncepcja strategiczna NATO musi łączyć aktywne zaangażowanie i nowoczesną obronę. "By była to strategia potwierdzającą wiarygodność NATO jako sojuszu obronnego, sojuszu gotowego podejmować jednocześnie najtrudniejsze wyzwania, sojuszu otwartego na współpracę z partnerami, zdolnego wykorzystywać szanse, redukować ryzyka, kontynuującego politykę otwartych drzwi" - uważa Bronisław Komorowski. Zwrócił on uwagę na to, że z racji geostrategicznego położenia na obrzeżach NATO Polska musi posiadać przede wszystkim zdolności do skutecznej obrony swoich granic, ale jednocześnie chce utrzymywać gotowość do udziału w realizacji sojuszniczych misji ekspedycyjnych.

Do uczestników sesji ZP NATO skierował wystąpienie sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen. Zapowiedział on, że nadchodzący szczyt w Lizbonie pokaże, iż NATO pozostaje organizacją niezbędną dla wspólnego bezpieczeństwa i określi jego misję na następną dekadę. Nowa koncepcja strategiczna sojuszu potwierdzi jego zasadnicze zadanie, czyli obronę terytorialną. Zdaniem Rasmussena, NATO powinno się zreformować i odchudzić strukturę, pozbyć się przestarzałych zdolności i zastąpić je przez nowe siły - elastyczne, możliwe do szybkiego rozmieszczenia. Powinno też powinno wyposażyć siebie "w taki sposób, by móc działać w obliczu nowych zagrożeń, takich jak cyberataki”. Według Rasmussena, nowa koncepcja strategiczna pozwoli także otworzyć NATO szerzej na świat. "Jeśli chcemy iść do przodu powinniśmy sięgać dalej niż kiedykolwiek przedtem. To oznacza jak najbardziej partnerstwo z Rosją" - powiedział szef sojuszu. W jego opinii, "nadszedł czas, by NATO i Rosja przestały patrzeć na siebie podejrzliwie". "Powinniśmy zacząć robić więcej wspólnie" – mówił.

Podczas pięciu dni w Warszawie debatowało około 300 parlamentarzystów z 28 krajów członkowskich NATO z Ameryki Północnej i Europy oraz delegatów z krajów partnerskich i obserwatorów. 13 i 14 listopada odbyły się posiedzenia pięciu komisji ZP NATO - politycznej, obrony i bezpieczeństwa, nauki i techniki, cywilnego wymiaru bezpieczeństwa oraz ekonomicznej i bezpieczeństwa, w których wzięli udział prominentni przedstawiciele rządu, środowisk akademickich, organizacji pozarządowych i NATO.

Zgromadzenie Parlamentarne NATO jest międzyparlamentarną organizacją związaną z Sojuszem Północnoatlantyckim, ale od niego niezależną. Zostało ono utworzone w 1955 r. Jego celem jest umacnianie współpracy między krajami członkowskimi, ułatwianie formalnych kontaktów między parlamentami narodowymi a władzami NATO, a także promowanie demokracji parlamentarnej, gospodarki rynkowej oraz parlamentarnej kontroli nad siłami zbrojnymi i polityką bezpieczeństwa. Zgromadzenie jest forum międzyparlamentarnego dialogu w sprawach bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego oraz kształtu i roli NATO. Obraduje w dwóch sesjach - wiosennej i jesiennej. Wiosną tego roku Zgromadzenie obradowało w Rydze. Polska po raz drugi jest miejscem obrad tej organizacji. Poprzednio przedstawiciele ZP NATO gościli w Warszawie w 1999 r.