Gala jubileuszowa z okazji 20. rocznicy odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce

20 września 2010 r. w Teatrze Polskim w Warszawie odbyła się uroczysta gala jubileuszowa z okazji 20. rocznicy odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce. Wzięli w niej udział m.in. przedstawiciele władz centralnych z prezydentem Bronisławem Komorowskim, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, samorządowcy i twórcy reformy samorządowej, a wśród nich prof. Jerzy Regulski.

Dwadzieścia lat temu w ciągu kilku miesięcy przygotowano nowe przepisy m.in. o samorządzie terytorialnym, pracownikach samorządowych, dotyczące uwłaszczenia gmin, a także ordynację wyborczą do rad gmin. Ustawy umożliwiające przeprowadzenie reform powstały z inicjatywy Senatu, odrodzonego w 1989 r. Dlatego podczas uroczystej gali odczytano list marszałka Bogdana Borusewicza. Marszałek Senatu napisał w nim:

Szanowni Państwo! Drodzy Samorządowcy!

Z okazji dzisiejszej gali, poświęconej 20. rocznicy odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce, pragnę przesłać serdeczne pozdrowienia, a także wyrazić uznanie i podziękowanie wszystkim, którzy mieli udział w tworzeniu nowych więzi społecznych i szczególnie przyczynili się do budowania demokratycznego ładu.

W tym roku obchodzimy 20. rocznicę pierwszych po II wojnie światowej demokratycznych wyborów do samorządu terytorialnego, które były możliwe dzięki podjęciu przez Senat już w 1989 r. dzieła reformy samorządowej. Dlatego też Izba, zawsze głęboko zaangażowana w problematykę samorządności, 19 listopada 2009 r. podjęła uchwałę o ogłoszeniu roku 2010 Rokiem Demokracji Lokalnej.

Na swoim 56. posiedzeniu, 27 maja 2010 r., Senat podjął uchwałę upamiętniającą tę niezwykle ważną dla polskiej demokracji rocznicę. Podziękowano w niej wszystkim, bez udziału których sukces polskich samorządów byłby niemożliwy, i zadeklarowano, że Senat nadal będzie «patronował rozwojowi samorządności lokalnej, wspierał służące jej inicjatywy i aktywnie współpracował ze wszystkimi, którym bliskie są sprawy samorządowe».

Przywołując te uchwały Senatu, pragnę jeszcze raz zapewnić Państwa, że naszą intencją jest dalsze wspieranie demokracji lokalnej i rozwoju samorządności w Polsce. Dlatego 6 października 2010 r. organizujemy w Senacie wspólnie z Fundacją Rozwoju Demokracji Lokalnej konferencję, podsumowującą 20 lat aktywności polskich samorządów terytorialnych. Mam głębokie przekonanie, że wnioski z tego spotkania stanowić będą znakomity punkt wyjścia do senackich prac legislacyjnych, służących doskonaleniu funkcjonowania samorządu terytorialnego. Do udziału w konferencji wszystkich Państwa serdecznie zapraszam.

Jednocześnie chciałbym wyrazić radość i satysfakcję z faktu znakomitej współpracy między Senatem a samorządem lokalnym w Polsce, w tym zwłaszcza z samorządem m.st. Warszawy.

Prezydent B. Komorowski przypomniał z kolei, że gdy podejmowano "odważną decyzję o decentralizacji", "trzeba było dużo odwagi". Zaznaczył, 20 lat temu samorząd trzeba było budować całkowicie od nowa. "Trudno sobie wyobrazić i wskazać inną reformę, która by tak głęboko przeorała polską rzeczywistość, odziedziczoną po czasach PRL" - mówił prezydent. "Dzisiaj możemy powiedzieć: to się udało" - podkreślił. Jak stwierdził, dziś warto pytać przede wszystkim o to, co można zrobić, by samorząd działał jeszcze lepiej. Przekonywał, że samorząd to wielka, wspaniała rzecz, "przebudowująca odważnie Polskę". Prezydent zaakcentował też, iż "to, że Polska potrafi dobrze korzystać z obecności w wielkim, cywilizacyjnym projekcie, jakim jest Unia Europejska, to w znacznej mierze zasługa samorządu".

Współtwórca reformy samorządowej prof. J. Regulski podkreślił, że w ciągu ostatnich 20 lat samorząd stał się trwałym elementem polskiego ustroju. "A przecież 20 lat temu to był inny kraj i ustrój" - powiedział. Zaznaczył, że u podstaw reformy samorządowej leżało przekonanie, iż Polskę może zmienić wysiłek obywateli. "Okazało się to trafnym założeniem" - ocenił. Podziękował wszystkim tym, którzy przez ostatnie 20 lat rozwijali samorząd.

Profesor J. Regulski odkreślił też, iż cieszy się z tego, iż Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - powołana do życia 20 lat temu - ma swój udział we wspieraniu samorządu. Przyznał jednocześnie, że w ciągu tych lat narosło wiele barier ograniczających samorząd.

Prezydent Warszawy H. Gronkiewicz-Waltz za ważne uznała to, że "zdaliśmy egzamin". Według niej, reforma samorządowa była szczególna. Przypomniała także, że w wyborach samorządowych głosują również ci, którzy mieszkają w Polsce, ale nie są obywatelami polskimi. "To jedyne wybory, które mają wymiar europejski" - stwierdziła prezydent Warszawy. Za ogromne wyzwanie dla samorządu zaś uznała wykorzystywanie funduszy unijnych.

Podczas uroczystości współtwórcy reformy samorządu, profesorowie: Jerzy Regulski, Michał Kulesza i Jerzy Stępień odebrali wyróżnienia zasłużonych dla Warszawy.