Życiorys senator Władysławy Macieszyny
Władysława ze Srzednickich Macieszyna (znana także jako Długoszowa)
Urodziła się w 1888 r. w majątku Karwin koło Proszowic. Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie studiowała w Krakowie, m.in. w Szkole Nauk Politycznych (1911-1913).Założyła tam żeńską drużynę strzelecką. Po wybuchu I wojny światowej działała w Oddziale Wywiadowczym I Brygady Legionów. Trzykrotnie przedostawała się przez front do Warszawy. Podczas trzeciej wyprawy została skierowana z Warszawy z bronią i "bibułą" do Kijowa, a stamtąd do Lwowa. Wracając przez Odessę i Rumunię, była parokrotnie aresztowana. Za swoje czyny otrzymała jako jedna z nielicznych kobiet Krzyż Virtuti Militari V klasy (1922 r.).
W latach 1922-1923 działała wśród polskich robotników na terenie Niemiec, a od 1924 do 1934 r. pracowała w Dyrekcji Funduszu Bezrobocia. Była senatorem IV kadencji (1935-1938). Na początku 1939 r. przeszła specjalne przeszkolenie na wypadek wojny. W czasie oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 r. pozostawała w dyspozycji prezydenta Stefana Starzyńskiego. Była żołnierzem polskiego ruchu oporu (zaprzysiężona 27 września 1939 r.). Odpowiadała za kontakty ze stronnictwami politycznymi przy Sztabie Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski. W latach 1942-1943 pozostawała w ścisłym sztabie grupy Dywersji i Sabotażu Kobiet "Dysk". Od 1943 r. służyła jako kurier "głębokiego" wywiadu Armii Krajowej, przewożąc materiały wywiadowcze na trasie Warszawa - Wiedeń - Heidelberg; m.in. wiosną 1943 r. przekazała do Londynu informacje o niemieckim doświadczalnym ośrodku rakietowym w Peenemünde. Wkrótce potem (8 kwietnia 1943 r.) aresztowana przez Niemców w Wiedniu, więziona i torturowana. Usiłowała popełnić samobójstwo, przegryzając sobie żyły. Odratowana, symulowała obłęd. 22 lutego 1945 r. skazana wyrokiem berlińskiego sądu Volksgerichte na śmierć przez zgilotynowanie. Wykonanie wyroku odłożono z powodu jej choroby (tyfus). 7 kwietnia 1945 r. zwolniona ze szpitala więziennego w Wiedniu w momencie zajmowania miasta przez wojska radzieckie. Pod koniec 1945 r. transportem Czerwonego Krzyża dotarła do Polski. Żyła w bardzo trudnych warunkach materialnych. Zmarła w 1967 r. w Warszawie, pochowana na warszawskich Powązkach. Dzieci nie miała, pasierb zginął na początku wojny.
Mąż - lekarz, płk Adolf Maciesza (1878-1929), w latach 1926-1929 osobisty lekarz J. Piłsudskiego, poseł II kadencji.
|