Wystawa "Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie 1919-1939"
17 lutego 2010 r. w Senacie marszałek Bogdan Borusewicz otworzył wystawę "Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie 1919-1939", przygotowaną z inicjatywy senatora Andrzeja Persona. Jak podkreślił, ma osobisty stosunek do Uniwersytetu Stefana Batorego, gdyż wychował się wśród ludzi z nim związanych. Marszałek przypomniał też, że po wojnie wydział lekarski tej uczelni dał początek gdańskiej akademii medycznej.
W ubiegłym roku minęła 90. rocznica powołania i 70. rocznica zamknięcia Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W związku z tym biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu przygotowała wystawę o jego historii, działalności naukowej, wykładowcach, życiu studenckim i sławnych wychowankach.
Większość dokumentacji znajduje się w zbiorach Gabinetu Dokumentów Życia Społecznego Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, a część pochodzi od osób prywatnych i instytucji, które udostępniły pamiątki z tamtego okresu. Na 31 planszach można obejrzeć zdjęcia i dokumenty, poznać historię poszczególnych wydziałów uniwersytetu. Wystawie towarzyszy album "Uniwersytet Stefana Batorego w fotografiach 1919-1939", którego autorami są Anna i Mirosław Supruniukowie.
Polski uniwersytet w Wilnie został powołany do życia 28 sierpnia 1919 r. dekretem Józefa Piłsudskiego jako Uniwersytet Stefana Batorego. Stał się centrum życia naukowego, kulturotwórczego i artystycznego w Wilnie, a także jedną z najlepszych uczelni polskich. Studiowali na nim Polacy, Żydzi, Rosjanie, Białorusini, Litwini, Niemcy i studenci innych nacji.
15 grudnia 1939 r. Uniwersytet Stefana Batorego zakończył oficjalną działalność. Do 1944 r. działał natomiast w podziemiu. W 1945 r. większość ocalałej kadry naukowej, administracja i studenci zostali repatriowani do Torunia, gdzie założyli Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Na Uniwersytecie Stefana Batorego wykładało wielu wybitnych profesorów, m.in.: Wincenty Lutosławski, Feliks Koneczny, Stanisław Pigoń, Marian Zdziechowski, Manfred Kridl, Konrad Górski, Stanisław Kościałkowski, Tadeusz Czeżowski, Antoni Zygmund, Wiktor Staniewicz, Henryk Elzenberg, Władysław Dziewulski, Stefan Ehrenkreutz, Maksymilian Rose. Wychowankami uniwersytetu byli zaś m.in.: Czesław Miłosz, Stanisław Cat-Mackiewicz, Paweł Jasienica, Stanisław Swianiewicz, Henryk Łowmiański, Józef Marcinkiewicz, Wilhelmina Iwanowska, Teodor Bujnicki, Maria Znamierowska-Prüfferowa.
|