"Kaszubi w Kanadzie"

25 czerwca 2008 r. marszałek Bogdan Borusewicz otworzył w Senacie wystawę poświęconą 150. rocznicy osadnictwa kaszubskiego w Kanadzie. Marszałek wyraził zadowolenie, że w gmachu parlamentu prezentowana jest wystawa poświęcona historii dużej grupy etnicznej, która przetrwała wieki przeciwieństw i germanizacji, zachowała własny język, a w demokratycznej Polsce, mając pełnię praw, czyni nasz kraj barwniejszym i bogatszym kulturowo.

Marszałek B. Borusewicz podkreślił, że Senat wspiera działania ważne dla polskiej kultury, a także sprzyjające rozwojowi odmienności i różnorodności kulturowej.

Przewodniczący Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego senator Kazimierz Kleina, inicjator ekspozycji, podkreślił, że Kaszubi żyjący w Kanadzie to grupa etniczna żywa i dynamiczna, która zachowała tradycje i język, co, niestety, nie zawsze udało się tym mieszkającym w Polsce. Senator podziękował parlamentowi kanadyjskiemu za zaangażowanie w obchody tej ważnej dla Kaszubów rocznicy.

Obecny na otwarciu wystawy ambasador Kanady w Polsce David Preston zapewnił, że jego kraj prowadzi politykę wielokultorowości i wspiera wszelkie wzmacniające ją inicjatywy. Jak stwierdził, społeczność kaszubska w istotny sposób przyczyniła się do rozwoju tego kraju, zachowując jednocześnie własną kulturę i język, mimo że dziś mieszka tam już szóste pokolenie. Ambasador przypomniał także o 100. rocznicy polskiego osadnictwa w Kanadzie i 75. rocznicy utworzenia Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Jak zapewnił, o tych wydarzeniach pamięta kanadyjski parlament. O znaczeniu Polonii w Kanadzie i wadze stosunków z Polską świadczy także zniesienie wiz dla Polaków oraz kwietniowa wizyta w Polsce kanadyjskiego premiera i przygotowywane obecnie umowy dwustronne.

Na prezentowaną w Senacie wystawę składa się 16 plansz fotograficznych dokumentujących historię wychodźstwa Kaszubów. Organizatorem wystawy było Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, a autorem plansz - prezes zrzeszenia Artur Jabłoński.

Pierwsi Kaszubi, którzy wyemigrowali do Kanady w 1858 r., pochodzili głównie spod Kościerzyny i Bytowa. Na pokładzie statku "Agda" dotarli do nowego kraju, w którym szukali dostatniego życia i swobód. Nawykli do ciężkiej pracy i wysiłku, przez kanadyjskie bezdroża, dotarli do Ontario, gdzie osiedlili się w powiecie Renfrew, zakładając własne farmy, parafie i miejscowości. W kolejnych latach przybywali na wyżynę Madawaski, obfitującą w lasy, jeziora i wzgórza, przypominającą ich rodzinne strony. Żenili się i wychodzili za mąż między sobą, tworząc wielopokoleniowe rodziny, będące ostoją języka kaszubskiego i dawnych tradycji. Dziś ta nieco już rozproszona diaspora liczy około 10 000 osób. Fenomenem jest to, że Kaszubi w Ontario aż do czwartego pokolenia przekazywali sobie znajomość rodzimego języka.