Europejskie Sympozjum Polskich Macierzy Szkolnych

W dniach 18 i 19 stycznia 2008 r. w Moenchengladbach, w Niemczech, pod patronatem Senatu RP, ministra edukacji narodowej i Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", odbyło się Europejskie Sympozjum Polskich Macierzy Szkolnych. Patronat medialny nad imprezą objęła TV Polonia.

Sympozjum odbywało się pod hasłem: "Świadomi korzeni i przeszłości, silni wartościami, otwarci na jutro i nowe wyzwania Europy".

Senat reprezentowała senator Barbara Borys-Damięcka. W sympozjum wzięli udział przedstawiciele polskich macierzy szkolnych z całej Europy, m.in. z Niemiec, Belgii, Szwecji i Litwy, a także Krzysztof Stanowski - podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Andrzej Osiak z Departamentu Spraw Konsularnych i Polonii w Ministerstwie Spraw Zagranicznych oraz Maria Piotrowicz ze Stowarzyszenia "Wspólnota Polska".

Podczas inauguracji sympozjum senator B. Borys-Damięcka odczytała posłanie marszałka Bogdana Borusewicza:

"Język ojczysty, tradycje i kultura kształtują poczucie tożsamości narodowej. Dla każdego Polaka, który znalazł się poza krajem, niezwykle istotne jest poczucie przynależności narodowej. Tożsamość narodowa wpływa bowiem na system wartości człowieka i jest elementem spajającym rodaków żyjących w diasporze z Macierzą. Bez edukacji, bez nauki języka polskiego trudno byłoby z dala od Ojczyzny zachować polskie korzenie.

Dobrze wiedzieli o tym przedstawiciele rządu emigracyjnego w Londynie i środowiska wojskowego z gen. Władysławem Andersem na czele, dlatego postanowili powołać powszechną i apolityczną organizację oświatową. Myślą przewodnią utworzonej po II wojnie światowej Polskiej Macierzy Szkolnej Zagranicą stało się hasło: "Każde dziecko polskie mówi, czyta, pisze i myśli po polsku". Dzięki tej trosce o przyszłość młodego pokolenia wychowanego poza krajem powstała organizacja, która ma wpływ na kształtowanie patriotycznych postaw młodych Polaków i służy umacnianiu polskości po dziś dzień.

Od początku istnienia organizacji najważniejszym jej celem było propagowanie języka polskiego i ojczystej kultury. Polska Macierz Szkolna Zagranicą przez wszystkie lata swojego istnienia wyznaczała kierunki rozwoju i przeobrażania szkolnictwa polskiego poza granicami kraju. Przygotowywała i kolportowała podręczniki, kształciła nauczycieli i organizowała zaplecze materialne.

Cieszyć musi fakt, że współczesnej Macierzy przyświecają te same idee, jakie sformułowali założyciele tej organizacji. Jednak od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej mamy do czynienia z nową falą migracji zarobkowej z Polski. Nie wiadomo jak wielu młodych Polaków zdecyduje się na emigrację, ale państwo polskie, Senat Rzeczypospolitej Polskiej, który jest opiekunem Polonii i Polaków za Granicą, nie może zapominać o Rodakach. Dlatego ze swojej strony mogę obiecać wsparcie dla Polskich Macierzy Szkolnych, bo stoi przed nimi nowe zadanie: jak zorganizować współczesną, atrakcyjną, polską szkołę w krajach Unii Europejskiej, by zdołała przyciągnąć dzieci i młodzież.

Takie są nowe wyzwania, ale nie wolno zapominać o Rodakach urodzonych na emigracji, którzy utracili umiejętność posługiwania się językiem polskim, nie możemy zapominać o trudnej sytuacji mniejszości polskiej na Białorusi. Tam podstawowe prawa i wolności są łamane, a międzynarodowe standardy ochrony praw mniejszości narodowych lekceważone przez władze tego kraju, co utrudnia naukę języka polskiego. A przecież zgodnie z regulacją prawa międzynarodowego - Konwencją Ramową Rady Europy o Ochronie Mniejszości Narodowych - do podstawowych praw członków mniejszości narodowych należy m.in. prawo do rozwoju kultury i kształcenia w języku mniejszości narodowej. Współpraca w zakresie realizowania praw mniejszości narodowych jest tym, co służy budowaniu i umacnianiu dobrych relacji pomiędzy państwami.

Wszystkim uczestnikom I Europejskiego Sympozjum Polskich Macierzy Szkolnych życzę interesującej wymiany poglądów oraz sukcesów w umacnianiu polskości".

Podczas sympozjum mówiono m.in. o roli polskich macierzy szkolnych za granicą w rozwoju oświaty polonijnej, pozaszkolnej działalności wychowawczo-oświatowej i kulturalnej oraz o perspektywach jej rozwoju, przede wszystkim w warunkach i strukturach Unii Europejskiej. Rozmawiano także o rozwoju oświaty polonijnej i pozaszkolnej działalności integracyjno-wychowawczej w kontekście więzi z macierzą i poprawiania wizerunku Polski i Polaków w kraju zamieszkania, a także o umacnianiu polskości w młodym pokoleniu Polaków. Omawiano również perspektywy i warunki przyjęcia wspólnoty Polskich Macierzy Szkolnych do Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych. Ponadto poruszano problemy działalności oświatowej wśród dzieci i młodzieży polskiej w Niemczech oraz perspektywy i możliwości reaktywowania tam Związku Harcerstwa Polskiego. Sympozjum zakończyło przyjęcie wniosków i postulatów.