Konferencja "Propozycje zmian w ustawie o funduszu sołeckim, zmian prawnych dotyczących wspólnot gruntowych i projektu ustawy o wzmocnieniu udziału mieszkańców w samorządzie terytorialnym"

24 maja 2011 r. w Senacie odbyła się konferencja "Propozycje zmian w ustawie o funduszu sołeckim, zmian prawnych dotyczących wspólnot gruntowych i projektu ustawy o wzmocnieniu udziału mieszkańców w samorządzie terytorialnym", zorganizowana przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. W spotkaniu wzięli udział m.in. senatorowie, posłowie, sołtysi, wójtowie, członkowie rad sołeckich.

Konferencję poprzedziła uroczystość wręczenia tytułów "Sołtysa Roku 2010", nad którą honorowy patronat objął marszałek Bogdan Borusewicz. Rozpoczynając ją, podkreślił, że bez pracy i zaangażowania sołtysów niemożliwa byłaby modernizacja polskiej wsi. Składając gratulacje zdobywcom tytułu, marszałek B. Borusewicz podziękował im za aktywność i pracę na rzecz społeczności lokalnej.

W IX edycji konkursu "Sołtys Roku", organizowanego przez redakcję "Gazety Sołeckiej" i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów, spośród 39 uczestników nagrodzono 13: Józefa Chojnackiego, sołtysa Stuchowa w gminie Świerzno w woj. zachodniopomorskim, Zbigniewa Hańczyka, sołtysa Weremienia w gminie Lesko w woj. podkarpackim, Annę Lech, sołtysa Dziechcińca w gminie Wiązowna, w woj. mazowieckim, Stanisława Łapciuka, sołtysa Bagien w gminie Dąbrowa Białostocka w woj. podlaskim, Zofię Machurę, sołtysa Leśniaków w gminie Siewierz w woj. śląskim, Jerzego Ratajczaka, sołtysa Mchów w gminie Książ Wielkopolski w woj. wielkopolskim, Stanisława Sajdaka, sołtysa Jawiszowic w gminie Brzeszcze w woj. małopolskim, Piotra Sendeckiego, sołtysa Brodzicy w gminie Hrubieszów w woj. lubelskim, Wojciecha Stelmacha, sołtysa Łukawicy w gminie Lesko w woj. podkarpackim, Pawła Tarasiuka, sołtysa Grzegórzek w gminie Nidzica w woj. warmińsko-mazurskim, Józefa Wilczka, sołtysa Żyrowej w gminie Zdzieszowice w woj. opolskim, Leszka Września, sołtysa Wilkowa Nowowiejskiego w gminie Nowa Wieś Lęborska w woj. pomorskim. Nagrodę specjalną otrzymał Kazimierz Marchwiak, sołtys Tatarów w gminie Koźmin Wielkopolski w woj. wielkopolskim za 52 lata pełnienia tej funkcji.

Otwierając konferencję, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Mariusz Witczak poinformował, że wprowadzony w 2009 r. fundusz sołecki został przyjęty przez połowę gmin. W opinii senatora, ustawa o funduszu sołeckim wzmocniła sołectwa i aktywizuje lokalne społeczności. Po 3 latach funkcjonowania wymaga jednak zmian, na przykład umożliwienia uchwalania funduszy wieloletnich, czy też realizacji przedsięwzięć przez kilka sąsiadujących wsi.

Podczas konferencji doradca prezydenta RP ds. samorządu prof. Jerzy Regulski podkreślił, że samorząd terytorialny stał się trwałym elementem ustroju Polski. Konieczne jest jednak wspieranie rozwoju nieokrzepłej jeszcze samorządności. Jak powiedział prof. J. Regulski, brakuje m.in. współdziałania samorządu zarówno w układzie gmina-powiat-województwo, jak i w układzie terytorialnym, a tylko współpraca może przynieść dobre efekty. Należy też stworzyć mechanizmy, które zwiększą udział mieszkańców w podejmowaniu decyzji w sprawach lokalnych, na przykład konsultacje, interpelację obywatelską, wysłuchanie obywatelskie, inicjatywę uchwałodawczą. Prof. J. Regulski wskazał też, że samorządy powinny mieć swobodę w wypełnianiu swojego głównego zadania, jakim jest reprezentowanie i realizowanie interesów mieszkańców. W jego opinii, samorząd podlega w tym względzie ograniczeniom. Doradca prezydenta poinformował, że respektowanie konstytucyjnych gwarancji samodzielności samorządu i zwiększenie udziału obywateli w życiu publicznym, tak aby mieli większy wpływ na podejmowane decyzje, zakłada projekt ustawy, przygotowywany z inicjatywy prezydenta Bronisława Komorowskiego.

Senator Ireneusz Niewiarowski, prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, omówił najważniejsze zmiany w senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funduszu sołeckim, wniesionym do Sejmu 4 kwietnia 2011 r. Wprowadzono w nim zasadę, że uchwała o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki przynosi efekty przez kolejne lata, a odmawiająca utworzenia funduszu dotyczy tylko jednego roku budżetowego. Zaproponowano również odstąpienie od wymogu lokalizacji inwestycji w granicach sołectwa, co umożliwi składanie wniosków dotyczących przedsięwzięć wspólnych dla kilku sołectw. Przewidziano też możliwość dokonania zmian w przedsięwzięciu w ciągu roku. Ponadto uzupełniono katalog działań podejmowanych przez wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego o pomoc szkoleniową dla zainteresowanych wykorzystaniem środków z funduszu sołeckiego. W celu ułatwienia przeprowadzania zbiórek w sołectwie wyłączono je spod rygoru ustawy o zbiórkach publicznych.