"Wpływ amerykańskiego kryzysu na bezpieczeństwo i stabilność rynków finansowych w UE i Polsce"

27 listopada 2008 r. odbyła się senacka konferencja "Wpływ amerykańskiego kryzysu na bezpieczeństwo i stabilność rynków finansowych w UE i Polsce", zorganizowana przez Komisję Spraw Unii Europejskiej Senatu RP.

Celem konferencji było włączenie parlamentu do publicznej dyskusji, jaka się toczy na temat wrażliwości polskiego systemu bankowego i krajowej gospodarki na transgraniczne kryzysy ekonomiczno-finansowe.

Otwierając konferencję, marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz podkreślił wolę polskiego parlamentu do wszczęcia poważnej narodowej debaty na temat przeciwdziałania skutkom globalnego kryzysu finansowego. Jak stwierdził marszałek: "skłaniają nas do niej polemiczne wypowiedzi niektórych polityków i ekspertów co do sposobów walki z kryzysem, narastający spór, jaki się toczy wokół miejsca i roli NBP".

Marszałek Borusewicz wyraził przekonanie, ze senacka konferencja będzie ważną inicjatywą na rzecz budowania politycznego konsensusu w sprawie zapobiegania podobnym kryzysom w przyszłości. Być może, zainspiruje ona decydentów do podjęcia skutecznych i bardziej czytelnych dla polskiego społeczeństwa działań.

Senator Edmund Wittbridt, przewodniczący senackiej Komisji Spraw Unii Europejskiej, podkreślił, że kierowana przez niego Komisja z ogromną uwagą analizuje wszystkie trudne problemy i zjawiska, z jakimi zmierza się Polska, zwłaszcza w wymiarze europejskim.

"Szczególnie niepokojące są wnioski płynące z pierwszych analiz dotyczących genezy i skutków obecnego kryzysu finansowego, a także, a może przede wszystkim, z ograniczonych możliwości zapobiegania tego typu zjawiskom w przyszłości - stwierdził senator.

Zdaniem senatora Wittbrodta dzisiaj, nikt nie ma już wątpliwości, że ogólnoświatowa recesja gospodarcza stała się faktem, a najprawdopodobniej długotrwałe jej skutki będą znacznie boleśniejsze dla takich krajów jak Polska, niż krajów wysokorozwiniętych. Powstaje więc zasadnicze pytanie, jak te skutki będzie można zminimalizować.

"Istnieją różne teorie -stwierdził senator Wittbrodt - jak należy wychodzić z kryzysu gospodarczego. W opinii wielu ekonomistów, trudne czasy wymagają mocnego zaciśnięcia pasa. Zasadność takich zachowań jest oczywista. Recesja oznacza mniejszą produkcją, większe bezrobocie i mniejsze wpływy podatkowe. Istnieje wszakże inna koncepcja, z powodzeniem wdrażana przez Gordona Browna, dzisiejszego premiera i byłego ministra skarbu w rządzie Tony Blair'a. Opiera się ona na acykliczności wydatków rządowych w stosunku do koniunktury gospodarczej. Kiedy jest dobrze, należy ograniczyć wydatki budżetowe i kumulować środki na gorsze czasy. Kiedy przychodzi dekoniunktura i wszyscy przedsiębiorcy ograniczają wydatki na inwestycje, rząd powinien uruchomić wolne środki by pobudzić gospodarkę".

Senator Wittbrodt wyraził jednak wątpliwość czy taki mechanizm może być zastosowany w Polsce. "Bilans otwarcia nie jest niestety dla nas zbyt korzystny. Jak do tej pory, pomimo dobrej koniunktury i niezłych wyników gospodarczych, polscy decydenci niechętnie myśleli o przeprowadzeniu niezbędnych reform finansów państwa" - stwierdził senator.

Przewodniczący senackiej Komisji zwrócił też uwagę na toczącą się dyskusję na temat daty przystąpienia Polski do EMU. Zdaniem senatora, niezależnie od prezentowanych poglądów, nikt nie ma wątpliwości, że to polityczne, a nie ekonomiczne racje zadecydują o dacie naszego przystąpienia do unii monetarnej. Tymczasem, ekonomiczne skutki wejścia do eurolandu będą bardziej odczuwalne dla polskiej gospodarki i całego społeczeństwa niż skutki wejścia do unii gospodarczej.

W debacie, podczas senackiej konferencji, udział wziął François Delongchamps ambasador Francji, który przedstawił doświadczenia prezydencji francuskiej i Francji w walce z kryzysem finansowym w UE.

Wystąpienie to było wprowadzeniem do rozważań na temat genezy, skutków i sposobów zapobiegania globalnym kryzysom gospodarczo-finansowym.

W części poświęconej anatomii kryzysu, swoje stanowiska prezentowali: Stanisław Kluza - przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, który wyjaśniał kto i jakim stopniu odpowiada za utrzymanie stabilności systemu finansowego w Polsce oraz Wojciech Kwaśniak - były Inspektor Nadzoru Bankowego, który mówił o źródłach kryzysu i jego skutkach.

Kolejny blok tematyczny poświęcony był potrzebie i sposobom przeciwdziałania skutkom obecnego kryzysu. Profesor Witold Orłowski odniósł się do kwestii ustanowienia globalnego regulatora, któryby stał na straży światowego porządku finansowego. Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich ocenił zasadność i skuteczność różnego rodzaju planów pomocowych dla sektora bankowego, tak często ostatnio ogłaszanych przez amerykańskich i europejskich decydentów.

W ostatniej części konferencji Andrzej Wójtowicz zainicjował dyskusję na temat przyczyn, dla których inwestorzy przestali ufać instytucjom finansowym.

W senackiej konferencji uczestniczyli przedstawiciele rządu, banków, parlamentarzyści.