"Muzea - nowe wyzwania. Przemysły kulturowe - perspektywa rozwoju kultury, wyzwanie dla gospodarki"

1 października 2008 r. w Senacie, z inicjatywy Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Muzeum Pałacu w Wilanowie zorganizowana została konferencja na temat: Muzea - nowe wyzwania. Przemysły kulturowe - perspektywa rozwoju kultury, wyzwanie dla gospodarki.

Otwierając spotkanie, Bogdan Zdrojewski - minister kultury i dziedzictwa narodowego - podkreślił, iż senacka konferencja jest niezwykle ważna i to z wielu powodów. Omawiany problem wymaga świeżego spojrzenia, dobrego rozpoznania istniejącej sytuacji, a także nowych propozycji, w czym udział parlamentarzystów jest niezbędny. Ocena stanu instytucji muzealnych w tej chwili jest taka, że w wielu wypadkach nie wypełniają one określonych oczekiwań. Bardzo często są one instytucjami badawczymi, naukowymi i to na bardzo dobrym poziomie, ale nie są instytucjami otwartymi na potrzeby społeczeństwa, zwłaszcza edukacyjne.

Instytucje muzealne w Polsce, zaledwie w kilkunastu procentach wykorzystują możliwości przyjmowania grup zwiedzających. Jedynie Zamek Królewski na Wawelu wykorzystuje swoje możliwości w stu procentach.

Tymczasem wzrost nakładów na instytucje muzealne, choć zauważalna, nie jest w stanie sprostać wzrostowi kosztów utrzymania tych instytucji. W Polsce mamy ich 1200. Powstawanie nowej, odbywa się kosztem tych, które istnieją.

Kolejny problem polskich instytucji muzealnych, na który zwrócił uwagę minister Zdrojewski, to brak kadry menedżerskiej, która byłaby w stanie korzystać z nowych technologii, nowych formach promocyjnych, prowadzić inwestycje.

Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałac w Wilanowie, zwrócił uwagę iż muzea to jedyne instytucje kulturalne, które są elementem turystyki masowej. Wskazał na potrzebę rozwijania zaplecza biznesowego, które uatrakcyjniałoby zwiedzającym otoczenie muzeum, zapewniało odpowiedni poziom usług turystycznych, a konsekwencji - choć nie bezpośrednio - dałoby środki na rozwój instytucji muzealnej.

O przemyśle kulturowym w krajach zachodnich mówiła Eżbieta Grygiel z Muzeum Pałac w Wilanowie. Jej zdaniem warunkami rozwoju przemysłów kulturowych jest: doskonalenie podstaw prawnych dla partnerstwa publiczno-prywatnego; wspomaganie instytucji kultury w osiągnięciu ekonomicznego potencjału; promowanie twórczego współdziałania między instytucjami kultury, a sektorem organizacji obywatelskich i biznesowych; uwzględnianie kultury w panowaniu rozwoju gospodarczego; rozwijanie praktyki zarządzania dziedzictwem opartej na badaniach i komunukacji społecznej; "wspieranie magnesów kulturowych". Muzea w misji upowszechniania wartości dziedzictwa powinny być jednostkami badawczo-rozwojowymi i generatorami innowacyjnych rozwiązań społecznych i gospodarczych.

Dalsza część konferencji miała charakter panelowej dyskusji. Wprowadzeniem było wystapienie Elżbieta Hibner, eksperta Centrum im. M. Dzielskiego, na temat: "Muzea jako podmioty rozwoju społecznego i gospodarczego. Adaptacja systemu prawa, zmiany w polityce władz publicznych, promocja nowych metod zarządzania. Muzea, dziedzictwo, edukacja historyczna".

W debacie udział wzięli, m.in.: Waldemar Rataj z Muzeum Pałac w Wilanowie, Monika Smoleń, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu w Wilanowie, Maciej Zięba OP, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności, Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, poseł na Sejm RP, Władysław Ortyl, senator RP.

Podsumowując konferencję, senator Barbara Borys-Damięcka, zastępca przewodniczącego Komisji Kultury wskazała na konieczność otwarcia się przez placówki muzealne na nowe metody pracy, na potrzebę sięgania po nowe rozwiązanie. Za wzór takiego na miarę czasu podejścia uznała Muzeum Pałac w Wilanowie.