"Komunikacja elektroniczna XXI wieku"

14 marca 2008 r. w Senacie odbyła się konferencja "Komunikacja elektroniczna XXI wieku", zorganizowana przez Komisję Gospodarki Narodowej we współpracy z Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji. Gościem honorowym konferencji była Viviane Reding - komisarz UE ds. społeczeństwa informacyjnego i mediów.

W konferencji wzięli także udział wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Infrastruktury poseł Janusz Piechociński, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Witold Drożdż, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski, a także przedstawiciele firm z branży telekomunikacyjnej.

Podczas spotkania podjęto próbę analizy poziomu rozwoju infrastruktury społeczeństwa informacyjnego w Polsce w relacji do polityki i strategii Unii Europejskiej. Zastanawiano się także nad społecznymi korzyściami informatyki, a jednocześnie ograniczeniami, jakie może stwarzać mobilność usług cyfrowych.

Stan i najważniejsze problemy rozwoju teleinformatyki w Polsce przedstawił prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji dr inż. Wacław Iszkowski.

Jak stwierdził, po prawie czterech latach członkostwa Polski w Unii Europejskiej rozwój rynku usług i przemysłu teleinformatycznego przebiega ze znacznym przyśpieszeniem, inaczej niż na początku lat dziewięćdziesiątych. W 2007 r. wartość polskiego rynku informatycznego wynosiła ponad 5 mld euro, ponad 60% gospodarstw domowych ma dziś komputer, a 40% - dostęp do szerokopasmowego internetu. Ponad 20% obywateli korzysta z bankowości elektronicznej i regularnie zaopatruje się w sklepach internetowych, rosną też zakupy sprzętu elektronicznego. Problemy dotyczą natomiast opłat od urządzeń i nośników z tytułu prawa do kopiowania na użytek własny.

Postępuje rozwój informatyzacji administracji centralnej i samorządowej, ale jednym z powodów powolnego wdrażania usług elektronicznych jest słabe upowszechnienie kwalifikowanej formy podpisu elektronicznego. Jak stwierdził prezes W. Iszkowski, Komisja Europejska powinna doprowadzić do pilnego powstania European Validation Authority Gateway (EUVAG), niezbędnego do zapewnienia interoperacyjności pomiędzy narodowymi strukturami walidacji podpisu elektronicznego (VA), a także wpłynąć na europejski sektor bankowy, aby w swoich systemach zaczął powszechnie wykorzystywać kwalifikowany podpis elektroniczny. W przeciwnym razie posiadanie certyfikatu podpisu elektronicznego w dowodzie osobistym nie spowoduje jego powszechnego zastosowania oraz rzeczywistego rozwoju e-administracji. W swoim wystąpieniu prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji zwrócił uwagę, że niedostatecznie rozwinięta sieć telefonii kablowej wpływa negatywnie na rozwój szerokopasmowego dostępu do Internetu tą drogą. Obecnie około 15% gospodarstw korzysta z dostępu o przepustowości do 1 Mb/s. Wielu alternatywnych operatorów rozpoczęło świadczenie usług dostępu szerokopasmowego na bazie Bitstream Access. Wykorzystując usługę WLR, oferują abonament dla około 600 tys. klientów. Ważnymi uczestnikami tego rynku stają się też operatorzy telewizji kablowej, którzy dysponując siecią docierającą do prawie 9 mln gniazdek, mają możliwość dostarczania usługi Triple-Play większości ze swoich 4,5 mln abonentów.

W telefonii mobilnej trzech operatorów sieci GSM i UMTS uzyskało wspólnie nasycenie ponad 100%. Kolejny, czwarty operator zdobywa również swoich abonentów, tworząc własną sieć. Dwaj dalsi operatorzy, otrzymawszy częstotliwości GSM, budują strategię swego rozwoju poprzez kooperację z dużymi operatorami. Istnieje też kilku operatorów wirtualnych. Taka struktura rynku może być już uważana za konkurencyjną, dającą abonentom szerokie pole wyboru oferty oraz formy płatności za usługi.

Prezes W. Iszkowski zwrócił uwagę, że rozwój sieci bezprzewodowych poważnie hamują ograniczenia środowiskowe, na przykład w miejscowościach uzdrowiskowych, oraz obawy ludności przed promieniowaniem elektromagnetycznym. Jego zdaniem, Komisja Europejska, korzystając ze swojego autorytetu, powinna opracować program informowania społeczeństwa o rzeczywistym wpływie telefonii mobilnej oraz infrastruktury sieci bezprzewodowych na zdrowie ludności.

Na rynku telekomunikacyjnym działa obecnie kilkudziesięciu operatorów, którzy porozumieli się w celu sprawnej realizacji przygotowania odpowiedniej infrastruktury dla numeru 112. Determinacja administracji przy wsparciu operatorów powinna doprowadzić do szybkiego uruchomienia tej ważnej dla ratownictwa sieci.

Podsumowując swe wystąpienie, prezes W. Iszkowski podkreślił, że polskie środowisko teleinformatyczne jest świadome znaczenia i wpływu postępu na rynku usług oraz przemysłu teleinformatycznego na rozwój gospodarki, administracji i społeczeństwa. Technologie informacyjne mają coraz większy wpływ na sprawniejsze zarządzanie państwem czy przedsiębiorstwem. Pozwalają też lepiej kontrolować funkcjonowanie administracji i przedsiębiorstw.

Zabierając głos podczas konferencji, komisarz UE ds. społeczeństwa informacyjnego i mediów V. Reding podkreślila, że postrzega technikę nie jako cel sam w sobie, ale jako narzędzie sprzyjające obywatelom, służące wzrostowi i rozwojowi gospodarczemu, umożliwiające pobudzenie naszych społeczeństw.

Jak mówiła, na rynku telekomunikacyjnym najważniejsza jest konkurencyjność i przejrzystość zasad - na tym korzystają konsumenci i sam rynek. Tam, gdzie mamy dobre przepisy i uregulowania prawne, pojawia się właściwy rynek usług, sprzyjający obywatelom, a także przyciągający inwestorów, a to wpływa na powstawanie nowych miejsc pracy. W tym kontekście Polska powinna przygotować się do swojej prezydencji w 2011 r.

Odnosząc się do kwestii regulatora, komisarz stwierdziła, że należy opracowywać rozwiązania dobre dla Unii Europejskiej, a jednocześnie sprawdzające się w poszczególnych krajach członkowskich. Podkreśliła też, że regulacji wymagają tylko obszary źle funkcjonujące, a generalnie liczbę przepisów regulujących rynek należy obniżać do minimum. Jak stwierdziła, jest przeciwna tworzeniu monopoli regulacyjnych, ponieważ nie sprzyjają konkurencji. Komisarz V. Reding wyraziła zadowolenie, że w czasie swojego pobytu w Polsce mogła wziąć udział w uruchomieniu strony internetowej www.112.gov.pl. Jak stwierdziła, Komisja Europejska zauważa postępy Polski, zmierzające do zapewnienia pełnej funkcjonalności numeru 112.

Podczas konferencji uczestnicy pytali komisarz m.in. o opinię na temat modelu funkcjonowania mediów i ich finansowania, obciążeń podatkowych i parapodatkowych w sektorze teleinformacyjnym, a także o obniżenie stawki VAT na internet.

Odpowiadając na pytania, komisarz V. Reading stwierdziła, iż rządy odpowiadają za ustalanie obowiązków nadawców publicznych i opłat wspuerających ich funkcjonowanie, a także za zachowanie równowagi między nadawcami publicznymi i prywatnymi.

Podczas konferencji o "Roli operatora telekomunikacyjnego w społeczeństwie informacyjnym" mówił Maciej Witucki, prezes Telekomunikacji Polskiej SA. Jak stwierdził, wieloletnie zapóźnienia technologiczne udało się częściowo nadrobić, przy olbrzymim udziale tysięcy pracowników dawnego monopolisty - Telekomunikacji Polskiej. W dalszym ciągu jednak stan naszej infrastruktury znacznie odbiega od średniej europejskiej. Na przykład gęstość sieci stałej w Polsce, najmniejsza w Europie, wynosi zaledwie 29%, podczas gdy w państwach rozwiniętych znacznie przekracza 50%.

Zdaniem M. Wituckiego, różnice te muszą być uwzględnione przy podejmowaniu decyzji dotyczących rynku telekomunikacyjnego. Trudno sobie bowiem wyobrazić Polskę XXI wieku bez sieci nowej generacji (NGN/NGA). Takie sieci są już budowane w wielu państwach europejskich. W Polsce będzie to jednak możliwe tylko wtedy, gdy przedsiębiorcy będą mieli możliwość uzyskania zwrotu z inwestycji. Żaden operator nie podejmie bowiem ryzyka zbudowania sieci, której koszt wyniesie kilka miliardów euro, przy poddaniu jej eksploatacji regułom dotyczącym sieci obecnie istniejących.

Program