Wizyta premiera Republiki Litewskiej

W środę 14 stycznia 2009 r. w Senacie Bogdan Borusewicz marszałek Senatu spotkał się z Andriusem Kubiliusem premierem Republiki Litewskiej. Rozmowa koncentrowała się wokół sytuacji polskiej mniejszości na Litwie. W spotkaniu uczestniczyła minister Ewa Polkowska Szef Kancelarii Senatu.

Marszałek Senatu podkreślił, że wizyta premiera Litwy w Polsce zbiegła się z problemami energetycznymi w Unii Europejskiej. Problemy z dostawami rosyjskiego gazu, zdaniem Borusewicza, powinny skłonić Polskę i Litwę do jak najlepszej współpracy. Tymczasem, w ocenie marszałka drobne sprawy komplikują stosunki między obu krajami. Borusewicz przypomniał, że Senat RP jest opiekunem polskiej diaspory i pracując nad Kartą Polaka nie spodziewał się, że stworzy ona problemy Polakom na Litwie. Zapewnił, że intencją ustawodawcy było wprowadzenie ułatwień na terytorium Polski dla Polaków mieszkających poza granicami. Chodziło zwłaszcza o Polaków spoza UE. Karta Polaka w żaden sposób nie narusza lojalności obywateli w stosunku do krajów, w których mieszkają, a jedynie potwierdza więź z narodem polskim - mówił marszałek. Dodał, że ta kwestia w cień usunęła sprawę zwrotu ziemi, pisowni polskich nazwisk, polskiego szkolnictwa.

Premier Litwy zapewnił, że sprawy polskiej mniejszości na Litwie są jedną z najważniejszych trosk nowego rządu. Dodał, że polska mniejszość na Litwie ma w porównaniu z mniejszością polską w innych krajach duże możliwości rozwoju inicjatyw kulturalnych, ma też rozwinięte szkolnictwo. Są jednak sprawy, których rozwiązanie wymaga więcej czasu jak np. zwrot ziemi. Wyjaśnił, że nie ma problemu ze zwrotem gruntów na terenach wiejskich, natomiast w dużych miastach ta kwestia wymaga szczególnych rozwiązań. Zaznaczył, że problem z Kartą Polaka jest także zaskoczeniem dla nowego rządu na Litwie, ale, zdaniem premiera, rozstrzygniecie tej kwestii leży po stronie polskiej. W opinii litewskich prawników posiadanie Karty Polaka wprowadza zasadę lojalności wobec państwa polskiego. Zdaniem premiera Kubiliusa nowelizacja tej ustawy zniosłaby napięcie na Litwie.

Według Borusewicza nowelizacja Karty Polaka byłaby przyznaniem racji tym, którzy ją krytykują. Jeszcze raz podkreślił, że Karta nie jest obywatelstwem i obowiązuje tylko na terytorium Polski. Według marszałka trzeba wspólnie pracować nad usuwaniem nieporozumień, gdyż jest wiele innych, ważniejszych kwestii, wymagających ścisłej współpracy obu państw. Politycy rozmawiali ponadto o budowie mostu energetycznego łączącego polski i litewski system energetyczny i budowie bezpieczeństwa energetycznego w Europie.