Wielce Szanowny Panie Marszałku,

W związku z oświadczeniem złożonym przez panią senator Dorotę Arciszewską-Mielewczyk wspólnie z innymi senatorami na 5. posiedzeniu Senatu w dniu 1 lutego 2006 r. - przesłanym przez Pana Marszałka przy piśmie z dnia 8 lutego 2006 r., znak: BPS/DSK-043-117/06, wraz z prośbą o zapoznanie się i zajęcie stanowiska - uprzejmie wyjaśniam co następuje:

W powyższym oświadczeniu zwrócono się do Ministra Pracy i Polityki Społecznej oraz do mnie z prośbą o podjęcie działań, których konsekwencją ma być wyeliminowanie, z sektora usług rynku pracy, nielegalnie lub nierzetelnie działających agencji pośrednictwa pracy, które świadczą usługi pośrednictwa do pracy za granicą u zagranicznego pracodawcy. Działania te mają, między innymi polegać na: "przygotowaniu nowelizacji ustawowych",, czy też "wyciągnięciu wobec firm oraz osób znanych z nielegalnego pośrednictwa pracy sankcji".

Przedstawiony przez Senatorów problem jest w sposób kompleksowy badany przez kierowane przeze mnie Biuro w celu właściwego zdiagnozowania niebezpieczeństw zagrażających osobom chcącym poprawić swój los poprzez pracę w krajach dających im możliwość zatrudnienia.

Z informacji pojawiających się w polskich mediach oraz z treści nadchodzących do mnie skarg można wnioskować, że problem ten składa się z dwóch głównych nurtów. Pierwszym nurtem jest działalność agencji pośrednictwa pracy, które niejednokrotnie wprowadzają w błąd osoby korzystające z usługi pośrednictwa, czy to w sprawie wysokości pobranych opłat manipulacyjnych, czy też samego miejsca pracy (lub jego braku w skrajnych przypadkach). Drugim zaś nurtem jest łamanie praw pracowniczych obywateli polskich pracujących za granicą.

Już w 2004 r. Rzecznik podjął działania zmierzające do dokładniejszego zapoznania się z powyższym zagadnieniem, czego wyrazem są wystąpienia z dnia 26 sierpnia 2004 r., znak: RPO-483506-VIII/04/MRP, do ówczesnego Ministra Gospodarki i Pracy z prośbą o informację dotyczącą skali problemu oraz o krokach jakie są podejmowane lub mają być podjęte aby wyeliminować nieuczciwych pośredników z usług rynku pracy oraz z dnia 9 listopada 2004 r., znak: ten sam, do Prokuratora Krajowego z prośbą o informacje dotyczące ilości zawiadomień wpływających do jednostek organizacyjnych prokuratury od osób pokrzywdzonych przez pośredników oraz o informacje o stanie tych spraw.

Występowałem też niejednokrotnie do właściwych organów (ministerstwa, wojewodowie, placówki dyplomatyczne), z prośbą o przedstawienie stanu prawnego sprawy, przedstawienie działań jakie zostały podjęte w sprawie oraz ich wyników lub też zwracałem się z prośbą o podjęcie działań w jednostkowej sprawie.

Pragnę jednak zauważyć, że wśród kompetencji w jakie został wyposażony Rzecznik przez ustawę z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz.U. z 2001 r., Nr 14, poz. 147), nie znajduje się prawo inicjatywy legislacyjnej. Ponadto ustawa przewiduje, iż rzecznik stoi na straży przestrzegania prawa przez organy, organizacje i instytucje, a nie prywatne podmioty (agencje pośrednictwa pracy), do których kontroli są zobligowane (w pewnych sytuacjach) inne organy.

Zapewniam Pana Marszałka, iż korzystając z ustawowych kompetencji podejmuję działania, których celem jest zapobieganie tego typu praktykom. Przykładem takich działań może być, między innymi, zorganizowana dnia 22 marca 2006 r. w kierowanym przeze mnie Biurze konferencja, na której przedstawiciele zaproszonych instytucji (Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej - Departamentu Rynku Pracy, Ministerstwa Spraw Zagranicznych - Departamentu Konsularnego i Polonii, Prokuratury Krajowej - Biura Prezydialnego, Głównej Inspekcji Pracy - Departamentu Prawnego, Wojewódzkiego Urzędu Pracy, Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego) wyrazili swoje opinie oraz poinformowali o podejmowanych i planowanych działaniach. Spotkania te będą się odbywały cyklicznie co umożliwi szybki obieg informacji o dotychczasowych działaniach i ich skutkach oraz wymianę doświadczeń między jej uczestnikami.

Zamierzam także zorganizować na przełomie 2006/2007 r. międzynarodową konferencję, na której dyskutowane będą problemy związane z pracą polskich obywateli za granicą. Mam nadzieję na udział w tej konferencji Pana Marszałka, jak i innych przedstawicieli Senatu RP.

Janusz Kochanowski

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na nadesłane przy piśmie z dnia 23 marca 2006 r. znak: BPS/DSK-043-221/06 oświadczenie złożone przez Pana Senatora Adama Bielę uprzejmie przedstawiam informacje, które zostały opracowane zgodnie z ustaleniami podjętymi w czasie roboczego spotkania z Panem Senatorem Adamem Bielą w Głównym Urzędzie Statystycznym.

Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest negocjowana w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw w drodze rozporządzenia Rady Ministrów.

Poniższa tabela przedstawia wysokość minimalnego wynagrodzenia w latach 1999-2006 i terminy ich obowiązywania:

Natomiast przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w latach 2000-2005 (wartości podane w zł) kształtowało się następująco:

1) Dane wstępne

Jednocześnie uprzejmie informuję, że przyjmując założenia określone w piśmie Pana Senatora w punkcie C, dokonano szacunkowych obliczeń przewidywanych wpływów z tytułu opłacanych składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne zatrudnianych osób oraz z tytułu potrącanych zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych, które kształtowały się następująco:

- liczba osób bezrobotnych w wieku 18-24 lata wg stanu na koniec 2005 r. - 626,1 tys.,

- minimalne miesięczne wynagrodzenie brutto obowiązujące od 1 stycznia 2006 r. ogółem 899,10 zł, w tym:

- składka na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne opłacana przez pracownika - 168,22 zł,

- składka na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne opłacana przez pracodawcę 154,91 zł,

- zaliczka na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych - 75,27 zł.

Szacunkowe przewidywane wpływy z tytułu ubezpieczenia społecznego ww. osób zatrudnionych w 2006 r. wyniosłyby:

- kwota składek (emerytalnych, rentowych, chorobowych) finansowanych przez pracowników ok. 1.264 mln zł,

- kwota składek (emerytalnych, rentowych, wypadkowych - przyjęto minimalną składkę ubezpieczenia wypadkowego) finansowana przez pracodawców ok. 1.164 mln zł.

Natomiast szacunkowe wpływy z tytułu pobieranych od pracowników zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych w 2006 r. wyniosłyby ok. 566 mln zł.

Ponadto w załączeniu uprzejmie przedstawiam tablice z danymi dotyczącymi:

- liczby bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy ogółem, w tym w wieku 18-24 lata, według stanu na koniec kwartału w latach 2000-2005;

- wydatków z Funduszu Pracy poniesionych na wypłatę zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków i świadczeń przedemerytalnych w latach 2000-2005.

WICEPREMIER

Tadeusz Janusiewicz

Tabela 1. Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy
Stan w końcu kwartału

Wydatki poniesione na bezrobocie w latach: 2000-2005

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na przesłane przez Pana Marszałka przy piśmie z dnia 23 marca 2006 roku znak: BPS/DSK-043-210/06 oświadczenie Pani Senator Janiny Fetlińskiej w sprawie możliwości zatrudnienia asystenta osobistego dla osoby niepełnosprawnej, uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Osoby niepełnosprawne stanowią grupę obywateli szczególnie narażoną na wykluczenie społeczne i marginalizację w życiu zawodowym. Dlatego też polityka społeczna państwa musi zapewniać tym osobom równy start w dorosłe życie, równość szans na rynku pracy oraz odpowiednie wsparcie i pomoc niezbędną do zachowania optymalnej samodzielności i niezależności. Zostało to w sposób szczególny podkreślone w Programie Działania Rządu Premiera Kazimierza Marcinkiewicza "Solidarne Państwo", który zakłada przygotowanie przyjaznej osobom niepełnosprawnym, nowej ustawy kompleksowo regulującej problematykę związaną z niepełnosprawnością. System prawny, aby był skuteczny i efektywny, musi - moim zdaniem - być jasny, maksymalnie uproszczony i czytelny - zarówno dla samych zainteresowanych jak i służb oraz instytucji realizujących zadania skierowane do osób niepełnosprawnych. Obecnie obowiązująca ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych coraz mniej przystaje do potrzeb środowiska, zawiera wiele niejasnych zapisów i zbyt skomplikowanych rozwiązań, nie zawsze skutecznych w zmieniającej się dynamicznie rzeczywistości.

Stworzeniu nowego systemu służy między innymi rozpoczęta w styczniu br. ogólnopolska społeczna debata nad koncepcją docelowego systemu wsparcia osób niepełnosprawnych, która stanowi początek dyskusji nad rozwiązaniami możliwie najbliższymi środowisku osób niepełnosprawnym, uwzględniającymi nie tylko najistotniejsze potrzeby, ale i realia wynikające z uwarunkowań gospodarczych i wymogów porządku prawnego Unii Europejskiej.

Nadrzędnym celem wszystkich tych działań jest stworzenie kompleksowego, przyjaznego i skutecznego systemu wspierania procesu integracji społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych.

Skutecznym instrumentem takiego systemu może stać się instytucja asystencji osób niepełnosprawnych, która będzie stanowić praktyczne uzupełnienie rozwiązań funkcjonujących na gruncie obecnie obowiązujących przepisów. W związku z powyższym pragnę poinformować Pana Marszałka, iż zagadnienie asystencji zostało włączone do prac prowadzonych w ramach przygotowania nowego systemu aktywizacji i wspierania osób niepełnosprawnych.

Ponieważ instytucja asystencji osób niepełnosprawnych znajduje się na etapie projektowania, to ostateczne decyzje dotyczące zakresu jej funkcjonowania oraz źródeł, z których będzie finansowana, zostaną zgłoszone w projekcie. W celu wyboru najlepszego modelu działania asystenta osoby niepełnosprawnej przeanalizowane zostaną dotychczasowe efekty i doświadczenia realizatorów projektów, których celem była pomoc osobom niepełnosprawnym w tej formie.

Wprowadzenie asystencji będzie niewątpliwie wymagało odpowiedniego przygotowania osób, które podejmą się tego zadania. W tym zakresie zostaną wykorzystane doświadczenia zdobyte w trakcie realizacji programu PARTNER 2006 - Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w ramach którego wspierane są projekty dotyczące organizowania i prowadzenia szkoleń oraz warsztatów, ukierunkowane między innymi na podnoszenie umiejętności pracy z osobami niepełnosprawnymi, w tym sprawowania nad nimi opieki i udzielania pomocy w procesie ich rehabilitacji.

Jestem przekonany, że wykorzystanie wszystkich zebranych doświadczeń pozwoli na stworzenie takiego modelu asystencji, który pozwoli zaspokoić racjonalne oczekiwania osób niepełnosprawnych w tym zakresie.

MINISTER

z up.

Paweł Wypych

SEKRETARZ STANU

W związku z przekazanym przy piśmie z dnia 23 marca 2006 r. znak: BPS/DSK-043-209/06 oświadczeniem złożonym przez Pana Senatora Adama Bielę podczas 7 posiedzenia Senatu RP w dniu 16 marca 2006 r. w sprawie skutków budżetowych bezrobocia w Polsce uprzejmie informuję:

Szczegółowe dane liczbowe dotyczące liczby zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy w latach 2000-2005 bezrobotnych, w tym w wieku 18-24 lata oraz dane dotyczące wydatków z Funduszu Pracy w latach 2000-2004 - podane zostały w piśmie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 20 stycznia 2006 r. stanowiącym odpowiedź na oświadczenie Pana Senatora Adama Bieli z dnia 5 stycznia 2006 r.

W piśmie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego podane zostały także dane liczbowe dotyczące wysokości minimalnego i przeciętnego wynagrodzenia za pracę oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych jakie zostałyby naliczone od tego wynagrodzenia.

W związku z powyższym odpowiadając na pytania zawarte w oświadczeniu Pana Senatora Adama Bieli dodatkowo informuję, że w 2005 r. wydatki z Funduszu Pracy ogółem (wg sprawozdania MGiP-02) wyniosły 6.550,8 mln zł, z tego: 2.997,7 mln zł na zasiłki dla bezrobotnych oraz 2.045,2 mln zł na finansowanie programów na rzecz przeciwdziałania bezrobociu. Natomiast w planie finansowym Funduszu Pracy na 2006 r. wydatki ogółem przewidziane zostały na kwotę 6.264,5 mln zł, z tego: 3.356,0 mln zł na zasiłki dla bezrobotnych oraz 2.100 na finansowanie programów na rzecz przeciwdziałania bezrobociu.

Jednocześnie pragnę nadmienić, że w 2005 r. wydatki z Funduszu Pracy nie były finansowane z dotacji budżetu państwa, gdyż wszystkie wydatki zostały sfinansowane ze składek (2,45%) płaconych przez pracodawców i osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz innych przychodów własnych Funduszu Pracy. Również w 2006 r. nie są przewidziane dotacje z budżetu państwa dla Funduszy Pracy.

Ponadto pragnę nadmienić, że ustalając skutki budżetowe bezrobocia należy mieć między innymi na względzie to, że:

- absolwenci szkół ponadpodstawowych, którzy po ukończeniu nauki rejestrują się w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotni z uwagi na brak zatrudnienia, nie posiadają uprawnień i nie otrzymują zasiłku dla bezrobotnych,

- opłacane od wynagrodzeń pracowników składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) nie stanowią dochodów budżetu państwa.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że według stanu na koniec 2005 r. na ogólną liczbę 2.773 tys. zarejestrowanych bezrobotnych - 626,1 tys. stanowiły osoby w wieku 18 - 24 lata.

Liczba bezrobotnych w wieku 18 - 24 lat na koniec 2002 r. wynosiła 895,6 tys.; 2003 r. - 825,5 tys., a na koniec 2004 r. - 728,2 tys. osób.

Jak z powyższego wynika, liczba bezrobotnych w wieku do 24 roku życia systematycznie obniża się. Wyrażam przekonanie, że zarówno w 2006 r. jak także w latach następnych w wyniku podejmowanych działań oraz rozwoju gospodarki liczba bezrobotnych, w tym w wieku do 24 lat ulegać będzie dalszemu zmniejszeniu.

Krzysztof Michałkiewicz

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Dariusza Góreckiego podczas 7-ego posiedzenia Senatu w dniu 16 marca 2006 r. uprzejmie informuję:

Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych obecnie tylko jedna firma udostępnia programy TVP Polonia odbiorcom kablowym na terenie Białorusi, wyłącznie w obwodzie mohylewskim. Inne firmy odstąpiły od świadczenia tej usługi na rzecz TVP Polonia. Programy polskie nadawane przez TVP Polonia oraz TVP 1 z nadajników naziemnych w Białymstoku oraz w Wilnie można odbierać na terenie Białorusi w pasie przygranicznym (około 30 km od granicy). Odbiór programów TVP Polonia jest także możliwy drogą satelitarną pod warunkiem posiadania odpowiednich urządzeń. Ministerstwo Spraw Zagranicznych wraz z Senatem RP oraz TVP podjęło akcję wyposażania potencjalnych odbiorców na obszarze Białorusi w zestawy odbiorników satelitarnych. Zaangażowanie Senatu RP w ten projekt jest gwarancją, że może on być skuteczną metodą rozszerzania dostępności programów telewizyjnych w języku polskim na Białorusi.

Zwiększenie zasięgu odbioru programów telewizyjnych w języku polskim z nadajników naziemnych jest technicznie możliwe, choć kosztowne. Nie może się to jednak odbyć bez uprzednich ustaleń międzynarodowych, w tym z Białorusią. Dostępność pasm nadawczych regulowana jest bowiem w drodze szczegółowych ustaleń międzynarodowych, nad których aspektami technicznymi ze strony polskiej czuwa Urząd Komunikacji Elektronicznej nadzorowany przez Ministra Budownictwa i Transportu.

Stefan Meller

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na pismo z dnia 23 marca 2006 r. nr BPS/DSK-043-183/06, przy którym przesłane zostało oświadczenie złożone przez senatora Adama Bielę w sprawie Pani Ireny K., uprzejmie przedstawiam, co następuje:

Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702) termin do przesłania wniosku o wpis na listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości przez osoby, które uzyskały uprawnienia tłumacza przysięgłego na podstawie przepisów dotychczasowych, upłynął z dniem 27 lipca 2005 r., tj. po sześciu miesiącach od dnia wejścia w życie ustawy.

Jednakże ok. 2 tysięcy osób nie dopełniło w ww. terminie czynności koniecznych do uzyskania wpisu. Do tego grona należy również Pani Irena K., która złożyła wniosek o wpis w dniu 16 sierpnia 2005 r., a zatem już po upływie określonego w ustawie terminu.

Powyższy termin na złożenie wniosku o wpis na listę tłumaczy jest terminem zawitym, co oznacza, iż w świetle obowiązujących przepisów nie jest możliwe jego przywrócenie. Ustawa nie pozwala również Ministrowi Sprawiedliwości na stosowanie wyjątków w kwestii wpisu na listę tłumaczy przysięgłych.

Należy jednak wskazać, iż problem ten stał się przedmiotem zainteresowania Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwrócił się z sugestią nowelizacji ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego, która pozwoliłaby uzyskać wpis na listę przez osoby, które nie złożyły odpowiednich wniosków w terminie. Z podobną prośbą wystąpiło Towarzystwo Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS, a także liczni tłumacze indywidualni.

W związku z powyższym, biorąc pod uwagę społeczny aspekt sprawy, w Ministerstwie Sprawiedliwości opracowano wstępny projekt nowelizacji ustawy, który znajduje się obecnie na etapie konsultacji międzyresortowych. Niezależnie od ww. prac podjętych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego (nr druku 282), wydłużający określony w art. 33 ust. 1 ustawy termin do złożenia wniosku o wpis. W dniu 22 marca 2006 r. odbyło się w Sejmie drugie czytanie ww. projektu.

Z upoważnienia

MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

Andrzej Kryże

SEKRETARZ STANU

Szanowny Panie Marszałku,

W nawiązaniu do pisma Pana Marszałka z dnia 23 marca 2006 r. nr BPS/DSK-043-186/06 w sprawie oświadczenia Pana Senatora Jana Szafrańca złożonego podczas 7. posiedzenia Senatu RP, uprzejmie wyjaśniam co następuje:

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego stworzyła funkcjonujący od ponad 40 lat w systemie polskiego prawa model egzekucji sądowej, oparty co do zasady na powierzeniu wykonywania czynności egzekucyjnych komornikom sądowym, poddanym kontroli judykacyjnej sądów rejonowych, przy których komornicy ci działają. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 133, poz. 882, z późn. zm.), wprowadziła do systemu egzekucji szereg rozwiązań, których celem było podniesienie rangi zawodu komornika sądowego, poszerzenie jego samodzielności, obniżenie kosztów egzekucyjnych oraz zwiększenie szybkości i skuteczności egzekucji. Komornik sądów stał się funkcjonariuszem publicznym działającym na własny rachunek przy sądzie rejonowym, powołany został także samorząd zawodowy komorników. Kolejne zmiany wprowadzone do ustawy o komornikach sądowych i egzekucji wskutek ostatnich nowelizacji, szczególnie w latach 2001 i 2004, przyniosły wymierne efekty. Na przestrzeni ostatnich 2 - 3 lat pojawiły się symptomy świadczące o poprawie stanu egzekucji. Wprawdzie nadal wzrasta wpływ spraw egzekucyjnych i zaległość w ich załatwianiu, maleje jednak dynamika tych zjawisk. Przede wszystkim jednak z roku na rok wzrasta skuteczność egzekucji świadczeń pieniężnych, rozumiana jako załatwialność spraw poprzez wyegzekwowanie świadczenia.

Pomimo jednak kolejnych nowelizacji zarówno kodeksu postępowania cywilnego, jak i ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, efektywność systemu egzekucji w Polsce odbiega na niekorzyść od skuteczności systemów, funkcjonujących w większości państw Unii Europejskiej. Nieskuteczna i niesprawna egzekucja stanowią okoliczności podważające zaufanie obywateli do Wymiaru Sprawiedliwości, utrudniające obrót gospodarczy i przez to będą barierą wzrostu gospodarczego.

Jest wiele przyczyn takiego stanu rzeczy, wśród których podstawową wydaje się być nieposiadanie majątku znaczniejszej wartości przez przeważającą część społeczeństwa. Oczywistym jest bowiem, że tam, gdzie dłużnicy nie posiadają majątku, egzekucja nie może być skuteczna. Zlikwidowanie tej przyczyny nie może nastąpić w drodze reformy systemu egzekucji w Polsce, lecz poprzez systematyczny wzrost gospodarczy w kraju, pociągający za sobą podniesienie statusu majątkowego obywateli.

Kolejną przyczyną, wpływającą negatywnie na skuteczność egzekucji sądowej, jest brak po stronie komorników instrumentów prawnych, pozwalających im szybko i skutecznie prowadzić egzekucję oraz istnienie wielu przepisów proceduralnych, pochodzących w dużej części z czasów funkcjonowania modelu państwa socjalistycznego i zawodu komornika jako pracownika sądu, które narzucając zbędny formalizm pewnym etapom postępowania egzekucyjnego, jak też wielu czynnościom egzekucyjnym, doprowadzają do przewlekłości postępowania. Oczywistym jest, że skuteczna egzekucja to przede wszystkim szybka egzekucja, a więc taka procedura, która pozwoli organom egzekucyjnym na jak najszybsze w danych warunkach dokonywanie skutecznych czynności egzekucyjnych.

Duża część propozycji zmian istniejącego negatywnego stanu rzeczy w zakresie wyposażenia komornika w instrumenty, pozwalające mu na skuteczne prowadzenie egzekucji, została zawarta w sporządzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekcie zmian ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, który w chwili obecnej znajduje się na etapie uzgodnień międzyresortowych. Niejako logicznym uzupełnieniem filozofii i kierunku zmiany modelu systemu egzekucji sądowej, polegającej na wyeliminowaniu istniejących przeszkód, negatywnie wpływających na czas trwania i skuteczność egzekucji, jest projekt dalszych zmian w Kodeksie postępowania cywilnego, opracowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Zawiera on regulację niektórych kwestii, które w dotychczas istniejącym stanie prawnym były przedmiotem uzasadnionej krytyki ze względu na ich negatywny wydźwięk społeczny, jak np. kwestia egzekucji z majątku publicznych zakładów opieki zdrowotnej czy stwarzanie dłużnikom zbędnych sposobności do przedłużania postępowania egzekucyjnego. Ponadto projekt zawiera doprecyzowanie budzących w praktyce najwięcej kontrowersji przepisów, których wieloznaczne pojmowanie prowadzi do wydawania przez sądy na terenie kraju odmiennych orzeczeń na podstawie tego samego stanu prawnego. Dotyczy to również podejmowanych przez komorników czynności.

Wydaje się, że zawarta w dwóch wskazanych powyżej projektach ustaw, opracowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, kompleksowa zmiana modelu systemu egzekucji zlikwiduje wiele ze wskazanych przez Pana Senatora nieprawidłowości i zdecydowanie przyspieszy postępowanie egzekucyjne.

Andrzej Kryże

Szanowny Panie Marszałku,

nawiązując do oświadczenia Pana Senatora Stanisława Koguta złożonego na 7. posiedzeniu Senatu RP w dniu 16 marca br. w sprawie stanowiska Związku Gmin Ziemi Gorlickiej dotyczącego finansowania oświaty wiejskiej przez jednostki samorządu terytorialnego - uprzejmie proszę Pana Marszałka o przyjęcie następujących informacji i wyjaśnień.

Zgodnie z ustawą z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966 - z późn. zm.) wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala corocznie ustawa budżetowa (art. 27). Kwotę przeznaczoną na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich gmin, powiatów i województw samorządowych ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych (art. 28 ust. 1 ww. ustawy).

W ustawie budżetowej na rok 2006 z dnia 17 lutego 2006 r. (Dz. U. Nr 35, poz. 244) część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego została zaplanowana w wysokości 26.663.243 tys. zł. W stosunku do wysokości subwencji oświatowej określonej w ustawie budżetowej na rok 2005 (25.917.111 tys. zł) wysokość subwencji oświatowej na rok 2006 wzrosła nominalnie o 2,88%. Natomiast w relacji do przewidywanego wykonania w 2005 r. (26.097.496 tys. zł) - bowiem subwencja oświatowa na rok 2005 została zwiększona o kwotę 180.385 tys. zł - wzrosła nominalnie o 2,17%.

Ponadto w art. 49 ustawy budżetowej na rok 2006 upoważniono ministra właściwego do spraw finansów do utworzenia rezerwy celowej z wydatków zablokowanych na podstawie art. 154 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104) z przeznaczeniem w pierwszej kolejności na zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej do kwoty 300.000 tys. zł.

Stosownie do postanowienia art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy budżetowej na rok 2006 oraz art. art. 28 i 72 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966, z późn. zm.) w części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2006 uwzględniono wzrost - w stosunku do roku bazowego (2005) - nakładów na finansowanie wydatków bieżących szkół i placówek oświatowych finansowanych (dotowanych) z budżetów JST z tytułu:

a) planowanej średniorocznej waloryzacji wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej o 1,5%,

b) uzyskania przez nauczycieli kolejnych stopni awansu zawodowego,

c) zwiększenia liczby godzin zajęć dydaktycznych w związku z wdrożeniem od 1 września 2003 r. ramowych planów nauczania w szkołach ponadgimnazjalnych (skutki przechodzące),

d) skutków przechodzących wdrożonej od 1 września 2005 r. czwartej godziny WF dla uczniów klas gimnazjalnych,

e) kontynuowania kształcenia w funkcjonujących od 1 września 2004 r. uzupełniających liceach ogólnokształcących dla młodzieży,

f) skutków przechodzących kontynuacji kształcenia w funkcjonującym od 1 września 2005 r. nowym typie szkoły policealnej dla absolwentów liceum profilowanego,

g) wzrostu wydatków pozapłacowych wynikającego z planowanego na 2006 r. średniorocznego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych,.

Podział ostatecznych kwot części oświatowej subwencji ogólnej na 2006 r. pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego dokonany został na podstawie:

- określonej w ustawie budżetowej na rok 2006 z dnia 17 lutego 2006 r. ostatecznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej,

- rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2006 (Dz. U. Nr 266, poz. 2231),

- danych statystycznych GUS na rok szkolny 2005/2006 (z uwzględnieniem rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2006 - Dz. U. Nr 178, poz. 1482 - z późn. zm.),

- danych dotyczących liczby nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego wykazanych w sprawozdaniach EN-3 według stanu na dzień 10 września 2005 r.,

- danych rzeczowych zweryfikowanych przez organy prowadzące/dotujące szkoły i placówki oświatowe.

Zgodnie z art. 28 ust. 6 ww. ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, algorytm podziału subwencji oświatowej uzależnia wysokość przyznawanych środków od skali i struktury realizowanych zadań, mierzonych liczbą uczniów i wychowanków, z uwzględnieniem stopni awansu zawodowego nauczycieli. Konstrukcja algorytmu opiera się na kluczowym i podstawowym założeniu, iż środki subwencyjne dzielone są wg kryteriów jednolitych i powszechnych, a zatem identycznych dla wszystkich JST. Zatem sugerowane w stanowisku Związku Gmin Ziemi Gorlickiej odejście w algorytmie od głównego wskaźnika jakim jest liczba uczniów jest niemożliwe.

Z dokonanej analizy ostatecznych kwot części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2006 wynika, że subwencja dla gmin ogółem wzrosła - w stosunku do roku 2005 - średnio w kraju o 3,04%. Natomiast dla gmin wiejskich ogółem ostateczne kwoty subwencji oświatowej na rok 2006 są wyższe w porównaniu z rokiem ubiegłym o 3,35%.

Jednocześnie pragnę Pana Marszałka poinformować, że we wszystkich typach jednostek samorządu terytorialnego nastąpiło zmniejszenie w stosunku do roku 2005 liczby uczniów, które przynajmniej częściowo powinno przełożyć się na spadek nakładów finansowych ponoszonych na działalność oświatową. Do wyliczenia kwot subwencji oświatowej na rok 2006 przyjęto 6.518 tys. uczniów. W porównaniu do roku szkolnego 2004/2005 liczba uczniów zmniejszyła się w kraju o ponad 254 tysięcy, tj. o 3,76%.

W ramach ww. kryteriów podziału 0,6% rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej przewiduje się dofinansowanie kosztów związanych z odprawami dla nauczycieli zwalnianych w trybie art. 20 Karty Nauczyciela. Dofinansowanie będzie przysługiwało JST, które zobowiązane są do wypłacenia odpraw nauczycielom zwalnianym w wyniku całkowitej likwidacji szkoły (placówki), częściowej likwidacji szkoły (placówki) albo w razie zmian reorganizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.

W ww. rozporządzeniu MEiN na podstawie, którego dokonano naliczenia ostatecznych kwot subwencji ogólnej na 2006 r. uwzględnia się specyfikę szkół wiejskich i położonych w miastach do 5 tys. mieszkańców poprzez zastosowanie następujących parametrów:

- wagi P¹ = 0,38 dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów dla dzieci i młodzieży zlokalizowanych na terenach wiejskich lub w miastach do 5.000 mieszkańców;

- dodatkowej wagi R = 0,12 - w ramach wskaźnika Di - dla uczniów szkół zlokalizowanych na terenach wiejskich lub w miastach do 5.000 mieszkańców.

Wyższe jednostkowe koszty kształcenia ucznia w szkołach położonych na terenach wiejskich i w miastach do 5 tys. mieszkańców spowodowane przede wszystkim niższą średnią liczebnością uczniów na oddział w porównaniu do szkół miejskich oraz koniecznością wypłaty dodatków socjalnych (wiejskiego i mieszkaniowego) dla nauczycieli szkół wiejskich oraz położonych w małych miastach.

Ponadto należy zauważyć, że w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2006 podwyższono m.in. wagę P¹⁰ dla uczniów oddziałów i szkół dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, a także dla uczniów pochodzenia romskiego, dla których szkoła podejmuje dodatkowe zadania edukacyjne z "1,00" do "1,50".

Uprzejmie informuję Pana Marszałka, że powrót w algorytmie podziału subwencji do wskaźnika dla tzw. "biednych gmin" nie jest możliwy. W roku 2005 zrezygnowano ze stosowania w algorytmie podziału subwencji wskaźnika (wagi) zależnego od dochodów gmin, w których dochód na 1 mieszkańca stanowił nie więcej niż 92% średniego dochodu na mieszkańca w kraju. Likwidacja tej wagi nastąpiła na wniosek strony samorządowej Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST. Uznano bowiem, że poziom dochodu na 1 mieszkańca znajduje już swoje odzwierciedlenie w mechanizmie kalkulacji kwot części wyrównawczej subwencji ogólnej dla JST i nie powinien być on uwzględniany również przy kalkulowaniu części oświatowej subwencji ogólnej. Należy zauważyć, że w celu złagodzenia samorządom skutków finansowych likwidacji w algorytmie podziału subwencji oświatowej wagi wyrównującej dochody, proces zmian został rozłożony na okres dwóch lat. W roku 2004 nastąpiło obniżenie wartości wspomnianej wagi w stosunku do poziomu obowiązującego w roku 2003, natomiast w roku 2005 już całkowicie odstąpiono od jej stosowania w algorytmie.

Należy zauważyć, że kwoty subwencji oświatowej nie można wprost odnosić do zadań oświatowych nałożonych na jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) środki niezbędne na realizację zadań oświatowych zagwarantowane są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W myśl art. 167 ust. 2 Konstytucji RP dochodami jednostek samorządu są dochody własne, subwencje ogólne (w tym oświatowa) i dotacje celowe z budżetu państwa. Oznacza to, iż część oświatowa subwencji ogólnej jest jedynie jednym ze źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Zadania oświatowe finansowane są również poprzez zdecentralizowanie udziału w podatkach. Regulacje w tej materii dokonywane są w oparciu o określenie udziału samorządów w podatkach czy przekazywanych subwencjach. Kształtowanie wysokości subwencji oświatowej dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego, musi zatem uwzględniać obiektywne wskaźniki, umożliwiające dokonanie podziału środków części oświatowej subwencji według kryteriów jednolitych i powszechnych dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego.

W obecnie obowiązującym systemie prawnym nie ma przepisu, z którego wynikałoby, iż budżet państwa gwarantuje w ramach części oświatowej subwencji ogólnej środki na pokrycie wszystkich wydatków na realizację zadań oświatowych jednostek samorządu terytorialnego. Wręcz przeciwnie, zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy o systemie oświaty środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, o których mowa w ust. 2 tej ustawy, w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek zagwarantowane są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z powyższym fakt dopłacania przez niektóre jednostki samorządu terytorialnego do subwencji oświatowej nie jest wystarczającym argumentem uzasadniającym potrzebę zmiany zasad ustalania wysokości i podziału części oświatowej subwencji ogólnej.

Natomiast odnosząc się do postulatów Związku Gmin Ziemi Gorlickiej dotyczących ustawy Karta Nauczyciela należy zauważyć, że przepisy tej ustawy regulują status zawodowy ponad 600 tys. nauczycieli, stanowiących najliczniejszą grupę pracowniczą w sektorze finansów publicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Wbrew potocznym opiniom, po zmianach zrealizowanych w ostatnich latach, obowiązujące przepisy ustawy nie odbiegają istotnie od pragmatyk pracowniczych innych grup zawodowych sektora publicznego realizujących kluczowe zadania publiczne. Ustawa przede wszystkim odzwierciedla odrębny charakter realizacji zadań i obowiązków pracowników pedagogicznych, których zakresy zadań nie mogą być opisane w trybie przepisów powszechnych prawa pracy.

Często cechą charakterystyczną formułowanych definitywnych poglądów w stosunku do całej ustawy jest powoływanie się na przepisy bez znaczenia systemowego czy finansowego. Tymczasem obszar regulacyjny ustawy jest daleko i nieporównywalnie szerszy. Z pewnością przepisami systemowymi ustawy - Karta Nauczyciela nie jest prawo do działki ziemi (przepis nie ingeruje w mienie jednostek samorządu terytorialnego) czy odpis na pomoc zdrowotną (o wysokości odpisu decydują wyłącznie rady jednostek samorządu terytorialnego). Również wątpliwości niesie zarzut dotyczący urlopu dla poratowania zdrowia. Fakt nadmiernego wykorzystywania uprawnień w tej sprawie nie ma bowiem bezpośredniego związku z ustawą Karta Nauczyciela. Dotyczy raczej rozstrzygnięć służby zdrowia decydującej samodzielnie o potrzebie powstrzymania się nauczyciela od pracy. Oczywiście, można rozważać w tym zakresie przeniesienie obowiązku finansowania tego świadczenia ze środków z ubezpieczeń społecznych, jednak bezpośrednim skutkiem takiego działania musiałoby być uprzednio podniesienie składki zdrowotnej, a zatem w konsekwencji zwiększenie kosztów pracy (pochodne od wynagrodzeń). Z uwagi na powszechny charakter składek możliwe, że skutki wypłat byłyby wyższe niż środki wydatkowane obecnie. Znacznie korzystniejsze efekty mogłyby przynieść wzmocnienie zasad i procedur związanych z orzekaniem o potrzebie urlopu i takie działania będą rozważone.

Należy tu podkreślić, iż niezależnie od powyższego wszelkie uwagi dotyczące ustawy Karta Nauczyciela są odnotowywane oraz analizowane przy okazji rozpoczynania prac nad treścią ustawy. Zmiany te jednak nie mogą się dokonywać permanentnie, dotyczą bowiem sfery chronionej szczególnie, czyli sfery stosunków pracy.

Zgodnie z art. 30 ust. 6 ustawy - Karta Nauczyciela organ prowadzący szkołę, będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa corocznie dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu:

- wysokość stawek dodatków: motywacyjnego, funkcyjnego i za warunki pracy oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków,

- szczegółowy sposób obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe oraz za godziny doraźnych zastępstw,

- wysokość i warunki wypłacania nagród i innych świadczeń, o ile nie zostały one określone w Karcie Nauczyciela lub odrębnych przepisach,

w taki sposób, aby osiągnąć wysokości co najmniej średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3 i 4 Karty Nauczyciela.

Literalnie wskazana zasada corocznego obowiązywania regulaminów wynagradzania została sformułowana ustawą z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 179, poz. 1845). Działanie to nie oznaczało nakładania na jednostki samorządu terytorialnego nowych obowiązków, albowiem regulamin przed zmianą ustawy nie był regulaminem wydawanym na czas nieokreślony. Działanie takie odzwierciedlało jedynie konieczność przeciwdziałania odstępowaniu od corocznej analizy i w efekcie współdecydowaniu o płacach nauczycielskich, podobnie jak to się ma w kwestiach płac samorządowych.

Jeżeli podstawą do kształtowania średnich wynagrodzeń nauczycielskich jest waloryzowana średniorocznym wskaźnikiem wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej kwota bazowa, określana dla pracowników państwowej sfery budżetowej i ogłaszana corocznie w ustawie budżetowej to w pełni jest uprawnionym pogląd - o zaistnieniu obiektywnej konieczności, o której mowa w piśmie Związku Gmin Ziemi Gorlickiej.

Tymczasem jak wynika z przeprowadzonego w 2004 r. monitoringu, w części jednostek samorządu terytorialnego regulaminy wynagradzania nie były nowelizowane od 2000 r., tj. od momentu wdrożenia nowego systemu wynagradzania nauczycieli. Mogło to oznaczać, że w tych samorządach nie zostały osiągnięte średnie wynagrodzenia, mimo, iż w latach 2000-2002 wdrażano reformę systemu wynagradzania, w efekcie której wskaźniki średnich wynagrodzeń nauczycielskich wzrastały na poziomie nieporównywalnie wyższym niż w innych działach sektora finansów publicznych. Równocześnie w tym samym okresie corocznie zwiększała się przestrzeń finansowa na dodatki będące w gestii jednostek samorządu terytorialnego. Nienowelizowanie regulaminów wynagradzania powodowało w części samorządów na przestrzeni 3 lat zaniżenie wypłacanych wynagrodzeń i w efekcie możliwość odstępowania od realizacji przepisów ustawy w tym zakresie.

Należy podkreślić, iż wprowadzenie zasady "coroczności" w zakresie aktów prawnych regulujących płace nauczycielskie w JST jest dostosowaniem tych przepisów do regulacji dotyczących corocznego kształtowania budżetów samorządowych, w których znaczną część zajmują wydatki na płace nauczycielskie. Ponadto, określenie tej zasady umożliwiło administracji rządowej wykonywanie kontroli ze strony państwa aktów prawa miejscowego, dokonywanej poprzez stwierdzanie zgodności aktów prawa miejscowego z przepisami ustaw przez wojewodę i regionalną izbę obrachunkową oraz kontroli społecznej (opinia związków zawodowych). Nienowelizowane regulaminy wynagradzania takiej kontroli nie podlegały. Praktyka wskazała na racjonalność takiego działania. Już w roku 2005 w wielu przypadkach kontrola sprawowana przez wojewodów wykazała szereg wadliwych rozwiązań prawnych stosowanych w regulaminach, w tym tak istotnych jak nieuprawnione wypłacanie ze środków publicznych dodatków, nieprzewidzianych przepisami ustaw i rozporządzeń.

Uprzejmie informuję Pana Marszałka, że prowadzenie przedszkoli stało się zadaniem obowiązkowym gmin z dniem 1 stycznia 1992 r. Skutki finansowe przejęcia przedszkoli do prowadzenia przez gminy zostały ujęte w ich dochodach własnych uzyskiwanych m. in. z udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych (PIT i CIT), uzupełnianych subwencją wyrównawczą. Gmina miała obowiązek zapewnienia dziecku 6-cio letniemu rocznego przygotowania przedszkolnego do którego miało prawo każde dziecko w tym wieku.

Zmiana przepisów ustawy o systemie oświaty w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 137, poz. 1304) nie spowodowała zwiększenia zadań w odniesieniu do samorządu, gdyż nadal - tak jak poprzednio - ciąży na nim ten sam obowiązek zapewnienia realizacji rocznego przygotowania przedszkolnego dzieciom w wieku 6 lat. Natomiast w sposób zasadniczy zmieniła się sytuacja dziecka (jego rodziców czy też opiekunów), gdyż uprawnienie zostało zamienione na obowiązek.

Natomiast podjęte zostały w Ministerstwie Edukacji i Nauki prace legislacyjne przygotowujące do:

- obniżenia wieku rozpoczynania obowiązku szkolnego do 6 lat, który wstępnie planowany jest na rok szkolny 2008/2009,

- przejęcia finansowania edukacji dzieci sześcioletnich, które będą uczniami klas pierwszych, poprzez budżet państwa, w ramach subwencji oświatowej,

- wprowadzenia obowiązkowego przygotowania przedszkolnego dla dzieci 5-letnich.

Objęcie obowiązkiem szkolnym dzieci 6-letnich spowoduje, że do przedszkoli zamiast czterech (3, 4, 5, 6-latki) uczęszczać będą tylko trzy roczniki (3, 4, 5-latki).

Ponadto najbliższe lata będą okresem dłuższego niżu demograficznego, co zapewne zminimalizuje koszty włączenia do systemu edukacji szkolnej dzieci 6-letnich oraz objęcia rocznym przygotowaniem przedszkolnym dzieci 5-letnich.

Przy wykorzystaniu funduszy unijnych (Europejskiego Funduszu Społecznego) zapoczątkowane zostały prace nad stworzeniem i upowszechnieniem alternatywnych form wychowania przedszkolnego dla dzieci 3-5 letnich, dostosowanych do zróżnicowanych warunków życia poszczególnych społeczności lokalnych.

Natomiast odnośnie realizowania przez gminy zadań w zakresie udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) udzielanie świadczeń o charakterze socjalnym stanowi zadanie własne gminy, na realizację którego gmina otrzymuje dotację celową z budżetu państwa (art. 18 ust. 2).

W roku 2005 system świadczeń o charakterze socjalnym został poszerzony o świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, które są elementem Narodowego Programu Stypendialnego, realizowanego na podstawie ustawy o systemie oświaty.

W roku ubiegłym na świadczenia pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów przeznaczono kwotę w wysokości 345.980 tys. zł. Kwota przyznanej dotacji celowej dla każdej z gmin jest wyliczana zgodnie z algorytmem zamieszczonym w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 22 lutego 2005 r. w sprawie terminów przekazywania dotacji celowej gminom na dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym oraz sposobu ustalania wysokości tej dotacji (Dz. U. Nr 36, poz. 319). W bieżącym roku na realizację Narodowego Programu Stypendialnego w rezerwie celowej budżetu państwa nr 45 zarezerwowano środki w wysokości 550.000 tys. zł. Z rezerwy tej w lutym br., na realizację pomocy materialnej uruchomiono pierwszą transzę środków, w wysokości 57.664 tys. zł, jako zaliczkę na wypłatę stypendiów dla uczniów w styczniu i lutym. W chwili obecnej trwają końcowe prace nad uruchomieniem środków w wysokości 287.336 tys. zł, które stanowią uzupełnienie środków przewidzianych na zapewnienie pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów w roku 2006.

Pragnę również poinformować, że dotacja ze środków budżetu państwa nie może zostać przeznaczona na obsługę realizacji zadań własnych gminy (np.: na korespondencję, papier, art. biurowe). Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznacza środki na zapewnienie pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym, zaś zadaniem gminy jest pokrycie kosztów realizacji programu. Zgodnie z powyższym koszty obsługi wypłat stypendiów szkolnych (art. biurowe, płace itp.) nie będą refundowane z budżetu państwa.

Gminy mogą uzupełnić już istniejący system stypendialny środkami własnymi lub też opracować własne programy pomocy uczniom z wykorzystaniem środków własnych we współpracy z organizacjami pożytku publicznego lub wolontariatu. Przepisy ustawy nie zobowiązują gmin do przeznaczenia na ten cel środków własnych, natomiast ustawa nakłada na gminę obowiązek przygotowania gminnego regulaminu udzielania pomocy materialnej uczniom.

Obecnie w Ministerstwie Edukacji i Nauki podjęto prace nad korektą systemu stypendialnego oraz nad projektami programów rządowych służących wzbogaceniu oferty pomocy stypendialnej dla uczniów. Przewidywana jest zmiana zapisów ustawy o systemie oświaty w celu lepszego dostosowania systemu stypendialnego do potrzeb uczniów i możliwości jednostek samorządu terytorialnego. W nowelizacji zostaną wykorzystane uwagi i propozycje zgłaszane przez realizatorów i beneficjentów systemu stypendialnego.

Ponadto Ministerstwo Edukacji i Nauki przewiduje wdrożenie programów rządowych, mających na celu rozwiązanie określonych, zdiagnozowanych problemów z obszaru pomocy stypendialnej.

w/z MINISTRA

SEKRETARZ STANU

Jarosław Zieliński

w/z MINISTRA

SEKRETARZ STANU

Jarosław Zieliński