Marszałek Longin Pastusiak:

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych.

Ustawa ta została uchwalona przez Sejm 2 kwietnia, a 5 kwietnia została przekazana do Senatu. Następnego dnia, 6 kwietnia, skierowałem ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja rozpatrzyła projekt tej ustawy i przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 673, a sprawozdanie komisji w druku nr 673A.

Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, pana senatora Mieczysława Mietłę, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Mieczysław Mietła:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac komisji nad ustawą o niektórych zabezpieczeniach finansowych, druk senacki nr 673.

Przedłożona przez Sejm ustawa uwzględnia zapisy porządku prawnego zawarte w dyrektywie rady i Parlamentu Europejskiego nr 2002/47/WE z 6 czerwca 2002 r. w sprawie ustanowienia zabezpieczeń finansowych. Kraje członkowskie Unii Europejskiej były zobowiązane wdrożyć tę dyrektywę do 27 listopada 2003 r., a Polska, na mocy art. 2 aktu przystąpienia, stanowiącego załącznik do traktatu akcesyjnego, obowiązana jest wdrożyć jej postanowienia do 1 maja 2004 r.

Przyjęta przez Sejm ustawa wprowadza do polskiego systemu prawa finansowego regulacje, które posłużą rozwojowi bezpieczeństwa obrotu finansowego wielkokwotowego, w tym operacji związanych z realizacją polityki pieniężnej. Zasadniczym celem wprowadzenia nowych przepisów jest stworzenie mechanizmu umożliwiającego powszechne zabezpieczenie transakcji finansowych. Dotyczy to zwłaszcza kredytów, operacji dokonywanych na rynku międzybankowym, kapitałowym i pieniężnym oraz operacji otwartego rynku prowadzonych przez Narodowy Bank Polski.

Wprowadzane zmiany znajdą swoje konsekwencje w zapisach innych ustaw, które mają umożliwić wyeliminowanie ryzyka dotyczącego realizacji umów o zabezpieczenia finansowe, związanego z ewentualnym wszczęciem postępowań egzekucyjnych i upadłościowych.

Kluczową innowacją wprowadzaną przez ustawę jest zapewnienie możliwości zaspokojenia się z przedmiotu zastawu finansowego bez konieczności uruchamiania postępowania sądowego, w tym egzekucyjnego. Takie rozwiązanie ma istotne znaczenie dla prowadzenia i zabezpieczania transakcji kapitałowych, dla naszego rynku, dla instytucji finansowych, dla swobodnego przepływu kapitału i rozwoju naszego systemu finansowego.

Warto również zwrócić uwagę na dobre rozwiązanie instytucjonalne, które jest zawarte w ustawie, dotyczące możliwości stosowania kompensat. Kompensata to możliwość dokonywania rozliczeń przez strony poprzez tak zwane potrącenie należności. Wprowadzenie tej formy ma na celu stosowanie nowoczesnych form rozliczenia i powinno wpłynąć na poprawienie bezpieczeństwa oraz zmniejszenie ryzyka systemowego w sektorze finansowym.

Należy podkreślić również, że ustawa wprowadza nowe konstrukcje cywilistyczne, dotyczące wyłącznie kwalifikowanego podmiotowego obrotu profesjonalnego, w tym instytucji finansowych, niedotyczące zaś osób fizycznych.

Wprowadzone rozwiązania wzmocnią konkurencyjną pozycję polskiego rynku finansowego wobec wyzwań i wymagań związanych z Integracją Europejską.

Panie Marszałku! Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych na swym posiedzeniu w dniu 7 kwietnia bieżącego roku, po wysłuchaniu przedstawiciela rządu i Biura Legislacyjnego Senatu, poddała analizie zapisy omawianej ustawy. W trakcie obrad komisja nie wniosła żadnych poprawek, rozpatrzono jedynie pismo Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, w którym proponowano dopisanie do art. 2 spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej jako kolejnej instytucji ustanawiającej lub przyjmującej zabezpieczenie finansowe. Wniosek ten nie został poparty ani przez przedstawicieli rządu, ani Narodowego Banku Polskiego, ani przez członków komisji. Uznano ten wniosek za dalej idący, niż wymagają tego dyrektywy Unii Europejskiej.

Wnoszę zatem o przyjęcie ustawy bez poprawek, zgodnie z drukiem nr 673A. Dziękuję.

Marszałek Longin Pastusiak:

Dziękuję panu senatorowi.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie panu senatorowi sprawozdawcy? Nie widzę chętnych.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów.

Witam w naszej Izbie podsekretarza stanu w tym resorcie, pana ministra Igora Chalupca.

Chciałbym zapytać pana ministra, czy chce zabrać głos z trybuny.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Igor Chalupec: Tak.)

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Igor Chalupec:

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Przedkładany projekt ustawy ma dosyć techniczny charakter. Wprowadza on do polskiego systemu prawa finansowego regulacje, które mają, generalnie rzecz ujmując, służyć rozwojowi systemu finansowego i wzmocnić bezpieczeństwo jego funkcjonowania. Pan senator Mietła bardzo precyzyjnie scharakteryzował projekt ustawy, w związku z czym chciałbym przedstawić tylko kilka zasadniczych uwag.

Ta ustawa jest ustawą dostosowującą polskie prawo do prawa europejskiego, do porządku prawnego Unii Europejskiej. Implementuje ona postanowienia dyrektywy rady i Parlamentu Europejskiego 2002/47/WE z 6 czerwca 2002 r. w sprawie ustanawiania zabezpieczeń finansowych. Przyjęcie przez parlament tego projektu ustawy doprowadzi do zgodności polskiego prawa z postanowieniami tej dyrektywy.

Jak już zostało wspomniane, ustawa reguluje zasady ustanawiania i wykonywania zabezpieczeń finansowych, jak również zasady zaspokajania się z tych zabezpieczeń. Odnosząc się do uwagi, która została przed chwilą przedstawiona, i do dyskusji, która miała miejsce w trakcie prac Senatu, jak mówił pan senator Mietła, trzeba podkreślić, że wśród podmiotów, które są objęte zakresem dyrektywy - a co za tym idzie, także projektem ustawy - są banki centralne, banki komercyjne, zakłady ubezpieczeń, domy maklerskie, towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz inne podmioty, które działają na rynku finansowym i spełniają warunek podlegania nadzorowi ostrożnościowemu. Przepisów ustawy nie stosuje się do osób fizycznych.

Projekt ustawy określa trzy rodzaje zabezpieczeń finansowych. Polegają one, po pierwsze, na przeniesieniu prawa do środków pieniężnych lub instrumentów finansowych, włączając w to także przeniesienie praw, które łączy się z zastrzeżeniem odkupu, po drugie, na ustanowieniu przez przyjmującego zabezpieczenie zastawu na prawach do środków pieniężnych lub na instrumentach finansowych - jest to zastaw finansowy - i po trzecie, na ustanowieniu blokady na rachunku papierów wartościowych, zgodnie z odrębnymi przepisami.

I może na koniec jeszcze dwie uwagi. Po pierwsze, dla zagwarantowania pewności obrotu prawnego w art. 17 wprowadza się normę ustanawiającą zasadę, iż przepisy ustawy stosuje się do umów o ustanowienie zabezpieczenia finansowego, które będą zawarte po jej wejściu w życie.

I druga kwestia: projektowana ustawa nie zawiera żadnych upoważnień do wydania aktów wykonawczych. Dziękuję bardzo.

Marszałek Longin Pastusiak:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zadać panu ministrowi pytanie. Nie widzę chętnych.

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Igor Chalupec: Dziękuję bardzo.)

Otwieram dyskusję.

Zgodnie z naszym regulaminem - państwo znają oczywiście wymogi regulaminowe - należy zapisywać się do dyskusji, a zapisał się jeden senator.

Bardzo proszę pana senatora Jurgiela o zabranie głosu.

Senator Krzysztof Jurgiel:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!

Chciałbym uzasadnić poprawkę, która nie została przyjęta przez komisję, a którą przedstawił senator sprawozdawca. Dotyczy ona spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Myślę, że zgłoszę tę poprawkę, a Wysoki Senat zdecyduje, czy jest ona zasadna, czy nie.

Przepis art. 2 ust. 1 ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych enumeratywnie wymienia podmioty, do których stosuje się przepisy tej ustawy. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 7 ma ona zastosowanie między innymi do banków, instytucji kredytowych oraz instytucji finansowych w rozumieniu ustawy - Prawo bankowe. Z uwagi na przyjęte w prawie bankowym definicje instytucji kredytowej oraz instytucji finansowej przepisy ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych nie mogłyby mieć zastosowania do spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Tymczasem celem rozwiązań przyjętych w ustawie jest implementacja postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 2002/47/EC, która dotyczy zasad ustanawiania i realizowania zabezpieczeń finansowych w sytuacji, gdy przyjmujący zabezpieczenie, inaczej: ustanawiający zabezpieczenie, należy do podmiotów wymienionych w dyrektywie. Dyrektywa ta obejmuje między innymi instytucje finansowe określone w art. 1 ust. 2 lit. c, a należą do nich między innymi instytucje kredytowe prowadzące działalność w zakresie udzielania pożyczek, do instytucji tych zalicza się również spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Definicja instytucji finansowej przyjęta w dyrektywie jest zatem szersza niż definicja przyjęta w ustawie - Prawo bankowe, na którą powołuje się art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy, a w jej zakresie mieszczą się także spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są traktowane przez Narodowy Bank Polski nie tylko po prostu jako instytucje finansowe, lecz także jako instytucje finansowe o szczególnym statusie - statusie monetarnej instytucji finansowej. Kasy pozostają pod stałym nadzorem ostrożnościowym sprawowanym zgodnie z ustawowo określonymi zasadami.

Tak więc wprowadzenie poprawki w art. 2 ust. 1, polegającej na dopisaniu po pkcie 7 pktu 8 w brzmieniu: "spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe w rozumieniu ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych", jest uzasadnione charakterem spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych jako instytucji finansowych, a także w pełni zgodne z brzmieniem oraz celem implementowanej dyrektywy. Dziękuję bardzo.

(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Kazimierz Kutz)

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Panie Senatorze, nie składał pan tym razem wniosków...

(Senator Krzysztof Jurgiel: Złożyłem.)

(Głos z sali: Złożył.)

Złożył?

(Głos z sali: Tak.)

Dziękuję.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana i senator Jurgiel złożył wniosek o charakterze legislacyjnym.

Zamykam dyskusję.

Proszę zatem, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu, Komisję Gospodarki i Finansów Publicznych o ustosunkowanie się do przedstawionego w toku debaty nad tym punktem wniosku i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego...

Czy pan minister już zakończył swój pobyt u nas? Pytam pana ministra Chalupca.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Igor Chalupec: Tak.)

Tak? Dziękuję panu.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na siedemdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 2 kwietnia 2004 r., a do Senatu została przekazana w dniu 5 kwietnia 2004 r. i marszałek w dniu 6 kwietnia 2004 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przypominam, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 658, a sprawozdanie komisji w druku nr 658A.

Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych senatora Mieczysława Mietłę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Senator Mieczysław Mietła:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo!

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawiam sprawozdanie komisji dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i niektórych innych ustaw, druk senacki nr 658.

Przedłożony projekt ustawy harmonizuje polskie przepisy podatkowe z następującymi aktami prawnymi Unii Europejskiej: po pierwsze, dyrektywą Rady Unii Europejskiej z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek, nr 2003/48/EC; po drugie, dyrektywą Rady Unii Europejskiej z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych wypłacanych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich, nr 2003/49/EC; po trzecie, dyrektywą Rady Unii Europejskiej z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania dotyczącego fuzji, podziałów, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów, akcji, które dotyczą państw członkowskich, nr 90/434/EWG; po czwarte, protokołem dotyczącym przywilejów oraz immunitetów Wspólnot Europejskich i umową wdrażającą ten protokół.

W związku z implementacją dyrektywy rady w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w projekcie ustawy wprowadzony został system wymiany informacji o przychodach, dochodach z tytułu oszczędności osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a także Szwajcarii, San Marino, Monako, Liechtensteinu i Andory oraz terytoriów zależnych Zjednoczonego Królestwa i Holandii. W związku z tym konieczne były zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w ordynacji podatkowej, kodeksie karnym skarbowym oraz ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników. Polska będzie otrzymywała informacje dotyczące przychodów z tytułu oszczędności uzyskiwanych przez polskich podatników w innych krajach Unii Europejskiej. Należy jednak zauważyć, iż trzy kraje Unii Europejskiej, Austria, Belgia i Luksemburg, a także Szwajcaria, Andora, San Marino, Liechtenstein i Monako oraz terytoria zależne Zjednoczonego Królestwa i Holandii nie będą stosować wymiany informacji. Zamiast tego w okresie przejściowym będą pobierać dodatkowy podatek od przychodów z oszczędności, którego 75% będzie przekazywane państwu miejsca zamieszkania osoby uzyskującej przychód. Podatek ten będzie w całości zaliczony na poczet podatku do zapłacenia w państwie miejsca zamieszkania podatnika. Oznacza to, że jeśli wymienione państwa pobiorą taki podatek, podatnik mający miejsce zamieszkania w Polsce może odliczyć ten podatek w całości od podatku obliczonego zgodnie z przepisami ogólnymi. Należy dodać, iż dyrektywa nakazuje zwolnienie podatnika z takiego podatku, jeśli przedstawi on płatnikowi wydane przez właściwy organ podatkowy zaświadczenie o tym, iż zgłosił on w państwie rezydencji fakt uzyskiwania takich przychodów za granicą. Dzięki temu podatnik mający w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych będzie mógł, pod warunkiem zadeklarowania organowi podatkowemu uzyskiwania przychodów z oszczędności, zostać zwolniony z dodatkowego podatku pobieranego w okresie przejściowym. Schemat ten ma na celu zachęcenie podatnika do samodzielnego deklarowania przychodów z tytułu oszczędności w państwie, w którym jest jego miejsce zamieszkania.

Należy podkreślić, iż wprowadzenie przepisów implementujących dyrektywę nie będzie miało wpływu na wysokość pobieranego przez Polskę podatku od przychodu z tytułu odsetek uzyskiwanych przez osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Nie zmieni to zatem sytuacji podatników ani nie uszczupli przychodów budżetowych.

W celu implementacji przepisów dyrektywy o wspólnym systemie opodatkowania odsetek i należności licencyjnych wypłacanych pomiędzy spółkami powiązanymi wprowadzono do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przepisy zwalniające z opodatkowania w Polsce przychody z tytułu odsetek i praw autorskich lub praw pokrewnych wypłacane na rzecz spółek lub ich zagranicznych zakładów położonych w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej. Wejście w życie tego zwolnienia przesunięto na 1 maja 2012 r., mając na uwadze, iż Polska wystąpiła do Komisji Europejskiej o przyznanie okresów przejściowych na implementację przepisów dyrektywy o należnościach licencyjnych i odsetkach.

W dniu 6 kwietnia 2004 r. na spotkaniu grupy roboczej rady Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy nowelizującej przepisy dyrektywy rady nr 2003/49/WE w zakresie przyznania państwom przystępującym, w tym Polsce, okresów przejściowych na implementację przepisów. Na tym spotkaniu Polska podtrzymała swoje stanowisko wyrażone we wniosku o okresy przejściowe. W najbliższym czasie będą prowadzone prace nad przedstawionym przez komisję projektem dyrektywy, których wynikiem będzie przyznanie Polsce okresów przejściowych.

W rozpatrywanym projekcie wprowadzono także, zgodnie z dyrektywą w sprawie wspólnego systemu opodatkowania dotyczącego fuzji, podziałów, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów, akcji, które dotyczą państw członkowskich, zwolnienie dochodu z tytułu wymiany udziałów, akcji spółek.

Ostatnia zmiana wynika z przepisów protokołu dotyczącego przywilejów oraz immunitetów Wspólnot Europejskich. Rozpatrywana ustawa wprowadza zwolnienie od podatku dochodowego dochodów w postaci wynagrodzeń, zarobków oraz innych poborów, rent i emerytur, uzyskiwanych w wyniku świadczenia pracy przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Polsce, jeśli wykonują one pracę na rzecz instytucji Unii Europejskiej lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zwolnienie takie jest stosowane przez wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej. Należy dodać, iż zwolnione dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na rzecz Wspólnot Europejskich na zasadach i według stawek określonych w rozporządzeniach Rady Unii Europejskiej. W rzeczywistości zatem jest to zapis korzystny dla polskich podatników, gdyż zmierza do usunięcia podwójnego opodatkowania uzyskanego przez nich dochodu.

W przedłożonym projekcie wprowadzono również zwolnienie z opodatkowania części dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przebywające czasowo za granicą z tytułu, po pierwsze, stypendiów w wysokości odpowiadającej równowartości diet na podróż służbową poza granicami kraju za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium, po drugie, ryczałtów na koszty utrzymania i zakwaterowania, wypłacanych z budżetu państwa w związku ze skierowaniem do pracy dydaktycznej w szkołach i ośrodkach akademickich za granicą. Wprowadzenie tego zwolnienia nie jest bezpośrednio związane z obowiązkami wynikającymi z przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej i dotyczącymi wdrożenia prawa wspólnotowego, należy jednak zauważyć, iż utrzymanie obecnie obowiązujących zapisów może spowodować między innymi znaczne ograniczenia udziału Polski we wspólnotowych programach edukacyjnych oraz zmniejszenie mobilności studentów i kadry akademickiej, co będzie niezgodne ze wspólnotową polityką edukacyjną.

W wyniku prac sejmowych w projekcie ustawy znalazło się również zwolnienie z podatku dochodowego zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania na potrzeby zakładu pracy pojazdów stanowiących własność pracownika. Zwolnienie to dotyczy pracowników służby leśnej i Poczty Polskiej.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych zaakceptowała jednogłośnie przedłożony projekt z jedną poprawką odnoszącą się do proponowanego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 23b dotyczącego wspomnianego zwolnienia przychodu z tytułu uzyskiwanych ryczałtów samochodowych.

Pragnę podkreślić, iż po przyjęciu projektu ustawy polskie przepisy w zakresie podatków dochodowych będą zgodne z prawem wspólnotowym, co zostało potwierdzone opinią Urzędu Komisji Integracji Europejskiej. Oznacza to zatem, iż Polska wypełni zobowiązania wynikające z przyjęcia przez nią traktatu akcesyjnego.

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych wnoszę o przyjęcie ustawy uchwalonej przez Sejm w dniu 2 kwietnia 2004 r. z poprawką wniesioną przez komisję, a zawartą w druku senackim nr 658A. Dziękuję za uwagę.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Zgodnie z Regulaminem Senatu przed przystąpieniem do dyskusji można zadać sprawozdawcy pytanie.

Czy ktoś chciałby zadać pytanie?

Bardzo proszę, Pani Senator.

Senator Janina Sagatowska:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Senatorze, ja chciałabym zapytać, czy ta poprawka, jak rozumiem, jest rozszerzająca, bo nie mówi tylko o obowiązku, ale nawet o możliwości czy prawie do... Widzę, że pani minister kiwa głową. To już wiem, o to mi chodziło. To jest nawet rozszerzająca poprawka, a nie zawężająca, tak?

(Senator Mieczysław Mietła: Tak, tak.)

Dziękuję, już w zasadzie otrzymałam odpowiedź. Dziękuję.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Czy ktoś jeszcze chciałby o coś zapytać? Nie widzę chętnych.

Dziękuję, Panie Senatorze.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy, a do reprezentowania rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów.

Witam panią podsekretarz stanu Elżbietę Muchę i zadaję pani pytanie: czy chciałaby pani zabrać głos?

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Mucha:

Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.

Panie i Panowie Senatorowie!

Chciałabym podziękować za szybką pracę w Senacie nad przedłożoną ustawą uchwaloną przez Sejm w dość szybkim tempie i jednocześnie chciałabym poinformować Wysoką Izbę, że jest to koniec implementacji dyrektyw uchwalonych do chwili obecnej przez Unię Europejską do przepisów polskiego prawa podatkowego.

Ogromne znaczenie ma implementacja tych dyrektyw do naszego systemu podatkowego, chociażby z tego względu, że od 1 maja 2004 r. nasi urzędnicy, którzy będą reprezentować nasze państwo w Unii Europejskiej, będą pobierać wynagrodzenie z budżetu Unii Europejskiej i jednocześnie, zgodnie z protokołem dotyczącym przywilejów oraz immunitetów Wspólnot Europejskich i umową wdrażającą ten protokół, każde państwo członkowskie ma obowiązek zwolnić z opodatkowania tychże urzędników z uwagi na to, że podatek od tych wynagrodzeń odprowadzany jest do budżetu unijnego, bowiem z budżetu unijnego wypłacane są również wynagrodzenia. Gdybyśmy nie implementowali tych przepisów, mogłoby dojść do takiej sytuacji, że nasi urzędnicy mogliby być podwójnie opodatkowani na podstawie wskazanych rozporządzeń wynikających z przywilejów oraz immunitetów Wspólnot Europejskich, a także na podstawie naszych przepisów. I dlatego te przepisy, które dotyczą zwolnienia naszych urzędników z opodatkowania według naszego systemu prawnego, są jak najbardziej uzasadnione i słuszne. Jednocześnie chciałabym podkreślić, że rzeczywiście to opodatkowanie w krajach Unii, według rozporządzeń unijnych, jest również dosyć wysokie, a zatem gdyby doszło do tak drastycznej sytuacji, że nie udałoby się implementować na czas tych przepisów do naszego systemu prawnego, czyli dokonać stosownego zwolnienia, wówczas rzeczywiście urzędnicy byliby pokrzywdzeni.

Jeśli chodzi o pierwszą dyrektywę, dyrektywę Rady Unii Europejskiej z 3 czerwca w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek. Pan senator sprawozdawca szczegółowo przedstawił analizę, na czym będzie polegać ta implementacja. W istocie nie ma tutaj przepisów merytorycznych, głównie chodzi o wymianę informacji pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Chciałabym podkreślić, że taka wymiana informacji również na obecnym etapie jest możliwa. 3 czerwca 2003 r. kraje Unii Europejskiej wprowadziły nowe rozwiązanie, dotyczące akurat opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek. I w związku z tym, że w naszym systemie prawnym nie ujęliśmy pewnych rozwiązań, zobowiązani byliśmy do implementacji tejże dyrektywy. Te rozwiązania nie powodują skutków finansowych dla naszego budżetu.

Druga Dyrektywa Rady Unii Europejskiej z 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania, stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych wypłacanych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich, ma również istotne znaczenie, bo chodzi o zastosowanie pewnej zasady wzajemności. Jeśli z tytułu należności licencyjnych oraz odsetek, praw autorskich dany podmiot będzie opodatkowany w miejscu rezydencji, czyli w miejscu posiadania siedziby, to w miejscu źródła uzyskiwania danego przychodu czy dochodu powinien być zwolniony z opodatkowania. I to działa w obydwie strony, tak więc w zależności od tego, gdzie będzie źródło uzyskiwania przychodu, gdzie będzie państwo rezydencji, odpowiednio te zwolnienia będą się kształtować.

Jednocześnie chciałabym podkreślić, że z uwagi na to, iż 3 czerwca została uchwalona ta dyrektywa, pod koniec lipca rząd Polski wystąpił o przesunięcie w czasie jej stosowania, wystąpiliśmy o ośmioletni okres przejściowy. Również inne państwa kandydujące wystąpiły o podobne okresy przejściowe. Obecnie jesteśmy w fazie negocjacji, nie mogę zapewnić, jaki będzie ich finał, ale mamy zapewnienie, że uzyskamy taki okres przejściowy. Odbyliśmy spotkania w Komisji Europejskiej, mieliśmy również przedstawicieli Komisji Europejskiej w Warszawie w Ministerstwie Finansów, prosiliśmy o przyspieszenie rozpatrywania tego wniosku i otrzymaliśmy zapewnienie, że przed 1 maja sprawa powinna być rozpatrzona. Dziękuję uprzejmie, to są najważniejsze tezy.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję, Pani Minister.

Zgodnie z regulaminem senatorowie mogą stawiać pytania pani minister.

Senator Janowski, proszę.

Senator Mieczysław Janowski:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Pani Minister, chciałbym zadać takie pytania. Otóż skierowano do mnie wnioski, to było wcześniej, od doręczycieli, czyli listonoszów, leśników, także pan senator sprawozdawca mówił o tym. I chciałbym usłyszeć z pani ust, czy obecne brzmienie art. 23b ustawy, o której mówimy, rozwiązuje problem osób, które wykorzystywały swoje pojazdy samochodowe, świadcząc takie usługi, jak doręczanie listów itd.

Drugie pytanie wiąże się z art. 2 pkt 2 ustawy, który mówi o tym, że za datę powstania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury. W przepisach, które obowiązywały do tej pory, mieliśmy taki zapis: za datę powstania przychodu należnego uważa się wynikający z faktury termin płatności. Tak więc to jest różnica, bo na fakturze można zawrzeć termin siedem dni, czternaście etc. Czym to jest uzasadnione i czy to nie jest na niekorzyść stosownych podmiotów?

I ostatnie pytanie. Czy przepisy o unikaniu podwójnego opodatkowania, które mają dotyczyć urzędników, będą obejmowały także polskich deputowanych do Parlamentu Europejskiego? Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Senator Jurgiel.

Senator Krzysztof Jurgiel:

Panie Marszałku, Pani Minister, pan senator Janowski zadał to pytanie, które ja chciałem zadać, dotyczące właśnie listonoszy. Akurat po wprowadzeniu tego przepisu przyjechał do mnie jeden z listonoszy i powiedział: co wy tam robicie? Ale myślę, że już zostało to rozwiązane.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Są jeszcze zapytania do pani minister? Nie widzę chętnych.

Proszę bardzo, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Mucha:

Odpowiadając na pierwsze pytanie, właściwie dwóch panów senatorów, pana senatora Janowskiego i pana senatora Jurgiela, chciałabym powiedzieć, że sprawą byli zainteresowani nie tylko sami listonosze. 24 marca 2004 r. również rzecznik spraw obywatelskich wystąpił do ministra finansów z zapytaniem o dwie grupy podatników, które działają na podstawie przepisów ustawy, listonoszy i pracowników lasów państwowych, leśników. Ponieważ ustawa była już w trakcie prac w parlamencie, również posłowie otrzymali stosowne informacje o poniekąd dosyć trudnej sytuacji tych dwóch grup zawodowych, w szczególności w takim kontekście, iż ze względu na charakter wykonywanej pracy oraz przepisy ustawowe i wewnętrzne przepisy, ci pracownicy byli zobowiązani do wykupu samochodów i posługiwania się własnymi samochodami do celów służbowych. Głównie chodziło tutaj o leśników i listonoszy. I dlatego pojawiła się ta poprawka.

Również związki zawodowe, w szczególności listonoszy, zgłaszały ten problem. Minister finansów w pierwszej fazie rozważał możliwość skorzystania z innej formy, która wynika z ustawy - Ordynacja podatkowa, mianowicie zaniechania poboru podatku. Została jednak wniesiona poprawka poselska do tegoż przepisu ustawy i wydaje się, że ona rzeczywiście rozwiązuje to zagadnienie, zwłaszcza że odsyła do konkretnych przepisów wewnętrznych, regulujących system świadczenia pracy i służby przez te grupy.

Jednocześnie chciałabym podkreślić, że poprawka, która została zaproponowana przez Biuro Legislacyjne i zaakceptowana przez komisję gospodarki, jeszcze dodatkowo wychodzi naprzeciw sugestiom listonoszy czy tychże grup społecznych. Chciałabym zapewnić, że rzeczywiście w tej dosyć trudnej, można powiedzieć, dla tych grup sytuacji, która powstała po 1 stycznia, to rozwiązanie powinno być zadowalające.

Jeśli chodzi o pytanie zadane przez pana posła...

(Senator Mieczysław Janowski: Senatora.)

...przepraszam, przez pana senatora Janowskiego, dotyczące art. 2, chciałabym podkreślić, że ta ustawa odnosi się do implementacji dyrektywy. Skoro w przepisach dyrektywy były ujęte takie, a nie inne rozwiązania, my byliśmy zobowiązani do tego, Panie Senatorze, żeby dokonać właśnie takiej implementacji.

(Senator Mieczysław Janowski: Jeszcze trzecie pytanie, dotyczące parlamentarzystów.)

Aha, trzecie pytanie, dotyczące parlamentarzystów. Oczywiście, jeśli chodzi o parlamentarzystów, ta zasada, polegająca na uniknięciu podwójnego opodatkowania, obejmuje również tę grupę. Nie może być takiej sytuacji, że parlamentarzysta będzie opodatkowany na podstawie jednych i drugich przepisów, absolutnie nie.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Są jeszcze zapytania do pani minister? Nie widzę zgłoszeń.

Dziękuję, Pani Minister.

Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu. Ponadto podaję do wiadomości, że tylko senator Bartos złożył przemówienie do protokołu.

W tym stanie rzeczy informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Dziękuję, Pani Minister za przybycie do naszej Izby.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziesiątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz niektórych innych ustaw.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na siedemdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 2 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana w dniu 5 kwietnia 2004 r., a marszałek Senatu w dniu 6 kwietnia 2004 r. zgodnie z art. 68, ust. 1 Regulaminu Senatu skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Przypominam też, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 657, a sprawozdanie komisji w druku nr 657A.

Proszę sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, panią senator Aleksandrę Koszadę, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Aleksandra Koszada:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Mam zaszczyt w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawić stanowisko komisji w sprawie uchwalonej przez Sejm w dniu 2 kwietnia bieżącego roku ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz niektórych innych ustaw, druk nr 657.

Ustawa jest projektem rządowym, mającym na celu dostosowanie polskiego prawa do wymogów Unii Europejskiej wynikających z art. 19 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 94/80/WE z 19 grudnia 1994 r., ustanawiającej szczegółowe zasady korzystania z prawa głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych przez obywateli Unii zamieszkałych w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, zmienionej dyrektywą 96/30/WE.

Oprócz zmian dostosowujących wprowadzono na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej w trakcie prac sejmowych szereg zmian. Wiele zmian ma charakter redakcyjny i dostosowawczy, wynikający z doświadczeń zdobytych po ostatnich wyborach samorządowych. Należy jednak podkreślić, że najwięcej kontrowersji podczas prac nad ustawą wzbudziła sprawa zgodności ustawy z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi tu o art. 62 ust. 1 konstytucji, który stanowi, że "obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy osiemnaście lat".

Przeanalizowano wiele ekspertyz i opinii na ten temat. Część ekspertyz stwierdza, że możliwe jest rozszerzające interpretowanie tego zapisu również na innych obywateli, jeżeli tak będzie stanowiła ustawa. Należy również podkreślić, że także inne artykuły konstytucji czynią z ratyfikowanych umów źródło prawa powszechnie obowiązującego, a nawet przyznają im pierwszeństwo przed ustawami, jak również zezwalają na przekazywanie organizacji międzynarodowej niektórych kompetencji organów władzy państwowej.

Większość opinii była pozytywna. Jeżeli jednak prawnicy mają różne opinie, definitywnie może rozstrzygnąć kwestię jedynie Trybunał Konstytucyjny. Jeżeli ustawa nie byłaby przyjęta, naruszony zostałby art. 9 konstytucji dotyczący respektowania umów międzynarodowych. Także z art. 37 konstytucji wynika, że cudzoziemcy korzystają z tych samych praw, a wyjątki określa ustawa.

Należy tu zwrócić uwagę na wprowadzone zmiany w ustawach o samorządzie gminnym, powiatowym i województwa. Zostały określone warunki, które muszą spełniać osoby obejmujące funkcję wójta, burmistrza, prezydenta, członka zarządu powiatu oraz członka zarządu województwa. Warunkiem tym jest posiadanie obywatelstwa polskiego. Takie rozwiązanie jest zgodne z art. 5 ust. 3 dyrektywy 94/80/WE.

Ważną zmianą zawartą w ustawie jest zmiana art. 7 dotycząca prawa wybieralności, czyli biernego prawa wyborczego. Zaostrzono warunki na wzór ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego. Nie mają prawa wybieralności osoby karane za przestępstwa umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, a także te, wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego, ściganego z oskarżenia publicznego. Nie będzie więc przypadków, o których między innymi informował nas pan minister Czaplicki. Były czterdzieści dwa przypadki, gdy rady gmin stwierdzały wygaśnięcie mandatu, z tego osiemnaście osób kandydowało ponownie, a jedenaście zostało wybranych.

Wysoka Izbo, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywała ustawę w dniu 6 kwietnia 2004 r. Komisja proponuje przyjęcie dziewięciu poprawek. Większość poprawek jest natury doprecyzowującej i technicznej. Zostały one przyjęte jednogłośnie. Poprawki pierwsza i druga dotyczą prawa wybierania. Sejm zaproponował rozwiązanie, aby prawo wybierania do rady gminy miał obywatel polski, mający czynne prawo wyborcze, wpisany do prowadzonego w tej gminie stałego rejestru wyborców najpóźniej na dwanaście miesięcy przed dniem wyborów, a także w przypadku gdy został wpisany do stałego rejestru wyborców w okresie dwunastu miesięcy poprzedzających dzień głosowania, jeżeli ukończył osiemnaście lat w okresie dwunastu miesięcy poprzedzających dzień wyborów lub w dniu głosowania. Podobne rozwiązania zastosowano wobec obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi. Komisja stanęła na stanowisku, że byłoby to ograniczenie prawa wyborczego obywatela stale zamieszkującego w Polsce. Zdarzają się zmiany miejsca zameldowania. Inaczej w tym momencie traktowany jest dorosły, a inaczej ten, który w ostatnich dwunastu miesiącach stanie się dorosły.

Również kontrowersyjny był zapis dodanego art. 6a ust. 3, mówiący że "prawa wybierania nie ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim pozbawiony prawa wybierania w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem". Zapis ten został zakwestionowany przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej jako niezgodny z dyrektywą 94/80/WE. Dyrektywa dopuszcza taką możliwość jedynie w odniesieniu do prawa wybieralności, a w tym przypadku nie ma wymogu oświadczenia od wyborcy z innego państwa Unii Europejskiej właśnie w tej kwestii. Nie ma również systemu informacji na ten temat pomiędzy państwami członkowskimi. Komisja zaproponowała skreślenie dodatkowego art. 6a oraz zmodyfikowała art. 6. Są to poprawki pierwsza i druga. Poprawki te zostały przyjęte przy jednym głosie sprzeciwu.

Wysoka Izbo, w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wnoszę o przyjęcie ustawy wraz z przyjętymi poprawkami, zgodnie z drukiem nr 657A. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję pani senator.

Zgodnie z regulaminem pragnę poinformować, że można stawać pytania sprawozdawcy.

Czy są pytania? Jest ktoś chętny do zadania pytania? Nie ma.

Dziękuję bardzo pani senator.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister spraw wewnętrznych i administracji. Witam podsekretarza stanu tego ministerstwa, pana Jerzego Mazurka, i pytam, czy chciałby pan zabrać głos? Tak.

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jerzy Mazurek:

Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

W związku z przygotowaniami Rzeczypospolitej Polskiej do członkostwa w strukturach Unii Europejskiej i ustaleniami dokonanymi w obszarze negocjacji - swobodny przepływ osób, powstała konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy 94/80 Wspólnoty Europejskiej w sprawie prawa do głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych obywateli Unii Europejskiej zamieszkałych w państwach członkowskich, których nie są obywatelami.

Przedłożona Wysokiej Izbie ustawa z 2 kwietnia o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw ma zatem na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do wymogów prawa wspólnotowego, wynikających z art. 19 traktatu wspólnotowego i tejże dyrektywy 94, o której mówiłem.

W konsekwencji ustawa ta winna zawierać uregulowania, które mają odpowiadać zasadom określonym w traktacie w zakresie dotyczącym prawa wyborczego państw członków Unii Europejskiej. Intencją jest zapewnienie wszystkim obywatelom Unii, bez względu na to, czy są obywatelami tego państwa członkowskiego, na obszarze którego zamieszkują, możliwości korzystania w tym państwie z prawa do głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych na równych prawach.

Tak więc po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej obywatele polscy będą mogli głosować i kandydować w wyborach lokalnych jakiegokolwiek państwa członkowskiego Unii, na terenie którego przebywają, na tych samych zasadach jak obywatele tego państwa. Analogicznie, obywatele innych państw członkowskich Unii Europejskiej będą mieli zapewnione prawo do kandydowania i głosowania w wyborach lokalnych na terenie Polski na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

Przedstawiając powyższe założenia ustawy, nie można oczywiście pominąć podnoszonej szeroko kwestii zgodności zawartych w niej rozwiązań z art. 62 Konstytucji Rzeczypospolitej, a więc zagadnienia możliwości przyznania praw wyborczych w wyborach do organów samorządu terytorialnego obywatelom Unii Europejskiej niebędącym obywatelami Polski. Problem ten stanowił przedmiot szeregu opinii, o czym mówiła pani senator, formułowanych na etapie prac rządu nad projektem ustawy - o czym prezes Rady Ministrów odrębnie informował marszałka Sejmu Rzeczypospolitej - jak również pozostawał jednym z zasadniczych zagadnień podejmowanych w czasie prac Sejmu. Jakkolwiek nie można stwierdzić, że ogół opracowań i opinii przygotowanych na potrzeby prac rządowych, jak i prac parlamentarnych, rozstrzyga jednoznacznie przedstawiony problem, to można jednak ocenić, że przeważające pozostają opinie o braku konieczności nowelizacji konstytucji w zakresie art. 62. W tym zakresie w czasie obrad Sejmu wypowiedziała się również Komisja Ustawodawcza, która została do tego zobowiązana.

Istotną sprawą pozostaje także zakres zmian dokonywanych przez Sejm Rzeczypospolitej w rządowym projekcie ustawy. Zmiany te z jednej strony dotyczą istotnych dla implementacji dyrektywy elementów rządowego projektu ustawy - które to elementy zostały zmienione wolą Sejmu Rzeczypospolitej - a z drugiej strony są efektem propozycji zgłoszonych przez Państwową Komisję Wyborczą już w trakcie sejmowych prac nad ustawą, propozycji niezwiązanych z tą implementacją. Przy czym o ile przyjęte w ustawie propozycje PKW sprowadzają się przede wszystkim do szeregu zmian o charakterze porządkującym i racjonalizującym dotychczasowe rozwiązania ordynacyjne oraz wynikają z doświadczeń organów wyborczych w stosowaniu danych regulacji, o tyle korekty wprowadzone z inicjatywy poselskiej budzą zastrzeżenia co do zgodności tych rozwiązań przede wszystkim z implementowaną dyrektywą 94. Zastrzeżenia te dotyczą dwóch rozwiązań wprowadzonych do ustawy. Pierwszym z nich jest uwarunkowanie prawa wybierania - czyli czynnego prawa wyborczego - obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim od faktu niepozbawiania tego prawa w państwie członkowskim, którego jest obywatelem. Druga kwestia różniąca zasadniczo uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej ustawę od przedłożenia rządowego dotyczy stworzenia instytucji quasi-domicylu jako przesłanki koniecznej do korzystania z praw wyborczych w wyborach do organów samorządu terytorialnego przez obywateli polskich i obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi. Sejm zadecydował, że warunkiem uzyskania praw wyborczych tak przez osoby posiadające obywatelstwo polskie, jak i pozostałe uprawnione osoby, będzie wpisanie ich w danej gminie do stałego rejestru wyborców najpóźniej dwanaście miesięcy przed dniem wyborów.

Podnoszone konsekwentnie przez rząd w trakcie prac na forum Sejmu i poparte w opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej negatywne stanowisko, w szczególności w odniesieniu do pierwszego z rozwiązań, nie zostało jednak podzielone przez Sejm Rzeczypospolitej.

W kontekście tych rozwiązań warto jednak zauważyć, że dyrektywa umożliwia wprowadzenie dodatkowych ograniczeń w korzystaniu z praw wyborczych przez obywatela innego państwa członka Unii Europejskiej na obszarze Polski. Ograniczenia takie zaproponował rząd w projekcie ustawy i znalazły się one również w samej ustawie. Odnoszą się one jednak w pierwszej kolejności do biernego prawa wyborczego. I tak, zgodnie z postanowieniami ustawy, obywatel państwa członkowskiego pozbawiony biernego prawa wyborczego w państwie pochodzenia nie może korzystać z tego prawa w wyborach do rad gmin. Po wtóre, na uwagę zasługuje także wprowadzenie zmian do ustaw o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa. Zmiany te polegają na dodaniu warunku, który spełnić powinny osoby obejmujące funkcje wójta, burmistrza, prezydenta miasta, członka zarządu powiatu oraz członka zarządu województwa, a warunkiem tym jest posiadanie obywatelstwa polskiego. Zastrzeżenie obejmowania funkcji organu wykonawczego lub członka tego organu w jednostce samorządu terytorialnego jedynie przez obywatela polskiego umożliwia brzmienie art. 5 ust. 3 dyrektywy 94, poprzednio przytaczanego, zgodnie bowiem z postanowieniem wzmiankowanego przepisu dyrektywy państwa członkowskie mogą zastrzec, że tylko obywatele tego państwa mogą pełnić urząd przewodniczącego, zastępcy lub członka kolegium zarządzającego organu wykonawczego danej jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli osoby te są wybierane do sprawowania urzędu na okres trwania mandatu.

Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Uchwalona ustawa, którą mam zaszczyt dzisiaj zaprezentować Wysokiej Izbie, ma dostosować polskie prawodawstwo do obowiązującego prawa wspólnotowego, z jednej strony zapewniając warunki do skutecznego i sprawnego wykonywania dyrektywy na obszarze Polski, z drugiej zaś - umożliwiając zachowanie tradycyjnych instytucji polskiego prawa wyborczego. Prezentując powyższą opinię, mam nadzieję, że Senat pozytywnie oceni całość przedstawionych w tym wystąpieniu zagadnień. Dziękuję uprzejmie.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję panu ministrowi. Proszę jeszcze zostać na mównicy, dlatego że zgodnie z regulaminem senatorowie mogą panu zadawać pytania.

Czy są takowe? Nie ma.

Dziękuję panu ministrowi.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jerzy Mazurek: Dziękuję, Panie Marszałku.)

Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu w dyskusji, a senator Piwoński złożył wniosek o charakterze legislacyjnym na piśmie.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 regulaminu zamykam dyskusję.

Wobec tego stanu rzeczy, zgodnie z Regulaminem Senatu, proszę Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i o przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz niektórych innych ustaw zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Dziękuję panu ministrowi za przybycie do izby wyższej.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na siedemdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 2 kwietnia 2004 r. Do Senatu została przekazana w dniu 5 kwietnia 2004 r., zaś marszałek Senatu w dniu 6 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Przypominam też, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 660, a sprawozdania komisji w drukach nr 660A i 660B.

Proszę sprawozdawcę Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, pana senatora Kazimierza Drożdża, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.

Proszę.

Senator Kazimierz Drożdż:

Dziękuję bardzo.

Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowny Panie Ministrze!

Mam zaszczyt w imieniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury rekomendować Wysokiej Izbie rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, druk senacki nr 660. Marszałek Senatu w dniu 6 kwietnia 2004 r. skierował ustawę do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury.

Uchwalona przez Sejm w dniu 2 kwietnia 2004 r. ustawa o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, określana dalej jako ustawa, stanowi akt prawny, wobec którego Rada Ministrów zadeklarowała, iż ma on na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej.

Ustawa w szczególności modyfikuje definicję pojazdu specjalnego, statuuje definicję ciągnika samochodowego, a także zawiera unormowania dotyczące umieszczenia na tablicy rejestracyjnej pojazdu znaku wyróżniającego dane państwo, wymaga też stosowania homologowanego ogranicznika prędkości oraz procedury wydawania świadectwa.

Najważniejsze zmiany ustawowe, podkreślam, to zmniejszenie maksymalnej prędkości na terenie zabudowanym do 50 km na godzinę. Sejm wprowadził modyfikację polegającą na zróżnicowaniu dopuszczalnej prędkości w ciągu dnia oraz w godzinach nocnych. Oznacza to, że pojazd lub zespół pojazdów w godzinach od 5.00 rano do 23.00, zgodnie z prawem, będzie mógł poruszać się z dopuszczalną prędkością 50 km na godzinę, a od 23.00, w nocy oczywiście, do 5.00 rano - z prędkością 60 km na godzinę; dotyczy to oczywiście terenu zabudowanego.

Innym nowatorskim rozwiązaniem proponowanym przez rząd jest możliwość czasowego wycofania z ruchu pojazdów w przypadku pogarszania się sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy, co zmniejszy obciążenie go kosztami w sytuacji, gdy faktycznie przez dłuższy czas nie korzysta z pojazdu.

W związku z tym zaistniała konieczność dokonania zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych w celu zwolnienia od podatku od środków transportowych wycofanych z ruchu samochodów. Czasowemu wycofaniu z ruchu mogą podlegać samochody ciężarowe, przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 t, ciągniki samochodowe, pojazdy specjalne i autobusy. Odbywać się to będzie na wniosek podmiotu, który zarządza pojazdem.

Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Komisja, po rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia bieżącego roku, rekomenduje przyjęcie ustawy z poprawkami przedstawionymi w druku nr 660A, a są to poprawki techniczne, poprawki porządkujące tę ustawę. Bardzo proszę o przyjęcie ustawy i zaproponowanych przez komisję dziesięciu poprawek. Dziękuję.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję senatorowi sprawozdawcy.

Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, senatora Zbigniewa Zychowicza, o przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Zbigniew Zychowicz:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac nad ustawą o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, druk senacki nr 660B.

Tak jak mówił mój przedmówca, ustawa dostosowuje przepisy o ruchu drogowym do wymogów przepisów Unii Europejskiej oraz przepisów prawa międzynarodowego. Godzi się tu wspomnieć, że kwestie te porusza aż jedenaście dyrektyw różnych organów Unii Europejskiej.

Wprowadzenie zawartych w ustawie zmian jest niezbędne do wyeliminowania istniejących obecnie różnic między ustawą - Prawo o ruchu drogowym a przepisami Unii Europejskiej. Celem ustawy jest dostosowanie prawa polskiego między innymi w zakresie, o którym tu mówił mój przedmówca, to jest definicji pojazdów specjalnych, ciągników et cetera - nie będę tutaj powtarzał tych kwestii. Mój przedmówca poruszył również inne ważne kwestie - sprawę zmniejszenia prędkości na terenie zabudowanym. Chodzi tu także o całą skomplikowaną procedurę wydawania homologacji, tudzież o kontakty z organami Unii Europejskiej czy z państwami członkowskimi, o powiadamianie ich o decyzjach podejmowanych przez ministra transportu czy też właściwego do spraw transportu bądź też, w jego imieniu, przez różne organy.

Możemy tutaj dodać tylko, że wprowadzając te ograniczniki dotyczące prędkości, doprowadzimy do takiego stanu, że autobusy nie będą mogły poruszać się z szybkością większą niż 100 km na godzinę, a budzące niekiedy grozę tiry czy inne samochody ciężarowe - z szybkością większą niż 90 km na godzinę.

Godzi się tutaj wspomnieć również o tym, że wprowadzony na mocy tej ustawy obowiązek badania pojazdów po wszelkiego rodzaju wypadkach i wydawania zezwoleń na poruszanie się ich po drogach stworzyć może dla polskich przedsiębiorców, zwłaszcza warsztatów blacharsko-lakierniczych, istotne możliwości rozwoju, o czym w uzasadnieniu rząd informował.

Zatem w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej wnoszę o przyjęcie ustawy z załączoną w druku poprawką. A zważywszy na to, że śledząc ustawę, znalazłem jeszcze jeden zapis wymagający poprawki o charakterze doprecyzowującym, pozwalam ją sobie osobno złożyć na ręce pana marszałka. Dziękuję uprzejmie.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Zgodnie z regulaminem przed przystąpieniem do dyskusji można zadawać pytania senatorom sprawozdawcom.

Proszę bardzo, pani senator jako pierwsza. Jest ktoś jeszcze? Nie widzę zgłoszeń.

Bardzo proszę.

Senator Janina Sagatowska:

Dziękuję, Panie Marszałku.

(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Ale do którego ze sprawozdawców?)

Może do tego, który jest przy mównicy. Ale to jest obojętne.

Panie Senatorze, czy we wszystkich krajach Unii Europejskiej obowiązuje na terenach zabudowanych właśnie ta prędkość 50 km na godzinę?

Senator Zbigniew Zychowicz:

Z tego, co wiemy, tak. Tylko Polska... Sejm wniósł taką poprawkę i okazuje się, że nie stoi ona w sprzeczności z przepisami Unii Europejskiej. Chodzi tu o czas małego natężenia ruchu, a więc o godziny od 23.00 do 5.00 rano. Ale pod warunkiem, że obok jezdni jest chodnik o szerokości minimum 2 m, ta szybkość może być zwiększona. To samo dotyczy dnia. A więc ta regulacja... Może inaczej, zwiększenie prędkości do większej niż tutaj określona może nastąpić tylko wówczas, kiedy chodnik będzie szerszy, to znaczy będzie miał 2 m i więcej. Prędkość 50 km na godzinę obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Nasz Sejm przyjął taką poprawkę, na mocy której od 23.00 do 5.00 ta szybkość będzie mogła być podwyższona do 60 km na godzinę. Jak sądzę, nie jest to sprzeczne z przepisami Unii Europejskiej, w przeciwnym bowiem razie nie zostałoby to uchwalone przez Wysoką Izbę, a także zostałoby negatywnie zaopiniowane przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Czy są jeszcze pytania? Nie ma.

Dziękuję, Panie Senatorze.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury.

Witam podsekretarza stanu w tym ministerstwie, pana Witolda Górskiego.

I pytam: czy pan chce przedstawić stanowisko rządu?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski: Tak.)

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Może doprecyzuję odpowiedź na pytanie pani senator Saganowskiej...

(Głos z sali: Sagatowskiej.)

...dotyczące prędkości 50 km na godzinę na terenie zabudowanym. Taka prędkość obowiązuje nie tylko w krajach unijnych i w tych nowo przyjmowanych, czyli w dwudziestu pięciu, ale też we wszystkich krajach europejskich.

W przedłożeniu rządowym była propozycja, żeby w terenie zabudowanym prędkość 50 km na godzinę obowiązywała przez całą dobę, ale Sejm zdecydował się na inne rozwiązanie.

Dlaczego my proponowaliśmy 50 km/h w terenie zabudowanym? Otóż dlatego, że w Polsce ginie najwięcej, i to zdecydowanie najwięcej, pieszych w Europie. Przypomnę, że w ubiegłym roku na polskich drogach zginęło pięć tysięcy sześćset czterdzieści osób i były pięćdziesiąt dwa tysiące wypadków drogowych - jest to olbrzymia liczba - a poszkodowane w tych wypadkach były prawie sześćdziesiąt cztery tysiące osób. Ta ustawa jest robiona jak gdyby dla pieszych, a nie dla kierowców.

Nadmieniam też, że od organizatora ruchu w mieście zależy to, jaka ta prędkość może być. Tam, gdzie jest dobra droga, są chodniki, ta prędkość może być ustalana przez organizatora i może wynosić 60, 70 czy 80 km/h, w miastach ona może być o wiele większa.

To tyle, tytułem uzupełnienia. Dziękuję.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Panie Ministrze, proszę jeszcze na chwilę tu zostać, dlatego że zgodnie z regulaminem senatorowie mogą stawiać panu pytania.

Czy są...

Proszę bardzo, senator Janowski.

(Senator Mieczysław Janowski: Dziękuję bardzo, Panie Marszałku...)

Przepraszam, czy jeszcze ktoś? Nie ma chętnych.

Bardzo proszę, Senatorze.

Senator Mieczysław Janowski:

Panie Ministrze, podczas prac Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej dyskutowaliśmy na temat uszczuplenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego z racji rozwiązań dotyczących wyrejestrowania pojazdu. Czy pan minister dysponuje może w tej chwili jakimiś szerszymi danymi na temat tego, jak te uszczuplenia będą wyglądały?

Druga kwestia, którą chcę poruszyć w formie pytania. Otóż w art. 1 pkcie 16 dokonujemy zmiany w art. 110, skreślając zapis mówiący, iż egzaminatorem może być osoba, która jest obywatelem polskim. Nie mam nic przeciwko temu, no bo rozumiem, że to się wiąże z tym, że również Polacy mogą być egzaminatorami w innych krajach Unii Europejskiej. Proszę o upewnienie mnie co do tego, jak również co do tego, że egzaminator prowadzący egzamin będzie znał język polski.

Czy pan minister może rozwiać te moje wątpliwości? Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Odpowiadając na pytanie pierwsze, powiem, że wpływy samorządów z podatków od środków transportu w roku 2002 wyniosły 570 milionów zł. Zaś co do skali, że tak powiem, uszczerbku w budżetach samorządów, jeśli chodzi o brak tego podatku, to niestety nie jesteśmy w stanie określić tego, dlatego że przepis ten będzie obowiązywał dopiero od 1 stycznia 2005 r. i nie możemy mieć skali porównawczej. Jestem jednak przekonany, że to zjawisko będzie miało marginalne znaczenie. Jest to wyjście naprzeciw postulatom środowiska, ale głównie małych przedsiębiorstw. Uważam, że w efekcie gmina nie musi na tym stracić, a może nawet zyskać, bo jest gorzej, gdy mały przedsiębiorca splajtuje, gdyż w ogóle tego podatku nie będzie płacił, niż gdy mu pozwolimy wyrejestrować samochód na dwa, trzy miesiące, bo on wówczas będzie w stanie zapłacić ten podatek przez pozostałe miesiące.

W przedłożeniu rządowym było wyjście naprzeciw przedsiębiorcom, tylko jeśli chodzi o samochody ciężarowe powyżej 3,5 t, ale Sejm jeszcze, że tak powiem, dołożył do tego autobusy. Takiego postulatu nie było ze strony środowiska, ale będzie również można wyrejestrować autobus.

Pan senator zapytał o możliwość zatrudniania osób z zagranicy. Zmiany te wynikają z przepisów Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską w dziedzinie swobodnego przepływu osób. Czyli uchylenie obowiązku posiadania obywatelstwa polskiego przez rzeczoznawcę samochodowego oraz egzaminatora na prawo jazdy... Oczywiście, że oni muszą znać język polski, muszą mieć pozwolenie na pracę, pracować w danej firmie. Ale kierowaliśmy się zasadą wzajemności, czyli Polak pracujący na przykład w Niemczech - no, podałem akurat przykładowo Niemcy, ale to może dotyczyć również innych państw - te funkcje będzie mógł wykonywać również za granicą.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję bardzo panu ministrowi.

Otwieram dyskusję.

Informuję, że na liście mówców widzę dwa nazwiska.

Jako pierwszemu udzielam głosu senatorowi Piwońskiemu. Następnym mówcą będzie senator Mąsior.

Senator Zbyszko Piwoński:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Senatorowie!

Wprawdzie ustawa ta nie została przez pana marszałka skierowana do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, niemniej jednak na jednym z ostatnich posiedzeń zajmowaliśmy się nią. Poprosiliśmy o udział pana ministra, który przybył - za co serdecznie dziękuję - wraz ze współpracownikami.

Zajęliśmy się tą jedną kwestią, którą właściwie przed chwilą pan senator Janowski przedstawił w postaci pytania, a mianowicie kwestią ubytku dochodów samorządów terytorialnych. Stało się tak w wyniku wielu skarg, a raczej sugestii, właściwie nieuzasadnionych, jeśli chodzi o kwotę, niemniej jednak sygnalizowanych przez samorządy i korporacje samorządowe. I jest jeszcze jeden aspekt: ustawa ta w tej części nie została zaakceptowana czy została negatywnie zaopiniowana przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. To był problem, który do nas trafił, dlatego tym się zajęliśmy, dlatego to rozważaliśmy.

Jeśli chodzi o kwotę, którą wymienił pan minister, to takie dane otrzymałem również z Ministerstwa Finansów, bo tylko taką wielkością można na razie dysponować. Jest to pełna kwota za rok ubiegły, która wpłynęła do naszych powiatów, zarówno grodzkich, jak i ziemskich. Ale niestety nikt nie jest w stanie określić, przeprowadzić jakiegokolwiek rachunku szacunkowego czy zrobić symulacji, która by wskazywała na to, że te obawy zgłaszane przez samorządy są uzasadnione, czy że, tak jak przed chwilą wspomniał pan minister, ta kwota będzie stosunkowo nieduża.

Przyznam, że mnie nie przekonują argumenty pana ministra mówiące o tym, że z tego tytułu, jeżeli to przedsiębiorstwo... Przecież ten zapis, ten art. 2, bo to dotyczy art. 2, został wprowadzony w imię tego, ażeby wyjść naprzeciw tym nieraz borykającym się z trudnościami finansowymi małym przewoźnikom, to naprzeciw ich kłopotom rząd wyszedł, wprowadzając to do ustawy...

Niemniej jednak, nie mając pewności, bo w tej chwili nikt nie jest w stanie tego powiedzieć, chciałbym, Panie Ministrze, zaadresować przede wszystkim do pana resortu - myślę, że będziecie musieli to państwo zrobić wespół z ministrem finansów - wniosek, ażebyście mimo że data wejścia w życie tego art. 2 to dopiero 1 styczeń, czyli można powiedzieć, że nie dotyczy to tego roku budżetowego, państwo w określonym czasie, może pół roku, i taki wniosek kieruję w imieniu komisji, bo to jest dla nas ważne, dokonali rachunku, ile samorządy utraciły swoich dochodów z tego tytułu.

Przypomnę: ustawowo jesteśmy zobligowani do tego, żeby każdorazowo, gdy nakładamy jakiekolwiek zadanie na samorządy czy też w wyniku naszej decyzji doprowadzamy do ubytku dochodów, zrekompensować to w innej postaci. To nas zobowiązuje do tego, ażeby na podstawie tej kalkulacji, która powstanie w wyniku półrocznej obserwacji tego zjawiska, jakie nastąpi, odpowiednio ustosunkowali się do tego wtedy, kiedy będzie trzeba przyjąć określony wniosek dotyczący zwiększenia dochodów czy też ewentualnie uznania, że ta argumentacja, którą pan minister przytoczył, jest w pełni zasadna i nie ma potrzeby, żeby do niej wracać.

Z takim wnioskiem w imieniu komisji... Czyli w tej chwili niczego nie zgłaszamy jako poprawki, tylko przedstawiamy taki wniosek i oczekujemy, że zostanie dokonany taki rachunek w perspektywie półrocznej, ażeby można było z niego wyciągnąć wnioski na przyszłość. Dziękuję.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję panu senatorowi.

Proszę o zabranie głosu senatora Mąsiora.

Senator Bogusław Mąsior:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

W art. 20 ustawy jest mowa o tych dopuszczalnych prędkościach. Wydaje mi się, że Sejm nie do końca jakimiś racjami się kierował, podejmując decyzję, że w dzień to się dostosowujemy do wymogów Unii Europejskiej, a w nocy, jak ona nie widzi, to jeździmy szybciej.

Ja przyjmuję argumentację pana ministra, że najbardziej narażony na uszkodzenia ciała i zejście z tego świata jest zawsze pieszy. Tylko nie wiem, czy w tej statystyce zawarto dodatkową informację, ilu tych pieszych ginie w nocy, właśnie na poboczach, ewentualnie wtedy, kiedy jest znacznie ograniczona widoczność. Ja nie widzę żadnej logiki w większej prędkości w godzinach nocnych. Dlatego proponuję, razem z senatorem Mietłą, poprawkę zmierzającą do tego, aby przywrócić szybkość 60 km/h w dzień i w nocy.

(Senator Zbigniew Zychowicz: 50 km/h.)

60 km/h.

(Senator Zbigniew Zychowicz: A tak, 60 km/h.)

Proponuję wykreślenie pktów 2 i 3 w art. 1.

Oczywiście zgłaszając tę poprawkę, jesteśmy otwarci na dyskusję w czasie posiedzenia połączonych komisji. Zawsze tę poprawkę możemy zmienić, ale nie wyobrażam sobie, żeby kierowca oprócz śledzenia tego, co się dzieje na drodze, jeszcze miał zakodowaną w głowie zegarynkę i pilnował się, kiedy może zwiększyć prędkość.

Pan minister mówił łaskawie, że od organizatora ruchu zależy to, czy może być w danym miejscu wyższa prędkość, że od organizatora ruchu zależy również to, czy może być na określonym terenie, kiedy wymagają tego warunki, mniejsza prędkość.

Proszę więc o przyjęcie tej poprawki.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

W związku z tym, że zostały złożone wnioski o charakterze legislacyjnym, w trakcie wystąpień i tylko na piśmie, a złożyli je senatorowie: Zychowicz, Mąsior i Mietła...

Ale najpierw, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu, zamykam dyskusję.

Pytam pana ministra, czy chciałby w związku z tym, co tutaj zostało powiedziane, zabrać jeszcze głos.

(Głos z sali: Na posiedzeniu komisji.)

Może pan mówić z miejsca.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie senatora Mąsiora, powiem, że zdecydowanie więcej pieszych ginie w dzień. Dotyczy to głównie małych miasteczek i wsi i głównie młodzieży szkolnej, która dochodzi do przystanków zbiorczych. A więc dotyczy to głównie dnia. Liczba pieszych ginących w nocy jest stosunkowo niewielka.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

W trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, a więc zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwunastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw w związku z wdrażaniem przepisów prawa Unii Europejskiej.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na siedemdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 31 marca 2004 r. Do Senatu została przekazana w dniu 1 kwietnia 2004 r., a marszałek w dniu 2 kwietnia 2004 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania.

Przypominam, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 651, a sprawozdania komisji w drukach nr 651A i 651B.

Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senatora Bogusława Mąsiora o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Bogusław Mąsior:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, rozpatrując ustawę o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw w związku z wdrażaniem przepisów prawa Unii Europejskiej, w zasadzie koncentrowała się nad tym, czy ta ustawa jest zgodna z prawem unijnym. Wynikało to z dwóch powodów. Po pierwsze, z tego, że w sposób bardziej merytoryczny tą ustawą zajmowała się Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury, a po drugie - co może ważniejsze - z tego, że w czasie posiedzenia naszej komisji nie byliśmy jeszcze w stanie uzyskać opinii naszego Biura Legislacyjnego.

Tu trzeba podkreślić, że w ostatnim czasie w dużym pośpiechu otrzymujemy ustawy i te ustawy musimy w komisjach rozpatrywać nie do końca przygotowani, właśnie bez opinii naszego Biura Legislacyjnego.

Celem ustawy, o której mówię, jest dostosowanie naszego prawa do prawa Unii Europejskiej, jak również doprecyzowanie pewnych przepisów z zakresu gospodarki morskiej. Ustawa nowelizuje także kilka ustaw, między innymi ustawę o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki morskie, o żegludze śródlądowej oraz ustawę - Kodeks morski. Ustawa ujednolica i porządkuje przepisy z zakresu transportu morskiego.

Ta ustawa uzyskała w Sejmie w zasadzie poparcie wszystkich klubów.

Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przyjęła tę ustawę bez poprawek - druk nr 651A.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję.

Proszę sprawozdawcę Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, panią senator Czesławę Christową, o zabranie głosu.

Pani zapewne przedstawi sprawozdanie.

Senator Czesława Christowa:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!

Mam zaszczyt w imieniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawić Wysokiemu Senatowi sprawozdanie z posiedzenia komisji na temat rządowego projektu ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Projekt ustawy ma na celu dokonanie zmian w polskich przepisach regulujących zagadnienia związane z transportem morskim, wynikających z konieczności dostosowania polskiego porządku prawnego do wymagań Unii Europejskiej.

Ustawa nowelizuje ustawę o obszarach morskich RP i administracji morskiej, ustawę o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, ustawę o żegludze śródlądowej oraz ustawę - Kodeks morski.

Projekt ustawy wprowadza ogólny obowiązek liczenia i rejestracji pasażerów znajdujących się na pokładzie statku oraz wprowadzenia systemów rejestracji wraz z określeniem sankcji karnych za niedopełnienie tych obowiązków.

Projekt wprowadza też obowiązek wyposażania statków w system automatycznej identyfikacji statków i rejestr danych z podróży oraz określa zakres informacji przekazywanych przez statek kapitanowi portu przed wejściem do polskiego portu.

Ustawa ma na celu spełnienie międzynarodowych wymagań w zakresie wyszkolenia, egzaminowania i certyfikacji marynarzy oraz utrzymanie uznania dokumentów wydawanych przez polską administrację, warunkujące zatrudnienie polskich marynarzy na międzynarodowym rynku pracy.

Projekt przewiduje także wyznaczenie miejsc schronienia dla statków oraz określa możliwe do zastosowania środki w przypadku szczególnie złej pogody.

W odniesieniu do statków przewożących ładunki niebezpieczne lub zanieczyszczające ustawa określa zakres obowiązków informacyjnych oraz obowiązków załadowcy.

Ustawa zawiera także postanowienia określające wymóg inspekcji wstępnej w stosunku do statku niewpisanego do rejestru państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Ustawa usuwa z polskich przepisów postanowienia pozostające w sprzeczności z ogólną zasadą niedyskryminacji, wyrażoną w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia bieżącego roku wniosła do projektu ustawy trzydzieści poprawek, wpływając na jakość stanowionego prawa. Poprawki można podzielić na cztery grupy. Do merytorycznych należą poprawki: ósma, dziewiąta, dziesiąta, dwudziesta druga i dwudziesta czwarta. Do legislacyjnych - pierwsza, druga, szesnasta, siedemnasta, dwudziesta, dwudziesta szósta, dwudziesta siódma, dwudziesta ósma. Do grupy precyzyjnie oddających intencje ustawodawcy należą poprawki: trzecia, czwarta, siódma, jedenasta, dwunasta, osiemnasta, dwudziesta pierwsza i dwudziesta piąta. Do stylistycznych należą poprawki: piąta, czternasta, piętnasta, dziewiętnasta, dwudziesta trzecia, dwudziesta dziewiąta i trzydziesta.

Analizując skutki regulacji prawnej, można stwierdzić, że ustawa będzie miała pozytywny wpływ na działalność organów administracji morskiej, armatorów i operatorów statków o polskiej przynależności, na bezpieczeństwo załóg, a także instytucji i ośrodków szkoleniowych prowadzących szkolenia marynarzy.

Wdrożenie ustawy nie będzie powodować ani znacznych wydatków, ani wpływów do budżetu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Panie i Panowie Senatorowie! W imieniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury proszę o przyjęcie projektu ustawy wraz z poprawkami zawartymi w druku senackim nr 651B. Dziękuję za uwagę.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję

Zgodnie z regulaminem zapytuję, czy senatorowie chcieliby postawić pytania sprawozdawcom. Nie widzę chętnych.

Dziękuję, Pani Senator.

(Senator Czesława Christowa: Dziękuję bardzo.)

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury.

Panie Ministrze, czy chciałby pan przedstawić stanowisko?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski: Dziękuję, Panie Marszałku.)

Dziękuję.

Czy ktoś, zgodnie z regulaminem, chciałby zadać ministrowi pytania? Nie widzę chętnych.

Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu w dyskusji, nie wpłynęły też żadne wnioski.

W związku z tym zamykam dyskusję...

Przepraszam, popełniłem pomyłkę.

W związku z tym, że komisje przedstawiły różne wnioski... Ponieważ w trakcie dyskusji senatorowie nie zgłosili wniosków o charakterze legislacyjnym, ale komisje przedstawiły różne stanowiska, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisję Skarbu Państwa i Infrastruktury o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw w związku z wdrażaniem przepisów prawa Unii Europejskiej zostanie przeprowadzone pod koniec Senatu.

Panie Ministrze, w związku z tym, że za chwilę będę musiał ogłosić przerwę do dnia jutrzejszego, przepraszam pana, ale jeszcze jutro będzie pan musiał się tu pofatygować.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski: Dziękuję.)

Teraz poproszę o komunikaty.

Senator Sekretarz
Krzysztof Szydłowski:

Proszę państwa, mamy kilka komunikatów.

Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a także w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw w związku z transpozycją przepisów prawa Unii Europejskiej odbędzie się jutro, 15 kwietnia, o godzinie 8.30 w sali nr 217.

Posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, dotyczące rozpatrzenia wniosków zgłoszonych podczas obrad plenarnych Senatu do ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz niektórych innych ustaw, odbędzie się jutro o godzinie 9.00 w sali nr 176.

Wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, dotyczące rozpatrzenia wniosków zgłoszonych podczas obrad plenarnych Senatu do ustawy o Narodowym Planie Rozwoju, odbędzie się jutro o godzinie 9.30 w sali nr 176.

Posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia wniosków do ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych odbędzie się jutro w sali nr 176, bezpośrednio po wspólnym posiedzeniu z Komisją Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Uprzejmie informuję, że wspólne posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności odbędzie się jutro o godzinie 9.30 w sali nr 179. Po zakończeniu wspólnych obrad odbędzie się posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich.

Posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia w sprawie rozpatrzenia zgłoszonych w dniu dzisiejszym w toku debaty plenarnej wniosków do ustaw: o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, o pracowniczych programach emerytalnych, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, odbędzie się w dniu dzisiejszym, bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach, w sali nr 217.

Posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w sprawie ustawy o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej odbędzie się w dniu jutrzejszym o godzinie 10.00 w sali nr 217.

Uprzejmie informuję, że marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów w dniu jutrzejszym o godzinie 8.30. Po zakończeniu posiedzenia Konwentu Seniorów odbędzie się posiedzenie Prezydium Senatu.

Wicemarszałek Kazimierz Kutz:

Dziękuję panu ministrowi za pracę w naszej Izbie.

Ogłaszam przerwę w obradach do jutra do godziny 11.00. Do widzenia.

(Głosy z sali: Do widzenia.)

(Przerwa w posiedzeniu o godzinie 18 minut 25)

Przemówienie senatora Witolda Gładkowskiego
w dyskusji nad punktem trzecim porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw przewiduje szereg pozytywnych w mojej ocenie rozwiązań dla osób ubezpieczonych.

W praktyce ocena niezdolności do pracy dokonywana przez lekarza orzecznika jest materią niezwykle delikatną. Nie ma wątpliwości co do tego, że wiele orzeczeń jest bardzo kontrowersyjnych, zwłaszcza jeżeli decyzja lekarza pozbawia całą rodzinę jedynego środka utrzymania, jakim niejednokrotnie bywa świadczenie rentowe. Krytykują więc obecny system orzecznictwa zarówno osoby pozbawione świadczeń, jak też oczekujący na orzeczenie. Ubezpieczeni podnoszą, że lekarze orzekający nie podejmują się wnikliwego rozpatrzenia konkretnej sprawy, czasami wykazują brak zainteresowania wszystkimi zebranymi materiałami. W ten sposób powstają sytuacje pobieżnej oceny niezdolności do pracy. Tymczasem każdy ma prawo do dogłębnego rozpatrzenia jego sprawy. Zawiedzeni ludzie mają prawo czuć się rozgoryczeni i dlatego często decydują się na odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponieważ jednak sądy ubezpieczeń społecznych są bardzo przeciążone, sprawy o odwołania znacznie się przeciągają. W tym czasie odwołujący się jest pozbawiony świadczeń rentowych, a w konsekwencji nie ma środków do życia, Jest to więc bardzo poważny problem.

Przy takim jak przedstawiony stanie orzecznictwa rentowego społeczeństwo liczy na zdecydowane działania ustawodawcy, przede wszystkim w zakresie wprowadzenia rozwiązań zabezpieczających prawo do wnikliwego rozpatrzenia każdej sprawy oraz usprawnienia procesu odwoławczego. Projekt zmiany ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom poprzez wprowadzenie instytucji komisji lekarskiej, która będzie rozpatrywała sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika. Wprowadzenie do systemu orzecznictwa komisji lekarskich jest słuszne, ponieważ w znacznym stopniu przyczyni się do usprawnienia procedury odwoławczej. Rozpatrując zalety tej koncepcji, należy wskazać, że kilku lekarzy zasiadających w komisji będzie gwarantowało szczegółową ocenę zebranego materiału o osobie zainteresowanej. Ponadto komisje lekarskie będą odciążały sądy ubezpieczeń społecznych.

Rozpatrując inne zmiany zawarte w projekcie, należy uznać za korzystne dla ubezpieczonych przepisy wprowadzające możliwość przejścia na emeryturę ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 pkt 1 i bezpośrednio przed zgłoszeniem wniosku nie byli pracownikami. Sytuacja ta dotyczy osób, które spełniają wymogi wiekowe, składkowe i nieskładkowe, określone w art. 29 ust. 1, oraz co najmniej przez sześć miesięcy w okresie ostatnich dwudziestu czterech miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu pozostawali w stosunku pracy.

Jako pozytywnie dla osób ubezpieczonych należy ocenić zmiany dotyczące sposobu obliczania kapitału początkowego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 174 ust. 2 okresy nieskładkowe w postaci urlopów wychowawczych będą zaliczane w pełnym wymiarze. Dzięki temu zwiększy się wartość przyszłych świadczeń emerytalnych.

Rozpatrywaną nowelizację należy uznać za potrzebną i oczekiwaną. Ze względu na szereg korzyści dla ubezpieczonego oraz dla systemu ubezpieczeń społecznych zmiana ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po uwzględnieniu uwag komisji, zasługuje na poparcie. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Tadeusza Bartosa
w dyskusji nad punktem dziewiątym porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zwracam się niniejszym, w imieniu swoim oraz pracowników Poczty Polskiej, a przede wszystkim blisko dwudziestu tysięcy listonoszy, z uprzejmą prośbą o poparcie i przyjęcie ustawy w kształcie przekazanym przez Sejm, w części dotyczącej opodatkowania przychodów wynikających ze zwrotu kosztów użytkowania pojazdów do celów służbowych.

W obowiązującym do końca 2003 r. stanie prawnym kwoty otrzymywane przez pracowników Poczty Polskiej jako zwrot kosztów za używanie własnych pojazdów do wykonywania zadań służbowych, były zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jak również podlegały wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

W wyniku nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jaka nastąpiła 1 stycznia 2004 r., w związku z ustawą z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 202, poz. 1956), z katalogu zwolnień przedmiotowych uchylony został zapis art. 21 ust. 1 pkt 22, regulujący to zwolnienie. Ministerstwo Finansów nie pozwala również traktować zwrotu kosztów używania prywatnego samochodu w jazdach lokalnych jako ekwiwalentu pieniężnego za używanie przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzi, materiałów lub sprzętu stanowiącego ich własność, zwolnionego od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym od należności wypłacanych po 1 stycznia 2004 r. z tytułu zwrotu kosztów używania prywatnych pojazdów na potrzeby pracodawcy w jazdach lokalnych należy potrącać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Wyłączone z opodatkowania pozostały jedynie świadczenia z tytułu kosztów używania pojazdów samochodowych na potrzeby zakładu pracy w celu odbycia podróży służbowej. Pokonywanie przez pracowników kilkudziesięciu kilometrów dziennie prywatnym samochodem w celach służbowych powoduje, że pojazdy te są bardzo intensywnie eksploatowane. Listonosze ponoszą więc z tego tytułu wysokie koszty - paliwo, koszty napraw, ubezpieczenie pojazdu, które finansują w ciągu danego miesiąca z własnych środków finansowych. Dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego, to jest w następnym miesiącu, odzyskują poniesione wydatki, które od 1 stycznia 2004 r. pomniejszane są jeszcze o zaliczkę na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie społeczne.

Dla listonoszy przyjęcie ustawy w proponowanym brzmieniu ma ogromne znaczenie. Ich ciężka praca - wykonywana bez względu na istniejące warunki - w przypadku utrzymania obowiązujących przepisów wiązałaby się z niczym nieuzasadnionymi dodatkowymi obciążeniami, co śmiało można uznać za krzywdzące.

Zwracam się więc do Wysokiej Izby z gorącą prośbą o poparcie ustawy w obecnym kształcie, w części dotyczącej opodatkowania zwrotu kosztów za używanie ich prywatnych pojazdów, a więc za przyjęciem art. 1 ustawy w części zmieniającej pkt 23b w ust. 1 art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz za przyjęciem art. 5 zmieniającym ustawę o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej "Poczta Polska".

 

---