Marszałek Longin Pastusiak:
Wysoka Izbo, przystępujemy do rozpatrzenia punktu czwartego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.
Ustawa ta została uchwalona przez Sejm 19 września, 22 września została przekazana do Senatu, a następnego dnia skierowałem ją, zgodnie z regulaminem naszej Izby, do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Obie komisje rozpatrzyły projekt ustawy i przygotowały swoje sprawozdania.
Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 483, a sprawozdanie komisji w drukach nr 483A i 483B.
Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, pana senatora Władysława Mańkuta, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdań obu komisji.
Senator Władysław Mańkut:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Mam zaszczyt z upoważnienia Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawić sprawozdanie z prac nad uchwaloną przez Sejm w dniu 19 września bieżącego roku ustawą o zmianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.
Wspomniany projekt ustawy, zawarty w druku senackim nr 483, dnia 29 września bieżącego roku przekazany został Wysokiej Izbie, na ręce pana marszałka Longina Pastusiaka. Został on rozpatrzony przez wymienione przeze mnie komisje.
Projekt, który mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie, nowelizuje obowiązujące przepisy zawarte w ustawie z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Ustawa dotyczy praw i obowiązków konsumentów i przedsiębiorców będących stronami umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz umów zawartych na odległość. Ustawa nowelizująca zmierza do doprecyzowania w nowelizowanej ustawie regulacji dotyczących trzech szczegółowych kwestii, doprecyzowania zgodnie z dyrektywami Parlamentu Europejskiego i Rady: dyrektywą nr 85/577ECC z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie ochrony konsumentów w umowach zawieranych poza siedzibą przedsiębiorstwa oraz dyrektywą nr 97/7/WS z dnia 20 maja 1997 r. o ochronie konsumentów w umowach zawieranych na odległość.
Zmiany dotyczą trzech kwestii. Po pierwsze, chodzi o moment, w którym upływa termin dziesięciu dni na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa oraz umowy zawartej na odległość. W obowiązującej ustawie nie zostało doprecyzowane, jak należy liczyć ten termin w sytuacji, gdy konsument odstępuje od umowy listownie bądź przy pomocy innego środka korespondencji, także w formie elektronicznej. Ustawodawca nie sprecyzował bowiem, czy dla zachowania dziesięciodniowego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia o odstąpieniu od umowy przed upływem tego terminu, czy też winno być ono wysłane w takim terminie, aby doszło do adresata przed upływem dziesięciodniowego terminu. W ustawie wskazano, iż do zachowania tego terminu wystarczy oświadczenie wysłane przed jego upływem. Ustawa usunie ponadto dotychczasowe rozbieżności w orzecznictwie sądowym oraz ułatwi rozstrzyganie sporów przez sądy konsumenckie i w postępowaniu mediacyjnym w ramach działalności inspekcji handlowej.
Druga zmiana dotyczy określenia terminu zwrotów spełnionych wcześniej umownych świadczeń w sytuacji odstąpienia przez konsumenta od umowy. W aktualnej ustawie istnieje obowiązek wzajemnego zwrotu przez strony otrzymanych świadczeń, ale nie jest określony termin, w którym ma nastąpić ten zwrot. Uzupełniono więc dotychczasową regulację o zapis mówiący, że zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni. Dodać trzeba, że brak określenia terminu mógłby być wykorzystywany do celowego opóźniania przez przedsiębiorców rzeczywistego zwrotu ceny towaru. Należy zauważyć, że wchodząca w grę suma zawsze jest bardziej znacząca dla konsumenta, pozbawionego okresowo możności dysponowania nią, niż dla przedsiębiorcy.
Trzecia zmiana dotyczy jedynie naprawienia omyłki legislacyjnej. Kwestia ograniczenia odstąpienia w przypadku umów sprzedaży żywności oraz usług turystycznych została uregulowana zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej. Za pomocą tej zmiany usunięto dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne. Zmiana jest zgodna z regulacją zawartą w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 97/7/WS z dnia 20 maja 1997 r. o ochronie konsumentów w umowach zawieranych na odległość.
Wysoka Izbo! Komisje rozpatrywały tę ustawę 30 września 2003 r. i 1 października bieżącego roku. Po dyskusji komisje stwierdziły, że ustawa, która powstała wskutek rządowej inicjatywy, może być przyjęta bez poprawek.
Chciałbym prosić Wysoką Izbę o przyjęcie sprawozdania Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez produkt niebezpieczny. Proponuję przyjęcie tejże ustawy bez poprawek. Dziękuję za uwagę.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję panu senatorowi sprawozdawcy.
Przystępujemy zatem do zadawania senatorowi sprawozdawcy krótkich pytań.
Czy ktoś z państwa senatorów chciałby skierować do sprawozdawcy takie pytanie?
Pan senator Łęcki, bardzo proszę.
Senator Włodzimierz Łęcki:
Panie Marszałku! Panie Senatorze! Ja mam drobne pytanie. W art. 2 ust. 1 jest sformułowanie: "konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa"... W art. 7 ust. 1 mówi się zaś: "konsument, który zawarł umowę na odległość"... Czym się różnią sformułowania "poza lokalem" i "na odległość"? Czy nie potrzebne by tu było jakieś wyjaśnienie? Bo domyślam się, że w tym drugim przypadku chodzi o umowę internetową, ale tylko tego się domyślam. Dziękuję.
Senator Władysław Mańkut:
Na posiedzeniach komisji ta kwestia była dyskutowana. Mogą być bowiem umowy na zasadzie akwizycji zawierane poza obszarem przedsiębiorstwa i na odległość drogą elektroniczną oraz zamówienia, które są dokonywane przy pomocy usług pocztowych.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję.
Czy są kolejne pytania do pana senatora sprawozdawcy? Nie.
Dziękuję bardzo.
Ustawa, która jest przedmiotem naszej debaty, była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych upoważniony został minister sprawiedliwości.
Witam w Senacie podsekretarza stanu w resorcie sprawiedliwości, pana Tadeusza Wołka.
Chciałbym zapytać, Panie Ministrze, czy zechciałby pan przedstawić stanowisko rządu w sprawie tej ustawy?
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Tadeusz Wołek: Króciuteńko, Panie Marszałku, jeśli można, bo sprawozdanie było wyczerpujące.)
Skoro tak, to bardzo proszę tutaj.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Tadeusz Wołek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Przedstawione dzisiaj sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej z prac nad ustawą o zamianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez produkt niebezpieczny było niezwykle dokładne. Myślę, że w dokonanej prezentacji pan senator Władysław Mańkut w sposób wyczerpujący omówił wszystkie podstawowe zmiany w nowelizowanej ustawie. Chciałbym za tę prezentację bardzo podziękować. Pragnę również podziękować komisjom, które niezwykle szybko i wnikliwie pracowały nad projektem. Przyczyną, dla której ta ustawa powinna zostać uchwalona w krótkim czasie, jest konieczność dostosowania nowelizowanej ustawy do prawa Unii Europejskiej. Dziękuję za uwagę.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję bardzo.
Chwileczkę, Panie Ministrze, bo zgodnie z regulaminem państwo senatorowie mają prawo zadać panu pytanie.
I właśnie zgłasza się pan senator Pawełek.
Bardzo proszę.
Senator Kazimierz Pawełek:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Ja mam też takie, no, z pozoru drobne pytanie, ale tak naprawdę niekoniecznie drobne. Chodzi o art. 2 pkt 3 i określenie: "to, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym". No, wiadomo, że buty, w których chodzono, już nie mogą ulec zwrotowi, ale urządzenie elektroniczne, które było wypróbowywane, zdjęto plomby... Kto będzie arbitrem, który będzie mógł określić, co jest stanem niezmienionym? Bo na pewno będą bardzo nieostre i nieprecyzyjne oceny tego. Chciałbym usłyszeć, jeżeli pan minister mógłby to przybliżyć, jak państwo to interpretujecie.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Tadeusz Wołek:
Nie ma definicji ustawowej stanu niezmienionego. Myślę, że dalsza część tego przepisu oddaje istotę tego określenia: "chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu"... Chodzi o to, o czym pan senator był uprzejmy powiedzieć: buty, w których chodzono... I rzeczywiście być może przyszłość pokaże, że spory będą dotyczyły tej definicji. Życie niewątpliwie wypełni tę definicję. Nie zawsze uda się każde pojęcie ustawowe zdefiniować w ustawie. Myślę, że to jest tego typu pojęcie i tak też będzie chyba w rzeczywistości.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję, Panie Ministrze.
Pan senator Szafraniec.
Senator Jan Szafraniec:
Panie Ministrze, w związku z tym, że dyskutujemy nad ustawą o prawach konsumentów, zadam pytanie, które być może pośrednio, nie bezpośrednio wiąże się z omawianymi tutaj treściami. Otóż konsumenci są bombardowani materiałami reklamowymi wkładanymi do skrzynek pocztowych, pozostawianymi na wycieraczkach czy na klamkach, co oczywiście budzi powszechną dezaprobatę, tym bardziej że materiały te często sygnalizują nieobecność domowników w domu, co z kolei może być jakąś zachętą dla złodziei do wtargnięcia do tego domu. Jak można rozwiązać ten problem i czy w ogóle jest on do rozwiązania?
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Tadeusz Wołek:
Przyznam się, że do tej pory nie interesowałem się tym problemem, chociaż jeśli chodzi o życiowy punkt widzenia, to spotykam się z nim na co dzień. Cenna uwaga pana senatora może spowoduje to, że rzeczywiście podejmę ten temat, zastanowię się, czy nie należałoby tego ograniczyć. Ale dzisiaj zasady gospodarki wolnorynkowej są takie, iż prawo producenta do dostępu do konsumenta i prawo konsumenta do informacji o produkcie są chyba rozumiane dosyć szeroko i trudno byłoby tutaj wymyślić jakąś interpretację czy też prawo, które ograniczałoby te dwa prawa: z jednej strony prawo konsumenta, a z drugiej prawo producenta do reklamowania swoich wyrobów.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję.
Nie widzę kolejnych zgłoszeń.
Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.
Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do dyskusji.
Pan senator Witold Gładkowski złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.
W tej sytuacji zamykam dyskusję.
Głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny zostanie przeprowadzone pod koniec naszego posiedzenia.
Wysoka Izbo, przystępujemy do rozpatrzenia punktu piątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Ustawa ta została uchwalona na pięćdziesiątym siódmym posiedzeniu Sejmu 19 września, a 22 września została przekazana do naszej Izby i następnego dnia, zgodnie z regulaminem, skierowałem ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja rozpatrzyła projekt ustawy i przygotowała swoje sprawozdanie.
Sprawozdanie to zawarte jest w druku nr 484A, a sam tekst ustawy zawarty jest w druku nr 484.
Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, panią senator Aleksandrę Koszadę, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Bardzo proszę, Pani Senator.
Senator Aleksandra Koszada:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze!
Z upoważnienia Komisji Ustawodawstwa i Praworządności mam zaszczyt przedstawić stanowisko komisji w sprawie zmiany ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, druk nr 484.
Jak pan marszałek raczył zauważyć, ustawa była projektem rządowym. Została przyjęta przez Sejm 19 września 2003 r. Marszałek Senatu skierował ustawę do komisji 23 września 2003 r. Komisja rozpatrywała ustawę na posiedzeniu w dniu 30 września 2003 r.
Ustawa dotyczy zmiany jednego artykułu, art. 139, w ustawie - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Zaproponowana zmiana jest skutkiem realizacji zadań wynikających z planu działania w sprawie wzmocnienia administracji i sądownictwa w Polsce, opracowanego przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej we współpracy z Komisją Europejską i przyjętego przez Radę Ministrów 16 kwietnia 2002 r.
Zadania te dotyczą poprawy systemu szkolenia wstępnego kadr wymiaru sprawiedliwości przez jego centralizację i ujednolicenie kryteriów naboru. System prowadzenia aplikacji sądowej w wielu ośrodkach szkolenia był krytykowany przez Komisję Europejską w raportach okresowych. Oceniany był jako mało efektywny i między innymi wpływający na niewydolność polskiego wymiaru sprawiedliwości.
Standardy przygotowania kandydatów na stanowisko sędziowskie są różne w poszczególnych okręgach apelacji. W aktualnym stanie prawnym aplikację sądową prowadzą prezesi sądów apelacyjnych w danym okręgu apelacji, z tym że zajęcia seminaryjne mogą być prowadzone także dla dwóch lub większej liczby okręgów apelacji. W tym przypadku zajęcia organizuje prezes jednego z sądów apelacyjnych lub minister sprawiedliwości.
Zaproponowana nowelizacja wprowadza nadzór merytoryczny ministra sprawiedliwości nad aplikacją sądową oraz kompetencję ministra do określania obszarów apelacji, w których prowadzone są zajęcia seminaryjne. Ponadto zamiast fakultatywnego uprawnienia prezesa sądu apelacyjnego do powierzania prowadzenia zajęć prezesowi sądu okręgowego, w granicach jego właściwości, nowela daje tę możliwość ministrowi sprawiedliwości.
Podczas dyskusji w komisji ustawa nie wzbudziła żadnych zastrzeżeń. Chciałabym przypomnieć, że obszerna nowelizacja, ta wcześniejsza, znajduje się w parlamencie. Ta nowelizacja jest późniejsza, ale jakoś wyprzedziła tę pierwszą ustawę.
Chciałabym również podkreślić, że projekt tej ustawy został pozytywnie zaopiniowany przez Krajową Radę Sądownictwa.
Wysoka Izbo, komisja wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek - druk nr 484A. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję pani senator sprawozdawcy.
Bardzo proszę, czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie pani senator? Nie widzę chętnych, dziękuję bardzo.
Ustawa, którą rozpatrujemy, jest oczywiście rządowym projektem ustawy. Witam ponownie w naszej Izbie pana ministra Tadeusza Wołka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Zgodnie z tradycją chciałbym zapytać, czy pan minister chce przedstawić stanowisko rządu. Widzę, że tak.
Zapraszam na trybunę senacką.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Tadeusz Wołek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Przedstawione właśnie sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności było rzeczywiście niezwykle dokładne, odnosiło się do istoty zmian proponowanych przez ministra sprawiedliwości. Pani senator sprawozdawca Aleksandra Koszada przedstawiła wyczerpująco wszelkie problemy. Dlatego ja chciałbym ewentualnie dorzucić taką uwagę, że kwestia centralizacji szkolenia, do czego właściwie zmierza ta nowelizacja, jest pierwszym krokiem w drodze do utworzenia centralnej szkoły wymiaru sprawiedliwości bądź centralnej szkoły sędziów i prokuratorów.
Od wielu lat zarzut niejednolitości szkolenia i niejednolitości interpretacji przepisów prawa jest wysuwany pod naszym adresem. Uważam więc, że ta nowelizacja jest jakby takim pierwszym, niewielkim krokiem w kierunku tworzenia czegoś na kształt szkół, które w Europie istnieją i funkcjonują już od wielu lat.
Do tej pory rzeczywiście nie było zrozumienia dla tego problemu wśród różnych gremiów, także sędziowskich. Obecnie sytuacja uległa zmianie i będziemy dążyć do utworzenia takiej szkoły w najbliższej przyszłości. Dziękuję uprzejmie za uwagę.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję panu ministrowi.
Tradycyjnie już pytam, czy są zapytania do pana ministra, krótkie, zadawane z miejsca. Nie ma.
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Informuję Wysoką Izbę, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do dyskusji i nikt nie zgłosił wniosków o charakterze legislacyjnym.
W tej sytuacji pozostaje nam oczywiście głosowanie nad przyjęciem tej ustawy, co nastąpi pod koniec posiedzenia Senatu.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szóstego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw.
Ustawa ta została uchwalona przez Sejm 12 września. Trzy dni później, 15 września, została przekazana do naszej Izby i tego samego dnia, zgodnie z naszym regulaminem, skierowałem tę ustawę do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, a także do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Obie komisje, po rozpatrzeniu ustawy, przygotowały swoje sprawozdania, zawarte w drukach nr 472A i 472B. Sam tekst ustawy zawarty jest w druku nr 472.
Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej pana senatora Bernarda Drzęźlę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Senator Bernard Drzęźla:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Dostojni Goście!
Z upoważnienia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej chciałbym przedstawić opinię komisji na temat ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw, uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 12 września bieżącego roku.
Ustawa ta była rozpatrywana przez naszą komisję w dniu 17 września bieżącego roku. Opinia komisji, jak już pan marszałek mówił, przedstawiona jest w druku nr 472A.
Rozpatrywana ustawa wprowadza zmiany do ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych z dnia 26 kwietnia 2001 r., do ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności z dnia 10 maja 2002 r., a także do ustaw: o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, o systemie ubezpieczeń społecznych, o opłacie skarbowej, o działach administracji rządowej oraz o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów.
Celem ustawy jest wprowadzenie do polskiego prawa uregulowań przyjętych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i rady o symbolu 2001/19/WE, z dnia 14 maja 2001 r., zmieniającej dwie wcześniejsze dyrektywy w sprawie ogólnego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych, uregulowań przyjętych w dyrektywach dotyczących zawodów pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej, architekta, farmaceuty i lekarza oraz uregulowań dyrektyw ustanawiających procedurę uznawania kwalifikacji w zakresie działalności zawodowych. Przepisy te regulują ogólny system uznawania dyplomów szkół wyższych przyznawanych na zakończenie przynajmniej trzyletniego kształcenia i szkolenia zawodowego. Projekt ustawy wprowadza ponadto do wymienionych już ustaw z 26 kwietnia 2001 r. i z 10 maja 2002 r. pewne zmiany wynikające z zaleceń Komisji Europejskiej.
Dostosowanie do wspomnianej już dyrektywy 2001/19/WE polega między innymi na wprowadzeniu przepisów umożliwiających uwzględnienie kształcenia regulowanego na trzecim poziomie kwalifikacji, odstąpienie od wymogu dwóch lat doświadczenia zawodowego w przypadku posiadania przez wnioskodawcę dokumentu potwierdzającego ukończenie kształcenia regulowanego, a także możliwości odstąpienia od testu umiejętności, jeśli różnice mogą zostać zrównoważone wiedzą wnioskodawcy nabytą podczas zdobywania doświadczenia zawodowego.
W projekcie ustawy wprowadza się też zmianę w zakresie podejmowania decyzji na podstawie formalnych kwalifikacji w przypadku braku dokumentów potwierdzających wymagane doświadczenie zawodowe oraz w zakresie zastosowania analogicznych środków kompensujących zasadnicze różnice w kształceniu i szkoleniu.
Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej proponuje przyjęcie ustawy bez poprawek. Uchwałę w tej sprawie komisja podjęła jednogłośnie.
Uprzejmie proszę Wysoki Senat o zaakceptowanie wniosku komisji. Dziękuję za uwagę.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję panu senatorowi.
Bardzo proszę sprawozdawcę Komisji Nauki, Edukacji i Sportu panią senator Irenę Kurzępę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Senator Irena Kurzępa:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Z upoważnienia Komisji Nauki, Edukacji i Sportu pragnę przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z posiedzenia, które odbyło się w dniu 18 września 2003 r. Było ono poświęcone rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 12 września bieżącego roku ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw.
Uchwalona przez Sejm ustawa ma na celu dostosowanie przepisów krajowych do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i rady z dnia 14 maja 2001 r., zmieniającej dotychczasowe dyrektywy rady w sprawie ogólnego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych, oraz dyrektywy rady dotyczące zawodów: pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położonej, architekta, farmaceuty i lekarza.
Zgodnie z nowelizowaną ustawą obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy nabyli w tych państwach, a więc poza granicami Rzeczypospolitej, kwalifikacje do wykonywania zawodów regulowanych, uznaje się te kwalifikacje.
Zawodem regulowanym według ustawy jest zawód, którego wykonywanie jest uzależnione od spełniania wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych przepisach. Wykonywanie zawodu regulowanego oznacza zawód wykonywany na własny rachunek, na podstawie umowy o pracę lub w innej formie dozwolonej przez przepisy obowiązujące w państwie, w którym zawód był, jest lub ma być wykonywany.
Zmiany wynikające z implementacji dyrektywy dotyczą uwzględnienia kształcenia regulowanego na trzecim poziomie kwalifikacji, uwzględnienia doświadczenia zawodowego wnioskodawcy oraz uznawania wydawanych przez banki w państwach Unii Europejskiej zaświadczeń stwierdzających sytuację finansową wnioskodawcy.
Ustawa reguluje ponadto kwestię kosztów odbywania stażu adaptacyjnego oraz przeprowadzenia testu umiejętności, przewiduje również pokrywanie wymienionych kosztów przez wnioskodawcę.
Ustawa definiuje pojęcie wnioskodawcy, którym jest obywatel zamierzający wykonywać zawód regulowany w Rzeczypospolitej Polskiej, pojęcie państwa wnioskodawcy, czyli państwa, w którym wnioskodawca uzyskał kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego, a także pojęcie uprawnionej instytucji, którą jest instytucja prowadząca kształcenie lub szkolenie, i pojęcie kształcenia regulowanego, którym jest kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodów w państwie wnioskodawcy. Ustawa definiuje ponadto pojęcia kwalifikacji na określonych poziomach, zaświadczeń i dyplomów potwierdzających ukończenie kształcenia regulowanego na określonym poziomie oraz doświadczenia zawodowego, stażu adaptacyjnego, testu umiejętności i organizacji zawodowych.
Omawiana ustawa wymagała nowelizacji sześciu innych ustaw, o których w swoim sprawozdaniu mówił już pan senator Bernard Drzęźla.
W imieniu Komisji Nauki, Edukacji i Sportu pragnę prosić Wysoką Izbę o przyjęcie sprawozdania i uchwalenie omawianej ustawy bez poprawek. Dziękuję za uwagę.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję, Pani Senator.
Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zadać pytanie sprawozdawcom. Nie. Dziękuję.
Ustawa, którą rozpatrujemy, jest rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu został upoważniony minister edukacji narodowej i sportu.
Witam w naszej Izbie podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu pana ministra Adama Giersza.
Chciałbym zapytać pana ministra, czy zechce przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu Adam Giersz:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Państwo senatorowie sprawozdawcy wyczerpująco przedstawili cele i zakres nowelizacji, chciałbym więc tylko dodać, że uwzględniliśmy w tej nowelizacji również doświadczenie, jakie nabyliśmy w trakcie sporządzania aktów wykonawczych do tych ustaw. Dziękuję bardzo.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję.
Czy ktoś z państwa senatorów ma pytanie do pana ministra?
Pan senator Szafraniec.
W tej sytuacji, Panie Ministrze, zapraszam na trybunę senacką.
Jeszcze chwileczkę, Panie Senatorze. Bardzo proszę.
Senator Jan Szafraniec:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Panie Ministrze, jestem zaniepokojony nowelizacją tej ustawy, bo według mojej oceny ustawa liberalizuje pewne przepisy i ułatwia podejmowanie w naszym kraju pracy przez cudzoziemców. Dzieje się tak wskutek odstąpienia od wymogu dwuletniego stażu pracy, jak też od testu umiejętności.
W związku z tym zadaję pytanie: jak będzie wyglądała procedura przyjęcia do pracy osoby z Unii Europejskiej, która nie będzie miała dokumentu potwierdzającego wymagane doświadczenie zawodowe? Bo jest tu zapis mówiący, że osoba może być przyjęta do pracy, mimo że nie ma takiego dokumentu potwierdzającego. No, to przechodzi moje wyobrażenie. Dziękuję bardzo.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej i Sportu
Adam Giersz:
Dziękuję bardzo.
A więc, po pierwsze, ustawa dostosowuje nasze prawo do dyrektywy unijnej, która została zmieniona. Wchodzimy do Europy, więc musimy te przepisy dostosować. Ale jeśli program kształcenia i szkolenia odbytego przez wnioskodawcę w jego kraju macierzystym odbiega znacząco od programu kształcenia, które obowiązuje w Polsce, podejmuje się decyzję dotyczącą testu umiejętności lub stażu adaptacyjnego, który ma wyrównać te różnice. Decyzję taką podejmuje właściwy organ, który decyduje o kwalifikacjach niezbędnych do wykonywania zawodu regulowanego w Polsce. To jest moja odpowiedź.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję.
Następne pytanie, Panie Senatorze?
Senator Jan Szafraniec:
Ja zadałem inne pytanie: jak będzie wyglądała procedura...
(Marszałek Longin Pastusiak: Panie Senatorze, proszę włączyć mikrofon.)
Jak będzie wyglądała procedura przyjęcia do pracy osoby, która po prostu nie będzie miała dokumentacji świadczącej o posiadaniu jakiejkolwiek umiejętności w tym względzie?
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej i Sportu
Adam Giersz:
Czy ja mógłbym prosić panią dyrektor Departamentu Prawnego naszego ministerstwa o odpowiedź w tej sprawie, Panie Marszałku? Bo to jest bardzo szczegółowe pytanie. Można prosić o odpowiedź panią dyrektor Departamentu Prawnego w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu?
Marszałek Longin Pastusiak:
Proszę bardzo, Pani Dyrektor. Można z miejsca.
Dyrektor
Departamentu Prawnego w Ministerstwie
Edukacji Narodowej i Sportu
Joanna Rozwadowska-Skrzeczyńska:
Cała procedura zmierzająca do uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego odbywa się przed właściwym organem, czyli w tym wypadku przed ministrem właściwym dla danego zawodu. Osoba wnioskująca o uznanie kwalifikacji... To postępowanie kończy się wydaniem decyzji administracyjnej o uznaniu kwalifikacji przez właściwy organ, przez właściwego ministra. Tak więc sam pracodawca, spotykając się z osobą, która chciałaby u niego podjąć pracę, nie bada tychże kwalifikacji, ponieważ ta ustawa zakłada, iż postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji toczy się przed organem, czyli przed właściwym ministrem. Dziękuję bardzo.
Marszałek Longin Pastusiak:
Dziękuję.
Rozumiem, że pan senator jest usatysfakcjonowany odpowiedzią.
Dziękuję bardzo panu ministrowi, nie ma bowiem więcej pytań.
Informuję Wysoką Izbę, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu, nikt też nie zgłosił wniosków o charakterze legislacyjnym.
W tej sytuacji zamykam dyskusję.
Głosowanie nad ustawą o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywaniu zawodów regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Bardzo proszę pana marszałka Kutza o poprowadzenie dalszej części naszych obrad.
(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Kazimierz Kutz)
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siódmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na pięćdziesiątym siódmym posiedzeniu w dniu 19 września 2003 r. Do Senatu została przekazana w dniu 22 września tegoż roku. Marszałek Senatu w dniu 23 września 2003 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.
Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 486, a sprawozdanie komisji w druku nr 486A.
Proszę zatem sprawozdawcę Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, pana senatora Bernarda Drzęźlę, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.
Panie Senatorze, ma pan niezwykle piękne nazwisko.
(Senator Bernard Drzęźla: Śląskie, Panie Marszałku.)
Właśnie, coś mi tu dzwoniło...
Senator Bernard Drzęźla:
Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Dostojni Goście!
Tym razem chciałbym właśnie jako przedstawiciel Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawić wyniki jej prac nad uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 19 września bieżącego roku ustawą o zmianie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców z dnia 27 lipca 2002 r. Komisja nasza rozpatrzyła tę ustawę w dniu 30 września. Sprawozdanie komisji jest zawarte w druku nr 486A.
Projekt ustawy ma na celu zmianę wymienionej ustawy w odniesieniu do programów pomocowych. Zmiana ta polega na wprowadzeniu do ustawy nowej definicji programu pomocowego, nadając tym programom rangę aktów normatywnych, ze wskazaniem podstawy prawnej udzielania pomocy oraz szczegółowych warunków jej udzielenia. Stanowi to warunek formalny, postawiony przez Komisję Europejską, rozpoczęcia badania zgodności udzielania pomocy publicznej, której dotyczą programy, z prawem wspólnotowym. W tak zwanej procedurze przejściowej jest tak od 1 stycznia 2003 r. Zgoda Komisji Europejskiej na udzielenie pomocy publicznej na podstawie wymienionych programów pomocowych umożliwi również udzielanie pomocy po akcesji do Unii Europejskiej bez konieczności dokonywania notyfikacji przez Komisję Europejską. W rozpatrywanej nowelizacji nie chodzi o dostosowanie polskiego prawa do określonych przepisów wspólnotowych, bo to już się dokonało, a jedynie o spełnienie warunku postawionego przez Komisję Europejską. Jest to warunek niezbędny do rozpoczęcia badania przez Komisję Europejską istniejących obecnie programów pomocowych i ewentualnego zaakceptowania tych programów, co umożliwiałoby udzielanie pomocy na ich podstawie również po akcesji.
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie rozdziału 6a, odnoszącego się tylko do programów mających obowiązywać po dniu akcesji oraz przepisów, które będą obowiązywać po akcesji, ale funkcjonują już dzisiaj i wymagają modyfikacji mającej na celu nadanie im formy aktu normatywnego. W myśl nowego art. 46a program pomocy powinien mieć formę aktu normatywnego, powinien zawierać podstawę prawną udzielania pomocy oraz określać szczegółowe warunki jej udzielania. Art. 46b wprowadza przepis dotyczący programów pomocowych organów samorządu terytorialnego. Skutkiem wprowadzenia tego artykułu będzie zwolnienie z obowiązku przedstawiania organowi nadzorującemu projektów programów oraz projektów decyzji i umów będących podstawą udzielania pomocy indywidualnej. W razie zaistnienia takich przypadków do Komisji Europejskiej są przekazywane wyłącznie projekty aktów normatywnych określające szczegółowe warunki udzielania pomocy, nie zaś programy poszczególnych organów samorządu terytorialnego. Organy samorządu terytorialnego muszą jedynie przekazywać do organu nadzorującego akty prawa miejscowego, które zawierają podstawę prawną udzielania pomocy. Jest to uzasadnione liczbą organów samorządu terytorialnego - tylko na szczeblu gminnym jest ich dwa tysiące pięćset - i znacznym podobieństwem pomocy udzielanej przez te organy.
Wysoki Senacie! Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek. Uprzejmie proszę o akceptację wniosku komisji. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Proszę jeszcze pozostać na mównicy, bo zgodnie z regulaminem senatorowie mogą panu stawiać pytania.
Czy są pytania do senatora sprawozdawcy? Nie ma, nie widzę chętnych.
Dziękuję bardzo, Senatorze.
(Głos z sali: Jest już pani minister.)
No, dotarła w ostatniej chwili.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Prezes Rady Ministrów upoważnił do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Witam na sali panią wiceprezes Elżbietę Ostrowską, która z zadyszką weszła na salę.
Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy pani chce przedstawić stanowisko rządu.
Bardzo proszę. Niech się pani nie spieszy, już spokojnie. Coś nam dzisiaj szybko idzie, wie pani.
Wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Elżbieta Ostrowska:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Chciałabym przede wszystkim przeprosić za spóźnienie. Wynikło ono nie z mojej lekkomyślności, tylko...
(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Ależ pani się nie spóźniła, w samą porę pani przyszła, jak w filmie Passendorfera.)
Jednak wolałabym być moment wcześniej. Przepraszam bardzo, w ostatniej chwili byłam odwołana z innej konferencji.
Chciałabym bardzo krótko przedstawić ideę i główny cel przedkładanego Wysokiemu Senatowi projektu ustawy o zmianie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej.
Ta zmiana ma jeden generalny cel. Chodzi mianowicie o ułatwienie i przyśpieszenie procedur związanych z opiniowaniem wniosków dotyczących udzielania pomocy publicznej, a w konsekwencji ułatwienie udzielania tejże pomocy przedsiębiorcom przez organy administracji rządowej i samorządowej w okresie bezpośrednio poprzedzającym akcesję i przede wszystkim po akcesji. Od 1 maja 2004 r., czyli w chwili przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, organem opiniującym i wydającym decyzje o zgodności pomocy publicznej z regułami jej dopuszczalności staje się Komisja Europejska. Warunkiem podjęcia przez nią procedury oceny wniosków pomocowych jest nadanie im formy programu pomocowego w postaci aktu normatywnego, to znaczy aktu zawierającego podstawę prawną udzielania pomocy, a także szczegółowe warunki jej udzielania. Tego typu programów pomocowych w rozumieniu wymogów Komisji Europejskiej praktycznie nie ma w Polsce, ponieważ akty prawne będące postawą udzielania pomocy nie zawierają na ogół szczegółowych warunków jej udzielania.
Uzupełnienie kilkudziesięciu ustaw w taki sposób, aby zawierały one, oprócz podstawy prawnej, również szczegółowe warunki udzielania pomocy, jest zadaniem niesłychanie skomplikowanym, dlatego też rząd zdecydował się na inne rozwiązanie, a mianowicie nowelizację ustawy o pomocy publicznej, zmierzającą w kierunku wprowadzenia instytucji programów pomocowych w rozumieniu Komisji Europejskiej i pewnego szczególnego trybu opiniowania tychże programów. Przedkładana nowelizacja zakłada, iż programy pomocowe w postaci aktów normatywnych zawierających podstawę prawną do udzielania pomocy i szczegółowe warunki jej udzielenia będą podlegały przedłożeniu Komisji Europejskiej w tak zwanej procedurze przejściowej, a więc jeszcze przed 1 maja 2004 r. Akceptacja takich programów przez komisję oznacza, że pomoc wynikająca z tych programów będzie mogła być udzielana również po akcesji, będzie bowiem traktowana jako pomoc już istniejąca. Co więcej, zaakceptowanie programu pomocowego przez Komisję Europejską będzie oznaczało, iż organy udzielające pomocy - o ile działają zgodnie z tymże programem - nie będą musiały zgłaszać każdego indywidualnego przypadku pomocy wynikającego z tego programu. A zatem procedura ta niesłychanie ułatwi i przyspieszy opiniowanie projektów programów i wydawanie decyzji przez Komisję Europejską.
Aby pokazać, jak jest to ważne, może powiem, iż Komisja Europejska ma osiemnaście miesięcy na wydanie decyzji o programie pomocowym. Gdybyśmy zatem nie przedłożyli tej nowelizacji i nie wystąpili z programami pomocowymi, mogłoby to oznaczać, iż z dniem 1 maja 2004 r. zmienią się możliwości udzielania pomocy krajowym przedsiębiorcom i niesłychanie odsunie się to w czasie, praktycznie zostanie zablokowane. Taka jest zatem ta generalna idea i cel projektowanych zmian - zmierza to do uproszczenia, przyspieszenia tej procedury opiniowania.
Projektowane zmiany dotyczą trzech sytuacji. W pierwszej chodzi o nowe programy pomocowe, opracowywane na podstawie aktów prawnych, które wejdą w życie po tej nowelizacji - mamy ją zaszczyt przedstawić dzisiaj Wysokiej Izbie. Sytuacja druga to są programy pomocowe realizowane na podstawie aktów prawnych obowiązujących w chwili wejścia w życie nowelizacji ustawy o pomocy publicznej. I wreszcie trzecia sytuacja czy też trzecia płaszczyzna, na którą oddziaływać będą nowelizowane przepisy - programy pomocowe opracowywane przez organy samorządu terytorialnego.
Jeśli chodzi o dwie pierwsze sytuacje, to przewidujemy tutaj właśnie nadanie programom pomocowym formy aktu normatywnego. W przypadku programów realizowanych na podstawie obowiązujących w tej chwili aktów prawnych przewidujemy delegację dla Rady Ministrów do wydawania rozporządzeń, które zawierać będą szczegółowe warunki udzielania pomocy. Wydane na podstawie nowelizowanej ustawy rozporządzenia, połączone z ustawami, na podstawie których udzielana jest pomoc, będą stanowiły w istocie programy pomocowe w rozumieniu Komisji Europejskiej. Będą one tym materiałem, który będzie przekazany komisji i który będzie mogła ona zaakceptować.
Ta procedura ulega pewnej modyfikacji w stosunku do programów pomocowych opracowanych przez organy samorządu terytorialnego. Konieczność tej modyfikacji wynika z liczebności tych organów. Jest ich ponad dwa i pół tysiąca, co oznacza, że co najmniej tyle samo programów moglibyśmy mieć w ciągu roku. Wydaje się, że opiniowanie tak dużej liczby programów, w dodatku na ogół zawierających działania powtarzające się, dotyczące zbliżonych problemów, byłoby nadmiernym komplikowaniem sprawy zarówno z punktu widzenia organów udzielających pomocy, jak i organów wydających decyzję o tych programach. Dlatego też przewidujemy, że jeśli programy opracowywane przez samorządy terytorialne będą miały postać aktu normatywnego wynikającego z prawa miejscowego i będą zgodne ze szczegółowymi warunkami udzielania pomocy określonymi w odpowiednim akcie prawnym, wówczas nie będą one podlegały procedurze opiniowania czy przekazywania do Komisji Europejskiej. Takie programy będą jedynie przekazywane, powiedziałabym, że w celach kontrolnych i sprawozdawczych, do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jako tego organu krajowego, który sprawuje nadzór nad pomocą publiczną.
To jest jedyny cel, jedyna idea wprowadzanych zmian. Tak jak już powiedziałam, służą one uproszczeniu i przyspieszeniu procedur opiniowania wniosków pomocowych oraz możliwości udzielania pomocy krajowym przedsiębiorcom.
Ustawa ta nie rodzi żadnych skutków budżetowych. Jest jednak ustawą niezwykle ważną z punktu widzenia interesów krajowych przedsiębiorców, beneficjentów pomocy publicznej, dlatego też pozwalam sobie wnosić o jej życzliwe przyjęcie przez Wysoką Izbę. Dziękuję uprzejmie.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję, Pani Prezes.
Zgodnie z regulaminem państwo senatorowie mają prawo zadawać pytania pani prezes.
Bardzo proszę, Senatorze.
Senator Jan Szafraniec:
Pani Minister, jakie właściwie warunki musi spełnić przedsiębiorstwo, żeby program pomocowy mógł zyskać formę aktu normatywnego? Czy na przykład przedsiębiorstwa zagrożone upadłością mogą zyskać taką pomoc, czy też nie? A przedsiębiorstwa mało lub średnio wydolne produkcyjnie czy też te, których sprawy znajdują się w sądzie, które nie mogą sobie same pomóc? Chodzi mi o wyliczenie warunków, które pozwalają na zakwalifikowanie do tego programu pomocowego. Dziękuję.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Jeszcze senator Biela.
Senator Adam Biela:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Jedno pytanie do pani prezes. Czy ten projekt regulacji, łącznie z dotychczasowymi przepisami, dawałby możliwość uruchomienia takiego szczegółowego programu pomocy, który sprowadzałby się do możliwości dofinansowania dla przedsiębiorców, dla firm, które chcą uzyskać europejskie certyfikaty jakości, sanitarne czy ekologiczne? Takie certyfikaty są wymagane w krajach Unii Europejskiej, żeby produkt był dopuszczony na rynek, również w Polsce, jeśli Polska będzie od 1 maja członkiem Unii Europejskiej. Uzyskanie takiego certyfikatu jest wydatkiem bardzo poważnym zwłaszcza dla małych i średnich firm, bo według mojej orientacji nie są to kwoty mniejsze niż 1 milion zł, tyle przeważnie kosztuje uzyskanie takiego certyfikatu. Można by tu pomyśleć o jakiejś szczególnej pomocy, jakimś urealnieniu myślenia o zapobieganiu bezrobociu, bo jeśli te małe i średnie firmy nie uzyskają tych certyfikatów, a oczywiście nie podołają tym obciążeniom, to będą musiały zaprzestać swojej produkcji ze względu na kary, które ich czekają, i to nam niewątpliwie bardzo zwiększy bezrobocie, którego już teraz nie jesteśmy w stanie udźwignąć. A więc, czy według zdania pani prezes w ramach tej ustawy nie dałoby się pomyśleć o takim programie? To byłby jakiś szczegółowy program pomocowy na uzyskanie tych standardów. Jeśli nie, to pewnie byłaby potrzebna jakaś nowa, odrębna regulacja prawna w tej materii. Chciałbym uzyskać opinię pani prezes w tej bardzo istotnej kwestii.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są jeszcze pytania do pani prezes? Nie widzę chętnych.
Bardzo proszę.
Wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Elżbieta Ostrowska:
Panie Senatorze, chciałabym przede wszystkim jeszcze raz powtórzyć: projektowana nowelizacja ma wyłącznie znaczenie proceduralne, ona nie wprowadza nowych reguł dopuszczalności udzielania pomocy. A zatem przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji, który chce otrzymać pomoc służącą uzyskaniu certyfikatu, może ją otrzymywać na mocy obecnie obowiązujących przepisów i zgodnie z ogólnymi regułami dopuszczalności. To, co proponujemy, to tylko procedura uzyskiwania owej opinii, a po 1 maja 2004 r. - decyzji Komisji Europejskiej. A zatem trudno odpowiedzieć na pytanie, jakie warunki musi spełniać przedsiębiorca, aby mógł korzystać z zapisów tej ustawy. To organ udzielający pomocy musi tak sformułować program, aby odpowiadał on tym wymogom formalnym, czyli miał postać aktu normatywnego. Korzyść przedsiębiorcy jest tu taka, że w przypadku zaakceptowania takiego programu możliwości udzielania pomocy nie będą ograniczone czasowo, nie będzie potrzeby oczekiwania na wyrażenie zgody przez Komisję Europejską.
Podobne wyjaśnienia dotyczą sprawy poruszanej przez drugiego pana senatora. Przedsiębiorcy polscy już obecnie mogą korzystać z różnych form pomocy, między innymi przeznaczonej właśnie na uzyskiwanie owych certyfikatów. Przedkładana nowelizacja nie zmienia tych możliwości. Ona ich nie ogranicza, ale też nie rozszerza w tym sensie, że wprowadzamy jakieś nowe reguły, ułatwiające czy zmieniające warunki dopuszczalności. Sama idea programu pomocowego i ten szczególny tryb akceptowania sprawi jednak, że na przykład opracowane programy dotyczące uzyskiwania certyfikatów zgłoszone Komisji Europejskiej przed 1 maja i zaakceptowane przez nią będą mogły być realizowane po 1 maja bez konieczności ubiegania się o ponowną opinię czy też decyzję Komisji Europejskiej. W tym sensie jest to ułatwienie - zarówno dla organów udzielających pomocy, jak i przede wszystkim dla beneficjentów tej pomocy, to znaczy przedsiębiorców.
(Senator Adam Biela: Dziękuję bardzo.)
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są jeszcze pytania do pani prezes?
Nie ma. Dziękuję pani bardzo.
Otwieram dyskusję.
Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.
Z kolei senator Gładkowski złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.
W takiej sytuacji, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu, zamykam dyskusję.
Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Dziękuję pani prezes za przybycie.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na pięćdziesiątym siódmym posiedzeniu w dniu 19 września bieżącego roku, a do Senatu została przekazana w dniu 22 września. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 regulaminu, skierował ją do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.
Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 479, a sprawozdanie komisji w druku nr 479A.
Proszę sprawozdawcę Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senatora Grzegorza Latę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy. Proszę bardzo.
Senator Grzegorz Lato:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Mam zaszczyt w imieniu Komisji Nauki, Edukacji i Sportu przedstawić sprawozdanie z prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu.
Zgodnie z art. 24 oraz art. 27 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2002 r. o Polskiej Konfederacji Sportu, z dniem 1 stycznia 2004 r. likwidacji będzie podlegać Centralny Ośrodek Sportu, a składniki likwidowanej jednostki staną się nieodpłatnie własnością Polskiej Konfederacji Sportu. W myśl art. 26 ustawy na utrzymanie przejętej bazy sportowej i jej udostępnienie z dniem 1 stycznia 2004 r. konfederacja otrzymałaby dotację podmiotową. Wykreślenie powyższych postanowień będzie skutkować pozostawieniem Centralnego Ośrodka Sportu w obecnie istniejącej formie organizacyjno-prawnej.
Przyjęcie proponowanych zmian umożliwi Centralnemu Ośrodkowi Sportu dalszą prawidłową działalność i zapewni ciągłość realizowanych przez niego dotychczas zadań. Baza sportowa znajdująca się w dyspozycji tej jednostki służy bowiem nie tylko rozwojowi sportu wyczynowego, ale również sportu powszechnego, sportu osób niepełnosprawnych czy też sportu młodzieżowego. Przekazanie całej infrastruktury Polskiej Konfederacji Sportu może zaś spowodować ograniczenie wykorzystywania jej jedynie na potrzeby sportu wyczynowego i prowadzić do utrudnień w dostępie do niej innych podmiotów.
Za wprowadzeniem projektowanych zmian przemawiają również argumenty ekonomiczne. Wykazują one, że likwidacja Centralnego Ośrodka Sportu i wchłonięcie składników jego majątku przez konfederację to operacja kosztowna, stanowiąca znaczne obciążenie dla budżetu państwa. Centralny Ośrodek Sportu jako państwowy zakład budżetowy zarządza majątkiem Skarbu Państwa, który został przekazany ośrodkowi w trwały zarząd lub użytkowanie, są jednak grunty, które Centralny Ośrodek Sportu użytkuje bądź dzierżawi od jednostek samorządu terytorialnego oraz osób fizycznych. Proces przejęcia praw do składników majątku Centralnego Ośrodka Sportu przez Polską Konfederację Sportu wymagałby nie tylko szczegółowego uregulowania stanu prawnego gruntów, lecz przede wszystkim dokonania wyceny składników majątkowych. Dokonanie takich wycen jest bardzo kosztowne. Szacuje się, że koszt ten będzie stanowił 3-5% wartości majątku, czyli około kilkudziesięciu milionów złotych. Byłoby to dodatkowe obciążenie dla budżetu państwa.
Kolejnym argumentem ekonomicznym za przyjęciem przedmiotowych zmian jest fakt, że forma prawna Centralnego Ośrodka Sportu umożliwia naliczenie odpisów amortyzacyjnych i ciężaru kosztów przy równoczesnym księgowaniu tej samej wielkości po stronie przychodów jako pokrycia amortyzacji. Dla konfederacji zaś przejęcie składników majątkowych Centralnego Ośrodka Sportu spowodowałoby dodatkowe obciążenie kosztami amortyzacji środków trwałych, oszacowanych na około 10 milionów zł.
Tak więc przewidywany koszt likwidacji Centralnego Ośrodka Sportu będzie niewspółmiernie wysoki w stosunku do przewidywanych efektów proponowanych przekształceń. Stąd też pozostawienie Centralnego Ośrodka Sportu jako państwowego zakładu budżetowego nadzorowanego przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu jest w pełni zasadne ekonomicznie i strukturalnie.
Do Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu wpłynęły opinie między innymi z Polskiego Komitetu Olimpijskiego, Zarządu Głównego Szkolnych Związków Sportowych, Polskiej Konfederacji Sportu, Unii Polskich Związków Sportowych oraz Polskiej Federacji Sportu Młodzieżowego. Powyższe instytucje w nadesłanych opiniach nie zgłaszają uwag do nadesłanego projektu ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu.
Senacka Komisja Nauki, Edukacji i Sportu na posiedzeniu w dniu 30 września 2003 r. pozytywnie zaopiniowała projekt zmiany ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu i prosi Wysoką Izbę o przyjęcie projektu tej ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są pytania do senatora sprawozdawcy? Nie widzę zgłoszeń.
Dziękuję panu senatorowi.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy.
W związku z tym chcę zapytać reprezentanta Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu podsekretarza stanu pana Adama Giersza, czy chciałby zabrać głos w tej sprawie.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu Adam Giersz: Dziękuję, Panie Marszałku. Pan senator sprawozdawca wyczerpująco przedstawił uzasadnienie do ustawy.)
Dziękuję.
Czy są pytania do pana ministra?
Nie ma. Dziękuję.
Otwieram dyskusję.
Stwierdzam, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu, senator Bartos zaś złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.
W tej sytuacji informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Czy pan minister pilotuje dzisiaj jeszcze jakąś inną ustawę?
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu Adam Giersz: Dzisiaj już nie.)
Wobec tego bardzo panu dziękuję za przybycie. Miał pan tutaj bardzo wygodną sytuację.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wykonywaniu prac podwodnych.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na pięćdziesiątym szóstym posiedzeniu w dniu 10 września 2003 r. Do Senatu została przekazana w dniu 15 września, a marszałek Senatu 15 września, zgodnie z Regulaminem Senatu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.
Przypominam, że tekst tej ustawy zawarty jest w druku nr 473, a sprawozdanie w druku nr 473A.
Proszę wobec tego sprawozdawcę Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury panią senator Czesławę Christową o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy. Proszę.
Senator Czesława Christowa:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!
W imieniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z posiedzenia komisji, które odbyło się w dniu 17 września bieżącego roku, poświęconego rządowemu projektowi ustawy o wykonywaniu prac podwodnych, zawartemu w druku nr 473.
Celem projektu ustawy jest określenie zasad i trybu nabywania uprawnień zawodowych przez osoby zamierzające wykonywać prace podwodne, a także określenie podstawowych obowiązków organizatora tych prac wraz z uregulowaniem warunków bezpiecznego ich wykonywania.
Zgodnie z projektem ustawy przedsiębiorcy organizujący wykonanie prac podwodnych mają obowiązek posiadać certyfikat w zakresie spełnienia wymogów systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. W projekcie ustawy zostały również określone wymagania w stosunku do obiektów zanurzalnych, wprowadzono bowiem obowiązek ich projektowania i budowy pod nadzorem instytucji klasyfikacyjnej oraz obowiązek dopuszczenia do użytkowania po sprawdzeniu przez inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Urzędu Morskiego w Gdyni.
Projekt ustawy określa normy czasu pracy pod powierzchnią wody w ciągu doby i roku, wprowadza też przepisy ochrony pracy, zobowiązujące przedsiębiorców do zapewnienia nurkom stałej opieki medycznej. Uznawanie kwalifikacji zawodowych nabytych przez obywateli państw Unii Europejskiej będzie się odbywać zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych.
W Unii Europejskiej nie obowiązują wspólne przepisy dotyczące wykonywania prac podwodnych. Przy opracowywaniu analizowanego projektu ustawy jako wzorce brano pod uwagę uregulowania prawne obowiązujące w Stanach Zjednoczonych, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Francji, RFN i Szwecji. Założenia do nowych uregulowań prawnych, dotyczących zawodu nurka, wykonywania prac podwodnych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy nurków zostały już w 1997 r. zaakceptowane przez zainteresowane strony. Kiedy opracowywano projekt ustawy, uwzględniano też uwagi środowisk krajowych, związanych z prowadzeniem prac podwodnych.
Wejście w życie ustawy nie spowoduje dodatkowych wydatków z budżetu państwa. Wydatki na działalność Komisji Kwalifikacyjnej dla Nurków, działającej przy Urzędzie Morskim w Gdyni, będą tak jak dotychczas równoważone przez wpływy uzyskiwane z opłat wnoszonych przez osoby ubiegające się o uprawnienia zawodowe. Skutki finansowe wynikające z opłat założonych w ustawie po jej wdrożeniu poniosą przedsiębiorcy podejmujący się organizowania prac podwodnych oraz osoby ubiegające się o uprawnienia zawodowe nurków.
Projekt ustawy podlega ocenie zgodności z prawem Unii Europejskiej, w szczególności z regulacjami ustanawiającymi zakaz dyskryminacji ze względu na obywatelstwo, dostęp do wykonywania zawodu oraz ogólny wspólnotowy system uznawania kwalifikacji zawodowych. Projekt ustawy o wykonywaniu prac podwodnych uzyskał pozytywną opinię sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej i jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury wnosi do projektu ustawy o wykonywaniu prac podwodnych dwie poprawki. Poprawka pierwsza: w art. 21 w ust. 1 wyrazy "w sposób określony w art. 8 ust. 2 pkt 7" proponuje się zastąpić wyrazami "z uwzględnieniem informacji, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 7". Wynika to z logiki tego zapisu i właściwie nie dotyczy meritum, a raczej porządkuje ten zapis, ponieważ powołanie się na inne punkty było niewłaściwie. Ostatecznie proponowana poprawka uzyskała akceptację wszystkich członków komisji i po wprowadzeniu zmian do art. 21 ust. 1 otrzymuje on następuje brzmienie: "Praktykę nurka w zakresie wykonywania prac podwodnych wpisuje się do książeczki nurka z uwzględnieniem informacji, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 7".
Poprawka druga. W art. 24 ust. 4 komisja proponuje, aby skreślić wyrazy "o którym mowa w art. 20 ust. 2-8", zastąpić na końcu kropkę przecinkiem i dodać wyrazy "o którym mowa w art. 20 ust. 2-8". Jest to identyczna sytuacja, wynikająca z logiki zapisu. Art. 24 ust. 4 po wprowadzonych zmianach otrzymuje następujące brzmienie: "Osobie, która ukończyła szkolenie, ośrodek szkoleniowy wydaje zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, o którym mowa w art. 20 ust. 2-8.
Wysoki Senacie! Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy o wykonywaniu prac podwodnych wraz z dwoma przedstawionymi poprawkami, zaproponowanymi przez komisję, zawartymi w druku nr 473A. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję pani senator za sprawozdanie.
Czy ktoś z państwa chciałby postawić pytanie?
Bardzo proszę, senator Pawełek.
Senator Kazimierz Pawełek:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Pani Senator, art. 11-15 szczegółowo i bardzo systematycznie opisują możliwości pracy nurka na różnych głębokościach. Jest to bardzo usystematyzowane. Rozróżnia się małe głębokości, średnie i prace głębinowe. Zostało to bardzo dokładnie opisane. Moje pytanie dotyczy tego, ile wynosi głębokość mała - chodzi o zakres: od ilu do ilu metrów - a ile średnia, też od ilu do ilu. Jest też mowa o pracach głębinowych. W tym wypadku również chciałbym się dowiedzieć, ile to jest metrów i w ogóle do jakiej głębokości dopuszczalna jest praca nurka. Takie są moje pytania. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Czy są jeszcze inne pytania?
Bardzo proszę, Pani Senator.
Senator Czesława Christowa:
Bardzo dziękuję za pytania, Panie Senatorze.
Ustawa składa się z części, która dotyczy terminów i definicji. W odpowiedzi na pana pytanie przedstawię pkt 14 art. 2, który właśnie definiuje te pojęcia, o których pan senator wspomniał. A zatem prace podwodne na małych głębokościach to prace prowadzone pod powierzchnią wody na głębokości do 20 m. itd. Czyli w ustawie, w tak zwanym słowniczku, mamy bardzo dokładnie określone przedziały, o które pan senator był uprzejmy zapytać.
(Senator Kazimierz Pawełek: Moje pytanie dotyczyło jeszcze tego, do jakiej w ogóle głębokości jest dopuszczalna ta praca.)
To zależy od tego, jakie posiada uprawnienia dana osoba i jakie urządzenia są stosowane. To jest bardzo skomplikowany proces, który musi być przeprowadzony bezpiecznie i w zależności od przyjętych procedur warunki są określane dla konkretnej pracy.
Ale myślę, że bardziej kompetentnie w tym zakresie wypowiedziałby się pan minister, dlatego bardzo proszę o pomoc.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Zaraz do tego dojdziemy, spokojnie.
Czy są jeszcze inne pytania? Nie ma.
Dziękuję, Pani Senator.
(Senator Czesława Christowa: Dziękuję. Przepraszam.)
Przypominam że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy, a do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury.
Witam podsekretarza stanu tego ministerstwa pana Witolda Górskiego.
Czy chciałby pan zabrać głos w sprawie tej ustawy?
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski:
Panie Marszałku! Wysoki Senacie!
Bardzo dziękuję za doskonałe uzasadnienie ustawy przez panią senator Christową, która, jak widać po mundurze, jest specjalistką od spraw morskich.
Chcę też powiedzieć, że jest to pierwsza ustawa w historii Polski regulująca ten temat. Tylko kilka państw na świecie ma ustawę o pracach podwodnych. Nie o nurkowaniu, nie o płetwonurkowaniu, tylko o pracach podwodnych. Przepisy obowiązujące do tej pory po prostu się zestarzały, bo nie nadążaliśmy również za postępem technicznym. Organizowanie i wykonywanie prac podwodnych jest związane z dużym ryzykiem utraty zdrowia i życia, dlatego opracowaliśmy tę ustawę. Może jest ona przeznaczona dla niezbyt wielkiego środowiska, ale była przez to środowisko oczekiwana.
Jeśli chodzi o pytanie pana senatora, odnośnie do głębokości, to ze standardowym sprzętem, jaki posiada nurek, można prowadzić prace podwodne na głębokości do 60 m. Dziękuję.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są pytania do pana ministra? Nie ma. Dziękuję.
Otwieram dyskusję.
Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.
W związku z tym zamykam dyskusję.
Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o wykonywaniu prac podwodnych zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Dziękuję panu ministrowi za obecność.