Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następna część dokumentu

Z prac komisji senackich

1 czerwca 2005 r.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw.

W imieniu rządu przyjęcie rozpatrywanej nowelizacji rekomendowała wiceminister polityki społecznej Agnieszka Chłoń-Domińczak. Na posiedzeniu obecni byli także przedstawiciele Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych Ewa Lewicka. Senatorowie zapoznali się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, w której zawarto uwagi szczegółowe do rozpatrywanej nowelizacji sejmowej. W dyskusji uzyskały one aprobatę przedstawiciela rządu.

Najistotniejszą grupę zmian zawartych w nowelizacji stanowią zmiany w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz w ustawie o pracowniczych programach emerytalnych, mające na celu implementację dyrektywy 41/2003/UE z 3 czerwca 2003 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami. Ta część nowelizacji zmierza przede wszystkim do umożliwienia pracowniczym funduszom emerytalnym zarządzania środkami powierzonymi przez pracodawców zagranicznych oraz umożliwienia zagranicznym funduszom emerytalnym zarządzania środkami gromadzonymi w ramach pracowniczego programu emerytalnego.

Znowelizowana prze Sejm ustawa zakłada również, że odsetki od składek przekazywanych z opóźnieniem przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do otwartych funduszy emerytalnych nie będą naliczane, jeśli ich wysokość nie przekroczy 2 zł. Obecnie obowiązuje próg wysokości odsetek 6,6 zł. Według wyliczeń rządu, obniżenie progu oznacza wzrost wydatków ZUS. W rozliczeniu za 2004 r. wydatki te wzrosną o 1-1,4 mln zł.

W opinii Ministerstwa Polityki Społecznej, nowelizacja przywraca równe traktowanie ZUS i OFE. Dotychczasowe przepisy były niekorzystne dla członków OFE. Obecnie, dzięki nowelizacji, członkowie OFE będą mieli przekazywane wyższe odsetki w wypadku małych zaległości.

W głosowaniu Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia opowiedziała się jednogłośnie za wprowadzeniem 5 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw. Zaproponowane zmiany były zbieżne z sugestiami senackiego biura legislacyjnego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Franciszka Bobrowskiego.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia rozpatrzono ustawę o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny.

Senatorowie zapoznali się z opinią rządu, który reprezentował wiceminister polityki społecznej Cezary Miżejewski, a także wysłuchali uwag wiceprezes ZUS Wandy Pretkiel. Ponadto zapoznano się z opinią biura legislacyjnego.

Rozpatrywana ustawa stanowiła projekt poselski i zmierzała do wprowadzenia dodatku pieniężnego dla niektórych świadczeniobiorców (emerytów, rencistów, osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny), w roku, w którym nie przeprowadza się waloryzacji świadczeń, na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dodatek ten przysługiwałby osobom pobierającym (wskazane w art. 1 w pkt 1-10) świadczenia i spełniającym kryterium dochodowe (wskaźnik dochodowy obliczony na podstawie dochodu z roku kalendarzowego, poprzedzającego rok, w którym się nabywa prawo do dodatku, nie przekracza 9600 zł.). Dodatek jest świadczeniem niemającym charakteru jednorazowego.

W swojej opinii senackie biuro legislacyjne, nie kwestionując potrzeby pomocy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, zauważyło, że z punktu widzenia spójności systemu prawnego ustawa stanowi wyłom, w szczególności w stosunku do zasad dotyczących powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych. Świadczenie wprowadzane ustawą sytuuje się w związku z systemem ubezpieczeń społecznych (przysługuje "pomiędzy waloryzacjami"), ma charakter podobny do pomocy społecznej, pozostając jednak poza jej obrębem. Ustawą z 10 września 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, przewidującą epizodycznie (w marcu br. i w marcu 2006 r.) jednorazową wypłatę dla pobierających najniższe świadczenia emerytalno-rentowe w roku, w którym nie przeprowadza się waloryzacji świadczeń, wprowadzono wyjątek. Obecnie może powstać dalsza obawa o spójność systemową.

W dyskusji również zwracano uwagę, że choć ustawa ma konkretnego adresata i określone środki, to stanowi sztuczne, pozasystemowe rozwiązanie, tworzy nowy segment usytuowany między systemem ubezpieczeń społecznych a pomocą społeczną, quasi-system pomocowy dla wybranych grup otrzymujących świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych czy innych organów wypłacających świadczenia. A będący w analogicznej sytuacji świadczeniobiorcy pomocy społecznej są pozbawieni dobrodziejstw tej ustawy. W dyskusji podnoszono sprawę nierównego traktowania obywateli, nierówności podmiotów.

Zaniepokojenie senatorów wywołał art. 23, zawierający terminy realizacji ustawy w br. Organy wypłacające świadczenia zobowiązane są poinformować pisemnie każdego z beneficjentów o możliwości uzyskania takiego świadczenia. Pisemnie, jest to bowiem szczególna grupa osób, które same, indywidualnie, nie byłyby w stanie dotrzeć do tej informacji czy to za pomocą mediów, czy w jakikolwiek inny sposób. Przedstawicielka Zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poinformowała senatorów o możliwym narażeniu na niewykonanie ustawy.

Negatywne stanowisko na temat ustawy sejmowej przedstawił rząd. Jak stwierdził wiceminister polityki społecznej C. Miżejewski, jej realizacja może kosztować więcej niż zagwarantowano w rezerwie pozostawionej w budżecie. Według szacunków świadczenia otrzyma łącznie pięć milionów emerytów, rencistów i osób pobierających zasiłki i świadczenia przedemerytalne, z tego trzy i pół miliona osób jest ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto ustawa w sposób selektywny finansuje emerytów i nie służy wszystkim pobierającym świadczenia

Ostatecznie, na wniosek senatora Wojciecha Pawłowskiego, ze względu na ważny interes społeczny, Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia, postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny. Ustalono, że sprawozdanie w tej sprawie złoży podczas posiedzenia plenarnego senator Krystyna Sienkiewicz.

Na zakończenie posiedzenia rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

W imieniu rządu przepisy nowelizacji rekomendował senatorom zastępca głównego inspektora sanitarnego Seweryn Jurgielaniec. Ponadto zapoznano się ze szczegółowymi uwagami biura legislacyjnego.

Przyjęta przez Sejm ustawa stanowiła przedłożenie rządowe. Zmierzała ona do dostosowania dotychczasowych uregulowań do zmian w stanie prawnym, które nastąpiły od czasu uchwalenia ustawy z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego oraz uwzględniała doświadczenia praktyki stosowania ustawy. W ustawie wprowadzono instytucję Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, mającą w sposób istotny służyć pomocą w dochodzeniu swoich praw pacjentom tych szczególnych, ze względu na sferę ochrony zdrowia, zakładów opieki zdrowotnej.

W głosowaniu Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 5 poprawek do nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Mirosława Lubińskiego.

* * *

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych. W pierwszym punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw.

Zapisy nowelizacji, która była projektem rządowym, rekomendował senatorom wiceminister gospodarki i pracy Piotr Rutkowski. Zapoznano się także z opinią kierownika Sekcji Zapasów Obowiązkowych Paliw w Agencji Rezerw Materiałowych Wiesława Górskiego. Wysłuchano szczegółowych uwag Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

W rozpatrywanej nowelizacji wprowadzono zmiany w zakresie regulacji dotyczących zapasów obowiązkowych paliw ciekłych oraz kar pieniężnych za naruszenie przepisów ustawy. Jej podstawowym celem było zwiększenie efektywności funkcjonowania systemu tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych paliw ciekłych poprzez wyeliminowanie źródeł opóźnień w procesie ich tworzenia i zapewnienie w ten sposób warunków realizacji przez Polskę zobowiązań wynikających z przystąpienia do Unii Europejskiej.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych opowiedziała się za zaproponowaniem Senatowi wprowadzenia 6 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw, zbieżnych z sugestiami senackiego biura legislacyjnego. Ustalono, że podczas posiedzenia plenarnego sprawozdanie w tej sprawie złoży senator Jerzy Markowski.

Następnie komisja przystąpiła do rozpatrywania ustawy o upoważnieniu do ratyfikacji Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Sztokholmie dnia 19 listopada 2004 r.

Przyjęcie sejmowej ustawy ratyfikacyjnej rekomendował senatorom wiceminister finansów Jarosław Neneman. Obecny był także wicedyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Janusz Łącki. Pozytywną opinię przedstawiło biuro legislacyjne.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła zaproponować Senatowi niezgłaszanie zastrzeżeń do omawianej ustawy sejmowej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Franciszka Bobrowskiego.

W trzecim punkcie porządku dziennego rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Na temat zapisów nowelizacji sejmowej, którą uchwalono na podstawie dwóch projektów: rządowego i senackiego, wypowiadał się wiceminister finansów J. Neneman, który sugerował m.in. wprowadzenie pewnych zmian. Ponadto zapoznano się z uwagami senackiego biura legislacyjnego.

Projekt senacki, przyjęty w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 23 września 2003 r., ograniczał się do zmiany art. 260 § 1 Ordynacji podatkowej, zmierzającej do tego, aby stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji, następnie uchylonej w wyniku wznowienia postępowania lub stwierdzenia jej nieważności, służyło odszkodowanie za poniesioną szkodę (a nie rzeczywistą szkodę - jak w dotychczasowym brzmieniu). Rozwiązanie wzorowane na projekcie senackim znalazło się w ustawie uchwalonej przez Sejm.

Ponadto ustawa uchwalona przez Sejm dostosowuje przepisy prawa podatkowego do zmienionego prawa wspólnotowego, tj. dyrektywy dotyczącej wzajemnej pomocy właściwych władz państw członkowskich w obszarze podatków bezpośrednich, niektórych podatków konsumpcyjnych i podatków od premii ubezpieczeniowych oraz dyrektywy o opodatkowaniu dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek. Nowelizacja wprowadza instytucję porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych - chroniącą powiązane podmioty krajowe i zagraniczne przed zarzutem zaniżania cen w transakcjach pomiędzy tymi podmiotami. W ustawie umożliwiono skorygowanie przez organ podatkowy błędów rachunkowych i innych oczywistych omyłek w złożonej przez podatnika deklaracji, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekroczy 1000 zł. Ponadto ustawa umożliwia zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, poręczenia banku, weksla, czeku, zastawu rejestrowego na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski oraz depozytu w gotówce. Wprowadza ułatwienia w zakresie składania deklaracji i podań za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a także porządkuje przepisy dotyczące ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, tj. umożliwiające w określonych wypadkach odroczenie terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej, rozłożenie zapłaty na raty, umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych.

W kolejnych głosowaniach Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 22 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji ordynacji podatkowej. Ustalono, że proponowane zmiany zarekomenduje Izbie senator Genowefa Ferenc.

Na zakończenie posiedzenia senatorowie przystąpili do rozpatrywania ustawy o finansach publicznych.

Zapisy zawarte w nowelizacji omówili wiceminister finansów Elżbieta Suchocka-Roguska i główny inspektor audytu wewnętrznego w tym resorcie Augustyn Kubik. Zapoznano się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Ustawę uchwalono na podstawie dwóch projektów: rządowego i poselskiego. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Finansów. Celem ustawy jest kompleksowe określenie zadań publicznych w zakresie finansów publicznych, zasad funkcjonowania sektora finansów publicznych oraz jego podstawowych instytucji.

Po wstępnym zapoznaniu się z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie sejmowej senatorowie postanowili kontynuować prace nad nią na kolejnym posiedzeniu, 14 czerwca br.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowała następujące projekty aktów prawnych UE:

Rozpatrzenie w trybie art. 6 ustawy

Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie stanowiska Wspólnoty dotyczącego projektu decyzji Wspólnego Komitetu ustanowionego na mocy umowy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską, z drugiej strony, o swobodnym przepływie osób (Proposal for a COUNCIL DECISION on a Community Position regarding draft Decision of the Joint Committee established under the Agreement between the European Community and its Member States, of the one part, and the Swiss Confederation, of the other, on the Free Movement of Persons.), COM(2005) 093; sygnatura Rady UE 7477/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Gospodarki i Pracy.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Zygmunt Cybulski.

Komisja nie zgłosiła żadnych uwag do opiniowanego projektu.

Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej Siódmego Programu Ramowego Wspólnoty Europejskiej Badań, Rozwoju Technologicznego
i Prezentacji (2007- 2013) oraz Wniosek dotyczący propozycji decyzji Rady dotyczącej Siódmego Programu Ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) Badań Jądrowych i Działań Szkoleniowych (2007-2011),COM(2005) 119-1 i 119-2; sygnatura Rady UE 8087/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Edmund Wittbrodt.

Komisja nie zgłosiła żadnych uwag do opiniowanego projektu.

Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustanawiającego Instrument Szybkiego Reagowania i Gotowości na wypadek poważniejszych zagrożeń (Proposal for a COUNCIL REGULATION establishing a Rapid Response and Preparedness Instrument for major emergencies), COM(2005) 113; sygnatura Rady UE 8436/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Andrzej Chronowski.

Komisja nie zgłosiła żadnych uwag do opiniowanego projektu.

Wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie zwalczania mątwika ziemniaczanego, COM(2005) 151; sygnatura Rady UE 8399/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Andrzej Anulewicz.

Rozpatrywany przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projekt dyrektywy Rady ma zastąpić dyrektywę Rady 69/465/EWG z 8 grudnia 1969 r. w sprawie zwalczania mątwika ziemniaczanego. Od czasu przyjęcia dyrektywy 69/465 nastąpiły istotne zmiany w zakresie nomenklatury, biologii i epidemiologii gatunków i populacji mątwików, a także ich rozmieszczenia. Przepisy w tym zakresie wymagają zatem aktualizacji.

Zapisy projektowanej dyrektywy uwzględniają:

- konieczność wykonywania urzędowych postępowań zapobiegających występowaniu mątwika ziemniaczanego i mątwika agresywnego na polach, na których są składowane lub uprawiane ziemniaki przeznaczone do produkcji sadzeniaków i niektóre rośliny przeznaczone do produkcji roślin do sadzenia,

- coroczne przeprowadzanie urzędowych monitoringowych badań na polach, na których uprawiane są ziemniaki inne niż ziemniaki przeznaczone do produkcji sadzeniaków,

- ustanowienie procedury pobierania prób oraz wykonywania badań w ramach urzędowych postępowań,

- warunki, jakie należy wziąć pod uwagę przy określaniu zasad zwalczania mątwika ziemniaczanego i mątwika agresywnego, w tym obowiązek ustanowienia krajowego programu zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się tych mątwików,

- procedurę określania odporności odmian ziemniaka na patotypy ww. mątwików,

- zakres informacji przekazywanych do Komisji Europejskiej i państw członkowskich UE, w tym dotyczących występowania mątwika ziemniaczanego i mątwika agresywnego, wyników urzędowych postępowań, podejmowanych działań urzędowych i wykazu odmian ziemniaków zarejestrowanych jako odporne na określone patotypy tych mątwików.

Jak stwierdzono w przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu, omawiany projekt znacząco poszerza zakres obowiązków ciążących na urzędowych służbach państw członkowskich w stosunku do dotychczas obowiązujących przepisów. Ponadto niektóre z zapisów projektowanej dyrektywy budzą wątpliwości merytoryczne, m.in. co do skuteczności proponowanych działań zwalczających, a także wydają się być rozbieżne z innymi aktami prawnymi dotyczącymi zdrowia roślin.

W związku z tym strona polska zaproponowała wniesienie do projektu następujących uwag:

- Projekt dyrektywy wymaga zharmonizowania jej przepisów z wymaganiami specjalnymi dotyczącymi mątwików, określonymi w sekcji 2 części A w załącznika IV dyrektywy Rady 2000/29 z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie środków ochronnych przed wprowadzaniem do Wspólnoty organizmów szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem się we Wspólnocie (DzU L 169 z 10.7.2000, str. 1).

- Lista roślin zamieszczonych w załączniku I projektu dyrektywy wymaga weryfikacji. Powinna ona zostać poszerzona o wszystkie rośliny z korzeniami przeznaczone do sadzenia stwarzające możliwość rozprzestrzeniania się mątwików. Ponadto należy zsynchronizować załącznik I z przepisami dyrektywy Rady 2000/29/WE w tym zakresie.

- Należy doprecyzować i ujednolicić w ramach projektu dyrektywy kryteria, na podstawie których pole uznaje się za porażone przez mątwiki.

- Definicja pola używana w projektowanej dyrektywie powinna zostać ujednolicona z Międzynarodowym Standardem w zakresie Środków Fitosanitarnych nr 5 (ISPM 5).

- Postępowanie z porażonym materiałem roślinnym, mające na celu unieszkodliwienie i zabezpieczenie przed rozprzestrzenianiem się mątwików, powinno zostać poszerzone o wszystkie dostępne metody i środki (np. określone w dyrektywie 98/57).

- Przepisy projektowanej dyrektywy zobowiązują państwa członkowskie do przekazywania do Komisji Europejskiej i państw członkowskich informacji dotyczących:

- przyjętej definicji pola,

- wyników urzędowych postępowań na obecność mątwików na polach przeznaczonych pod uprawę materiału rozmnożeniowego,

- wyników urzędowych badań przeprowadzonych na polach przeznaczonych pod uprawę ziemniaków konsumpcyjnych,

- krajowego urzędowego programu zwalczania mątwików,

- przełamania lub zmiany odporności odmian ziemniaków odpornych na mątwiki,

- wykazu wszystkich odmian ziemniaków dopuszczonych do obrotu,

- dodatkowych lub bardziej rygorystycznych środków podjętych przez państwo członkowskie w celu ochrony jego terytorium przed rozprzestrzenianiem się mątwików.

W stanowisku rządu zaproponowano zastąpienie obowiązku przekazywania części wyżej wymienionych informacji udostępnianiem ich na żądanie tych stron.

W opinii rządu, ze względu na występujące wątpliwości co do skuteczności zaproponowanych rozwiązań w zakresie zwalczania i przede wszystkim zapobiegania rozprzestrzenianiu się mątwików trudno jest obecnie jednoznacznie ocenić skutki gospodarcze implementacji omawianego projektu. Implementacja spowoduje natomiast zwiększenie wydatków budżetu państwa. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa zostanie zobowiązana dodatkowo do corocznego przeprowadzania monitoringowych badań na polach, na których uprawiane są ziemniaki inne niż te przeznaczone do produkcji sadzeniaków. Dotychczas urzędowe badania gleby ograniczone są do miejsc produkcji i pól przeznaczonych pod uprawę materiałów rozmnożeniowych i w wypadku podejrzenia (objawy na roślinach) występowania mątwików, a także materiału roślinnego przeznaczonego na eksport. Zapisy projektowanej dyrektywy przewidują zwiększenie zakresu urzędowej kontroli i objęcie badaniami dodatkowo co najmniej 0,5% powierzchni uprawy ziemniaków innych niż sadzeniaki, co stanowi około 4 tys. prób rocznie. Szacuje się, że koszty pobrania prób i przeprowadzenia badań gleby, w zależności od areału uprawy ziemniaków mogą wynieść około 240 tys. zł w skali roku.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej opinii wyrażono poparcie dla wniosku dotyczącego dyrektywy Rady UE z uwzględnieniem uwag zawartych w projekcie stanowiska rządu.

Wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży we Francji genetycznie zmodyfikowanego mieszańca rzepaku (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg. MS1Bn x RF1Bn) zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, COM(2005) 162; sygnatura Rady UE 8634/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Krzysztof Jurgiel.

Rozpatrywany przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projekt decyzji Rady ma na celu odrzucenie starań Francji o wprowadzenie na jej terytorium czasowego zakazu stosowania mieszańca rzepaku i obrotu nim.

W przedstawionym komisji projekcie stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że rząd jest przeciwny temu projektowi. Stanowisko Polski jest zgodne ze stanowiskiem zaprezentowanym na posiedzeniu Komitetu Regulacyjnego ds. Dyrektywy 2001/18/WE, które odbyło się 29 listopada 2004 r. W trakcie posiedzenia dyskutowane były sprawy zgłoszone przez kilka państw członkowskich UE, dotyczące wprowadzenia czasowego zakazu na ich terytoriach obrotu i stosowania produktów genetycznie zmodyfikowanych. Zaprezentowana została wówczas również sprawa zgłoszona przez Francję, dotycząca wprowadzenia na jej terytorium czasowego zakazu i stosowania na jej terytorium transgenicznego mieszańca rzepaku MS1Bn x RF1Bn.

Polska - zgodnie z instrukcją przygotowaną przez Ministerstwo Środowiska we współpracy z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi - głosowała przeciwko projektowi niniejszej decyzji. Decyzja o opowiedzeniu się przeciwko projektowi decyzji KE wynikała przede wszystkim z faktu, iż sprawa ogłoszenia czasowego zakazu na terenach poszczególnych państw członkowskich dotyczy wyłącznie postępowania wewnątrz ich terytorium. W takich wypadkach Polska nie powinna opowiadać się przeciwko krajowym inicjatywom (w tym wypadku inicjatywie Francji). Poparcie decyzji Rady oznaczać będzie odrzucenie postulatu Francji, która chce ograniczenia obrotu i stosowania mieszańca rzepaku MS1Bn x RF1Bn na swoim terytorium.

Francja, podnosząc problem ograniczenia na swoim terytorium stosowania mieszańca rzepaku MS1Bn x RF1Bn argumentuje, iż w związku ze zmianami prawa UE w zakresie wprowadzania do obrotu produktów GMO zostały opracowane nowe kryteria oceny ryzyka dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Art. 17 lit. b Dyrektywy 2001/18 przewiduje, że "stare produkty" (dopuszczone do obrotu na podstawie Dyrektywy 90/220) muszą być ponownie ocenione przed 17 października 2006 r. na podstawie nowej aplikacji złożonej przynajmniej 9 miesięcy przed tym terminem. Zastosowanie procedury ponownej weryfikacji ma na celu pełną ocenę ryzyka w związku z nowymi kryteriami przewidzianymi dla środowiskowej oceny ryzyka opracowanej i przedstawionej w Aneksie II Dyrektywy 2001/18/EC oraz Decyzji Komisji Nr 2002/623/EC w sprawie not wyjaśniających, uzupełniających załącznik II do Dyrektywy 2001/18.

Zgodnie z Dyrektywą 2001/18/EC ocena ryzyka powinna być wykonywana przez krajowy organ kompetentny ds. oceny ryzyka i dodatkowo przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz przez Komisję Europejską. W odniesieniu do mieszańca rzepaku MS1Bn x RF1Bn do października 2006 r. powinna być przygotowana nowa kompleksowa ocena ryzyka, uwzględniająca przede wszystkim specyficzne warunki ekologiczne krajowe i regionalne państw, na terenie których produkt ma by użytkowany.

Biorąc to pod uwagę, w projekcie stanowiska rządu przypomniano, że w marcu br. minister rolnictwa i rozwoju wsi przekazał do Komisji Europejskiej wniosek o pozwolenie na wprowadzenie czasowego zakazu stosowania na terytorium RP materiału siewnego genetycznie zmodyfikowanych odmian kukurydzy linii MON810. Wniosek sformułowano na podstawie Artykułu 16 (2) Dyrektywy Rady 2002/53/WE w sprawie Wspólnotowego Katalogu Odmian Gatunków Roślin Rolniczych. Należy się spodziewać, że wkrótce w tej sprawie Komisja Europejska również wystosuje w stosunku do Polski projekt decyzji i wówczas projekt ten, zgodnie procedurą, również będzie podlegał głosowaniu.

W opinii przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej nie wyrażono poparcia dla rozpatrzonego projektu decyzji Rady Unii Europejskiej.

Wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania
i sprzedaży w Grecji genetycznie zmodyfikowanego rzepaku jarego (Brassica napus L. ssp. oleifera) pochodzącego z przypadku transformacji Topas 19/2, zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, COM(2005) 164, sygnatura Rady UE 8636/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator K. Jurgiel.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd jest przeciwny projektowi decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Grecji genetycznie zmodyfikowanego rzepaku jarego (Brassica napus L. ssp. oleifera) pochodzącego z przypadku transformacji Topas 19/2, zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE (uzasadnienie analogiczne do zawartego w stanowisku rządu w sprawie wniosku: sygnatura Rady UE 8634/05).

W opinii przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej nie wyrażono poparcia dla projektu decyzji Rady Unii Europejskiej.

Wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Luksemburgu zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii Bt 176) zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, COM(2005) 165, sygnatura Rady UE 8637/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator K. Jurgiel.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd jest przeciwny projektowi decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Luksemburgu zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii Bt 176) zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE (uzasadnienie analogiczne do zawartego w stanowisku rządu w sprawie wniosków: sygnatura Rady UE 8634/05, 8636/05).

W opinii przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej nie wyrażono poparcia dla projektu decyzji Rady Unii Europejskiej.

Wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży we Francji genetycznie zmodyfikowanego rzepaku jarego (Brassica napus L. ssp. oleifera) pochodzącego z przypadku transformacji Topas 19/2 zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, COM(2005) 166, sygnatura Rady UE 8638/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator K. Jurgiel.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd jest przeciwny projektowi decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży we Francji genetycznie zmodyfikowanego rzepaku jarego (Brassica napus L. ssp. oleifera) pochodzącego z przypadku transformacji Topas 19/2, zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE (uzasadnienie analogiczne do zawartego w stanowisku rządu w sprawie wniosków: sygnatura Rady UE 8634/05, 8636/05, 8637/05).

W opinii przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej nie wyrażono poparcia dla projektu decyzji Rady Unii Europejskiej.

Wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej tymczasowego ograniczenia stosowania i sprzedaży w Niemczech zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii Bt 176), zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, COM(2005) 167, sygnatura Rady UE 8639/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator K. Jurgiel.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd jest przeciwny projektowi decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Niemczech zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii Bt 176), zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, COM(2005) 167 (uzasadnienie analogiczne do zawartego w stanowisku rządu w sprawie wniosków: sygnatura Rady UE 8634/05, 8636/05, 8637/05, 8638/05).

W opinii przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej nie wyrażono poparcia dla projektu decyzji Rady Unii Europejskiej.

Wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Austrii zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii MON 810), zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, COM(2005) 168; sygnatura Rady UE 8641/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator K. Jurgiel.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd jest przeciwny projektowi decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Austrii zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii MON 810), zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE (uzasadnienie analogiczne do zawartego w stanowisku rządu w sprawie wniosków: sygnatura Rady UE 8634/05, 8636/05, 8637/05, 8638/05, 8639/05).

W opinii przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej nie wyrażono poparcia dla projektu decyzji Rady Unii Europejskiej.

Wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Austrii zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii Bt 176), zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE; COM(2005) 169; sygnatura Rady UE 8642/05.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator K. Jurgiel.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd jest przeciwny projektowi decyzji Rady dotyczącej tymczasowego zakazu stosowania i sprzedaży w Austrii zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy (Zea mays L. linii Bt 176), zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE (uzasadnienie analogiczne do zawartego w stanowisku rządu w sprawie wniosków: sygnatura Rady UE 8634/05, 8636/05, 8637/05, 8638/05, 8639/05, 8641/05).

W opinii przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej nie wyrażono poparcia dla projektu decyzji Rady Unii Europejskiej.

Informacja w trybie art. 8 ustawy

Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach związanych z ochroną środowiska (Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on access to justice in environmental matters), COM(2003) 624; sygnatura Rady UE 14154/03.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Henryk Dzido.

Komisja zapoznała się z informacją rządu na ten temat.

Wniosek dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję 77/271/Euratom w sprawie implementacji decyzji 77/270/Euratom upoważniającej Komisję do emisji pożyczek Euratomu w celu współfinansowania elektrowni atomowych (Proposal for a Council Decision amending Decision 77/271/Euratom on the implementation of Decision 77/270/Euratom empowering the Commission to issue Euratom loans for the purpose of contributing to the financing of nuclear power stations) COM(2002) 457; sygnatura Rady UE 14179/02.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Z. Cybulski.

Komisja zapoznała się z informacją rządu na ten temat.

Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (EWG) nr 2847/93 ustanawiającego system kontroli mający zastosowanie do wspólnej polityki rybackiej (Proposal for a COUNCIL REGULATION amending Regulation (EEC) No 2847/93 establishing a control system applicable to the common fisheries policy),COM(2001) 201, sygnatura Rady UE 7887/01.

Resort wiodący: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator A. Anulewicz.

Komisja zapoznała się z informacją rządu na ten temat.

Zmieniony wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości wód w kąpieliskach (Amended proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council concerning the quality of bathing water), COM(2004) 245; sygnatura Rady UE 8559/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Zdrowia.

Komisja zapoznała się z informacją rządu na ten temat.

Wniosek dotyczący decyzji Rady upoważniającej Republikę Czeską i Polskę do stosowania obniżonej stawki VAT na niektóre usługi pracochłonne zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 28(6) i (7) dyrektywy 77/388/EWG (Proposal for a Council Decision authorising the Czech Republic and Poland to apply a reduced rate of VAT on certain labour-intensive services in accordance with the procedure provided for in Article 28(6) and (7) of Directive 77/388/EEC), COM(2004) 296; sygnatura Rady UE 8751/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Finansów.

Referent (wraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie): senator Mieczysław Mietła.

Komisja zapoznała się z informacją rządu na ten temat.

- Wnioski nierozpatrywane:

- przekazane w trybie art.6 ust. 1 pkt. 2 ustawy - 8006/05, 8670/05, 8390/05, 8482/05, 8258/05, 7551/05.

- przekazane w trybie art. 6 ust. 4 ustawy - 8472/05.

- przekazane w trybie art. 8 ustawy - 5473/01, 8908/04, 10979/03.

* * *

Senatorowie z Komisji Ochrony Środowiska na swym posiedzeniu rozpatrywali ustawę o zmianie ustawy o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki oraz zmianie niektórych innych ustaw.

Gośćmi komisji byli główny inspektor ochrony środowiska Wojciech Stawiany i wicedyrektor Departamentu Administracji Morskiej i Śródlądowej Ministerstwa Infrastruktury Katarzyna Krzywda. Szczegółowe uwagi do przyjętej przez Sejm nowelizacji przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana ustawa zmierzała do dostosowania polskiego porządku prawnego do prawa wspólnotowego. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zakazu stosowania związków cynoorganicznych na statkach, choć wiążące i stosowane bezpośrednio, wymagały jednak uchwalenia odpowiedniego prawa służącego ich wykonaniu. Przedmiotowa ustawa spełniać ma funkcję takiego właśnie prawa wykonawczego, regulując kwestie związane z procedurami administracyjnymi i właściwością organów.

W ustawie zaproponowano m.in. powierzenie nadzoru nad eksploatacją urządzeń i instalacji zawierających substancje zubożające warstwę ozonową dyrektorom urzędów morskich. Wprowadzono ograniczenia w zakresie stosowania systemów przeciwporostowych na statkach. Określono stawki opłat za przeprowadzenie inspekcji i wydanie międzynarodowych świadectw potwierdzających pozytywny wynik inspekcji. Ponadto wprowadzono obowiązek zdania przez statek odpadów do portowych urządzeń odbiorczych, jeśli w następnym porcie odbiór odpadów będzie niemożliwy, i uzupełniono ustawę o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków o przepisy karne wprowadzające karę grzywny za nieprzestrzeganie zakazów wynikających z tej ustawy.

W głosowaniu Komisja Ochrony Środowiska postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 5 poprawek do sejmowej nowelizacji, zbieżnych ze zmianami sugerowanymi przez senackie biuro legislacyjne. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Grzegorza Niskiego.

* * *

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, zwołane w celu rozpatrzenia sprawozdania "Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2004 roku".

Informacje zawarte w rozpatrywanym raporcie omówił szczegółowo wiceminister infrastruktury Ryszard Krystek. W jego opinii, stan bezpieczeństwa ruchu drogowego stopniowo się poprawia, ale nadal konieczne jest podejmowanie nowych działań w tym kierunku.

Ponadto na temat stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego wypowiadali się podczas posiedzenia główny inspektor transportu drogowego Seweryn Kaczmarek, wiceminister edukacji narodowej i sportu Henryk Gołębiewski oraz przedstawiciele Komendy Głównej Policji, Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej, Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Na zakończenie posiedzenia przewodniczący obradom senator Wiesław Pietrzak zapowiedział przyjęcie przez połączone komisje stanowiska w sprawie rozpatrywanego sprawozdania.

* * *

Seminaryjne posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poświęcone było perspektywom działalności małych browarów w Polsce.

Informację na temat sytuacji finansowej małych browarów w Polsce przekazał senatorom wiceminister finansów Stanisław Stec.

W Polsce 87% rynku piwowarskiego dzielą między siebie dominujące w tej branży: Kompania Piwowarska, Grupa Żywiec i Carslberg Polska (dawniej Okocim). Jedynie 5% udziału w rynku przypada małym browarom, produkującym rocznie poniżej 200 000 hl piwa.

Obecnie w Polsce funkcjonuje około 40 małych browarów, które produkują rocznie od 1 tys. do nawet 50 tys. hl piwa rocznie. Przeciętnie zatrudniają one około 80 pracowników i są zlokalizowane zazwyczaj na terenach o dużym bezrobociu. Koszty produkcji w tych browarach są bardzo wysokie, nawet dziesięciokrotnie wyższe niż u dużych producentów tej branży. Ich wynik finansowy jest ujemny i w zasadzie nie poprawia się, mimo wdrażania procedur oszczędnościowych, przede wszystkim z uwagi na ciągły wzrost kosztów pracy i obciążenia fiskalne, np. akcyzę i zbyt małe ulgi w tym zakresie.

Następnie senatorowie zapoznali się z informacją Ministerstwa Gospodarki i Pracy na temat wsparcia dla przedsiębiorców dostępnego w latach 2005-2006. Informację zaprezentowała wiceminister Małgorzata Ostrowska.

Ponadto Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wysłuchała wystąpienia prezesa Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich Andrzeja Olkowskiego. W jego opinii, małe browary z powodu wyższych kosztów produkcji nie są w stanie konkurować z dużymi, a głównym obciążeniem jest podatek akcyzowy.

Około 40 małych browarów wyprodukowało w ub.r. nieco ponad 1 mln hl piwa, podczas gdy w 2003 r. - 1,4 mln hl. Zdaniem prezesa A. Olkowskiego, spadek produkcji jest efektem ostrej konkurencji i zdominowania handlu przez wielkie fabryki.

"By małe browary mogły się rozwijać, niezbędna jest przychylność urzędów wszystkich szczebli. Musi być przychylność w kwestii podatków lokalnych, VAT i akcyzy; wtedy małe firmy sobie poradzą. W naszym przypadku podatkiem krytycznym jest akcyza" - przekonywał.

"Obecnie browary mają trudności z egzekwowaniem zapłaty za piwo od hurtowni, które także mają kłopoty finansowe spowodowane dużymi obciążeniami fiskalnymi" - wyjaśnił prezes A. Olkowski. Jego zdaniem, jeżeli nie będzie lepszego systemu ulg w podatku akcyzowym, to małe browary nie będą sobie radzić. Unia dopuszcza do 50% ulgi, w Polsce wynosi ona około 33%, są więc - jak przekonywał prezes Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich - możliwości jej zwiększenia.

Jak wyjaśnił Mieczysław Grzebulski z Ministerstwa Finansów, akcyza na piwo nie zmienia się od 5 lat, a od 1 maja ub.r. zwiększona została o 25% ulga dla małych browarów.

Zdaniem prezesa A. Olkowskiego, małe browary powinny być traktowane jeszcze bardziej ulgowo, gdyż ponoszą większe koszty siły roboczej. "Na wyprodukowanie hektolitra piwa potrzebujemy średnio 10-krotnie więcej siły roboczej, bo to jest piwo robione metodą ręczną" - argumentował. Ponadto zwrócił uwagę, że małe browary nie mają szans konkurować z dużymi potentatami na rynku. Ich udział w rynku wynosi 5%, podczas gdy np. grupa Żywiec ma 36% rynku. Według niego, Polacy zarabiają niewiele i dlatego poszukują najtańszych piw, nie są skłonni do ponoszenia wyższych kosztów, nawet jeżeli kupują oryginalne piwo.

Wynik finansowy browarów skupionych w stowarzyszeniu jest ujemny. Pierwszy kwartał br. był gorszy od analogicznego okresu ubiegłego roku. "Jeżeli będzie ciepłe lato, to pozwoli nadrobić straty, ale jeżeli nie - to będzie kolejny zły rok dla małych browarów. Niektóre pewnie zrezygnują z produkcji" - powiedział prezes A. Olkowski.

W dyskusji prezes Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich A. Olkowski stwierdził również, iż stowarzyszenie protestuje przeciwko drastycznemu podniesieniu stawki podatku akcyzowego na olej opałowy i gaz płynny i domaga się wprowadzenia rekompensat wyrównujących podwyżkę dla małych browarów.

15 czerwca br. ma wejść w życie rozporządzenie zrównujące akcyzę na oleje opałowy i napędowy, podpisane 30 maja przez ministra finansów Mirosława Gronickiego. Rozporządzenie to znacznie podwyższy stawki akcyzy na olej opałowy. Obecnie olej opałowy lekki opodatkowany jest stawką 233 zł za tysiąc litrów, a napędowy 1099 zł za tysiąc litrów. Nowe rozporządzenie wprowadza akcyzę w wysokości 1028 zł za tysiąc litrów w wypadku obu typów olejów. Zwiększona zostanie również stawka podatku na ciężki olej opałowy do 695 zł za tonę z obecnych 60 zł za tonę.

W opinii prezesa A. Olkowskiego, taki wzrost akcyzy na olej opałowy będzie ciosem, który położy małe browary. Według przeprowadzonych szacunków, 40 małych browarów, produkujących około 1 miliona hektolitrów piwa rocznie, będzie musiało tylko z tego tytułu dodatkowo odprowadzić do budżetu 7-8 mln zł.

Prezes stowarzyszenia zaproponował, by podwyższenie akcyzy na olej opałowy, który jest używany przy produkcji piwa, mógł być odliczany od akcyzy należnej na piwo. Zapewnił, że browary stosują olej zgodnie z przeznaczeniem, co jest udokumentowane.

Oburzenia znaczącym podniesieniem akcyzy na olej opałowy nie kryli także senatorowie. Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Jerzy Pieniążek poinformował, że komisja środowiska i komisja rolnictwa wypracują w tej sprawie wspólne stanowisko.

Senator Andrzej Anulewicz uznał, że decyzji o podwyższeniu podatku akcyzowego nie można wyjaśnić tym, że olej opałowy jest używany do innych celów niż opałowe, np. do środków transportu. Taka decyzja jest, jego zdaniem, karą dla tych, którzy ponieśli koszty budowy ekologicznego ogrzewania.

"Nie chcę się ustosunkowywać do decyzji ministra finansów, to była osobista decyzja" - powiedział obecny na posiedzeniu wiceminister finansów S. Stec. "Dzisiaj rozmawiałem na ten temat z ministrem finansów i mogę oświadczyć, że wobec wszystkich, którzy zużywają olej do celów opałowych, będzie zastosowana rekompensata. Zasady rekompensat zostaną przygotowane w ciągu najbliższych dwóch tygodni" - zaznaczył. Dodał, że stowarzyszenie browarów otrzyma rekompensatę, ale nie wiadomo, w jakiej formie. Dotyczy to także szkół, przedszkoli, lokatorów czy zakładów produkcyjnych.

Wiceminister S. Stec wyjaśnił też, że premier Marek Belka wrócił do sprawy akcyzy na olej opałowy po wypowiedzi pod koniec kwietnia jednego z przesłuchiwanych w tzw. aferze PKN Orlen, który zarzucił premierowi, iż popiera działania mafii paliwowej, wstrzymując decyzje o podwyżce akcyzy. Po tej wypowiedzi premier polecił wrócić do sprawy akcyzy.

Na zakończenie obrad Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senatorowie zdecydowali, że na kolejnym posiedzeniu przyjmą stanowisko w sprawie sytuacji małych browarów w Polsce.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Ustawodawstwa i Praworządności rozpatrywała "Informację Rzecznika Praw Obywatelskich z działalności w 2004 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela".

W posiedzeniu wzięli udział rzecznik praw obywatelskich Andrzej Zoll, jego II zastępca Stanisław Trociuk oraz wicedyrektor Biura Rzecznika Praw Obywatelskich Kazimierz Nalaskowski.

W swoim wystąpieniu prof. A. Zoll przedstawił problemy, z jakimi spotkał się jego urząd w działalności w 2004 r. i omówił najistotniejsze zagadnienia i uwagi o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.

W ub.r. do biura RPO wpłynęło 59 248 spraw (o 3962 więcej niż w roku 2003), a w całym okresie funkcjonowania urzędu ponad 750 tysięcy. Rzecznik skierował 271 wystąpień problemowych (w tym 92 o podjęcie inicjatywy ustawodawczej), 21 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności przepisów z konstytucją, 10 zawiadomień o przystąpieniu do postępowania ze skargą konstytucyjną, 2 pytania prawne, 47 kasacji do Sądu Najwyższego oraz 10 skarg do wojewódzkich sądów administracyjnych.

Podsumowując tę część swojej wypowiedzi, rzecznik praw obywatelskich stwierdził, że mamy do czynienia z państwem nieprzyjaznym obywatelowi.

W dalszej swojej wypowiedzi rzecznik zwrócił uwagę na następujące kwestie:

- hiperinflację ustawodawczą (Dziennik Ustaw za rok 2004 ma objętość ponad 21 tys. stron),

- potrzebę publikowania treści Dziennika Ustaw również w wersji elektronicznej,

- potrzebę uchwalenia ustawy o tworzeniu prawa,

- potrzebę powołania Krajowej Rady Legislacyjnej jako organu opiniotwórczego przy pracach legislacyjnych (parlament nie mógłby przyjąć ustawy, która nie uzyskała akceptacji KRL),

- potrzebę zapewnienia dostępu do pomocy prawnej poprzez tworzenie ośrodków, które umożliwiałyby łatwiejszy dostęp obywateli do tej pomocy (świadczenie tej pomocy najuboższym odbywałoby się na zasadzie pomocy społecznej), ale również stałyby się dobrą formą kształcenia nowych kadr prawników,

- prawa do dobrej administracji (egzekwowanie respektowania przez urzędników przepisów "kodeksu dobrej administracji"),

- korupcji jako zagrożenia funkcjonowania państwa,

- problemy z wymiarem sprawiedliwości, upolitycznienie prokuratury (niewszczynanie pewnych spraw oraz nadmierny pośpiech w prowadzeniu innych) oraz zbyt mała uwaga poświęcona prawom osób pokrzywdzonych przestępstwem (wypadki drogowe, błędy w sztuce lekarskiej),

- potrzebę budowy społeczeństwa obywatelskiego, m.in. poprzez edukację dla rozwoju, przygotowanie diagnozy stanu edukacji, prowadzenie poradnictwa prawnego i obywatelskiego,

- katastrofę w ochronie zdrowia, konieczność ustalenia koszyka usług medycznych,

- destabilizację systemu zabezpieczeń społecznych, niedoszacowanie (na poziomie 25%) w ustawie budżetowej wysokości środków na pomoc społeczną,

- realne zmniejszenie wysokości świadczeń emerytalnych,

- brak spójnej polityki mieszkaniowej,

- niespójność i skomplikowanie prawa podatkowego,

- nierozwiązanie kwestii odszkodowań dla zabużan,

- problemy z prawem konsumenckim,

- potrzebę uchwalenia ustawowego zakazu lichwy,

- potrzebę zmiany polityki karnej w kierunku wskazanym w uchwale Senatu, za co rzecznik praw obywatelskich podziękował komisji.

Ponadto prof. A. Zoll omówił działalność międzynarodową rzecznika praw obywatelskich, w tym upowszechnianie standardów pracy ombudsmana i warunków skuteczności ich działania oraz upowszechniania praw człowieka.

W dyskusji głos zabrali senatorowie: Zbigniew Romaszewski, Ewa Serocka, Anna Kurska, Gerard Czaja, Mirosław Lubiński oraz Robert Smoktunowicz, którzy pytali m.in. o wystąpienia w sprawie następujących problemów:

- nieczytelności przepisów podatkowych oraz w sprawie zablokowania aplikacji radcowskich i adwokackich,

- jakości stanowionego prawa,

- permanentnej nowelizacji ustaw na skutek działania grup lobbingowych,

- potrzebę dostępu obywatela do informacji,

- marginalizacji społeczeństwa na terenach popegeerowskich,

- problem wprowadzenia dodatkowych zryczałtowanych opłat za niektóre świadczenia zdrowotne i cel ich wprowadzenia (fiskalny?, regulacyjny?),

- potrzebę uchwalenia ustawy o tworzeniu prawa jako ustawy organicznej,

- czy zdaniem rzecznika słuszne jest powołanie instytucji Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego,

- maksymalny czas trwania tymczasowego aresztowania i koszty, jakie mogą zostać ponoszone przez Skarb Państwa w wypadku nieudowodnienia winy.

W związku z kończącą się 30 czerwca br. kadencją prof. A. Zolla wiceprzewodniczący Komisji Ustawodawstwa i Praworządności senator Andrzej Jaeschke podziękował rzecznikowi i wszystkim jego współpracownikom za ogromną, rzetelną i bardzo potrzebną pracę na rzecz społeczeństwa, a także za bardzo dobrą współpracę z komisją.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich rozpatrywano skierowany przez marszałka Senatu wniosek oskarżyciela prywatnego - dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z 18 stycznia br., reprezentowanego przez radcę prawnego Stanisława Grabowskiego, o wyrażenie przez Senat RP zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Józefa Sztorca.

Posiedzenie w tej sprawie odbyło się 16 lutego br., Przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu zgłosił wówczas zastrzeżenia formalnoprawne do rozpatrywanego wniosku. Przed kolejnymi trzema posiedzeniami komisji, na których miał być rozpatrywany uzupełniony wniosek, senator J. Sztorc przesyłał faksem pisma wraz z kserokopią zwolnień lekarskich, prosząc o przesunięcie posiedzenia na terminy późniejsze z powodu jego choroby. W tych okolicznościach Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich nie uchwaliła dotąd sprawozdania wraz z propozycją przyjęcia lub odrzucenia wniosku. Na bieżącym posiedzeniu komisja postanowiła zaprosić senatora J. Sztorca na kolejne posiedzenie. Ustalono, że jeżeli uczestnictwo w posiedzeniu komisji nie będzie możliwe, senator J. Sztorc będzie mógł przedstawić wyjaśnienia i własne wnioski w formie pisemnej. Ustalono, że na kolejnym posiedzeniu komisja rozpatrzy wniosek i uchwali sprawozdanie nawet w wypadku braku wyjaśnień, o czym senator J. Sztorc zostanie powiadomiony. Pismo w tej sprawie skierowano do marszałka Senatu.

W drugim punkcie porządku dziennego Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich dokonała analizy oświadczeń senatorów o stanie majątkowym zgodnie z art. 35 ust. 6 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

W wyniku przeprowadzonej analizy komisja stwierdziła, że wszyscy senatorowie wykonali ustawowy obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego.

Jednocześnie Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich postanowiła zwrócić się do marszałka Senatu z prośbą o wystąpienie do ministra finansów, aby urzędy skarbowe przedstawiły jak najszybciej Prezydium Senatu wyniki analiz oświadczeń majątkowych senatorów za rok 2004. Opinie prezentowane przez urzędy skarbowe są pomocne w pracy Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, zobowiązanej do dokonania analogicznej analizy. Pismo tej treści skierowano do marszałka Senatu.

Ponadto w kolejnym piśmie Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich poinformowała marszałka Senatu, że zgodnie z jego zleceniami z 3 lutego br. Oraz 16 marca br. komisja analizowała oświadczenia senatorskie o stanie majątkowym wraz z wynikami analiz tych oświadczeń dokonanymi przez urzędy skarbowe. W wyniku przeprowadzonych prac komisja uznała znaczną większość uwag urzędów skarbowych za słuszne. Analizując problemy związane z wypełnianiem przez senatorów oświadczeń majątkowych, komisja zwróciła uwagę na problem ich niedokładnego wypełniania. W szczególności dotyczy to punktu, w którym senatorowie mają obowiązek podawania wartości posiadanego majątku ruchomego i nieruchomości. Kolejnym istotnym uchybieniem popełnianym przy wypełnianiu oświadczeń jest brak informacji o dochodach osiągniętych przez współmałżonka senatora. Inną nieprawidłowością jest niepodawanie warunków, na jakich zostały zaciągnięte zobowiązania pieniężne. Komisja zwróciła się z propozycją przekazania wszystkim senatorom wykazu najczęściej popełnianych błędów. Dzięki temu senatorowie, składając kolejne oświadczenie majątkowe w związku z zarządzeniem wyborów do Senatu, zrobią to poprawnie.

W piśmie stwierdzono ponadto, że w związku z prowadzonymi analizami komisja dostrzega również potrzebę nowelizacji art. 35 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz załącznika do tej ustawy. Zdaniem komisji, należy sprecyzować konsekwencje rozbieżności analiz dokonanych przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich i przez urzędy skarbowe. Również załącznik do ustawy, w opinii komisji, wymaga doprecyzowania uwzględniającego aktualne uwarunkowania gospodarcze.

Analizę kompleksową oświadczeń złożonych w ciągu całej V kadencji komisja zamierza przedstawić Prezydium Senatu po otrzymaniu oświadczeń składanych do 24 czerwca br. oraz stosownych analiz urzędów skarbowych.

W sprawach różnych Komisja Regulaminowa dyskutowała m.in. na temat pisma prezesa Najwyższej Izby Kontroli z propozycjami tematów, które powinny być przedmiotem badań kontrolnych przeprowadzanych przez tę instytucję.

W piśmie skierowanym do marszałka Senatu poinformowano, że Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich postanowiła nie przekazywać propozycji tematów, które powinny być przedmiotem badań kontrolnych przeprowadzanych przez NIK w 2006 r.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, w związku z przesłanymi przez senatora Mariana Lewickiego dokumentami i wyjaśnieniami, postanowiono zwrócić się do dyrektora Biura Prawno-Organizacyjnego Kancelarii Senatu z prośbą o sporządzenie dla komisji ekspertyzy prawnej na temat oceny skutków prawnych zatrudnienia senatora M. Lewickiego na stanowisku prezesa spółki Minova-Ksante, w której kapitałowo zaangażowany jest Skarb Państwa, w świetle zakazów zawartych w art. 34 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

2 czerwca 2005 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Kultury i Środków Przekazu kontynuowała rozpatrywanie ustawy o kinematografii. Pierwsze posiedzenie w tej sprawie odbyło się 31 maja br.

W kolejnych głosowaniach senatorowie postanowili zaproponować Senatowi wprowadzenie 49 poprawek spośród zmian opracowanych przez zespół powołany w tym celu przez komisję. Większość zaaprobowanych wniosków miała charakter redakcyjny.

18 maja br. Sejm przyjął ustawę o kinematografii, przewidującą m.in., że nadawcy prywatni oraz operatorzy telewizji kablowych będą płacić 1,5% przychodów z reklam na utrzymanie mającego powstać Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Przedstawiciele środowisk, na które ustawa nakłada nowy podatek, wypowiadali się na poprzednim posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu przeciwko takim rozwiązaniom.

W przyjętym stanowisku senatorowie nie zakwestionowali obciążenia nadawców prywatnych obowiązkiem łożenia na polskie kino. Do artykułu ustawy mówiącego o tym podatku dodali poprawkę, która obliguje telewizje państwowe do przeznaczania nie mniej niż 1,5% rocznych wpływów z abonamentu na produkcję filmów. W wypadku gdy telewizja nie wyda na produkcję filmową całości tej sumy, będzie musiała różnicę pomiędzy 1,5% wpływów z abonamentu a pieniędzmi wydanymi na produkcję przekazać Instytutowi Sztuki Filmowej.

Ponadto Komisja Kultury i Środków Przekazu przegłosowała poprawkę głoszącą, że za pełnienie funkcji członka Rady Instytutu Sztuki Filmowej nie przysługuje wynagrodzenie. Senatorowie uznali, że 11-osobowa rada powinna pełnić swą funkcję społecznie, co zapobiegnie "upolitycznieniu rady instytutu" - jak stwierdziła wnioskodawczyni, senator Maria Berny, autorka poprawki.

Na zakończenie posiedzenia ustalono, że sprawozdanie w sprawie ustawy i kinematografii złoży w imieniu komisji senator Grzegorz Matuszak.

7 czerwca 2005 r.

Senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu rozpatrywali na swym posiedzeniu sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego, sporządzone przez Radę Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Sprawozdanie obejmowało lata 2003-2004.

Gośćmi komisji byli: prof. dr hab. Andrzej Markowski - przewodniczący Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, Agata Hącia - sekretarz techniczny rady, prof. dr hab. Jan Błeszyński - ekspert komisji, Tadeusz Szulc - sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu, Joanna Cicha - zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządami i Upowszechniania Kultury w Ministerstwie Kultury, Irena Puciło - gł. specjalista w tym departamencie, Krystyna Kępska-Michalska - dyrektor programowy PR oraz Jarosław Szczepański - rzecznik Zarządu TVP SA.

Zgodnie z ustawą o języku polskim z 7 października 1999 roku Rada Języka Polskiego jest instytucją opiniodawczo-doradczą w sprawach używania języka polskiego. Ma prawo wyrażać opinie dotyczące używania języka polskiego w działalności publicznej oraz w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z udziałem konsumentów i przy wykonywaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepisów z zakresu prawa pracy. Rada ustala również zasady ortografii i interpunkcji języka polskiego.

Podczas posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu przewodniczący rady prof. A. Markowski omówił przedłożone sprawozdanie wraz z załącznikami. W swojej wypowiedzi zwrócił uwagę, że zgodnie z ustawą o języku polskim rada jest zobowiązana do przedstawienia Sejmowi i Senatowi co dwa lata sprawozdania. Jest to drugie z kolei sprawozdanie i zostało sporządzone na podstawie 12 sprawozdań cząstkowych, dotyczących używania polszczyzny w różnych środowiskach, m.in. w wojsku, sądownictwie, szkole, radiu czy telewizji. Ogólny obraz polszczyzny publicznej jest zróżnicowany.

Ze sprawozdania wynika m.in., że w Sejmie i Senacie stosunkowo często, o wiele częściej niż w latach 2000-2002, zajmowano się prawnymi aspektami używania polszczyzny, przeprowadzono także dwie nowelizacje ustawy o języku polskim. Urzędnicy urzędów centralnych w coraz większym stopniu zdają sobie sprawę z tego, że należy dbać o formę językową pism i rozporządzeń, jednocześnie jednak w większości tych urzędów brakuje odpowiednich środków (słowników, poradników), jak również osób odpowiedzialnych za stan kultury języka. Mimo to ocena języka pism urzędowych wypadła dostatecznie. Istnieją natomiast niepokojące sygnały, jeśli chodzi o szkołę, gdzie bardzo wyraźnie obniżył się poziom kultury języka ojczystego. Język uczniów staje się coraz bardziej prymitywny, wręcz wulgarny, a przecież zadaniem szkoły jest m.in. kształcenie i edukacja językowa. Nauczyciele innych przedmiotów zwracają zbyt mało uwagi na polszczyznę uczniów. Uczniowie nie mają dostatecznie wykształconej świadomości językowej, nie znają zasady stosowności w doborze środków językowych, nie widzą konieczności posługiwania się w różnych sytuacjach polszczyzną inną niż potoczna.

Rada Języka Polskiego pozytywnie oceniła m.in. język pisanych dokumentów wojskowych. Natomiast niepokój i troskę, jak stwierdził prof. A. Markowski, budzi polszczyzna w radiu i telewizji. Nie zawsze goście zapraszani do studia posługują się dobrą polszczyzną. "Szczególnie dziennikarze telewizyjni grzeszą przeciwko różnym zasadom polszczyzny, poczynając od wymowy i składni, a na semantyce kończąc" - stwierdził prof. A. Markowski.

W mediach publicznych można zaobserwować tendencję do ograniczania cyklicznych programów poświęconych polszczyźnie, a także zawężania zakresu działania komórek językowych w telewizji i radiu. W języku mediów dominuje styl potoczny z elementami środowiskowymi z jednej strony, a żargony zawodowe, nasycone zapożyczeniami angielskimi, z drugiej. Widać to zwłaszcza w tekstach reklam. Błędy językowe i stylistyczne występują we wszystkich typach programów w mediach publicznych. Jest to szczególnie naganne, gdyż język tych mediów dla wielu środowisk jest wciąż wzorem do naśladowania.

Zaobserwowano zmniejszenie zainteresowania kierownictwa radia i telewizji szerzeniem wiedzy o języku. Chodzi bowiem o słuchalność i oglądalność. Programy językowe tego nie zapewniają, gdyż podobno są zbyt trudne dla przeciętnego odbiorcy.

Sprawozdanie Rady Języka Polskiego o stanie ochrony języka polskiego, zgodnie z opinią przygotowaną przez eksperta Komisji Kultury i Środków Przekazu prof. dr. hab. J. Błeszyńskiego, ukazuje sytuację w najwyższym stopniu niepokojącą. Dokonana analiza poprawności używania języka stanowi bowiem jedynie sygnał o istnieniu i skali niepokojących zjawisk, po którym powinny nastąpić dalsze działania. Prof. J. Błeszyński stwierdził, że sytuacja ta wiąże się z pewną luką w ustawie o języku polskim, polegającą na niedostatku kompetencyjnym Rady Języka Polskiego. Należałoby postulować zmiany w ustawie o języku polskim, które wzbogaciłyby możliwość oddziaływania rady, a tym samym umocniły jej pozycję i poszerzyły kompetencje.

Rada Języka Polskiego jest w trudnej sytuacji. Jako komitet Polskiej Akademii Nauk rada jest finansowana w głównej mierze przez PAN i przez budżet. Otrzymywane środki na przygotowanie ekspertyz są znikome. W ustawie o języku polskim nie ma zapisu dotyczącego źródeł finansowania rady. Mimo trudnej sytuacji Rada Języka Polskiego działa, wydaje co pół roku Komunikaty Rady Języka Polskiego.

Prof. A. Markowski wyraził gotowość zbadania polszczyzny Sejmu i Senatu RP. W swej wypowiedzi zwrócił uwagę na bardzo istotną kwestię, a mianowicie to, że wiele dokumentów unijnych musi być tłumaczonych na język polski. Jakość tłumaczeń jest różna. Ostatnio do Rady Języka Polskiego zwrócili się tłumacze z Brukseli z prośbą o pomoc językową. Rada chętnie nawiąże taką współpracę, ale potrzebne są na to odpowiednie środki finansowe.

Wiceminister edukacji narodowej i sportu Tadeusz Szulc stwierdził, że kultura języka jest elementem szerszej kultury. Trzeba czynić wszystko, by podwyższać kulturę języka polskiego. Kwestia ta dotyczy nas wszystkich.

Podczas posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu poruszono także kwestię języka reklamowego. Dziedzina ta należy do sfery handlowej i nadawca ma tutaj ograniczone możliwości, ale nie można przyjąć założenia, jak zaznaczył prof. J. Błeszyński, że nadawca jest całkowicie zwolniony z odpowiedzialności za poprawność języka reklamy.

Oddziaływanie poprawnego języka polskiego będzie rzeczywiste, jeśli wymogi dotyczące kultury języka będą obowiązywały powszechnie. W innym wypadku zwiększy się jedynie oglądalność mediów komercyjnych, gdzie używany często prymitywny język jest bardziej zrozumiały dla szerszego grona odbiorców.

W dyskusji senatorowie zwracali uwagę na grożące językowi polskiemu niebezpieczeństwo degeneracji w obliczu przejmowania i coraz szerszego stosowania terminologii angielskiej. Ponadto bardzo niepokojącym zjawiskiem jest wulgaryzacja wśród uczniów. Badacze języka polskiego uważają, że występowanie wulgaryzmów jest związane z tendencją do upodobniania się języka mediów do języka słyszanego na co dzień. Członkowie Komisji Kultury i Środków Przekazu zwrócili również uwagę na jakość komunikowania się ludzi jako dziedziny równie ważnej jak zaspakajanie potrzeb materialnych. Interesowali się kwestią, czy wyniki analiz przeprowadzonych przez Radę Języka Polskiego zostały w jakiejkolwiek formie przekazane instytucjom objętym badaniami.

W odpowiedzi prof. A. Markowski poinformował, że rada jest zobowiązana przedstawiać sprawozdanie Sejmowi i Senatowi RP. Dopiero po otrzymaniu upoważnienia od Sejmu czy Senatu rada może przekazać ten materiał odpowiednim placówkom.

Prof. A. Markowski na zakończenie swojej wypowiedzi przekazał podziękowania członkom komisji za poparcie i przychylność wobec działań Rady Języka Polskiego.

Po wysłuchaniu wypowiedzi dyrektor K. Kępskiej-Michalskiej i rzecznika zarządu TVP J. Szczepańskiego senatorowie w swoich wypowiedziach potwierdzili ogromny niepokój dotyczący braku obowiązku dbałości o kulturę języka polskiego w różnych resortach, a w szczególności w telewizji i radiu publicznym. "Niedbałość i niechlujność" językowa spotykana na co dzień zarówno w programach radiowych i telewizyjnych, jak i w prasie prowadzi do upraszczania i zubożenia języka polskiego. W szkołach obniżana jest poprzeczka, jeśli chodzi o znajomość ortografii i umiejętność wypowiadania się. Senatorowie wyrazili troskę i niepokój o stan języka polskiego. Stwierdzili, że obowiązek dbania o kulturę języka winien być powszechny. Należy radykalnie bronić się przed negatywnymi zjawiskami. Obserwuje się niedosyt związany z poradnictwem językowym, w szczególności w radiu i telewizji.

Ostatecznie Komisja Kultury i Środków Przekazu pozytywnie oceniła przedłożone sprawozdanie, doceniając szczegółowość opracowania, a także informacje zawarte w załącznikach. Uznała zasadność przedstawionych konkluzji, zmierzających do ochrony języka polskiego jako ważnego czynnika tożsamości narodowej. Komisja postuluje, aby ze względu na wagę problemu ochrony języka polskiego sprawozdanie było przedstawione na posiedzeniu plenarnym Senatu RP i tym samym udostępnione opinii publicznej.

Komisja Kultury i Środków Przekazu postuluje również, by wnioski zgłoszone w toku rozpatrywania sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego zostały opracowane i przekazane senatorom następnej kadencji.

W drugiej części posiedzenia Komisja Kultury i Środków Przekazu przyjęła stanowisko w sprawie popularyzacji 50 lat działalności i dorobku Telewizji Polskiej:

"Dorobek Telewizji Polskiej z okresu półwiecza jest szczególnie cennym dobrem dokumentującym najnowsze dzieje Polski, przeobrażenia polityczne i społeczne oraz ważnym zapisem życia kulturalnego poczynając od drugiej połowy XX w. Możliwość zniszczenia lub rozproszenia tego dorobku będzie niepowetowaną stratą w obrazie polskiej kultury i polskiego życia zbiorowego.

Komisja Kultury i Środków Przekazu Senatu RP wyraża przekonanie o potrzebie:

1. Powołania reprezentatywnego gremium osób ze środowisk twórczych, przedstawicieli władz publicznych oraz Telewizji Polskiej SA i telewizji prywatnych w celu opracowania programu ochrony i popularyzacji dorobku Telewizji Polskiej.

2. Utworzenia multimedialnego muzeum Telewizji Polskiej ukazującego rozwój telewizji od jej początków.

3. Opublikowania historii Telewizji Polskiej, a także serii monografii prezentujących sylwetki twórców, ważne cykle programowe itp., upamiętniających i utrwalających dorobek Telewizji Polskiej".

Ustalono, że stanowisko przyjęte przez Komisję Kultury i Środków Przekazu zostanie przekazane marszałkowi Longinowi Pastusiakowi, ministrowi kultury Waldemarowi Dąbrowskiemu, przewodniczącej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Danucie Waniek, przewodniczącemu sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu posłowi Jerzemu Wenderlichowi, prezesowi Zarządu TVP SA Janowi Dworakowi oraz prezes Fundacji "Sztuka Polska" Xymenie Zaniewskiej.

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następna część dokumentu