Warszawa, 2005-03-09

Pan Profesor

Longin Pastusiak

W odpowiedzi na pismo z dnia 23 lutego 2005 roku (BPS/DSK-043-88/05) w sprawie oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Witolda Gładkowskiego podczas 77 posiedzenia Senatu RP w dniu 18 lutego 2005 roku, uprzejmie informuję Pana Marszałka, że Agencja Rynku Rolnego zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 roku o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (z późniejszymi zmianami) jako agencja płatnicza jest odpowiedzialna za administrowanie mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej.

Mimo, że poruszana problematyka przez Pana Senatora Witolda Gładkowskiego nie wchodzi w ustawowy zakres kompetencji ARR, to w ramach prowadzonej analizy rynków produktów rolnych i żywnościowych, Agencja dodatkowo dokonała analizy sytuacji na rynku nawozów sztucznych. W wyniku tej analizy stwierdza się, co następuje:

Począwszy od wczesnych lat 90-tych nastąpiła w Polsce prywatyzacja zakładów chemicznych, w wyniku czego w części z nich dokonano zmian właścicielskich, natomiast największe zakłady zostały przekształcone w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa. Wszystkie zakłady działają w warunkach konkurencji. Jest ona także czynnikiem obniżania kosztów, a niejednokrotnie obniżania marż handlowych. W związku z tym Ministerstwo Gospodarki i Pracy ma ograniczony wpływ na podejmowane decyzje co do strategii i sposobu funkcjonowania poszczególnych firm. Przedsiębiorstwa produkujące nawozy sztuczne działają na zasadach komercyjnych i to one podejmują decyzje o wyborze dystrybutorów swoich wyrobów.

Na podstawie dostępnych danych statystycznych potwierdza się problem systematycznego wzrostu cen środków produkcji, w tym nawozów sztucznych, który częściowo jest związany ze wzrostem cen nośników energii (paliw, gazu, energii elektrycznej). Nośniki te są głównym czynnikiem kosztowym w procesie produkcji. Dodatkowo należy podkreślić fakt swobodnego przepływu towarów w ramach UE. Wpływa to w większości przypadków na proces wyrównywania cen.

Ustawodawstwo wspólnotowe, stojące na gruncie urzeczywistnienia zasad rynku, a zwłaszcza swobody przepływu towarów, nie przewiduje żadnych ograniczeń ani szczegółowych przepisów w odniesieniu do możliwości sprzedaży i/lub zakupu produktów w powyższym obszarze.

Pozostaje kwestia dobrych praktyk handlowych pośredników, którzy niejednokrotnie wykorzystują swoją uprzywilejowaną rolę w bezpośrednich kontaktach z producentami nawozów. Według naszej wiedzy problem jest dość złożony, o czym wspomniał w swoim oświadczeniu Pan Senator Witold Gładkowski. Ze względów kosztowych producenci nawozów nie angażują się w sprzedaż bezpośrednią poprzez sieć własnych punktów sprzedaży, tylko działają w oparciu o umowy z firmami, które dysponują odpowiednią siecią sprzedaży, a tym samym zapewniają duży i stały odbiór nawozów. Porozumienia te są wynikiem wieloletniej współpracy, która opiera się na wzajemnym zaufaniu przejawiającym się w terminowych odbiorach towaru i związanych z tym płatnościach. Z uzyskanych informacji z Ministerstwa Gospodarki i Pracy wynika, że zakłady produkcyjne nie ograniczają dostępu do kupna nawozów pod warunkiem terminowej płatności za towar, co w wielu przypadkach jest istotnym problemem.

Po szczegółowym zapoznaniu się z problematyką, proponuję następujące rozwiązanie zgłaszanego problemu przez Pana Senatora Witolda Gładkowskiego:

2/. Należy kontynuować ideę tworzenia grup producenckich rolników, które mogłyby się stać bezpośrednim partnerem w kontaktach z producentami nawozów;

Z wyrazami szacunku

Roman Wenerski

Warszawa, 2005-03-09

Pan

Longin Pastusiak

Rzeczypospolitej Polskiej

W związku z pismem Pana Marszałka z dnia 23 lutego 2005 r. Nr BPS/DSK-043-100/05, przy którym zostało przesłane Oświadczenie Pana Andrzeja Spychalskiego Senatora RP, złożone na 77 posiedzeniu Senatu w dniu 18 lutego 2005 r., w sprawie zrekompensowania ubytku dochodów Gminie Łęka Opatowska z tytułu zwolnień podatkowych w związku z funkcjonowaniem na terenie Gminy Leśnego Zakładu Doświadczalnego - uprzejmie informuję:

Do końca 2002 r. - zgodnie z art. 24 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 (Dz. U. Nr 150, poz. 983 z późn. zm.) - gminy były uprawnione do otrzymania kwoty rekompensującej, wchodzącej w skład części rekompensującej subwencji ogólnej, w związku z utraconymi dochodami z tytułu ulg ustawowych, określonych w:

- ustawie z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 44, poz. 194 z późn. zm.),

Szczegółowe zasady obliczania i tryb przekazywania gminom kwoty rekompensującej zostały określone w drodze rozporządzenia Ministra Finansów.

Z dniem 1 stycznia 2003 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002, wprowadzona ustawą z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 216, poz. 1826), która przedłużyła działanie tej ustawy na rok 2003. W nowelizacji dokonano m.in. zmiany zapisu art. 24, zgodnie z którą wykreślono tytuł, będący podstawą rekompensowania gminom z budżetu państwa podatkowych zwolnień ustawowych, określonych ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966), regulująca zagadnienia związane z dochodami jednostek samorządu terytorialnego, nie przewiduje rekompensowania z budżetu państwa nie pobranych przez gminy dochodów z tytułu zwolnień podatkowych, określonych w odrębnych ustawach, którą to rekompensatę przewidywał art. 24 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, obowiązującej do końca 2003 r.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, jedynym tytułem, na podstawie którego gminy są uprawnione do otrzymania z budżetu państwa rekompensaty - w postaci części rekompensującej subwencji ogólnej - ubytku dochodów na skutek ustawowego zwolnienia z podatku od nieruchomości, jest art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz. U. Nr 188, poz. 1840 z późn. zm.).

Ustawa o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw w art. 10 ust. 1 przewiduje zwolnienie z podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli, które są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, zmienionego stosownie do przepisów art. 6 tej ustawy, przez przedsiębiorcę, do którego stosuje się art. 5 ust. 2, w okresie ważności tego zezwolenia. Ustawa przewiduje również przyznanie gminie, która nie uzyskała dochodów z tytułu podatku od nieruchomości w związku z zastosowanymi zwolnieniami, rekompensaty z budżetu państwa w formie części rekompensującej subwencji ogólnej.

Szczegółowe zasady ustalania tej rekompensaty określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu ustalania i trybu przekazywania gminom części rekompensującej subwencji ogólnej na wyrównanie ubytku dochodów w specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. Nr 65, poz. 599), natomiast wykaz gmin, uprawnionych do otrzymania tej rekompensaty określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy (rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie wykazu gmin, którym przysługuje część rekompensująca subwencji ogólnej za rok 2004 - Dz. U. Nr 23, poz. 191).

Jak to zostało wspomniane wyżej, jedyny wykaz, ujmujący gminy uprawnione do otrzymania z budżetu państwa rekompensaty utraconych dochodów, zawiera w/w rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy.

W rozporządzeniu tym ustalony został wykaz gmin, którym przysługuje część rekompensująca subwencji ogólnej za rok 2004, które w roku podatkowym 2004 nie uzyskały dochodów na skutek zwolnienia przedsiębiorców, prowadzących działalność na terenie tych stref, z podatku od nieruchomości.

Przedstawiając powyższe uprzejmie informuję, że udzielenie bardziej wyczerpującej odpowiedzi będzie możliwe po doprecyzowaniu tytułu, uprawniającego Gminę Łęka Opatowska do otrzymania rekompensaty z budżetu państwa nie pobranych dochodów podatkowych.

Z wyrazami szacunku

Sekretarz Stanu

Warszawa, 09. 03. 2005 r.

Pan

Longin Pastusiak

W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez senatora Józefa Sztorca na 77. Posiedzeniu Senatu w dniu 18 lutego 2005 r., znak BPS/DSK-043-87/05, pragnę poinformować, że:

Pracodawcy, którzy uzyskali pomoc na podstawie art. 25 ust. 2, 3 lub 3a lub art. 26a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zm.) w 2004 r. mieli obowiązek rozliczyć pomoc uzyskaną z tych tytułów poprzez porównanie kwoty uzyskanej pomocy do najniższej z kwot:

Szczegółowe działania konieczne do prawidłowego rozliczenia pomocy znajdują się w formularzu INF-D-R stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 30 grudnia 2003 r. w sprawie dofinansowania do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 232, poz. 2330, z późn. zm.).

W § 4 ust. 2a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne (Dz. U. Nr 114, poz. 1194, z późn. zm.) - określono maksymalną wielkość ryczałtowo ustalonych podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych, które ulegają zwiększeniu zgodnie z ust. 2b § 4 o 55% najniższego wynagrodzenia w odniesieniu do osób, u których stwierdzono upośledzenie umysłowe, chorobę psychiczną lub epilepsję, oraz do osób niewidomych.

Natomiast zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania przy udzielaniu zakładom pracy chronionej pomocy finansowej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 125 poz. 1161, z późn. zm.) - § 26 ust. 1b, pomoc publiczna z tytułu refundacji podlega kumulacji z każdą pomocą na rekompensatę zwiększonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję lub niewidomych i nie może przekroczyć wysokości tych kosztów, faktycznie poniesionych w poszczególnych miesiącach.

Powyższe przepisy skutkują w następujący sposób: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne, określa maksymalną wielkość ryczałtowo ustalonych podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych, jeżeli zatem pracodawca chce uzyskać pomoc na podstawie umowy zawartej z PFRON, to rozliczając tę umowę, musi wykazać wysokość podwyższonych kosztów, które pokrył kwotami pomocy uzyskanymi do ryczałtowo ustalonych podwyższonych kosztów i wykazać dodatkowe koszty lub wykazać te koszty, które nie pokryte zostały pomocą uzyskaną do wysokości ryczałtowo określonych podwyższonych kosztów, które pozostaną do pokrycia kwotami pomocy wynikającymi z tej umowy. Takie rozliczenie pomocy do umowy jest niezbędne ze względu na przepis § 26 ust. 1b rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania przy udzielaniu zakładom pracy chronionej pomocy finansowej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, albowiem organ udzielający pomocy musi sprawdzić, czy pomoc publiczna nie przekroczyła faktycznie poniesionych zwiększonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Minister

Sekretarz Stanu

Warszawa, dnia 2005-03-10

Pan Longin Hieronim Pastusiak

Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na pismo z dnia 10 lutego br. znak: BPS/DSK-043-22/05 w sprawie oświadczenia złożonego przez Senatora Witolda Gładkowskiego na 76 posiedzeniu Senatu RP w dniu 3 lutego br. na temat sytuacji na rynku surowca drzewnego i wykorzystywania drewna do współspalania w procesie produkcji energii elektrycznej uprzejmie informuję, co następuje:

Zdaję sobie sprawę z faktu, iż sytuacja na rynku surowca drzewnego jest trudna. W celu złagodzenia występujących problemów strategia sprzedaży drewna, realizowana przez Lasy Państwowe, zakłada jego sprzedaż głównie do zakładów przemysłu przetwórczego. Jednocześnie nie podejmowane są żadne zobowiązania wobec przemysłu energetycznego, pomimo zapotrzebowania zgłaszanego przez coraz większą liczbę zakładów. O tej polityce Lasów Państwowych informowałem w stanowisku z dnia 10 grudnia 2004 r. znak: DPO-V-D-0702-01/ES/04.

Uprzejmie informuję, że podzielam obawy Pana Senatora i stąd przedłożony wniosek o "wyłączenie drewna pozyskiwanego poza uprawami energetycznymi z użycia do spalania w procesie produkcji energii elektrycznej" był wnikliwie analizowany i dyskutowany na spotkaniu w Ministerstwie Gospodarki i Pracy w dniu 1 marca br. Rozważane były kwestie wyłączenia drewna, stosownie do w/w wniosku.

Należy jednak zwrócić uwagę na politykę państwa w tym zakresie, wyrażoną w "Polityce energetycznej Polski do 2025 r." i "Polityce ekologicznej Polski". Stosownie do dokumentu przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 4.01.2005 r. "Polityka energetyczna Polski do 2025 r." technologie wykorzystujące biomasę stanowić będą nadal podstawowy kierunek rozwoju odnawialnych źródeł energii, przy czym wykorzystanie biomasy do celów energetycznych nie powinno powodować niedoborów drewna w przemyśle przetwórczym. Wykorzystanie biomasy w znaczącym stopniu będzie wpływało na poprawę gospodarki rolnej oraz leśnej i stanowić powinno istotny element polityki rolnej. Zakłada się, że pozyskiwana na ten cel biomasa w znacznym stopniu pochodzić będzie z upraw energetycznych. Przewiduje się użyteczne wykorzystanie szerokiej gamy biomasy zawartej w różnego rodzaju odpadach przemysłowych i komunalnych, także spoza produkcji roślinnej i zwierzęcej, co przy okazji stworzy nowe możliwości dla dynamicznego rozwoju lokalnej przedsiębiorczości.

Natomiast dokument "Polityka ekologiczna Polski" wskazuje na racjonalne gospodarowanie zasobami leśnymi. Za prowadzenie właściwych działań w tym zakresie odpowiadają Lasy Państwowe, których działalność jest nadzorowana przez Ministra Środowiska. Jest to skuteczna i wystarczająca forma oddziaływania tego organu na realizację polityki państwa w przedmiotowym zakresie.

Drugi aspekt to celowość wprowadzania administracyjnych ograniczeń w zakresie energetycznego wykorzystania drewna. Sztywna regulacja uniemożliwi elastyczne dostosowywanie się do zmienności podaży na rynku surowca drzewnego.

Ponadto istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo powstawania tzw. "szarej strefy" w postaci firm pośredniczących, zajmujących się jedynie formalną zmianą rodzaju surowca do wytwarzania energii np. poprzez rozdrabnianie drewna i wytwarzanie paliwa wtórnego, w celu ominięcia ewentualnego zapisu prawnego, eliminującego wykorzystanie pełnowartościowego surowca drzewnego. Powyższe działania spowodowałyby ograniczenie wprowadzonych ograniczeń.

Natomiast skuteczne ograniczenia prawne mogą utrudnić lub nawet uniemożliwić lokalne wykorzystanie drewna także w niewielkich przedsiębiorstwach. Ponadto mogą być przyczyną zamknięcia nowych, bardzo nowoczesnych obiektów opalanych drewnem, a wybudowanych często z wykorzystaniem środków publicznych z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ekofunduszu lub odpowiednich funduszy wojewódzkich.

Bariery administracyjne ograniczające zakup i wykorzystanie biomasy wywołać mogą także roszczenia odszkodowawcze od Państwa Polskiego przedsiębiorców, którzy inwestując tworzyli business-plany na podstawie istniejących przepisów, zakładając wieloletnie okresy zwrotu (na podstawie obowiązujących przepisów do roku 2010 oraz braku takich ograniczeń w dyrektywie UE nr 2001/77/WE).

Wspomniane wyżej działanie administracyjne byłoby zatem nieskuteczne. Ponadto w żadnym stopniu nie blokowałoby ono Lasom Państwowym eksportu drewna, w tym na cele energetyczne. Chciałbym zauważyć, że np. w Wielkiej Brytanii stosuje się współspalanie z węglem kamiennym importowanego surowca drzewnego.

Z drugiej strony niezależnie od normalnie występujących zmian i fluktuacji podaży drewna stosunkowo często występują sytuacje mające znamiona katastrof, takie jak silne wiatry powodujące znaczne uszkodzenia drzewostanu, co skutkuje pojawieniem się na rynku niektórych asortymentów drewna w ilościach znacznie przekraczających ich pozyskanie roczne.

Przekazując powyższe stanowisko stanowiące argumentację dla "nie wyłączenia drewna użytkowego pozyskiwanego poza uprawami energetycznymi z użycia do spalania w procesie produkcji energii elektrycznej" uprzejmie informuję, że mając na uwadze problem surowca drzewnego na polskim rynku, przedmiotowa sprawa będzie w dalszym ciągu monitorowana i nie uważam jej za zamkniętą.

Z wyrazami szacunku

Jerzy Hausner

Warszawa, dnia 10 marca 2005 r.

Pan Longin Pastusiak

Rzeczypospolitej Polskiej

Ustosunkowując się do oświadczenia złożonego przez senatora Józefa Sztorca na 76. posiedzeniu Senatu w dniu 3 lutego 2005 r. informuję uprzejmie, że oddziaływanie ze strony Ministerstwa Gospodarki i Pracy na organizowanie stoisk dla polskich wystawców na targach "Elcom" w Kijowie jest ograniczone. Targi te nie były bowiem w ubiegłym roku dofinansowywane ze środków na promocję eksportu, nie był też wybierany w drodze postępowania konkursowego polski organizator wystąpienia narodowego. W bieżącym natomiast roku targi "Elcom" umieszczone zostały na liście dofinansowań, co oznacza, że przedsiębiorcy uczestniczący w nich mogą aplikować o pomoc ze środków publicznych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego - Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, lata 2004 - 2006. Dodać należy, że jedynie trzech polskich przedsiębiorców złożyło w br. wnioski o częściowe refinansowanie kosztów uczestnictwa w tych targach. Stoiska wystawiennicze zamówili jednak bezpośrednio u organizatora ukraińskiego i sami dokonali wyboru stoisk wystawienniczych.

Informuję dodatkowo, że resort gospodarki i pracy nie dokonuje obecnie wyboru organizatora wystąpień zbiorowych polskich przedsiębiorstw na targach zagranicznych. Wybór taki natomiast odbywa się jedynie przy organizowaniu wielobranżowych wystaw narodowych, których w br. odbędzie się sześć. Decyzja o rezygnacji z wyboru organizatora spośród polskich firm podjęta została po uwzględnieniu próśb większości polskich wystawców oraz rodzimych firm organizujących wystąpienia zbiorowe, a miała na celu stworzenie warunków wolnej konkurencji i wyboru przez polskich wystawców najkorzystniejszych warunków oferowanych przez różnych organizatorów.

Doświadczenia przekazywane przez przedstawicieli różnych organizacji gospodarczych, jak również przedsiębiorców nie są jednoznaczne i wykazują, że znaczna część wystawców wyraża zadowolenie z możliwości wyboru organizatora polskiego lub miejscowego i negocjacji warunków swego uczestnictwa na stoisku narodowym. Niektórzy przedsiębiorcy wręcz wolą zamówić powierzchnię wystawienniczą bezpośrednio u miejscowego organizatora tak, aby znaleźć się wśród firm prezentujących podobny asortyment. Ministerstwo nie przeciwdziała tego rodzaju decyzjom podejmowanym podczas wystąpień na targach branżowych, uznając za słuszny cel przedsiębiorcy, jakim jest rozszerzenie rynków zbytu i nawiązanie jak największej ilości kontaktów handlowych. Oczywiście niepokojącą i wymagającą interwencji jest sytuacja, gdy polscy przedsiębiorcy sytuowani są na obrzeżach pawilonów, czy w miejscach mało uczęszczanych.

Informuję uprzejmie, że cykl zamawiania powierzchni wystawienniczej i proces aranżacji stoisk na tegorocznych targach "Elcom" w Kijowie uniemożliwia dokonanie znacznych zmian, jednak dołożone zostaną ze strony resortu starania, aby polscy przedsiębiorcy i gospodarka polska były godnie prezentowane.

Dziękując Panu Senatorowi Józefowi Sztorcowi za cenne uwagi, zapewniam, że uwzględnione one zostaną w pracach nad kompleksowym usprawnieniem systemu promocji gospodarki polskiej za granicą.

Jerzy Hausner

Warszawa, dnia 10 marca 2005 r.

Pan

Kazimierz Kutz

Rzeczypospolitej Polskiej

Uprzejmie informuję Pana Marszałka, że z uwagą zapoznałem się z przesłanym oświadczeniem złożonym przez senatora Adama Bielę na 76 posiedzeniu Senatu w dniu 3 lutego 2005 r.

Jak wynika z treści ww. pisma, opisana sytuacja dotyczy zagadnień uregulowanych ustawą z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (j.t. Dz. U. z 2003 r. Nr 119 poz. 1115 ze zm.). Regulacja zawarta w art. 10 ust. 1a i 1b w związku z art. 10 ust. 3 i 5 tej ustawy nałożyła na spółdzielnie mieszkaniowe obowiązek przekazania do banku, który udzielił kredytu, środków wpłaconych przez członków spółdzielni z tytułu zwrotu nominalnych kwot umorzeń kredytu w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania. Niedotrzymanie tego terminu rodzi skutek prawny w postaci zwrotu należnej kwoty wraz z odsetkami w wysokości jak dla zaległości podatkowych. Podkreślenia wymaga fakt, iż spółdzielnie mieszkaniowe nie są upoważnione do pobierania zwaloryzowanych kwot, a jedynie mają prawo do pobierania od członków spółdzielni nominalnych kwot z tego tytułu.

Uprzejmie informuję, że Najwyższa Izba Kontroli dotychczas nie kontrolowała tych zagadnień i nie posiada szczegółowych informacji nt. skali ww. zjawiska. Nadmienić należy, że NIK może kontrolować spółdzielnie mieszkaniowe tylko w ograniczonym obszarze, tj. na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 85 poz. 937 ze zm.) w zakresie, w jakim korzystają z mienia państwowego bądź wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa.

Uwzględniając znaczenie społeczne podniesionych przez senatora Adama Bielę problemów, Najwyższa Izba Kontroli dokona szczegółowej analizy skali zjawiska i na tej podstawie rozważy możliwość przeprowadzenia w 2006 r. kontroli zagadnień opisanych wyżej.

Z wyrazami szacunku

Jacek Jezierski

Warszawa, 2005-03-11

Pan

Longin Pastusiak

Rzeczypospolitej Polskiej

W związku z przesłanym przy piśmie znak: BPS/DKS-043-31/05 z dnia 10 lutego 2005 r. oświadczeniem złożonym przez Pana Senatora Tadeusza Bartosa podczas 76. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 lutego 2005 r. dotyczącym zmiany z dniem 1 maja 2004 r. stawki podatku od towarów i usług w zakresie realizowanych inwestycji gminnych, uprzejmie informuję.

Z przepisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) wynikało, iż na stałe, przy wykonawstwie obiektów budownictwa innego niż budownictwo mieszkaniowe, obowiązuje stawka 22%, a jedynie w okresie do 31 grudnia 2003 r. przejściowo wprowadzono stosowanie obniżonej do 7% stawki VAT. Przedłużenie stosowania tej normy prawnej nastąpiło w drodze rozporządzenia Ministra Finansów wydanego w grudniu 2003 r. (rozporządzenie z dnia 24 grudnia 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz. U. Nr 224, poz. 2229).

Polska podpisując Traktat Akcesyjny podjęła tym samym zobowiązanie do stosowania w krajowym prawodawstwie przepisów również w zakresie podatku od towarów i usług zgodnych z przepisami unijnymi, tj. Szóstą Dyrektywą Rady Unii Europejskiej z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej - ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC z późn. zm.), które to przepisy na przedmiotowe preferencje nie pozwalają.

Zmiana stawki podatku od towarów i usług (z 7% na 22%) na w/w usługi, która nastąpiła z dniem 1 maja 2004 r., a właściwie brak przedłużenia okresowo wprowadzonej w ustawie preferencji w zakresie opodatkowania stawką obniżoną materiałów budowlanych oraz budowy i remontów niektórych obiektów, była związana z dostosowaniem przepisów polskich do prawodawstwa unijnego, które nie daje podstaw do stosowania dla tego typu robót polegających na wykonawstwie lub remontach obiektów niemieszkalnych stawek preferencyjnych VAT.

Zgodnie z ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegały czynności wymienione w art. 2 tej ustawy i dla tych czynności obowiązywały określone tą ustawą stawki podatku. Wykonanie czynności podlegających opodatkowaniu powoduje obowiązek rozliczenia podatku według stawek obowiązujących w dniu wykonania tej czynności. Oznacza to, że roboty budowlane i budowlano-montażowe, które na podstawie przepisów ww. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. opodatkowane były stawką VAT 7%, a dla których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. stawka VAT ustalona została na poziomie 22%, podlegają opodatkowaniu według stawki VAT 7% - jeśli zostały wykonane przed dniem 1 maja 2004 r. Szczególne regulacje dotyczą wyłącznie importu, dla którego ustawodawca sformułował określone przepisy przejściowe w art. 170 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Zgodnie z tymi regulacjami, w przypadku robót budowlanych i budowlano-montażowych wykonywanych po dniu 1 maja 2004 r. na obiektach nie mających charakteru mieszkalnego, należy zastosować stawkę podstawową podatku od towarów i usług 22% - nawet jeśli roboty te realizowane są na podstawie kontraktów zawartych przed dniem 1 maja 2004 r. Możliwość stosowania do końca 2007 r. obniżonej do wysokości 7% stawki VAT na roboty budowlano-montażowe wykonywane na obiektach budownictwa mieszkaniowego, Polska uzyskała w ramach przedakcesyjnych negocjacji z Unią Europejską, jako odstępstwo od ogólnych zasad wynikających z prawodawstwa wspólnotowego.

Dla przypomnienia należy wskazać, że w wyniku negocjacji Polska uzyskała między innymi możliwość stosowania w okresach przejściowych obniżonej do 3% stawki VAT na środki spożywcze i środki do produkcji rolnej, stawki VAT 7% na usługi remontowe i budowlane związane z budownictwem mieszkaniowym oraz stawki VAT 0% na niektóre książki i czasopisma specjalistyczne.

Należy podkreślić, że pomimo iż ustawa o podatku od towarów i usług wprowadzająca nowe regulacje w zakresie opodatkowania różnych grup towarów i usług została uchwalona w dniu 11 marca br. (opublikowana w Dz.U. Nr 54, poz. 535), to jednak większość projektowanych w niej rozwiązań znanych było dużo wcześniej - choćby stąd, że były one przedmiotem szeroko komentowanych przez środki masowego przekazu debat w parlamencie. Projekt ustawy był również cały czas dostępny dla ogółu zainteresowanych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów i Sejmu. Projekt ustawy o podatku od towarów i usług był przedmiotem szerokich konsultacji społecznych. W związku z tym, zmiany stawek podatkowych dla różnego rodzaju usług i towarów, które nastąpiły z dniem 1 maja 2004 r., nie powinny być dla zainteresowanych zaskoczeniem. Dotyczy to również zmiany stawki na podstawową w odniesieniu do robót budowlanych wymienionych w załączniku nr 5 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), tym bardziej, że w art. 51 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, jak wcześniej to już sygnalizowano, wyraźnie wskazano, że stawka 7% na towary i usługi wymienione w załączniku nr 5, ma zastosowanie jedynie do końca 2003 r.

Nie można w tym przypadku mówić o jakichkolwiek nieprawidłowościach i braku przepisów przejściowych, skoro od lat znany był graniczny termin obowiązywania stawek obniżonych w budownictwie.

Jedną z podstawowych zasad polskiego systemu prawa cywilnego jest zasada swobody zawierania umów, realizująca się poprzez swobodę stron w samym zawarciu umowy, swobodę wyboru kontrahenta, a także swobodę kształtowania treści stosunku prawnego. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że od woli stron umowy uzależnione jest takie jej ukształtowanie, które pozwoli uwzględnić w przyszłości ewentualne zmiany warunków wykonywania świadczeń wynikających z umowy. Dotyczy to również tych umów cywilnoprawnych, do zawarcia których doszło w drodze przetargów przeprowadzonych na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych.

W tym kontekście zasadnicze znaczenie ma fakt, że z przepisów ww. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym jasno wynikało, iż stosowanie obniżonej do 7% stawki VAT w budownictwie było możliwe tylko do końca 2003 r. Przedłużenie działania tej preferencji podatkowej nastąpiło w drodze rozporządzenia Ministra Finansów wydanego w grudniu 2003 r., a więc w momencie, kiedy znany był już projekt nowej ustawy o podatku od towarów i usług i wiadomym było, że najpóźniej z dniem 1 maja 2004 r. nastąpi zmiana przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, w tym zwiększenie stawki podatku stosowanej dla robót budowlano-montażowych wykonywanych na obiektach innych niż związane z budownictwem mieszkaniowym.

Ponadto należy wskazać, że poza ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r. obowiązującą przed 1 maja 2004 r., która wyraźnie wskazywała na czasowy charakter obowiązujących stawek obniżonych w budownictwie, wprowadzenie nowych zasad opodatkowania wynikało również z innych publikowanych wcześniej i powszechnie znanych dokumentów państwowych, m.in. z:

- podpisanego w dniu 16 grudnia 1991 r. Układu Europejskiego, ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Rzecząpospolitą Polską z jednej strony, a wspólnotami europejskimi i ich państwami członkowskimi z drugiej strony (Dz. U. z 1994 r. Nr 11, poz. 38), w którym Polska w art. 68 zobowiązała się do zbliżania istniejącego i przyszłego ustawodawstwa do ustawodawstwa istniejącego we Wspólnocie;

- zaakceptowanego w dniu 19 października 1999 r. przez Radę Ministrów - Stanowiska negocjacyjnego Polski w obszarze "Podatki" zawierającego m.in. informację o grupach towarów i usług, które będą objęte zmianami stawek podatku od towarów i usług do momentu akcesji.

W stanowisku tym w zakresie niezbędnych zmian stawek w przedziale z 7% na 22%, wymienione były m.in. podstawowe materiały budowlane, roboty dotyczące infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu, budowa i remonty budownictwa mieszkaniowego, budowa i remonty obiektów nauki i oświaty, kultury i sztuki, sakralnych, ochrony zdrowia, kultury fizycznej, mieszkalnych o charakterze tymczasowych, itp.

Ponadto należy zauważyć, że omawiany tryb wprowadzana nowych zmian dostosowujących zasady opodatkowania do standardów dyrektyw Unii Europejskiej został po części narzucony poprzez decyzje Parlamentu. Należy przypomnieć, że według wcześniejszych założeń rządowych proces dostosowania systemu stawek VAT do wymogów dyrektyw Rady Unii Europejskiej miał przebiegać wieloetapowo. Założenie to udało się zrealizować m.in. w zakresie energii elektrycznej, surowców energetycznych, leków oraz przy niektórych wyrobach dla dzieci.

W przypadku robót budowlano-montażowych, materiałów budowlanych i wykonawstwa niektórych obiektów budownictwa (np. nauki i oświaty, kultury i sztuki, ochrony zdrowia, kultury fizycznej), Wysoka Izba odrzuciła w 2000 roku przedstawione przez Rząd propozycje etapowego dostosowania stawek do wymogów dyrektyw UE. Umożliwienie w ten sposób podmiotom gospodarczym korzystania z preferencji podatkowych w dłuższym okresie czasu nie powinno być dezawuowane na zasadzie późniejszego sformułowania zarzutu wdrożenia tych zmian z zaskoczenia, bez wymaganego okresu przejściowego i w trakcie roku. Jednym z możliwych rozwiązań było oczywiście zakończenie stosowania preferencji podatkowych z dniem 31.12.2003 r. Jednak umożliwiono - na zasadzie aktu wykonawczego wprowadzonego przez Ministra Finansów - stosowanie tych ulg, aż do ostatniego momentu, kiedy nie wchodziło to jeszcze w kolizję z przyjętymi zobowiązaniami traktatowymi, tj. do 30 kwietnia br. Rozwiązanie to wprowadzono m.in. na wniosek przedsiębiorców branży budowlanej.

Należy więc stwierdzić, że strony zawierające przed dniem 1 maja 2004 r. umowę o roboty budowlano-montażowe, przy zachowaniu należytej staranności w zakresie zdobycia pełnej wiedzy na temat podstaw prawnych stosowanych dla tych robót stawek podatku VAT, miały możliwość takiego ukształtowania treści umowy, która pozwoliłaby uwzględnić w przyszłości zmiany stawki podatku stosowanej dla tych robót.

Należy podkreślić, iż w związku z tym, że rozwiązania zawarte w projekcie nowej ustawy o podatku od towarów i usług były znane na długo przed uchwaleniem ustawy, również beneficjenci środków pomocowych, pochodzących z Programu SAPARD, zawierając konkretne umowy o realizację inwestycji, powinni liczyć się z tym, że gdy w/w podatek nie zostanie uznany za koszt kwalifikowany, objęty finansowaniem ze środków tego Programu, powstanie konieczność zabezpieczenia odpowiednich środków na inwestycje we własnym zakresie.

Okoliczności te powinny więc być brane pod uwagę przy zawieraniu konkretnych umów o roboty budowlane lub też przy opracowywaniu planów finansowych określonych przedsięwzięć inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 33 ust. 2 Traktatu Akcesyjnego ogólne regulacje dotyczące obniżonych stawek VAT nie mogły być interpretowane jako szczególne przedakcesyjne instrumenty finansowania związane z korzystaniem ze środków pomocowych.

Minister Finansów rozporządzeniem z dnia 23 czerwca 2004 r. wprowadził w odniesieniu do programu SAPARD możliwość przedłużenia funkcjonowania instrumentów pomocowych w zakresie zwrotu podatku VAT - w granicach, jakie mieszczą się w możliwościach wynikających z Traktatu Akcesyjnego.

Preferencje wynikające z regulacji wprowadzonych tym rozporządzeniem mogą dotyczyć tylko umów zawartych z ARiMR przed 1 maja br., w części dotyczącej wydatków finansowanych ze środków Unii Europejskiej, a nie krajowych. Wynikające z tego rozporządzenia przepisy dają możliwość uzyskania zwrotu VAT z urzędu skarbowego we wszystkich tych przypadkach, gdy środki Unii Europejskiej na sfinansowanie podatku od towarów i usług, nie mogą być w związku z zawartą umową zaliczone do kosztów kwalifikowanych.

Zgodnie bowiem z opinią Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, zwrot podatku od towarów i usług możliwy jest jedynie w tej części, jaka przypada na wydatki sfinansowane ze środków Unii Europejskiej i to w sytuacji, gdy brak jest podstaw do odzyskania podatku naliczonego VAT na zasadach ogólnych.

Podsekretarz Stanu

Warszawa, 2005-03-11

Pan

Longin Pastusiak

Rzeczypospolitej Polskiej

Odpowiadając na przesłane przy piśmie z dnia 23 lutego 2005 r. oświadczenie Pana Senatora Krzysztofa Jurgiela, złożone w dniu 18 lutego 2005 r. podczas 77. posiedzenia Senatu RP, w sprawie likwidacji ulgi podatkowej wobec honorowych krwiodawców, uprzejmie informuję, iż odpowiedzi na pytania Pana Senatora zostały zawarte w piśmie z dnia 28 lutego 2005 r. Nr PB5/KD-0602-8-1817/05 (kopia w załączeniu), stanowiącym odpowiedź na interwencję senatorską z dnia 11 lutego 2005 r.

Jednocześnie odpowiadając na pytanie dotyczące zasadności przywrócenia ulgi z tytułu przekazanej darowizny w postaci krwi uprzejmie informuję, iż tego rodzaju zmiana jest możliwa jedynie w drodze nowelizacji ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.). Inicjatywę ustawodawczą w tym zakresie podjął Senat RP, informując o podjętych działaniach Prezesa Rady Ministrów. Obecnie natomiast trwają prace nad Stanowiskiem Rządu dotyczącym tej kwestii.

Podsekretarz Stanu

Warszawa, dnia 11 marca 2005 r.

Pan

Longin Pastusiak

Szanowny Panie Marszałku!

Odpowiadając na oświadczenie złożone przez Senatora Józefa Dziemdzielę na 77. posiedzeniu Senatu w dniu 18 lutego 2005 r. w sprawie propozycji zmiany sposobu zarządzania drogami publicznymi na terenie miast, przesłane przy piśmie Nr BPS/DSK-043-90/05 z dnia 23.02.2005 r., uprzejmie wyjaśniam:

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2086 z późn. zm.) zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumienia, regulującego w szczególności wzajemne rozliczenia finansowe. Zatem w świetle obowiązujących przepisów istnieje możliwość zawarcia porozumienia pomiędzy poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego i przekazania zarządzania np. drogami wojewódzkimi i powiatowymi - miastu, na terenie którego się znajdują. Władze samorządowe korzystają z tej możliwości.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że proponowana przez Pana Senatora zmiana struktury zarządzania drogami w miastach oznaczałaby systemową zmianę wielu ustaw, w tym przede wszystkim ustawy o drogach publicznych oraz ustawy o finansowaniu dróg publicznych. Sugerowana zmiana wiązałaby się również z koniecznością ponoszenia przez gminy (miasta) dodatkowych wydatków na utrzymanie znacznie większej ilości dróg publicznych. Tymczasem zatwierdzony budżet państwa nie dysponuje środkami, które mogłyby zostać w jakikolwiek sposób przekazane na ten cel gminom.

Z szacunkiem

Jan Ryszard Kurylczyk

Warszawa, 2005-03-11

Pan

Longin Pastusiak

Rzeczypospolitej Polskiej

Odpowiadając na pismo z dnia 23 lutego 2005 roku (znak: BPS/DSK-043-66/05) dotyczące oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Witolda Gładkowskiego podczas 77 posiedzenia Senatu RP w dniu 18 lutego 2005 r., działając z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, uprzejmie informuję, że rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 8, poz. 104) zostało znowelizowane rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 września 2004 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz. U. z 14 września 2004 r., Nr 200, poz. 2061).

Dodany przedmiotową nowelizacją § 9b doprecyzowuje kwestie dotyczące wymogu wyposażenia w automatyczny system zapobiegania podawaniu odpadów, zgodnie z terminami przewidzianymi w dyrektywie 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów. Wymóg ten stosuje się od dnia 28 grudnia 2005 r. w stosunku do istniejących instalacji w rozumieniu przepisów dotyczących standardów emisyjnych z instalacji. Zgodna z przepisami dyrektywy 2000/76/WE definicja istniejących instalacji spalania lub współspalania odpadów została zawarta w § 16 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 163, poz. 1584).

Ministra Zdrowia

Sekretarz Stanu

Zbigniew Podraza

Warszawa, 14 marca 2005 r.

Pan

Longin Pastusiak

Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W związku z pismem Pana Marszałka dotyczącym oświadczenia senator Ireny Kurzępy w sprawie prac nad aktualizacją Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju uprzejmie informuję, iż:

Prace Międzyresortowego Zespołu do spraw aktualizacji Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju trwają. Uczestniczą w nich przedstawiciele marszałków województw. W wyniku dotychczasowych uzgodnień powstała pierwsza, robocza wersja dokumentu. Wychodząc naprzeciw zgłaszanym oczekiwaniom, już na tym etapie, zbierane są wnioski, uwagi i sugestie, także z województw. Są one na bieżąco rozpatrywane i posłużą wypracowaniu ostatecznej wersji dokumentu.

Mam nadzieję, że wspólny wysiłek, troska i czas poświęcony projektowi aktualizacji Koncepcji pozwolą na wypracowanie dokumentu o charakterze nowatorskim i kompleksowym, takiego, który umożliwi wykorzystanie zawartych w nim ustaleń, a przede wszystkim realizującego oczekiwania samorządów i zainteresowanych środowisk.

Z wyrazami szacunku

Barbara Janik