Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

W dniach 17-23 października 2004 r., na zaproszenie przewodniczącego Senatu Kanady Dana Haysa, delegacja Senatu RP pod przewodnictwem marszałka Longina Pastusiaka złożyła oficjalną wizytę w Kanadzie. W skład delegacji wchodzili senatorowie: Krystyna Sienkiewicz, Janusz Bielawski, Józef Sztorc i Krzysztof Szydłowski oraz szef Kancelarii Senatu minister Adam Witalec. Delegacji Senatu towarzyszyła trzydziestoosobowa delegacja polskich przedsiębiorców.

Marszałek L. Pastusiak chwalił polską diasporę, mówiąc, że w kraju bardzo cenimy starania Polonii kanadyjskiej zmierzające do podtrzymywania kultury, tradycji i języka polskiego, a także jej zaangażowanie w ochronę dobrego imienia Polski i Polaków. Polonia, przypominał marszałek, poparła polskie członkostwo w Unii Europejskiej, co stało się kolejną okazją do podjęcia z władzami kanadyjskimi problemu zniesienia obowiązku wizowego dla obywateli polskich przyjeżdżających do Kanady.

Na tym spotkaniu, a także na wszystkich kolejnych, przedstawiciele Polonii zwracali uwagę, że hamulcem współpracy są wizy, jakie muszą posiadać Polacy, zarówno biznesmeni, jak i turyści udający się do Kanady. Polska z chwilą wejścia do Unii Europejskiej, od 1 maja br., zniosła obowiązek wizowy dla Kanadyjczyków. Ten gest nie spotkał się z wzajemnością. Polacy nie tylko muszą ubiegać się o wizy i stać w długich kolejkach przed ambasadą Kanady w Warszawie, ale i za nie płacić.

Sprawa wiz była jednym z wiodących tematów rozmów politycznych podczas wizyty delegacji Senatu RP w Kanadzie. O sprawie tej marszałek L. Pastusiak rozmawiał podczas niemal wszystkich spotkań, poczynając od minister do spraw obywatelskich Judy Sgro, poprzez ministra spraw zagranicznych Pierra Pettigrew, po premiera Kanady Paula Martina.

Na wspólnej konferencji prasowej gospodarza wizyty przewodniczącego Senatu Kanady D. Haysa i marszałka L. Pastusiaka dziennikarze pytali, czy parlament kanadyjski może pomóc w tej sprawie. Przewodniczący D. Hays zapewniał, że sprawa zmiany przepisów jest w toku dyskusji i, jak wiele wskazuje, na dobrej drodze. Zachęcał do cierpliwości, mówiąc, że w podobnej sytuacji jak Polacy są obywatele kilku krajów, które w maju tego roku przystąpiły do Unii Europejskiej.

Poruszając temat polsko-kanadyjskiej wymiany gospodarczej, marszałek stwierdził, że nie jest ona adekwatna do potencjału ekonomicznego obu krajów. "Kanada jest ósmym najbogatszym krajem na świecie. Tymczasem jeśli wziąć pod uwagę obroty handlowe, to Kanada znajduje się na 30 miejscu w stosunkach handlowych z Polską, a jako inwestor zagraniczny na miejscu 24" - zaznaczył marszałek. "Poziom wymiany handlowej Polski z Kanadą to około 400 mln dolarów amerykańskich. To bez porównania mniej aniżeli 4,5-miliardowa wymiana handlowa z Holandią, która liczy 16 mln mieszkańców, oraz ponad 3-miliardowa wymiana z Belgią, którą zamieszkuje 10 mln osób" - powiedział marszałek L. Pastusiak.

Kolejnym tematem poruszanym podczas spotkania z przewodniczącym Senatu Kanady była rola Polski i Kanady w poprawie stosunków transatlantyckich. Marszałek zwrócił uwagę, że zarówno Polska, jak i Kanada mają dobre stosunki z USA i Europą i dlatego powinny mieć większy wkład w rozwiązywanie napięć, które pojawiają się w stosunkach transatlantyckich.

"Kanada, podobnie jak my uważa, że byłoby bardzo pożądane, aby takie organizacje, jak ONZ, NATO i Międzynarodowy Fundusz Walutowy również dały placet swoim programom odbudowy" - powiedział marszałek L. Pastusiak po rozmowach na ten temat. "Zapewniano mnie, że wtedy i Kanada weźmie udział w procesie stabilizacji i odbudowie. Gospodarze zgodzili się podczas rozmów na ten temat, że obecne wycofanie wojsk z Iraku groziłoby jeszcze większą destabilizacją tego kraju oraz rozpadem Iraku na część sunnicką, szyicką i kurdyjską" - dodał. Ottawa, jak zapewniano delegację Senatu, gotowa jest włączyć się do procesu stabilizacji, odbudowy i kształcenia kadr dla Iraku. Gotowa jest też działać na rzecz poprawy stosunków transatlantyckich, które ucierpiały w wyniku wojny w Iraku. Kanada jest szczególnie predestynowana do takich działań pojednawczych, ponieważ utrzymuje bardzo dobre stosunki zarówno ze Sanami Zjednoczonymi, jak i z państwami Europy Zachodniej.

Spotkania, zarówno oficjalne, jak i podczas przyjęć z gospodarzem - przewodniczącym Senatu D. Haysem, i przewodniczącym Izby Gmin Peterem Millkanem, przebiegały w serdecznej atmosferze. Rozmawiano o współpracy obu izb, dzielono się doświadczeniami. Marszałek L. Pastusiak dziękował za postawę obu izb Parlamentu Kanady, który jeden z pierwszych zaoferował pomoc tworzącemu swoje struktury polskiemu Senatowi. Były to oferty odbywania staży, szkoleń, a także udziału w konferencjach i dotyczyły zarówno senatorów, jak i pracowników Kancelarii Senatu.

Delegacja uczestniczyła również w tzw. godzinie pytań w Izbie Gmin, gdzie deputowani zadawali pytania przedstawicielom rządu. Jest to forma bardzo krótkich pytań zadawanych członkom gabinetu, w tym premierowi, przez parlamentarzystów. Pytania dotyczą bardzo różnych spraw, np. kwestii zakupu łodzi podwodnej w Wielkiej Brytanii. Odpowiedzi są z reguły bardzo krótkie, 10-15-sekundowe, kwitowane aplauzem bądź gwizdami. Po serii pytań rozpoczyna się posiedzenie.

Gdy delegacja Senatu prowadziła ważne polityczne rozmowy w stolicy, grupa trzydziestu polskich biznesmenów pojechała do Montrealu. Tam na doskonale przygotowanym Forum Biznesu, zorganizowanym przez Polsko-Kanadyjską Izbę Handlową i Wydział Ekonomiczno-Handlowy ambasady RP, przedstawiciele polskich firm rozmawiali z kanadyjskimi kolegami. Jak podkreślali kanadyjscy uczestnicy spotkania, tak licznej grupy polskich biznesmenów nie było tu dawno.

Oprócz spraw związanych ze współpracą gospodarczą bardzo żywe jest w Montrealu zainteresowane polską nauką i kulturą. Ogromnym zainteresowaniem zwiedzających cieszyła się otwarta niedawno wystawa poświęcona Gombrowiczowi. W listopadzie - jak powiedział konsul Włodzimierz Zdunowski - odbędzie się festiwal filmów polskich, m.in. związanych z powstaniem warszawskim, a mer Montrealu wyda Bal Polski, imprezę charytatywną mającą wspierać drobny biznes i promować Polskę.

20 października delegacja Senatu wraz z towarzyszącymi jej polskimi biznesmenami przyleciała do Toronto w Ontario, jednego z największych i najbardziej znaczących pod względem gospodarczym i kulturalnym miast Kanady. Żyje tam ok. 5 mln mieszkańców, jest to jedno z trzech wiodących centrów biznesu w Kanadzie. Tam m.in. ma swoje zarządy pięć z sześciu największych banków kanadyjskich. Cała prowincja Ontario uważana jest za najważniejsze centrum gospodarcze w Kanadzie. W Ontario jest także duże skupisko Polonii - zarówno w Toronto, Hamilton, jak i Windsorze.

W Kanadyjskim Instytucie Wojskowym, odwiedzanym przez wpływowych biznesmenów i polityków, odbyło się Forum Gospodarcze z udziałem delegacji, a pod wieczór nieoficjalne spotkanie z politykami i biznesmenami zainteresowanymi wspieraniem współpracy kanadyjsko-polskiej. Tutaj podczas nieformalnej rozmowy dyskutowano o zmianach, jakie zaszły w naszym kraju, o nowej sytuacji powstałej po wejściu Polski do Unii Europejskiej, o trudnościach jakie ma wciąż jeszcze biznes.

Wieczorem w siedzibie Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Toronto odbyło się spotkanie z licznie przybyłymi przedstawicielami Polonii. Obecni byli weterani, których powojenne losy rzuciły do Kanady, przedstawiciele nowszej fali emigracji, związanej ze stanem wojennym, a także późniejszej, emigrującej nie tyle ze względów politycznych, co w poszukiwaniu lepszej egzystencji. Marek Ostrowski, przewodniczący Kongresu Polonii, witając delegację powiedział, że tutejsza Polonia liczy ok. 200 tys. osób (w całej Kanadzie żyje od 800 tys. do 1 miliona osób polskiego pochodzenia). "Nigdy los Polski nie był nam obcy, tak jak nigdy nie były nam obce problemy Polaków w starej Ojczyźnie". Prezes mówił o współdziałaniu z krajem i o pomocy, z jaką miejscowa Polonia pospieszyła dla rodaków żyjących na terenach dawnego ZSRR. Zapowiedział, że teraz razem z polskim rządem będą działać na rzecz zniesienia wiz dla Polaków przyjeżdżających do Kanady.

Marszałek L. Pastusiak, przypominając rolę Senatu jako opiekuna Polonii, mówił z uznaniem o wielkim zaangażowaniu kanadyjskiej diaspory w sprawy Polski, w podtrzymanie polskiej kultury, języka i tradycji. Jednocześnie zachęcał do większej aktywności politycznej w miejscowych organach władzy, gdzie Polonia - z własnej woli - nie odgrywa znaczącej roli. Zwrócił się też do obecnych na sali polonijnych biznesmenów, którzy z uwagi na znajomość rynków i realiów obu krajów mogą stanowić ważny pomost pomiędzy przedsiębiorstwami obu krajów. Marszałek przekazał też serdeczne podziękowania kombatantom, którzy tak aktywnie działają w stowarzyszeniu Polskich Kombatantów w Kanadzie.

21 października, w ostatnim dniu pobytu w Toronto, delegacja polskiego Senatu przebywała na Uniwersytecie Toronto, gdzie spotkała się z jego prezydentem Frankiem Iacobucci. Następnie odbyła się dyskusja okrągłego stołu poświęcona sytuacji w Polsce. Marszałek L. Pastusiak w Wielkiej Sali uniwersytetu wygłosił odczyt pt. "Nowy ład światowy". Pytania zadawane przez słuchaczy dotyczyły sytuacji wewnętrznej w Polsce, zaangażowania w wojnę z Irakiem, sojuszu z USA, stosunków transatlantyckich.

Na forum gospodarczym w Calgary Thomas Lukaszuk, Kanadyjczyk polskiego pochodzenia, poseł do parlamentu tej prowincji, mówił o wielkich możliwościach Alberty, która jest promotorem polityki wolnego handlu. W światowych rankingach jest np. eksporterem ropy i gazu naftowej na skalę Kuwejtu, największym producentem paliw przyjaznych środowisku naturalnemu, które robią teraz zawrotną karierę, a także eksporterem nowoczesnej technologii do stu krajów świata.

Podsumowując wizytę przed odlotem do kraju, marszałek L. Pastusiak podkreślił, że jest zadowolony z rezultatów, jakie polscy biznesmeni osiągnęli podczas tej podróży. Radca handlowy polskiej ambasady Roman Jankowiak zaznaczył, że nasi handlowcy spotkali się z ponad setką kanadyjskich biznesmenów. "Są poważne sygnały, że rozmowy będą kontynuowane. Już np. uzgodniono wysyłkę około 3 ton polskich serów do Toronto miesięcznie. Przełamane zostaną niektóre bariery utrudniające wzajemny handel, ponieważ przygotowany jest traktat o stosunkach gospodarczych pomiędzy Unią Europejską i Kanadą. Dużą przeszkodę stanowi jednak odległość i położenie geograficzne, które powoduje, że oba kraje nakierowane są przede wszystkim na współpracę z sąsiadami - Kanada ze Stanami Zjednoczonymi, a Polska z Unią Europejską".

Podczas rozmowy wicemarszałek Senatu podkreślił, że współpraca Polski z MOP układa się bardzo dobrze. Podziękował dyrektorowi generalnemu MBP za realizowane w ostatnim czasie w Polsce programy Międzynarodowej Organizacji Pracy, dostosowujące Polskę do członkostwa w UE. Dodał, że to dzięki osobistemu zaangażowaniu J. Somavii MOP stała się organizacją tak otwartą na problemy społeczne. Wicemarszałek zapytał dyrektora o jego wrażenia z pobytu w Polsce.

W opinii dyrektora J. Somavii, w Polsce dokonują się jednocześnie trzy skomplikowane procesy, tj. transformacja ustrojowa, globalizacja i przystosowanie do Unii Europejskiej. "To bardzo trudne i dlatego Polska powinna stworzyć takie model dialogu społecznego, w którym udział wezmą wszystkie zainteresowane strony, tak by wypracować szansę w przyszłości dla Polski" - powiedział J. Somavia. Dodał, że Polska zdobyła szacunek świata, przez to jak walczyła o wolność, ale teraz musi znaleźć równowagę między polityką, ekonomią i sprawami społecznymi tak, by ludzie znaleźli pracę. Jego zdaniem, tylko dialog społeczny i zgoda społeczne może pomóc znaleźć rozwiązanie na przyszłość. Podkreślił, że wszędzie tam, gdzie zwalczono wielkie bezrobocie prowadzono inną politykę, ale metodologia była ta sama - dialog.

Wicemarszałek R. Jarzembowski zwrócił się do dyrektora generalnego o to, by MOP sprzyjała likwidacji barier w zatrudnianiu młodych Polaków za granicą. Poruszył ponadto kwestię zwiększenia zatrudnienia polskich obywateli w MOP. Zdaniem wicemarszałka Senatu, pozwoliłoby to na przybliżenie polskich problemów tej organizacji, a nam przybyło ludzi, którzy poznaliby sposoby radzenia sobie z takimi problemami.

W dniach 14-18 października 2004 r. senator Zbigniew Kulak z ramienia Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE obserwował przebieg wyborów parlamentarnych na Białorusi.

Nierzadkim procederem były także odmowy udzielania przez komisje wyborcze informacji obserwatorom OBWE, chociażby o liczbie nazwisk na spisie wyborców czy liczbie otrzymanych kart do głosowania. "Podważało to wiarygodność wszystkich następnych obliczeń i stworzyło pole do daleko idących manipulacji wynikami głosowania wyborczego i referendalnego" - napisał senator Z. Kulak.

26 października 2004 r. wizytę w Senacie RP złożyła przewodnicząca parlamentu Republiki Mołdowy Eugenia Ostapciuc. Delegację przyjęła wicemarszałek Jolanta Danielak.

Przewodnicząca parlamentu Republiki Mołdowy podziękowała za dotychczasową życzliwość Polski i podkreśliła, że teraz, w okresie przemian, Mołdowa potrzebuje wsparcia gospodarczego i politycznego. Dodała, że priorytetem Mołdowy jest obecnie stowarzyszenie z Unią Europejską, i wyraziła przekonanie, że Polska może dopomóc w osiągnięciu tego celu. Powiedziała, że Mołdowa ma jeszcze bardzo dużo do zrobienia w dziedzinie gospodarki, i wyraziła wdzięczność, iż Polscy przedsiębiorcy inwestują w Mołdowie.

Zdaniem wicemarszałek J. Danielak, przyjaźń między narodami powinna mieć podłoże we współpracy gospodarczej. Zaproponowała, by rozwijać współpracę między małymi i średnimi przedsiębiorstwami obu krajów, jednak potrzebne są uregulowania prawne dotyczące m.in. gwarancji bankowych, bezpieczeństwa finansowego inwestycji i to jest zadanie dla parlamentów. Pokonać te przeszkody pomogą dobre stosunki polityczne.

26 października 2004 r. marszałek Longin Pastusiak wystosował do przewodniczącego Senatu Australii Paula Calverta list, w którym poruszył sprawę ważną dla Polaków, zwłaszcza tych mieszkających w Australii, a dotyczącą planów zmiany nazwy najwyższego szczytu górskiego australijskiego kontynentu noszącego od 1840 r. nazwę Góra Kościuszki.

"Do Polski docierają sygnały o zamiarach dokonania przez władze Australii zmiany nazwy najwyższego szczytu górskiego w Australii - noszącego od 1840 r. nazwę Góry Kościuszki. Nie muszę przypominać, że po raz pierwszy na jej wierzchołku stanął polski naukowiec i podróżnik Edmund Strzelecki, który jako zdobywca szczytu, kierując się ogólnie przyjętym na świecie przywilejem, nadał jej imię według swojego uznania. Jego wybór nie był przypadkowy: Tadeusz Kościuszko był wybitną postacią, bliską sercom nie tylko Polaków, ale również Amerykanów, Brytyjczyków i Australijczyków. Jego zasługi w walce o wolność i równość są powszechnie cenione na całym świecie i zawsze były szanowane również w Australii. Będąc świadomy wielkiej tolerancji, otwartości ducha i umysłu oraz szczególnej wrażliwości Australijczyków dla poszanowania historii, trudno jest mi zrozumieć zamiary zmiany nazwy góry, która stała się symbolem dla wielu pokoleń różnych narodów.

Osobiście wierzę w siłę narodów dążących do wolności i jej obrony oraz możliwość solidarnego wysiłku na rzecz przyjaznego budowania wzajemnych relacji między nimi. Dlatego przyłączam się do apeli moich Rodaków, a zwłaszcza środowisk polonijnych w Australii, o zachowanie nazwy Góry Kościuszki, symbolu takiego właśnie postępowania. Liczę na przychylność i wsparcie Pana Przewodniczącego w tej sprawie. Wierzę, że jesteśmy w stanie budować nowe symbole bez konieczności likwidowania tych już istniejących".

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment