Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

W dniach 20 i 21 października 2004 r. Komisja Kultury i Środków Przekazu odbyła posiedzenie wyjazdowe w  województwie małopolskim, w Wieliczce i Krakowie.

Następnie głos zabrał wiceminister kultury Ryszard Mikliński. Wiceminister przypomniał, że po 1989 r. w Polsce w wyniku transformacji gospodarczej wiele przedsiębiorstw i zakładów, a nawet całe gałęzie gospodarki zostały postawione w stan upadłości. Ten opuszczony majątek stanowi ważne dziedzictwo kulturowe. Dlatego komisja senacka podjęła próbę oceny aktualnej sytuacji, możliwości ochrony pozostałego majątku i jego wykorzystania dla celów muzealnych i turystycznych. Wiceminister kultury stwierdził, że resort nie ma jeszcze pełnej inwentaryzacji zabytków minionej epoki.

Problemy placówki muzealnej omówił dyrektor Muzeum Żup Solnych w Wieliczce prof. Antoni Jodłowski. Podkreślił on m.in. ścisłą współpracę z kopalnią w Wieliczce w zakresie wspólnego finansowania zbiorów.

O współpracy w zagospodarowaniu postprzemysłowego dziedzictwa kultury mówili podczas posiedzenia także przedstawiciele samorządu: dyrektor Departamentu Edukacji i Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego Krzysztof Merkel oraz dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa Stanisław Dziedzic.

Senatorowie wysoko ocenili bilans postprzemysłowego dziedzictwa kultury zaprezentowany przez przedstawicieli Polskiej Organizacji Turystycznej - wiceprezesa Wojciecha Kodłubańskiego i dyrektora Jerzego Waloska. Dowodzą one, że w Polsce bardzo poważnie traktuje się sferę działalności publicznej jako szansę turystycznego i kulturalnego funkcjonowania w europejskiej przestrzeni z wykorzystaniem zasobów dziedzictwa przemysłowego.

Przykładem starań o zachowanie dziedzictwa postprzemysłowego - historycznego szlaku kolejowego była prezentacja zabytkowej kolei Chabówka - Nowy Sącz, przedstawiona przez Ryszardę Leszczyńską, prezesa Stowarzyszenia Ogólnopolskiego Forum Rozwoju Kolejowych Szlaków Turystycznych.

Drugiego dnia posiedzenia senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu przebywali w Krakowie, gdzie odwiedzili Międzynarodowe Centrum Kultury i Muzeum Narodowe.

Działalność Międzynarodowego Centrum Kultury przedstawił jego dyrektor prof. Jacek Purchla. Placówka służy promocji kultury polskiej w Europie i na świecie, przede wszystkim w Europie Środkowowschodniej. Z uznaniem senatorów spotkała się współpraca centrum z władzami Krakowa, o której mówili wiceprezydent Krakowa Henryk Bątkiewicz i dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Urzędzie Miasta Krakowa S. Dziedzic.

W Muzeum Narodowym w Krakowie senatorowie wysłuchali informacji Zofii Gołubiew, dyrektora tej placówki, na temat sposobów udostępniania zbiorów, a także o podejmowanych akcjach i inicjatywach edukacyjnych (np. przewodniki historyczne dla dzieci).

Na zakończenie posiedzenia w Międzynarodowym Centrum Kultury i Muzeum Narodowym w Krakowie senatorowie z uznaniem stwierdzili, że działalność prowadzona przez obie te placówki służy upowszechnianiu i przybliżaniu kultury.

Na swym posiedzeniu, zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, Komisja Spraw Unii Europejskiej opiniowała projekty aktów prawnych Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady zezwalającej Francji i Włochom na zastosowanie środków odstępujących od art. 3 ust. 1 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych (COM(2004)598) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12609/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Andrzej Wielowieyski.

Celem opiniowanego projektu decyzji było upoważnienie Francji i Włoch w drodze derogacji od art. 3 szóstej dyrektywy 77/388/EWG do uznania autostrady biegnącej wewnątrz tuneli Mont Blanc i Fréjus, na całej jej długości, za część obszaru tego państwa członkowskiego, na terenie którego rozpoczyna się przejazd autostradą.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu w tej sprawie nie zgłoszono żadnych uwag do projektu decyzji Rady upoważniającej Francję i Włochy do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 3 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG.

- Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia wspólnej klasyfikacji jednostek terytorialnych dla celów statystycznych (NUTS) w związku z wstąpieniem do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji (Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council amending Regulation (EC) No 1059/2003 of the European Parliament and of the Council on the establishment of a common classification of territorial units for statistics (NUTS) by reason of the accession of the Czech Republic, Estonia, Cyprus, Latvia, Lithuania, Hungary, Malta, Poland, Slovenia and Slovakia to the European Union (COM(2004)592) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12586 /04.

Referent: senator Andrzej Wielowieyski.

Opiniowane przez Komisję Spraw Unii Europejskiej rozporządzenie zawierało precyzyjne kryteria, na podstawie których wyznaczane są poziomy regionalne w krajach UE, m.in. obowiązujące podziały administracyjne oraz liczba ludności wyznaczona w określonych przez rozporządzenie przedziałach dla poszczególnych poziomów nomenklatury. Wprowadzenie tego aktu prawnego ma również na celu m.in. zwiększenie stopnia harmonizacji danych statystycznych w celu zapewnienia ich porównywalności na całym obszarze Unii Europejskiej, a także ustalenie określonych międzynarodowych standardów statystycznych, stosowanych w procesie zbierania, przekazywania oraz publikowania krajowych i wspólnotowych danych statystycznych.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Rada Ministrów popiera opiniowany projekt rozporządzenia. Podkreślono także, iż uwzględnienie w tym projekcie rozwiązań określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 27 kwietnia br. uwzględniony został podział kraju na 6 regionów na poziomie NUTS 1, zmieniającym obowiązujące rozporządzenie w sprawie wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do celów Statystycznych (NTS) z 13 lipca 2000 r.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję Rady 2002/883/WE w sprawie udzielenia dalszej pomocy makrofinansowej Bośni i Hercegowinie (COM(2004)604) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12885/04.

Referent: senator Janusz Bargieł.

Zapoznając się z celem projektowanej decyzji Rady Unii Europejskiej, senatorowie z Komisji Spraw Unii Europejskiej zostali poinformowani, że 5 listopada 2002 r. Rada postanowiła udzielić Bośni i Hercegowinie makrofinansowej pomocy w wysokości do 60 milionów euro, udogodnienia w formie pożyczki w wysokości 20 milionów euro oraz udogodnienia w formie dotacji w wysokości 40 milionów euro.

Celem tej pomocy było wsparcie bilansu płatniczego i dopomożenie w złagodzeniu zewnętrznych ograniczeń finansowych kraju, jak również ulżenie w wysiłkach związanych z reformami oraz we wdrażaniu powszechnych instytucji i polityki zgodnej z porozumieniem pokojowym z Dayton. Pomoc została udzielona warunkowo po odnotowaniu zadowalających wyników programu dostosowania i reform w tym kraju w ramach umowy o kredycie stand-by z Międzynarodowego Funduszu Walutowego, zatwierdzonej w sierpniu 2002 r. Ostateczny i pozytywny przegląd umowy z MFW został zatwierdzony przez zarząd MFW w lutym 2004 r. Władze MFW i Bośni i Hercegowiny prowadzą obecnie rozmowy w sprawie następnej umowy.

Ze względu na opóźnienia władz Bośni i Hercegowiny w realizacji wymaganych reform politycznych; opóźnienia w ratyfikowaniu umowy pożyczkowej przez parlament tego kraju (co zajęło ponad cztery miesiące) oraz potrzebę zmiany umowy w celu spełnienia zobowiązań wynikających z rozporządzenia finansowego WE warunki dla trzeciej transzy zostały spełnione dopiero pod koniec 2003 r. Transza ta została zwolniona przed końcem grudnia 2003 r. (składnik dotacyjny) i stycznia 2004 r. (składnik pożyczkowy). Dalsze opóźnienia w realizacji przez władze programu reform spowodowały również opóźnienie zwolnienia trzeciej transzy, która pozostaje w zawieszeniu.

Bośnia i Hercegowina wymaga dalszej pomocy finansowej ze strony Wspólnoty oraz innych dwustronnych i wielostronnych donatorów w celu wsparcia jej działań związanych ze stabilizacją ekonomiczną i reformami. Jednak podstawowa decyzja Rady (2002/883/WE z 5 listopada 2002 r.) została oparta na oczekiwaniu, że program stabilizacji ekonomicznej i reform władz Bośni i Hercegowiny, uzgodniony w ramach umowy o kredycie stand-by z MFW, zostanie wdrożony w 2002 i 2003 r. i będzie trwał 15 miesięcy, od sierpnia 2002 r. do listopada 2003 r. MFW zgodził się na przedłużenie tego okresu do lutego br., co jest terminem ostatniego przeglądu. W związku z tym artykuł 6 decyzji Rady z 5 listopada 2002 r. zastrzega, że decyzja ta będzie obowiązywać do dwóch lat od dnia jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym. Decyzja została opublikowana 9 listopada 2002 r., a zatem przestała obowiązywać 9 listopada br.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Polska poprze przyjęcie decyzji o wydłużeniu okresu uprawnienia Bośni i Hercegowiny do otrzymania trzeciej transzy makrofinansowej pomocy Wspólnoty Europejskiej w wysokości 25 mln euro do 30 czerwca 2005.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, opiniowany projekt decyzji Rady nie rodzi bezpośrednich skutków dla polskiego systemu prawnego, a także nie powoduje żadnych skutków społecznych, finansowych dla budżetu państwa ani gospodarczych. Przewiduje jedynie przedłużenie okresu obowiązywania decyzji Rady, będącej podstawą świadczenia pomocy na rzecz Bośni i Hercegowiny. Cele, na które została przeznaczona pomoc, wysokość przeznaczonych środków oraz inne warunki udzielenia pomocy nie ulegają zmianie.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie pomocy makrofinansowej dla Serbii i Czarnogóry i zmieniającej decyzję 2002/882/WE, udzielającą dalszej pomocy makrofinansowej Federalnej Republice Jugosławii (COM(2004)605) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12886/04.

Celem decyzji Rady Unii Europejskiej wyrażonej w dokumencie COM (2004) 605 jest przedłużenie terminu udzielenia pomocy finansowej dla Serbii i Czarnogóry poprzez przyjęcie poprawki do decyzji Rady UE nr 2002/882/EC. Pierwotnie pomoc finansowa UE dla Federalnej Republiki Jugosławii przyznana w 2002 r. w wysokości 130 milionów euro miała być wykorzystana do 9 listopada br. Ze względu na przekształcenie Federalnej Republiki Jugosławii w Serbię i Czarnogórę oraz przyznanie temu państwu w 2003 r. dodatkowych 70 milionów euro zaistniała konieczność zmiany podstawy prawnej przyznania proponowanej pomocy poprzez dodanie drugiego podpunktu w art. 6 decyzji 2002/882/EC. Dodanie tego podpunktu pozwoli na przedłużenie terminu wykorzystania przyznanej już wcześniej pomocy finansowej dla Serbii i Czarnogóry do 30 czerwca 2006 r.

W uzasadnieniu przedstawionego Komisji Spraw Unii Europejskiej projektu stanowiska rządu stwierdzono, że Polska popiera podjęcie decyzji przez Radę Unii Europejskiej, wyrażonej w dokumencie nr COM (2004) 605, dotyczącej pomocy finansowej dla Serbii i Czarnogóry poprzez przyjęcie poprawki do decyzji Rady UE nr 2002/882/EC, która ustanawiała pomoc finansową dla Federalnej Republiki Jugosławii. Przyjęcie tej decyzji pozwoli na przedłużenie terminu wykorzystania pomocy finansowej Unii Europejskiej przez Serbię i Czarnogórę do 30 czerwca 2006 r.

W uzasadnieniu projektu stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej przyłączyliśmy się do wcześniejszej decyzji Rady UE numer 2002/882/EC, przewidującej przyznanie Federalnej Republice Jugosławii pomocy finansowej w wysokości 130 milionów euro. Pomoc ta miała być zrealizowana w latach 2002-05. Dwie transze tej pomocy w wysokości 105 milionów euro zostały przekazane Federalnej Republice Jugosławii w 2002 r. Trzecia transza w wysokości 25 milionów euro nie została przekazana z powodu fundamentalnej zmiany konstytucyjnej i przekształcenia Federalnej Republiki Jugosławii w nowe państwo będące jej prawnym sukcesorem: Serbię i Czarnogórę. W listopadzie 2003 r. Rada UE zdecydowała o podniesieniu wysokości pomocy finansowej o kolejne 70 milionów euro - do łącznej wysokości 200 milionów euro. Jak podkreślono w uzasadnieniu, zasady i warunki polityczne, na których zostanie przyznane Serbii i Czarnogórze kolejne 70 milionów euro, zostaną wynegocjowane i uzgodnione w przyszłości. Ponieważ zarówno cele, na które została przeznaczona pomoc, wysokość przeznaczonych środków, jak i inne warunki udzielenia pomocy nie ulegają zmianie, Rada Ministrów zaproponowała poparcie tej decyzji.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania umowy pomiędzy Wspólnotą Europejską i Królestwem Danii rozszerzającej na Danię postanowienia rozporządzenia Rady (WE) nr 343/2003 ustanawiającego kryteria i mechanizmy dla określenia Kraju Członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o azyl złożonego w jednym z Krajów Członkowskich przez obywatela trzeciego kraju i rozporządzenia Rady (WE) nr 2725/2000 dotyczącego ustanowienia systemu "Eurodac" służącego porównywaniu odcisków palców w celu efektywnego stosowania Konwencji Dublińskiej

(Proposal for a Council Decision on the conclusion of the Agreement between the European Community and the Kingdom of Denmark extending to Denmark the provisions of Council Regulation (EC) No 343/2003 establishing the criteria and mechanisms for determining the Member State responsible for examining an asylum application lodged in one of the Member States by a third-country national and Council Regulation (EC) No 2725/2000 concerning the establishment of "Eurodac" for the comparison of fingerprints for the effective application of the Dublin Convention (COM(2004)594) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12599/04.

Referent: senator Jerzy Smorawiński.

Zgodnie z art. 1 i 2 protokołu w sprawie Danii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o Wspólnocie Europejskiej, Dania nie brała udziału w przyjmowaniu tych rozporządzeń, ponieważ zastrzegła sobie w Traktacie Amsterdamskim z 1997 r. prawo do odmowy związania się aktami prawa unijnego w obszarze wiz, azylu, imigracji i innych dziedzin związanych ze swobodnym przepływem osób i skorzystała z tego prawa w odniesieniu do powyższych rozporządzeń. W chwili obecnej w sprawach objętych postanowieniami rozporządzeń Królestwo Danii stosuje konwencję wyznaczającą państwo odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosków o azyl złożonych w jednym z państw członkowskich Wspólnot Europejskich, podpisaną w Dublinie w dniu 15 czerwca 1990 r.

Proponowane instrumenty prawne dotyczą podpisania i przyjęcia wynegocjowanej umowy, a tym samym objęcie Królestwa Danii na jego wniosek postanowieniami rozporządzenia Rady (WE) nr 343/2003 i postanowieniami rozporządzenia Rady (WE) nr 2725/2000. Dania będzie również partycypowała w kosztach utrzymania Jednostki Centralnej systemu "Eurodac".

Podjęcie decyzji w tej sprawie nie spowoduje żadnych skutków społecznych, gospodarczych. Projekty nie powinny również pociągnąć za sobą skutków finansowych. Od 1 maja do 28 września br. Polska otrzymała z Danii jeden wniosek o przejęcie odpowiedzialności za rozpatrzenie wniosku o azyl cudzoziemca - rozpatrzony odmownie.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Porozumienia pomiędzy Wspólnotą Europejską i Szwajcarią dotyczącego kryteriów i mechanizmów określania państwa właściwego dla rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu złożonego w Państwie Członkowskim lub w Szwajcarii.

- wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12601/04.

Referent: senator Henryk Dzido.

Jak poinformowano podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej, na mocy upoważnienia udzielonego Komisji Europejskiej 17 czerwca 2002 r. przez Radę UE, przeprowadzono negocjacje z Konfederacją Szwajcarską dotyczące jej włączenia we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, przepisów prawnych ustanawiających "Eurodac" oraz przepisów odnośnie do określania państwa właściwego dla rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu (zwane Rozporządzeniem Dublińskim). W konsekwencji uzgodniono teksty dwóch odrębnych porozumień.

Zgodnie z wytycznymi negocjacyjnymi, porozumienia powielają model porozumień zawartych z Norwegią i Islandią - dotyczących włączenia tych państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen oraz dotyczących kryteriów i mechanizmów określania państwa właściwego dla rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu złożonego w państwie członkowskim lub w Islandii albo Norwegii - po ich zaadaptowaniu do specyficznych wymogów konstytucyjnych Szwajcarii.

W opinii Komisji Europejskiej, teksty są zgodne z wytycznymi negocjacyjnymi przyjętymi przez Radę 17 czerwca 2002 r. Jedynym wyjątkiem od zasady pełnego przyjęcia bieżącego i przyszłego dorobku Schengen jest derogacja udzielona Szwajcarii w zakresie przyjmowania przyszłego dorobku dotyczącego wniosków o przeszukanie i konfiskatę w związku z przestępstwami dotyczącymi podatków bezpośrednich, które - w wypadku ich popełnienia w Szwajcarii - nie byłyby karane aresztem zgodnie z szwajcarskim prawem. Derogacja ta była konieczna w celu zawarcia porozumienia ze Szwajcarią w dziedzinie opodatkowania oszczędności, co z kolei było konieczne dla wejścia w życie dyrektywy Rady 2003/48/WE z dnia 3 czerwca 2000 r. w sprawie opodatkowania przychodów z oszczędności w formie płatności odsetkowych. Derogacja została zatwierdzona przez COREPER 17 maja br. w ramach ogólnego kompromisu ze Szwajcarią w wielu sektorach, uzgodnionego na szczycie UE - Szwajcaria 19 maja br.

Jak uzasadniono, 1 czerwca 2002 r. weszło w życie siedem porozumień z 1999 r., zawartych pomiędzy Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską. Konfederacja Szwajcarska złożyła deklaracje, dołączone do porozumień, odnośnie do polityki migracyjnej i azylowej, deklarując swój zamiar uczestniczenia w unijnym systemie koordynowania polityki i wnosząc o otwarcie negocjacji w sprawie zawarcia konwencji analogicznej do Konwencji Dublińskiej.

Ponadto wskazano, że wraz z wejściem w życie Traktatu Amsterdamskiego Unia Europejska wyznaczyła sobie za cel utrzymanie i rozwijanie Unii jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w ramach której zapewniony jest swobodny przepływ osób w powiązaniu z odpowiednimi działaniami w dziedzinie kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak i zapobiegania przestępczości oraz walki z tym zjawiskiem. Dorobek Schengen, włączony w ramy Unii Europejskiej, stanowi część postanowień mających na celu zrealizowanie tej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w tym znaczeniu, że tworzą one przestrzeń bez kontroli na granicach wewnętrznych i przewidują działania zastępcze umożliwiające zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa.

Ponadto podkreślono, że na mocy porozumienia zawartego 18 maja 1999 r. przez Radę Unii Europejskiej z Republiką Islandii i Królestwem Norwegii te dwa państwa zostały włączone do wdrażania, stosowania i rozwijania dorobku Schengen. Jest zatem pożądane, aby - z uwagi na analogiczny charakter stowarzyszenia z Unią - do współpracy w tym obszarze została włączona w równym stopniu Konfederacja Szwajcarii.

Z kolei uczestnictwo Konfederacji Szwajcarii w dorobku wspólnotowym, objętym rozporządzeniami dublińskimi oraz "Eurodac", pozwoli wzmocnić współpracę między Wspólnotą Europejską i tym państwem.

Przyjęcie opiniowanych projektów nie spowoduje skutków społecznych, gospodarczych ani finansowych.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej wyrażono poparcie dla wniosków dotyczących decyzji Rady Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Wspólnoty Europejskiej i jej Państw Członkowskich, protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób, w związku z udziałem w charakterze Umawiających się Stron, Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej, w następstwie przystąpienia tych Państw do Unii Europejskiej

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie przyjęcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej i jej Państw Członkowskich, Protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i Państwami Członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób, w związku z udziałem w charakterze Umawiających się Stron, Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej, w następstwie przystąpienia tych Państw do Unii Europejskiej (COM(2004) 596) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12579/04.

Referent: senator Henryk Dzido.

Opiniowane przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projekty decyzji Rady Unii Europejskiej dotyczyły odpowiednio podpisania oraz zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej i jej państw członkowskich Protokołu do Porozumienia pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób w związku rozszerzeniem Unii Europejskiej.

Umowa pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób weszła w życie w 1 czerwca 2002 r. W związku rozszerzeniem Unii Europejskiej, powstała konieczność stosownej modyfikacji umowy. Na podstawie upoważnienia z 5 maja 2003 r. Komisja Europejska prowadziła ze stroną szwajcarską negocjacje w sprawie protokołu do umowy. Podczas szczytu UE - Szwajcaria, 19 maja br., uzgodnione zostały zasadnicze postanowienia protokołu.

Jak uzasadniono, zgodnie z art. 6 ust. 2 Traktatu o Przystąpieniu nowe państwa członkowskie zobowiązały się przystąpić na warunkach określonych w tym akcie do porozumień i umów zawartych lub tymczasowo stosowanych wspólnie przez obecne państwa członkowskie i Wspólnotę. Przystąpienie nowych państw członkowskich do umowy mieszanej - jaką jest przedmiotowa umowa - nastąpi przez zawarcie niniejszego protokołu.

Jak stwierdzono, prawo polskie jest już dostosowane do wymogów acquis communautaire w zakresie uregulowanych umową ułatwień w przepływie osób. Przystąpienie Polski do umowy o swobodnym przepływie osób spowoduje jednak konieczność rozszerzenia stosowania niektórych przepisów dotyczących obywateli państw członkowskich UE i EOG również w odniesieniu do obywateli Szwajcarii.

Przystąpienie Polski do tej umowy powinno, zdaniem rządu, spowodować ułatwienie migracji osób między Polską a Szwajcarią w celu wykonywania pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, a także bez motywów zarobkowych. Docelowo umowa przewiduje wprowadzenie między stronami swobody przepływu osób (w tym pracowników) na zasadach stosowanych w Unii Europejskiej. Umowa kompleksowo reguluje m.in. kwestie dostępu do rynku pracy, prawa do wykonywania usług, koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych, prawa wjazdu i pobytu.

Wspólnotowe reguły wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych powinny praktycznie ułatwić migrację pracowników. Ich wzajemne stosowanie w Polsce i w Szwajcarii leży w interesie obywateli polskich, którzy będą chcieli podjąć pracę w Szwajcarii, oraz w interesie obywateli szwajcarskich chcących podjąć zatrudnienie w Polsce. Będą oni mogli pracować w każdym z krajów zgodnie ze swoimi kwalifikacjami nabytymi w Polsce, innym kraju Unii Europejskiej lub w Szwajcarii.

Istotną gwarancją` swobody przepływu pracowników jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Jej funkcjonowanie pomiędzy Polską i Szwajcarią zapewni poszanowanie praw migrujących pracowników w zakresie zabezpieczenia społecznego. W szczególności zagwarantuje równe traktowanie, jedność stosowanego ustawodawstwa, sumowanie okresów, które w danym ustawodawstwie wymagane są dla nabycia lub zachowania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wypłacanie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego proporcjonalnie do okresu ubezpieczenia w danym państwie.

Zdaniem rządu, przystąpienie Polski do umowy WE-Szwajcaria nie wpłynie w istotny sposób na sytuację na rynku pracy. Nie należy oczekiwać większego napływu obywateli Szwajcarii do Polski po liberalizacji migracji na podstawie niniejszej umowy. Migracja obywateli polskich do Szwajcarii również nie powinna być znacząca, aczkolwiek prawdopodobnie istotnie przewyższy przepływ pracowników ze Szwajcarii do Polski. Otwarcie polskiego rynku pracy dla obywateli Szwajcarii nie powinno mieć zatem zauważalnego wpływu na bieżącą sytuację w dziedzinie zatrudnienia. Z ułatwień uzyskanych na podstawie umowy w zakresie dostępu do rynku pracy, uznawania kwalifikacji zawodowych, prawa wjazdu i pobytu oraz koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego obywatele polscy będą w praktyce korzystać częściej niż obywatele szwajcarscy.

Ponadto wykonywanie umowy spowoduje niewielki wzrost wydatków, jak też przychodów sektora finansów publicznych. Stosunkowo najwyższe wydatki będą ponoszone w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w celu finansowania świadczeń zdrowotnych, udzielanych w Szwajcarii obywatelom polskim objętym polskim systemem zabezpieczenia społecznego (tj. niepodlegającym systemowi szwajcarskiemu). Niższe będą przychody uzyskiwane w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych obywatelom szwajcarskim ubezpieczonym w Szwajcarii. Brak jednak wystarczających danych do oszacowania skutków finansowych realizacji umowy. W szczególności nie można określić liczby osób, które w kolejnych latach będą przemieszczały się między Polską i Szwajcarią, korzystając z postanowień umowy. Należy podkreślić, że w kontekście przystąpienia Polski do UE i koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Polski i innych państw członkowskich wzrost wydatków budżetowych, wynikający z koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Polski i Szwajcarii, nie będzie znaczący.

- Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady rozszerzającego ostateczne cła antydumpingowe, wprowadzone rozporządzeniem Rady (WE) nr 1796/1999 na import lin stalowych i kabli pochodzących, między innymi, z Chińskiej Republiki Ludowej, na import lin stalowych i kabli wysyłanych z Maroka, obojętnie, czy zadeklarowanych jako pochodzące z Maroka, czy też nie, i kończącego dochodzenie w odniesieniu do importu od jednego marokańskiego eksportera (Proposal for a COUNCIL REGULATION extending the definitive anti-dumping duty imposed by Council Regulation (EC) N° 1796/1999 on imports of steel ropes and cables originating, inter alia, in the People's Republic of China to imports of steel ropes and cables consigned from Morocco, whether declared as originating in Morocco or not, and terminating the investigation in respect of imports from one Moroccan exporter COM(2004) 0637) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 13238/04.

Referent: senator Andrzej Wielowieyski.

Celem przedmiotowego rozporządzenia opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej było rozszerzenie działania środka antydumpingowego nałożonego Rozporządzeniem Rady Nr 1796/1999 na import lin i drutów stalowych pochodzących między innymi z Chin w związku obejściem ustanowionego środka antydumpingowego poprzez przywóz tego samego towaru z Maroka oraz propozycja wyłączenia jednego marokańskiego eksportera spod działania tego środka.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, w sierpniu 1999 r. zostało nałożone cło antydumpingowe ad valorem w wysokości 60,4% na przywóz lin i drutów stalowych z Chin.

W lutym br. wszczęto postępowanie o obejście nałożonego środka antydumpingowego. W toku postępowania ustalono, iż rzekomi producenci marokańscy są w rzeczywistości firmami chińskimi działającymi w Maroku, które założono w celu omijania nałożonych unijnych ceł antydumpingowych. Propozycja wyłączenia spod działania środka jednego z producentów marokańskich wynika z faktu, że w wypadku tego konkretnego producenta nie wykazano jego związków z producentami chińskimi.

W Polsce istnieje duży producent lin i drutów stalowych, który przed akcesją Polski do UE był objęty zobowiązaniem cenowym w postępowaniu prowadzonym przez Komisję Europejską. Środki te wygasły w związku z procesem poszerzenia UE, a sytuacja polskiego przemysłu drutów i lin polepszyła się. Zatem dodatkowa ochrona realizowana poprzez rozszerzenie działania środka także na przywóz tego towaru z Maroka będzie korzystna dla naszego przemysłu krajowego.

Przed rozszerzeniem Unii Europejskiej polski eksport lin i drutów stalowych był objęty środkami unijnymi, co przyczyniło się do utraty rynków zbytu. Następnie sytuacja zmieniła się, gdyż środek antydumpingowy został uchylony w związku z akcesją Polski do UE. Przyczyniło się to do odbudowy polskiego przemysłu, wpłynęło też na polepszenie kondycji przedsiębiorstw produkujących te towary. Jednocześnie nie przewiduje się niekorzystnego wpływu rozszerzenia tego środka na polskie gałęzie przemysłu. Rozszerzenie środka antydumpingowego nie wpłynie także na wzrost poziomu cen lin i drutów. Co więcej, wejście w życie rozporządzenia polepszy konkurencyjność polskich producentów i eksporterów na rynkach innych krajów UE, na które po rozszerzeniu środków antydumpingowych zostanie ograniczony napływ produktów z kierunku objętego rozszerzonym środkiem.

W opinii rządu, poprawi się sytuacja finansowa polskich producentów lin i drutów stalowych z uwagi na sprzedaż polskich towarów na rynkach zagranicznych i jednoczesne ograniczenie dostępu tych towarów z kierunków objętych rozszerzonym środkiem. Skorzysta na tym także budżet państwa z uwagi na wpływy z tytułu podatków. Jednocześnie budżet państwa nie odczuje braku wpływu cła antydumpingowego z uwagi na brak importu tego towaru do Polski z Maroka i niewielki import z Chin zarówno w 2003 r., jak i w 7 miesiącach br. Wejście w życie rozporządzenia nie wymaga finansowania ze środków budżetowych.

Odbyło się posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych, podczas którego rozpatrywano ustawę o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o zmianach przebiegu granicy państwowej i zatwierdzeniu dokumentacji granicznej, sporządzonej w Starej Lubowni dnia 29 lipca 2002 r.

Przedmiotowe porozumienie europejskie określa warunki, na jakich odpowiedzialność za wydanie uchodźcy dokumentu podróży jest przekazywana, gdy uchodźca przenosi się z kraju, który wydał mu dokument podróży do innego kraju. Dokument podróży wydawany jest na podstawie genewskiej konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r. Jak stwierdzono w uzasadnieniu, najczęstszymi przyczynami przenoszenia się uchodźców do innego państwa są chęć połączenia z rodziną i migracja zarobkowa. Powoduje to wiele uciążliwości, w szczególności związanych z otrzymaniem nowego lub przedłużeniem ważności dokumentu podróży w państwie pobytu uchodźcy. Stosowanie tego porozumienia ma polegać na przejmowaniu odpowiedzialności za uchodźcę przez państwo jego faktycznego pobytu, co w konsekwencji ma uprościć związaną z tym procedurę. W porozumieniu określono wypadki przekazywania odpowiedzialności.

Skutkiem przekazania odpowiedzialności jest ustanie odpowiedzialności pierwszego państwa w zakresie przedłużania lub odnawiania dokumentu podróży i odpowiedzialność drugiego państwa za wydanie nowego dokumentu podróży oraz ułatwienia w przyjęciu na terytorium drugiego państwa małżonka i dzieci uchodźcy (w interesie łączenia rodzin i z powodów humanitarnych).

W porozumieniu przewidziano możliwość złożenia maksymalnie dwóch zastrzeżeń, z czego Polska skorzysta, jak wynika z uzasadnienia. Pierwsze z zastrzeżeń stanowi, że przekazanie odpowiedzialności nie nastąpi, gdy państwo zezwoli uchodźcy na pobyt na swoim terytorium przez okres przekraczający termin ważności dokumentu podróży wyłącznie w celu odbycia studiów lub szkolenia. Drugie zastrzeżenie dotyczy nieuwzględnienia żądania readmisji uchodźcy, przedstawionego na podstawie art. 4 ust. 2 porozumienia (tzn. wysuniętego w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym znane stało się miejsce pobytu uchodźcy, ale najpóźniej w ciągu 2 lat od upływu okresu ważności dokumentu podróży).

Kolejnym punktem porządku dziennego była współpraca transgraniczna i funkcjonowanie euroregionów w Polsce - dotychczasowy dorobek i nowe perspektywy w ramach członkostwa w UE. Celem posiedzenia na ten temat była prezentacja dotychczasowego dorobku polskich euroregionów oraz próba sformułowania najważniejszych kierunków ich funkcjonowania po wejściu Polski do Unii Europejskiej.

Senatorowie wysłuchali wystąpienia Artura Zőllnera, kierownika Referatu Wydziału Współpracy Międzynarodowej w Urzędzie Miasta Szczecina, poświęconego historii euroregionów w Europie i Polsce. Następnie głos zabierali: wicedyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w MSWiA Joanna Kapuścińska, wicedyrektor Departamentu Unii Europejskiej w MSZ Zbigniew Krużyński, wojewoda dolnośląski Stanisław Łopatowski, poseł Michał Turkiewicz, prezydent Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu NYSA oraz dyrektor Euroregionu Puszcza Białowieska Walentyna Gorbacz.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych przewodniczący senator Zbigniew Kulak złożył sprawozdanie ze swojego pobytu na Białorusi, gdzie w dniach 14-18 października br. z ramienia Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE obserwował przebieg wyborów parlamentarnych.

Senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu rozpatrywali na swym posiedzeniu ustawę o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Uchwalona przez Sejm ustawa powstała w wyniku prac nad dwoma projektami: z przedłożenia poselskiego oraz inicjatywy rządowej.

W dotychczasowym stanie prawnym wspólne prowadzenie (a co za tym idzie współfinansowanie) instytucji kultury nie było możliwe bez jej uprzedniej formalnej likwidacji i ponownego utworzenia.

Dotychczas możliwość wydłużenia okresu rozliczeniowego nie była obwarowana żadnymi dodatkowymi przesłankami. Po zmianie będzie to dopuszczalne pod warunkiem przestrzegania ogólnych zasad dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, a ponadto będzie wymagało zawarcia układu zbiorowego pracy albo porozumienia pomiędzy pracodawcą i pracownikami po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia komisji przyjęto opinię o kandydatach na członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Komisja rozpatrzyła wnioski skierowane 15 października br. przez marszałka Senatu, zgodnie z art. 94 ust. 3 Regulaminu Senatu, w sprawie powołania do składu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dotyczące następujących kandydatów: Michała Bogusławskiego (rektora Wyższej Szkoły Dziennikarstwa im. Wańkowicza w Warszawie), Marka Gaszyńskiego (wieloletniego dziennikarza Polskiego Radia), Andrzeja Kwiatkowskiego (dziennikarza TVP - m.in. "Tygodnik Polityczny Jedynki"), Rafała Skąpskiego (byłego wiceministra kultury), Ryszarda Sławińskiego (senatora, przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu) oraz Dariusza Zawiślaka (reżysera).

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury. Tematem posiedzenia był aktualny stan i perspektywy rozwoju infrastruktury drogowej, kolejowej, morskiej oraz telekomunikacyjnej w Polsce.

Na swym posiedzeniu, zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, Komisja Spraw Unii Europejskiej opiniowała następujące projekty aktów prawnych Unii Europejskiej:

Jak poinformowano podczas opiniowania przez Komisję Spraw Unii Europejskiej powyższych decyzji Rady Unii Europejskiej, art. 17 ust 2 Dyrektywy Rady 2003/48/WE uzależnia stosowanie transponowanych przez państwa członkowskie przepisów tej dyrektywy m.in. od zapewnienia stosowania środków analogicznych do przewidzianych dyrektywą przez państwa trzecie - Konfederację Szwajcarską, Księstwo Lichtenstein, Republikę San Marino, Księstwo Monako i Księstwo Andory.

Wynegocjowana przez Komisję Europejską umowa ma zapewnić stosowanie przez Andorę środków analogicznych do przewidzianych dyrektywą. Podmioty wypłacające odsetki położone w Andorze będą stosowały podatek zatrzymany od kwot odsetek wypłacanych lub stawianych do dyspozycji faktycznym odbiorcom mającym miejsce zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej. 75% przychodów uzyskanych w ten sposób będzie przekazywane poszczególnym państwom członkowskim. Ponadto umowa ustanawia wymianę informacji podatkowych na wniosek w odniesieniu do czynów objętych sankcją za oszustwo podatkowe. Ustanawia także procedurę dobrej współpracy w wypadku problemów interpretacyjnych i technicznych powstałych na gruncie praktycznego jej stosowania. Towarzyszący umowie Protokół Ustaleń wyraża wolę nie tylko Wspólnoty Europejskiej, ale również państw członkowskich do stosowania w dobrej wierze postanowień tej umowy. Zachęca do podejmowania dwustronnych inicjatyw mających na celu zwiększenie dwustronnej współpracy ekonomicznej i podatkowej między Andorą a państwami członkowskimi. Wspólnota Europejska ma nawiązać dialog z innymi jurysdykcjami, w których znajdują się ważne centra finansowe, pod kątem zachęcenia tych jurysdykcji do podjęcia środków analogicznych do stosowanych we Wspólnocie.

Decyzja Rady w sprawie podpisania Umowy między Wspólnotą Europejską a Księstwem Andory ustanawiającej środki analogiczne do przewidzianych Dyrektywą Rady 2003/48/EC z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek oraz przyjęcia i podpisania towarzyszącego jej Protokołu Ustaleń - na podstawie tej decyzji przewodniczący Rady zostanie upoważniony do wyznaczenia osób uprawnionych do podpisania Umowy, Protokołu Ustaleń oraz Listów, o których mowa w art. 21 ust 2 i ostatnim akapicie Protokołu Ustaleń.

Decyzja Rady w sprawie zawarcia Umowy między Wspólnotą Europejską a Księstwem Andory ustanawiającej środki analogiczne do przewidzianych Dyrektywą Rady 2003/48/EC z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek - jednomyślne przyjęcie tej decyzji przez wszystkie państwa członkowskie oznaczało będzie zatwierdzenie tekstu w imieniu Wspólnoty Europejskiej. Decyzją tą Komisja Europejska będzie uprawniona do aktualizowania i notyfikacji danych zawartych w aneksach (właściwych organów oraz podmiotów powiązanych) pod kątem ich adekwatności z informacjami notyfikowanymi dla potrzeb dyrektywy. Upoważnia jednocześnie Komisję Europejską do poinformowania Andory o zakończeniu procedur wspólnotowych zmierzających do ratyfikacji umowy.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd jest za przyjęciem opiniowanych aktów prawnych.

W opinii rządu, brak umowy z Andorą oznaczałby, iż cały system wymiany informacji o podatku potrącanym u źródła oparty na dyrektywie 2003/48/WE nie byłby stosowany. Zapewni to, zdaniem rządu, wzrost poczucia sprawiedliwości społecznej, ponieważ dochody osób unikających płacenia podatków dzięki transferowaniu oszczędności do państw stosujących restrykcyjną tajemnicę bankową i wykorzystujące dotychczasowy brak możliwości współpracy organów podatkowych będą podlegały opodatkowaniu.

Wynegocjowana przez Komisję Europejską umowa ma zapewnić stosowanie przez Lichtenstein środków analogicznych do przewidzianych dyrektywą. Podmioty wypłacające odsetki położone w Lichtensteinie będą stosowały podatek zatrzymany od kwot odsetek wypłacanych lub stawianych do dyspozycji faktycznym odbiorcom, mającym miejsce zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej. 75% przychodów uzyskanych w ten sposób będzie przekazywane poszczególnym państwom członkowskim. Ponadto umowa ustanawia wymianę informacji podatkowych na wniosek w odniesieniu do czynów objętych sankcją za oszustwo podatkowe. Ustanawia także procedurę dobrej współpracy w razie problemów interpretacyjnych i technicznych powstałych na gruncie praktycznego jej stosowania. Towarzyszący Umowie Protokół Ustaleń wyraża wolę nie tylko Wspólnoty Europejskiej, ale również państw członkowskich do stosowania w dobrej wierze postanowień Umowy. Wspólnota Europejska ma nawiązać dialog z innymi jurysdykcjami, w których znajdują się ważne centra finansowe, pod kątem zachęcenia tych jurysdykcji do przyjęcia środków analogicznych do stosowanych we Wspólnocie.

Decyzja Rady w sprawie podpisania Umowy między Wspólnotą Europejską a Księstwem Lichtensteinu, ustanawiającej środki analogiczne do przewidzianych Dyrektywą Rady 2003/48/EC z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek oraz przyjęcia i podpisania towarzyszącego jej Protokołu Ustaleń - na podstawie tej decyzji przewodniczący Rady zostanie upoważniony do wyznaczenia osób uprawnionych do podpisania Umowy, Protokołu Ustaleń oraz Listów, o których mowa w art. 21 ust 2 i ostatnim akapicie Protokołu Ustaleń.

Decyzja Rady w sprawie zawarcia Umowy między Wspólnotą Europejską a Księstwem Lichtensteinu, ustanawiającej środki analogiczne do przewidzianych dyrektywą Rady 2003/48/EC z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek - jednomyślne przyjęcie tej decyzji przez wszystkie państwa członkowskie oznaczało będzie zatwierdzenie tekstu w imieniu Wspólnoty Europejskiej. Decyzją tą Komisja Europejska będzie uprawniona do aktualizowania i notyfikacji danych zawartych w aneksach (właściwych organów oraz podmiotów powiązanych) pod kątem ich adekwatności z informacjami notyfikowanymi dla potrzeb dyrektywy. Upoważnia jednocześnie Komisję Europejską do poinformowania Lichtensteinu o zakończeniu procedur wspólnotowych zmierzających do ratyfikacji umowy.

W opinii rządu, brak umowy z Lichtensteinem oznaczałby, iż cały system wymiany informacji/ podatku potrącanego u źródła, oparty na dyrektywie 2003/48/WE, nie będzie mógł być stosowany. W opinii rządu, spowoduje to wzrost poczucia sprawiedliwości społecznej - dochody osób unikających płacenia podatków dzięki transferowaniu oszczędności do państw stosujących restrykcyjną tajemnicę bankową i wykorzystujące dotychczasowy brak możliwości współpracy organów podatkowych będą podlegały opodatkowaniu. Jak stwierdzono, brak umowy z Lichtensteinem oznaczałby, iż cały system wymiany informacji/ podatku potrącanego u źródła, oparty na dyrektywie 2003/48/WE, nie będzie mógł być stosowany. Przewiduje się, iż stosowanie systemu będzie miało wpływ na zwiększenie dochodów budżetowych państwa, gdyż przychody obecnie nieujawniane i nieopodatkowane w Polsce będą podlegały opodatkowaniu.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej wyrażono poparcie dla wniosków dotyczących decyzji Rady.

- Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 88/98 dotyczące rozszerzenia zakazu trałowania na wody Polski (COM(2004) 622) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 13068//04.

W przedstawionym komisji projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że rząd nie zgłosi merytorycznych uwag do projektu rozporządzenia. Widzi jednak potrzebę dostosowania pisowni nazwy geograficznej elementu objętego regulacją - poprzez równoległe stosowanie nazwy polskiej i niemieckiej albo poprzez przyjęcie w poszczególnych wersjach językowych rozporządzenia odpowiednio: "Ławica Odrzańska", "Oderbank", "Oder Bank".

Jak stwierdzono w uzasadnieniu przedstawionego przez rząd projektu, w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej obszar geograficzny, na którym obowiązuje zakaz trałowania, powinien zostać rozszerzony na wody Polski, o obszar Ławicy Odrzańskiej. W opinii rządu, przyjęcie wniosku pozwoli na bardziej jednoznaczne uregulowanie kwestii ochrony zasobów ryb bałtyckich w zakresie ochrony tarlisk turbotów oraz młodocianych płastug na wodach polskich niż miało to miejsce dotąd. Wejście w życie opiniowanego projektu rozporządzenia nie spowoduje konieczności dokonania zmian w prawie krajowym, nie wywoła również żadnych skutków społecznych, gospodarczych ani finansowych dla budżetu państwa.

- Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Instrumentu Finansowego dla Środowiska LIFE + (COM(2004) 621) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 13071/04.

Referent: senator Jerzy Smorawiński.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu wyrażono poparcie dla kontynuacji programu LIFE na lata 2007-2013 (LIFE+) w świetle realizacji Strategii Lizbońskiej oraz postanowień ze szczytu w Göteborgu. Stwierdzono jednak, że proponowane kierunki modyfikacji dotychczasowego programu nie są wystarczająco jasne, a w szczególności nie odzwierciedlają postulatu rządu w sprawie zapewnienia ze środków programu niezbędnego finansowania Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych NATURA 2000.

- Wniosek w sprawie decyzji Rady zmieniającej dyrektywę 2002/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w celu określenia wartości maksymalnych koncentracji niektórych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Proposition de Décision du Conseil modifiant Directive 2002/95/CE du Parlament Européen et du Coneil aux fins da la fixation de valeurs maximales de concentration de certaines substances dans les équipements électriques et électroniques. (COM(2004) 606) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12610/04.

Referent: senator Andrzej Anulewicz

- Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie importu niektórych produktów stalowych pochodzących z Federacji Rosyjskiej Proposal for a Council Regulation on the import of certain steel products originating in the Russian Federation (COM(2004)639) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 13393/04.

Celem przedmiotowego projektu rozporządzenia Rady opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej było umożliwienie importu na obszar Wspólnoty dodatkowych ilości wyrobów stalowych pochodzących z Federacji Rosyjskiej jeszcze w 2004 r., niezależnie od kontyngentów opartych na umowie bilateralnej UE - Rosja.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że Polska popiera proponowane rozporządzenie Rady.

Ze względu na poważny wzrost światowego zapotrzebowania na niektóre wyroby stalowe i związane z tym trudności niektórych przedsiębiorstw Wspólnotowych ze źródłami zaopatrzenia na te produkty na rynku UE pojawiła się potrzeba umożliwienia importu dodatkowych ilości wyrobów stalowych z Rosji, w stosunku do ilości objętych tym porozumieniem bilateralnym UE - Rosja. Dotyczy to wyrobów walcowanych płaskich przeznaczonych do ponownego walcowania, objętych następującymi kodami TARIC: 7208 37 00 10, 7208 38 00 10 oraz 7208 39 00 10. Opiniowany projekt rozporządzenia dopuszcza możliwość importu dodatkowych 200 tys. ton tych wyrobów.

Z uwagi na fakt, że potrzeby importowe tych towarów są bardzo pilne, a renegocjacja ww. umowy bilateralnej UE - Rosja wymagałaby czasu, UE zaproponowała otwarcie nowego kontyngentu jako regulacji autonomicznej.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, projekt tej regulacji był uzgadniany z Hutniczą Izbą Przemysłowo Handlową, która wyraziła pozytywną opinię w tej sprawie. Polski przemysł hutniczy jest zainteresowany importem wyrobów stalowych z kierunku wschodniego, w tym z Rosji.

Regulacja nie rodzi skutków prawnych i utrzymuje obowiązujące ograniczenia w imporcie wyrobów stalowych z Rosji. W opinii rządu, ustanowienie proponowanej regulacji spowoduje korzystne skutki, pozwalając na kontynuowanie normalnej działalności szeregu polskich importerów stali z Rosji. Import w dużym stopniu ma charakter zaopatrzeniowy. Z punktu widzenia Polski istniejący system importowy UE w handlu wyrobami stalowymi należy ocenić jako korzystny. Pozytywna ocena funkcjonowania tego systemu unijnego jest podyktowana tym, że z dniem 1 maja 2004 r. polski przemysł stalowy uzyskał szerszy niż przed akcesją do Unii rynek zbytu w ramach jednolitego rynku UE - 25, przy jednoczesnym ograniczeniu importu z państw pozaunijnych. Istnieje jednak potrzeba dopuszczenia możliwości dodatkowego importu wyrobów stalowych uzależniona od aktualnych potrzeb przemysłu Wspólnoty, przy zachowaniu samego systemu limitów importowych (kontyngentów).

- Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2003/88/WE w sprawie pewnych aspektów organizacji czasu pracy Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council amending Directive 2003/88/EC concerning certain aspects of the organisation of working time (COM(2004)607) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12683/04.

Równocześnie, w związku z orzeczeniami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, wyłoniła się potrzeba uregulowania kwestii dyżuru pełnionego przez pracownika na terenie zakładu pracy. W orzeczeniach w sprawach SIMAP i Jaeger Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że czas dyżuru medycznego powinien być w całości wliczany do czasu pracy, jeżeli lekarz zobowiązany jest przebywać na terenie szpitala, nawet gdy w czasie dyżuru może odpoczywać.

W komunikacie z 30 grudnia 2003 r. Komisja Europejska przedstawiła wyniki analizy i oceny funkcjonowania postanowień dyrektywy zarówno w zakresie długości okresów rozliczeniowych, jak i w zakresie korzystania z klauzuli opt-out. Komisja omówiła również wskazane wyżej orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i ich wpływ na sytuację w państwach członkowskich.

<<1. Okres rozliczeniowy

Komisja zaproponowała, aby okres rozliczeniowy czasu pracy mógł być wydłużony do 12 miesięcy w drodze ustawowej, pod warunkiem konsultacji z odpowiednimi partnerami społecznymi i przy zachęcaniu każdej formy dialogu społecznego. Inne wymogi przedłużenia okresu rozliczeniowego dotyczą zagwarantowania odpowiedniego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracownika oraz występowania obiektywnych, technicznych lub organizacyjnych warunków uzasadniających takie przedłużenie.

2. Klauzula opt-out

Komisja zaproponowała, aby korzystanie z możliwości indywidualnej zgody pracownika na pracę powyżej 48 godzin przeciętnie na tydzień było dopuszczalne na podstawie układów zbiorowych pracy lub porozumień społecznych. Komisja dopuszcza możliwość stosowania tej klauzuli w sytuacji, gdy nie ma układu ani porozumienia tylko pod warunkiem, że u danego pracodawcy nie ma przedstawicieli pracowników uprawnionych do zawarcia takiego układu lub porozumienia. Jednym z warunków wprowadzenia tej klauzuli jest też nieprzekroczenie 65 godzin pracy w żadnym tygodniu.

Polska nie popiera propozycji Komisji wprowadzenia dopuszczalności stosowania klauzuli opt-out głównie na podstawie wcześniejszego zawarcia układu zbiorowego pracy lub porozumienia społecznego, a także wprowadzenia zakazu pracy powyżej 65 godzin w każdym tygodniu.

Polska proponuje, aby w ustawodawstwie krajowym określić przesłanki, po spełnieniu których będzie można stosować klauzulę opt-out, a także proponuje ograniczyć tygodniowy czas pracy, w wypadku korzystania z ww. klauzuli, do 65 godzin przeciętnie w tygodniu w danym okresie rozliczeniowym.

3. Dyżur pracowniczy

Komisja proponuje, aby czas, w którym pracownik wykonuje czynności podczas dyżuru, był traktowany jako czas pracy, natomiast czas, w którym nie wykonuje on żadnej pracy - "nieaktywny okres dyżuru", nie był wliczany do czasu pracy.

Polska popiera propozycję Komisji, aby nieaktywny czas dyżuru nie był wliczany do czasu pracy. Jednakże Polska wnioskuje, aby dyrektywa upoważniała kraje członkowskie do określenia w przepisach krajowych minimalnej części dyżuru, która obligatoryjnie byłaby wliczana do czasu pracy.

Polska proponuje wydłużenie okresu udzielania równoważnego odpoczynku w terminie do 7 dni.>>.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu stanowiska rządu, wprowadzenie możliwości wydłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy pozwoli na uelastycznienie organizacji czasu pracy i w konsekwencji zwiększy konkurencyjność gospodarki. Możliwość wydłużenia okresu rozliczeniowego wyłącznie na podstawie układu zbiorowego pracy lub porozumienia partnerów społecznych oznaczałoby dla wielu sektorów ograniczenie lub praktycznie wyłączenie możliwości korzystania z przedłużenia okresu rozliczeniowego wobec braku stron, które byłyby uprawnione do zawarcia układu lub porozumienia społecznego.

W Polsce nie prowadzi się badań statystycznych dotyczących przynależności do związków zawodowych i organizacji pracodawców. Nie dysponujemy zatem danymi ujmującymi poziom "uzwiązkowienia" w poszczególnych sektorach. Rzeczą powszechnie znaną jest jednak to, iż w przedsiębiorstwach prywatnych, które stanowią 95% podmiotów gospodarczych, związki zawodowe należą do rzadkości, gdyż działają one w niektórych sprywatyzowanych przedsiębiorstwach państwowych. Z tych powodów już obecnie przewidziano możliwość przedłużania okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy, w ściśle określonych wypadkach, w kodeksie pracy.

Polska pragnie wprowadzić ustawą możliwość korzystania z klauzuli opt-out, przewidując pełną ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, poprzez wyraźne określenie w ustawie przesłanek, których spełnienie będzie warunkować korzystanie z klauzuli.

Zdaniem rządu, nie ma potrzeby dodatkowego ograniczania korzystania z klauzuli "opt-out" poprzez ograniczanie maksymalnego tygodniowego czasu pracy do 65 godzin. Skorzystanie z tej klauzuli nie uchyla obowiązku zachowania przewidzianych w dyrektywie norm odpoczynku dobowego i tygodniowego. Przyjęcie sztywnego rozwiązania, że czas pracy nie może przekraczać 65 godzin na tydzień, uniemożliwi organizowanie dyżurów, zwłaszcza w małych szpitalach, bez zwiększenia zatrudnienia.

Dodatkowo należy zauważyć, że rozwiązanie proponowane przez Komisję zakłada konieczność nałożenia na pracodawców nowych obowiązków w postaci prowadzenia rejestru czynności rzeczywiście wykonywanych przez pracownika w czasie dyżuru oraz wprowadzenia systemów kontroli w tym zakresie, co w konsekwencji pociągnie za sobą dodatkowe koszty dla pracodawców. W polskiej praktyce najtrudniejszą sprawą będzie zapewnienie kontroli rzetelności prowadzonego przez dyżurującego pracownika rejestru czynności.

Pozbawienie pracownika należnego odpoczynku dopuszczalne jest tylko w wyjątkowych okolicznościach (w Polsce - w razie akcji ratowniczej lub przy usuwaniu skutków awarii); udzielenie równoważnego odpoczynku w ciągu 72 godzin właśnie ze względu na wyjątkowość tych zdarzeń często w praktyce nie będzie możliwie.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Senatorowie zapoznali się z opiniami o ustawie, które przedstawili m.in. wiceminister finansów Jarosław Neneman, posłanka Anita Błochowiak i Ewa Tomaszewska z NSZZ "Solidarność". Ponadto uwagi szczegółowe zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Wprowadzeniu czwartej stawki podatkowej był przeciwny rząd. Resort finansów wyliczył, że przyjęcie tej poprawki zwiększy wpływy do budżetu o blisko 240 mln zł i będzie dotyczyć 4 tys. podatników.

Posłowie zdecydowali też, że w danym roku podatkowym będzie można odliczyć do 760 zł od podatku z tytułu użytkowania Internetu. Podstawą do odliczenia będzie faktura VAT. Poprawka przewiduje, że odliczyć będzie też można wysokość darowizny udokumentowanej bankowym dowodem wpłaty. Przyjęty przepis ma zrekompensować podniesienie stawki VAT na Internet do 22%. Od 1 maja br. ustawa o VAT zezwala na zwolnienie usług dostępu do Internetu z podatku. Komisja Europejska zakwestionowała to rozwiązanie, dlatego Polska ma obowiązek stosować 22-procentową stawkę VAT na te usługi. Przepis nie pociągnie za sobą skutków dla budżetu z powodu rekompensaty przez podniesienie VAT do 22% na usługi dostępu do Internetu.

Sejm zdecydował się też opodatkować renty strukturalne. Mają one być opodatkowane według skali 19, 30 i 40%. Renty strukturalne będą wypłacane na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich. O renty strukturalne mogą się ubiegać rolnicy, którzy ukończyli 55 lat. Warunkiem uzyskania renty jest prowadzenie gospodarstwa rolnego przez 10 lat, ubezpieczenie w KRUS (przez 5 lat) oraz przekazanie gospodarstwa. Gospodarstwo musi mieć co najmniej 1 ha powierzchni.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 5 poprawek o charakterze legislacyjnym. Jak ustalono, ich przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Genowefa Ferenc. Do stanowiska komisji zgłoszono wniosek mniejszości; jego sprawozdawcą będzie senator Andrzej Chronowski.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia komisji rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Rozpatrywana nowelizacja ma na celu m.in. dostosowanie jej do nowych dyrektyw unijnych oraz orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, bezterminowe przywrócenie lub przedłużenie funkcjonowania niektórych zwolnień podatkowych, dostosowanie do nowej ustawy o podatku od towarów i usług, wprowadzenie dodatkowych obowiązków dla podatników otrzymujących darowizny podlegające odliczeniu i je przekazujących, umożliwienie bankom, które od 1 stycznia 2005 r. będą sporządzały sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości kredytów oraz gwarancji ich spłaty.

Bezterminowo przywrócono zwolnienie od podatku dochodów związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników, izb rolniczych, organizacji pracodawców i partii politycznych - w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej, oraz składek członkowskich członków organizacji politycznych, społecznych i zawodowych - w części nieprzeznaczonej na działalność gospodarczą. Zwolnienie podatkowe, które miało być stosowane przejściowo do końca br. w stosunku do niektórych dochodów określonych podatników zostało przedłużone do końca 2006 r. Dotyczy to m.in. niektórych dochodów spółdzielni mieszkaniowych, komunalnych zakładów gospodarki mieszkaniowej, Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, towarzystw budownictwa społecznego, Agencji Mienia Wojskowego, wspólnot mieszkaniowych, sportowych spółek akcyjnych, zakładów budżetowych zajmujących się kwaterowaniem studentów i pracowników uczelni i placówek naukowych, spółdzielczych związków rewizyjnych, komitetów wyborczych, spółek wodnych i ich związków, przywięziennych zakładów pracy i Polskiej Konfederacji Sportu. Przedłużono także zwolnienie od podatku części dochodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, uzyskanych przez osoby prawne nimi administrujące, dochodów z tytułu prowadzenia szkół, dotacji budżetowych, kwot otrzymanych od agencji rządowych, dotacji, subwencji i dopłat otrzymanych przez zakłady pracy chronionej z PFRON.

Podatnicy, którzy otrzymują darowizny podlegające odliczeniom, będą mieli obowiązek ich wyodrębnienia w zeznaniu rocznym wraz z podaniem celu ich przeznaczenia oraz nazwy i adresu darczyńcy będącego osobą prawną w wypadku większych wpłat. Podatnicy ci będą także obowiązani do podania tej informacji do wiadomości publicznej, chyba że ich dochód roczny nie przekroczy 20 tys. zł. Podatnik korzystający z odliczenia z tytułu przekazanej darowizny będzie miał obowiązek wskazania danych identyfikujących obdarowanego.

Ponadto Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji.

W imieniu rządu przyjęcie ustawy rekomendował senatorom wiceminister gospodarki i finansów Marek Szczepański. Zapoznano się także z opinią biura legislacyjnego.

Rozpatrywana nowelizacja przewiduje, że wydatki takie, jak opłaty za porady prawne, opłaty notarialne, koszty ekspertyz technicznych i finansowych oraz opłaty za prowadzenie rachunku bankowego, nie będą mogły być dofinansowywane. Za niezgodną z prawem unijnym rząd, a za nim Sejm uznał również obecną możliwość wspierania wydatków na zakup środków transportu.

Ponadto w nowelizacji sejmowej wprowadzono dla przedsiębiorców, korzystających z funduszy strukturalnych, obowiązek dołączania do wniosku o dofinansowanie oświadczenia o przestrzeganiu przepisów BHP.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych poparła poprawkę zgłoszoną przez senatora Jerzego Markowskiego. Ustalono, że senator przedstawi Izbie sprawozdanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji i zarekomenduje proponowaną zmianę.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment