Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

W dniach 7 i 8 lipca 2004 r. odbyło się 66. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak oraz wicemarszałkowie - Jolanta Danielak, Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Zbigniewa Gołąbka i Sławomira Izdebskiego; listę mówców prowadził senator S. Izdebski.

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o nadmiernych zapasach produktów rolnych i produktów cukrowych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy - Prawo telekomunikacyjne**,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych oraz niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki,

- stanowisko Senatu w sprawie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o portach i przystaniach morskich,

- drugie czytanie projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw,

- informacja Rzecznika Praw Obywatelskich o działalności za 2003 r., z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela,

** Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Przedstawił je senator Janusz Lorenz. Senator zaznaczył, że rozpatrywany akt prawny zmienia ustawę z 16 kwietnia 2004 r., uchwaloną dla zapobiegania gromadzeniu w okresie przedakcesyjnym zapasów produktów rolnych i cukrowych w celu wprowadzenia ich po akcesji do obrotu na obszar celny Unii Europejskiej.

Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. określa, co należy rozumieć przez średni stan zapasów poszczególnych produktów rolnych u danego podmiotu. Nakłada na właścicieli i samoistnych posiadaczy zapasów produktów rolnych oraz na przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w zakresie produkcji, przetwórstwa oraz obrotu produktami cukrowymi, obowiązek przekazywania informacji o stanie posiadanych zapasów i okolicznościach ich powstania.

Zmiany zawarte w rozpatrywanej ustawie wprowadzają dwa nowe rozwiązania. Na posiedzeniu komisji jej członkowie uznali, że te rozwiązania należy przyjąć bez poprawek i że te zmiany każdorazowo polski parlament musi przyjąć ze względu na fakt, że Komisja Europejska ma uprawnienia i w każdej chwili może wprowadzić zmiany bez uprzedzenia. Rozwiązanie to stanowi dostosowanie do potrzeb obecnego prawa. Chodzi o to, aby polscy przedsiębiorcy mogli jak najszybciej spełnić obowiązki nałożone na nich przez Unię Europejską.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i 64 głosami, przy 1 przeciw, zdecydował o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 77. posiedzeniu, 18 czerwca 2004 r., i 21 czerwca przekazana do Senatu. Marszałek 22 czerwca skierował ten projekt ustawy do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury.

Sprawozdawca komisji senator Józef Sztorc zaznaczył, że ustawa - Prawo telekomunikacyjne określa zasady wykonywania i kontroli działalności polegającej na świadczeniu usług telekomunikacyjnych, dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych i udogodnień towarzyszących. Dostosowuje również polskie prawo do dyrektyw Unii Europejskiej.

Celem ustawy jest stworzenie warunków do równoprawnej i skutecznej konkurencji, do rozwoju telekomunikacji, usług i infrastruktury, umożliwienie gospodarce i nauce prawidłowego rozwoju.

Senator podkreślił, że w pracy nad ustawą wykorzystano wiele rad i doświadczeń instytucji, które na co dzień zajmują się telekomunikacją, między innymi Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Komunikacji Kablowej i in. Na prace te miały wpływ również różnego typu agencje - związane z bezpieczeństwem państwa, z ABW i innymi organizacjami.

Uchwała

Sprawozdawca komisji senator Grzegorz Niski podkreślił, że nowelizacja ustawy generalnie zmierza do dostosowania przepisów dotyczących Krajowego Systemu Informatycznego do modelu przyjętego w Systemie Informacyjnym Schengen w krajach sygnatariuszach tego układu i częściowo zakładanych do wprowadzenia przy modernizacji tego systemu.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że nowelizacja wprowadza zmiany, zgodnie z którymi organem administracji rządowej właściwym w sprawach gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji w Krajowym Systemie Informatycznym będzie minister właściwy do spraw wewnętrznych. Obecnie jest nim komendant główny Policji. Zmiana organu odpowiadającego za Krajowy System Informatyczny podyktowana jest tym, że Krajowy System Informatyczny, który jest zbiorem danych prowadzonym na potrzeby kontroli granicznej, kontroli celnej, kontroli legalności pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także na potrzeby innych postępowań prowadzonych na podstawie ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, ma ścisły związek nie tylko z działalnością Policji, ale również Straży Granicznej czy Urzędu do spraw Repatriacji i Cudzoziemców.

Układ z Schengen stanowi, że dane o niektórych osobach mogą zgłaszać organy właściwe w sprawach bezpieczeństwa państwa, w związku z tym projekt nowelizacji w art. 37c zawiera katalog organów, którym udostępniane będą dane gromadzone w Krajowym Systemie Informatycznym. Katalog ten obejmuje dwanaście podmiotów. Są to: minister sprawiedliwości, prokuratura, sąd, minister właściwy do spraw administracji publicznej, komendant główny Policji, komendant główny Straży Granicznej, prezes Urzędu do spraw Repatriacji i Cudzoziemców, wojewodowie, organy celne, główny inspektor Informacji Finansowej, minister właściwy do spraw zagranicznych oraz konsulowie. Wszystkie te organy będą obowiązane do przekazywania do Krajowego Systemu Informatycznego danych wymienionych w ustawie.

Z kolei ust. 3 w art. 37c mówi, iż do Krajowego Systemu Informatycznego dane, o których mowa w art. 37b ust. 1 pkt 1 lit. F (przepis ten odnosi się do osób, co do których istnieje obowiązek przekazywania danych, wymienionych w art. 99 ust. 4 konwencji wykonawczej do układu zawartego w Schengen, dotyczącego stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach; chodzi o dane uzyskane w wyniku kontroli prowadzonej przez komendanta głównego Policji, komendanta głównego Straży Granicznej, prezesa Urzędu do spraw Repatriacji i Cudzoziemców, wojewodów oraz organy celne), mogą przekazywać i otrzymywać: minister obrony narodowej, szef Wojskowych Służb Informacyjnych, który dotychczas nie miał takiego prawa, komendant główny Żandarmerii Wojskowej, szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i szef Agencji Wywiadu, pod warunkiem że dane dotyczą osób mogących stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa powszechnego i porządku publicznego.

Nowelizowana ustawa zakłada ponadto przesunięcie terminu utworzenia Krajowego Systemu Informatycznego z 30 czerwca bieżącego roku na 30 czerwca 2005 r. Przesunięcie terminu utworzenia Krajowego Systemu Informatycznego podyktowane jest tym, że prowadzone w ramach Unii Europejskiej prace projektowo-koncepcyjne nad kształtem centralnej instalacji Systemu Informacyjnego Schengen II, której budowa umożliwi przyłączenie nowych państw, nie zostały jeszcze sfinalizowane.

Wejście w życie ustawy w perspektywie lat 2004 - 2005 nie spowoduje dodatkowych wydatków dla budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 77. posiedzeniu, 18 czerwca 2004 r., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek 21 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przedstawiła senator Maria Berny. Senator podkreśliła, że nowelizacja uchwalonej w sierpniu 1997 r. ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych była niezbędna. Zmieniła się bowiem rzeczywistość, zmieniły się realia dotyczące imprez masowych i okazało się, że niektóre zapisy ustawy są zbyt liberalne lub zbyt duże obszary pozostają nieobjęte przepisami, co zagraża porządkowi publicznemu.

Senator sprawozdawca poinformowała, że Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, po przeanalizowaniu proponowanej przez Sejm nowelizacji, postanowiła zaproponować wprowadzenie do niej 9 poprawek.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 77. posiedzeniu, 17 czerwca 2004 r. Do Senatu została przekazana 18 czerwca. Marszałek 21 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator zaznaczyła, że inicjatywa rządu wyszła realizuje zasadę zawartą w art. 45 ust. 1 konstytucji, który stanowi, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Jak wynika z dotychczasowej praktyki, postępowania sądowe trwają w naszym kraju dłużej niż to jest konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy czy załatwienia sprawy egzekucyjnej.

Rozpatrywana ustawa ma usunąć braki proceduralne i przeciwdziałać nadmiernemu przewlekaniu postępowania sądowego oraz uniemożliwić osobom wnoszącym skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wnoszenie jej do sądu polskiego w trybie omawianej ustawy. Senator sprawozdawca przypomniała, że do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu wpływają liczne skargi naszych obywateli - dwieście dziennie - na przewlekłość postępowania w polskich sądach. Polska jest w czołówce europejskiej, jeśli chodzi o liczbę tego rodzaju wniosków. Państwo polskie zaś płaci za przewlekłość postępowania wysokie odszkodowania, które orzeka trybunał. W roku 2000 trybunał wręcz sugerował Polsce wprowadzenie do ustawodawstwa specjalnych procedur, pozwalających przeciwdziałać nadmiernemu przewlekaniu postępowania sądowego.

W ustawie określono jej przedmiot oraz przesłanki, których spełnienie uprawnia stronę do wniesienia skargi w wypadku nieuzasadnionej zwłoki lub gdy postępowanie trwa dłużej niż to konieczne. Zdefiniowano w ustawie pojęcie rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie poprzez wskazanie odpowiednich kryteriów oceny, takich jak terminowość i prawidłowość czynności podjętych w celu wydania rozstrzygnięcia oraz uwzględnienie charakteru sprawy i faktycznego stopnia zawiłości prawnej. Skargę będzie można składać w sądzie rozpatrującym sprawę, ale rozstrzygnięcie będzie leżało w gestii sądu wyższej instancji.

Jak stwierdziła senator sprawozdawca, komisja wysoko oceniła ustawę, która tworzy skuteczny mechanizm zapobiegania przewlekłości postępowania w polskich sądach oraz wstrzyma napływ skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Do tej pory nie było takiej możliwości. Członkowie komisji wyrazili również nadzieję, że uchwalenie tej ustawy doprowadzi z czasem do usprawnienia polskiego wymiaru sprawiedliwości.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 77. posiedzeniu, 17 czerwca 2004 r. Do Senatu została przekazana 18 czerwca, a 21 czerwca marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ochrony Środowiska. Komisja, po rozpatrzeniu ustawy, przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Cele tej nowelizacji były następujące: zmiana zasad sporządzania rocznych i wieloletnich planów łowieckich; zmiana zasad wydzierżawiania obwodów łowieckich przez Polski Związek Łowiecki; zmiana celów działania Polskiego Związku Łowieckiego i szczegółowa regulacja struktur związku; zmiana organizacji i zasad działania straży łowieckiej; zmiana w przepisach dotyczących polowania, w tym określenie warunków uprawniających do wykonywania polowania przez obywateli należących do państw Unii Europejskiej oraz odformalizowanie możliwości polowania przy pomocy ptaków łownych, a także doprecyzowanie przepisów karnych.

Senator W. Łęcki poinformował, że komisja senacka, po przeanalizowaniu wszystkich materiałów, postanowiła zaproponować wprowadzenie jedenastu poprawek do ustawy. Dziesięć z nich miało charakter redakcyjny i uściślający, jedna zaś - charakter merytoryczny. Poprawka ta miała na celu wprowadzenie obowiązku zasięgania przez Polski Związek Łowiecki opinii dyrekcji Lasów Państwowych przy ustalaniu kierunków i zasad rozwoju łowiectwa oraz zasad selekcji populacyjnej zwierząt łownych.

Senator Wiesław Pietrzak zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 46 głosami, przy 19 przeciw i 8 wstrzymujących się, zaakceptował ten wniosek i podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 29 października 2003 r. uznał art. 1 pkt 3 ustawy o zmianie ustawy o portach i przystaniach morskich za niezgodny z art. 2 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent, na podstawie art. 122 ust. 4 zdanie drugie konstytucji, po zasięgnięciu opinii marszałka Sejmu, odpowiednim pismem skierował do Sejmu tekst ustawy w celu usunięcia niezgodności wynikających z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Sejm podjął taką uchwałę na swoim posiedzeniu 2 lipca. Tego samego dnia wpłynęła ona do Senatu. Marszałek skierował ją następnie do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisje rozpatrzyły tę uchwałę i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawczyni połączonych komisji senator Czesława Christowa podkreśliła, że zarządy morskich portów, powstałe w myśl ustawy o portach i przystaniach morskich z 20 grudnia 1996 r. z późniejszymi zmianami, mają charakter użyteczności publicznej. Przedmiot ich działalności obejmuje w szczególności zarządzanie gruntami i infrastrukturą portową, prognozowanie, programowanie i planowanie rozwoju portu oraz budowę, rozbudowę, utrzymanie i modernizację infrastruktury portowej.

Na 27. posiedzeniu Senatu rozpatrywana była ustawa o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W trakcie senackiego postępowania legislacyjnego nad tą ustawą grupa senatorów, kierując się potrzebami zarządów portów w zakresie budowy, rozbudowy i modernizacji ogólnodostępnej infrastruktury polskich portów, zgłosiła poprawkę, która zmierzała do skreślenia art. 7, a tym samym do utrzymania podatku od nieruchomości w wysokości 40% określonej stawki. Poprawka ta nie uzyskała akceptacji.

Na mocy art. 7 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw art. 11 ustawy o portach i przystaniach morskich został uchylony. Ustawa ta weszła w życie 1 stycznia 2003 r., a ustawa o portach i przystaniach morskich miała wejść w życie w terminie późniejszym. Stąd powstała wada technicznolegislacyjna.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, że usunięcie wady technicznolegislacyjnej nie wpływa na zwiększenie inwestowania w ogólnodostępną, kapitałochłonną infrastrukturę portową i na wzrost konkurencyjności polskich portów. Wskazała też, że zarządy portów morskich oczekują na wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwolnienia portów morskich z podatku od nieruchomości, analogicznie do tego, jak to ma miejsce w wypadku portów lotniczych.

Poprawki do konwencji SOLAS weszły w życie 1 lipca 2004 r. Rozszerzają one zakres ustawodawstwa polskiego, a niektóre z nich są normami o charakterze samowykonalnym. Poprawki obejmują rozdział V konwencji nakładający obowiązek wyposażenia statków w system automatycznej identyfikacji statków innych niż pasażerskie i tankowce o określonej pojemności.

W zakresie bezpieczeństwa portów morskich kodeks wymaga podjęcia przez administrację rządową szeregu podstawowych działań inicjujących, takich jak wyznaczanie obiektów portowych podlegających wymogom kodeksu, wyznaczanie uznanych organizacji do spraw ochrony oraz zapewnienie sporządzania i zatwierdzania ocen stanu ochrony obiektów portowych. Zadaniem rządu jest zapewnienie efektywnego systemu wymiany informacji w skali międzynarodowej i w kontaktach ze statkami i obiektami portowymi.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, że niewywiązywanie się z tych zadań, które stoją przed Polską w związku z poprawkami do konwencji SOLAS, może spowodować blokadę polskich portów, które uważane byłyby za niebezpieczne, a także blokadę polskich statków lub statków wychodzących z polskich portów, gdyż będą one również oceniane jako statki i towary niebezpieczne.

Kończąc swe wystąpienie, senator Cz. Christowa poinformowała, że Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury postanowiła wnieść o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Przedstawił je senator Grzegorz Niski. Senator przypomniał, że Europejska konwencja o zwalczaniu terroryzmu weszła w życie 4 sierpnia 1978 r. i obowiązuje wszystkie państwa członkowskie Rady Europy z wyjątkiem: Księstwa Andory, Republiki Armenii oraz byłej jugosłowiańskiej Republiki Macedonii. Protokół rozszerza i precyzuje katalog przestępstw, których dla celów ekstradycji nie uważa się za przestępstwa polityczne albo za pozostające w związku z przestępstwami politycznymi, albo za przestępstwa popełnione z pobudek politycznych. Ponadto dodaje do form zjawiskowych przestępstw objętych konwencją organizowanie i polecenie popełnienia lub usiłowanie popełnienia przestępstwa i uzupełnia przepisy dotyczące interpretacji postanowień konwencji.

Projekt ten został wniesiony przez Komisję Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Marszałek skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do trzech komisji: Ustawodawstwa i Praworządności, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Nauki, Edukacji i Sportu. Pierwsze czytanie zostało przeprowadzone 22 czerwca br. Komisje przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca połączonych komisji senator Zbyszko Piwoński zaznaczył, że inspiracją do zgłoszenia tej inicjatywy ustawodawczej była trochę niefortunna ustawa skierowana przez Sejm do Senatu, dotycząca przemieszczenia szkół rolniczych i leśnych na szczebel właściwych resortów: resortu właściwego do spraw rolnictwa i resortu właściwego do spraw ochrony środowiska. Senat odrzucił tamtą ustawę, Sejm w ponownym głosowaniu jednak ją przyjął i wejdzie ona w życie w określonym czasie. Zdaniem senatora, trudno oczekiwać, żeby którykolwiek z resortów zaczął budować od początku swoje szkolnictwo resortowe. Niemniej jednak ustawa weszła w życie.

Senator sprawozdawca przypomniał, iż podczas prac nad ustawą w Senacie wskazywano, że zarówno szkoły leśne, jak i wyspecjalizowane szkoły rolnicze znalazły się chyba zbyt nisko, bo aż na szczeblu powiatowym, u starostów. Może to prowadzić do tego, i takie przykłady przytaczano, iż w pewnym okresie przestaną one istnieć, przestaną kształcić na potrzeby powiatu z uwagi na to, że powiat jest zbyt małym regionem, żeby utrzymywać szkoły, które kształcą w tych zawodach, potrzebnych w instytucjach i przedsiębiorstwach działających na znacznie większym terenie.

Wówczas zrodziła się myśl, żeby podjąć inicjatywę, a właściwie działania zachęcające zarówno samorządy wojewódzkie, jak i samorządy powiatowe, które do tej pory utrzymują te szkoły, do tego, żeby właśnie nie przekazywać ich resortom, ale - zgodnie zresztą z ustawodawstwem samorządowym - stworzyć możliwość, żeby te szkoły znalazły się o piętro wyżej, na szczeblu wojewódzkim, i tym samym zostały zaliczone do szkół ponadregionalnych.

Akceptując tę myśl, połączone komisje postanowiły zgłosić wniosek. Dotyczy on bardzo niewielkiej zmiany w dotychczasowym ustawodawstwie. W ustawie o systemie oświaty, która była nowelizowana 27 czerwca 2003 r., w art. 11 został zawarty następujący zapis: "w terminie do dnia 31 grudnia 2004 r. samorząd województwa przejmuje prowadzenie szkół i placówek mających znaczenie co najmniej regionalne, przejętych z dniem 1 stycznia 1999 r. przez samorząd powiatowy, jeżeli rada powiatu podejmie uchwałę o przekazaniu tych szkół i placówek samorządowi województwa wraz z mieniem niezbędnym do ich funkcjonowania". Akceptując ten artykuł po nowelizacji z czerwca 2003 r., senatorowie uznali jednak za niezręczny zapis określający termin wygaśnięcia przepisu z końcem grudnia bieżącego roku.

Senator sprawozdawca poinformował też, że skutki finansowe, jakie może rodzić ta ustawa, są właściwie dla budżetu państwa obojętne, z uwagi na to, iż na poziomie zarówno powiatu, jak i województwa szkolnictwo finansowane jest z subwencji oświatowej. Niemniej jednak trzeba podkreślić, że wydatki z tego tytułu zostaną zwiększone na szczeblu wojewódzkim, a zmniejszone o te same kwoty na szczeblu powiatowym. Ewentualne dodatkowe wydatki czy koszty mogą powstać w wyniku przemieszczenia majątku. Artykuł ten zobliguje bowiem nie tylko do przejęcia, ale również do przemieszczenia majątku. Trudno jednak szacować ewentualne nieduże koszty, które mogą z tego tytułu wyniknąć. Trudno bowiem przewidzieć, jaka liczba samorządów wojewódzkich i powiatowych z tego zapisu ustawowego zechce skorzystać.

Po dyskusji, zgodnie z art. 82 ust. 1 Regulaminu Senatu, Izba przystąpiła do trzeciego czytania projektu ustawy, obejmującego jedynie głosowanie.

Uchwała

Sejm uchwalił tę ustawę 1 lipca 2004 r. Następnego dnia skierował ją do Senatu. Marszałek przesłał ją do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, która przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator January Bień przypomniał, że ustawa sejmowa była projektem poselskim. Zawiera ona tylko dwa artykuły: dotyczący nadania nazwy oraz określający termin wprowadzenia ustawy w życie - 1 października br.

W trakcie posiedzenia komisji z udziałem rektora WSP w Częstochowie profesora Janusza Berdowskiego, wiceministra Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, sekretarza stanu w ministerstwie profesora Tadeusza Szulca oraz przedstawiciela Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego profesora Wojciecha Iwańczaka wymieniono szereg poglądów dotyczących liczby studentów, a także kadry dydaktycznej, kierunków kształcenia i praw do doktoryzowania. Zwrócono także uwagę na kształcenie na kierunkach pedagogika oraz filologia germańska i angielska.

Senator sprawozdawca podkreślił, że historia uczelni sięga roku 1971, w którym powołano Wyższą Szkołę Nauczycielską, w 1974 r. przemianowaną na Wyższą Szkołę Pedagogiczną. Obecnie uczelnia ma cztery wydziały: Wydział Filologiczno-Historyczny, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Wydział Pedagogiczny i Wydział Wychowania Artystycznego, a także dwie jednostki międzywydziałowe. W ramach uczelni działa szesnaście instytutów, w których kształci się obecnie piętnaście tysięcy studentów na studiach dziennych, zaocznych i podyplomowych. Przy uczelni działa Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Letnia Szkoła Języka i Kultury Polskiej. Uczelnia ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w zakresie dwóch kierunków: historii i fizyki.

Senator J. Bień zaakcentował, iż w ciągu trzydziestu lat swego istnienia uczelnia wypracowała określone zasady współpracy ze środowiskiem lokalnym, naukowym i społecznym. Wskazał też, że związek uczelni, a także całego częstochowskiego środowiska naukowego z regionem jest bardzo silny. Przypomniał, że studenci w uczelnianym referendum opowiedzieli się za nazwą: "Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie". Patron to szczególny, silnie związany z Jasną Górą i ziemią kłobucką, wielki historyk i kronikarz.

W imieniu senackiej Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senator J. Bień wniósł o przyjęcie ustawy.

Zasadnicze zmiany związane z zasadami awansu zawodowego oraz zatrudniania nauczycieli są następujące. Uszczegółowiono kwalifikacje wymagane od nauczycieli poprzez określenie poziomu wykształcenia i jego zakresu w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i placówek, w tym również warunków uzyskiwania kwalifikacji do nauczania języków obcych. Zobowiązano również komisję kwalifikacyjną do dokonania analizy efektów nauczania i wychowania osiągniętych przez nauczyciela ubiegającego się o awans na stopień nauczyciela mianowanego. Wprowadzono terminy, w których komisje kwalifikacyjne i egzaminacyjne mają obowiązek wydania decyzji o nadaniu lub odmowie nadania stopnia awansu zawodowego. Wydłużono o rok okres stażu, jaki musi odbyć nauczyciel kontraktowy lub mianowany, posiadający co najmniej stopień naukowy doktora, ubiegający się o uzyskanie kolejnego stopnia awansu zawodowego. Wydłużono również do roku i dziewięciu miesięcy okres stażu skróconego, który przysługuje nauczycielowi kontraktowemu będącemu nauczycielem akademickim z trzyletnim okresem pracy w szkole wyższej, oraz osobom posiadającym co najmniej pięcioletni okres pracy i znaczący dorobek naukowy. Wprowadzono termin dwudziestu jeden dni od złożenia sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego, w którym to terminie dyrektor szkoły ma obowiązek dokonania oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu. Zobowiązano nauczyciela kontraktowego do przepracowania dwóch lat, a nauczyciela mianowanego do przepracowania roku w szkole przed rozpoczęciem stażu na kolejny stopień awansu zawodowego. Zmodyfikowano zasady składania wniosków o podjęcie postępowania egzaminacyjnego lub kwalifikacyjnego przez nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych. Wniosek taki należy złożyć w roku, w którym nauczyciel uzyskał pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu, a nie jak dotychczas w ciągu czternastu dni od otrzymania tej oceny. Zrezygnowano z formułowania ustawowych przesłanek przerywania i kontynuacji stażu. Rozszerzono skład komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego o przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Określono ustawowe przesłanki uprawniające do wpisania osoby na listę ekspertów uczestniczących w pracach komisji egzaminacyjnych lub kwalifikacyjnych oraz przesłanki skutkujące skreśleniem z tej listy. Uchylono normy prawne zobowiązujące nauczyciela kontraktowego do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego w ciągu czterech lat od dnia zatrudnienia w danej szkole. Doprecyzowano przesłanki nawiązania stosunku pracy na podstawie mianowania z nauczycielem zatrudnionym wcześniej na podstawie umowy o pracę. Doprecyzowano, że nauczycielom, których stosunki pracy wygasły w momencie upływu sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym, przysługują świadczenia przedemerytalne.

Zmiany w zakresie zasad wynagradzania nauczycieli dotyczą: wprowadzenia obowiązku dokonywania corocznie nowelizacji regulaminu wynagradzania nauczycieli przez jednostki samorządu terytorialnego prowadzące szkoły; zniesienia ustawowego nakazu określania standardów zatrudnienia nauczycieli; dookreślenia w ustawie pojęcia godziny doraźnych zastępstw oraz określenia zasad wynagradzania za te godziny; wprowadzenia rozwiązania, zgodnie z którym zmiana wysokości wynagrodzenia nauczyciela w związku z uzyskaniem kolejnego stopnia awansu zawodowego następować będzie z pierwszym dniem roku szkolnego następującego po roku, w którym nauczyciel uzyskał stopień awansu, a w przypadku osób, które złożyły wnioski o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do 31 października, od 1 stycznia następnego roku, a nie z pierwszym dniem najbliższego miesiąca, jak dotychczas. Podporządkowano również nauczycieli zatrudnionych w urzędach organów administracji rządowej i kuratoriach oświaty ustawie o służbie cywilnej, z zachowaniem niektórych uprawnień wynikających z Karty Nauczyciela. Doprecyzowano składniki wynagrodzenia nauczycieli przeniesionych w stan nieczynny.

Uchwała

Zgodnie z ustawą z 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym pierwszy prezes Sądu Najwyższego corocznie składa Senatowi informację o działalności Sądu Najwyższego oraz o wynikających z niej istotnych problemach, przy czym nad informacją tą nie przeprowadza się głosowania.

Przewodniczący posiedzeniu wicemarszałek Kazimierz Kutz stwierdził, że Senat zapoznał się z przedstawioną informacją.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment