Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następna część dokumentu


Odpowiedzi na oświadczenia senatorów

Informację w związku z oświadczeniem senatora Józefa Sztorca, złożonym na 58. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 59), przekazał Minister Kultury:

Warszawa, dnia 1 kwietnia 2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku

W odpowiedzi na oświadczenie senatora Józefa Sztorca złożone podczas 58 posiedzenia Senatu RP w sprawie wsparcia starań Kopalni Soli "Wieliczka" Przedsiębiorstwo Państwowe w pozyskaniu środków z Unii Europejskiej proszę o przyjęcie poniższych informacji.

Mając na uwadze wagę sprawy i konieczność ochrony unikatowej w skali światowej Kopalni Soli Wieliczka Minister Kultury zwrócił się do Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z prośbą o wydanie interpretacji zapisu "inne instytucje publiczne" w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego dotyczącym określenia grupy beneficjentów w działaniu 1.4. "Rozwój kultury i turystyki" na korzyść przedsiębiorstw państwowych działających non profit i będących własnością Skarbu Państwa.

Ministerstwo Kultury podejmuje także starania w celu umożliwienia pozyskania środków na realizację projektu "Udostępnienie zabytkowych wyrobisk w Kopalni Soli Wieliczka" z innych funduszy europejskich. W tym celu Ministerstwo Kultury zaproponowało Ministerstwu Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej wpisanie "przedsiębiorstw państwowych zakładów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego działających non profit" do grupy beneficjentów w priorytecie 3 Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego "Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego". Propozycja taka została przesłana do MGPiPS. Niestety na dzień dzisiejszy nie możemy odpowiedzieć, na ile propozycja ta spotka się z akceptacją MGPiPS oraz przede wszystkim Sekretariatu EFTA w Brukseli.

Mam nadzieję, iż projekt będzie mógł być realizowany w ramach ZPORR lub MF EOG.

Wyrazy szacunku

Waldemar Dąbrowski

* * *

Minister Finansów przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Henryka Stokłosy, złożonym na 57. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 58):

Warszawa, 2004-04-04

Pan
Longin Pastusiak
Marszał
ek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Warszawa

Szanowny Panie Marszałku

W związku z otrzymanym przy piśmie z dnia 10 marca 2004 r. Nr BPS/DSK-034-116-04 oświadczeniem senatora Henryka Stokłosy, złożonym na 57. posiedzeniu Senatu RP w dniu 4 marca 2004 r. - uprzejmie informuję:

Ustawa z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 203, poz. 1966), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2004 r., określająca źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz zasady ustalania i gromadzenia tych dochodów, a także zasady ustalania i przekazywania subwencji ogólnej oraz dotacji celowych budżetu państwa, na wszystkich etapach prac, powstawała na ścisłej współpracy z samorządami.

Z przedstawicielami samorządów terytorialnych konsultowane były, zarówno założenia ustawy, jak i konkretne jej zapisy. W trakcie prac nad ustawą poszczególne samorządy terytorialne, poprzez swoich przedstawicieli w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz w Zespole do Spraw Systemu Finansów Publicznych Komisji Wspólnej miały możliwość zapoznania się, zarówno z jej treścią, jak i szczegółowymi rachunkami symulacyjnymi.

Wypracowane w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego rozwiązania są wynikiem partnerskiego i konstruktywnego procesu zbliżenia, a następnie uzgadniania stanowisk strony rządowej i samorządowej. Przyjęte rozwiązania są optymalnymi z punktu widzenia interesu publicznego, gdyż uwzględniają, zarówno konieczność zasadniczej przebudowy dotychczasowego systemu finansowania samorządów, jak i aktualną sytuację budżetu państwa.

Zgodnie ustawą z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego - dla gmin najuboższych, tj. w których dochody podatkowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca są niższe od 92% analogicznych dochodów w kraju przyznawana jest część wyrównawcza subwencji ogólnej.

Podstawę dla ustalenia tej części subwencji na 2004 r. stanowią dane ze sprawozdań z wykonania dochodów podatkowych gminy za 2002 r., z uwzględnieniem korekt, złożonych do właściwych regionalnych izb obrachunkowych, w terminie do dnia 30 czerwca 2003 roku oraz dane o liczbie mieszkańców według stanu na dzień 31 grudnia 2002 r., ustalonej przez Główny Urząd Statystyczny.

W 2004 r. część równoważącą subwencji ogólnej otrzymują gminy, w których dochody przeliczeniowe są niższe od dochodów bazowych. Zgodnie z przepisami art. 76 ww. ustawy, dochody gazowe ustalane są na podstawie danych wykazanych w sprawozdaniach i wnioskach jednostek samorządu terytorialnego sporządzonych za rok 2002 oraz w informacjach sporządzonych za 2002 r. przez właściwych dysponentów, natomiast dochody przeliczeniowe - na podstawie danych wskazanych w sprawozdaniach sporządzonych za rok 2002 oraz części wyrównawczej subwencji ogólnej ustalonej na 2004 r.

Jeśli zaś chodzi o wpływ ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego na kształt budżetów jednostek samorządu terytorialnego, uprzejmie wyjaśniam:

Na dochody każdej jednostek samorządu terytorialnego składają się dochody własne, dotacje i subwencje. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wprowadziła zmiany w zakresie finansowania części zadań, na które do końca 2003 r. była przekazywana dotacja i niektóre subwencje. Poziom dochodów jednostek samorządu terytorialnego zależy nie tylko od wysokości środków otrzymanych z budżetu państwa w formie dotacji i subwencji, ale również od decyzji władz gminy w zakresie dochodów własnych (możliwość ustalania stawek w podatkach lokalnych).

Ministerstwo Finansów dokonało porównania planowanych dochodów na 2004 r. według ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003 (Dz.U. Nr 150, poz. 983 z późn. zm.), która obowiązywała do końca 2003 roku z planowanymi dochodami, ustalonymi na podstawie nowej ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Z porównania planowanych dochodów na 2004 r. według ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która obowiązywała do końca 2003 roku, z planowanymi dochodami, ustalonymi na podstawie nowej ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wynika, że na realizację tego samego zakresu zadań, których sposób finansowania uległ zmianie, zaplanowano na 2004 r. (według zasad określonych w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego) dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów i województw) dochody wyższe łącznie o 10,8% w porównaniu do dochodów, jakie jednostki samorządu terytorialnego otrzymałyby, gdyby obowiązywała ustawa, która utraciła moc z dniem 31 grudnia 2003 r.

Wejście w życie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wymaga monitorowania jej skutków.

W związku z tym, na posiedzeniu Zespołu do Spraw Finansów Publicznych Komisji Wspólnej Zarządu i Samorządu Terytorialnego, które odbyło się w dniu 2 lutego br., ustalono:

- sposób monitorowania skutków wprowadzenia regulacji wynikających z ww. ustawy;

Podstawą oceny wpływu rozwiązań zawartych w ww. ustawie na gospodarkę finansową samorządów będą kwartalne sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Dane zawarte w sprawozdaniach w roku 2004 będą porównywane z danymi ze sprawozdań sporządzonych w analogicznym okresie roku 2002 i 2003. Ustalono, że oprócz analizy danych statystycznych wskazane jest także monitorowanie wydajności poszczególnych źródeł dochodów, a także analiza wydatków ponoszonych na zadania, których sposób finansowania uległ zmianie z dniem 1 stycznia 2004 r.

- sposób podziału 2% rezerwy subwencji dla jednostek samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 26 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy;

Środki rezerwy subwencji zostały w pierwszej kolejności uruchomione dla tych jednostek samorządu terytorialnego, które utraciły więcej niż 5% na rozwiązaniach systemowych wynikających z nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, przy czym kwota z rezerwy nie mogła być niższa niż 10 tys. zł. Kwota straty została ustalona jako różnica między dochodami wyszacowanymi na 2004 r. według ustawy, która obowiązywała do końca 2003 r., a planowanymi dochodami ustalonymi na podstawie ustawy z dnia 13 listopada 2003 r.

Pozostała do podziału druga część rezerwy będzie uruchamiana sukcesywnie w trakcie roku. Sposób rozdysponowania tych środków będzie uzależniony od wyniku monitoringu skutków wprowadzenia regulacji wynikającej z ustawy.

W celu zapewnienia ciągłości finansowania zadań województw w 2004 r. w związku ze zmianami systemu finansowania zadań, Ministerstwo Finansów przekazało wszystkim gminom zaliczkę na poczet przyszłych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Realizacja dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych zarówno budżetu państwa, jak i jednostek samorządu terytorialnego, w odniesieniu do planowanej rocznej kwoty omawianych dochodów, jest na podobnym poziomie, co w latach poprzednich.

Odnosząc się natomiast do wymienionych w oświadczeniu Pana Senatora Henryka Stokłosy problemów finansowych samorządów, uprzejmie informuję Pana Marszałka:

1. Do dnia 31 grudnia 2003 r., na podstawie art. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. Nr 153 z 2003 r., poz. 1504 z późn. zm.), środki na finansowanie oświetlenia dróg publicznych, dla których gmina nie jest zarządcą oraz na finansowanie oświetlenia dróg publicznych krajowych, wojewódzkich i powiatowych w granicach miast na prawach powiatu, pokrywane były z budżetu państwa. Zadanie to było wykonywane przez gminy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej, a środki były przekazywane z budżetu dysponentom - poszczególnym wojewodom - w formie dotacji.

Ponieważ rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad i terminów przekazywania z budżetu państwa środków na finansowanie oświetlenia dróg publicznych, dla których gmina nie jest zarządcą, oraz na finansowanie oświetlenia dróg publicznych krajowych, wojewódzkich i powiatowych w granicach miast na prawach powiatu (Dz.U. Nr 35, poz. 326) przewidywało formę refundacji poniesionych wydatków, warunkiem dokonania przez wojewodę zwrotu gminie poniesionych wydatków, zgodnie z § 2 ust. 1, 2, 3, było przedłożenie uwierzytelnionych kopii rachunków oraz dowodów uiszczonej należności.

Zakłady energetyczne wystawiają faktury za zużytą energię i utrzymanie punktów świetlnych w danym okresie po upływie tego okresu i w związku z tym faktury za końcowe miesiące 2003 roku gminy otrzymały na początku 2004 r. (i otrzymują nadal jak wynika z informacji otrzymanych z urzędów wojewódzkich). Do tej pory faktury za poprzedni rok refundowane były z dotacji bieżącego roku. W 2004 r., w związku ze zmianą systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego, sytuacja uległa zmianie. Z tego względu, jak również z uwagi na fakt, że zaplanowana w budżecie państwa na 2003 r. kwota na finansowanie oświetlenia dróg publicznych, dla których gmina nie jest zarządcą, okazała się niewystarczająca na uregulowanie kosztów związanych z tym zadaniem, w lutym 2004 r. Minister Finansów przekazał dodatkowo wojewodom 155.453.619 zł na spłatę zobowiązań z tytułu finansowania oświetlenia dróg w 2003 r. na podstawie Prawa energetycznego. Środki te pochodzą z rezerwy celowej na zobowiązania Skarbu Państwa (część 83, poz. 31), zaplanowanej w ustawie budżetowej na 2004 r. i z założenia miały zapewnić sfinansowanie zobowiązań wynikających z faktur przedstawionych wojewodom do refundacji do dnia 31 grudnia 2003 r.

2. W 2004 r. na zadania pomocy społecznej z budżetu państwa mogą być przeznaczone środki finansowe w wysokości zaplanowanej na te zadania w ustawie budżetowej, ujęte w poszczególnych częściach budżetowych oraz w rezerwach celowych.

Zgodnie z art.10 ust. 2 pkt 1, art. 13 i art. 16 ustawy z dnia 19 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.) - udzielanie posiłku osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić, jest zadaniem własnym gminy. Pomoc ta przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków.

Na dofinansowanie powyższego zadania własnego gmina w ustawie budżetowej na rok 2004 w części 83 - Rezerw celowe, w poz. 12 została zaplanowana rezerwa z przeznaczeniem na zasiłki z pomocy społecznej odraz dożywianie uczniów w wysokości 440.590 tys. zł. Rezerwa ta będzie uruchamiana decyzjami Ministra Finansów na wnioski Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, sporządzonymi na podstawie wniosków poszczególnych wojewodów. Środki pochodzące z powyższej rezerwy mają być przeznaczone na dofinansowanie dożywiania uczniów w gminach oraz na zasiłki z pomocy społecznej, w tym na wypłatę minimalnej części zasiłku okresowego, bowiem w dniu 12 marca 2004 r. została przyjęta przez Sejm i przekazana do podpisu przez Prezydenta RP nowa ustawa o pomocy społecznej, zgodnie z którą gminy będą otrzymywały dotację celową z budżetu państwa na pokrycie wydatków na zasiłki okresowe w części odpowiadającej minimalnej wysokości tego zasiłku (art 144 ustawy).

3. Na działalność ośrodków pomocy społecznej w ustawie budżetowej na rok 2004, w budżetach województw w dziale 852 - Pomoc społeczna, w rozdziale 85219 - Ośrodki pomocy społecznej zostały zaplanowane dotacje celowe na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminom ustawami w wysokości 465.346 tys. zł, co stanowi 103,6% kwot dotacji zaplanowanych w 2003 r.

Podziału, na poszczególne gminy, dotacji zaplanowanych w budżetach województw dokonali samodzielnie wojewodowie.

4. Na realizację zadań wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych w ustawie budżetowej na rok 2004 w części 83 - Rezerwy celowe, w poz. 18 została zaplanowana rezerwa w wysokości 10.000 tys. zł. Rezerwa ta została w całości uruchomiona na wniosek Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej decyzją Ministra Finansów z dnia 10 marca 2004 r. Nr FS10-453-146/2004.

Ponadto, stosownie do postanowień art. 51 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. Nr 228, poz. 2255, z późn. zm.) - Minister Finansów, na wniosek Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, dokona przeniesień między częściami, działami, rozdziałami i paragrafami wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2004, przeznaczonych na finansowanie:

- zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych przysługujących na podstawie przepisów o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych,

- świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługujących na podstawie przepisów o funduszu alimentacyjnym,

- zasiłków stałych, gwarantowanych zasiłków okresowych, jednorazowych zasiłków macierzyńskich przysługujących na podstawie przepisów o pomocy społecznej,

- składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne,

z przeznaczeniem na finansowanie zadań wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W związku z powyższym będzie zwiększany plan wydatków w budżetach województw w postaci dotacji celowych na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej zleconych gminom, z przeznaczeniem na realizację zadań wynikających z ustawy oświadczeniach rodzinnych.

O sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego, w tym również gmin, świadczy, między innymi, poziom ich zadłużenia.

Należy podkreślić, że Minister Finansów na bieżąco monitoruje sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego, w tym również przebieg procesu zadłużania się tych jednostek. Podstawą analiz są dane ze sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie stanu zobowiązań według tytułów dłużnych, które co kwartał wpływają do Ministerstwa Finansów. Na podstawie tych danych opracowywane są okresowe informacje o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych, które przekazywane są także do Parlamentu.

Ze sprawozdań gmin o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych wynika, że na koniec 2003 r. łączna kwota zobowiązań tych jednostek wyniosła 6.617.707 tys. zł. Kwota ta stanowiła 15,7% dochodów ogółem zrealizowanych przez gminy. W latach 2000-2003 łączne kwoty zobowiązań zrealizowanych przez gminy wynosiły:

- 2000 - 5.132.606 tys. zł,

- 2001 - 6.248.112 tys. zł,

- 2002 - 6.039.342 tys. zł,

- 2003 - 6.617.707 tys. zł.

Łączna kwota zobowiązań gmin w 2003 r., w porównaniu do roku 2000, wzrosła o 28,9%, a nie jak sugerowano w oświadczeniu - ponad dwuipółkrotnie w ciągu ostatnich czterech lat.

O poziomie zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego świadczy również liczba jednostek, które zdecydowały się zaciągnąć zobowiązania oraz w jaki sposób rozkłada się liczba jednostek w przedziałach łącznej kwoty zobowiązań w relacji do dochodów ogółem.

W roku 2000 zobowiązań nie wykazało w swoich sprawozdaniach 116 gmin (tj. 4,8% gmin), w 2001 roku liczba tych jednostek wynosiła 160 (tj. 6,6% wszystkich gmin), w roku 2002 liczba ta wynosiła 169 gmin (tj. 7,0% łącznej liczby gmin), w 2003 roku zadłużenia nie wykazało 149 gmin (tj. 6,2% wszystkich gmin).

Wskaźnik zadłużenia - liczony jako udział zobowiązań ogółem wszystkich gmin w wykonanych dochodach ogółem w latach 2000 - 2003 - przedstawiają poniższe dane.

 

2000

2001

2002

2003

wskaźnik zadłużenia

14,8%

16,8%

15,7%

18,4%

Z łącznej kwoty zobowiązań ogółem, wykazanych przez gminy, przypada na:

 

2000

2001

2002

2003

kredyty i pożyczki

83,4%

84,9%

83,3%

84,4%

emisję papierów wartościowych

5,3%

7,4%

10,0%

10,0%

przyjęte depozyty

2,5%

0,7%

0,2%

0,2%

zobowiązania wymagalne

8,8%

7,0%

6,5%

5,0%

Z przedstawionej powyżej struktury łącznej kwoty zobowiązań zrealizowanych przez gminy wynika, że w omawianych okresach struktura ta pozostała na porównywalnym poziomie, przy czym, kredyty i pożyczki stanowiły powyżej 80% łącznej kwoty zobowiązań gmin.

Należy podkreślić, że obecna sytuacja finansowa państwa zmusza wszystkie podmioty sektora finansów publicznych do ograniczeń w zakresie kreowania wzrostu długu publicznego. Aktualnie obowiązujące przepisy art. 113 i 114 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r., Dz.U. Nr 115, poz. 148 z późn. zm.) w sposób istotny ograniczają możliwości przekroczenia dopuszczalnej wysokości kwoty zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego, w tym także gminy.

Z uwagi na fakt, iż kontrolę nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego sprawują regionalne izby obrachunkowe, powinny one dokonywać szczegółowych analiz poziomu zadłużania się tych jednostek samorządu terytorialnego i przyczyn takiej sytuacji.

W celu uniknięcia problemów dotyczących płynności finansowej, jednostki samorządu terytorialnego powinny podejmować prace nad programem naprawczym już na etapie, gdy poziom zadłużenia jednostki przekroczy 50% jej dochodów budżetowych.

Jeśli zaś chodzi o realizację reformy systemu opodatkowania nieruchomości, to uprzejmie informuję Pana Marszałka, że założenia reformy systemu opodatkowania nieruchomości i sposób jej realizacji zawiera dokument rządowy "Strategia podatkowa". Zakłada się, że rozwiązanie celowe, polegające na przyjęciu wartości katastralnej za podstawę wymiaru podatku od budynków, lokali i gruntów, będzie możliwe najwcześniej w 2010 r. Termin ten jest uwarunkowany zakończeniem budowy katastru nieruchomości oraz przeprowadzeniem procesu powszechnej taksacji nieruchomości. Rozwiązanie docelowe zostanie poprzedzone etapem przejściowym - uproszczonym, który - zgodnie z przyjętymi założeniami - zostanie wdrożony w latach 2006-2007.

Obecnie, zgodnie z przewidzianym harmonogramem, kontynuowane są prace związane z reformą systemu opodatkowania nieruchomości. Między innymi: przygotowano projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad prowadzenia ewidencji podatkowej nieruchomości w systemie informatycznym, który znajduje się w końcowej fazie uzgodnień międzyresortowych oraz realizowany jest także projekt informatyczny, którego celem jest wdrożenie w urzędach skarbowych programu komputerowego do obsługi podatków majątkowych i prowadzenia rejestru cen i wartości nieruchomości.

Z poważaniem

Z upoważnienia MINISTRA FINANSÓW

Jacek Uczkiewicz

Podsekretarz Stanu

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Sławomira Izdebskiego, złożonym na 56. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 56), przekazał Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej:

Warszawa, dn. 06.04.2004 r.

Pan
Longin Hieronim Pastusiak
Marszałek Senatu RP
V Kadencji

W nawiązaniu do oświadczenia Pana Senatora Sławomira Izdebskiego przedkładam następującą informację.

Według danych CIHZ obroty handlowe między Polską i Japonią kształtowały się w ostatnich latach następująco:

w mln USD

Lata

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Eksport

58,4

46,2

43,1

61,8

65,0

70,6

93,0

Import

734,5

905,4

927,0

1.052

987,0

1.039,3

1.128,0

Obroty

792,9

951,6

970,1

1.113,8

1.052

1.109,9

1.362,0

Saldo

-676,1

-859,2

-883,9

-990,2

-922,0

-968,7

-1.175

Znaczenie Polski jako partnera handlowego Japonii jest nadal marginalne, choć Polska pozostaje drugim, po Węgrzech, partnerem gospodarczym Japonii wśród krajów Europy Środkowowschodniej. Japonia uznaje Polskę za kraj wiodący w przemianach gospodarczych regionu, stający się coraz bardziej jej strategicznym partnerem w Europie Środkowowschodniej.

STRUKTURA TOWAROWA OBROTÓW

Eksport

Najważniejsze sekcje towarowe w eksporcie z Polski do Japonii to:

♦ Produkty pochodzenia zwierzęcego

♦ Produkty przemysłu chemicznego

♦ Wyroby różne

♦ Metale nieszlachetne i wyroby z nich

♦ Wyroby z kamieni, szkło i wyroby ze szkła

Z ważniejszych towarów eksportowych należy wymienić mięso, drób, art. mleczarskie, kazeinę, alkohol, wyroby ze szkła, lekarstwa, wyroby walcowane, art. chemiczne, meble, łożyska, przyrządy lekarskie.

Pomimo stosunkowo wysokiego udziału produktów pochodzenia zwierzęcego w polskim eksporcie, jego wartość zmalała. Spadek odnotowaliśmy w produktach przemysłu chemicznego. Nastąpił natomiast wzrost w takich sekcjach towarowych jak: maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęt elektryczny, wyroby z kamieni, szkło i wyroby ze szkła oraz metale szlachetne i wyroby z nich.

Trzeba podkreślić, że jedną z przyczyn niskiej wartości polskiego eksportu do Japonii było zahamowanie popytu wewnętrznego, spowodowane dekoniunkturą gospodarczą w Japonii. Dalszymi czynnikami hamującymi rozwój naszego eksportu pozostawały nadal wysokie koszty działań promocyjnych, trudności formalne (nieprzejrzyste regulacje i praktyki handlowe, wymogi certyfikacji, badań homologacji, norm jakościowych JIS itd.) oraz duże nakłady związane z wprowadzeniem nowych produktów na rynek japoński.

Za pozytywny objaw należy uznać rozszerzenie asortymentów dostarczanych towarów. Stanowi to dobrą bazę wyjściową dla przyrostu naszego eksportu w okresie poprawy koniunktury gospodarczej w Japonii.

Poza tradycyjnie oferowanymi artykułami spożywczymi, sprzedawanymi do Japonii szansę na zwiększenie eksportu mają meble, szkło gospodarcze i kryształy, wyroby tekstylne i lniane, wysokiej jakości odzież i obuwie, wyroby jubilerskie i narzędzia chirurgiczne.

Istotną kwestią dla polskiego eksportu jest fakt, że rynek japoński jest w bardzo wysokim stopniu ukierunkowany na markę i ona określa pozycję towaru. Wyrobienie zaś marki wymaga dużych nakładów finansowych na promocję i konsekwentnej wieloletniej strategii sprzedaży. Niestety niewiele polskich firm ma wypracowaną strategię wobec rynku japońskiego, a jeszcze mniej stać na ponoszenie wysokich kosztów reklamy. Słabo są także rozwinięte kanały dystrybucji polskich towarów na terenie Japonii. Przez wiele lat podstawową rolę spełniała firma Agropol, reprezentująca głównie swoich udziałowców. W 1998 roku uległa ona likwidacji, co także pogorszyło sytuację polskich eksporterów.

Import

Struktura towarowa importu od kilku lat nie ulega zasadniczym zmianom. W polskim imporcie dominują następujące sekcje towarowe:

♦ maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęt elektryczny, urządzenia telewizyjne, do rejestracji i odtwarzania dźwięku

♦ pojazdy i urządzenia transportowe

♦ przyrządy, narzędzia i aparaty optyczne, fotograficzne, pomiarowo-kontrolne, medyczne, chirurgiczne, zegarki, instrumenty muzyczne

O ile w latach 70-tych polski import z Japonii obejmował przede wszystkim sprzęt inwestycyjny - kompletne fabryki, linie technologiczne oraz pojedyncze maszyny i urządzenia dla różnych gałęzi przemysłu (m.in. przemysłu łożyskowego, hutnictwa, przemysłu chemicznego, odzieżowego, elektronicznego itp.) - to w latach 90-tych dominującą pozycję zajęły samochody osobowe oraz elektroniczny sprzęt powszechnego użytku.

Japońska pomoc gospodarcza

Ważnym elementem japońskiej pomocy gospodarczej była decyzja o objęciu Polski, z dniem 1 kwietnia 1990 roku, systemem preferencji celnych GSP.

Rząd japoński zgodził się na wykorzystanie 150 mln USD wkładu do funduszu stabilizacyjnego na cele reformowania polskiego systemu bankowego. Na uwagę zasługuje również udział Japonii w finansowaniu pomocy technicznej i szkolenia specjalistów. Aktywna jest w tym względzie japońska agencja JICA.

Z pożyteczną inicjatywą wystąpiła w 1993 roku organizacja promocji handlu JETRO, która zaoferowała 3-letni program SPEED wspierania marketingu i eksportu wybranych polskich produktów rolno-spożywczych do Japonii, realizowany do marca 1997 roku.

Od marca 1997 roku do czerwca 1999 roku program SPEED był kontynuowany w zakresie artykułów elektrycznych i elektronicznych oraz części samochodowych.

Od czerwca 1999 roku JETRO objęło tym programem eksport polskich mebli i artykułów wyposażenia wnętrz.

Perspektywy rozwoju handlu i współpracy gospodarczej

Pomimo okresowych perturbacji w gospodarce Japonii, kraj ten pozostaje jednym z największych eksporterów kapitału. Nowoczesna technologia i know-how czynią go jednym z najbardziej atrakcyjnych partnerów inwestycyjnych na świecie. Uznanie przez Japonię statusu Polski jako lidera przemian gospodarczych w regionie oraz rosnące zainteresowanie japońskiego biznesu inwestycjami w naszym kraju, pozwalają na optymistyczną ocenę dalszego wzrostu japońskiego zaangażowania kapitałowego w Polsce.

Jednakże jako podstawowy warunek długofalowego zaangażowania się firm japońskich w naszym kraju wymienia się stabilizację wewnętrzną i przejrzyste, uporządkowane ustawodawstwo.

Do roku 1993 włącznie zaangażowanie firm japońskich w Polsce ograniczało się do sfery organizowania sieci handlowo-serwisowej, głównie samochodów i sprzętu elektronicznego. Istnieje kilka dobrze funkcjonujących joint-ventures (z przewagą lub 100% udziałem kapitału japońskiego), lecz ogólny wkład kapitałowy partnera w tych spółkach jest w sumie niewielki, szacowany na ok. 10 mln USD.

W 1995 r. uruchomiono w Gnieźnie pierwszą japońską inwestycję o charakterze produkcyjnym - Philips Matsushita Battery Poland. Jest to nowoczesna fabryka baterii przeznaczonych w 80% na eksport do Europy Zachodniej. Był to przełomowy moment w dotychczasowej współpracy inwestycyjnej i finansowej. Wartość tej inwestycji na koniec 1998 roku wynosiła 19,0 mln USD. Matsushita zapowiada dalsze inwestycje w Polsce. Trzeba tu podkreślić, że Matsushita Battery jest pierwszą firmą japońską, która korzysta z pożyczki Exim Banku na cele inwestycyjne w Polsce typu joint venture. Po podjęciu decyzji przez Matsuhitę o inwestycji w Polsce znacznie wzrosło zainteresowanie ze strony firm japońskich inwestowaniem w naszym kraju.

Ważnym wydarzeniem w stosunkach polsko - japońskich była decyzja Isuzu Motors Ltd. o budowie fabryki silników wysokoprężnych w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej (o wartości ok. 350 mln DM).

W 1997 roku zakończono negocjacje w sprawie nabycia przez firmy japońskie 80% akcji Fabryki Łożysk Tocznych "Iskra" w Kielcach: firma NSK nabyła 70% akcji, a firma Nichimen 10%. Całość zakładu wyceniono na 56 mln USD. Partnerzy japońscy zobowiązali się dokonać w ciągu 5 lat inwestycji wartych ok. 46 mln USD czyli mniej więcej tyle ile wynosił ich początkowy wkład kapitałowy. Ocenia się, że 50% produkcji zakładu trafia do dotychczasowych krajów Unii Europejskiej, a 50% na rynki Europy Środkowo-Wschodniej.

Inną inwestycją jest joint venture zakładów Stomil Poznań i firmy Bridgestone w zakresie produkcji opon samochodowych.

W 1999 roku podjęta została decyzja przez firmę Toyota o wejściu na polski rynek i budowie zakładu produkcji przekładni samochodowych w Wałbrzyskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Kolejne inwestycje Toyoty to budowa fabryki silników samochodów oraz innych części na potrzeby przemysłu samochodowego.

Wg danych PAIiIZ łączna wartość inwestycji japońskich w Polsce wyniosła do chwili obecnej ponad 600 mln USD, co stanowi ok. 10% wartości wszystkich inwestycji w Polsce i plasuje Japonię na 18 miejscu listy największych inwestorów zagranicznych.

W 2002 r. Toyota rozpoczęła nowe inwestycje (fabryka skrzyń biegów i silników samochodowych) w WSSE o łącznej wartości około 300 mln euro. Pracuje także nad uruchomieniem w Polsce fabryki samochodowych silników diesla.

W zastępstwie

MINISTRA GOSPODARKI, PRACY

I POLITYKI SPOŁECZNEJ

SEKRETARZ STANU

Jacek Piechota

* * *

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Henryka Stokłosy, złożonym na 58. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 59):

Warszawa, 6 kwietnia 2004 r.

Pan
Kazimierz Kutz
Wicemarszałek Senatu

W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora Henryka Stokłosy otrzymane za pośrednictwem Pana Marszałka pismem z dnia 24 marca br. znak: BPS/043-138-04 w sprawie funkcjonowania domów pomocy społecznej, uprzejmie wyjaśniam:

Z dniem 1 stycznia br. weszły w życie nowe zasady finansowania pobytu osób kierowanych po 1 stycznia 2004 r. do domów pomocy społecznej. Zgodnie z tymi zasadami osoba, która nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu i wymaga opieki z powodu wieku, choroby czy niepełnosprawności, a jednocześnie nie można zapewnić jej stosownych usług opiekuńczych w dotychczasowym miejscu zamieszkania, ma prawo do umieszczenia jej w domu pomocy społecznej.

Ustawa wprowadza nowe zasady ponoszenia opłat za dom pomocy społecznej - trójskładowy podział w partycypowaniu w koszcie utrzymania według ustalonej kolejności:

- jako pierwsza opłatę ponosi osoba kierowana do domu pomocy społecznej w wysokości 70% dochodu własnego nie więcej niż pełny koszt utrzymania,

- w drugiej kolejności rodzina osoby kierowanej jeśli jej sytuacja materialna stwarza takie możliwości (proponuje się ustalanie wysokości opłaty w zależności od wysokości dochodu na osobę w rodzinie w relacji do wielokrotności kryterium dochodowego),

- trzecia w kolejności jest gmina, dopełnia opłatę osoby kierowanej do domu do pełnego kosztu, jeżeli występuje taka potrzeba.

Nowe rozwiązania powinny wpłynąć na rozwój usług środowiskowych w gminie, które obecnie realizowane są na nie satysfakcjonującym poziomie.

Osoba kierowana - podobnie jak przy obowiązywaniu poprzednich przepisów - zobowiązana jest do ponoszenia opłaty za swój pobyt jednak nie wyższej niż 70% swojego dochodu.

Nowe przepisy tym się różnią od poprzedniego rozwiązania, że w ponoszeniu opłaty partycypuje obecnie rodzina i gmina. To rozwiązanie ma przede wszystkim uświadomić najbliższym członkom rodziny, że to właśnie na rodzinie spoczywa obowiązek wspierania swoich najbliższych w sytuacji gdy nie potrafią funkcjonować samodzielnie. Chociaż nowe zasady ponoszenia opłat z tytułu pobytu w domu pomocy społecznej, uwzględniają indywidualną sytuację materialną osób i rodzin chociaż nie zwalniają z takiej odpowiedzialności. Przy ustalaniu wysokości opłaty wzięto pod uwagę sytuację materialną rodziny, w taki sposób aby obciążona opłatą, nie znalazła się w trudnej sytuacji finansowej, wymagającej wsparcia pieniężnego z pomocy społecznej.

W związku z powyższym przepis ustawy zobowiązuje do ponoszenia opłaty jedynie te rodziny, których dochód przewyższa 250% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W praktyce oznacza to, iż tylko niewielka część rodzin będzie ponosiła opłaty za członków swoich rodzin kierowanych do domów pomocy społecznej a częściej dopłacać do pełnego kosztu utrzymania będzie gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby kierowanej.

Aby wprowadzenie takiej regulacji prawnej było możliwe, konieczne stało się uwzględnienie tego zadania - w zadaniach samorządu gminnego, co było możliwe jedynie przy wprowadzaniu w życie rozwiązań ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W myśl nowych zasad, środki finansowe z uwalnianych kwot dotacji celowej na dofinansowanie pobytu osób przebywających w domach pomocy społecznej, trafiać będą do budżetów samorządów gminnych, aby gmina dysponowała niezbędnymi środkami finansowymi na pokrycie kosztów utrzymania kierowanych do umieszczenia kandydatów do domów pomocy społecznej.

Po wejściu w życie nowych regulacji dało się zauważyć bardzo ostrożne podejście samorządów gminnych do tego nowego zadania. Jednak po pierwszych miesiącach funkcjonowania nowych przepisów prawa zauważa się z jednej strony rozwagę przy wydawaniu nowych skierowań, ale równocześnie gminy zaczynają podejmować decyzję w zakresie rozwijania różnych form usług środowiskowych, a więc zaczyna już funkcjonować nowe prawo.

Warto zwrócić uwagę, że nowe regulacje prawne w zakresie usług całodobowych miały właśnie na celu wyzwolenie w gminach inicjatywy rozwijania usług środowiskowych dla swoich mieszkańców, z których to świadczeń gminy dotychczas często rezygnowały, przenosząc obciążenie z tego tytułu na powiaty prowadzące domy pomocy społecznej.

W ostatnich latach w sposób znaczący spadała liczba usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania osoby wymagającej wsparcia. Dzisiaj przed systemem pomocy społecznej pojawiło się nowe wyzwanie odbudowywania alternatywnych form wsparcia dla rosnącej populacji osób wymagających takiej pomocy (w dużej części są to osoby starsze, które nie chcą przenosić się do instytucji, jaką jest dom pomocy społecznej). Nowe mechanizmy mają ułatwić samorządom takie działanie aby gmina miała możliwość wyboru czy buduje system własnych świadczeń środowiskowych czy kieruje osoby do domów pomocy społecznej. Daje to możliwość efektywnego wykorzystania środków finansowych i prowadzenia własnej polityki w tym zakresie.

Reasumując, nowe zasady finansowania zmieniły dotychczasowy sposób dysponowania środkami finansowymi i nałożyły na samorządy gminne obowiązek partycypowania w koszcie utrzymania osób kierowanych do domu pomocy społecznej wprowadzając równocześnie takie zmiany, aby gmina posiadała w swojej dyspozycji środki finansowe na jego realizację. Wydaje się, że najbliższe miesiące ustabilizują sytuację i prezentowany przez Pana Senatora opis zdarzeń w przyszłości nie będzie miał miejsca ponieważ ogólna liczba miejsc w domach pomocy społecznej w naszym kraju nie wskazuje na to aby domy mogły być "masowo likwidowane".

MINISTER

z up.

Cezary Miżejewski

PODSEKRETARZ STANU

* * *

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Pełnomocnik Rządu do spraw Budowy Dróg Krajowych i Autostrad przekazał stanowisko w związku z oświadczeniem senatora Janusza Bargieła, złożonym na 58. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 59):

Warszawa, dnia 7 kwietnia 2004 r.

Szanowny Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP
Warszawa

Dotyczy: oświadczenia złożonego przez senatora Janusza Bergieła w sprawie wiaduktu w ciągu drogi krajowej Nr 94, podczas 58 posiedzenia Senatu RP w dniu 19 marca 2004 roku

Szanowny Panie Marszałku

W związku z oświadczenie złożonym przez Pana Senatora Janusza Bargieła na 58 posiedzeniu Senatu w dniu 19 marca 2004 roku, przesłanym przy piśmie Nr BPS/DSK-043-139-04 z dnia 24 marca 2004 r. do Pana Marka Pola Wiceprezesa Rady Ministrów Ministra Infrastruktury, przedkładam poniżej stanowisko w tej sprawie.

Zdając sobie sprawę ze złego stanu technicznego wiaduktu w ciągu drogi krajowej Nr 94 w m. Olkusz, w 1999 roku zlecono opracowanie dokumentacji technicznej na temat tego obiektu. Projekt przewidywał zamknięcie obiektu dla ruchu na czas remontu oraz budowę wiaduktu objazdowego. Wobec pojawienia się koncepcji budowy drugiej nitki drogi krajowej Nr 94 wraz z nowym wiaduktem, koncepcja remontu istniejącego obiektu z jednoczesną budową wiaduktu objazdowego, okazała się ekonomicznie nieuzasadniona. Zdecydowano się na dobudowę drugiej jezdni wraz z budową w jej ciągu drugiego wiaduktu nad linią kolejową i wykorzystaniem istniejącego obiektu jako objazdu na czas budowy, z późniejszą jego rozbiórką i wybudowaniem w tym miejscu nowego wiaduktu. Wspomniana wyżej dokumentacja techniczna dopuszczała utrzymanie ruchu na istniejącym obiekcie przez okres 2-3 lat, przy wykonaniu robót zabezpieczających, które zostały w tym czasie wykonane w ramach bieżącego utrzymania mostów.

W dniu 12.04.2001 r. zostało spisane porozumienie między ówczesnym GDDP Oddział Południowo-Wschodni, a Gminą Olkusz w ramach którego Urząd Gminy zobowiązał się do: sfinansowania 40% kosztów dokumentacji projektowej, pozyskania terenów pod inwestycję oraz pomocy przy sprawach formalnoprawnych. Pierwotny termin rozpoczęcia inwestycji zaplanowano na rok 2003 pod warunkiem uzyskania pozwolenia na budowę do 28 lutego 2003 r. Zgodnie z porozumieniem, ówczesna GDDP ogłosiła w dniu 10.07.2001 r. Umowa na wykonanie dokumentacji została podpisana 14 grudnia 2001 r.

W umowie przewidziano następujące terminy realizacji prac projektowych:

- koncepcja inwestycji 20.03.2002 r. - wykonano w terminie

- projekt budowlany 30.03.2002 r. - wykonano w terminie

- uzyskanie pozwolenia na budowę 30.11.2002 r.

Po wykonaniu projektu budowlanego, 9.12.2002 r., Urząd Gminy zgłosił wniosek o włączenie do projektu, budowy kanalizacji deszczowej. W związku z protestami mieszkańców, którzy odmówili odsprzedaży gruntów, nastąpiła konieczność wprowadzenia zmian w projekcie, polegających na budowie drogi dojazdowej do posesji wraz z murem oporowym i ekranami akustycznymi. Termin aktualizacji projektu budowlanego wyznaczono na 28.02.2003 r, natomiast uzyskanie pozwolenia na budowę na 30.04.2003 r.

Wobec braku porozumień co do prawa dysponowania gruntem przez inwestora na cele budowlane, których zawarcie leżało po stronie Urzędu Gminy, termin uzyskania pozwolenia na budowę został przesunięty na okres dwóch miesięcy od dnia uzyskania oświadczeń o dysponowaniu gruntem. W lipcu 2003 r. Urząd Gminy przekazał powyższe porozumienia, natomiast oświadczenie o dysponowaniu gruntem zostało przekazane do GDDKiA 28.10.2003 r. W dniu 08.09.2003 r. Starosta wydał decyzję na przebudowę infrastruktury, a następnie 5.11.2003 r. wskutek protestu mieszkańców złożono odwołanie od decyzji do Wojewody. Decyzja została uchylona 12.12.2003 r. Zaszła konieczność połączenia przebudowy drogi krajowej nr 94 z przebudową infrastruktury i ponownego wystąpienia o pozwolenie na budową wraz z nowym oświadczeniem o dysponowaniu gruntem. Wniosek został złożony 15.01.2004 r. W trakcie uzyskiwania pozwolenia na budowę Starostwo Powiatowe w Olkuszu dokonało przepisania własności gruntów zajętych pod inwestycję z GDDKiA na osobę prywatną bez powiadomienia inwestora, co spowodowało kolejne opóźnienia. Wobec niejasności co do własności gruntów (niezależnie od GDDKiA), postępowanie o wydanie pozwolenia na budowę zostało wstrzymane dnia 11.03.2003 r. do czasu wyjaśnienia. Ostatecznie w dniu 26.03.2004 r. decyzją Nr 32/04 zostało wydane pozwolenie na budowę.

Informuję, że 3 lutego 2004 r. otwarto oferty na realizację w/w zdania, które obejmuje budowę dwóch wiaduktów nad linią kolejową, budowę dwóch mostów na rzece Babie, budowę przepustu na drodze dojazdowej oraz przebudowę drogi krajowej Nr 94 na odcinku 1,5 km. W wyniku postępowania przetargowego został wyłoniony Wykonawca, z którym w dniu 26.03.2004 r. została podpisana umowa. Rozpoczęcie robót budowlanych, które w pierwszej kolejności będą obejmować budowę nowego wiaduktu nad linią PKP nastąpi w kwietniu bieżącego roku. W dniu 30.03.2004r. Oddział GDDKiA w Krakowie przekazał Wykonawcy plac budowy.

Oddanie do użytku nowego wiaduktu nastąpi zgodnie z umową do końca 2004 r., a po przełożeniu ruchu na nowy obiekt, podjęta zostanie rozbiórka uszkodzonego i budowa w tym miejscu nowego wiaduktu.

Nawiązując do zarzutów zawartych w oświadczeniu Pana Senatora, uprzejmie informuję, że przez cały okres użytkowania obiektu, wykonywane były przeglądy techniczne wymagane przez Prawo Budowlane.

W 2001 roku zostały wykonane prace zabezpieczające polegające na wzmocnieniu płyty pomostu elementami stalowymi zarówno w miejscach uszkodzeń jak i w innych, wytypowanych po szczegółowych oględzinach płyty pomostowej. Miało to na celu zapewnienie dalszej bezpiecznej eksploatacji obiektu do czasu budowy nowego wiaduktu. W ramach prac utrzymaniowych został wykonany remont fragmentów nawierzchni, co poprawiło odwodnienie obiektu oraz zredukowało obciążenia dynamiczne konstrukcji.

W październiku 2003 pracownicy Oddziału GDDKiA w Krakowie dokonali przeglądu szczegółowego (pięcioletniego), podczas którego dokonano aktualnej oceny stanu technicznego konstrukcji. W wyniku przeglądu zalecono ograniczenie prędkości ruchu pojazdów do 40 km/godz. przy utrzymaniu istniejącej nośności oraz potrzebę wykonania ekspertyzy technicznej w terminie do 31.03.2004 r. przez rzeczoznawcę budowlanego wraz z obliczeniami statyczno-wytrzymałościowymi i badaniami obiektu.

W dniu 14.03.2004 r. służby utrzymaniowe GDDKiA w ramach rutynowej kontroli stwierdziły uszkodzenie wspornika polegające na odłamaniu się gzymsu wraz z poręczą i przylegającym fragmentem wspornika chodnikowego. Zgodnie z przeprowadzoną ekspertyzą rzeczoznawcy budowlanego, przyczyną zdarzenia była korozja zbrojenia wspornika chodnikowego oraz uderzenie pojazdu. Powołana komisja ekspertów dopuściła obiekt do dalszej eksploatacji pod warunkiem ograniczenia prędkości na obiekcie do 30 km/h, zawężenia jezdni do 6 m oraz zabezpieczenia uszkodzonego gzymsu przed dostępem osób postronnych.

W aktualnie opracowanej ekspertyzie stanu technicznego obiektu obejmującej wykonanie obliczeń statyczno-wytrzymałościowych i badań diagnostycznych określono warunki bezpiecznego użytkowania obiektu do czasu zakończenia budowy nowego obiektu.

Nadmieniam, że w trosce o bezpieczeństwo użytkowników drogi oraz bezpieczeństwo konstrukcji odpowiedzialne służby dokonują codziennych przeglądów obiektu.

Z wyrazami szacunku

Dariusz Skowroński

* * *

Minister Edukacji Narodowej i Sportu przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Tadeusza Rzemykowskiego, złożonym na 58. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 59):

Warszawa, 2004-04-07

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Nawiązując do oświadczenia Pana Senatora Tadeusza Rzemykowskiego złożonego na 58. posiedzeniu Senatu RP w dniu 19 marca br. w sprawie finansowania inwestycji oświatowych - uprzejmie proszę Pana Marszałka o przyjęcie następujących informacji i wyjaśnień.

Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu nie dysponuje w swoim budżecie żadnymi środkami finansowymi, które mogłoby przeznaczyć na dofinansowanie inwestycji oświatowych będących zadaniem własnym JST. Sposób finansowania tych inwestycji uległ zmianie od 2002 r. i budżet państwa bezpośrednio nie przeznacza żadnych środków na dofinansowanie poszczególnych inwestycji regionalnych. Zgodnie z ustawą z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz.U. Nr 48, poz. 550 z późn. zm.), inwestycje prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego (w tym inwestycje oświatowe) mogą być finansowane wyłącznie z tzw. kontraktów wojewódzkich.

W praktyce oznacza to, że środki na inwestycje regionalne są przekazywane poszczególnym marszałkom województw i to oni ustalają strukturę nakładów w danym roku budżetowym, a także decydują o włączeniu danej inwestycji do planu.

Łączna wielkość wydatków inwestycyjnych realizowanych przez kontrakty wojewódzkie ustalana jest w ustawie budżetowej. W ustawie budżetowej na rok 2004, w rezerwie celowej Nr 11 zostały zaplanowane środki na ten cel w łącznej wysokości 1.397.400 tys. zł. W porównaniu z budżetem na 2003 r. istotną nowością jest wskazanie przez Parlament RP, że środki na kontrakty wojewódzkie mają być również kierowane na inwestycje oświatowe. Intencją ustawodawcy było zalecenie marszałkom, by inwestycje oświatowe nie były pomijane w planach inwestycyjnych w 2004 r.

W związku z powyższym, aby uzyskać dofinansowanie na inwestycje oświatowe jednostki samorządu terytorialnego powinny zwracać się do marszałków województw ze stosownym wnioskiem o dofinansowanie pilnego zadania inwestycyjnego ze środków ujętych w wymienionej rezerwie celowej.

W przypadku inwestycji sportowych, w tym budowy sal gimnastycznych, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, istnieje możliwość uzyskania finansowego wsparcia środkami pochodzącymi z opłat do stawek w grach liczbowych. Reguluje to rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad dofinansowywania modernizacji, remontów i inwestycji obiektów sportowych oraz rozwijania sportu wśród dzieci, młodzieży i osób niepełnosprawnych, trybu składania wniosków o dofinansowanie oraz przekazywania środków na realizację zadań i ich rozliczania (Dz.U. Nr 5, poz. 48). Środkami z dopłat mogą być dofinansowywane "inwestycje określone w wojewódzkich wieloletnich programach rozwoju bazy sportowej, uchwalonych przez sejmiki województw" (§ 2 ust. 1 pkt 1)

Również wnioski w sprawie dofinansowania inwestycji sportowych należy składać bezpośrednio w urzędach marszałkowskich.

Warto dodać, że zgodnie z przywołanym rozporządzeniem, udział środków przekazanych JST ze środka specjalnego nie będzie mógł przekroczyć 33% wartości kosztorysowej obiektu. Pozostałe nakłady musi ponieść inwestor.

Natomiast odnosząc się do możliwości dofinansowania budowy mniejszych sal sportowych przy małych szkołach wiejskich uprzejmie Pana Marszałka informuję, że w dniu 4 lutego br. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu przekazało marszałkom województw wytyczne do projektowania "Programów rozwoju bazy sportowej na rok 2004".

Zgodnie z przesłanymi wytycznymi przy konstruowaniu powyższych programów preferowana jest budowa pełnowymiarowych obiektów sportowych, tj. hal sportowych o wymiarach areny nie mniejszej niż 36 c 19 m, co umożliwia rozgrywki piłki siatkowej, koszykówki, tenisa itp. Nie przewiduje się dofinansowania sal gimnastycznych mniejszych niż 24 x 12 m. W uzasadnionych przypadkach (adaptacja istniejących obiektów na cele sportowe lub inwestycje o minimum 75% stopnia zaawansowania rzeczowego) Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu może na wniosek Urzędu Marszałkowskiego odstąpić od tej zasady i przyjąć do dofinansowania sale o mniejszych wymiarach areny.

Łączę wyrazy szacunku

Krystyna Łybacka

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Jana Szafrańca, złożonym na 57. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 58), przekazał Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi:

 

Warszawa, 7.04. 2004 r.

Pani
Jolanta Danielak
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskie
j

Szanowna Pani Marszałek

W związku z otrzymanym przy piśmie zn:. BPS/DSK-043-117-0404 oświadczeniem Senatora Jana Szafrańca w sprawie wcześniejszego wypłacenia rolnikom z budżetu krajowego części płatności obszarowych - uprzejmie Panią Marszałek informuję, że zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych (Dz.U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40 z późniejszymi zmianami) na system płatności bezpośrednich w Polsce będą się składać jednolite płatności obszarowe oraz płatności uzupełniające. Jednolite płatności obszarowe będą finansowane w całości ze środków Unii Europejskiej, natomiast płatności uzupełniające będą finansowane w części ze środków budżetu krajowego i w części ze środków Unii Europejskiej przeznaczonych na Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że zgodnie z rozporządzeniem Rady WE nr 1258/1999 z dnia 17 maja 1999 roku w sprawie finansowania Wspólnej Polityki Rolnej płatność może być dokonana po przeprowadzeniu wszystkich kontroli wniosków pod kątem zgodności z przepisami Wspólnoty, w tym kontroli administracyjnych oraz kontroli na miejscu. Natomiast w załączniku do rozporządzenia Komisji WE nr 1663/95 z 7 lipca 1995 r. w sprawie szczegółowych zasad stosowania rozporządzenia Rady WE nr 729/70 w sprawie procedury rozliczeń rachunków Sekcji Gwarancji EAGGF stanowi się, że wniosek może być akceptowany do płatności (autoryzacja płatności) wyłącznie po przeprowadzeniu wymaganych kontroli sprawdzających, tzn. czy odpowiada przepisom Wspólnoty Europejskiej.

Zgodnie z haromonogramem obsługi wniosków o płatności obszarowe, kontrole administracyjne będą przeprowadzane na bieżąco, zgodnie z wpływającymi wnioskami. Biorąc pod uwagę ostateczny termin na złożenie wniosku, przypadający na 10 lipca 2004 r. (zgodnie z ustawą o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych, termin składania wniosków obejmuje okres od 15 kwietnia do 15 czerwca 2004 r. oraz dopuszczalne 25 dni po terminie składania wniosków zgodnie z rozporządzeniem 2419/01 z dnia 11 grudnia 2001 roku, ustanawiającym szczegółowe przepisy w zakresie stosowania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli dla niektórych schematów pomocowych. Wspólnoty ustanowionego na mocy rozporządzenia Rady nr 3508/92). W świetle powyższego, zakończenie kontroli administracyjnych i kontroli na miejscu wytypowanych gospodarstw przewiduje się na sierpień 2004 r.

Po zakończeniu kontroli będzie mogła być dokonana autoryzacja płatności i określenie sumy, jaka powinna być wypłacona osobie uprawnionej do jej otrzymania. Na podstawie zatwierdzonego wniosku wydawana jest decyzja administracyjna o przyznanej płatności, lub też odmowie przyznania płatności, w związku z niedopełnieniem wymogów określonych w przepisach krajowych i wspólnotowych. Ponieważ decyzja będzie wydawana w trybie Kodeksu Postępowania Administracyjnego, płatność może być dokonana po uprawomocnieniu się decyzji. Biorąc pod uwagę napięty harmonogram obsługi wniosków o płatności obszarowe na 2004 r. oraz założenie, że w pierwszym roku korzystania z płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej przez polskich rolników, składane wnioski mogą zawierać szereg błędów i niezgodności, wymagających dodatkowych wyjaśnień, wypłata pierwszych świadczeń będzie możliwa najwcześniej na przełomie października i listopada 2004 r.

W przypadku dodatkowych krajowych płatności, zgodnie z wytycznymi Komisji w sprawie przyznawania dodatkowych krajowych płatności bezpośrednich w nowych Państwach Członkowskich, Komisja Europejska zwraca szczególną uwagę, czy stosowanie dodatkowych krajowych płatności nie podważa interesów Wspólnej Polityki Rolnej i czy nie stanowią one środka obchodzenia systemu warunków i ograniczeń obowiązujących w prawodawstwie unijnym. W związku z tym, Komisja Europejska musi być poinformowana między innymi o warunkach dotyczących wniosków składanych przez rolników oraz dofinansowania, w szczególności terminach dokonywania płatności. Na podstawie informacji przekazanych przez Państwo Członkowskie Komisja Europejska podejmuje decyzję dotyczącą dodatkowych krajowych płatności, w której między innymi określi warunki przyznania płatności. Reasumując, jeżeli podjęta byłaby decyzja o wypłaceniu jakichkolwiek zaliczek przed autoryzacją płatności, istnieje duże prawdopodobieństwo, że Komisja negatywnie odniesie się do takiego rozwiązania, gdyż stoi to w sprzeczności z przepisami, o których mowa na wstępie, również w odniesieniu do dopłat w części pochodzących z budżetu krajowego.

Należy zwrócić również uwagę, iż przyjęcie systemu płatności zaliczkowych spowoduje wzrost kosztów administracyjnych, związanych z wydawaniem podwójnych decyzji (o zaliczce i ostatecznym rozliczeniu) w stosunku do kwot, jakie będą stanowiły zaliczkę dla pojedynczego wnioskodawcy.

Niezależnie od powyższego uprzejmie informuję, że w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przewiduje się zmiany w zakresie rozwiązań dotyczących rolników ryczałtowych zgodnie z warunkami wynegocjowanymi z Unią Europejską, określonymi w traktacie Akcesyjnym i przepisach Unii Europejskiej. Zmiany w stosunku do obowiązujących przepisów dotyczą ustalenia 3% stawki podatku VAT na rzeczowe środki do produkcji rolnej, w tym m.in. na nawozy, środki ochrony roślin i usługi rolnicze oraz 22% stawki na maszyny, ciągniki rolnicze i materiały budowlane. Biorąc pod uwagę wzrost ww. stawek podatku VAT, podwyższono z 3% do 5% stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku VAT dla rolników, którzy korzystają z ustawowego zwolnienia z rozliczania podatku VAT. Natomiast producenci rolni rozliczający podatek VAT na zasadach ogólnych będą mogli odzyskiwać w całości podatek VAT zawarty w cenach środków do produkcji rolnej.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 lutego w sprawie wartości bonów paliwowych przypadających na 1 ha użytków rolnych w 2004 r. (Dz.U. Nr 24, poz. 211) wartość bonu paliwowego na rok bieżący wynosi 22,40 zł. Przedmiotową wartość przyjmuje się w całości jako podstawę do obliczenia przysługujących podatnikom podatku rolnego bonów paliwowych za I półrocze 2004 r. Jednocześnie uprzejmie informuję, że rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 25 marca 2004 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie przedłużenia bankom spółdzielczym terminu wydawania bonów paliwowych za pierwsze półrocze 2004 r. (Dz.U. Nr 51, poz. 496) wydłużony został do 30 kwietnia br. termin wydawania bonów paliwowych, natomiast zgodnie z ww. ustawą o podatku od towarów i usług bony paliwowe mogą być realizowane do 30 września br.

Zgodnie z ustawą z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych (Dz.U. Nr 95, poz. 1360 z późn. zm.) preferencyjne kredyty na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej będą udzielane do końca 2004 r. Aktualnie przygotowana została nowelizacja ww. ustawy, w której przewiduje się wydłużenie z 12 do 24 miesięcy okresu stosowania dopłat do oprocentowania kredytów udzielonych producentom rolnym w II połowie 2003 r. na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej.

Z poważaniem

MINISTER

Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Wojciech Olejniczak

* * *

Minister Finansów przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Adama Graczyńskiego, złożone na 55. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 55):

 

Warszawa, 2004-04-08

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

Odpowiadając na wystąpienie Pana Marszałka z dnia 3 lutego 2004 r., przy którym załączono Oświadczenie złożone przez Pana Senatora Adama Graczyńskiego na 55 posiedzeniu Senatu w dniu 29 stycznia 2004 r. w sprawie opodatkowania przychodów uzyskiwanych z najmu, uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 14 §1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.), Minister Finansów w celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej dokonuje jego urzędowej interpretacji.

W związku z licznymi wątpliwościami dotyczącymi interpretacji przepisów podatkowych, w kwestii opodatkowania przychodów z najmu, pismem z dnia 18 marca 2004 r. Nr PB 2/MK/RB-033-050-132/04 Minister Finansów, uwzględniając orzecznictwo sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego - wydał urzędową interpretację prawa, skierowaną do organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej, która to interpretacja, w myśl art. 14 § 2 Ordynacji podatkowej, jest dla nich wiążąca.

Powołana powyżej urzędowa interpretacja między innymi wyjaśnia, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 10 w ust. 1, zostały wyszczególnione rodzaje źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Wśród nich w pkt 6 został wymieniony najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Przychodem w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeniach. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie ustalania przychodów z najmu odmienne uregulowanie zawierają tylko dla przypadku cesji wierzytelności z tytułu opłat wynikających z umowy najmu (art. 16a ustawy).

Oznacza to, że określenia wysokości przychodu z najmu zaliczanego do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc najmu niestanowiącego pozarolniczej działalności gospodarczej, należy dokonywać w oparciu o postanowienia w/w art. 11 ustawy.

Podstawą generowania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu. Czynsz ten stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego, a tym samym generuje przychód w rozumieniu podatkowym. Jednakże, aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w wyżej powołanym art. 11 ustawy, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego.

Składnikiem przychodu osiąganego z najmu przez wynajmującego nie będą natomiast ponoszone przez najemcę wydatki (opłaty) związane z przedmiotem najmu (przykładowo opłaty związane z lokalem takie jak: czynsz uiszczany w spółdzielni lub wspólnocie mieszkaniowej, abonament za istniejące w tym lokalu media oraz inne opłaty ustalane ryczałtowo, jak również opłaty za rozmowy telefoniczne przeprowadzane z aparatu zainstalowanego w wynajmowanym lokalu, wodę, energię elektryczną oraz gaz, które nie są ustalane w sposób ryczałtowy), jeżeli z umowy wynika, że najemca jest zobowiązany do ich ponoszenia. Opłaty te nie mieszczą się w pojęciu "świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń", o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy, jak również nie powodują przysporzenia majątkowego po stronie wynajmującego. Natomiast w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powstaje jedynie wówczas, gdy ma miejsce przysporzenie majątkowe (wyroki: z dnia 26 marca 1993 r. III S.A. 2219/92 - ONSA 1993 z. 3, poz. 83; z 8 czerwca 1994 r. S.A./Kr. 2139/93 - nie publ.; z 26 maja 1995 r. III S.A. 1186/94 Prawo gospodarcze z 1995 r. Nr 9; z 23 sierpnia 1996 r. S.A. (Wr. 3640/95 - nie publ.).

Przedstawione powyżej wyjaśnienia odnoszą się również odpowiednio do podatników osiągających przychody z najmu i opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

Z poważaniem

Z upoważnienia Ministra Finansów

PODSEKRETARZ STANU

Elżbieta Mucha

* * *

Minister Środowiska przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Józefa Dziemdzieli, złożone na 57. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 58):

 

Warszawa, dnia 8.04.2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

Odpowiadając na oświadczenie senatora Józefa Dziemdzieli z dnia 4 marca 2004 r., przesłane przy piśmie znak: BPS/DSK-043-111-04 z dnia 10 marca 2004 r., dotyczące konfliktu między dyrektorem Wigierskiego Parku Narodowego a mieszkańcami okolicznych wsi, uprzejmie informuję, że również moim zdaniem przyroda nie może być chroniona kosztem mieszkańców zamieszkałych na obszarach objętych ochroną. Akceptacja społeczna ograniczeń wynikających z potrzeb ochrony warunkuje prawidłowe i trwałe funkcjonowanie tych obszarów.

W pełni podzielam pogląd, że konflikt zaistniały na terenie Wigierskiego Parku Narodowego należy jak najszybciej rozwiązać, dążąc do pogodzenia wymogów ochrony przyrody z oczekiwaniami miejscowej ludności. Konflikt ten narastał od dłuższego czasu, lecz jego nasilenie spowodował przygotowywany projekt planu ochrony Parku, a w szczególności część tego planu, obejmująca ustalenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W pierwszej wersji planu dyrektor Parku zaproponował bardzo radykalne wskazania i ograniczenia. Zgodnie z art. 13a ust. 3 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 października 1991 r. (Dz.U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079 z późn. zm.) projekt ten został przekazany samorządom terytorialnym do zaopiniowania. Zapisy projektu wywołały dużo emocji i spowodowały wzburzenie władz i społeczności lokalnej.

W celu załagodzenia konfliktu, w dniu 4 lutego 2004 r. w siedzibie Ministerstwa Środowiska odbyło się spotkanie pani prof. Ewy Symonides - podsekretarz stanu, Głównego Konserwatora Przyrody z przedstawicielami władz samorządowych oraz lokalnej społeczności, zaś w dniu 5 lutego 2004 r. miało miejsce spotkanie z panem Zdzisławem Szkiruciem - dyrektorem Wigierskiego Parku Narodowego. W wyniku tych spotkań w dniu 9 lutego 2004 r. na posiedzeniu Rady Parku, w skład której wchodzą przedstawiciele władz i lokalnej społeczności, dyrektor Parku przedstawił bardzo złagodzone propozycje zapisów i ustaleń do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Propozycje te są przedmiotem dalszych konsultacji, mających na celu wypracowanie projektów zapisów, satysfakcjonujących obie strony.

Ostateczna wersja mojego rozporządzenia w sprawie planu ochrony WPN będzie uwzględniała potrzeby przyrody oraz potrzeby i oczekiwania mieszkańców obszaru Parku. Mam więc nadzieję, że istniejący konflikt uda się zażegnać.

W najbliższych dniach pracownicy Departamentu Ochrony Przyrody oraz Krajowego Zarządu Parków Narodowych, spotkają się z lokalnymi samorządami, w celu przedyskutowania spornych problemów dotyczących Wigierskiego Parku Narodowego

Z wyrazami szacunku

Z up. MINISTRA

PODSEKRETARZ STANU

Główny Konserwator Przyrody

prof. dr hab. Ewa Symonides


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następna część dokumentu