Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzednia część dokumentu, następny fragment


Informację w związku z oświadczeniem senatora Józefa Sztorca, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44), przekazał Rzecznik Praw Obywatelskich:

Warszawa, dnia 13 listopada 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 13 sierpnia 2003 r. w sprawie oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Józefa Sztorca podczas 44 posiedzenia Senatu RP w dniu 8 sierpnia 2003 r. odnośnie kwestii związanych z trybem rozliczania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za miesiąc grudzień 2000 r., po otrzymaniu wyjaśnień od Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów - Pani Elżbiety Muchy, uprzejmie informuję co następuje:

1. Ustawą z dnia 17 listopada 2000 r. zmieniona została z dniem 1 stycznia 2001 r. treść art. 21 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, obowiązującego przed nowelizacją, urząd skarbowy mógł ograniczyć kwotę zwrotu podatku, jeżeli kwota zwrotu różnicy podatku dla podatnika dokonującego sprzedaży towarów opodatkowanych stawkami niższymi niż stawka podstawowa przekracza kwotę wynosząc 22% całości obrotu opodatkowanego stawkami obniżonymi. Jednakże mógł to uczynić na okres nie dłuższy niż 3 miesiąca. Po 3 miesiącach urząd skarbowy był obowiązany zwrócić całą kwotę różnicy podatku bez względu na to jaka była wysokość obrotów na stawce obniżonej (nawet jeżeli wykazali oni w deklaracji tylko 1 zł sprzedaży opodatkowanej obniżoną stawką). Natomiast zgodnie z brzmieniem obowiązującym po zmianie podatnik mógł otrzymać zwrot podatku od wysokości kwoty wynoszącej 22% całości obrotu opodatkowanego stawkami obniżonymi.

Przepis w brzmieniu przed zmianą jak i po zmianie nie miał - zgodnie z art. 21 ust. 5 - zastosowania, jeżeli wysokość zwrotu różnicy podatku była uzasadniona charakterem działalności podatnika, jej sezonowością lub nabyciem towarów i usług o charakterze inwestycyjnym (zaliczanych przez podatnika do środków trwałych).

2. Ustawodawca zmieniając przedmiotowy przepis, określił termin jego wejścia w życie na dzień 1 stycznia 2001 r., tak więc zastosowanie przepisu w brzmieniu przed jego zmianą, nie było możliwe po tej dacie.

Należy zaznaczyć, że przedmiotowy przepis nie dotyczył ani wysokości stawek, ani obowiązku podatkowego, który powstaje w momencie wystąpienia zdarzenia powodującego powstanie tego obowiązku, ani kwestii odliczenia podatku naliczonego, a jedynie trybu rozliczenia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Konkretyzacja nadwyżki, zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy o VAT, następuje dopiero z chwilą złożenia deklaracji. Dlatego też nie można w tym przypadku mówić o "wstecznym działaniu" tego przepisu. Podobne działanie mają np. przepisy wprowadzające obowiązek zaliczenia zwrotu podatku na zaległe lub bieżące zobowiązania podatkowe. W tym też przypadku, stosuje się przepisy obowiązujące w chwili złożenia deklaracji, chyba że byłyby ustanowione przepisy przejściowe.

Ministerstwo Finansów zwróciło uwagę na przyczynę zmiany brzmienia zakwestionowanego przepisu. Opodatkowanie VAT jest opodatkowaniem działalności ukierunkowanej na osiąganie zysku, tak więc kwota podatku naliczonego tkwiąca w zakupach nie powinna co do zasady w pełnym okresie czasu przekroczyć równowartości 22% sprzedaży (netto) dokonywanej przez podatnika. Podatek zawarty w zakupach nie przekracza 22% wartości zakupionych towarów i usług (netto). Zakładając więc, że wartość nabytych towarów i usług będzie się równała wartości sprzedaży, to podatek należny od tej sprzedaży oraz zwroty należne podatnikowi, powinny się bilansować z podatnikiem zawartym w zakupach. Należy zaznaczyć, że koszty związane z nabyciem towarów i usług, będące źródłem podatku naliczonego, nie obejmują m.in. kosztów pracy. Tak więc trudno sobie wyobrazić, że przedsiębiorca nie osiąga w dłuższym okresie czasu obrotów pokrywających przynajmniej kosztów nabycia towarów i usług. Natomiast, jeżeli nadwyżka podatku naliczonego nad należnym uzasadniona była charakterem działalności, jej sezonowością lub nabyciem towarów i usług zaliczanych do środków trwałych, podatnik mógł otrzymać całość tej nadwyżki, również po zmianie przepisów wprowadzonych ww. ustawą z dnia 17 listopada 2000 r.

Ministerstwo Finansów zwróciło uwagę, że przepis art. 21 ust. 4 ustawy o VAT był wykorzystywany przez podatników, którzy dokonywali wyłącznie sprzedaży opodatkowanej stawką 22%, bez żadnego uzasadnienia, dla celów otrzymania bezpośredniego jej zwrotu. W tym celu np. dokonywali darowizny książki (opodatkowanej stawką 0%), mimo że ich działalność nie polegała na ich sprzedaży, i po trzech miesiącach (zgodnie z brzmieniem przepisu obowiązującego przed zmianą, ograniczenie zwrotu nie mogło być dokonane na okres dłuższy niż trzy miesiące) otrzymywali zwrot całej nadwyżki. Proceder ten nasilił się w roku 2000, kwoty zwracane podatnikom gwałtownie zaczęły rosnąć. Zaistniała więc konieczność pilnej zmiany tego przepisu. Wprowadzenie przepisów przejściowych umożliwiające rozliczenie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, wynikającym z deklaracji składanych po 31 grudnia 2000 r. za okresy wcześniejsze, powodowały dalszy ubytek dochodów budżetu państwa, co mogło grozić pogorszeniem sytuacji budżetowej państwa, brakiem środków na realizację przez Państwo zadań określonych Konstytucją. Kierując się więc interesem publicznym ustawodawca nie przewidział w tym zakresie przepisów przejściowych.

Ustawa zmieniająca ten przepis została opublikowana w dniu 20 listopada 2000 r., a więc zapewniała podatnikom odpowiedni czas na przystosowanie się do zmienionych regulacji.

3. Przedstawiając Panu Marszałkowi powyższe wyjaśnienia pragnę dodać, że obowiązująca konstrukcja prawa podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną - w mojej ocenie jest zbyt sformalizowana.

W toku prac Komisji Sejmu RP znajduje się rządowy projekt ustawy o podatku od wartości dodanej (VAT), który powinien być dostosowany do I, VI, VII i XIII Dyrektywy VAT Rady Europy.

Nie mam natomiast podstaw do zaskarżenia do Trybunału Konstytucyjnego rozwiązania krytykowanego przez Pana Senatora Józefa Sztorca.

Z wyrazami szacunku

Andrzej ZOLL

* * *

Minister Finansów przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Henryka Stokłosy, złożonym na 46. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 48):

Warszawa, 2003.11.13

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku

W związku z oświadczeniem Pana Senatora Henryka Stokłosy w sprawie projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, przesłanym przy piśmie Pana Marszałka z dnia 15 października br. nr BPS/DSK-043-435/03, uprzejmie wyjaśniam:

1. Strona samorządowa współuczestniczyła w tworzeniu nowych rozwiązań systemowych na wszystkich etapach prac nad projektem ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, począwszy od momentu zaprezentowania przedstawicielom organizacji samorządowych w dniu 18 marca 2003 r. założeń do nowego systemu finansowania samorządów terytorialnych.

W dniu 9 czerwca br. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, rekomendując go do dalszych prac legislacyjnych. W trakcie prac nad projektem poszczególne samorządy terytorialne, poprzez swoich przedstawicieli w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Zespole do Spraw Systemu Finansów Publicznych Komisji Wspólnej miały możliwość zapoznania się z treścią projektu ustawy oraz szczegółowymi rachunkami symulacyjnymi.

Ponadto projekt ustawy był prezentowany na licznych spotkaniach z przedstawicielami organizacji samorządowych. W załączniku do pisma zostały ujęte, ważniejsze spotkania Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów - Pana Jacka Uczkiewicza z przedstawicielami organizacji samorządowych w sprawie założeń i projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Szeroki zakres konsultacji przeprowadzony w związku z przedłożoną ustawą uprawnia więc do twierdzenia, iż ustawa nie zawiera rozwiązań, które nie byłyby znane jednostkom samorządu terytorialnego.

Wypracowane w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego rozwiązania są wynikiem partnerskiego i konstruktywnego procesu zbliżania, a następnie uzgadniania stanowisk strony rządowej i samorządowej. Przyjęte rozwiązania są optymalnymi z punktu widzenia interesu publicznego, gdyż uwzględniają zarówno konieczność zasadniczej przebudowy dotychczasowego systemu finansowania samorządów, jak i aktualną sytuację budżetu państwa.

Pragnę zaznaczyć, że w trakcie prac legislacyjnych w projekcie ustawy dokonano szeregu poprawek, które wychodzą naprzeciw oczekiwaniom samorządów. Jedną z najważniejszych zmian jest przyznanie gminom i powiatom udziału w podatku CIT, a województwom - udziału w podatku PIT.

Docelowe rozwiązania zostały skonstruowane przy założeniu, że jednostki samorządu terytorialnego będą uczestniczyć w koniunkturze gospodarczej państwa.

Jako podstawowe źródło dochodów własnych przyjęto zwiększone udziały w podatkach dochodowych:

PIT

w gminach z 27,6% obecnie - do 35,72% w 2004 r. - do 39,34% 1) od 2005 r.

w powiatach z 1,0% obecnie - do 8,42% w 2004 r. - do 10,25% od 2005 r.

w województwach z 1,5% obecnie - do 1,60% w 2004 r. - i 1,60% od 2005 r.

CIT

w gminach z 5% obecnie - do 6,71% od 2004 r.

w powiatach z 0% obecnie - do 1,40% od 2004 r.

w województwach z 0,5% obecnie - do 15,90% od 2004 r.

W celu zapewnienia porównywalności, w rachunkach symulacyjnych podstawę wyliczeń stanowią wskaźniki udziału w podatku PIT i CIT ustalone dla jednostek samorządu terytorialnego w związku z zastąpieniem dotychczasowych dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej i dotacji na finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych dochodami własnymi. Następnie udziały odpowiedni dla min, powiatów i województw zostały ekwiwalentnie zwiększone w związku ze zmianami systemowymi w podatkach.

W przypadku gmin, ustawa przewiduje następujące zmiany w zakresie sposobu finansowania zadań:

od roku 2004 gminy będą finansowały z dochodów własnych:

Nierównomierny rozkład wpływów z podatków dochodowych w kraju oraz inny rozkład dochodów z tytułu zwiększonych udziałów w podatkach, wyrównywany będzie poprzez system subwencji.

W ustawie zaproponowano nową konstrukcję subwencji. Jednostki samorządu terytorialnego będą otrzymywały subwencję składającą się z części: oświatowej, wyrównawczej i równoważącej.

Przebudowa systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego szczebla gminnego wiązać się będzie z wprowadzeniem następujących zmian w systemie ich subwencjonowania:

- Likwidacją części rekompensującej subwencji ogólnej z tytułu ulg i zwolnień ustawowych. Dotychczasowa rekompensata ubytku dochodów gmin z tytułu ustawowych ulg i zwolnień nie obejmowała wszystkich ustawowych ulg i zwolnień jakie zawarte są w przepisach prawa. Nowe regulacje powinny zmierzać do ograniczenia katalogu ustawowych ulg i zwolnień rekompensowanych z budżetu państwa jak i pozostałych ulg i zwolnień. Ubytek dochodów w gminach z tytułu likwidacji części rekompensującej subwencji ogólnej z tytułu ulg i zwolnień ustawowych będzie wyrównany poprzez zwiększenie dochodów własnych.

Na uwagę zasługuje także wprowadzenie systemu wyrównawczego, który będzie miał za zadanie ochronę gmin najsłabszych ekonomiczne. Różnice w dochodach będą wyrównywane w postaci części wyrównawczej i równoważącej.

Część wyrównawcza subwencji ogólnej będzie stanowić wydatek budżetu państwa i stabilne źródło dochodów gmin (gminy otrzymywać będą comiesięczną ratę).

Uwzględniając zróżnicowanie gmin pod względem dochodowym, gospodarczym i społecznym wprowadzona będzie kategoryzacja gmin w zakresie systemu wyrównywania różnic w potencjale dochodowym gmin - co wychodzi naprzeciw wcześniejszym postulatom środowisk samorządowych.

Część równoważącą subwencji ogólnej otrzymają gminy w celu wyrównania ewentualnych różnic w dochodach w związku z wprowadzeniem zmian w systemie finansowania ich zadań.

Stopień wyrównywania różnic w dochodach wynikających ze zmian systemowych będzie uzależniony od wielkości środków przeznaczonych na ten cel jednak nie więcej niż 100%.

W 2004 r. część równoważąca subwencji ogólnej będzie przeznaczona dla gmin, w których dochody ustalone według zasad określonych w ustawie przyjętej przez Sejm RP w dniu 23 października br. będą niższe od dochodów, które byłyby uzyskane na podstawie obowiązujących aktualnie przepisów.

Po tym okresie część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin będzie rozdzielana z uwzględnieniem zobiektywizowanych kryteriów określonych w porozumieniu ze stroną samorządową.

Kwota przeznaczona na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustalana będzie w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych.

W latach 1999-2003 kwoty części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego stanowiły odpowiednio: w 1999 r. 12,80%, w 2000 r. 13,65% (po zmianie dokonanej w trakcie roku budżetowego - 13,74%), w 2001 r. 13,28% (po zmianie dokonanej w trakcie roku budżetowego - 14,51%), w 2002 r. 15,38%, w 2003 r. 15,62% planowanych dochodów budżetu państwa.

W roku 2004 łączna kwota części oświatowej subwencji ogólnej zostanie zwiększona o:

- środki na odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli - emerytów i rencistów,

- na finansowanie dodatków i premii dla opiekunów praktyk zawodowych,

- na wdrożenie obowiązkowego wymiaru zajęć wychowania fizycznego dla uczniów klas V i VI szkół podstawowych,

- na zadania władny związane z przejętymi szkołami artystycznymi, prowadzonymi dotychczas na podstawie porozumienia z Ministrem Kultury,

- oraz na zadania własne związane z prowadzeniem młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii (zwiększenie subwencji oświatowej o środki na to zadanie wynika ze zmiany ustawy o systemie oświaty).

Kwota części oświatowej subwencji ogólnej przewidziana w projekcie ustawy budżetowej na rok 2004 jest większa niż w roku 2003.

W roku 2005 łączna kwota części oświatowej subwencji ogólnej zostanie zwiększona o środki na wdrożenie obowiązkowego wymiaru zajęć wychowania fizycznego dla uczniów gimnazjów.

Ponadto, na realizację zadań oświatowych, jednostki samorządu terytorialnego otrzymają także środki pochodzące z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej, ustalonej w wysokości 0,6% łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej. W roku 2004 rezerwa ta wyniesie 1% łącznej kwoty części oświatowej subwencji.

3. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego nie będzie w sposób szczegółowy regulowała zagadnień związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem środków unijnych, gdyż te kwestie będą zawarte w innych ustawach.

W przyjętej przez Sejm RP ustawie zawarty został jedynie ogólny zapis, który stanowi, że środki unijne przekazywane są zgodnie z procedurami zawartymi w umowie międzynarodowej lub umowie z dawcą tych środków albo z innymi procedurami obowiązującym przy ich wykorzystaniu. Szczegółowe zasady wykorzystania środków Unii Europejskiej będą określane w poszczególnych umowach z dawcą środków unijnych, a nie w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnej.

Rozwiązania, które umożliwią efektywne wykorzystanie środków pomocowych zawarte zostały w rządowym projekcie ustawy o finansach publicznych (druk sejmowy nr 1844). Z uwagi na fakt, iż projekt ustawy o finansach publicznych wprowadzający systemowe rozwiązania w zakresie wykorzystania środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, jest aktualnie przedmiotem prac parlamentarnych, do czasu jego uchwalenia obowiązywać będą przepisy zawarte w nowelizacji obowiązującej ustawy o finansach publicznych. W nowelizacji wprowadzone zostały rozwiązania umożliwiające prefinansowanie wydatków, polegające na możliwości zaciągnięcia przez jednostki samorządu terytorialnego pożyczki z budżetu państwa, której zwrot nastąpi, po uzyskaniu środków Unii Europejskiej.

Pragnę zauważyć, że na współfinansowanie zadań, które będą realizowane przy udziale funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, Rząd przewidział w projekcie budżetu państwa na 2004 rok, odpowiednie środki finansowe w ramach rezerw celowych.

Wraz ze środkami, które będą mogły przeznaczyć jednostki samorządu terytorialnego ze swoich budżetów oraz innymi, dostępnymi dla samorządów środkami (np.: środkami z funduszy celowych, z agencji Skarbu Państwa), stanowić będą one odpowiedni, wymagany przez UE wkład środków krajowych.

Z aktualnych danych wynika, że nie powinno wystąpić zagrożenie braku środków krajowych na współfinansowanie projektów realizowanych z udziałem środków z Unii Europejskiej.

Zagrożeniem może natomiast być brak możliwości absorpcji środków z Unii Europejskiej spowodowany nieodpowiednią jakością przygotowanych projektów przez potencjalnych beneficjentów pomocy, w tym przez jednostki samorządu terytorialnego, oraz zbyt małą ilością właściwie przygotowanych do realizacji projektów.


1) Po przyjęciu przez gminy finansowania pobytu pensjonariuszy w domach pomocy społecznej.

Z poważaniem

Podsekretarz Stanu

Jacek Uczkiewicz

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Adama Bieli, złożonym na 46. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 48), przekazał Zastępca Prokuratora Generalnego:

Warszawa, 13.11.2003 r.

Pan
Kazimierz Kutz
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskie

Szanowny Panie Marszałku

W nawiązaniu do przekazanego przy piśmie Pana Marszałka z dnia 15 października 2003 r. nr BPS/DSK-043-446/03 tekstu oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Adama Bielę podczas 46 posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9 października 2003 r., skierowanego do Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego uprzejmie przedstawiam co następuje:

Powszechny obowiązek prowadzenia ewidencji obrotów i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas fiskalnych nałożony został na podatników sprzedających towary i świadczących usługi na rzecz osób fizycznych, nie prowadzących działalności gospodarczej, na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z 1993 r., z późn. zm.). Jednocześnie na mocy art. 29 ust. 3 pkt 2 tej ustawy Minister Finansów został upoważniony do zwolnienia na czas określony niektórych grup podatników od obowiązku stosowania kas fiskalnych ze względu na rodzaj prowadzonej działalności lub wysokości obrotu. W oparciu o to ustawowe upoważnienie Minister Finansów wydał szereg rozporządzeń o czasowym zwolnieniu niektórych podatników od obowiązku prowadzenia ewidencji obrotów i kwot podatku od towarów i usług przy zastosowaniu kas fiskalnych. Te czasowe zwolnienia dotyczyły między innymi taksówkarzy. Jednak w następnych latach Minister Finansów konsekwentnie zmniejszał krąg osób zwolnionych z ustawowego obowiązku stosowania kas fiskalnych, w tym rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2001 r. cofnął zwolnienie z tego obowiązku podatników wykonujących usługi przewozu osób i bagażu taksówkami.

Szczegółowe powody, dla których z dniem 1 stycznia 2004 r. wprowadzony został obowiązek stosowania przez taksówkarzy kas rejestrujących zintegrowanych z taksometrem, przedstawione zostały Panu Marszałkowi w piśmie Ministra Finansów z dnia 7 listopada 2003 r. nr PP7-0602/674/BM6-11491/2003/JS, będącym odpowiedzią na oświadczenie Pana Senatora Adama Bieli w zakresie jego kompetencji. W korespondencji tej Minister Finansów wyjaśnił także, dlaczego uznał, iż kasy fiskalne nie mogą być w taksówkach zastąpione przez taksometry i to nawet najnowszej generacji.

W uzupełnieniu dodać należy, iż z mocy cytowanej wcześniej ustawy do kompetencji Ministra Finansów należy wydawanie decyzji dotyczących dopuszczenia kas fiskalnych do obrotu. Upoważnienie do wydawania tych decyzji w imieniu Ministra Finansów posiada Dyrektor Departamentu Podatków Pośrednich Ministerstwa Finansów.

Prawidłowość wydawania tych decyzji była przedmiotem kontroli wewnętrznej przeprowadzonej w Departamencie Podatków Pośrednich Ministerstwa Finansów w 2002 r., jak też ustaleń śledztwa sygn. VI Ds. 22/03 Prokuratury Okręgowej w Warszawie, zakończonego prawomocnym postanowieniem z dnia 1 października 2003 r. o jego umorzeniu wobec braku znamion czynu zabronionego. W rezultacie tych działań nie stwierdzono uchybień w wydawaniu decyzji dopuszczających kasy rejestrujące do obrotu, które wyczerpywałyby znamiona przestępstwa.

Nie uzyskano ponadto żadnych informacji, które wskazywałyby na istnienie jakiegokolwiek związku pomiędzy ustawowym wprowadzeniem powszechnego obowiązku stosowania kas fiskalnych przez podatników sprzedających towary i świadczących usługi na rzecz osób fizycznych, nie prowadzących działalności gospodarczej oraz konsekwentnym zmniejszaniem przez Ministra Finansów kręgu podatników zwolnionych z tego obowiązku, a ilością kas fiskalnych wyprodukowanych w latach 1993-2003 przez cały szereg różnych podmiotów gospodarczych, których wyroby zostały dopuszczone przez Ministerstwo Finansów do obrotu.

Z wyrazami szacunku

Zastępca

Prokuratora Generalnego

Kazimierz Olejnik

* * *

Minister Spraw Zagranicznych przekazał odpowiedź na oświadczenie marszałka Longina Pastusiaka, złożone na 47. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 49):

Warszawa, dnia 14 listopada 2003 r.

Pan
Kazimierz Kutz
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
w miejscu

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora Longina Pastusiaka z 23 października 2003 roku, w sprawie wycieczkowych rejsów okrężnych statków Żeglugi Gdańskiej do Obwodu Kaliningradzkiego w Federacji Rosyjskiej po obustronnym wprowadzeniu obowiązku wiz wjazdowych, uprzejmie przekazuję poniższe informacje.

W wyniku działań podjętych przez stronę polską, 21 października br. wznowiono rejsy statków Żeglugi Gdańskiej i innych przewoźników z Elbląga i Fromborka do Swietłego. Tym samym po wcześniejszym wznowieniu rejsów z Gdyni i Gdańska do Bałtijska, przywrócone zostały rejsy wszystkich statków zawieszone przez stronę rosyjską 2 października br. Według Prezesa Żeglugi Gdańskiej rejsy będą uruchomiane sukcesywnie, w zależności od zainteresowania podróżników.

Jednocześnie pragnę poinformować, że w związku z wejściem w życie 1 października br. Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o warunkach podróży obywateli Rzeczypospolitej Polskiej i obywateli Federacji Rosyjskiej z 18 września 2003 roku, uległy zmianie niektóre zasady odbywania rejsów wycieczkowych. Wynika to z faktu, że wyłączenia podmiotowe z obowiązku wizowego przewidziane w art. 7 przedmiotowej Umowy nie dotyczą pasażerów podróżujących statkami morskimi.

Rosyjskie Przepisy dotyczące przebywania na terytorium Federacji Rosyjskiej cudzoziemców będących pasażerami statków wycieczkowych z 1 września 2003 roku dopuszczają, aby uczestnicy wycieczki będący pasażerami statków wycieczkowych, których postój w porcie rosyjskim nie przekracza 72 godzin, mogli przebywać na terytorium Federacji Rosyjskiej bez wizy w przypadku odbywania podróży na pokładzie statku wycieczkowego. Powyższy wyjątek od reżimu wizowego wymaga jednak spełniania określonych w powyższych przepisach warunków formalnych, m.in. cudzoziemcy muszą uczestniczyć w grupowym programie turystycznym, rejs statku wycieczkowego powinien mieć na celu krótkotrwałe zwiedzanie turystyczne jednego lub kilku portów otwartych dla statków zagranicznych, kapitan statku wycieczkowego za pośrednictwem agenta okrętowego jest zobowiązany do przedstawienia władzom portu listy przebywających pasażerów na 72 godziny przed zawinięciem statku do pierwszego portu rosyjskiego.

Z wyrazami najwyższego szacunku

Włodzimierz Cimoszewicz

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Gerarda Czai, złożonym na 46. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 48), przekazał Minister Infrastruktury:

Warszawa, 2003-11-14

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na oświadczenie Pana Senatora Gerarda Czai z dnia 9 października 2003 r., znak BPS/DSK-0430427/03, dotyczące braku rozporządzeń wykonawczych do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717) uprzejmie informuję, co następuje.

W dniu 27 września 2003 r. weszły w życie 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury, będące aktami wykonawczymi do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Są to:

1) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164, poz. 1587),

2) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164, poz. 1588),

3) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie oznaczeń i nazewnictwa stosowanych w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o warunkach zabudowy (Dz. U. Nr 164, poz. 1589).

Jednocześnie informuję, że w Ministerstwie Infrastruktury trwają prace nad przygotowaniem pozostałych rozporządzeń wykonawczych do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Informuję również, że brak rozporządzeń wykonawczych nie stanowił przeszkody w wydawaniu decyzji związanych z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w tym decyzji o warunkach zabudowy, gdyż mogły być one wydawane na podstawie samej ustawy.

Z wyrazami szacunku

Marek Pol

* * *

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Józefa Sztorca, złożonym na 47. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 49):

Warszawa, 15 listopada 2003 r.

Pan
Kazimierz Kutz
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na pismo Pana Marszałka z dnia 29 października 2003 r. znak: BPS/DSK-043-467/03, w sprawie oświadczenia senatora Józefa Sztorca, dotyczącego propozycji wprowadzenia zmian do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, złożonego podczas 47. posiedzenia Senatu RP w dniu 23 października 2003 r., uprzejmie wyjaśniam co następuje:

Obecnie w Polsce funkcjonują dwa systemy ubezpieczenia społecznego: system powszechny realizowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz rolny realizowany przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Ubezpieczenie społeczne rolników ma charakter dopełniający powszechny system ubezpieczenia społecznego, ponieważ pierwszeństwo w ustaleniu obowiązku ubezpieczenia społecznego mają przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.).

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 z późn. zm.), ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, czyli obowiązkowo, podlega rolnik, którego gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny, jeżeli rolnik ten nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Jeżeli więc rolnik utraci tytuł do ubezpieczenia w ZUS, np. z powodu ustania stosunku pracy, od dnia następnego podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy niezależnie od swojej woli. Rozwiązanie to zapewnia ciągłość ubezpieczenia z tytułu prowadzenia zarobkowej działalności zawodowej. Zgłoszenie się takiego rolnika do urzędu pracy i zarejestrowanie się jako bezrobotny, nie zmienia faktu, że podlega on ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, ponieważ uzyskanie statusu bezrobotnego nie daje tytułu do objęcia innym ubezpieczeniem (w ZUS). Zgodnie z przepisami ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczeniu na podstawie tej ustawy podlega bezrobotny, który ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Z zasiłku dla bezrobotnych potrącana jest składka na ubezpieczenie powszechne.

W związku z powyższym rozwiązanie problemu przedstawionego w oświadczeniu senatora Józefa Sztorca, nie podlega na wprowadzeniu zmiany do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, ponieważ złamana zostałaby generalna zasada obejmowania ubezpieczeniem w tym systemie. Problem ten można byłoby rozwiązać w drodze nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu poprzez zniesienie 7 dniowego okresu oczekiwania na nabycie przez bezrobotnego prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Propozycja wprowadzenia takiej zmiany leży w kompetencji Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

Jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, że składka na ubezpieczenie społeczne rolników jest należnością kwartalną, bez względu na czas trwania ubezpieczenia (w danym kwartale), która nie podlega podziałowi ani zmniejszeniu. W przypadku gdy obowiązek podlegania ubezpieczeniu społecznemu zaistnieje na przełomie kwartałów, ubezpieczony jest obowiązany zapłacić składkę za oba kwartały. Zasadę kwartalnego opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników uwzględnia się przy ustalaniu prawa i wysokości świadczeń emerytalno-rentowych z tego ubezpieczenia. Przy ustalaniu liczby kwartałów podlegania ubezpieczeniu, od którego zależy prawo i wysokość emerytury lub renty rolniczej zalicza się cały kwartał, w którym powstało lub ustało ubezpieczenie. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż jest to rozwiązanie rekompensujące w pełni fakt konieczności opłacania składki za cały kwartał niezależnie od ilości dni podlegania ubezpieczeniu w danym kwartale.

Z poważaniem

Minister

Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Wojciech Olejniczak

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Janusza Bargieła, złożonym na 46. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 48), przekazał Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Pełnomocnik Rządu do spraw Budowy Dróg Krajowych i Autostrad:

Warszawa, 2003.11.17

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na pytanie Pana Senatora Janusza Bargieła: "Kiedy nastąpi modernizacja odcinka drogi krajowej nr 94, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeby wybudowania drugiego wiaduktu oraz dobudowy drugiej nitki drogi nr 94, w kierunku Sieniczna, a także przeprowadzenie prac remontowych mające umożliwić bezpieczne użytkowanie istniejącego wiaduktu?", uprzejmie informuję o podjętych następujących działaniach dotyczących drogi krajowej nr 94:

- widząc pilną potrzebę remontu wiaduktu zlokalizowanego w ciągu przedmiotowej drogi nad linią PKP w Olkuszu, wymagającego budowy obiektu objazdowego oraz modernizacji odcinka drogi krajowej na długości 1,3 km, podjęto działania (Oddział Kraków) w celu przygotowania tego zadania do realizacji,

- w dniu 12.04.2001 roku przedstawiciele GDDKiA oraz Gminy Olkusz podpisali Porozumienie określające warunki współfinansowania projektu i współpracy przy pozyskaniu terenu niezbędnego do wykonania przebudowy drogi,

- uzyskano prawo do dyspozycji terenem oraz wystąpiono do Urzędu Wojewódzkiego o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Uzyskanie tej decyzji spodziewane jest jeszcze w br.

- trwają przygotowania do przetargu na realizację robót budowlanych,

- w przyjętym zakresie robót budowlanych przewiduje się:

- budowę dwóch wiaduktów nad linią PKP,

- budowę trzech mostów nad potokiem Baba,

- dobudowę drugiej jezdni na długości 800 m,

- budowę pasa ruchu powolnego na długości 500 m,

- przebudowę skrzyżowań z drogami bocznymi.

Pragnę jednocześnie poinformować, że zostaną dołożone wszelkie starania o jak najpilniejszą realizację przedmiotowego przedsięwzięcia. Przeznaczono na nie w roku 2004 kwotę 18,7 mln zł.

Z poważaniem

Dariusz Skowroński

* * *

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Witolda Gładkowskiego, złożonym na 46. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 48):

Warszawa, 2003-11-17

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W związku ze złożonym podczas 46 posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9 października 2003 r. oświadczeniem Senatora RP Witolda Gładkowskiego dotyczącym połączeń kolejowych na terenie Pomorza Zachodniego uprzejmie informuję, że panu Senatorowi RP zostały udzielone przez spółkę PKP Intercity Sp. z o.o. szczegółowe wyjaśnienia w tej sprawie, które pozwolę sobie załączyć.

Jednocześnie wyjaśniam, że PKP Intercity jest spółką prawa handlowego świadczącą usługi przewozowe w pociągach kwalifikowanych, które z budżetu państwa otrzymują jedynie wyrównanie straty powstałej w wyniku wykonywania przewozów osób podróżujących ze zniżką ustawową. Decyzje dotyczące kursowania pociągów kwalifikowanych mają na celu zapewnienie zysku względnie co najmniej pokrycie kosztów. Decyzje w tym zakresie podejmowane są na podstawie szczegółowych analiz ekonomicznych i badań marketingowych. Spółka nie może z tych też względów utrzymywać nierentownych połączeń.

Mając na uwadze to jak duże znaczenie dla regionu ma utrzymanie połączenia ze stolicą kraju, przez PKP Intercity sp. z o.o. przedstawione zostały propozycje rozwiązania przedmiotowego problemu. Oczekując na stanowisko władz regionu ww. przewoźnik kolejowy ze swej strony deklaruje gotowość do współpracy w celu wypracowania rozwiązania satysfakcjonującego lokalną społeczność.

Pragnę poinformować, iż z inicjatywy Senatora Rzeczypospolitej Polskiej Grzegorza Niskiego w końcu miesiąca listopada br. przewidziane jest w powyższej sprawie spotkanie pomiędzy władzami miasta i regionu oraz przedstawicielami przewoźników Grupy PKP S.A., przy udziale zainteresowanych parlamentarzystów i przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury.

Ponadto informuję, że aktualnie prowadzone są prace mające na celu wypracowanie skutecznych rozwiązań umożliwiających przeprowadzenie dalszej reformy funkcjonowania kolejowych przewozów pasażerskich. Zmiana zasad finansowania tych przewozów, wynikająca z nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego uchwalonej przez Sejm RP w dniu 13 listopada br. powoduje, iż konieczne jest wypracowanie takie modelu funkcjonowania przewozów zgodnie, z którym samorządy województw będą miały decydujący wpływ na zakres wykonywanych przewozów i zaspokojenie podstawowych potrzeb społeczności lokalnych, przy jednoczesnym uwzględnieniu kosztów i możliwości współfinansowania tej działalności.

Z poważaniem

Maciej Leśny

* * *

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawił stanowisko w związku z oświadczeniem senatora Józefa Sztorca, złożonym na 47. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 49):

Warszawa, 2003.11.18

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W związku z przesłanym przy piśmie Pana Marszałka z dnia 2 października 2003 r. oświadczeniem złożonym przez Senatora Józefa Sztorca w sprawie zwiększenia środków finansowych na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych, w tym wałów przeciwpowodziowych, w województwie małopolskim, uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko.

Utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych oraz wód należy do obowiązków państwa; środki finansowe na ten cel zapewniają wojewodowie w swoich budżetach. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie ma bezpośredniego wpływu na ustalanie limitów wydatków budżetowych dla poszczególnych województw, jak też na wysokość środków na inwestycje oraz utrzymanie wód i urządzeń melioracji wodnych ustalanych w budżetach wojewodów.

Jedynym instrumentem pozwalającym oddziaływać na poprawę stanu urządzeń melioracji wodnych podstawowych oraz udzielanie pomocy w wyjątkowych sytuacjach jest rezerwa celowa budżetu państwa, będąca w dyspozycji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

W ustawie budżetowej na rok 2003 zaplanowano rezerwę celową, z przeznaczeniem na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych w wysokości 95.000 tys. zł oraz na inwestycje w wysokości 35.000 tys. zł, w tym kwoty w wysokości odpowiednio 80.000 tys. zł i 30.000 tys. zł zapisano warunkowo, uzależniając ich uruchomienie od realizacji dodatkowych przychodów budżetu z podatku akcyzowego i cła.

W wyniku podziału I, mniejszej części rezerwy, województwo małopolskie otrzymało 850 tys. zł na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych. Z informacji Ministra Finansów, wynikającej z oceny bieżącej sytuacji w zakresie realizacji dochodów budżetu państwa wynika, iż przeznaczenie z tej rezerwy dalszych środków na melioracje wodne nie będzie możliwe.

Z danych, będących w dyspozycji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że w ostatnich latach obserwuje się zjawisko ustalania w budżecie wojewody małopolskiego niższych niż w innych województwach limitów wydatków budżetowych na zadania z tego zakresu. Dla przykładu w 2002 r. nakłady na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych w województwie małopolskim stanowiły 67% nakładów z roku 2001, a w 2003 r. 108% nakładów z roku 2002. Nakłady planowane na 2003 r. stanowiły jednak zaledwie 73% nakładów z 2001 r.

W tym samym czasie analogiczne wskaźniki dla kraju były znacznie wyższe i wynosiły odpowiednio 79% i 111% oraz 2003 r. do 2001 r. - 87%. Podobne relacje dotycząc również środków na inwestycje melioracyjne.

Uprzejmie informuję, że w przypadku pojawienia się jakichkolwiek środków finansowych przeznaczonych na ten cel, będę miał na uwadze potrzeby województwa małopolskiego, zgłoszone przez Pana Senatora.

Z poważaniem

Minister

Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Wojciech Olejniczak

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Sergiusza Plewy, złożonym na 47. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 49), przekazał Minister Edukacji Narodowej i Sportu:

Warszawa, 2003-11-19

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Sergiusza Plewę podczas 47. posiedzenia Senatu RP w dniu 23 października 2003 roku, uprzejmie Pana Marszałka informuję.

W skierowanym dnia 1 sierpnia 2003 r. przez Radę Ministrów do laski marszałkowskiej projekcie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw zamieszczone zostały propozycje znaczącego zawężenia zakresu zwolnień przedmiotowych stosowanych od 1992 r. w polityce podatkowej państwa.

Zaproponowano zasadę powszechnego, a więc sprawiedliwego, opodatkowania wszystkich podmiotów osiągających zyski. W związku z tym zakładano, że szkoły i placówki edukacyjne, nie będące jednostkami budżetowymi, będą objęte obowiązkiem podatkowania dochodów rozumianych - zgodnie z ustawą - jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągniętych w roku podatkowym.

Resort edukacji narodowej i sportu opowiedział się za dalszym stosowaniem zwolnień od opodatkowania dochodów przeznaczonych na cele statutowe podmiotów edukacyjnych (szkół, placówek oświatowych i uczelni). W art. 17 ust. 1 pkt 14 zmienianej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zakłada się, że wolne od podatku są dochody organizacji pożytku publicznego, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873) - w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej. Zakładano, że niepubliczne szkoły i placówki oświatowe oraz niepaństwowe szkoły wyższe prowadzone przez organizacje pozarządowe (w tym funkcje i stowarzyszenia), będą mogły korzystać z przedmiotowych zwolnień podatkowych. Uzyskanie zwolnienia od podatku uzależnione byłoby od posiadania statusu organizacji pożytku publicznego.

W uchwalonej przez Sejm RP ustawie z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw utrzymane zostały dotychczasowe zapisy art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 dotyczące zwolnień przedmiotowych od podatku:

- dochodów podatników, których celem statutowym jest m.in. działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów - w części przeznaczonej na te cele (pkt 4),

- dochodów spółek, których udziałowcami (akcjonariuszami) są wyłącznie organizacje działające na podstawie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach, których celem statutowym jest działalność wymieniona w pkt 4 - w części przeznaczonej na te cele oraz przekazanej na rzecz tych organizacji (pkt 5).

Natomiast z dniem 1 stycznia 2004 r. uchyla się zapis art. 17 ust. 1 pkt 7 odnoszący się do zwolnień przedmiotowych od podatku dochodów z tytułu prowadzenia szkół w rozumieniu przepisów o systemie oświaty - w części przeznaczonej na cele szkoły.

Jednocześnie uprzejmie Pana Marszałka informuję, że wyjaśnienia w sprawie skutków finansowych likwidowanego zwolnienia przedmiotowego, zostaną przekazane w późniejszym terminie, po uzyskaniu stosownych informacji od ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Łączę wyrazy szacunku

Krystyna Łybacka


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzednia część dokumentu, następny fragment