Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następna część dokumentu


Odpowiedzi na oświadczenia senatorów

Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Kazimierza Drożdża, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 20 sierpnia 2003 roku

Senator
Rzeczypospolitej Polskiej
Pan Kazimierz Drożdż
Senat Rzeczypospolitej Polskiej
00-902 Warszaw
a, ul. Wiejska 6

Dziękuję uprzejmie za nadesłane nam uwagi dotyczące funkcjonowania podmiotów powstałych na bazie zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego w Nowej Rudzie, w szczególności zaś spółek BudExCo sp. z o.o. oraz GranMarCo S.A. zawarte w piśmie Pana Senatora z dnia 7 sierpnia 2003 r.

Pragnę poinformować Pana, że Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. w swoich dotychczasowych działaniach zawsze wykazywała zrozumienie i gotowość współpracy, mając jednocześnie pełną świadomość trudnej sytuacji mającej miejsce na rynku pracy w rejonie Nowej Rudy.

Kłopoty przedmiotowych spółek wynikają głównie ze złej sytuacji branży budowlano-montażowej. Trudna sytuacja tej branży, niewypłacalność inwestorów, narastające zatory płatnicze, przerzucanie całego ryzyka na dostawców usług takich jak BudExCo czy GranMarCo powoduje całkowite zachwianie równowagi stosunków gospodarczych, paraliżując działalność tego typu firm. Biorąc pod uwagę sytuację rynkową stwierdzić należy, że największym problemem stanowiącym przeszkody dla płynnej działalności firm i częściowo uniemożliwiającym większy od realizowanego wzrost przychodów są w dalszym ciągu zatory płatnicze. Nieterminowe wywiązywanie się kontrahentów z płatności, nawet z wydłużonym terminem, jest nagminne. Jest to wynikiem przerzucania na dostawcę finansowania swojej działalności, często nawet finansowania w ten sposób inwestycji. Podejmowane przez nasze spółki działania obronne skutkują poważnym spadkiem zamówień, nieterminowym spływem należności oraz koniecznością obniżania marż handlowych.

Mając na uwadze powyższą trudną sytuację jak również pogarszającą się kondycję finansową spółek Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. podjęła w przypadku obydwu podmiotów działania zmierzające do przeprowadzenia programu naprawczego.

Przygotowywany aktualnie program naprawczy BudExCo w swoim podstawowym założeniu przewiduje wydzielenie produkcji drzewnej w nowouruchomionym zakładzie, zaprzestanie świadczenia usług budowlanych, a co za tym idzie sprzedaż majątku przeznaczonego do świadczenia tych usług.

GranMarCo S.A. zakłada zaś w swoim planie poprawy sytuacji cztery podstawowe kierunki działań:

1. Przywrócenie bieżącej płynności firmy.

2. Obniżenie kosztów stałych.

3. Zwiększenie przychodów.

4. Spłata zobowiązań zaległych.

Program przewiduje spłatę zaległych zobowiązań pracowniczych z wpływów bieżących i odzyskiwanych należności. Dla zobrazowania stopnia skomplikowania sytuacji płatniczej spółki, można w tym miejscu zaznaczyć że przekraczają one kwotę 4 mln zł. W stosunku do pozostałych grup plan naprawczy zakłada częściową zmianę zaległości na akcje Spółki.

Przeprowadzenie zmian o opisanym wyżej charakterze w naszej ocenie poprawi znacznie sytuację firm, pozwoli na wydajniejsze działanie zrestrukturyzowanych podmiotów oraz umożliwi lepsze funkcjonowanie na rynku, tym samym zrealizowany zostanie postulat utrzymania miejsc pracy.

PREZES ZARZĄDU

Arkadiusz Krężel

* * *

Minister Zdrowia przekazał odpowiedź na oświadczenie senatorów Wiesławy Sadowskiej i Zbigniewa Gołąbka, złożone na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 03.09. 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W odpowiedzi na oświadczenia złożone przez senatorów Wiesławę Sadowską i Zbigniewa Gołąbka, w dniu 8 sierpnia 2003 roku, przesłane przy piśmie z dnia 13 sierpnia 2003 roku, znak: BPS/DSK-043-363/03, w sprawie dofinansowania Centrum Powiadamiania Ratunkowego w Zwoleniu, uprzejmie wyjaśniam.

Dla województw, gdzie przyjęty porównawczy wskaźnik ilości ambulansów "R" i "W" na 10 tys. ludności jest mniejszy lub równy 0,3 - w tym także dla województwa mazowieckiego, przeznaczyłem części środków zarezerwowanych w programie Zintegrowane Ratownictwo Medyczne, na zakup ambulansów ratunkowych wyposażonych w respirator transportowy i defibrylator w ilości 5 sztuk na województwo.

W dniu 29 sierpnia 2003 roku zwróciłem się do Pana Leszka Mizielińskiego, Wojewody Mazowieckiego, z uprzejmą prośbą o wskazanie zakładów opieki zdrowotnej, z którymi będzie możliwe podpisanie umowy dot. sfinansowania ww. zakupu. Obecnie oczekuję na odpowiedź Pana Wojewody, którą mam nadzieję uzyskać nie później niż do dnia 8 września br.

Zakupione ambulanse mają zastąpić najbardziej wyeksploatowane karetki - stanowiące bazę dla obecnie funkcjonujących zespołów "R" i "W", zakontraktowanych przez NFZ, będące własnością wskazanych zakładów.

Biorąc pod uwagę powyższe, uprzejmie informuję, iż o ile tylko Wojewoda Mazowiecki, wskaże zakład opieki zdrowotnej w Zwoleniu, to stosowna umowa dotycząca sfinansowania zakupu ambulansu zostanie przygotowana.

Jeżeli chodzi o zagadnienie finansowania Centrum Powiadamiania Ratunkowego, w chwili obecnej trwają intensywne prace nad projektem ustawy o krajowym systemie ratowniczym. Projekt ten regulując organizację krajowego systemu ratunkowego, stanowić będzie głęboką nowelizację przepisów regulujących dotychczasową organizację systemu ratownictwa medycznego.

Sieć punktów powiadamiania ratunkowego - ich nomenklatura w projekcie nie jest jeszcze jednoznaczna, stanowić będzie kluczowy element systemu wymiany informacji w nowym systemie ratowniczym. Ostateczny kształt projektowanego systemu - a zatem i sieci powiadamiania ratunkowego, nie jest jeszcze znany. W związku z tym podjęta została decyzja o wstrzymaniu finansowania nakładów inwestycyjnych na tworzenie Centrów Powiadamiania Ratunkowego, ze środków Programu Zintegrowane Ratownictwo w roku 2003. Powyższe uniemożliwiają jakąkolwiek pomoc finansową w organizacji Centrów Powiadamiania Ratunkowego w roku bieżącym.

z poważaniem

Leszek Sikorski

* * *

Minister Zdrowia przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Kazimierza Drożdża, złożone na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 03.09. 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polski
ej

Szanowny Panie Marszałku

W odpowiedzi na złożone na 44 posiedzeniu Senatu w dniu 8 sierpnia 2003 r. oświadczenie Pana Senatora Kazimierza Drożdża, przesłane przy piśmie z dnia 13 sierpnia 2003 r., znak: BPS/DSK-043-359/03, w sprawie terminu i sposobu zaspokojenia roszczeń pielęgniarek wynikających z przepisu art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r. Nr 1 poz. 2 ze zm.) uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Odnosząc się do podniesionej przez Pana Senatora kwestii muszę wskazać, że zgodnie z przepisami ww. ustawy podmiotami obowiąznymi do realizacji przepisu art. 4a są pracodawcy, a więc samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej zatrudniające powyżej 50 osób. Przedmiotowa ustawa nie zawiera żadnych przepisów wskazujących na szczególne źródło finansowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń w samodzielnych publicznych zakładach. Ich brak jednocześnie wskazuje, iż skutki związane ze wzrostem płac pracowników, obciążają pracodawcę, który stosownie do postanowień Kodeksu pracy zobowiązany jest do wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych przez siebie pracowników.

Co więcej, brak określenia źródeł finansowania podwyżek dotyczy nie tylko podwyżki realizowanej w ramach przepisu art. 4a, ale wszystkich wynikających z tej ustawy podwyżek wynagrodzeń. Ustawa nie zawiera także żadnych zapisów uprawniających do szczególnego traktowania jakiejkolwiek grupy pracodawców, w tym samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przysługuje w związku z tym pracownikom z funduszu płac zakładu a jego kierownik powinien samodzielnie zaplanować pokrycie zobowiązań z tytułu podwyżki.

Jednocześnie informuję, że zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami prawa Rząd RP, a w szczególności Minister Zdrowia nie ma możliwości przekazywania na rzecz sp zozów środków finansowych na pokrycie kosztów zaspokojenia ww roszczeń. Uznając jednak za w pełni uzasadnione roszczenia pracowników wynikające z zaległości w wypłacaniu wynagrodzeń określonych w umowach o pracę oraz z przepisu art. 4a, jak również mając na uwadze trudną sytuację finansową publicznych zakładów opieki zdrowotnej, w których zobowiązania pracownicze stanowią dużą część zobowiązań, Rząd z inicjatywy Ministra Zdrowia przystąpił do prac umożliwiających uruchomienie środków publicznych na wskazany w oświadczeniu cel.

W chwili obecnej, wspólnie z Ministrami Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Finansów oraz Skarbu Państwa prowadzę działania zmierzające do kompleksowego uregulowania kwestii pomocy publicznej i restrukturyzacji zadłużenia zakładów opieki zdrowotnej. Trwają intensywne prace nad przygotowaniem projektów stosownych aktów prawnych, które po opracowaniu zostaną poddane szerokim konsultacjom społecznym, następnie zostaną przesłane do dalszych prac do Parlamentu RP.

Przygotowana ustawa o pomocy publicznej i restrukturyzacji sp zozów przewiduje w szczególności możliwość restrukturyzacji zobowiązań pracowniczych w ramach restrukturyzacji zobowiązań cywilnoprawnych zakładów. Przewiduje się, iż restrukturyzacja zobowiązań publicznych zakładów w zakresie, w jakim obejmować będzie indywidualne roszczenia pracowników wynikające z przepisu art. 4a, odbywać się będzie według odrębnych, możliwie korzystnych dla pracowników zasad. Zakład obowiązany będzie do podpisania ugody z każdym z nich indywidualnie.

Przedmiotem ugody z pracownikami będzie np. termin spłaty kwoty wynikającej ze zobowiązania, bądź termin spłat poszczególnych rat, odstąpienie od naliczania odsetek oraz objęcie udziału w spółce powstałej w wyniku komercjalizacji zakładu. Według założeń do projektu ww. ustawy, spłata indywidualnych roszczeń pracowników wynikających z przepisu art. 4a będzie musiała zostać dokonana w terminie do dnia wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji.

Pragnę równocześnie poinformować, że przedstawione wyżej działania mające na celu umożliwienie publicznym zakładom opieki zdrowotnej wywiązanie się z nałożonych na nie przepisem art. 4a zobowiązań pracowniczych stanowią tylko jeden z elementów opracowywanych kompleksowych rozwiązań zmierzających do poprawy sytuacji sp zozów. Powiązane one bowiem zostaną z działaniami nakierowanymi na przywrócenie płynności finansowej (określenie zasad udzielania zoz-om pomocy publicznej i restrukturyzacji zadłużenia) i efektywności działania zakładów (przekształcanie zozów w spółki użyteczności publicznej). Podjęcie tak szerokich działań wynika z chęci uniknięcia przez Rząd przeprowadzenia kolejnego prostego oddłużenia publicznych zozów, nie połączonego z jednoczesnym wprowadzeniem mechanizmów zapobiegających ponownemu pogorszeniu się ich sytuacji finansowej w przyszłości.

Z upoważnienia

MINISTRA ZDROWIA

SEKRETARZ STANU

Ewa Kralkowska

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senator Genowefy Grabowskiej, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44), przekazał Minister Edukacji Narodowej i Sportu:

Warszawa, dnia 2003-09-05

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek
Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W nawiązaniu do pisma Pana Marszałka z dnia 13 sierpnia 2003 r. Nr BSP/DSK-043-353/03 i przesłanego przy nim oświadczenia złożonego przez Senator Genowefę Grabowską w sprawie modernizacji Stadionu Śląskiego w Chorzowie uprzejmie informuję co następuje: trwająca od roku 1994 modernizacja stadionu finansowana ze środków budżetu państwa była również dofinansowywana ze środków pochodzących z dopłat do stawek w grach liczbowych, prowadzonych przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o.

W poniesionych na ten cel do końca roku 2002 nakładach ogółem w wysokości 140 mln zł, przy określonej na kwotę 187 mln zł wartości kosztorysowej przedsięwzięcia, udział środków z dopłat wynosi 24 mln zł. Środki przekazywane były przez b. urząd Kultury Fizycznej i Sportu w ramach wojewódzkiego programu rozwoju bazy sportowej Wojewody Śląskiego, a od roku 1999 w ramach wieloletniego programu rozwoju bazy sportowej, uchwalonego przez Sejmik Województwa Śląskiego. Przekazana w roku 2001 kwota 1.210 tys. zł zgodnie z uchwałą sejmiku dotyczyła modernizacji toru żużlowego.

Od roku 2002 sejmik województwa śląskiego nie ujmował w programach rozwoju bazy sportowej województwa modernizacji stadionu. Polski Związek Piłki Nożnej również nie występował z wnioskiem o włączenie modernizacji stadionu do programu inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu, który opracowywany jest przez Polską Konfederację Sportu.

Realizowana przez Zarząd Województwa Śląskiego inwestycja finansowana jest ze środków budżetu państwa przewidzianych na realizację kontraktów wojewódzkich, w których stronę rządową reprezentuje minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.

Zapotrzebowanie na środki budżetowe na rok 2004 z przeznaczeniem na modernizację stadionu zgłosił Wojewoda Śląski w obowiązującym trybie, określonym rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej na rok 2004.

Doskonale rozumiem konieczność modernizacji obiektu tak ważnego dla polskiego sportu. Biorąc również pod uwagę wysokość nakładów dotychczas poniesionych, uważam za celowe zabezpieczenie w budżecie brakujących środków, niezbędnych do zakończenia przedmiotowej inwestycji w roku 2004.

Z wyrazami szacunku

w/z MINISTRA

PODSEKRETARZ STANU

Adam Giersz

* * *

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej przekazał stanowisko w związku z oświadczeniem wicemarszałka Ryszarda Jarzembowskiego, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, 5 września 2003 r.

Pan
Prof. dr hab. Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Wielce Szanowny Panie Marszałku

dziękując za przekazane mi oświadczenie Pana Senatora Ryszarda Jarzembowskiego, złożone podczas 44. posiedzenia Senatu RP w dniu 8 sierpnia 2003 r., pragnę poinformować Pana Marszałka o zajętym w tej sprawie stanowisku.

Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej zajmuje się poruszoną przez senatora Jarzembowskiego problematyką bratobójczych mordów pomiędzy różnymi odłamami podziemia działającego w okresie II wojny światowej na obszarze II RP, w tym także wzajemnymi zabójstwami dokonywanymi przez członków NSZ i GL-AL.

Tematyką tą zajęli się, między innymi, autorzy książek wydanych przez IPN: Maciej Korkuć, Zostańcie wierni Polsce... Niepodległościowe oddziały partyzanckie w Krakowskiem (1944-1947), Kraków 2002, oraz Ryszard Śmietanka-Kruszelcki, Podziemie poakowskie na Kielecczyźnie w latach 1945-1948, Kraków 2002. Problem mordów dokonywanych przez oddziały NSZ został uwzględniony też w działaniach edukacyjnych PEP IPN, między innymi przy okazji eksponowania wystawy "Podziemie zbrojne na Lubelszczyźnie wobec dwóch totalitaryzmów 1939-1956" oraz teczce edukacyjnej pod tym samym tytułem. Warto dodać, że wystawa ta wywołała szereg ataków prasowych na IPN, oskarżających autorów wystawy o szkalowanie dobrego imienia NSZ. (patrz np. A. Kruczek, Zabrakło miejsca [w;] Nasz Dziennik z 16.07.2001.).

Opisywany przez senatora Ryszarda Jarzembowskiego mord pod Borowem pozostaje w obszarze zainteresowania historyków IPN. Dostępne dokumenty oraz opracowania pozwalają na dosyć dokładne odtworzenie zarówno okoliczności poprzedzających mord, jego przebieg i konsekwencje. Oddział NSZ odpowiedzialny za ten mord powstał w drugiej połowie 1942 r., posiadał stałą bazę w Borowie i do sierpnia 1943 r. przeprowadził szereg akcji przeciwko Niemcom oraz rozplenionym na terenie powiatu bandom rabunkowym. W połowie 1943 r. liczył dwudziestu kilku żołnierzy.

Oddział GL "Jana Kilińskiego" utworzony został 14 lipca 1943 r. przez scalenie kilku mniejszych bojówek GL oraz niewielkich tzw. "dzikich" oddziałów, uznawanych przez AK i NSZ za grupy bandyckie. W krótkim okresie swojego istnienia nie zdołał przeprowadzić żadnej akcji wymierzonej przeciwko niemieckiemu aparatowi okupacyjnemu.

Przypomnieć należy, że GL oraz PPR nie uznawały Rządu RP w Londynie ani jego krajowych agend (w tym AK), NSZ zaś uważały za organizację faszystowską. AK oraz NSZ natomiast traktowały GL za agenturę Moskwy. o ile dowództwo AK starało się powstrzymać od wystąpień zbrojnych przeciwko formacjom komunistycznym, których członkami byli Polacy, to NSZ uznawał komunistów za takich samych wrogów jak Niemców.

Nasycenie terenu powiatu oddziałami zbrojnymi trzech organizacji konspiracyjnych (AK, NSZ, GL) posiadającymi aspiracje objęcia przywództwa nad całym ruchem podziemnym prowadziło do ostrego konfliktu, niejednokrotnie kończącego się przelewem krwi. Trudno określić, która ze stron konfliktu pierwsza użyła przemocy w walce z konkurencją. Z pewnością szczególną aktywnością wykazał się oddział GL "Liska", który w późniejszym czasie wszedł do oddziału "Jana Kilińskiego". Już 23 grudnia 1942 r. podkomendni "Liska" w Trzydniku Dużym zamordowali trzech należących do NSZ członków rodziny Wójcickich, zaś 19 maja 1943 r. zabili właściciela majątku w Łyskowie koło Zaklikowa Władysława Kiełczewskiego oraz jego pokojówkę, za to że udzielał pomocy oddziałom AK i NSZ. Partyzanci GL "Liska" napadli też na szereg żołnierzy AK i NSZ, ograbili ich i zmusili do oddania ukrywanej broni. Do eskalacji konfliktu doprowadził mord dokonany w Rzeczycy Książęcej w połowie czerwca 1943 r. przez radziecki oddział partyzancki na siedmiu członkach NSZ.

Stosunkowo duży, bo liczący około 30 partyzantów oddział GL "Jana Kilińskiego" 6 sierpnia przemaszerował pod Borów, w pobliże stacjonowania oddziału NSZ. Dowódcy oddziałów nawiązali ze sobą kontakt, starając się jednocześnie wybadać siły drugiej strony. 8 sierpnia, podczas tego rodzaju spotkania członkowie NSZ uwięzili dowódców GL, a następnie otoczyli obóz partyzancki i rozbroili gwardzistów. Następnie partyzanci NSZ zaczęli wyprowadzać w głąb lasu po dwu członków GL i ich rozstrzeliwać. Część uwięzionych podjęła próbę ucieczki, większość została zastrzelona, jednak czterem gwardzistom udało się uwolnić. Według różnych szacunków zamordowanych zostało od 26 do 28 członków oddziału.

Mord ten spotkał się z jednoznacznym potępieniem ze strony władz Polskiego Państwa Podziemnego. Taką samą ocenę otrzymały też mordy GL-AL popełnione na tym samym terenie na żołnierzach AK w Owczarni (4 maja 1944 r., członkowie AL zamordowali 17 żołnierzy AK) czy Puziowych Dołach (19 kwietnia 1944 r. członkowie AL zamordowali kilkanaście osób związanych z konspiracją narodową).

W pełni się zgadzam ze słowami senatora R. Jarzembowskiego, który apeluje o to by pamięć o tamtych dawnych, tragicznych wydarzeniach przyczyniła się do wyeliminowania z polskiego życia politycznego metod niegodnych demokratycznego państwa prawa i była przestrogą dla przyszłych pokoleń naszego Narodu. Zapewniam też Pana Senatora, że pracownicy IPN, zgodnie z duchem ustawy, badają wszelkie zbrodnie popełnione na ziemiach polskich, niezależnie od tego do jakie grupy narodowościowej czy organizacji politycznej należeli sprawcy lub ich ofiary.

Treść oświadczenia Pana Senatora wyraźnie wskazuje na zdarzenie wymagające zbadania w kategoriach zbrodni, których ściganie należy do ustawowych zadań Instytutu Pamięci Narodowej --Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Pierwszą czynnością będzie sprawdzenie przez prokuratora Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie, czy w sprawie zamordowania w dniu 9 sierpnia 1943 r. pod Borowem koło Kraśnika żołnierzy oddziału Gwardii Ludowej przez członków oddziału Narodowych Sił Zbrojnych, toczyło się po wojnie postępowanie i jakie były jego ustalenia.

Jeżeli powojenne władze nie prowadziły postępowania, wszczęte zostanie i przeprowadzone śledztwo w Oddziałowej Komisji Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie.

Pragnę zapewnić jednocześnie, że Pan Senator Ryszard Jarzembowski, jako składający oświadczenie, zostanie, zgodnie ze stosownymi przepisami kodeksu postępowania karnego, poinformowany o decyzjach procesowych podjętych w tej sprawie przez prokuratora Instytutu Pamięci Narodowej.

Łączę wyrazy szacunku

Leon Kieres

* * *

Minister Edukacji Narodowej i Sportu przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Januarego Bienia, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 2003-09-05

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczyposp
olitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W nawiązaniu do pisma Pana Marszałka z dnia 13 sierpnia 2003 r. Nr BPS/DSK-043-353/03 i przesłanego przy nim oświadczenia Senatora Januarego Bienia w sprawie modernizacji Stadionu Śląskiego w Chorzowie uprzejmie informuję co następuje: trwająca od roku 1994 modernizacja stadionu finansowana ze środków budżetu państwa była również dofinansowywana ze środków pochodzących z dopłat do stawek w grach liczbowych, prowadzonych przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o.

W poniesionych na ten cel do końca roku 2002 nakładach ogółem w wysokości 140 mln zł, przy określonej na kwotę 187 mln zł wartości kosztorysowej przedsięwzięcia, udział środków z dopłat wynosi 24 mln zł. Środki przekazywane były przez b. Urząd Kultury Fizycznej i Sportu w ramach wojewódzkiego programu rozwoju bazy sportowej Wojewody Śląskiego, a od roku 1999 w ramach wieloletniego programu rozwoju bazy sportowej, uchwalonego przez Sejmik Województwa Śląskiego. Przekazana w roku 2001 kwota 1.210 tys. zł zgodnie z uchwałą sejmiku dotyczyła modernizacji toru żużlowego.

Od roku 2002 sejmik województwa śląskiego nie ujmował w programach rozwoju bazy sportowej województwa modernizacji stadionu. Polski Związek Piłki Nożnej nie występował z wnioskiem o włączenie modernizacji stadionu do programu inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu, który opracowywany jest przez Polską Konfederację Sportu.

Realizowana przez Zarząd Województwa Śląskiego inwestycja finansowana jest ze środków budżetu państwa przewidzianych na realizację kontraktów wojewódzkich, w których stronę rządową reprezentuje minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.

Zapotrzebowanie na środki budżetowe na rok 2004 z przeznaczeniem na modernizację stadionu zgłosił Wojewoda Śląski w obowiązującym trybie, określonym rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej na rok 2004.

Doskonale rozumiem konieczność modernizacji obiektu tak ważnego dla polskiego sportu. Biorąc również pod uwagę wysokość nakładów dotychczas poniesionych, uważam za celowe zabezpieczenie w budżecie brakujących środków, niezbędnych do zakończenia przedmiotowej inwestycji w roku 2004.

Z wyrazami szacunku

w/z MINISTRA

PODSEKRETARZ STANU

Adam Giersz

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Adama Graczyńskiego, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44), przekazał Minister Infrastruktury:

Warszawa, 2003.09.08

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku

W związku z oświadczeniem złożonym przez senatora Adama Graczyńskiego na 44. posiedzeniu Senatu w dniu 8 sierpnia 2003 roku, uprzejmie informuję.

1. W ramach usuwania szkód popowodziowych, na wniosek Urzędu Miejskiego w Raciborzu, została podpisana w 1998 roku umowa o współpracy przy realizacji inwestycji "Modernizacja ul. Pocztowej - Nowowiejskiej w Raciborzu" między Gminą, reprezentowaną przez Zarząd Miasta a PKP Zakładem Nieruchomości w Katowicach. Umowa przewidywała budowę przez Miasto, kładki dla pieszych nad ul. Pocztową do holu głównego dworca na I piętrze. W związku ze zmianą układu komunikacji pieszych, PKP zobowiązało się do przeniesienia tam funkcji związanych z obsługą podróżnych. Z zobowiązania tego Zakład Nieruchomości w Katowicach wywiązał się całkowicie. Na odrestaurowanie obiektu dworcowego po powodzi PKP wydatkowało ze środków własnych kwotę 1 450 tys. zł. W wyniku realizacji wspomnianego porozumienia, ówczesny Zakład Nieruchomości odstąpił od odnawiania pomieszczeń usytuowanych na parterze, przeznaczając je w całości pod działalność komercyjną. Adaptacją pod własne potrzeby, a jednocześnie odremontowaniem pomieszczeń miał się zająć przyszły kontrahent.

2. W 2000 roku Urząd Miasta powiadomił PKP o odstąpieniu od planu budowy kładki.

3. W kwietniu 2002 roku Zarząd PKP S.A. postanowił przeznaczyć wolne pomieszczenia na terenie dworca do zagospodarowania na cele komercyjne. Pomimo kilkakrotnych prób wyłonienia dzierżawcy w drodze przetargu, dopiero od 1 października br. zostanie zawarta umowa dzierżawy na 514,4 m2. Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Katowicach czyni dalsze starania w celu komercyjnego zagospodarowania pozostałych wolnych pomieszczeń. Realizacja tego przedsięwzięcia nie jest zależna wyłącznie od Zakładu.

4. Obecny stan techniczny dworca jest dobry. Niestety, akty wandalizmu niszczą jego wizerunek. W celu poprawy, Zakład Gospodarowania Nieruchomościami wykona prace, które poprawią estetykę obiektu i jego funkcjonalność. We wrześniu wykonane zostaną niektóre prace remontowe w tym m.in. odmalowane zostaną ściany i sufity części pomieszczeń, ułożone zostaną płytki mrozoodporne w holu kasowym, odmalowane konstrukcje stalowe ram okiennych i drzwiowych oraz elewacje.

Zarząd PKP S.A. podjął starania mające na celu powrót na tereny dworców kolejowych policji lub chociażby zwiększenia w jego okolicy liczby patroli policyjnych oraz zobowiązał do podobnych działań wszystkich kierowników podległych jednostek. Ufam, że podjęte kroki przyczynią się do ukrócenia wandalizmu na dworcach kolejowych oraz wpłyną na zwiększenie bezpieczeństwa podróżnych.

Z poważaniem

Marek Pol

* * *

Minister Zdrowia przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Józefa Sztorca, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 8 września 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 13 sierpnia 2003 roku, znak: Nr BPS/DSK-+43-364/03 w sprawie oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Józefa Sztorca podczas 44 posiedzenia Senatu RP w dniu 8 sierpnia 2003 roku, dotyczącego finansowania kosztów badań lekarskich dla sportowców z regionu tarnowskiego oraz finansowania kosztów transportu sportowców w celu wykonania badania lekarskiego, uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

W odniesieniu do finansowania badań lekarskich dla sportowców, informuję, że zgodnie z art. 50 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.) Fundusz realizuje uprawnienia ubezpieczonego poprzez finansowanie działań z zakresu medycyny sportowej obejmujących dzieci i młodzież do ukończenia 21 roku życia uprawiających sport amatorski. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lipca 2003 r. w sprawie sposobu dokonywania kwalifikacji do poszczególnych dyscyplin sportu, z zakresu koniecznych badań lekarskich oraz ich częstotliwości w stosunku do dzieci i młodzieży do ukończenia 21 roku życia ubiegających się o przyznanie licencji na amatorskie uprawianie określonej dyscypliny sportu (Dz.U. Nr 141, poz. 1379) szczegółowo określa zasady oraz zakres koniecznych badań lekarskich.

W kwestii finansowania kosztów transportu sportowców w celu wykonania badania lekarskiego uprzejmie wyjaśniam, że ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ nie przewiduje finansowania świadczeń za transport na badania lekarskie dzieci i młodzieży uprawiającej sport amatorski.

Jednocześnie informuję, że zgodnie z art. 70 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.), bezpłatny transport sanitarny (finansowany przez NFZ) przysługuje ubezpieczonemu na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem w przypadkach:

1. konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej,

2. wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia.

Ponadto ubezpieczonemu na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego w przypadku dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków transportu publicznego w celu odbycia leczenia do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem.

W przypadkach nie wymienionych powyżej na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego ubezpieczonemu przysługuje przejazd środkami transportu sanitarnego odpłatnie.

W związku z powyższym uprzejmie wyjaśniam:

1. koszty wykonywania badań z zakresu medycyny sportowej obejmujących dzieci i młodzież do ukończenia 21 roku życia uprawiających sport amatorski finansuje Fundusz,

2. kwestia organizacji dowozu sportowców na badanie lekarskie jak i ich finansowanie nie należy do kompetencji Ministerstwa Zdrowia jak również Narodowego Funduszu Zdrowia.

Z poważaniem

Leszek Sikorski

* * *

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Krzysztofa Borkowskiego, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 08 września 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W związku z Oświadczeniem złożonym przez Pana Senatora Krzysztofa Borkowskiego na 44 posiedzeniu Senatu w dniu 8 sierpnia 2003 r. (BPS/DSK-043-367/03) odnośnie wsparcia finansowego budowy Szpitala Specjalistycznego w Ostrołęce oraz Szpitala Powiatowego w Łosicach przedstawiam następujące wyjaśnienia w tej sprawie.

Zadanie inwestycyjne pn. Budowa Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Ostrołęce zostało zapisane w "Porozumieniu w sprawie zmiany kontraktu wojewódzkiego dla Województwa Mazowieckiego" podpisanym w dniu 13 czerwca 2002 r. jako inwestycja wieloletnia samorządu i figuruje w wykazie inwestycji wieloletnich jednostek samorządu terytorialnego ujętych w załączniku nr 7 do ustawy budżetowej na 2000 r.

Porozumienie to przewidywało finansowanie budowy szpitala w latach 2001-2003 przez budżet państwa w łącznej kwocie 87.000 tys. zł, a mianowicie:

2001 r. - 47.000 tys. zł

2002 r. - 20.000 tys. zł

2003 r. - 20.000 tys. zł.

W latach 2001-2002 inwestycja ta otrzymała pełne finansowanie przewidziane w kontrakcie wojewódzkim, natomiast w 2003 r. Minister Finansów wydał Decyzje o uruchomieniu środków przewidzianych do realizacji w br.

Biorąc powyższe pod uwagę realizacja tej inwestycji jest zgodna z zapisami kontraktu wojewódzkiego jak również z wnioskiem złożonym w tej sprawie przez Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Natomiast budowa szpitala w Łosicach jako zadanie własne samorządu powiatu nie była umieszczona w kontrakcie województwa mazowieckiego i w obecnej sytuacji nie ma podstaw do jej finansowania z budżetu państwa w ramach programu wsparcia na lata 2001-2003.

Jerzy Hausner

* * *

Minister Skarbu Państwa przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Witolda Gładkowskiego, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, 08.09. 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez senatora Witolda Gładkowskiego na 44 posiedzeniu Senatu w dniu 8 sierpnia 2003 r. dotyczącego interpretacji zagadnień prawnych wynikających z zapisu art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 21sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.) uprzejmie informuję, iż zgodnie z art. 9a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1070 ze zm.) dział budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa obejmuje sprawy, między innymi gospodarki nieruchomościami, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej. W świetle powyższego oraz art. 33a ustawy z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) organem właściwym do interpretacji zapisów ustawy o gospodarce nieruchomościami jest Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, nad którym nadzór sprawuje Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej - art. 9a ust. 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach (...).

W przedmiotowej sprawie nie zachodzą, żadne szczególne przepisy prawa, który pozwoliłby wyłączyć właściwość Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. W związku z powyższym Minister Skarbu Państwa działając na podstawie art. 65 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), pismem z dnia 04.08.2003 r. znak: MSP/DP/4786/03, przesłał pismo Starosty Powiatu Szczecineckiego z dnia 28.03.2003 r. znak RP.0541 - 1/2003, do właściwego przedmiotowo organu.

Jednocześnie informuję, iż analizując zapis wspomnianego art. 34 ust. 3, zbycie nieruchomości nie może nastąpić, jeśli toczy się postępowanie administracyjne dotyczące prawidłowości nabycia nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego. Wprawdzie nie ma zapisu, który jednoznacznie reguluje kwestię zakończenia postępowania administracyjnego, lecz nadanie decyzji administracyjnej, wydanej w toku postępowania, klauzuli ostateczności i praworządności (art. 269 k.p.a.), kończy postępowanie administracyjne.

MINISTER

Piotr Czyżewski

* * *

Minister Zdrowia przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Janusza Bargieła, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 8.09.2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W związku z oświadczeniem złożonym przez Pana Senatora Janusza Bargieła na 44 posiedzeniu Senatu w dniu 8 sierpnia 2003 r. przesłanym przy piśmie z 13 sierpnia 2003 r. (BPS/DSK-043-043-357/03) w sprawie przywrócenia niektórych ulg i uprawnień Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi do bezpłatnego otrzymywania leków przesyłam uprzejmie następujące informacje.

Do 1 kwietnia 2003 r. uprawnienia Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi określała ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. Nr 28 z późn. zm.). Zgodnie z art. 43 tej ustawy ubezpieczonym Z.H.D.K. przysługiwało bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających do wysokości ustalonych limitów cen. Limit ceny jest to kwota, do wysokości której kasy chorych refundowały aptekom koszt wydanego leku ubezpieczonemu. Ponadto wymieniona ustawa zobowiązała Ministra Zdrowia do ustalenia rozporządzeniem wykazu leków, które Z.H.D.K. mógł otrzymywać bezpłatnie na podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, w związku z oddaniem krwi dla celów leczniczo-zapobiegawczych. Były to następujące leki: Ascofer draż., Vitaral draż., Rapid proszek (rozporządzenie z 2 grudnia 1998 r. - Dz.U. Nr 148).

Od dnia 1 kwietnia 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45).

Ustawa ta określa uprawnienia Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi do bezpłatnego otrzymywania leków. Zgodnie z art. 221 tej ustawy, utraciły moc przepisy dotychczas obowiązujące m.in. wyżej wymienione rozporządzenie Ministra Zdrowia z 1998 roku.

Cytowana ustawa nie upoważniła Ministra Zdrowia do wydania aktu wykonawczego w sprawie wykazu leków, które Zasłużony Honorowy Dawca Krwi mógłby otrzymywać w związku z oddaniem krwi dla celów leczniczo-zapobiegawczych.

Jak wynika z powyższego obecnie obowiązującym jedynym przepisem odnoszącym się do przedmiotowej kwestii jest art. 64 ust. 1 w brzmieniu: Ubezpieczonemu, który posiada tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi", przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających do wysokości limitu, o którym mowa w art. 60 ust. 1.

Pragnę podkreślić, że w każdej grupie leków jest lek (według oceny specjalistów o porównywalnej skuteczności), który mieści się w limicie ceny i ten lek Z.H.D.K. może otrzymać bezpłatnie. Do pozostałych leków droższych od ustalonego limitu obowiązuje dopłata.

Uprzejmie informuję Pana Senatora, że przywrócenie Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi uprzednich uprawnień, wymagałoby wyasygnowania dodatkowych środków finansowych na ten cel.

Leszek Sikorski

* * *

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej przekazał informację w związku z oświadczeniem senator Genowefy Ferenc, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, dnia 8.09.2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W związku z Oświadczeniem złożonym przez Panią Senator Genowefę Grabowską na 44 posiedzeniu Senatu w dniu 8 sierpnia 2003 r. (BPS/DSK-043-368/03) odnośnie przyznania środków finansowych na modernizację Stadionu Śląskiego w Chorzowie przedstawiam następujące wyjaśnienia w tej sprawie.

Wymienione zadanie inwestycyjne zostało zapisane w "Porozumieniu w sprawie zmiany kontraktu wojewódzkiego dla Województwa Śląskiego" podpisanym w dniu 13 czerwca 2002 r. jako inwestycja wieloletnia samorządu i figuruje w wykazie inwestycji wieloletnich jednostek samorządu terytorialnego ujętych w załączniku nr 7 do ustawy budżetowej na 2000 r.

Porozumienie to przewidywało finansowanie modernizacji stadionu w latach 2001-2003 przez budżet państwa w łącznej kwocie 53.800 tys. zł, a mianowicie:

2001 r. - 27.000 tys. zł

2002 r. - 12.800 tys. zł

2003 r. - 14.000 tys. zł

W latach 2001-2002 inwestycja ta otrzymała pełne finansowanie przewidziane w kontrakcie wojewódzkim, natomiast w 2003 r. Minister Finansów wydał Decyzje o uruchomieniu łącznej kwoty 11.610 tys. zł z przeznaczeniem na modernizację Stadionu Śląskiego.

Należy oczekiwać, że w najbliższym czasie będą uruchomione następne transze finansowe.

Biorąc powyższe pod uwagę realizacja tej inwestycji jest zgodna z zapisami kontraktu wojewódzkiego, jak również z wnioskiem złożonym w tej sprawie przez Samorząd Wojewódzkiego Śląskiego.

Jerzy Hausner

* * *

Minister Zdrowia przekazał stanowisko w związku z oświadczeniem senatorów Wiesławy Sadowskiej i Zbigniewa Gołąbka, złożonym na 44. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 44):

Warszawa, 8.09. 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W odpowiedzi na oświadczenie skierowane do Ministra Zdrowia złożone przez Panią Senator Wiesławę Sadowską oraz Pana Senatora Zbigniewa Gołąbka podczas 44 posiedzenia Senatu RP w dniu 8 sierpnia 2003 r. w sprawie stosowania barwników kurkuminy E 100 i karotenów E do produkcji makaronów - uprzejmie przedstawiam stanowisko w przedmiotowej sprawie.

Zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 marca 2003 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych, substancji pomagających w przetwarzaniu i warunków ich stosowania (Dz.U. Nr 87, poz. 805) barwniki, w tym również karoteny E 160a - określone w § 12 rozdziału 1 załącznika nr 2 mogą być stosowane w produkcji makaronów na zasadzie quantum satis (w dawce najniższej, niezbędnej do osiągnięcia zamierzonego efektu technologicznego, zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną) - do momentu uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.

Po dniu akcesji barwienie makaronów zgodnie z dyrektywą 94/36/EC będzie zabronione, podobnie jak to ma miejsce w Unii Europejskiej.

Zgodnie z oceną ekspertów w zakresie toksykologii żywności wnioskowany do stosowania do produkcji makaronów barwnik kurkumina E 100 posiada ocenę toksykologiczną. Ustalone tymczasowe dopuszczalne dzienne pobranie (ADI) dla tego barwnika wynosi 0-0,1 mg/kg masy ciała, tj. 6 mg/dzień dla człowieka o średniej masie 60 kg.

Zgodnie rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 marca 2003 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych, substancji pomagających w przetwarzaniu i warunków ich stosowania, jak również dyrektywą 94/36/Ec barwnik ten dopuszczony jest do stosowania do niektórych środków spożywczych w ściśle określonych dawkach.

Ponadto uprzejmie informuję, że zgodnie z § 2 pkt 1 rozdziału 1 załącznika nr 2 ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia: "...barwnikami do środków spożywczych nie są środki spożywcze suszone lub zagęszczone oraz składniki aromatyczne stosowane do produkcji złożonych środków spożywczych, z powodu ich właściwości aromatycznych, smakowych lub odżywczych, przy czym mające skutek barwiący jako drugorzędny, w szczególności papryka, kurkuma i szafran...". W związku z powyższym możliwa jest produkcja makaronów z dodatkiem ww. środków spożywczych, które miałyby funkcję barwiącą. Umożliwi to uzyskanie oczekiwanego efektu zgodnie z przepisami prawnymi.

Z poważaniem

Leszek Sikorski


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment