Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Alicję Stradomską i Krzysztofa Szydłowskiego; listę mówców prowadził senator K. Szydłowski.

Zatwierdzony przez Senat porządek 24. posiedzenia obejmował 11 punktów:

- informację rządu o programie poprawy bezpieczeństwa obywateli "Bezpieczna Polska",

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o czasie pracy kierowców oraz ustawy - Prawo o miarach,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących
z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł,

- drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu
w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy - Prawo wodne.

Przewodniczący obradom marszałek L. Pastusiak przypomniał, że właśnie mija rok od tragicznych wydarzeń, które miały miejsce 11 września w Stanach Zjednoczonych. Jak stwierdził: "Już dziś wielu historyków uważa, że barbarzyński terrorystyczny atak na Stany Zjednoczone to jedno z najbardziej tragicznych wydarzeń we współczesnej historii świata. Śmierć ponad trzech tysięcy niewinnych ludzi w World Trade Center, w Pentagonie i w Pensylwanii była przerażająca i wstrząsnęła całym cywilizowanym światem".

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 28. posiedzeniu, 30 sierpnia br. 2 września przekazano ją do Senatu. Następnego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu oraz do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie; sprawozdanie przedstawił senator Janusz Konieczny.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, rozpatrywana ustawa zakłada dokonanie kilkunastu zmian w ustawie o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz jednej zmiany w ustawie z 1974 r. dotyczącej uposażenia żołnierzy. Istotą zmian jest określenie sposobu wypełniania obowiązku obrony Rzeczypospolitej przez studentów poprzez wprowadzenie możliwości wywiązania się z tego obowiązku przez studentów poborowych w czasie studiów. Ponadto ustawa upoważnia ministra obrony narodowej do wydania rozporządzenia, w którym zawarte będą warunki odbywania zasadniczej służby wojskowej w kilku okresach.

Znowelizowana ustawa skraca z sześciu do trzech miesięcy czas szkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych, określa także zmiany w finansowaniu i obejmuje obowiązkiem przysposobienia obronnego studentów i studentki. Zmiana ustawy z 1974 r. polega na tym, że ustawa zalicza studentów, którzy odbyli przeszkolenie wojskowe, do grupy osób, którym nie przysługuje odprawa.

Kolejna zmiana zakłada, że zasadnicza służba wojskowa może być podzielona na okresy. Jest to szczególnie istotne dla osób, które z uwagi na specyficzną sytuację zawodową nie mogą odbyć służby w pełnym, nieprzerwanym okresie. Ustawa stwarza im dogodne warunki do wypełnienia tego zaszczytnego obowiązku. Poborowi rolnicy, względnie poborowi przedsiębiorcy mieliby szansę na odbycie zasadniczej służby wojskowej w ciągu trzech lat, po cztery miesiące w roku. Aby tak się stało, poborowy winien złożyć udokumentowany wniosek do właściwego komendanta wojskowego.

Następna zasadnicza zmiana dotyczy sposobu wykonania powszechnego obowiązku obrony przez studentów. Ustawa pozwala na jego realizację podczas studiów. Tym samym spełniłyby się niejako oczekiwania młodzieży, która bez zbytniej uciążliwości będzie mogła spełnić obywatelski obowiązek, a jednocześnie zyskać możliwości lepszego startu w pracy zawodowej.

Ponadto ustawa przewiduje dwa etapy przeszkolenia wojskowego. Pierwszy etap, kończący się egzaminem, obejmuje odbycie przysposobienia obronnego, które sfinansują ministerstwa, którym podlegają szkoły wyższe. W ramach drugiego etapu podczas wakacyjnej przerwy między semestrami poborowi studenci zostaną przeszkoleni (sześć tygodni) w szkołach wojskowych, w jednostkach wojskowych i centrach szkolenia; będzie to rodzaj czynnej służby wojskowej. Po ukończeniu obu etapów studenci zostaną zwolnieni ze służby i przeniesieni do rezerwy w stopniu kaprala podchorążego. Ci studenci, którzy nie odbędą takiego przeszkolenia wojskowego w czasie trwania nauki, po ukończeniu studiów mogą w ciągu osiemnastu miesięcy zostać powołani na trzymiesięczne przeszkolenie wojskowe. Dotychczas było to sześć miesięcy. Dotacje na prowadzenie zajęć wojskowych przyznawać ma, zgodnie z ustawą, wyłącznie właściwy minister.

Jak poinformował senator j. Konieczny, podczas oddzielnych posiedzeń reprezentowanych przez niego komisji pod adresem przedstawicieli rządu padło wiele pytań dotyczących szczegółów rozpatrywanej ustawy. Z uzyskanych odpowiedzi wynika między innymi, że ustawa dopuszcza ochotnicze przeszkolenie studentek, które z własnej inicjatywy, mając na uwadze swoją przyszłą pracę w Policji czy w Straży Granicznej, pragną takie przeszkolenie odbyć. Ustawa nie przewiduje rozszerzenia katalogu szkół na szkoły pomaturalne. Obecny na posiedzeniu Komisji Nauki, Edukacji i Sportu wiceminister obrony narodowej Janusz Zemke stwierdził, że wśród absolwentów są ochotnicy, którzy pragną odbyć służbę wojskową. Jak stwierdził wiceminister, obecnie niewiele armii w NATO ma tak liberalne rozwiązania.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Nauki, Edukacji i Sportu jednogłośnie przyjęła poprawkę dotyczącą brzmienia art. 3 ustawy. Komisja zaproponowała nowy zapis art. 3: "Przepisy art. 1 pkty 3, 4, 6, 7 i pkty 11-13 oraz art. 2 mają zastosowanie do studentów i studentek, poczynając od roku akademickiego 2002/2003".

Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego do tego samego artykułu zgłosiła nieco inaczej brzmiącą poprawkę, która dotyczyła tej samej sprawy: "Przepisy art. 1 pkty 3, 4, 6, 7 i pkty 11-13 oraz art. 2 mają zastosowanie do studentów i studentek, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2002/2003 lub w latach następnych". Z dotychczasowego zapisu w art. 3 wynikało bowiem, że nowe przepisy będą miały zastosowanie wyłącznie do rocznika 2002/2003. Dlatego poprawka była nieodzowna. Senator J. Konieczny wyraził przekonanie, że połączone komisje uzgodnią ostateczną treść poprawki.

Podczas przerwy w obradach odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, które ustosunkowały się do zgłoszonych w trakcie debaty wniosków. W przyjętym stanowisku komisje opowiedziały się za zmianą zaproponowaną przez Komisję Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.

Uchwała

Senat zapoznał się z informacją rządu o programie poprawy bezpieczeństwa obywateli "Bezpieczna Polska". Informację przedstawił minister spraw wewnętrznych i administracji Krzysztof Janik, upoważniony przez prezesa Rady Ministrów.

"Chcielibyśmy, aby był to program kontynuowany przez kolejne rządy, ale także respektowany przez wszystkie formacje, które w swoim działaniu odwołują się do interesu państwa i obywateli" - powiedział minister K. Janik.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, seria tragicznych wypadków w transporcie samochodowym, szczególnie podczas przewozu osób, była powodem wniesienia przez rząd do rozpatrzenia w trybie pilnym projektu ustawy o zmianie ustawy o czasie pracy kierowców. Rozpatrywana nowelizacja ustawy o czasie pracy kierowców ma na celu skrócenie terminu jej wejścia w życie. W uchwalonej przez Sejm ustawie dodano art. 38a umożliwiający stosowanie do 31 grudnia br. karty drogowej w pojazdach, które nie były wyposażone w przyrządy kontrolne, zmieniono także brzmienie art. 39, dotyczącego wejścia w życie ustawy.

W ustawie - Prawo o miarach zmieniono brzmienie art. 27, dodając możliwość wykorzystania przez dziesięć lat przyrządów pomiarowych niespełniających przepisów ustawy, lecz zalegalizowanych przed jej wejściem w życie.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 28. posiedzeniu, 30 sierpnia br. Do Senatu została przekazana 2 września br. Marszałek Senatu 3 września, zgodnie z regulaminem, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator sprawozdawca przypomniał, że rozpatrywana ustawa jest kolejną nowelizacją ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zawiera szereg zapisów, wykorzystujących instrumenty podatkowe mające wpływ na funkcjonowanie gospodarki. Nowelizacja ma doprowadzić do pobudzenia wzrostu gospodarczego oraz do wzrostu aktywizacji zawodowej wszystkich podmiotów gospodarczych, przede wszystkim osób fizycznych. Projektodawcom zależy również na ograniczeniu bezrobocia i na tym, by wszystkie przedsięwzięcia związane z funkcjonowaniem gospodarki były bardziej przyjazne, a jednocześnie w większym stopniu nadawały się do wykorzystania.

Proponowane zmiany dotyczą również zwolnienia podatników podatku dochodowego od osób fizycznych z obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, składania comiesięcznych deklaracji, połączenia w zeznaniu rocznym dochodu uzyskanego z działalności gospodarczej z dochodami z innych źródeł i zapłaty podatku w tym zakresie w terminie złożenia tego zeznania. Zmiany dotyczą także podatników podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie składania comiesięcznych deklaracji, płacenia zaliczek na podatek dochodowy i zapłaty podatku w terminie złożenia zeznania. Trzecia grupa zmian dotyczy podatników korzystających z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, comiesięcznego ryczałtu i rozliczenia tego podatku w terminie złożenia zeznania oraz spłaty kredytu w kolejnych pięciu latach podatkowych, co jest, zdaniem senatora J. Markowskiego, niezwykle istotną i zupełnie nową formą spojrzenia na ten problem.

Senator J. Markowski podkreślił, że w polskiej gospodarce występuje zjawisko znacznego wzrostu poziomu zadłużenia sektora przedsiębiorstw, przekraczającego obecnie ponad 42% rocznych przychodów. Powoduje to przede wszystkim obniżenie płynności finansowej, co skutkuje długotrwałym ograniczeniem bieżącej działalności gospodarczej, a co za tym idzie zdolności rozwojowych. Przedsiębiorstwa nie tylko mają problemy z istnieniem, nie tylko nie mają środków na rozwijanie się, ale - tym samym - rezygnują z pozyskiwania kredytów bankowych, zwłaszcza długoterminowych, co byłoby najskuteczniejszą formą ich rozwoju.

W głosowaniu Senat poparł stanowisko Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych i jednomyślnie, 77 głosami, podjął uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych głos zabrał senator Jerzy Markowski, który przypomniał, że w ostatnich dwunastu latach podejmowano różne formy restrukturyzacji należności podmiotów gospodarczych wobec siebie, banków czy wobec budżetu państwa, także w wypadku różnego rodzaju podatków nie wprost należnych budżetowi państwa. Senator zwrócił uwagę, że obecna regulacja została właściwie wymuszona potrzebą chwili ze względu na sytuację, w jakiej znajduje się znakomita większość polskich przedsiębiorstw. Wiele z nich utraciło konkurencyjność, nie ma zdolności zaciągania kredytów ani odtwarzania swojego majątku, a także tracąc konkurencyjność, posuwa się do ruchów, które społecznie kosztują najwięcej, czyli restrukturyzuje się poprzez obniżenie kosztów funkcjonowania, przede wszystkim poprzez ograniczenie środków na płace (zatrudnienie), co skutkuje wysokim poziomem bezrobocia. W tej sytuacji, zdaniem senatora J. Markowskiego, należy szukać sposobu na zrestrukturyzowanie wysokiego zadłużenia z tytułu należności publicznych: podatków VAT, PIT, CIT, akcyzy, opłat celnych, czy opłat z tytułu zysku.

Senator sprawozdawca stwierdził, że są takie sektory polskiej gospodarki, w których stan zobowiązań przekracza dwuletnią wartość produkcji i to nawet przy założeniu, że nie są ponoszone żadne koszty z tytułu działalności produkcyjnej (tak jest z górnictwem). W wypadku hutnictwa jest to poziom półtorarocznej produkcji. Niewiele lepiej jest w przemyśle zbrojeniowym, podobnie w przemyśle stoczniowym. Dlatego też Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła w pełni zaakceptować rozpatrywany projekt i zarekomendować Izbie przyjęcie go bez poprawek, co dałoby szansę na to, by jak najszybciej ustawa weszła w życie.

W opinii senatora J. Markowskiego, rozpatrywana nowelizacja umożliwi restrukturyzację długów powstałych z tytułu niespłacania podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, zryczałtowanego podatku dochodowego, VAT, akcyzy. Ma to służyć poprawie sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Chodzi o to, żeby powstrzymać ich upadek, ponieważ skutki społeczne i gospodarcze są trudne do przewidzenia. Przedsiębiorstwa podzielono na dwie grupy, zróżnicowano je według opłaty restrukturyzacyjnej. Zdaniem senatora sprawozdawcy, nieuczciwością byłoby przecież stwierdzenie, że pomysłodawca ustawy zakłada pozyskanie do budżetu opłaty restrukturyzacyjnej, choć ten wpływ ma wynieść ponad 1 miliard 900 milionów zł, przy umorzeniu około 12 miliardów 400 milionów zł zaległości podatkowych, z tym że premia podatkowa wyniesie około 1 miliard zł, co spowoduje obniżenie wpływów do budżetu państwa o tę kwotę. Ale w tym miejscu należy zadać sobie podstawowe pytanie: czy świadomie zrezygnować z wpływów do budżetu państwa z tytułu nieściągalnych podatków, czy też świadomie zdecydować się na to, że cały budżet państwa i gospodarka będą ponosiły konsekwencje upadku przedsiębiorstw, które nie mają szans funkcjonować?

Według szacunków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w odniesieniu do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych) wpływy z opłat restrukturyzacyjnych wyniosą około 1 miliarda 700 milionów zł przy umorzeniu podstawowej kwoty zaległości wynoszącej około 11 miliardów zł. Senator J. Markowski przypomniał, że tylko na koniec pierwszego kwartału br. stan zaległości wynosił 13 miliardów 700 milionów zł, co stanowi prawie 45% wpływów ogółem, w tym niewymagalne to 4 miliardy zł, czyli około 29, 30% globalnej kwoty zaległości. Te zaległości oczywiście dzielą się w różny sposób, na przykład na takie, na spłacenie których są szanse, i na takie, na spłacenie których szans zupełnie nie ma.

Senator sprawozdawca zwrócił uwagę, że narzędzie zapisane w rozpatrywanej ustawie ma stworzyć podmiotom gospodarczym szansę na otrząśnięcie się z tragicznej sytuacji finansowej i w konsekwencji umożliwić ich dalsze funkcjonowanie. A co ważne - jest to szansa niepowtarzalna. Nie należy spodziewać się takiej szansy ponownie z kilku powodów, również z tego, że już dziś ustawodawca mówi, iż takiej szansy nie będzie, co powoduje eliminowanie tych przedsiębiorstw, tych podmiotów gospodarczych, które liczą na tego typu zachowanie w przyszłości. Takiej możliwości nie ma. Takiej możliwości nie ma i nie będzie - eliminuje ją również ta ustawa.

W głosowaniu Senat poparł stanowisko zaproponowane w sprawozdaniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych i 67 głosami, przy 2 głosach przeciw i 10 wstrzymujących się, podjął uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców.

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych sprawozdanie przedstawił senator Jerzy Markowski, który zwrócił uwagę, że jest to kolejna nowelizacja ustawy z 16 listopada 2000 r. Ustawa była przedłożeniem rządowym i zmierza do maksymalnego uszczelnienia, do jeszcze lepszego zwalczania procederu prania brudnych pieniędzy.

Intencją rządu i Sejmu było z jednej strony doprecyzowanie zapisów, po to by uprzedzić tych, którzy szukają sposobu obejścia zapisów ustawy z 16 listopada 2000 r., a z drugiej strony dostosowanie tych zapisów do regulacji w tym zakresie stosowanych obecnie w Unii Europejskiej, w której akty prawne związane ze zwalczaniem międzynarodowego terroryzmu oraz praniem brudnych pieniędzy mają dłuższą historię i większy dorobek. Polskę - z racji zarówno okresu akcesyjnego, jak i przewidywanego członkostwa - dotyczą tym bardziej, że nasze deklaracje w tej sprawie są publicznie znane od dawna.

Ponadto senator sprawozdawca zwrócił uwagę, że rozpatrywany projekt przewiduje również rozszerzenie zakresu przedmiotowego ustawy przez włączenie do jej treści zagadnień związanych z przeciwdziałaniem finansowaniu terroryzmu.

Projekt wprowadza także zmianę zakresu podmiotowego ustawy, zmienia katalog instytucji obowiązanych określonych w pkt 2 ppkt 1. Projektodawca ustawy zrezygnował z nakładania obowiązku na niektóre podmioty podlegające aktualnie ustawie, takie jak towarzystwa emerytalne czy towarzystwa funduszy powierniczych.

W istotny sposób zmieniono również zadania i niejako usytuowanie w hierarchii, a zwłaszcza w sposobie ochrony tego obszaru, generalnego inspektora informacji finansowej, nadając mu upoważnienie do blokowania rachunku, czyli wykorzystania instytucji niejako alternatywnej do instytucji wstrzymania transakcji.

Pozostałe zmiany wprowadzone w projekcie ustawy zmierzają do sprecyzowania trybu i mechanizmu kontrolowania instytucji. Najogólniej rzecz biorąc, zacieśniają one dotychczas nieprecyzyjnie określony obszar, który mógł być dowolnie interpretowany, a tym samym mógł sprzyjać rozszerzaniu się procedury prania brudnych pieniędzy oraz finansowania działalności terrorystycznej.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawił senator Tadeusz Wnuk. W swoim wystąpieniu senator przedstawił i omówił poprawki zaproponowane przez reprezentowaną przez niego komisję.

Poprawka merytoryczna, dotycząca art. 32 ust. 1, była związana z wnioskiem Narodowego Banku Polskiego skierowanym do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Wniosek ten, uzasadniany ochroną tajemnicy bankowej, zawierał propozycję zmiany przepisu stanowiącego obecnie, że informacje o transakcjach objętych przepisami ustawy są przekazywane przez generalnego inspektora sądom i prokuratorom na potrzeby postępowania karnego. Narodowy Bank Polski postulował, aby przekazywanie tych informacji sądom i prokuratorom następowało, po pierwsze, na ich pisemny i uzasadniony wniosek, a po drugie, było ograniczone do przestępstw, o których mowa w art. 299 kodeksu karnego, lub wymienionych w art. 2 pkt 7. Kierownictwo Ministerstwa Finansów zajęło w tej sprawie odmienne stanowisko. Komisja w wyniku przeprowadzonej dyskusji uznała częściową słuszność postulatu Narodowego Banku Polskiego i zaproponowała poprawkę, polegającą na dodaniu zapisu stanowiącego, że przekazywanie informacji przez generalnego inspektora sądom i prokuratorom będzie następowało na ich pisemny wniosek. Ministerstwo Finansów i Narodowy Bank Polski uznały tę poprawkę za kompromisową.

Z upoważnienia Komisji Ustawodawstwa i Praworządności senator T. Wnuk zarekomendował Izbie przyjęcie rozpatrywanej nowelizacji sejmowej wraz z postulowanymi poprawkami.

Podczas przerwy w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, które przygotowały wspólne sprawozdanie na temat 6 zmian zgłoszonych w debacie nad nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Jak poinformował senator sprawozdawca, połączone komisje poparły wszystkie zgłoszone poprawki.

Uchwała

Przewodniczący obradom marszałek Longin Pastusiak przypomniał, że zgodnie z art. 212 konstytucji oraz art. 19 ust. 1 ustawy z 15 lipca 1987 r. o rzeczniku praw obywatelskich corocznie rzecznik informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania praw człowieka i obywatela. Przypominał również, że jako marszałek Senatu informację otrzymaną od rzecznika praw obywatelskich, zgodnie z odpowiednim artykułem regulaminu Izby, skierował do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja zapoznała się z informacją przedstawioną przez rzecznika i poinformowała o tym marszałka Senatu.

W opinii rzecznika, wiele spraw spowodowanych jest brakiem zrozumienia przez aparat urzędniczy jego służebnej roli wobec obywatela. Ze skarg przebija bezradność obywateli wobec bezmiaru przepisów.

Rzecznik poinformował, że w 2001 r. złożył rekordową liczbę - 21 wniosków - do Trybunału Konstytucyjnego. W opinii A. Zolla, prawo tworzone jest zbyt szybko i nieuważnie oraz często bez odpowiedniego vacatio legis, umożliwiającego obywatelom zapoznanie się ze zmieniającymi się szybko przepisami. Jak stwierdził, w Polsce potrzebne jest stworzenie Państwowej Rady Legislacyjnej.

Ponadto rzecznik praw obywatelskich poruszył w swym wystąpieniu kwestie związane m.in. z obroną praw pracowniczych, praw pacjentów, edukacją, wymiarem sprawiedliwości i prawami mniejszości narodowych.

Następnie A. Zoll odpowiadał na pytania senatorów, a także odbyła się dyskusja, w której głos zabrali senatorowie: Krystyna Sienkiewicz, Zbigniew Romaszewski, Jan Szafraniec, Henryk Gołębiewski, Olga Krzyżanowska, Zdzisława Janowska, Bogusław Litwiniec i Teresa Liszcz. Do kwestii poruszonych przez senatorów ustosunkował się rzecznik A. Zoll.

Przewodniczący obradom wicemarszałek Ryszard Jarzembowski przypomniał, że rozpatrywany projekt został wniesiony przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich. Marszałek Senatu 28 czerwca br. skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Pierwsze czytanie projektu przeprowadzono na wspólnym posiedzeniu komisji 17 lipca br. Komisje po rozpatrzeniu projektu przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie połączonych komisji przedstawił senator Andrzej Spychalski. Jak stwierdził senator, myślą przewodnią zaproponowanych zmian jest doskonalenie Regulaminu Senatu i dostosowanie go do wymogów obowiązującego prawa, w tym Konstytucji RP, wykreślenie bezprzedmiotowych przepisów, dodanie nowych, a także wprowadzenie poprawek redakcyjnych. Zmiany te mają na celu między innymi usprawnienie prac Senatu oraz niedopuszczenie do ewentualnego ich paraliżowania.

Senator sprawozdawca poinformował, że prace nad zmianą Regulaminu Senatu trwały wiele miesięcy i poprzedzone zostały zgłoszeniem szeregu propozycji przez senatorów i Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Wszystkie zaproponowane zmiany były przedmiotem wielokrotnych analiz zespołu w składzie: Gerard Czaja, Zbigniew Kulak i Andrzej Spychalski, a następnie przedmiotem procedowania obu komisji podczas pierwszego czytania. Komisje nie poparły zmian, które wywołały największe kontrowersje.

Następnie senator A. Spychalski przystąpił do szczegółowego omówienia zaakceptowanych przez połączone komisje zmian. Cześć z nich miała charakter redakcyjny i na wszystkich etapach procedowania zostały one zaakceptowane bez głosu sprzeciwu.

Kolejne poprawki zmierzały do uregulowania zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora zasad obniżania uposażenia, a także obniżania diety parlamentarnej i utraty prawa do niej w stosunku do senatorów, którzy uniemożliwiają, przez rażące naruszenie przepisów odpowiednich regulaminów, pracę Senatu, Zgromadzenia Narodowego, a także ich organów oraz nie uczestniczą bez usprawiedliwienia w ich posiedzeniach. Nieobecność senatora bez usprawiedliwienia na dwóch posiedzeniach Senatu w ciągu roku, trzech posiedzeniach komisji w ciągu roku oraz na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego lub jego organu podlega rozpatrzeniu w trybie art. 25a. Zapisy zaproponowane w art. 22 ust. 1 i 2 oraz w ust. 5 pkt 3 zapisy rozszerzają zasadę obniżenia uposażenia i diety parlamentarnej albo jednego z tych świadczeń o 1/30 za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego lub jego organu. W razie zbiegu w tym samym dniu nieusprawiedliwionej nieobecności na kilku posiedzeniach organów stosuje się tylko jedno obniżenie, o którym mowa w ust. 5.

W ust 1 dodanego art. 25a stwierdza się, że sprawy senatorów, którzy uniemożliwiają, poprzez rażące naruszenie przepisów odpowiednich regulaminów, pracę Senatu, Zgromadzenia Narodowego, a także ich organów, podlegają rozpatrzeniu przez marszałka Senatu. Dalej stwierdza się, że marszałek w wyniku rozpatrzenia sprawy, o której mowa w ust. 1, może: zarządzić obniżenie uposażenia senatora o kwotę nieprzekraczającą połowy miesięcznego uposażenia - na okres nie dłuższy niż trzy miesiące; zarządzić obniżenie diety parlamentarnej senatora o kwotę nieprzekraczającą połowy miesięcznej diety - na okres nie dłuższy niż trzy miesiące; zarządzić utratę prawa senatora do diety parlamentarnej. Ponadto stwierdzono, że w zarządzeniu, o którym mowa w ust. 2 pkty 1 i 2, marszałek określa okres, w którym obowiązuje obniżenie uposażenia albo diety parlamentarnej senatora, oraz kwotę tego obniżenia. Zgodnie z przyjętymi przez połączone komisje propozycjami, wszystkie wspomniane kary może zarządzić marszałek Senatu Rzeczypospolitej, a od jego decyzji przysługuje odwołanie do Prezydium Senatu w terminie czternastu dni od dnia jej doręczenia. Decyzja Prezydium Senatu jest już wówczas ostateczna.

Jak stwierdził senator A. Spychalski, przyjęte rozwiązania miały na celu wprowadzenie dwuszczeblowości w procesie ewentualnego dyscyplinowania senatorów, co znalazło wyraz w art. 22 ust. 7 i w art. 25 ust. 4 w karach zarządzanych przez marszałka Senatu oraz w art. 25 ust. 3 w karach udzielanych przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich. Zmiany te zmierzały do ustanowienia regulacji, zgodnie z którą Prezydium Senatu będzie organem odwoławczym od zarządzeń marszałka i uchwał Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich.

Kolejne dwie poprawki zmierzały do dostosowania Regulaminu Senatu do ustawy o Trybunale Stanu w zakresie odpowiedzialności konstytucyjnej senatora, statuując Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich jako komisję właściwą do wykonywania czynności związanych z wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej senatora przed Trybunałem Stanu.

Proponowane art. 27a i 27b określały procedury związane z pociągnięciem senatora do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu. Regulują one między innymi sprawy związane z postępowaniem przed Komisją Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich, a więc kwestie dotyczące wniosków, prawa składania wyjaśnień i wniosków dowodowych, a także sprawy związane z przedstawieniem senatorowi sporządzonego przez komisję sprawozdania z przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego o pociągnięcie go do odpowiedzialności konstytucyjnej oraz procedury związane z rzeczonymi wnioskami i sprawozdaniami. Z kolei w art. 27c stwierdza się, iż Senat podejmuje uchwałę w sprawie pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej senatora bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.

Poprawka do art. 45 pkt 3 zmierzała do uzupełnienia katalogu informacji będących przedmiotem obrad Senatu o informacje przedstawiane przez rzecznika praw dziecka i rzecznika interesu publicznego.

Z kolei celem zmiany do art. 80 ust. 1 było uściślenie polegające na tym, iż obowiązek zawiadomienia wszystkich senatorów o pierwszym czytaniu projektu ustawy dotyczy wyłącznie pierwszego posiedzenia komisji w tej sprawie.

Poprawki do art. 82 zmierzały do przyjęcia uregulowań, w myśl których trzecie czytanie projektu ustawy będzie w wypadku zgłoszenia podczas drugiego czytania wniosków o charakterze legislacyjnym obejmować nie tylko wystąpienie sprawozdawcy komisji, ale również wystąpienia sprawozdawców wniosków mniejszości i wnioskodawców.

Przedstawione w trakcie trzeciego czytania dodatkowe sprawozdanie komisji będzie obejmować informacje o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej bądź o zakresie i powodach niezgodności z nim, albo o pozostawianiu poza obszarem jego regulacji.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator A. Spychalski zwrócił uwagę, że wprowadzone uregulowania opierały się częściowo na analogicznych rozwiązaniach przyjętych w Regulaminie Sejmu. W opinii senatora sprawozdawcy, nowe przepisy uporządkują regulamin i wpłyną na usprawnienie pracy Senatu. Dlatego w imieniu Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności wniósł o jego uchwalenie. W imieniu komisji wniósł także o ogłoszenie w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" jednolitego tekstu uchwały o zmianie regulaminu Senatu.

W dyskusji nad przedstawionym projektem uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosili senatorowie Anna Kurska i Andrzej Spychalski

Przewodniczący obradom wicemarszałek Ryszard Jarzembowski poinformował, że rozpatrywany projekt został wniesiony przez grupę senatorów. Marszałek Senatu 28 lutego br. skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Pierwsze czytanie projektu ustawy przeprowadzono na wspólnych posiedzeniach komisji w dniach 20 marca, 25 czerwca i 4 lipca. Komisje przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Wicemarszałek przypomniał, że drugie czytanie projektu obejmuje przedstawienie sprawozdania oraz przeprowadzenie dyskusji i ewentualnie zgłoszenie wniosków.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawił senator Andrzej Spychalski, który poinformował, że rozpatrywany projekt zmierza do dostosowania ustawy nowelizowanej do standardów stawianych nowoczesnej administracji publicznej, a w szczególności organom nadzoru i kontroli, jakimi są regionalne izby obrachunkowe. Projekt przewiduje również dostosowanie zasad funkcjonowania regionalnych izb w zakresie przeprowadzania postępowania kontrolnego do wymogów konstytucyjnych.

Wprowadzony po art. 7 nowy art. 7a określa szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania kontroli w jednostce kontrolowanej, których w dotychczasowych uregulowaniach prawnych brakowało. Jest to osiem przepisów, które precyzują między innymi termin rozpoczęcia kontroli i jej zakres, obowiązek zapewnienia warunków do przeprowadzenia kontroli, przypadki wyłączenia inspektora z czynności kontrolnych, obowiązki jednostki kontrolowanej wobec inspektora kontroli oraz zasady sprawdzania wykonania wniosków pokontrolnych.

W art. 12 dodano ust. 4, który w wypadku wszczęcia postępowania nadzorczego przez regionalną izbę obrachunkową w sprawie uchwały budżetowej organów stanowiących jednostki samorządu terytorialnego i wskazania na nieprawidłowości ujawnione podczas kontroli, a także wskazania na sposób i termin ich usunięcia, powoduje zawieszenie biegu trzydziestodniowego terminu związanego ze stwierdzeniem nieważności uchwały budżetowej, określonego w przepisach o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim, lecz na czas nie dłuższy niż trzydzieści dni.

W opinii senatora A. Spychalskiego, to rozwiązanie jest właściwe, ponieważ wskazanie nieprawidłowości oraz sposobu i terminu ich usunięcia następuje konkretnego, określonego dnia, od którego liczone byłoby zawieszenie tego terminu do czasu stwierdzenia nieważności danej uchwały. Ponadto takie rozwiązanie umożliwi organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego dokonanie sprostowania nieprawidłowości wskazanych przez izbę bez konieczności zwoływania sesji nadzwyczajnych, co ograniczy wydatki ponoszone przez samorządy terytorialne.

Jak stwierdził sprawozdawca połączonych komisji, zadania regionalnych izb obrachunkowych, polegające na wydawaniu opinii o sprawozdaniach z wykonania planów finansowych dotyczących zadań z zakresu administracji rządowej, sprawozdaniach z wykonania planów finansowych dotyczących zadań publicznych z zakresu zadań administracji rządowej wykonywanych na podstawie porozumień z organami administracji rządowej oraz o sprawozdaniach z wykonania planów finansowych dotyczących zadań publicznych wynikających z porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego, nie są skorelowane z obowiązkami sporządzania takich sprawozdań przez jednostki samorządu terytorialnego. Dlatego też w praktyce przepisy te nie są wykonywane i dlatego komisje skreśliły pkt 6 i 7 oraz częściowo pkt 5 w art. 13.

Art. 15 w zaproponowanym przez komisje brzmieniu określał skład i zasady powoływania kolegium oraz powoływania i odwoływania członka kolegium. Kolegium regionalnej izby obrachunkowej tworzą: prezes izby jako przewodniczący kolegium oraz pozostali członkowie kolegium. Obowiązującą zasadą jest powoływanie członka kolegium przez prezesa Rady Ministrów, na wniosek prezesa izby, zgłoszony po uzyskaniu pozytywnej opinii kolegium izby, przyjętej w głosowaniu tajnym, w obecności co najmniej połowy jego składu. Połowę składu kolegium izby mają stanowić członkowie powoływani spośród kandydatów zgłoszonych do kolegium przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Członkowie kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i funkcji kontrolnych są niezawiśli i podlegają jedynie ustawom.

Konsekwencją art. 15 był nowy art. 15a, który wprowadza zasadę wyłaniania kandydatów na członków kolegium w drodze konkursu. Do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków przeprowadzania konkursów na członków kolegium izby przepis zobowiązuje ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Nakłada on obowiązek określenia szczegółowego terminu, w jakim nastąpi ogłoszenie konkursu, terminu zgłoszenia kandydatów, etapów postępowania konkursowego oraz wzoru ogłoszenia o konkursie.

Analogicznie w art. 16 i 16a określono zasady oraz tryb powoływania w drodze konkursu prezesa izby, a także jego odwołania. Powołania dokonuje prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, zgłoszony po uzyskaniu pozytywnej opinii kolegium izby, przyjętej w głosowaniu tajnym, w obecności co najmniej połowy jego składu. Odwołania prezesa także dokonuje prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Odwołanie następuje w formie decyzji doręczanej wraz z uzasadnieniem osobie, której decyzja dotyczy. Na decyzję przysługuje odwołanie w postaci skargi do sądu administracyjnego w terminie czternastu dni od jej doręczenia. W wypadku odwołania prezesa izby albo ustania pełnienia przez niego funkcji z innego powodu ogłoszenie konkursu nastąpi w ciągu czternastu dni od dnia uprawomocnienia się decyzji o odwołaniu lub - w wypadku ukarania karą wykluczenia ze składu kolegium - od dnia uprawomocnienia się orzeczenia albo od dnia zaistnienia innego powodu ustania pełnienia funkcji prezesa.

Jak stwierdził senator A. Spychalski, art. 16 i 16a, wprowadzają kluczową ideę proponowanej nowelizacji: zasadę sześcioletnich kadencji prezesów izb, tak samo jak w wypadku samorządowych kolegiów odwoławczych. Przy wprowadzaniu kadencyjności Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Ustawodawstwa i Praworządności podczas pierwszego czytania noweli rozstrzygnęły w bogatej, często polemicznej dyskusji, problem obecnych prezesów.

Po dziewięciu latach działalności regionalnych izb obrachunkowych wykształciło się znaczne grono doświadczonych fachowców, których umocowanie w myśl proponowanych przepisów rozstrzygnie się jak gdyby od nowa, na mocy nowych uregulowań prawnych. Z czysto ludzkiego punktu widzenia wprowadzono więc przepis, który po upływie kadencji albo po odwołaniu prezesa izby w związku ze złożoną rezygnacją stwarza możliwość jego zatrudnienia jako etatowego członka kolegium izby, w której pełnił funkcję prezesa, albo w której był zatrudniony przed objęciem stanowiska prezesa, z pominięciem postępowania konkursowego. Zatrudnienie to może nastąpić tylko w wypadku istnienia wolnego etatu w kolegium, gdyż nie jest możliwe przekroczenie liczby członków kolegiów określonej w rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów, wydanym na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy.

W zaproponowanej zmianie w art. 17 sprecyzowano kompetencje prezesa izby oraz kolegium izby. Prezes izby między innymi reprezentuje izbę na zewnątrz, jest przełożonym pracowników izby, opracowuje projekt regulaminu organizacyjnego, przedkłada właściwemu ministrowi - po przyjęciu przez kolegium izby - roczne sprawozdanie z wykonania budżetu oraz sprawozdanie z działalności kontrolnej i informacyjno-szkoleniowej, występuje z wnioskiem do prezesa Rady Ministrów o powołanie i odwołanie zastępcy prezesa, wyznacza składy orzekające i ich przewodniczących, zwołuje posiedzenia kolegium izby.

Do wyłącznej właściwości kolegium izby należą sprawy określone w przepisach art. 18 ust. 1 ustawy. Ustęp ten w pkt 5b i 5c rozszerza w proponowanym projekcie ustawy istniejący już katalog wyłącznych uprawnień o uchwalenie regulaminu organizacyjnego izby oraz o opiniowanie kandydatów na prezesa izby i członków kolegium.

Posiedzenie kolegium izby zwołuje prezes izby, nie rzadziej niż raz na kwartał, na pisemny wniosek co najmniej połowy członków kolegium, w ciągu czternastu dni od terminu złożenia wniosku. Posiedzeniu kolegium przewodniczy prezes izby, a w wypadku jego nieobecności - zastępca prezesa lub wyznaczony przez prezesa członek kolegium. Wszystkie rozstrzygnięcia i opinie kolegium w sprawach objętych ustawą są podejmowane w formie uchwały podpisywanej przez przewodniczącego.

Pośród wprowadzonych w art. 20, 21, 23, 25 i 26 zmian, które mają charakter doprecyzowujący, na wyróżnienie zasługiwał przepis art. 23 ust. 2, który zabrania członkom kolegium oraz pozostałym pracownikom regionalnej izby obrachunkowej być członkami organów jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych kolegiów odwoławczych oraz być w stosunku pracy w jednostkach, o których mowa w art. 1 ust. 2. Przepis ten ma na celu stworzenie jednoznacznie czystej sytuacji, by nie stwarzać podejrzeń o stronniczość i nie wywoływać braku zaufania do państwowego organu kontroli. Niewielki odsetek pracowników znajduje się obecnie w takiej dwuznacznej sytuacji i problem ten zostanie jednoznacznie uporządkowany.

Ponadto w art. 25, w dodatkowym ust. 2, pozaetatowym członkom kolegium izby, którzy ulegli wypadkowi w czasie wykonywania obowiązków wynikających z zapisów ustawy lub w związku z ich wykonywaniem, przyznał takie same uprawnienia jak wynikające ze stosunku pracy. Nowelizacja umożliwia więc skorzystanie z praw wynikających z ustawy o gwarantowanych świadczeniach z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych bez względu na to, czy podstawą wykonania przez nich pracy jest nawiązanie z nimi stosunku pracy na podstawie powołania umowy o pracę, czy też wykonują oni pracę bez nawiązania stosunku pracy.

Ze względu na trudną sytuację finansów publicznych zmiany te mogłyby wejść w życie dopiero 1 stycznia 2004 r. Będą one jednym z niezbędnych warunków niezawisłości działania członków kolegium w zakresie zadań nadzorczych i kontrolnych. W ciągu dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie znowelizowanej ustawy minister właściwy do spraw administracji ogłosi w dziennikach urzędowych województw konkursy na stanowiska prezesów regionalnych izb obrachunkowych, a w ciągu sześciu miesięcy regionalne izby obrachunkowe dostosują swoją strukturę i regulaminy do jej wymogów.

Znowelizowana ustawa o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

W dyskusji nad projektem nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosili senatorowie Mieczysław Janowski, Teresa Liszcz i Zbyszko Piwoński.

Rozpatrywany projekt został wniesiony przez grupę senatorów. 21 czerwca br. marszałek Senatu, zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Ochrony Środowiska. Pierwsze czytanie projektu ustawy przeprowadzono, zgodnie z art. 80 ust. 1, 2 i 3 regulaminu, na wspólnych posiedzeniach komisji w dniach 16 lipca i 6 sierpnia br. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Zgodnie z Regulaminem Senatu, drugie czytanie projektu obejmuje przedstawienie Izbie sprawozdania komisji o projekcie ustawy, przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków.

W imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Ochrony Środowiska głos zabrał senator Włodzimierz Łęcki. Jak stwierdził senator, projekt ustawy dotyczy w zasadzie dwóch zagadnień. Zagadnienie pierwsze to dopuszczenie spółek wodnych do prowadzenia oczyszczalni ścieków i eksploatacji ujęć wodnych. Jest to sprawa formalna. I drugie zagadnienie, merytoryczne - umożliwienie odprowadzania do zbiorników wodnych wody podgrzewanej do temperatury 26°.

W opinii senatora sprawozdawcy, celem projektu ustawy jest nowelizacja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy - Prawo wodne zmierzająca do umożliwienia spółkom wodnym prowadzenia działalności zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Przywołane ustawy uchwalone w połowie ubiegłego roku nie dostrzegły faktycznego prowadzenia tej działalności przez spółki wodne. Wejście w życie przepisów tych ustaw - a nastąpi to z końcem bieżącego roku - spowoduje konieczność zaprzestania wymienionej działalności przez spółki wodne. Z jednej strony doprowadzi to do monopolizacji tej dziedziny gospodarki, a z drugiej strony wyeliminuje spółki wodne z prowadzenia takiej działalności albo zmusi je do skomplikowanych przekształceń lub likwidacji prowadzonej działalności, co może prowadzić do niekorzystnych reakcji społecznych.

Na terenie Polski działa znaczna liczba spółek wodnych, zrzeszonych między innymi w Krajowym Forum Spółek Wodnych. Wiele z nich prowadzi oczyszczalnie o znacznych rozmiarach, obsługujące duże aglomeracje miejskie wraz z okolicami. Zakaz prowadzenia przez spółki wodne zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków spowoduje ogromne zamieszanie w tej sferze ochrony środowiska i być może ogromne szkody ekologiczne i finansowe. Może to doprowadzić do zamknięcia tych oczyszczalni, gdyż nikt ich nie kupi, a próba przejęcia ich przez samorządy będzie zawłaszczeniem majątku stworzonego przez wszystkich członków spółek wodnych. Liczne spółki wodne mają duże zobowiązania wobec banków i funduszy celowych, szczególnie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i funduszy wojewódzkich. W wypadku wstrzymania działalności zobowiązania te mogą stać się natychmiast pożyczkami wymagalnymi, co może spowodować nieobliczalne skutki finansowe.

W związku z tym zaproponowano następujące rozwiązania. W wypadku ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków wprowadzono zmiany w dwóch artykułach. W art. 2 podano taką definicję przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, aby mieściła się w niej spółka wodna. Zmiana w art. 17 ma umożliwić podanie właściwego numeru w rejestrze. Dla przedsiębiorcy będzie to rejestr przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, a dla spółki wodnej będzie to kataster wodny.

Komisje zaproponowały także wprowadzenie czterech poprawek w ustawie - Prawo wodne. W art. 38 dopisano możliwość oczyszczania ścieków przez spółki wodne, w art. 156 umożliwiono spółkom wodnym przesyłanie wody w celu zaopatrzenia ludności, a w art. 164 dostarczanie wody, w tym dodatkowo dla celów gospodarczych. Doprecyzowano także zakres ochrony wód przed zanieczyszczeniami, szczególnie poprzez odbiór i oczyszczanie ścieków. W art. 3 zaproponowano uregulowanie kwestii terminu podjęcia decyzji w sprawie zezwoleń dla tych spółek wodnych, które będą prowadziły działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków w dniu wejścia w życie projektowanej nowelizacji i złożą odpowiednie wnioski.

Kwestia druga, merytoryczna, dotyczyła ustawy - Prawo wodne, która wprowadziła zakaz odprowadzania ścieków do jezior lub ich dopływów, jeżeli czas dopływu do jeziora jest krótszy niż jedna doba. W niektórych wypadkach, szczególnie w elektrowniach, które mają system chłodzenia działający przy pomocy urządzeń chłodniczych, to nie jest groźne, jeżeli jednak z urządzeń chłodniczych odprowadzana jest woda do zbiorników wodnych lub do rzek, to istnieją określone zakazy.

W nowelizacji komisje zaproponowały wprowadzenie pewnej liberalizacji, mianowicie takiej, aby woda wykorzystywana w procesie chłodzenia instalacji elektrowni gazowych, która nie ulega żadnym zanieczyszczeniom, a jedynie ogrzaniu o 10°C w stosunku do temperatury wód pobieranych z jezior, mogła być odprowadzana do jezior, jeśli nie przekracza 26°C i zrzut tej wody nie będzie powodował skutków ubocznych dla środowiska. Zgodnie z przyjętym zapisem: wody o temperaturze wyższej od wody w zbiornikach i nieprzekraczającej 26°C mogą być odprowadzane do zbiorników. Ta sytuacja została wywołana budową elektrowni gazowej w Żarnowcu, ale w przyszłości będzie dotyczyła również innych odbiorników.

W związku z tym, że podczas dyskusji nad projektem ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy - Prawo wodne nie został złożony wniosek przeciwny do wniosku przedstawionego przez połączone komisje w sprawozdaniu, zgodnie z art. 81 ust. 5 Regulaminu Senatu, Izba mogła przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy. Zgodnie z regulaminem trzecie czytanie obejmuje jedynie głosowanie nad przedstawionym projektem ustawy, a także nad projektem uchwały w sprawie wniesienia go do Sejmu.

Uchwała

Wśród problemów związanych z wdrażaniem ustawy senator W. Gładkowski wskazał późny termin jej uchwalenia, szczególnie w kontekście daty 10 października, bowiem tego dnia kończą działalność organy uchwałodawcze samorządów. Przeważył jednak pogląd, że samorządy również są zainteresowane wdrożeniem nowelizacji, tym bardziej że od początku roku znają odpowiednie zapisy w tej sprawie zawarte w ustawie budżetowej.

Wiąże się z tym także pytanie, czy decyzji o wdrożeniu trzeciego etapu Karty Nauczyciela nie można było podjąć wcześniej - na początku roku albo chociażby miesiąc temu. Na początku roku było to praktycznie niemożliwe ze względu na stan finansów publicznych w 2001 r. Na rok 2001 Sejm przyjął budżet z różnymi zobowiązaniami, których nie był w stanie zrealizować. Zamrożono na przykład płace nauczycielskie na poziomie roku 2000, uznając, że podwyżki z roku 2000 były realizacją jednocześnie pierwszego i drugiego etapu Karty Nauczyciela. Należy również pamiętać o bardzo wysokim deficycie budżetowym.

Senator sprawozdawca poinformował, że jednym z ważniejszych problemów poruszanych na posiedzeniu komisji była sprawa podwyżek dla nauczycieli przedszkoli. Z jednej strony są oni objęci regulacjami zawartymi w Karcie Nauczyciela, a z drugiej - są finansowani z dochodów własnych samorządów. Samorząd to też państwo, i jeżeli w państwie nastąpiła poprawa finansów, która umożliwia przeprowadzenie tej operacji, to taka sama poprawa musi nastąpić także w samorządach, oczywiście proporcjonalnie i z uwzględnieniem możliwości finansowych gmin. Pod tym względem Sejm był bardziej optymistycznie nastawiony niż środowisko oświaty. Komisja sejmowa wystosowała dezyderat pod adresem rządu, w którym sugerowała, aby przygotowywany podział rezerwy subwencji oświatowej dla gmin uwzględniał ich dodatkowe obciążenia wynikające z wdrożenia trzeciego etapu realizacji Karty Nauczyciela dla nauczycieli nauczania przedszkolnego.

Jak stwierdził senator W. Gładkowski, Komisja Nauki, Edukacji i Sportu, rekomendując Izbie przyjęcie uchwalonej przez Sejm ustawy, zwróciła uwagę na skalę obciążeń dla budżetu państwa z tego tytułu zarówno w bieżącym, jak i w przyszłym roku. W tym roku jest to co najmniej 500 milionów zł, a w przyszłym cztery razy więcej. Po uwzględnieniu wzrostu kwoty bazowej w 2003 r. do kosztów realizacji zadań oświatowych trzeba będzie dodać około 3 miliardów zł, co stanowi ponad 13% kwoty tegorocznej, i to już po zwiększeniu nakładów na oświatę.

Z upoważnienia Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senator W. Gładkowski zarekomendował Izbie podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw, ustawę o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw oraz ustawę o zmianie ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment