Na tym pierwszym posiedzeniu, otwierającym nową kadencję Senatu, dokonuje się akt niezwykłej wagi. Konstytuuje się władza ustawodawcza Rzeczypospolitej na pierwsze lata nowego stulecia. Wczoraj na pierwszym posiedzeniu zebrał się Sejm. Dzisiaj przystępuje do pracy Senat. Polska demokracja powołała nowy parlament i wam, Panie i Panowie Senatorowie, powierza znaczną część odpowiedzialności za to, jak w nowym wieku będą układać się polskie losy.

Ordynacja wyborcza do Senatu przesądza o tym, że mandat otrzymują osoby, które otrzymały najwięcej głosów w okręgu. Oznacza to, że każdy z was osobiście został uznany za najlepszego i najgodniejszego. Może to być dla państwa źródłem dumy, ale płynie stąd także szczególne poczucie służby wobec innych. Nie tylko wobec tych, którzy wam zaufali, nie tylko wobec waszych ugrupowań i środowisk politycznych, ale wobec wszystkich mieszkańców polskiego domu. Podziały polityczne, różnice poglądów to natura demokracji, jednak równie niezmienne jest to, że istnieje dobro wspólne, obszar wspólnej troski i wspólnej radości. Wszystkich Polaków jednoczy majestat Rzeczypospolitej, racja stanu i rozwój narodu wędrującego przez wieki historii.

Panie i Panowie! Konstytucja Rzeczypospolitej powierza Senatowi znaczącą rolę w państwie. Senat przede wszystkim bierze udział w stanowieniu prawa, płynąć stąd mogą projekty nowych ustaw. Senat, w którym większość jest zazwyczaj czytelniejsza, stabilizuje również władzę wykonawczą. Ma także uprawnienia wyjątkowe, wyróżniające go na tle innych organów władzy państwowej. Senat bowiem jest miejscem, gdzie prawo może być modyfikowane i doskonalone. Konstytucja widzi w Senacie nie tylko recenzenta ustaw przyjętych przez Sejm, ale jednocześnie twórczego redaktora. W tym sensie Senat góruje swoimi możliwościami nad uprawnieniami prezydenta i Trybunału Konstytucyjnego. Prezydent może niedoskonałą ustawę zawetować, wszakże bez gwarancji, że będzie to na końcu procesu skuteczne, Trybunał Konstytucyjny może zaś taką ustawę uchylić w części lub w całości, jeśli jest ona sprzeczna z ustawą zasadniczą, ale nie może wprowadzić do niej zmian. A więc tylko Senat może poprawić uchwalone już prawo.

Senat ma również znaczący wpływ na kształtowanie niektórych instytucji państwowych. Szczególna jest jego rola w podtrzymywaniu więzi między Polską a Polonią. Miliony naszych rodaków na różnych kontynentach, ludzi, którzy mają polskie korzenie i pragną kontaktu z polską kulturą, językiem, życiem naszego kraju, potrzebują wsparcia, życzliwej uwagi i naszej z nimi solidarności. Jestem przekonany, że znajdę w Senacie piątej kadencji współpracownika w dziele umacniania światowej rodziny Polaków.

Szanowni Państwo! Pierwsze lata nowego stulecia, czas, w którym przyjdzie wam sprawować swój mandat parlamentarny, zapowiadają się jako obiecujące, ale jednocześnie trudne, bardzo trudne. Takie lata są przed Polską, przed Europą i przed światem. Obok atutów i wielkich szans są tu też skomplikowane wyzwania i zagrożenia. Polskie przemiany, które przyniosły już tyle sukcesów, potrzebują dziś dopełnienia i wzmocnienia. Zbyt wyraźny, zbyt groźny jest podział społeczeństwa na tych, którzy odnaleźli się w nowej rzeczywistości, i na tych, którzy borykają się z biedą i nie widzą dla siebie żadnych perspektyw. Rosnące bezrobocie powinno być dzisiaj wyrzutem sumienia dla każdego polskiego polityka. Naszą gospodarkę należy znów wprowadzić na drogę szybkiego wzrostu, zapewnić stabilność finansów publicznych.

Panie i Panowie! Od wielu lat poprzez konsekwentny wysiłek Polska stara się o członkostwo w Unii Europejskiej. Teraz negocjacje wejdą w decydującą fazę. Polska może znaleźć się w unijnym gronie 1 stycznia 2004 r. To już zaledwie dwa lata. Sytuacja staje się coraz bardziej oczywista. Albo wejdziemy do Unii właśnie wtedy, albo, jeśli nie wypełnimy swoich obowiązków, w dalszej i mglistej przyszłości. Dlatego potrzeba nam skupienia sił i żelaznych nerwów, aby wygrać wszystko, co jest do wygrania, aby zapewnić Polsce pomyślność na całe otwierające się stulecie.

Jesteśmy krajem środka kontynentu. Wykluczenie się z Europy nie ma sensu. Wpisanie się w zintegrowaną Europę pomnoży nasze atuty i możliwości. Członkostwo w Unii nie będzie wprawdzie remedium na wszystkie nasze kłopoty, ale otworzy przed nami perspektywy, o których dziś możemy tylko marzyć. Na tej drodze czeka nas ogólnonarodowa debata i referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Ta dyskusja już jest w toku.

Z tym parlamentem łączyć mnie będzie szczególna więź. Za cztery lata, w roku 2005, w odstępie niewielu miesięcy kończyć się będzie kadencja zarówno Sejmu, jak i Senatu, ale też moja kadencja prezydenta. Społeczeństwo i historia ocenią nasze chęci i nasze działanie. Piszemy nie tylko nasze biografie, ale razem, Drodzy Państwo, piszemy księgę dziejów Rzeczypospolitej. Życzę wszystkim tu obecnym, a także sobie, aby ta księga była mądra i piękna.

Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie!

Stoimy przed wielką alternatywą: czy otworzymy drogę dla milionów naszej młodzieży do szybkiego wszechstronnego rozwoju, którego ona pragnie, czy też z ostrożności postanowimy pozostać na marginesie Europy, skazani tylko na własne siły i zasoby, a więc na długą beznadziejną wegetację i na ucieczkę naszej młodzieży w świat bez perspektywy powrotu. Ten wybór i dokonanie przełomu będą zależeć nie tylko od parlamentu i rządu oraz sprawności negocjacyjnych Polski. Będzie to również wybór i wysiłek całego społeczeństwa. Ale czy jesteśmy do tego gotowi?

Ostatnie wybory ukazały bowiem pogłębiający się rozziew w społeczeństwie. Większość w Sejmie i w Senacie wypowiada się za kontynuacją reform, za wejściem do jednoczącej się Europy, mimo różnic w konkretnych rozwiązaniach. Rośnie wszakże społeczny sprzeciw. Wyraża się on w niższej frekwencji wyborczej. W porównaniu z rokiem 1997 liczba wyborców, którzy nie chcieli głosować, wzrosła o milion osób. Wyraża się ten sprzeciw również w rosnącym znaczeniu stronnictw, które odrzucają lub które dotąd odrzucały przyjęte w ubiegłej dekadzie zasady rozwoju kraju. Zmęczenie gwałtownością przemian i obawy przed tymi przemianami rosną. Jesteśmy rozczarowani. Rosnące bezrobocie budzi uzasadniony sprzeciw. Niepokoi, nieuniknione skądinąd w epoce elektronicznej, rosnące zróżnicowanie społeczne, zwłaszcza zróżnicowanie dochodów.

Ten niepokój ma również znaczenie psychologiczne, gdyż może hamować postęp. Głównym czynnikiem postępu społecznego całego kraju jest i będzie bowiem wzrost naszej sprawności, sprawności pracowników i kierowników, urzędników, różnych fachowców, specjalistów. Potrzebujemy też znacznie bardziej sprawnych przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich, którym musimy zapewnić warunki rozwoju. To przecież główny środek skutecznej walki z bezrobociem.

Ale jesteśmy w tych dziedzinach, w wielu dziedzinach, znacznie mniej sprawni i wydajni niż nasi sąsiedzi na Zachodzie. I co gorsza, każdy wyraźny postęp i sukces, a zwłaszcza większy dochód, są często traktowane przez innych, tych, którzy nie nadążają, jako niesprawiedliwość, a nawet złodziejstwo. I to przypomina starą anegdotę o polskich beczkach ze smołą w piekle, których diabli nie muszą pilnować, bo sami zawistni Polacy nie dopuszczą, aby się ktoś z ognistej smoły wydostał.

Pomimo jednak społecznego zmęczenia, a także ważnych sygnałów o kryzysie finansów publicznych, kampania wyborcza była na ogół optymistyczna, mimo tej tragicznej, dramatycznej przerwy 11 września. Partie obiecywały poprawę w różnych dziedzinach, a nawet powrót do normalności, co mogło budzić pewne zdziwienie, bo nie bardzo wiadomo, o jaką normalność mogłoby chodzić. Jest jednak oczywiste, że potrzebujemy życiowej stabilizacji, społecznej stabilizacji, potrzebujemy większego poczucia życiowego zabezpieczenia. A więc ludzie tych wyborczych obietnic oczekiwali i potrzebowali otuchy oraz jaśniejszej perspektywy na przyszłość.

Dzisiaj naród patrzy na parlament zarówno z pewną nadzieją, jak i z uzasadnioną nieufnością i często z niechęcią. Spory, zwłaszcza podziały polityczne, skandale odrzucają od polityków, odbierają im wiarygodność i zaufanie. A bez niezbędnego zaufania państwo nie może się rozwijać, ulega dezorganizacji i groźnym patologiom. Przypominam tu nie tylko fakty obciążające rządzących, ale również dotychczasową opozycję, która często zajadle i demagogicznie atakowała rząd - co zresztą nie było niczym niezwykłym - a dopiero od niedawna stała się znacznie bardziej powściągliwa, ponieważ było już jasne, że trzeba będzie przejąć władzę i odpowiedzialność za kraj. I wobec tego można się było spodziewać, że reakcje ludzi wobec usiłowań nowego rządu mogą być często podobne do tych reakcji, z którymi spotykały się poczynania władz dotychczasowych. Te doświadczenia i dzisiejsza opozycja powinna brać pod uwagę.

Powinniśmy odnosić sukcesy, stwarzać nowe szanse i perspektywy dla kraju, ale te sukcesy będą bolesne i kosztowne, to będą, zbyt często, pot i łzy, jeśli użyć słynnych słów Churchilla z 1940 r. Dlatego że trudno jest nam odchodzić od złego gospodarowania, od kiepskiej pracy, od złej organizacji i nieporządku, od złych przyzwyczajeń. I nawet sukcesy będą budzić irytację. A że jest u nas sporo korupcji i złodziejstwa, tylko skuteczna walka z tymi plagami oraz dbałość o czyste ręce, i kompetencje oczywiście też, polityków i urzędników mogą przywracać społeczne zaufanie i skutecznie pomagać w informowaniu i uświadamianiu społeczeństwa o sensie zmian i trudnej polityce rozwoju.

Jeśli nie potrafimy mówić ludziom, na czas, zrozumiałej prawdy i przekonywać ich do słuszności podejmowanych, często trudnych, działań lub, co gorsza, jeśli ta prawda byłaby ukrywana, to wówczas wyrządzimy im krzywdę, zostawiając wolne pole dla patologicznych lęków i dla demagogii. Z łatwością mogą to wykorzystać skrajne ugrupowania, których jedyną szansą - pamiętajmy o tym - były, i są, ignorancja społeczna i lęk przed tym, co nieznane, niezrozumiałe.

W swym inauguracyjnym przemówieniu w odrodzonym Senacie w roku 1989 marszałek senior Stanisław Stomma mówił, że skazani jesteśmy na to, żeby iść po grani. W roku 2001 jest to w pełni aktualne. Walka o przyszłość Polski na progu XXI wieku wymaga odwagi, wymaga jednak także ogromnej ostrożności w poruszaniu się na krawędzi naszych możliwości, tak aby nie powtórzyć znacznie bardziej bolesnych doświadczeń i porażek krajów ościennych: Rumunii, Ukrainy i Białorusi, które długo i beznadziejnie szukały tak zwanej trzeciej drogi. Ci nasi sąsiedzi zapłacili za to spadkiem swego dochodu społecznego blisko o połowę w porównaniu z nami. I nie tylko oni. Ostatnio na przykład Turcja czy Argentyna drogo płacą załamaniem gospodarczym, ponieważ nie przestrzegały zasady, że nie można bezkarnie wydawać pieniędzy, których się nie ma. Nie chodzi więc o wybór między gospodarką bardziej liberalną i gospodarką bardziej społeczną. Chodzi o gospodarkę dobrą. Mamy na wolnym rynku gospodarować rzetelnie i skutecznie, pamiętając o zasadzie solidarności wszystkich obywateli, a więc także o pomocy dla grup słabszych, o przyszłości wsi i biedniejszych naszych regionów.

Państwo jest silne przekonaniami i aktywnością swych obywateli. W znanym przemówieniu do Latynosów w 1979 r. Jan Paweł II sformułował kryterium postępu społecznego. Uznał, że ważniejsza od rozwoju gospodarczego czy na przykład siły i potencjału państwa jest obywatelskość. Istotne jest kryterium obywatelskości i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Prawdziwy postęp ma bowiem miejsce wtedy, mówił papież, gdy obywatelom poszerza się możność decydowania o losie własnym i o losie współobywateli, czyli społeczności. To poszerzanie zależy oczywiście i od stanu gospodarki, i od ustroju.

W Polsce, z powodu długich dziesięcioleci systemu komunistycznego, społeczeństwo obywatelskie jest słabe. Wielki zryw solidarnościowy był zaledwie początkiem tej odbudowy. Dziś jest pewne, że państwo pozostanie słabe, a niebezpieczeństwo korupcji wzrośnie, jeśli utrzymywać się będzie taka bierność obywateli w życiu publicznym, jeśli, a są takie projekty, będziemy ograniczać kompetencje radnych w samorządzie na rzecz kompetencji urzędników, a funkcje samorządów lokalnych na rzecz władz wyższego szczebla i aparatów partyjnych, jeśli ograniczać będziemy istniejące instytucje kontrolne.

Kwestionowanie roli Senatu jako twórcy lepszego prawa również byłoby ciężkim błędem w tym trudnym okresie przyspieszonej legislacji, nieuchronnie przyspieszonej, kiedy rząd i Sejm, co też jest nieuniknione, popełniają liczne błędy, które Senat poprawia. Mówił o tym już pan prezydent. Pan prezydent Rzeczypospolitej wie z doświadczenia, bo musi podpisać każdą ustawę, jaką ulgą dla niego i jego legislatorów bywają wyniki pracy Senatu, choć nieraz są sprawy, które mogą pozostawać sporne.

Przed dwunastu laty miałem wielki honor, uczestnicząc w ówczesnym prezydium Senatu, tworzyć podstawy działania odrodzonej po pół wieku nieistnienia drugiej izby parlamentu. Senat dobrze zasłużył się dla jakości ustawodawstwa, proponując tysiące poprawek, w znacznej części przyjmowanych przez Sejm. Wyrażam przekonanie, że lepsza współpraca i głębszy dialog między Senatem a Sejmem i rządem będą dobrze służyć Polsce. Dziękuję państwu za uwagę.

W imieniu Klubu Senackiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy mam zaszczyt i przyjemność zarekomendować na funkcję marszałka Senatu piątej kadencji jednego z najbardziej doświadczonych oraz najbardziej znanych polskich parlamentarzystów, osobę o renomie wykraczającej daleko poza granice naszego kraju, wybitnego człowieka polskiej lewicy, profesora zwyczajnego doktora habilitowanego Longina Pastusiaka, wybranego na senatora w okręgu gdańskim.

Senator Longin Pastusiak urodził się w mieście Łodzi, ma 66 lat, jest żonaty, ma dorosłe dzieci. Błyskotliwą karierę naukową zainaugurowało zdobycie przez Longina Pastusiaka tytułu magistra na Uniwersytecie stanu Wirginia w Stanach Zjednoczonych. Następnie odbył studia doktoranckie na uniwersytecie w Waszyngtonie. Doktorat uzyskał na Wydziale Historycznym Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Warszawie, a habilitację w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. Przez ponad trzydzieści lat był pracownikiem naukowym w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, a jednocześnie profesorem wizytującym na wielu uniwersytetach zagranicznych, między innymi w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie. Był także rektorem Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej. Obecnie jest profesorem Uniwersytetu Gdańskiego korzystającym z urlopu bezpłatnego, ze względu na wypełnianie mandatu posła, a teraz senatora. Jest autorem sześćdziesięciu książek na temat stosunków międzynarodowych, a także popularnych książek o prezydentach Stanów Zjednoczonych i o ich małżonkach.

Senator Longin Pastusiak od roku 1961 do momentu rozwiązania był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W roku 1995 został członkiem władz naczelnych Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, a obecnie jest członkiem Rady Naczelnej Sojuszu Lewicy Demokratycznej.

Nasz kandydat na marszałka Senatu jest parlamentarzystą o bogatym doświadczeniu i znaczącym dorobku. Był posłem na Sejm pierwszej, drugiej i trzeciej kadencji. W latach 1991-1997 był jednym z zastępców przewodniczącego Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W minionej kadencji pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych oraz przewodniczącego Stałej Delegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Unii Zachodnioeuropejskiej. Od trzech lat jest wiceprezydentem mającej siedzibę w Nowym Jorku rady międzynarodowej organizacji parlamentarnej Parlamentarzyści na rzecz Działań Globalnych. Od roku 2000 jest przewodniczącym Podkomisji do spraw Stosunków Transatlantyckich w Zgromadzeniu Parlamentarnym NATO, a w tych dniach senator Longin Pastusiak został wybrany na wiceprzewodniczącego frakcji socjaldemokratycznej w Zgromadzeniu Parlamentarnym NATO.

Te liczne funkcje i zasłużone zaszczyty nie zmieniły cech osobistych Longina Pastusiaka. Jest człowiekiem niezwykle skromnym, wrażliwym na sprawy ludzkie, uczciwym i koleżeńskim. Posiada ważną w parlamencie cechę wysłuchiwania rzeczowych argumentów i brania racji merytorycznych także wtedy, gdy przedstawiają je polityczni konkurenci, oraz cenny dar kojarzenia wysłuchanych racji dla osiągnięcia jak najkorzystniejszego rozstrzygnięcia spraw będących przedmiotem prac parlamentarnych.

Wysoka Izbo! Pozycję parlamentu w państwie, a więc również Senatu, wyznacza nie tylko Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, ale także sposób, w jaki parlament wykonuje swoje powinności wobec narodu. O pozycji Wysokiej Izby decydują też tradycje oraz oblicze moralne i intelektualne parlamentarzystów.

Wysoki Senacie! Gorącym orędownikiem idei odrodzenia Senatu w dyskusjach Okrągłego Stołu, tego wzorca porozumienia Polaka z Polakiem, był prezydent Aleksander Kwaśniewski. Także sile jego argumentów i determinacji zawdzięczamy potwierdzenie woli utrzymania w naszym systemie parlamentarnym drugiej izby. Z zadowoleniem wysłuchałem dzisiaj wystąpienia prezydenta Kwaśniewskiego i wśród wielu cennych myśli z satysfakcją odnotowałem szczególnie silnie akcentowany przez niego pogląd o ważnej roli Senatu w stabilizowaniu władzy wykonawczej. I choć w tym momencie nie ma tutaj pana prezydenta, to chciałbym go zapewnić - i jestem przekonany, że wyrażam wolę całej Izby - iż jego apel o poprawę jakości stanowionego prawa będzie priorytetowym zadaniem w naszych pracach legislacyjnych.

Polskie społeczeństwo oceniło rolę Senatu i, udzielając mocnego poparcia kandydatom na senatorów z list Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy, wydało zdecydowany werdykt: Senat jest potrzebny i powinien poprawiać jakość stanowionego prawa. Ja osobiście odczytuję ten wyborczy werdykt również jako zobowiązanie do pełnego wykorzystania konstytucyjnego prawa inicjatywy ustawodawczej, w stopniu daleko większym, niż to bywało w poprzednich kadencjach. Godny szacunku jest przecież potencjał intelektualny Wysokiej Izby. Upoważnia mnie to do postawienia takiego zadania przed wszystkimi senatorami. Chciałbym też zapewnić, że dołożę wszelkich starań, by partnerska współpraca między Sejmem i Senatem Rzeczypospolitej układała się jak najlepiej we wszelkich sprawach, a szczególnie w procesie legislacyjnym.

Wysoka Izbo, przed Polską i przed nami trudne dni i wielkie wyzwania. Priorytety państwa, rządu oraz procesów legislacyjnych wyznaczać będzie sytuacja gospodarcza i społeczna naszego państwa. O poszerzających się obszarach biedy i niedostatku, wynikających między innymi z bezrobocia, o katastrofalnej sytuacji budżetu państwa i o niedomogach gospodarki mówiliśmy jasno i wyraźnie w czasie kampanii wyborczej. Uważam, że ten obszar, bolesny i dotkliwy dla polskiego społeczeństwa, zobowiązuje Senat do inicjatyw legislacyjnych i wspierania działań rządu, z którym społeczeństwo polskie wiąże duże nadzieje. Trudna sytuacja budżetu państwa sprawia także, że w przypadku budżetu Kancelarii Senatu trzeba będzie zaciskać pasa, a każdą złotówkę podatnika wydawać oszczędnie, rozważnie i roztropnie.

Jako marszałek chciałbym zapewnić, że Senat Rzeczypospolitej Polskiej będzie również uczestniczył w przygotowaniach Polski do wejścia do Unii Europejskiej. Widzimy swoje miejsce w procesach dostosowania prawa i legislacji do wymogów unijnych, a przede wszystkim w pełnym, jasnym i precyzyjnym informowaniu Polaków, dlaczego uczestnictwo w Unii Europejskiej jest tak ważne dla naszego narodu i dla naszego kraju. Aktywnie uczestniczyć będziemy też w działaniach parlamentarnych organizacji europejskich i międzynarodowych, broniąc interesów Polski i interesów Polaków.

Od czasu II Rzeczypospolitej Senat, również Senat III Rzeczypospolitej, jak wiadomo, sprawuje patronat nad Polonią i Polakami za granicą. Ale więź Polonii z Macierzą to nie tylko sprawa sentymentu. Zobowiązania Polski wobec Polaków za granicą wynikają z naszej konstytucji. Art. 6 ust. 2 konstytucji stwierdza: "Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkałym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym". Od roku 1990 w budżecie Kancelarii Senatu znajdują się pieniądze na opiekę i pomoc dla Polonii i Polaków za granicą. Dołożę starań, aby gospodarowanie nimi odbywało się racjonalnie i zgodnie z celami polityki państwa polskiego wobec środowisk polskich za granicą.

Pracując zawodowo, pani senator Jolanta Danielak zawsze aktywnie uczestniczyła - i nadal to czyni - w życiu publicznym środowiska, pochylając się niejednokrotnie nad biedą i kłopotami młodych ludzi. Jest między innymi współzałożycielem Fundacji "Nasz Dom", która postawiła sobie za cel uzyskanie mieszkań dla usamodzielniających się wychowanków pogotowia opiekuńczego. Od wielu lat była radną Rady Miejskiej w Zielonej Górze, a w ostatniej kadencji jej przewodniczącą, co stanowi bardzo przydatne doświadczenie do sprawowania proponowanej dzisiaj funkcji.

Wszystko zatem, co przytoczyłem, w pełni uzasadnia nasz wniosek i gwarantuje nam, że pani senator Jolanta Danielak jest dobrym kandydatem i, jak jestem przekonany, doskonale wywiąże się ze swojej nowej funkcji.

Panie i Panowie Senatorowie! Pochodzę z tego samego okręgu wyborczego, co pani senator Jolanta Danielak, stąd mam okazję do obserwacji jej dorobku nie tylko tu, ale i we własnym środowisku. Dlatego, rekomendując przedłożony przez grupę senatorów wniosek, bardzo proszę Wysoką Izbę o wybór pani senator Jolanty Danielak na naszego wicemarszałka.

Mam honor i wielki zaszczyt zarekomendować kandydaturę pana senatora Ryszarda Jarzembowskiego na wicemarszałka Senatu Rzeczypospolitej.

Senator Jarzembowski urodził się w 1945 r. w miejscowości Wedel w Niemczech, dokąd rodzice zostali deportowani przez hitlerowców do niewolniczej pracy. Uzyskał maturę w Technikum Łączności w Warszawie, specjalizując się w teletransmisji. Ukończył studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim, jest magistrem dziennikarstwa. Ukończył też długoterminowe seminarium w warszawskim Centrum Podyplomowego Kształcenia Pracowników Administracji Państwowej.

Pracę zawodową rozpoczynał jako monter łączności. Przez osiem lat był redaktorem naczelnym pisma "Alchemik" we Włocławku. Przez dziewięć lat - reporterem Polskiego Radia, a w latach 1984-1991 - rzecznikiem prasowym wojewody włocławskiego. Od stycznia 1995 r. do października 1997 r. zajmował stanowisko w randze podsekretarza stanu zastępcy kierownika Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Od 1990 r. do 2000 r. zasiadał w Radzie Miejskiej Włocławka; w latach 1994-1995 przewodniczył tej radzie.

Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 1966 r. do jej rozwiązania. W latach 1976-1979 był społecznym sekretarzem Komitetu Zakładowego PZPR we włocławskich "Azotach". W 1981 r. działał w tak zwanych strukturach poziomych. Od 1990 r. należał do Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej. Od 1991 r. jest członkiem Prezydium Rady Naczelnej SDRP. Jest też obecnie, jako jedyny senator, członkiem Zarządu Krajowego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Pełni funkcję przewodniczącego klubu senatorów Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawowanie przez dziesięć lat mandatu senatora dowodzi wielkiego zaufania wyborców do osoby Ryszarda Jarzembowskiego. Przez te wszystkie lata senator Jarzembowski prezentował niezłomność przekonań, wyróżniał się wieloma niebanalnymi stwierdzeniami, wielokrotnie prezentował nieprzeciętny temperament polityka. Uczciwy, prostolinijny, dynamiczny, konsekwentny - to cechy, które w pełni predystynują go do objęcia zaszczytnej i odpowiedzialnej funkcji w Senacie Rzeczypospolitej. Dlatego proszę o poparcie kandydatury senatora Ryszarda Jarzembowskiego na wicemarszałka Wysokiej Izby.

Mam przyjemność i zaszczyt rekomendować senatora Kazimierza Kutza na stanowisko wicemarszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Rekomenduję go w imieniu wnioskodawców i w imieniu Klubu Senatorskiego Blok Senat 2001.

W 1959 r. zadebiutował filmem "Krzyż Walecznych", filmem, który był wtedy szeroko omawiany i który rozpoczął bardzo długą i owocną karierę reżyserską pana senatora Kazimierza Kutza. Wyreżyserował ponad dwadzieścia filmów fabularnych, w tym sześć autorskich - był autorem ich scenariuszy. Były to filmy o miejscu urodzenia, o Śląsku, a konkretnie o Górnym Śląsku: "Sól ziemi czarnej", "Perła w koronie", "Paciorki jednego różańca" i ostatni, jeden z ostatnich "Śmierć jak kromka chleba" - film ważny, opisujący jakże dramatyczne wydarzenia i zbrodnicze zachowania władzy w tamtym okresie.

Oprócz działalności twórczej pan senator Kutz wykazał się także umiejętnością dobrej organizacji jako organizator naszego życia publicznego, zbiorowego. Był dyrektorem ośrodka telewizji w Katowicach. Kierował Zespołem Filmowym "Silesia". Był przewodniczącym Komisji Porozumiewawczej Środowisk Twórczych i Naukowych w 1981 r., co skończyło się jego izolowaniem, internowaniem w tym czasie trudnym politycznie i trudnym dla Polski.

Szanowni Państwo, są zawodowi politycy i są ludzie, którzy mają poczucie uczestniczenia w życiu publicznym dla dobra wspólnego. Jak ich rozpoznać w naszym życiu zbiorowym? Jak ich scharakteryzować? Po czym można ich poznać? Jeżeli są twórcami - po efektach ich pracy. Tam można dostrzec ich wrażliwość, spojrzenie na nasze dole i niedole, sposób spojrzenia na historię, opowiedzenie się po stronie określonych wartości, opowiadanie o swoim miejscu urodzenia. To wszystko można rozpoznać w znanej wszystkim Polakom i kilku pokoleniom Polaków twórczości Kazimierza Kutza: jego miłość do Śląska, jego miłość do Polski, jego wrażliwość, przenikliwość.

To dobrze, że tacy ludzie, z taką przeszłością i z takim widzeniem ojczyzny zasiadają w izbie wyższej parlamentu. I to dobrze, że pan senator Kutz zgodził się kandydować na stanowisko wicemarszałka. Mój klub się z tego cieszy. To dobra kandydatura.