Oświadczenie pierwsze. Spośród czterech reform, które wprowadziła koalicja AWS-Unia Wolności, ostatnia, oświatowa, wywołała, jak dotąd, najmniej kontrowersji i spotkała się ze stosunkowo dobrym przyjęciem, zarówno ze strony rodziców, jak i nauczycieli, przed którymi nowelizacja Karty Nauczyciela otworzyła szansę na poprawę warunków płac. To przychylne nastawienie społeczne zaczęło ulegać zmianie w momencie, gdy ambitne założenia reformy zostały skonfrontowane z rzeczywistością - ze środkami finansowymi przeznaczonymi na ich realizację.

Od 1996 r., kiedy to na mocy ustawy szkolnictwo podstawowe stało się zadaniem gmin, naliczana w corocznej subwencji część oświatowa staje się coraz bardziej niekorzystna. O ile jeszcze w roku 1996 środki z subwencji bez większych problemów wystarczały na wynagrodzenia i pochodne oraz na wydatki rzeczowe, o tyle w latach następnych środki te w coraz większym stopniu musiały być kierowane na płace, natomiast na wydatki rzeczowe pozostawały raczej symboliczne kwoty. W tej sytuacji gminy dofinansowywały szkoły kosztem innych zadań. Piszą do mnie radni jednej z podpilskich gmin: "jednak to, co Ministerstwo Finansów przygotowało dla oświaty w subwencji na rok 2000 przekracza wszelkie granice zdrowego rozsądku i budzi naszą troskę i obawę o losy szkół. Z jednej strony zmniejszona subwencja ogólna, a z drugiej nieoszacowana naszym zdaniem, część oświatowa i na to nakładająca się zwykła, gminna bieda spowodują degradację szkolnictwa podstawowego na wsi. Zdecydowanie przeciwstawiamy się przenoszeniu rzeczywistych kosztów utrzymania szkół na barki gmin. Domagamy się nie iluzorycznych wskaźników, a pieniędzy, które pozwolą na normalne ich funkcjonowanie". Podzielam ten pogląd samorządowców i w związku z tym kieruję dwa pytania do pana ministra Mirosława Handkego.