Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie, odpowiedź na świadczenie


10. posiedzenie Senatu RP

27 marca 1998 r.

Oświadczenie

Oświadczenie moje jest związane ze sprawą reprywatyzacji. Dotyczy ono problemu odzyskania przez Bractwa Strzeleckie Rzeczypospolitej Polskiej terenów i budynków, które zostały im odebrane po drugiej wojnie światowej. W związku z tą kwestią, jako prezes Pilskiego Bractwa Strzeleckiego, otrzymałem odezwę od delegatów VIII Kongresu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich.

Chciałbym jednak najpierw krótko przedstawić historię i znaczenie bractw strzeleckich w Polsce. Kurkowe bractwa strzeleckie mają w kraju już ponad siedmiowiekową tradycję. Ich statutowym obowiązkiem była obrona miast i krzewienie patriotyzmu. Po okresie rozbiorów Polski, aż do roku 1945, bractwa rozwijały się i organizowały. Natomiast po zakończeniu drugiej wojny światowej ówczesne władze zaczęły utrudniać ich działanie. W latach 1949-1951 przeprowadzono planową likwidację tych stowarzyszeń. Majątki bractw przejęto na rzecz skarbu państwa i przekazano w użytkowanie Lidze Przyjaciół Żołnierza, która obecnie jest Ligą Obrony Kraju. Majątek ten został w większości zdewastowany i zrujnowany.

Bractwa strzeleckie zaczęły się odradzać po 1989 r. na podstawie ustawy "Prawo o stowarzyszeniach". Obecnie w Polsce istnieje pięćdziesiąt dziewięć takich bractw, a wiele z nich jest w trakcie reaktywowania i w fazie organizacji.

Kurkowe bractwa strzeleckie wystąpiły do władz państwa o uznanie ich rozwiązania w latach 1949-1951 za sprzeczne z prawem. Upomniały się również o zwrot zabranych nieruchomości. Okazało się jednak, że bractwom odmawia się praw do tych majątków, gdyż stwierdzono, że nie mają one nic wspólnego z rozwiązanymi bractwami. W tym miejscu chciałbym zacytować wspomnianą odezwę.

"My, delegacji na VIII Kongres Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej zwracamy się z apelem do wszystkich władz, którym na sercu leży dobro ojczyzny, o podjęcie skutecznych działań w celu uregulowania spraw zwrotu bądź zadośćuczynienia za przejęte bezprawnie majątki bractw kurkowych w naszym kraju. Odradzające się po wielu latach bractwa napotykają na bariery administracyjne, które nie przystają do głoszonej powszechnie tezy, że Polska jest państwem prawa.

Podejmowane przez nasze bractwa, na drodze administracyjnej, czynności w sprawie zwrotu majątków natrafiają na opór urzędników, mimo głoszonych oficjalnie poglądów i orzeczenia NSA, że zabór mienia brackiego i rozwiązanie bractw nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa. Poruszany przez nas problem będzie więc występował z coraz większą siłą".

Myślę, że bractwa powinny w tym wypadku być potraktowane tak jak inne stowarzyszenia i związki wyznaniowe, którym podobne prawa zostały przyznane.


Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie, odpowiedź na świadczenie