Szanowna Pani Marszałek

W związku z oświadczeniem złożonym przez Pana Senatora Tadeusza Rzemykowskiego na 59. Posiedzeniu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 25 maja 2000 r. w sprawie kontroli podwyżek cen paliw silnikowych uprzejmie informuję.

Podwyżki cen paliw silnikowych dokonywane w 1999 r. oraz w 2000 r. były spowodowane przede wszystkim bardzo wysokim wzrostem cen światowych ropy naftowej. Jeszcze pod koniec grudnia 1998 r. cena ropy wynosiła 10,32 USD za baryłkę natomiast aktualnie wynosi ok. 30 USD za baryłkę.

Mniejszy wpływ na podwyżki cen paliw miał natomiast wzrost stawek podatku akcyzowego.

Podwyżki stawek podatku akcyzowego od paliw silnikowych zawarte w w/w rozporządzeniu Ministra Finansów są zgodne z ustawą budżetową na 2000 r. Natomiast w 1999 r. dokonano jednej ponadplanowej podwyżki stawek podatku akcyzowego od paliw silnikowych w wysokości 5%.

Dodatkowa podwyżka akcyzy na paliwa silnikowe, która weszła w życie z dniem 1 sierpnia 1999 r. wiązała się z koniecznością zrealizowania dochodów budżetowych z tytułu podatków pośrednich, określonych w ustawie budżetowej na 1999 r.

Należy zauważyć, iż pewien wpływ na wzrost cen paliw ma również wzrost wartości USD.

W 1999 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeprowadzał kilkakrotnie postępowanie w sprawie zasadności wprowadzonych podwyżek cen paliw silnikowych. Podwyżki dokonane w tym okresie nie stanowiły, w opinii Urzędu, podstawy do zarzucenia Polskiemu Koncernowi Naftowemu S.A. stosowania praktyk monopolistycznych polegających na pobieraniu nadmiernie wygórowanych cen.

W jednym tylko przypadku, pod koniec 1999 r., Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stwierdził niezasadność dokonanej przez Polski Koncern Naftowy podwyżki cen i stosowanie praktyk monpolistycznych.

Należy zauważyć, iż w Polsce stawki podatku akcyzowego od paliw silnikowych są nadal niższe niż stawki minimalne obowiązujące w krajach Unii Europejskiej, określone Dyrektywą Rady z dnia 19 października 1992 r. w sprawie ujednolicenia stawek podatków akcyzowych od olejów mineralnych (92/82/EEC). Różnice stawek będą musiały być stopniowo zniwelowane.

W krajach Unii Europejskiej w miesiącu maju br. ceny benzyny bezołowiowej 95% kształtowały się na poziomie od 816,4 EURO za 1000 l w Grecji do 1353,2 EURO za 1000 l w Wielkiej Brytanii. W tym samym okresie w Polsce cena tej benzyny wynosiła 802,1 EURO za 1000 l.

Z przeprowadzonej analizy relacji przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto i cen benzyny bezołowiowej, w niektórych krajach europejskich wynika, iż za przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto można nabyć:

• w Czechach 404 litry benzyny bezołowiowej,
• w Polsce 902 litry benzyny bezołowiowej,
• we Włoszech 993 litry benzyny bezołowiowej,
• w Austrii 1847 litrów benzyny bezołowiowej,
• w Niemczech 2216 litrów benzyny bezołowiowej.

Należy zauważyć, że powyższe dane nie są w pełni porównywalne i nie należy na ich podstawie dokonywać oceny poziomu cen paliw. Na poziom cen paliw ma również wpływ wiele innych czynników ekonomicznych m.in. ogólna sytuacja gospodarcza kraju, stopień zamożności społeczeństwa, siła nabywcza pieniądza.

Z analizy zjawisk gospodarczych na polskim rynku wynika, że wpływ cen paliw na ceny innych wyrobów jest w ostatnich latach mniejszy niż w przeszłości. Podwyżka cen paliw nie wywołuje obecnie lawinowych podwyżek cen innych towarów na rynku, na poziom których wpływ mają obecnie całkiem inne czynniki np. susza, powódź, sytuacja na giełdach itp.

Należy zauważyć, iż polscy producenci paliw silnikowych dokonują również obniżek cen hurtowych paliw, co miało miejsce na początku br. Świadczy to o tym, iż mechanizm zapewniający realistyczny poziom cen paliw zaczyna działać również w stosunku do operatorów na polskim rynku paliwowym.

Z upoważnienia Ministra Finansów