Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pracownicy Kancelarii Senatu!

Panie Premierze!

W ostatnich dniach zostaliśmy zaszokowani informacjami o śmierci młodych ludzi, bywalców dyskotek w Trójmieście, po użyciu nowego typu pigułek narkotykowych, nazywanych potocznie UFO. Zgony te zadały kłam rozpowszechnianej od kilku lat skutecznie wśród młodzieży tezie o trwałej nieszkodliwości, w tym braku uzależnienia się organizmu, od używania tak zwanych miękkich narkotyków w mniej inwazyjnej postaci, a więc między innymi w pigułkach. Dobrze, że służby policyjne szybko zareagowały na pierwsze informacje dotyczące pojawienia się na rynku nowego śmiercionośnego środka odurzającego i zlikwidowały w Świętokrzyskiem jedną z fabryk produkujących te narkotyki.

Historycznie rzecz ujmując, według ustawy o zapobieganiu narkomanii z 1985 r. samo posiadanie środka odurzającego nie podlegało karze. Sankcjami grożono dopiero za produkcję, pozyskiwanie i rozpowszechnianie narkotyków. Na podstawie tej ustawy stworzono system leczenia, uwzględniający specyfikę uzależnionych od tak zwanej polskiej heroiny, czyli makowego kompotu. Pierwszym etapem było trwające do dwóch tygodni odtrucie w szpitalu, mające na celu zlikwidowanie objawów abstynencyjnych. Kontynuacja leczenia wymagała co najmniej rocznego pobytu w placówce stacjonarnej. Tam pacjent pod kierunkiem terapeutów, uwolniony od wpływu środowiska narkomanów, pracował nad swoim uzależnieniem psychicznym.

W tym okresie w kraju powstało wiele placówek ambulatoryjnych i stacjonarnych. W 1986 r. w odpowiedzi na wzrost liczby narkomanów utworzono w Sieradzkiem Wojewódzką Poradnię Profilaktyki, Leczenia i Rehabilitacji Osób Uzależnionych z siedzibą w Zduńskiej Woli - mieście o najwyższym w województwie sieradzkim zagrożeniu narkomanią. Dla jej potrzeb wykupiono i stosownie zaadaptowano budynek, korzystając ze środków wojewódzkiego funduszu zapobiegania narkomanii. Zatrudniono tam kadrę z wysokimi kwalifikacjami.

W kwietniu 1997 r. powstał kolejny akt prawny określający zasady przeciwdziałania narkomanii. Objął on działalność wychowawczą i zapobiegawczą, leczenie, rehabilitację i adaptację osób uzależnionych, nadzór nad substancjami, których używanie może prowadzić do narkomanii, zwalczanie niedozwolonego obrotu, wytwarzanie, przetwarzanie, przerób i posiadanie takich substancji oraz nadzór nad uprawami roślin, które je zawierają. Karano już za posiadanie narkotyków, z wyjątkiem tych przeznaczonych na własny użytek lub posiadanych w nieznacznych ilościach. Jak wiemy, tę lukę prawną natychmiast wykorzystali akwizytorzy, handlując bezkarnie narkotykami w porcjach, które mogły być uznane za przeznaczone do własnego użytku. A więc w kolejnej ustawie, tej z ubiegłego roku, uzupełniliśmy tę lukę.

Proszę państwa, dziś jednak wszelkie prognozy, poparte rzetelnymi badaniami, wskazują na dalszy wzrost zjawiska, zwłaszcza jeśli chodzi o zażywanie środków psychoaktywnych. Ten wzrost notujemy również w regionie sieradzkim. W latach 1997-1998 wskaźnik przyjętych do leczenia z powodu zaburzeń psychicznych, zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych, wzrósł z 6,5 do 8,0. Jak informuje były dyrektor Wojewódzkiej Poradni Antynarkotykowej w Zduńskiej Woli Bogdan Andruszkiewicz, młodzież intensywnie eksperymentuje z różnymi narkotykami i wie, gdzie je kupić. Gdy okazjonalne zażywanie staje się problemem, niektórzy zaczynają szukać profesjonalnej pomocy, szukają jej też ich rodzice.

Niestety, za wzrostem zagrożenia narkomanią oraz penalizacją walki z osobami uzależnionymi nie poszły niezbędne rozwiązania logistyczne i nakłady finansowe. Stało się wręcz odwrotnie. Z chwilą likwidacji województwa sieradzkiego oraz wprowadzenia reformy systemu ochrony zdrowia zlikwidowano również Wojewódzką Poradnię Profilaktyki, Leczenia i Rehabilitacji Osób Uzależnionych z siedzibą w Zduńskiej Woli. Nie pomogły interwencje w Radzie Miasta i starostwie zduńskowolskim, Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Sieradzu, sejmiku wojewódzkim czy Łódzkiej Kasie Chorych. A więc wraz z powstaniem regionalnych kas chorych zabrakło środków na leczenie narkomanów. Doszło do ograniczenia i likwidacji wielu specjalistycznych poradni, a także, poprzez nieprzemyślane, świadczące o braku wyobraźni decyzje, doprowadzono do likwidacji wielu placówek ambulatoryjnych, zapaści ośrodków stacjonarnych. Jednocześnie zdezintegrowano kształconą przez wiele lat w tym zakresie specjalistyczną kadrę.

Wysoka Izbo! U progu kolejnego roku funkcjonowania kas chorych, po nowelizacji tak zwanej ustawy narkotykowej, w której między innymi zaostrzono odpowiedzialność karną za posiadanie narkotyków, powszechnie brakuje funduszy na pomoc osobom uzależnionym.

Łódzka Kasa Chorych w obliczu konieczności drakońskich oszczędności finansowych postanowiła przede wszystkim zaoszczędzić na walce z narkomanią, nie przyjmując propozycji zgłoszonej przez specjalistów w tej branży medycznej, które szły w kierunku choćby skromnej odbudowy form pomocy osobom uzależnionym od narkotyków.