Kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Krzysztofa Głuchowskiego, złożone na 31. posiedzeniu Senatu ("Dia
riusz Senatu RP" nr 34):Warszawa, dnia 29.03.1999 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu RP
Szanowna Pani Marszałek
Oświadczenie, złożone przez Pana Senatora Krzysztofa Głuchowskiego na 31. posiedzeniu Senatu w dniu 4 marca 1999 roku w sprawie represji, jakim poddawani byli członkowie Powszechnej Organizacji "Służba Polsce", dotyczy sfery bolesnych zagadnień z naszej nieodległej przeszłości.
Ustrój komunistyczny, panujący w Polsce od 1944 roku, był - szczególnie do 1956 roku nastawiony na zniszczenie polskich elit niepodległościowych i wszelkich więzi społecznych, które potencjalnie mogłyby zagrozić monopolowi "władzy ludowej". W ramach szeroko zakrojonych represji stracono w tym czasie na podstawie wyroków sądowych około 4-5 tys. ludzi, zaś kilkakrot
nie więcej zamordowano bez sądu: w publicznych egzekucjach i skrytobójczo w aresztach UB i więzieniach. Na podstawie wyroków sądownictwa wojskowego skazano na kary długoletniego więzienia około 60 tysięcy ludzi. Łącznie przez więzienia i areszty tzw. Polski Ludowej do 1956 roku przeszło kilkaset tysięcy więźniów. Około 100 tysięcy obywateli polskich w latach 1944-1945 wywieziono w głąb Związku Sowieckiego.Na podstawie orzeczeń pozakonstytucyjnej Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w obozach pracy znalazło się ponad 90 tysięcy osób. Metody postępowania z osadzonymi tam osobami przypominały niemieckie obozy koncentracyjne. A trzeba pamiętać, że wbrew nazwie tej Komisji, jej orzeczenia dotyczyły głównie tych, których aktualnie
uznano za wrogów ludu. Były to zatem niewątpliwie także represje polityczneW latach 1952-1955 ponad 518 tysięcy chłopów ukarano za niewywiązywanie się z tzw. dostaw obowiązkowych (zboża, żywca i mleka). Osoby podejrzewane o wrogość do ustroju komunistycznego nie mogły liczyć na godziwą pracę i płacę, poprawę warunków mieszkaniowych i korzystanie ze świadczeń socjalnych w pełnym zakresie.
Represje polityczne - choć na mniejszą już skalę - stosowane były również po 1956 roku. Stosowano je bowiem w okresie Millenium 1966 roku wobec osób manifestujących swe przekonania religijne, w Marcu 1968, w Grudniu 1970, w Czerwcu 1976, w okresie stanu wojennego i w latach następnych.
Trzecia Rzeczpospolita nie jest w stanie w pełnym zakresie wynagrodzić i rekompensować wszystkich krzywd, jakich doznali obywatele polscy w minionym 45-leciu Polski Ludowej. Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. nr 142 z 1997 r., poz. 950 z p
óźn. zmianami) ściśle określa (w art. 1 ust. 1) pojęcie kombatanta - są to osoby, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych, wchodząc w skład formacji wojskowych lub organizacji walczących o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.W powyższej ustawie określone są również osoby, które podlegały represjom okresu powojennego (art. 4 ust. 1 pkt 4) za działalność polityczną bądź religijną, związaną z walką o suwerenność i niepodległość.
Powszechna Organizacja "Służba Polsce", istniejąca w latach 1948-1955, miała charakter paramilitarny. Powołana została m.in. w celu polityczno-ideologicznej indoktrynacji młodzieży i już w 1949 roku obejmowała około 1,2 mln osób. Nie wszyscy wcielani byli jednak do "Służby Polsce"
przymusowo. Niewątpliwie charakter wybitnie represyjny miały tzw. brygady nadkontyngentowe, kierowane do prac w kopalniach i kamieniołomach. Kierowano do nich młodzież z tych grup społecznych, które uznane były przez ówczesne władze za wrogie politycznie (dzieci zamożnych rolników - tzw. "kułaków", urzędników państwowych II RP, kupców itp.).Nie ma obecnie możliwości ich uznania za osoby represjonowane w rozumieniu ustawy "o kombatantach...", albowiem brak jest w tym przypadku przesłanki prowadzenia przez nie działalności politycznej bądź religijnej, związanej z walką o suwerenność i niepodległość.
Sprawa tych obywateli Polski Ludowej, którzy zaznali prześladowań i krzywd, w tym byłych junaków "Służby Polsce" - powinna znaleźć godziwe rozwiązanie. Nie jest jednak możliwe przyznanie wszystkim prześladowanym przez władze komunistyczne ustawowego statusu kombatanta lub osoby represjonowanej, albowiem dotyczyłoby to dodatkowo kilku milionów ludzi.
Łączę wyrazy szacunku
Jacek Taylor