Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

Senat zaakceptował porządek dzienny 49. posiedzenia, który obejmował:
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy budżetowej na rok 2000,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny,
- wybór przewodniczącego Komisji Nauki i Edukacji Narodowej.

Komisja w obecności przedstawicieli rządu poddała szczegółowej analizie każdy z artykułów ustawy, Rząd reprezentował na posiedzeniach komisji minister Józef Płoskonka, był również minister Jerzy Miller, byli przedstawiciele innych resortów: Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi czy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zależnie od zagadnienia, które było przedmiotem dyskusji, a następnie głosowania.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek (Izba odrzuciła ten wniosek 70 głosami, przy 16 przeciw i 4 wstrzymujących się), a następnie głosowania nad poszczególnymi poprawkami oraz głosowanie nad całością projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. W wyniku tego ostatniego głosowania Senat 68 głosami, przy 12 przeciw i 8 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 22 grudnia 1999 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

W uzasadnieniu podjętej przez Senat uchwały przypomniano, że uchwalona przez Sejm ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej znowelizowała 57 ustaw, regulujących różne sfery aktywności społecznej. W tej sytuacji poprawki Senatu nie mogły być podporządkowane jednej koncepcji, gdyż w każdej z branż cele zmian były nieco inne.

Niewątpliwie zmianą o bardzo istotnym znaczeniu, podyktowaną koniecznością równego traktowania wszystkich podmiotów, jest poprawka Izby do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Celem tej zmiany jest likwidacja zwolnienia z obowiązku uiszczania opłat sądowych (czyli wpisu i opłaty kancelaryjnej) przewidzianego przez ustawę dla niektórych podmiotów (wymienionych w art. 8 ustawy nowelizowanej). Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego zasada równości wszystkich wobec prawa i zasada prawa do równego traktowania przez władze publiczne dotyczy ogółu osób, a nie tylko osób fizycznych.

Senat wprowadził także liczne poprawki do ustawy o pomocy społecznej, nowelizowanej w art. 20. Zmierzają one do wprowadzenia regulacji, zgodnie z którą wszelkie rodzaje pomocy bezdomnym przewidziane ustawą byłyby udzielane przez gminy. W obecnym stanie prawnym pomocy bezdomnym udzielają gminy i powiaty, przy czym gminy właściwe są do udzielania pomocy bezdomnym, którzy mogą być zidentyfikowani z gminą, natomiast do właściwości powiatów należy udzielanie pomocy bezdomnym, którzy w sposób trwały zerwali związki z gminą. Właśnie to ostatnie sformułowanie wywołuje trudności interpretacyjne, co nie pozostaje bez wpływu na udzielanie świadczeń bezdomnym. Ponadto za przyjęciem omawianego rozwiązania przemawia fakt dysponowania przez gminy infrastrukturą przeznaczoną dla wspierania osób bezdomnych. Drugim zadaniem z zakresu pomocy społecznej objętym poprawkami Senatu jest zadanie polegające na organizowaniu i finansowaniu opieki w rodzinach zastępczych. Obecnie jest ono realizowane przez powiaty, stanowiąc zadanie z zakresu administracji rządowej. Senat proponuje przeniesienie tego zadania do zadań własnych powiatu z dniem 1 stycznia 2001 r., mając na uwadze rozwiązanie przyjęte przez Sejm, iż właśnie do zadań własnych powiatu od 2001 r. ma należeć przyznawanie specjalnego świadczenia pieniężnego osobom opuszczającym rodziny zastępcze.

Dotyczy to między innymi Ochotniczych Hufców Pracy, w odniesieniu do których Senat, opowiadając się za pozostawieniem ich w samorządach województw, sformułował dodatkowe przepisy, precyzujące takie rozwiązania. Te poprawki zmierzają do ustalenia klarownych zasad finansowania hufców, nadzoru nad ich funkcjonowaniem oraz przekształceń jednostek koordynujących.

5. upoważnienia rad gmin (Rady m.st. Warszawy) do wprowadzania dodatkowych wymagań estetycznych i technicznych w odniesieniu do taksówek,

2) organizacji Dyrekcji Generalnej Dróg Publicznych,

5) opóźnienia terminu, w którym wejdzie w życie zmiana udziału środków, przeznaczonych na drogi, w przychodach z podatku akcyzowego od paliw silnikowych.

Doświadczenia związane z komunikacją taksówkową w dużych miastach, zwłaszcza w Warszawie, dotyczące przede wszystkim zróżnicowania cen i symboli wyróżniających taksówki skłoniły Senat do złożenia propozycji, aby upoważnić władze gminne do wprowadzania jednolitych zasad oznaczania taksówek i unifikacji wyposażenia technicznego, w tym w szczególności taksometrów. Taka unifikacja powinna być korzystna dla pasażerów.

Sejm zaprojektował ważne zmiany w systemie finansowania transportu, podwyższając stopę udziału wydatków na drogi publiczne w planowanych przychodach z podatku akcyzowego od paliw silnikowych (z 30 na 35%) i wprowadzając szczególną formę finansowania dróg w Warszawie - dotację celową. Senat w swoich poprawkach proponuje odsunąć wprowadzenie tej zmiany w życie o jeden rok, uwzględniając fakt, że wyższy odpis drogowy nie został uwzględniony w tegorocznym budżecie. Oznacza to też wykreślenie zmian w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000, obowiązującej tylko do końca 2000 r.

Senat postanowił wprowadzić do ustawy o zakładach opieki zdrowotnej poprawki zmierzające do zniesienia Centralnego Zespołu Lotnictwa Sanitarnego w obecnej formie, określając równocześnie termin wejścia w życie tych zmian na 1 kwietnia 2000 r.

Administracji publicznej, obok zmian odnoszących się do Dyrekcji Generalnej Dróg Publicznych omówionych w innym miejscu, dotyczą także poprawki:

- regulujące materię liczebności wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego (poprawki Senatu pozwolą na racjonalne wykorzystanie przez lata budowanej sieci).

Senat uznał, iż nie ma powodu, by określona w art. 169g ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, zasada obniżania składki na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości zaliczki na podatek dochodowy miała zastosowanie w sytuacji, gdy podstawę obliczenia tej składki stanowi wolny od podatku dochodowego przychód ubezpieczonego ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Polski.

Zasadniczym celem poprawki wniesionej do nowelizowanych przepisów o nieruchomościach rolnych Skarbu Państwa jest wskazanie, że komunalizacja wymienionej kategorii nieruchomości, następując z mocy prawa, wymaga potwierdzenia w drodze decyzji administracyjnej wojewody. Upodobniono w ten sposób tryb komunalizacji wspomnianych nieruchomości do trybu przyjętego w odniesieniu do innych kategorii mienia, przekazywanych przez Skarb Państwa samorządom.

Uznając za słuszne rozwiązanie przyjęte w art. 39 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, Senat wprowadził analogiczne zapisy w ustawie o samorządzie województwa i samorządzie powiatowym (poprawki nr 63 i 65).

Ponadto Senat opowiedział się za odłożeniem do 1 stycznia 2001 r. likwidacji kolejowych stacji sanitarno-epidemiologicznych. Izba przyjęła w tym zakresie dwie poprawki: do art. 58 ust. 2 i 4 oraz do art. 74, usuwając rozbieżność istniejącą w ustawie uchwalonej przez Sejm w zakresie daty wejścia w życie zmiany ustawy o Inspekcji Sanitarnej i określonej w art. 58 ust. 1 daty faktycznego przejęcia kolejowych stacji sanitarno-epidemiologicznych przez odpowiednie stacje powiatowe. Jednocześnie Izba zdecydowała o nowelizacji ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych (art. 1a), uznając ją za niezbędną konsekwencję zmian wprowadzanych w art. 13.

Senat zaproponował również skreślenie art. 71, na podstawie którego nastąpić miało przekazanie samorządom województw ośrodków doradztwa rolniczego. Było to podyktowane przekonaniem Izby, iż kwestia ta wymaga uregulowania w odrębnej ustawiem, a przekazanie ośrodków doradztwa rolniczego samorządom województw bez określenia ich kompetencji w tym zakresie jest rozwiązaniem ułomnym.

Wiele poprawek Senatu ma charakter zmian techniczno-legislacyjnych, niemniej mają one istotne znaczenie dla właściwego rozumienia zapisów ustawy. Przykładem mogą być poprawki zmieniające niewłaściwe odesłania (np. poprawki nr 40, nr 53), wprowadzające konieczne konsekwencje rozwiązań przyjętych w ustawie uchwalonej przez Sejm (np. poprawka nr 6 i 15), precyzujące sformułowania ustawy (np. poprawki nr 4 i 46) lub formę legislacyjnego zapisu nowelizacji (np. poprawki nr 11, 16, 17 i 48). Do tej grupy można zaliczyć też poprawkę nr 61, mającą na celu usunięcie zmian wprowadzonych już do ustawy o odpadach w jej nowelizacji uchwalonej przez Sejm 16 grudnia 1999 r.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej wejdzie w życie później niż pierwotnie założono. Znaczna liczba poprawek jest konsekwencją faktu, iż wejście w życie ustawy będzie miało miejsce po 1 stycznia 2000 r.

Ustawa budżetowa na rok 2000 została uchwalona przez Sejm na 68. posiedzeniu, 23 grudnia 1999 r. Do Senatu została przekazana 28 grudnia 1999 r.

Marszałek Senatu 28 grudnia 1999 r., zgodnie z art. 57 ust. 1 Regulaminu Senatu skierowała ustawę budżetową do komisji senackich. Komisje senackie po rozpatrzeniu właściwych części budżetowych przekazały swoje opinie Komisji Gospodarki Narodowej, która na ich podstawie przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego powinno zaowocować także zahamowaniem wzrostu bezrobocia, poprawą rentowności przedsiębiorstw, wzrostem eksportu.

Jednym z podstawowych sposobów zmniejszania prawdopodobieństwa pojawieniem się tych zagrożeń jest dyscyplinowanie wydatków w sektorze finansów publicznych i niepogorszenie sytuacji, w jakie działają przedsiębiorcy, poprzez wprowadzanie dodatkowych obciążeń w postaci składek i opłat obligatoryjnych. Dla gospodarki i gospodarstw domowych w dłuższej perspektywie istotne jest także zachowanie możliwie największych szans na tworzenie nowych miejsc pracy, a to oznacza konieczność dyscyplinowania tempa wzrostu płac w gospodarce, zarówno w sektorze finansów publicznych, jak i poza nim.

Te wszystkie zjawiska skłoniły Komisję Gospodarki Narodowej do zachowania w nie zmienionych kwotach wydatków budżetowych na obsługę długu krajowego, a także zagranicznego.

Trzeba również pamiętać, że rok 2000 to drugi rok realizacji fundamentalnych reform w kraju: reformy administracji publicznej, systemu ubezpieczeń społecznych, reformy ochrony zdrowia i edukacji. W tym okresie mogą się pojawić trudne do zaplanowania wydatki lub konieczność uzupełnienia wydatków ujętych w budżecie i przeznaczonych na inne cele. Dlatego Komisja Gospodarki Narodowej uznała za zasadne zachowanie ogólnej rezerwy budżetu państwa na poziomie określonym przez rząd i aprobowanym przez Sejm, to znaczy w kwocie 100 milionów zł.

Pierwsza z nich to zmiany proponowane w tym celu, aby lepiej dopasować planowane wydatki budżetowe do potrzeb dysponentów. Tych zmian dokonywano najczęściej na wniosek zainteresowanych ministrów. Od czasu opracowania projektu budżetu nastąpiło stosunkowo wiele zmian w ocenie pilności różnych wydatków, a lokalne organa administracji rządowej i samorządy zracjonalizowały zasady współpracy. Tak więc przesunięcia, najczęściej w ramach poszczególnych części budżetowych, były uzasadnione i nie budziły wątpliwości senatorów - członków Komisji Gospodarki Narodowej.

Trzecia grupa poprawek to propozycje dotyczące dofinansowania uznanych przez członków Komisji Gospodarki Narodowej priorytetów. Priorytety, na które senatorowie chcieli w większym stopniu przeznaczyć środki budżetowe, to: oświata, rozwój szkolnictwa, bezpieczeństwo publiczne i obronność. Wnikliwa analiza wydatków umożliwiła przesunięcie części środków planowanych w innych częściach budżetu właśnie na te cele.

Senator K. Kleina podkreślił, że przedstawione przez komisje i senatorów propozycje finansowania wydatków w niektórych wypadkach - choć słuszne co do proponowanych kierunków wsparcia środkami publicznymi określonych zadań - prowadziłyby jednak do uszczuplenia rezerw niezbędnych, aby pomyślnie zrealizować budżet, lub też do wyraźnych dysproporcji w terytorialnym rozdziale środków. W związku z tym Komisja Gospodarki Narodowej musiała odrzucić wiele poprawek zaproponowanych przez senatorów czy komisje.

Senator sprawozdawca przedstawił opinie poszczególnych komisji senackich, które proponowały stosowne poprawki do budżetu, oraz uzasadnił, dlaczego Komisja Gospodarki Narodowej odrzuciła niektóre wnioski zgłoszone przez komisje i poszczególnych senatorów.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono kolejne głosowania nad poszczególnymi poprawkami, a następnie 53 głosami, przy 27 przeciw i 3 wstrzymujących się, Senat powziął uchwałę w sprawie ustawy budżetowej na rok 2000:

Uchwała

W uzasadnieniu podjętej uchwały wskazano, że poprawka nr 1 podwyższa określone w art. 24 dla służby cywilnej - limity i środki na wynagrodzenia oraz środki na szkolenia.

Poprawka nr 6 ma na celu zagwarantowanie użycia środków zawartych w rezerwie celowej przeznaczonej na budowę i modernizację drogowych przejść granicznych - na budowę międzynarodowego przejścia granicznego w Kuźnicy.

Poprawka nr 10 zwiększa wydatki przeznaczone na rezerwy celowe w poz. 28 - środki na inwestycje infrastrukturalne w gminach zagrożonych wysokim bezrobociem strukturalnym o 10 mln zł oraz w poz. 29 - wspieranie lokalnych programów restrukturyzacyjnych, również o 10 mln zł. Źródłem pokrycia jest likwidacja rezerwy celowej w poz. 71 - dotacje dla gmin górniczych, które w wyniku restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego utraciły dochody z tytułu podatku od nieruchomości oraz opłaty eksploatacyjnej.

Poprawka nr 13 dodaje nową rezerwę celową o nazwie <<realizacja zadań wynikających z "Programu oczyszczania jeziora Czchowskiego i Rożnowskiego">> z przeznaczeniem na ten cel 2 mln zł. Źródłem pokrycia jest zmniejszenie o tę kwotę nakładów na inwestycję wieloletnią - Akademia Medyczna w Łodzi.

Poprawka nr 16 polega na przesunięciu 500 tys. zł w budżecie Polskiej Akademii Nauk, w zakresie dotyczącym jednostek pomocniczych i obsługi nauki, z wydatków bieżących do wydatków majątkowych.

Poprawka nr 19 zwiększa o 12 mln 300 tys. zł przychody własne i wydatki zakładów budżetowych w budżecie wojewody dolnośląskiego.

Poprawka nr 22, związana z przejęciem przez Ministra Obrony Narodowej kontroli nad jednostką GROM, zwiększa o 1 mln 500 tys. zł wydatki bieżące w części 29 Obrona narodowa w rozdziale - Pozostałe jednostki. Źródłem pokrycia jest zmniejszenie o tę kwotę świadczeń na rzecz osób fizycznych w części 42 Sprawy wewnętrzne w rozdziale Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe MSWiA.

Przyjmując poprawkę 24 Senat uznał, iż budowa dwóch szpitali ze środków budżetu państwa w Ełku bez zagwarantowania współpracy inwestorów jest nieuzasadniona. Z uwagi na konieczność dokończenie jednej lub dwóch inwestycji (tak, aby się nawzajem uzupełniały) Senat postanowił utrzymać całość środków (15 mln 387 tys. zł) na te inwestycje w postaci rezerwy celowej, z której zadania byłyby finansowane po porozumieniu inwestorów. Źródłem pokrycia utworzonej rezerwy jest skreślenie obu inwestycji wieloletnich: Rejonowego Zarządu Infrastruktury w Olsztynie - rozbudowa Szpitala w Ełku oraz Starostwa Powiatowego w Ełku - budowa Szpitala Rejonowego w Ełku.

Poprawka nr 28 dokonuje przeniesienia wydatków w ramach budżetów wojewodów: łódzkiego, mazowieckiego, pomorskiego, świętokrzyskiego i wielkopolskiego związanych z przejmowaniem pracowników wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy.

Poprawka nr 29 zwiększa o 2 mln zł dotacje i subwencje w części 03 Kancelaria Senatu w rozdziale - Pozostała działalność (Opieka nad Polonią i Polakami za granicą). Źródłem pokrycia jest zmniejszenie o tę kwotę dotacji i subwencji przeznaczonych na rezerwę celową w poz. 48 - pomoc techniczna dla państw w drodze transformacji (w tym 660 tys. zł na "Fundusz Stypendialny" Studiów Wschodnich Uniwersytetu Warszawskiego).

Poprawka nr 30 zwiększa w części 32 Rolnictwo w rozdziale 4016 wydatki majątkowe o 180 tys. zł oraz w budżetach wojewodów w rozdziale 4016 zwiększa wydatki majątkowe o 2 mln 320 tys. zł. Źródłem pokrycia jest zmniejszenie wydatków bieżących w części 83 Rezerwy celowe w poz. 50 - wydatki na wybory prezydenckie, referenda ogólnokrajowe, wybory uzupełniające do Senatu RP, wybory uzupełniające do rad gmin, wybory ponowne i przedterminowe oraz referenda.

Poprawka nr 37 zwiększa o 8 mln zł środki przeznaczone na rezerwę celową w poz. 25 - środki na poprawę warunków nauczania w szkołach wiejskich i remonty szkół oraz na pomoc stypendialną dla młodzieży wiejskiej. Źródłem pokrycia jest: zmniejszenie o kwotę 3 mln zł wydatków bieżących na finansowanie więziennictwa w załączniku nr 2 w części 37, oraz zmniejszenie o kwotę 5 mln zł kwoty przeznaczonej na inwestycję wieloletnią - Akademia Medyczna w Łodzi - Centrum Kliniczno-Dydaktyczne Akademii Medycznej w Łodzi.

Poprawka nr 38 zwiększa o 2 mln 922 tys. zł wydatki bieżące w części 37 Sprawiedliwość z przeznaczeniem na zwiększenie wynagrodzeń dla kuratorów sądowych zawodowych. Źródłem pokrycia jest: zmniejszenie o kwotę 1 mln 822 tys. zł wydatków bieżących w części 10 - Generalny Inspektor Danych Osobowych, zmniejszenie o kwotę 100 tys. zł wydatków majątkowych w części 6 - Trybunał Konstytucyjny, oraz zmniejszenie o kwotę 1 mln zł wydatków majątkowych w części 4 - Sąd Najwyższy.

Poprawka nr 39 zwiększa wydatki bieżące o 50 mln zł w rezerwie celowej w poz. 62 - środki na poprawę motywacyjnego charakteru uposażeń funkcjonariuszy Policji. Źródłem pokrycia jest zmniejszenie wydatków: w części 81 Rezerwa ogólna o 5 mln zł, w rezerwie celowej w poz. 64 - środki na zadania o charakterze ogólnokrajowym realizowane przez Komendę Główną OHP o 10 mln zł, na inwestycję wieloletnią - Linia ozonu wody i węgla aktywnego dla Zakładu Produkcji Wody w Goczałkowicach o 5 mln zł, na inwestycję wieloletnią Komendy Głównej Straży Pożarnej - Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej o 10 mln zł, oraz na inwestycję wieloletnią - budowa szpitala Onkologicznego w Kielcach o 20 mln.

Sprawozdanie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej o uchwalonej przez Sejm ustawie przedstawił senator Dariusz Kłeczek. Senator przypomniał, że komisja ta we wrześniu 1998 r. podjęła inicjatywę ustawodawczą, a dotyczący jej proces legislacyjny zbliża się właśnie do końca. Jak stwierdził senator sprawozdawca podejmując inicjatywę znowelizowania kodeksu karnego, członkowie komisji kierowali się koniecznością obrony ładu społecznego - a w szczególności dzieci i młodzieży - przed pornografią, która jest wymierzona w godność osoby ludzkiej, ludzki erotyzm, a także szkodzi prawidłowemu rozwojowi dzieci i młodzieży.

Senator D. Kłeczek zaznaczył, że w tradycji europejskiej przedmiotem ochrony prawnej jest dobro ogólnospołeczne wyrażone w postaci moralności publicznej, także seksualnej, i obyczajowości. Istotą ochrony prawnej jest zaś ład społeczny, będący niezbędnym warunkiem stabilnego funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa i państwa. Pornografia godzi w normy etyki seksualnej i wartości rodzinne. Pornografia propaguje seks bez żadnych zobowiązań, a zatem uderza w rozwój podmiotowych relacji między kobietą i mężczyzną. Sugeruje, że można żyć bez odpowiedzialności za drugą osobę, bez konieczności rozwoju więzi emocjonalnej między osobami. W pornografii wzory odnoszenia się do siebie kobiet i mężczyzn pozbawione są pierwiastka ludzkiego.

Senator sprawozdawca poinformował, że proponowane przez Sejm zmiany polegają generalnie na zaostrzeniu odpowiedzialności karnej za przestępstwa opisane w rozdziale 25 Kodeksu karnego - Przestępstwa przeciwko obyczajności i wolności w sferze seksualnej.

Inną istotną zmianą jest też uzupełnienie kodeksu nowym art. 200a. Jest tam zapis, który był już w starym kodeksie karnym "kto dopuszcza się obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej w obecności małoletniego poniżej lat 15 albo publicznie, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2".

Większe zmiany są w art. 202, który mówi o pornografii. I tak, §1 rozszerzono o zakaz rozpowszechniania treści pornograficznych i podniesiono karę za publiczne ich prezentowanie w sposób mogący narzucić ich odbiór osobie, która sobie tego nie życzy. Podniesiono górną granicę kary z jednego roku do dwóch lat. w § 2 zaostrzono sankcję karną za prezentowanie treści pornograficznych lub udostępnienie przedmiotów o charakterze pornograficznym osobie małoletniej poniżej lat piętnastu. Podniesiono granicę kary z dwóch do trzech lat.

Najistotniejsza zmiana związana jest z §3, gdzie zakaz produkowania treści pornograficznych uzupełniono także o utrwalanie ich w inny sposób. Zapis dotyczący treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej lat piętnastu, związanych z użyciem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, uzupełniono o takie, które ukazują organy płciowe w czasie stosunku. Zmieniono także granicę wieku małoletniego - z poniżej lat piętnastu na poniżej lat osiemnastu. W tym wypadku wyraźnie zaostrzono odpowiedzialność karną - do lat dziesięciu. W poprzednim kodeksie było zagrożenie karą do lat pięciu.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 grudnia 1999 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

2)W art. 1 w pkt 2 w lit b), w § 4 skreśla się wyrazy "lub wspólnie z innymi osobami";

4)W art. 1 w pkt 5, art. 202 otrzymuje brzmienie:

W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, że w pracach nad ustawą Senat za szczególnie niebezpieczne uznał tworzenie się w naszym kraju, obok rynku obrotu treściami pornograficznymi, sfery działalności gospodarczej nakierowanej na osiąganie zysku z produkcji materiałów pornograficznych. Ukierunkowaniu orzecznictwa na stosowanie kar szczególnie efektywnych w walce z tego rodzaju przestępczością, bo godzących w osiągnięte z przestępstwa korzyści materialne, ma służyć poprawka pierwsza, wniesiona do art. 33 Kodeksu karnego.

Do najistotniejszych zmian należy poprawka do art. 1 pkt 2, zmieniająca § 4
w art. 197. Senat uznał, że brak jest logicznego uzasadnienia do wyodrębniania szczególnych postaci przestępstwa zgwałcenia, ze względu na udział w nim jednego (§1 lub 2), dwóch (§3) albo trzech i więcej sprawców (§4). W związku z tym Senat dokonał przekształcenia
i uporządkowania przepisów dotyczących kwalifikowanych form zgwałcenia, w wyniku którego zgwałcenie zbiorowe (2 i więcej sprawców) pozostanie występkiem i granice sankcji wyniosą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności, natomiast zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem będzie zbrodnią, a granice sankcji wyniosą od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. U podstaw takiego rozstrzygnięcia leżało przekonanie Senatu o zdecydowanie większej społecznej szkodliwości czynów dokonywanych ze szczególnym okrucieństwem.

Senat usunął z ustawy przestępstwo polegające na dopuszczaniu się obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej w obecności małoletniego albo publicznie mając na uwadze dwie okoliczności. Po pierwsze, w uzasadnieniu orzeczenia Sądu Najwyższego znalazła się szeroko ujęta wykładnia pojęcia "innych czynności seksualnych" (orzeczenie nr I KZP 17/99, OSNKW 1999/7-8/37 ). Wykładnia ta w powiązaniu z dyspozycją normy zawartej w art. 200a penalizuje znaczną ilość zachowań nie noszących cech kryminalnych czy patologicznych. Ponadto, w opinii Senatu, część normy wyrażonej w art. 200a pokrywa się
z zakresem dyspozycji przepisu art. 140 Kodeksu wykroczeń.

Senat, stojąc na straży przyrodzonej godności człowieka i wyrażonym w preambule Konstytucji RP odwołaniu się do kultury zakorzenionej w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartości, uznał za konieczne wprowadzenie przedłożonej w uchwale zmiany do art. 202 Kodeksu karnego. Zdaniem Senatu, niezbędne jest przywrócenie zakazu rozpowszechniania, produkcji, sprowadzania, przewożenia, przenoszenia, przesyłania oraz przechowywania wszelkich treści pornograficznych wyrażonych w każdej formie,
w szczególności zaś w formie pism, druków lub wizerunków, albowiem pornografia nosi cechy wysokiej szkodliwości społecznej, godzi w dobro rodziny, jest źródłem patologii
i kryminalnych zachowań. Należy dodać, że Senat złagodził sankcję karną za rozpowszechnianie tzw. "twardej" pornografii, wyrażając w ten sposób przekonanie, że sankcje karne za poszczególne przestępstwa muszą tworzyć w całym Kodeksie karnym zwarty system, oparty na hierarchii wartości dóbr chronionych prawem.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 66. posiedzeniu, 16 grudnia 1999 r., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Ochrony Środowiska oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska przedstawił senator Janusz Okrzesik. Przypomniał on, że od uchwalenia ustawy nowelizowanej upłynęło zaledwie dwa i pół roku. Jednak wśród znawców przedmiotu dominuje pogląd, że ustawa nie spełniła wszystkich pokładanych w niej nadziei. Przede wszystkim nie został zbudowany sprawny system monitorujący jej funkcjonowanie. Ustawa wymaga zmian przede wszystkim dlatego, że nie spełnia wymogów prawa europejskiego, zatem i tak stoimy przed koniecznością dostosowania naszego prawa o odpadach do dyrektyw Unii Europejskiej.

Zasadniczą intencją projektodawców było odbiurokratyzowanie takich procedur postępowania z odpadami, które stanowiły przeszkodę dla działalności gospodarczej, szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw. W związku z tym można stwierdzić, że kluczowym punktem omawianej ustawy, który stanowi o jej głównym sensie, jest rezygnacja z zezwoleń na wytwarzanie odpadów innych niż niebezpieczne. Dotychczas wytworzenie takich odpadów musiało być poprzedzone uzyskaniem administracyjnego zezwolenia. W omawianej ustawie zaproponowano, aby zezwolenie było zastąpione informacją.

Zdaniem senatora sprawozdawcy, jest to rozwiązanie bardziej liberalne i mniej biurokratyczne i ma szansę stać się rozwiązaniem dużo skuteczniejszym niż obecnie raczej słabo funkcjonujący system zezwoleń. Jeśli chodzi o odpady niebezpieczne, to zezwolenia pozostają w dotychczasowej formie.

Inną istotną zmianą w ustawie o odpadach jest zmiana zakresu obowiązywania tej ustawy, a przede wszystkim wyłączenie spod jej działania mas ziemnych i skalnych usuwanych lub przemieszczanych w związku z prowadzeniem eksploatacji kopalin oraz z ich przerabianiem. Powinna ona zachęcić do gospodarczego wykorzystania tych mas ziemnych i skalnych, co niewątpliwie może być korzystne dla środowiska. Dotychczas obowiązujące przepisy raczej zniechęcały do wykorzystywania tego rodzaju pozostałości.

Następnym ważnym punktem nowelizacji sejmowej jest nowa definicja odpadów niebezpiecznych. Dotychczasowa definicja nie zakładała żadnych granicznych zawartości substancji kwalifikujących odpad jako niebezpieczny. Według tej nowelizacji właśnie od zawartości niebezpiecznych substancji, na przykład rtęci, zależałoby to, czy odpad zostanie uznany za niebezpieczny czy też nie. Definicja stwierdza, że przez odpady niebezpieczne rozumie się wszelkie odpady zawierające substancje lub materiały niebezpieczne albo nimi zanieczyszczone, o właściwościach, ilościach lub stężeniach stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi albo dla środowiska. Oczywiście dla funkcjonowania tego przepisu konieczne jest jego uzupełnienie o rozporządzenie ministra środowiska. Ustawa zawiera również delegację do wydania takiego rozporządzenia.

Kolejne zmiany, wprowadzone przez Sejm, dotyczą opłat i kar pieniężnych. Najistotniejsza, również z punktu widzenia działalności gospodarczej i szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, jest tu zmiana terminu uiszczenia opłaty za umieszczenie odpadów na wysypisku. Dotychczas był to 31 stycznia roku kalendarzowego, natomiast teraz proponuje się przesunięcie tego terminu na koniec lutego. Jest to ułatwienie szczególnie dla małych firm, które na początku roku mają poważne kłopoty z wywiązaniem się z tych płatności.

Kolejną zmianą w ustawie jest usankcjonowanie pewnego procederu, odbywającego się do tej pory w sposób nie do końca legalny, choć zdroworozsądkowo należało to zalegalizować. Chodzi o wykorzystanie przez osoby fizyczne odpadów, na przykład odpadów z tartaków, na opał. Na gruncie obecnie obowiązującej ustawy nie było to możliwe, ta nowelizacja wprowadza zapis, który to umożliwia.

Senator sprawozdawca J. Okrzesik poinformował, że Komisja Ochrony Środowiska postanowiła zaproponować Senatowi odrzucenie nowelizacji ustawy o odpadach, ponieważ już w Sejmie pojawiły się zastrzeżenia co do jej zgodności z prawem Unii Europejskiej.

Te wątpliwości pojawiły się przede wszystkim przy definicjach odpadów komunalnych i odpadów niebezpiecznych. I choć można stwierdzić, że są one lepsze niż obecnie obowiązujące, to jednak nie spełniają kryteriów wyznaczonych przez dyrektywy Unii Europejskiej.

Na stanowisko komisji wpłynęła również informacja o stanie zaawansowania prac nad rządowym projektem ustawy o odpadach. Dominuje pogląd, prezentowany przez przedstawicieli rządu, że w Polsce musimy mieć, i to szybko, zupełnie nową ustawę o odpadach. Jej projekt jest już gotowy, zakończył się proces uzgodnień wewnątrzresortowych. Na jednym z najbliższych posiedzeń Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów ten projekt ma być przyjęty i jest duża szansa, że na przełomie stycznia i lutego (taką datę podał przedstawiciel Ministerstwa Środowiska) projekt ten trafi do parlamentu. Ma to związek z tym, że podczas negocjacji o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej polski rząd zobowiązał się do dostosowania w tym zakresie, w zakresie gospodarki odpadami, przepisów polskiego prawa do dyrektyw Unii Europejskiej do końca tego roku. Zatem istniejący projekt rządowy jest już w pełni zgodny z prawem Unii Europejskiej, czego nie da się do końca w każdym wypadku powiedzieć o rozpatrywanej ustawie.

W imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej sprawozdanie w sprawie nowelizacji ustawy o odpadach przedstawił senator Tadeusz Kopacz.

Poinformował on, że komisja na swoim posiedzeniu dokładnie przeanalizowała tekst ustawy. Wysłuchano również opinii przedstawicieli rządu. Znaczący głos w trakcie prac nad tą ustawą miał senator J. Okrzesik. Poinformował on komisję o stanowisku Komisji Ochrony Środowiska, która odrzuciła projekt tej ustawy. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej po głębszej analizie stwierdziła jednakże, że oczywiście trwają prace nad nową ustawą i omawiana ustawa rzeczywiście nie do końca może jest zgodna z ustawodawstwem Unii Europejskiej, natomiast na okres przejściowy, do czasu uchwalenia nowej ustawy, rozwiązania zastosowane w projekcie poselskim są dużo lepsze niż obowiązująca ustawa o odpadach. Umożliwi to również pewne przedsięwzięcia jeśli chodzi o działalność gospodarczą związaną z odpadami. Dlatego komisja, wnosząc 4 poprawki, zaproponowała Senatowi aby poparł tę ustawę.

Sprawozdawca, senator J. Okrzesik, poinformował że połączone komisje postanowiły zarekomendować Senatowi wprowadzenie do rozpatrywanej nowelizacji 5 poprawek, które w znaczący sposób usuwają wątpliwości, leżące u podstaw wniosku o odrzucenie ustawy.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu jako pierwszy pod głosowanie poddano wniosek Komisji Ochrony Środowiska dotyczący odrzucenia ustawy. Na obecnych 83 senatorów wniosek poparły 24 osoby, 53 były przeciw, a 6 senatorów wstrzymało się od głosu.

Wobec odrzucenia wniosku przystąpiono do głosowania nad zgłoszonymi poprawkami. Ostatecznie Senat zadecydował o wprowadzeniu 5 poprawek do ustawy sejmowej. 79 głosami za, przy 1 przeciw i 4 wstrzymujących się, Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 grudnia 1999 r. ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) W art. 1:

W uzasadnieniu wskazano, że poprawki nr 1 i 5 mają na celu usunięcie z ustawy zmiany definicji odpadów niebezpiecznych. Przyjmując te poprawki, Senat miał na względzie przede wszystkim fakt, iż przepis art. 1 pkt 2 lit. a) nowelizacji ma dwunastomiesięczne vacatio legis, a przygotowywany projekt nowej ustawy o odpadach, który, z dużym prawdopodobieństwem, zostanie uchwalony w ciągu roku, musi zawierać inną definicję odpadów niebezpiecznych, zgodną z dyrektywami Unii Europejskiej w tym zakresie. Proponowane poprawki pozwolą uniknąć, zdaniem Senatu, kolejnej zmiany definicji odpadów niebezpiecznych w krótkim czasie po wejściu w życie jej nowego brzmienia, czy nawet jeszcze w okresie vacatio legis przepisu zmieniającego tę definicję.

Wprowadzając poprawki nr 2 i 3, Izba kierowała się przekonaniem, że wyszczególnienie w nowym brzmieniu art. 8 ust. 1 ustawy o odpadach kompetencji prezydenta miasta na prawach powiatu, bez odpowiedniej zmiany w innych przepisach określających kompetencje starosty (np. w dodawanym w art. 11 ust. 9b, w art. 11 w ust. 3, w art. 23) sugeruje, iż w tych wypadkach nie pojawia się uprawnienie prezydenta miasta na prawach powiatu. Nowa definicja w słowniczku ustawy o odpadach pozwoli, zdaniem Senatu, właściwie odczytywać kompetencje odpowiednich organów samorządu na szczeblu powiatu, a ponadto umożliwi skreślenie w art. 8 w ust. 1 ustawy nowelizowanej zdania drugiego, wprowadzającego kolejny tryb postępowania przy wydawaniu zezwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych. W związku z odesłaniem w art. 8 w ust. 2 do trybu, o którym mowa w ust. 1, powstaje niejasność co do tego, jaki tryb postępowania ma być zachowany w przypadku określonym w ust. 2.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że w Unii Europejskiej przyjęto w ciągu ostatnich kilkunastu lat szereg dyrektyw dotyczących ochrony praw konsumenta. Rozpatrywana ustawa recypuje do naszego systemu prawnego cztery z nich z odpowiednimi modyfikacjami dopuszczonymi przez te dyrektywy, a mianowicie dyrektywy: o umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, o umowach zawieranych na odległość, o nieuczciwych klauzulach umownych oraz o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez produkty o właściwościach niebezpiecznych. W ten sposób dostosowujemy nasz system prawny do systemu unijnego. Korzystając z wypróbowanych doświadczeń w tej niełatwej dziedzinie, senator sprawozdawca zastrzegł, że w tej jednej ustawie nie było możliwe unormowanie całej problematyki konsumenckiej. W innych państwach przeważnie taka problematyka jest regulowana w kilku aktach prawnych.

Senator poinformował, że Komisja Ustawodawcza wnosi w formie poprawki o pominięcie w tej definicji wyrazu "bezpośrednio", gdyż tego określenia nie ma w funkcjonującej już w naszym systemie prawnym definicji konsumenta, a mianowicie rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 maja 1995 r. w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umowy sprzedaży rzeczy ruchomych z udziałem konsumentów, a także w ustawie o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów, art. 2 pkt 11. Pozostawienie tego określenia może prowadzić do dodatkowych kontrowersji w zakresie wykładni, a i tak dopiero w orzecznictwie ustali się rozumienie tego pojęcia.

Rozdział 1 ustawy normuje problematykę umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa. W tym zakresie ustawa stara się zapewnić konsumentowi pełną informację o występującym z ofertą przedsiębiorcy. Osoba działająca w jego imieniu także musi się wylegitymować odpowiednim dokumentem. Nieprzedstawienie tych informacji traktowane jest jako wykroczenie i zagrożone jest grzywną. Przewiduje to w drodze nowelizacji wprowadzony do Kodeksu wykroczeń art. 138a.

Rozdział 2 dotyczy umów zawieranych na odległość, to znaczy przy braku jednoczesnej obecności stron, niezależnie od techniki wykorzystywanej przy ich zawarciu. Techniki te ustawa wymienia w art. 6, ale tylko przykładowo, trudno bowiem przewidzieć dalszy ich rozwój. Mogą powstawać nowe. Dodatkowym problemem, poza gwarancjami co do zakresu informacji, jaką powinien uzyskać konsument przy zawieraniu takich umów, oraz obowiązkiem późniejszego potwierdzenia ich na piśmie, gdyż inaczej często trudno odtworzyć i ustalić, jaką miały treść, bo rzadko się zdarza, żeby były zapisane na jakimś trwałym nośniku, jest ochrona prywatności konsumenta.

W art. 6 ust. 3 wymienione są środki techniczne porozumiewania się, z których skorzystanie może nastąpić wyłącznie za zgodą konsumenta. Wykaz tych środków jest zamknięty. Są to tylko te środki, które zostały wymienione w tym przepisie. Senator sprawozdawca poinformował, że obie komisje wnoszą o uzupełnienie tego wykazu o wizjofon, gdyż środek ten powoduje wyraźne wkroczenie w sferę prywatności. Nie są to ogólnie znane terminy, ale takie są.

Rozdział 3 ustawy obejmuje zmiany w przepisach obowiązujących Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i Kodeksu wykroczeń. W czasie posiedzenia Komisji Ustawodawczej zwrócono uwagę, że włączenie podstawowych regulacji do kodeksów - w szczególności do Kodeksu cywilnego, którego część trzecia normuje problematykę zobowiązań, a więc podstawowy zrąb przepisów o umowach - jest rozwiązaniem, które należy uznać za właściwe legislacyjnie.

Za niedozwolone uważa się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Senator sprawozdawca podkreślił, że jest to pierwsza próba wprowadzenia innego pojęcia do kodeksu cywilnego niż pochodząca z okresu realnego socjalizmu zasada współżycia społecznego.

Jak wskazał senator sprawozdawca, ustawa określa warunki, od których zależy obowiązywanie wzorców umownych w konkretnych, indywidualnych umowach. Zawiera też przykładowy katalog postanowień umownych, które noszą znamiona niedozwolonych i wtedy nie obowiązują, chociaż zostały wpisane do konkretnej umowy. Ustawa wprowadza także do Kodeksu postępowania cywilnego, w drodze nowego tytułu, szczególne postępowanie, dopuszczające abstrakcyjne zaskarżanie postanowień wzorca umowy, czyli uznanie go za niedozwolony przez każdego, kto mógłby zawrzeć umowę zwierającą postanowienia takiego wzorca. Powodem, czyli stroną, w takiej sprawie mogą być również społeczne organizacje konsumenckie, powiatowi rzecznicy konsumentów oraz prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który prowadzi rejestr postanowień wzorców umów uznanych za niedozwolone. Mamy więc tutaj do czynienia z instytucją tak zwaną actio popularis, a więc z sytuacją, gdy wyrok w takiej sprawie po wpisaniu do wspomnianego rejestru ma skutek w stosunku do wszystkich, a więc i osób trzecich, nie biorących udziału w procesie.

Ostatnia sprawa uregulowana w rozpatrywanej ustawie to odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez produkt niebezpieczny. Regulacja ta występuje w postaci wprowadzenia do kodeksu cywilnego przepisów zgrupowanych w księdze trzeciej zobowiązania Kodeksu cywilnego jako tytuł 6¹. Dotychczas taka odpowiedzialność była oparta na zasadzie winy. Udowodnienie jej kontrahentowi umowy przez konsumenta, czyli producentowi czy sprzedawcy itd., było bardzo trudne, często praktycznie niemożliwe. Nowe unormowanie wprowadza odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, które ponosi producent oraz w określonym zakresie wytwórca surowców, materiałów, z których produkt wyprodukowano, czy importera towarów, a w określonych sytuacjach tego, który zbył towar w ramach swojej działalności gospodarczej, jeżeli nie może wskazać, od kogo go nabył czy kto był producentem. Te postanowienia urealniają możliwość uzyskania odszkodowania przez konsumenta (chodzi oczywiście o szkody powstałe przy normalnym użyciu produktu: przez produkt rozumie się rzeczy ruchome, zwierzęta oraz energię elektryczną).

Do wniosków przedstawionych podczas debaty ustosunkowały się komisje Praw Człowieka i Praworządności oraz Ustawodawcza. Połączone komisje rekomendowały Izbie przyjęcie 13 spośród 15 zgłoszonych ogółem poprawek.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowania nad poszczególnymi poprawkami, a następnie 83 głosami, przy 1 przeciw i 1 wstrzymującym się od głosu, Senat powziął uchwałę w sprawie w sprawie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny:

5) W art. 9:

b) w ust. 4:

7) W art. 18 w pkt 1, w art. 384 w § 3 skreśla się wyraz "bezpośrednio";

8) W art. 18 w pkt 5, w art. 385³ w pkt 17 wyrazy "wygórowanego odszkodowania" zastępuje się wyrazami "wygórowanej kary umownej lub odstępnego";

9) W art. 18 w pkt 5, w art. 385³ w pkt 20 wyraz "oceny" zastępuje się wyrazem "ceny";

10) W art. 18 w pkt 6, w art. 449³ w § 2 wyrazy "również nie odpowiada" zastępuje się wyrazami "nie odpowiada również wtedy";

11) W art. 18 w pkt 6, w art. 449¹⁰ po wyrazach "Przepisy o odpowiedzialności za" dodaje się wyrazy "szkodę wyrządzoną przez";

13) W art. 21 wyrazy "art. 1-18 pkt 1-5" zastępuje się wyrazami "art. 1-17 oraz art. 18
pkt 1-5".

Senat stanął na stanowisku, że pewne wątpliwości interpretacyjne może budzić zapis art. 1 ust. 3, dotyczący zbierania przez przedsiębiorcę ofert konsumentów w ich miejscu pracy, mieszkaniu albo w innym miejscy prywatnego pobytu. Z brzmienia przytoczonego przepisu nie wynikało jasno, że uregulowania Rozdziału 1 "Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa" będą miały zastosowanie także do osoby działającej w imieniu przedsiębiorcy. W tym zakresie przepis art. 1 ust. 3 precyzuje poprawka nr 1.

Wprowadzając poprawki nr 2 i 5, Senat ujednolicił terminologię użytą w ustawie. Tym samym wyraził przekonanie, że nie jest właściwe zamienne używanie dwóch różnych pojęć ("środki komunikowania się" i "środki porozumiewania się") dla określenia tego samego zakresu przedmiotowego. Z tego też względu zaproponował termin "środki porozumiewania się na odległość" jako pojęcie spójne z nazewnictwem Kodeksu cywilnego.

Zdaniem Senatu jedną z przyczyn, które zadecydowały o konieczności uregulowania problematyki umów zawieranych na odległość, był fakt, że nowoczesne środki porozumiewania się w znacznej mierze naruszają sferę prywatności konsumenta. W tym świetle pewne zastrzeżenia budził przepis art. 6 ust. 3, określający wyczerpująco katalog środków, których użycie wymaga wcześniejszej zgody konsumenta. Ponieważ wśród takich środków jak telefon, telefaks czy pager nie został uwzględniony wizjofon, urządzenie bardziej ingerujące w życie prywatne konsumenta niż wymienione powyżej, Izba wprowadziła do ustawy poprawkę nr 3, która uzupełnia o wizjofon zapis ust. 3 w art. 6.

Wiele uwagi Senat poświęcił definicji "konsumenta", wprowadzanej ustawą do Kodeksu cywilnego, a tym samym do całego polskiego prawa cywilnego. W opinii Izby, zawarty w tej definicji (art. 384 §3 k.c.) element bezpośredniości, odnoszący się do związku między zawieraną umową a działalnością gospodarczą, może rodzić w przyszłości problemy interpretacyjne. Wyraz "bezpośrednio", jako pojęcie nieostre, został wyeliminowany
z definicji konsumenta w poprawce nr 7. Dzięki temu powstała definicja utrwalona już
w świadomości konsumenckiej, ponieważ w podobnym brzmieniu funkcjonuje ona w ustawie z dnia 24 lutego 1990 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 maja 1995 roku
w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży rzeczy ruchomych z udziałem konsumentów.

Senat, rozpatrując problematykę niedozwolonych postanowień umownych, uznał za uzasadnione uzupełnienie klauzuli abuzywnej zawartej w pkt 17 w art. 385³ Kodeksu cywilnego. W poprawce nr 8 Izba przedłożyła zapis, w myśl którego nałożenie na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązku zapłaty rażąco wygórowanego odstępnego jest niedozwolonym postanowieniem umownym. Ponadto zastąpienie w tej poprawce pojęcia "odszkodowanie" pojęciem "kara umowna" jest wprowadzeniem prawidłowego sformułowania kodeksowego.

Zgodnie z art. 46 ust. 6 Regulaminu Senatu, dotyczącym tajnego głosowania w sprawach personalnych, w sprawie wyboru senatora E. Wittbrodta na stanowisko przewodniczącego Komisji Nauki i Edukacji Narodowej przeprowadzono głosowanie tajne, przy użyciu opieczętowanych kart do głosowania. Do przeprowadzenia głosowania powołano senatorów sekretarzy Stanisława Gogacza, Witolda Kowalskiego i Jerzego Pieniążka.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment