Druk nr 610

Spis treści, poprzednia część druku, następna część druku

II. DZIAŁALNOŚĆ PRAWOTWÓRCZA KRAJOWEJ RADY RADIOFONII I TELEWIZJI

2.1 Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji prowadzi działalność prawotwórczą poprzez:

opracowywanie projektów ustaw,

wydawanie aktów wykonawczych w postaci rozporządzeń,

kształtowanie praktyki stosowania prawa z uwzględnieniem orzecznictwa sądów.

2.2 Krajowa Rada opracowała i przekazała Prezesowi Rady Ministrów, 3 września 1999 roku, projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, co stanowiło wykonanie ustaleń przyjętych podczas spotkania 4 sierpnia 1999 roku. Rada Ministrów po przeprowadzeniu konsultacji przyjęła projekt 19 października 1999 roku i skierowała do Sejmu RP. Projekt nowelizacji ograniczony został do spraw związanych z dostosowaniem prawa do standardów Unii Europejskiej. Prace nad projektem zakończyły się uchwaleniem nowelizacji 31 marca 2000 roku, podpisaniem ustawy przez Prezydenta RP 6 kwietnia 2000 roku, publikacją w Dzienniku Ustaw Nr 29, poz. 358 z 18 kwietnia 2000 roku. Ustawa weszła w życie 19 maja 2000 roku.

Realizacja delegacji zawartych w ustawie z 31 marca 2000 roku o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i ustawy o języku polskim

2.3 Znowelizowana ustawa zawiera nowe delegacje prawne, upoważniające KRRiT do wydania aktów wykonawczych. Krajowa Rada na podstawie delegacji ustawowej dotychczas wydała:

Rozporządzenie KRRiT z 6 lipca 2000 roku w sprawie sposobu prowadzenia działalności reklamowej i telesprzedaży w programach radiowych i telewizyjnych oraz szczegółowych zasad ograniczeń w zakresie przerywania filmów fabularnych i telewizyjnych w celu nadania reklamy lub telesprzedaży, wydane na podstawie art. 16 ust. 4 i 16a ust. 4 (Dziennik Ustaw z 9 sierpnia 2000 roku Nr 65, poz. 784).

W rozporządzeniu sprecyzowano, że do czasu nadawania programu zalicza się audycje, reklamy, telesprzedaż i inne przekazy określone w ustawie. W przepisach wskazano zasady wykorzystywania w reklamie głosu i wizerunku osób prowadzących audycje informacyjne i programy dla dzieci poprzez ustalenie trzymiesięcznej karencji, pomiędzy prowadzeniem tych audycji a udziałem w reklamie. W przepisach określono zasady i zakres ewidencji nadanych reklam i telesprzedaży oraz czas ich przechowywania. Zasady przerywania filmów określono zgodnie ze standardami europejskimi, wskazując jednocześnie, co uznaje się za czas trwania filmu. Krajowa Rada mając na uwadze ochronę krajowego rynku nadawców wskazała, że przepisy w zakresie przerywania filmów wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2003 roku, tj. w spodziewanym terminie wejścia Polski do Unii Europejskiej.

Rozporządzenie KRRiT z 6 lipca 2000 roku w sprawie sposobu sponsorowania audycji lub innych przekazów, wydane na podstawie delegacji art. 17 ust. 8 (Dziennik Ustaw z 9 sierpnia 2000 roku Nr 65, poz. 785).

W rozporządzeniu określono możliwość wskazania sponsora w zapowiedzi audycji do 15 razy w programie telewizyjnym i do 25 razy w programie radiowym. Dopuszczono również wskazanie sponsora przed powtórną emisją audycji pod warunkami określonymi w przepisach rozporządzenia. Zaproponowane w tym zakresie zmiany miały na celu ułatwienie nadawcom pozyskiwanie sponsorów i aktywniejsze korzystanie ze sponsoringu przez podmioty gospodarcze. W sposób szczegółowy określono wskazanie sponsora udostępniającego usługi polegające na pomiarze czasu lub przetwarzaniu danych, a także zasady prowadzenia ewidencji sponsorowanych audycji lub innych przekazów oraz czas jej przechowywania.

Rozporządzenie KRRiT z 6 lipca 2000 roku w sprawie sposobów utrwalania i przechowywania przez nadawców audycji, reklam i innych przekazów, wydane na podstawie delegacji zawartej w art. 20 ust. 4 (Dziennik Ustaw Nr 65 z 9 sierpnia 2000 roku, poz. 786).

W rozporządzeniu określono typy nośników, na których mają być utrwalone, przechowywane i dostarczone do Krajowej Rady zapisy audycji. Wskazane typy nośników oraz sprzętu nagrywająco-odtwarzającego są dostępne na rynku. W rozporządzeniu zobowiązano nadawców do utrwalania i przechowywania audycji, reklam i innych przekazów rozpowszechnionych w programie radiowym lub telewizyjnym w całości i bez zmian, z zachowaniem dobrej jakości zapisu, gwarantującej pełną zrozumiałość dźwięku i czytelność obrazu oraz do zabezpieczenia przed dostępem osób nieuprawnionych, zniszczeniem lub utratą.

Rozporządzenie KRRiT z 2 czerwca 1993 roku w sprawie zawartości wniosku oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach udzielania i cofania koncesji na rozpowszechnianie programów radiofonicznych i telewizyjnych w 2000 roku było zmieniane dwukrotnie. Pierwsza zmiana, obowiązująca od 31 marca 2000 roku, została opublikowana w Dzienniku Ustaw Nr 17 z 2000 roku poz.226. Druga zmiana, obowiązująca od 29 września 2000 roku, opublikowana została w Dzienniku Ustaw Nr 81 z 2000 roku poz. 919.

Zmiany rozporządzenia związane były ze zbliżającymi się terminami wygaśnięcia decyzji koncesyjnych z tzw. pierwszego procesu koncesyjnego. W szczególności dotyczą one warunków programowych, których spełnienie umożliwi wnioskodawcy wszechstronne przedstawienie programu w dokumentach załączanych do wniosku.

Wnioskodawca ubiegając się o koncesję na rozpowszechnianie programu radiowego lub telewizyjnego powinien precyzyjnie określić jego charakter, który wyznaczają procentowe udziały poszczególnych rodzajów audycji, elementów słownych programu i utworów słowno-muzycznych oraz muzycznych w tygodniowym czasie nadawania programu.

Ponadto w zmienionym rozporządzeniu wprowadzono przepis mówiący o udziale procentowym bloków audycji zestawianych przez podmiot inny niż nadawca, które są częścią programu innego nadawcy. Wiedza o tym jest istotna przy rozstrzygnięciach koncesyjnych ze względu na zjawisko integrowania się nadawców radiowych w sieci.

Znowelizowane przepisy mają także na celu ograniczenie możliwości zmiany planów ekonomiczno-finansowych w przypadkach, stwierdzonego przez KRRiT, braku udokumentowania przez wnioskodawców posiadania niezbędnych środków finansowych potrzebnych do realizacji pierwotnie planowanego przedsięwzięcia.

W złożonych wnioskach o udzielenie koncesji wnioskodawcy przedstawiają swoje plany programowe, techniczne, organizacyjne oraz zamierzenia inwestycyjne. Na tych założeniach powinny być budowane plany ekonomiczno-finansowe całości przedsięwzięć.

Wielkości ekonomiczne i szacunkowe wyliczenia finansowe, zawarte w głównych założeniach do studium ekonomiczno-finansowego, w tabelach dotyczących zaplanowanych wpływów, rachunku przychodów i kosztów oraz przepływów finansowych, a także w programie inwestycyjnym, powinny być spójne z przedstawianymi założeniami dotyczącymi całości przedsięwzięcia.

Obecnie trwają prace nad przygotowaniem pozostałych rozporządzeń przewidzianych w nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, m.in. rozporządzenia w sprawie określenia szczegółowych zasad kwalifikowania, rozpowszechniania i sposobu zapowiadania audycji lub innych przekazów, które mogą zagrażać fizycznemu, psychicznemu i moralnemu rozwojowi niepełnoletnich.

Realizacja delegacji zawartych w ustawie z 27 września 1990 roku o wyborze Prezydenta RP

2.4 Znowelizowane przepisy ustawy z 27 września 1990 roku o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej obligowały Krajową Radę Radiofonii i Telewizji do wydania dwóch rozporządzeń. Krajowa Rada na podstawie delegacji ustawowej wydała:

Rozporządzenie KRRiT z 6 lipca 2000 roku w sprawie trybu postępowania w zakresie nieodpłatnego przedstawiania przez Państwową Komisję Wyborczą w programach ogólnokrajowych telewizyjnych i radiowych informacji, wyjaśnień i komunikatów związanych z zarządzonymi wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i obowią-zującymi przepisami prawa wyborczego, przygotowane na podstawie art. 83b ust. 2 ustawy o wyborze Prezydenta RP (Dziennik Ustaw z 26 lipca 2000 roku Nr 59 poz. 692).

Rozporządzenie w sposób szczegółowy określa tryb postępowania oraz czas antenowy, w którym Państwowa Komisja Wyborcza może prezentować swoje stanowiska w programach Telewizji Polskiej S.A. i Polskiego Radia S.A, a także definiuje pojęcia, takie jak: informacja, wyjaśnienie, komunikat.

Państwowa Komisja Wyborcza swobodnie kształtuje treść informacji, wyjaśnień oraz komunikatów w granicach wyznaczonych prawem i ponosi z tego tytułu odpowie-dzialność. Przyjęto również zasadę, że komunikat nadawany jest przez nadawców publicznych w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Mają tu odpowiednio zastosowanie przepisy rozporządzenia KRRiT z 21 sierpnia 1996 roku w sprawie trybu postępowania w związku z prezentowaniem i wyjaśnianiem w publicznej radiofonii i telewizji polityki państwa przez naczelne organy państwowe. Rozporządzenie zostało wydane w uzgodnieniu z Państwową Komisją Wyborczą oraz zarządami Telewizji Polskiej S.A. i Polskiego Radia S.A.

Rozporządzenie KRRiT z 31 sierpnia 2000 roku w sprawie trybu postępowania dotyczącego podziału czasu nieodpłatnego rozpowszechniania audycji wyborczych, zakresu rejestracji, sposobu przygotowania i emisji tych audycji oraz sposobu upowszechniania informacji o terminach emisji audycji wyborczych w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wydane na podstawie art. 83 ust. 4 ustawy o wyborze Prezydenta RP (Dziennik Ustaw z 6 września 2000 roku Nr 73 poz. Nr 854).

Rozporządzenie określa tryb postępowania związany z wykonywaniem przez spółki Telewizja Polska S.A. i Polskie Radio S.A. uprawnień komitetów wyborczych do korzystania z bezpłatnego czasu emisyjnego na rozpowszechnianie audycji wyborczych przed wyborami na urząd Prezydenta RP.

W rozporządzeniu określono także terminy czynności związanych z podziałem czasu emisyjnego oraz zawartość wniosku o przyznanie nieodpłatnego czasu antenowego i wykazy koniecznych w tym zakresie dokumentów, a także zakres rejestracji i emisji audycji wyborczych, których dokonywać będą Telewizja Polska S.A. i Polskie Radio S.A. Rejestracja i emisja audycji wyborczych w mediach publicznych dokonywana jest na koszt nadawców. Na nadawców publicznych nałożono obowiązek udostępniania studia i urządzeń technicznych w celu przygotowania nieodpłatnych audycji wyborczych przez komitety wyborcze. W rozporządzeniu szczegółowo określono sposób upowszechniania informacji o terminach audycji wyborczych. Treść rozporządzenia przygotowano w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą.

Projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji z 7 lipca 2000 roku

2.5 Przewodniczący KRRiT 7 lipca 2000 roku przekazał Prezesowi Rady Ministrów projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji z prośbą o pilne podjęcie prac legislacyjnych. Projekt w szczególności dotyczył zagadnień związanych z ponownym udzielaniem koncesji, ponadto przewidywał nowe rozwiązania w zakresie pobierania opłat abonamentowych oraz zawierał regulacje wynikające z rozwoju techniki cyfrowej.

2.6 W związku z dynamicznym rozwojem techniki cyfrowej Krajowa Rada zaproponowała wprowadzenie do ustawy nowych rozwiązań, w tym nowych terminów ustawowych takich jak:

Multipleksowanie - rozumiane jako połączenie w zespolonym sygnale cyfrowym co najmniej dwóch programów, a także innych składników, w celu emisji w jednym kanale,

dostęp warunkowy - rozumiany jako stosowanie środków technicznych służących zapewnieniu uprawnionym odbiorcom, po spełnieniu określonych warunków, dostępu do programów,

elektroniczny przewodnik programowy - rozumiany jako system umożliwiający dostęp do informacji o zawartości programów i treści poszczególnych audycji oraz sterowanie wyborem programów z nadrzędnego poziomu obejmującego programy i usługi oferowane użytkownikom.

Zaproponowano także rozszerzenie pojęcia rozpowszechniania o wprowadzanie programu do multipleksu w celu emisji cyfrowej programu.

2.7 Projekt nowelizacji przewiduje, że podmiot wykonujący multipleksowanie będzie musiał posiadać zezwolenie Przewodniczącego KRRiT, a w postępowaniu o udzielenie zezwolenia m.in. oceniane będą:

zdolność wnioskodawcy do wykonywania podstawowych warunków zezwolenia,

proponowany zasięg i termin rozpoczęcia multipleksowania,

proponowane warunki umów z nadawcami i dostawcami innych przekazów,

proponowane warunki wspierania dostępności urządzeń służących do odbioru programów i korzystania z innych przekazów objętych multipleksowaniem,

proponowana wysokość opłaty za udzielenie zezwolenia.

Procedura postępowania będzie podobna do obecnie stosowanej przy udzielaniu koncesji. Zezwolenie, w przypadku multipleksu naziemnego i satelitarnego, będzie zawierać rezerwację częstotliwości, jeśli do rozpowszechniania satelitarnego będą wykorzystywane częstotliwości przewidziane dla Polski podczas Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej WRC-2000. Ponadto zezwolenie na multipleksowanie naziemne będzie określało programy telewizyjne lub radiowe wchodzące w skład sygnału multipleksu. Operator takiego multipleksu nie będzie mógł odmówić zawarcia umowy o wprowadzenie programu do multipleksu z nadawcą programu uprawnionym do rozpowszechniania programu w jego multipleksie. W przypadku multipleksu satelitarnego i kablowego wymagane będzie zgłoszenie do rejestru programów rozprowadzanych w tych multipleksach.

2.8 Nowelizacja określa też wprowadzanie warunkowego dostępu oraz elektronicznego przewodnika programowego.

Dysponent warunkowego dostępu będzie obowiązany oferować usługę za pomocą udostępnianych odbiorcom odpowiednich środków technicznych, zaś wszystkim nadawcom programów oferować ją niezależnie od sposobu rozpowszechniania programu, na uzasadnionych, równoprawnych i nie dyskryminacyjnych warunkach.

Elektroniczny przewodnik programowy powinien wskazywać w jednakowy sposób wszystkie programy i usługi oferowane użytkownikom.

Wyżej wymienione systemy będą podlegały zgłoszeniu Przewodniczącemu KRRiT.

2.9 Ustawa Prawo telekomunikacyjne, która weszła w życie 1 stycznia 2001 roku, wprowadziła termin rezerwacji częstotliwości zamiast dotychczasowego terminu przydziału częstotliwości. W związku z tą zmianą w nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji przewidziano, że Krajowa Rada będzie dokonywać rezerwacji przekazywanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji częstotliwości, przeznaczonych do rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych i telewizyjnych.

2.10 Przyjęte w projekcie ustawy rozwiązania dają prawo nadawcom publicznym (TVP S.A, P.R. S.A. oraz spółki radiofonii regionalnej) do rozpowszechniania programów wynikających nie tylko wprost z ustawy, ale również programów, na rozpowszechnianie których nadawcy uzyskają zezwolenie Przewodniczącego KRRiT. Procedura udzielania zezwoleń będzie oparta o tryb określony dla udzielania koncesji.

2.11 W proponowanej nowelizacji Krajowa Rada podjęła próbę określenia procedury ponownego wydania koncesji. Procedurę tę rozpoczyna złożenie wniosku, który daje Przewodniczącemu KRRiT możliwość wszczęcia postępowania. Wniosek taki może zostać złożony nie wcześniej niż na 18 miesięcy i nie później niż na 12 miesięcy przed upływem okresu, na jaki została udzielona koncesja. Informacja o wszczęciu postępowania będzie podawana do publicznej wiadomości. Krajowa Rada będzie dokonywała oceny złożonego wniosku poprzez stosowanie w tym zakresie przepisów ustawy o radiofonii i telewizji. W projekcie znowelizowano także przesłanki, które dają możliwość odmowy ponownego wydania koncesji m.in. w przypadku, gdy dotychczasowa działalność nadawcy narusza przepisy regulujące tworzenie i rozpowszechnianie programów, bądź gdy nastąpiła istotna zmiana warunków technicznych w zakresie możliwości rozpowszechniania programów.

2.12 W projekcie dokonano zmiany przepisów dotyczących opłaty abonamentowej. Pozostawiono jednak, w kompetencji jednostek nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw łączności, pobieranie opłat abonamentowych i związane z nimi czynności oraz kontrolę wykonywania obowiązku uiszczania opłat abonamentowych.

Wprowadzono domniemanie, że osoba lub jednostka organizacyjna, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym odbiór programu, używa tego odbiornika. W projekcie ustawy określono, że wysokość opłat abonamentowych ustalana jest w drodze rozporządzenia wydawanego przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Wysokość opłat za używanie odbiornika radiofonicznego nie może przekraczać miesięcznie 0,33% przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia (brutto) pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w gospodarce narodowej, a za używanie odbiornika telewizyjnego lub telewizyjnego i radiofonicznego - 1% tego wynagrodzenia. Odniesieniem jest wysokość tego wynagrodzenia w pierwszym kwartale poprzedniego roku kalendarzowego, opublikowana przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Niezależnie od liczby odbiorników radiofonicznych lub telewizyjnych używanych przez osoby fizyczne w jednym gospodarstwie domowym lub w pojeździe będącym ich własnością uiszczana będzie tylko jedna opłata.

W zakresie opłat abonamentowych zaproponowano także nowe rozwiązania, które dotyczą:

pisemnego oświadczenia pełnoletniego domownika, że w gospodarstwie domowym i w pojeździe nie używa się odbiornika radiofonicznego ani telewizyjnego, albo nie używa się odbiornika radiofonicznego. Oświadczenie to łączy się z faktem przyjęcia przez Krajową Radę domniemania, że w każdym gospodarstwie domowym używa się jednego odbiornika radiofonicznego oraz jednego odbiornika telewizyjnego. Oświadczenie będzie uprawniało do przeprowadzenia kontroli wykonywania obowiązku uiszczania opłat abonamentowych,

systemu rejestracji abonentów innych niż osoby fizyczne w jednym gospodarstwie domowym. W przypadku zarejestrowania abonenci ci uiszczają opłaty abonamentowe za każdy odbiornik radiofoniczny i odbiornik telewizyjny łącznie z odbiornikami używanymi w pojazdach będących w ich posiadaniu,

wykonywania przez KRRiT czynności związanych z pobieraniem opłat abonamentowych i opłat w przypadku braku rejestracji, prowadzeniem ewidencji abonentów oraz sprawozdawczości w zakresie tych czynności w stosunku do organów państwowych, organów administracji rządowej, osób, które uzyskały koncesje na rozpowszechnianie programów radiowych lub telewizyjnych albo zezwolenia na świadczenie usług multipleksowych, operatorów usług warunkowego dostępu i operatorów sieci kablowych.

W celu poprawy skuteczności pobierania opłat abonamentowych wprowadzono do projektu przepisy pozwalające na korzystanie z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W tym przypadku tytułem wykonawczym będzie decyzja kierownika właściwej jednostki pobierającej opłaty abonamentowe. Do rangi ustawowej podniesiono również katalog osób, które zwolnione będą z opłat abonamentowych. Osoby zwolnione z opłat będą posiadały to uprawnienie tylko wówczas, gdy nie będą pozostawały w jednym gospodarstwie domowym z pełnoletnią osobą nie spełniającą tych wymogów.

2.13 Projekt nowelizacji ustawy zaostrzył również przepisy w zakresie odpowiedzialności karnej w sprawie nielegalnego rozprowadzania lub multipleksowania programów. Projekt przewiduje, że kto będzie rozprowadzał program radiowy lub telewizyjny bez rejestracji albo będzie świadczył usługi multipleksowe bez zezwolenia - podlegać będzie grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Ponadto grzywnie podlegać będą ci operatorzy, którzy nie zgłoszą systemu warunkowego dostępu lub elektronicznego przewodnika programowego lub będą je stosować mimo zakazu, a także osoby uchylające się od obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych.

Udział w pracach legislacyjnych dotyczących ustawy Prawo telekomunikacyjne, ustawy Prawo działalności gospodarczej, ustawy Kodeks spółek handlowych, ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

2.14 Ustawa z 21 lipca 2000 roku Prawo telekomunikacyjne weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 roku zastępując obowiązującą dotychczas ustawę z 23 listopada 1990 roku o łączności.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji uczestniczyła w pracach legislacyjnych dotyczących tej ustawy wielokrotnie przedstawiając w Sejmie i w Senacie swoje stanowiska i opinie.

Ustawa przekazuje Prezesowi nowo powołanego Urzędu Regulacji Telekomunikacji dotychczasowe kompetencje Ministra Łączności w zakresie uzgadniania wykorzystania częstotliwości. Wszystkie sprawy dotychczas uzgadniane z Ministrem Łączności od 1 stycznia 2001 roku są uzgadniane z Prezesem Urzędu Regulacji Telekomunikacji (URT).

Kompetencje KRRiT oraz Przewodniczącego KRRiT zawarte w ustawie o radiofonii i telewizji nie uległy zmianie. W szczególności Przewodniczący KRRiT pozostał organem właściwym w sprawach koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych oraz organem rejestracyjnym w zakresie rozprowadzania programów w sieciach kablowych. Operator sieci kablowej musi, niezależnie od rejestracji, uzyskać od Prezesa URT zezwolenie telekomunikacyjne na eksploatację takiej sieci.

Na wniosek Przewodniczącego KRRiT oraz w porozumieniu z nim, Prezes URT, po zasięgnięciu dodatkowo opinii Rady Telekomunikacji, ustala plany zagospodarowania częstotliwości oraz zmiany tych planów w odniesieniu do częstotliwości przeznaczonych do rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych lub telewizyjnych. Ustalenie lub zmiana takiego planu nie może nastąpić bez wniosku Przewodniczącego KRRiT i bez odpowiedniego uzgodnienia.

Nowym pojęciem wprowadzonym w ustawie Prawo telekomunikacyjne jest rezerwacja częstotliwości. Do dokonania rezerwacji częstotliwości, jej zmiany lub cofnięcia właściwe są dwa organy: Prezes URT oraz Przewodniczący KRRiT.

Rezerwacji częstotliwości przeznaczonych do rozpowszechniania lub rozprowadzania programów w sposób cyfrowy, drogą rozsiewczą naziemną lub rozsiewczą satelitarną dokonuje się w porozumieniu z Przewodniczącym KRRiT w zakresie dotyczącym:

określenia programów telewizyjnych lub radiofonicznych, tworzących zespolony sygnał cyfrowy rozpowszechniany lub rozprowadzany za pomocą rezerwowanej częstotliwości, tzw. sygnałem multipleksu;

uporządkowania w sygnale multipleksu programów zwanych audiowizualnymi składnikami sygnału multipleksu;

proporcji udziału w sygnale multipleksu audiowizualnych składników tego sygnału;

obszaru, na którym może być rozpowszechniany lub rozprowadzany sygnał multipleksu.

Przewodniczący KRRiT jest organem dokonującym wraz z koncesją rezerwacji częstotliwości.

Analogiczny przepis dotyczy jednostek publicznej radiofonii i telewizji. Przewodniczący KRRiT w porozumieniu z Prezesem Urzędu Regulacji Telekomunikacji dokonuje w drodze decyzji rezerwacji częstotliwości, niezbędnych do wykonywania przez spółki publicznej radiofonii i telewizji ustawowych zadań oraz określa warunki wykorzystania tych częstotliwości. Taka regulacja dotycząca nadawców publicznych wynika z faktu, że nadawcy publiczni nie uzyskują koncesji, w której dokonywana jest rezerwacja częstotliwości dla innych nadawców.

Przewodniczący KRRiT jest organem właściwym do dokonania rezerwacji częstotliwości również w sytuacji, gdy rozpowszechnianie lub rozprowadzanie programów będzie odbywało się w sposób cyfrowy, drogą rozsiewczą naziemną lub rozsiewczą satelitarną czy w inny sposób. Przewodniczący KRRiT musi jednak działać w porozumieniu z Prezesem Urzędu Regulacji Telekomunikacji.

2.15 Ustawa z 19 listopada 1999 roku Prawo działalności gospodarczej weszła w życie z dniem 1 stycznia 2000 roku. Ustawa ta m.in. zawiera katalog działalności, które podlegają koncesjonowaniu oraz podstawowe regulacje dotyczące zasad koncesjonowania. Podobnie jak wcześniejsze prawo o działalności gospodarczej obowiązek uzyskiwania koncesji stanowi wyjątek od zasady swobody działalności gospodarczej.

Przepisy ustawy o radiofonii i telewizji są przepisami szczególnymi w stosunku do regulacji zawartych w ustawie Prawo działalności gospodarczej, co znajduje uzasadnienie w odrębności celów postępowania koncesyjnego w zakresie działalności radiofonicznej i telewizyjnej od koncesjonowania zwykłej działalności gospodarczej.

Ustawa Prawo działalności gospodarczej wprowadza obowiązek określenia warunków udzielania koncesji, w tym koncesji na rozpowszechnienie programów radiowych i telewizyjnych. Ustawa wprowadza też obowiązek wskazania informacji i dokumentów wymaganych do złożenia wniosków o wydanie koncesji.

Uregulowania dotyczące koncesjonowania działalności w zakresie rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych, zawarte w ustawie o radiofonii i telewizji oraz rozporządzeniach KRRiT, spełniają powyższe warunki.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji uczestniczyła w pracach legislacyjnych dotyczących tej ustawy wielokrotnie przedstawiając w Sejmie i w Senacie swoje stanowiska i opinie.

2.16 Ustawa z 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 roku i w sposób istotny wpływa na działalność prowadzoną w dziedzinie radiofonii i telewizji. Wśród nowych rozwiązań prawnych o najbardziej istotnym znaczeniu dla tej dziedziny wymienić należy następujące regulacje:

Sukcesja uniwersalna uprawnień z tytułu koncesji - przepisy kodeksu dotyczące łączenia i przekształcania się spółek handlowych zezwalają na sukcesję uniwersalną koncesji. Przepis ten dotyczy tylko koncesji wydanych po wejściu w życie ustawy. Możliwe będzie więc swoiste "dziedziczenie" uprawnień z tytułu koncesji w przypadku łączenia lub przekształcania się spółek. Skutek ten może być każdorazowo wykluczony, gdy w decyzji koncesyjnej zostanie zawarty przepis o zakazie tego rodzaju cesji.

Uzupełnianie kapitałów zakładowych / akcyjnych - wymagane limity kapitałów uległy znacznemu podwyższeniu. W odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dotychczasowe minimum w wysokości 4.000 złotych zostało zwiększone do 50.000 złotych. W przypadku spółki akcyjnej wymóg kapitału w wysokości 100.000 podwyższono do 500.000 złotych. Spółki handlowe istniejące w dniu wejścia w życie Kodeksu zostały zobowiązane do odpowiedniego podwyższenia kapitału w okresie 5 lat od wejścia w życie ustawy. Nie może to jednak nastąpić w pełnej kwocie w samym końcu tego terminu, gdyż wprowadzono obowiązek częściowego podwyższenia (spółki z o.o. do 25.000 złotych, spółki akcyjne do 2.500.000 złotych) kapitału w terminie 3 lat od wejścia w życie ustawy. Uzupełnienie tych kwot będzie musiało nastąpić w ciągu kolejnych dwóch lat. Ocena realizacji tego warunku może być przedmiotem zainteresowania Krajowej Rady. Badane mogą być również możliwości finansowe dokonania odpowiedniego podniesienia kapitału przez spółki ubiegające się o przyznanie koncesji

Spółki osobowe / spółka komandytowo - akcyjna: status prawny spółek osobowych uległ poważnej zmianie. Spółki te są w dalszym ciągu pozbawione osobowości prawnej. Różnica polega jednak na tym, że dotychczas spółki te prowadziły przedsiębiorstwo we wspólnym imieniu wspólników. Kodeks spółek handlowych stwierdza, że spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własności nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Jako właściciel w księdze wieczystej będzie więc wykazywana spółka, a nie poszczególni jej wspólnicy, jak to miało miejsce dotychczas. Dotyczy to tylko spółek handlowych.

Szczególną, nową formą spółki osobowej, która może prowadzić działalność w zakresie nadawania programów radiowych lub telewizyjnych, jest spółka komandytowo - akcyjna. Charakter tej spółki powoduje bowiem, że kompetencje decyzyjne (kontrola nad spółką) znajdują się w rękach udziałowców ponoszących odpowiedzialność za jej zobowiązania (komplementariusze). Możliwe jest równoczesne pozyskanie kapitału na niezbędny rozwój w drodze emisji akcji i obejmowania ich przez akcjonariuszy, którzy są odpowiednikiem komandytariusza w spółce komandytowej. Komandytariusz nie ma wpływu na działalność spółki, a jego rola ogranicza się wyłącznie do biernego inwestowania.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji uczestniczyła w pracach legislacyjnych dotyczących tej ustawy wielokrotnie przedstawiając w Sejmie i w Senacie swoje stanowiska i opinie.

2.17 Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 roku to podstawowy akt prawny regulujący obrót prawami na dobrach niematerialnych. Konieczność nowelizacji niektórych przepisów ustawy wiązała się z procesem dostosowywania prawa krajowego do ustawodawstwa międzynarodowego, przede wszystkim dyrektywy Unii Europejskiej oraz konwencji WIPO /World Intellectual Property Organisation /.

Realizując określoną w ustawie o radiofonii i telewizji misję współpracy z organizacjami i instytucjami w zakresie ochrony praw autorskich, praw wykonawców, praw producentów oraz nadawców programów radiowych i telewizyjnych, Krajowa Rada zwróciła się do nadawców o przedstawienie stanowisk dotyczących przyszłych rozwiązań legislacyjnych.

Zarówno nadawcy publiczni jak i koncesjonowani przekazali Krajowej Radzie negatywne opinie dotyczące niektórych proponowanych rozwiązań. Kwestią budząca zaniepokojenie wśród nadawców telewizyjnych stały się regulacje dotyczące ochrony utworów audiowizualnych. Zdaniem nadawców rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do dodatkowego wynagrodzenia za odrębne pola eksploatacji i obowiązek przekazywania wynagrodzeń wyłącznie za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, powoduje komplikacje i destabilizuje proces powstawania utworu i jego ekonomicznej eksploatacji.

Ważnym zagadnieniem z zakresu ochrony praw autorskich jest działalność organizacji zbiorowego zarządzania i Komisji Prawa Autorskiego. Komisja Kultury i Środków Przekazu zwróciła się do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z prośbą o przygotowanie propozycji nowelizacji rozdziału XII ustawy - Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi.

Głównym założeniem projektu jest skoordynowanie działania organów regulujących rynek praw autorskich, tj. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, organizacji zbiorowego zarządzania oraz Komisji Prawa Autorskiego. Szczegółowe uregulowanie zagadnienia licencji wydawanych przez organizacje zbiorowego zarządzania ma zapobiegać sytuacjom konfliktowym.

Stosowna propozycja KRRiT z 20 listopada 2000 roku została przekazana Przewodniczącemu Sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.

Realizacja przepisów innych ustaw związanych z funkcjonowaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (ustawa o ochronie informacji niejawnych; ustawa o ochronie danych osobowych, ustawa lustracyjna; ustawa o ochronie osób i mienia; ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP)

2.18 W związku z ustawą z 22 stycznia 1999 roku o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 11, poz. 95) w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji wydano wszystkie wymagane przepisy wewnętrzne. Przepisy te dostosowują organizację pracy Biura KRRiT oraz środki ochrony fizycznej do potrzeb wynikających z wymogów ustawy i zakresu niezbędności ich stosowania. Działania te oraz stan zakończonych postępowań sprawdzających wobec kadry kierowniczej pozwalają stwierdzić, że KRRiT i jej Biuro są przygotowane do pracy z dokumentacją niejawną.

2.19 Ustawa z 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz.883 z późn. zm.) nakłada na administratora danych obowiązki związane z przetwarzaniem danych osobowych. Zgodnie z tym pojęciem to organ, instytucja, jednostka organizacyjna, podmiot lub osoba decydują o celach i środkach przetwarzania danych osobowych.

Organem państwowym właściwym w sprawach radiofonii i telewizji będącym administratorem danych w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych jest Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.

Przetwarzanie danych osobowych następuje przede wszystkim w związku z wykonywaniem ustawowych zadań takich jak: umarzanie i rozkładanie na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych, koncesjonowanie, rejestracja programów rozprowadzanych w sieciach kablowych, postępowanie w zakresie skarg i wniosków, prowadzenie spraw pracowniczych.

W związku z realizacją przepisów ustawy o ochronie danych osobowych zgłoszono do rejestracji Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych zbiory danych o następujących nazwach: "Sprawy abonamentowe (umorzenia i rozłożenia na raty płatności opłat abonamentowych)" i "Skargi i wnioski".

2.20 Ustawa z 11 kwietnia 1997 roku o ujawnianiu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne, oprócz nakazu składania oświadczeń lustracyjnych przez członków KRRiT, nakłada także obowiązki na Przewodniczącego KRRiT. Obowiązki te polegają na zbieraniu i przekazywaniu do Sądu Apelacyjnego w Warszawie oświadczeń lustracyjnych od osób sprawujących funkcje publiczne w:

Telewizji Polskiej S.A. (Zakład Główny w Warszawie oraz 12 oddziałów terenowych);

Polskim Radiu S.A. w Warszawie;

17 regionalnych rozgłośniach Polskiego Radia S.A.

Wykonywanie wyżej wymienionych obowiązków wiąże się z przekazywaniem do Sądu Apelacyjnego aktualnych wykazów osób podlegających lustracji, współdziałania w tym zakresie z Rzecznikiem Interesu Publicznego oraz zamieszczaniem stosownych obwieszczeń w Dzienniku Urzędowym RP "Monitor Polski". Obowiązki te są realizowane na bieżąco.

2.21 Ustawa z 12 sierpnia 1997 roku o ochronie osób i mienia nałożyła na KRRiT obowiązki związane z ustalaniem i prowadzeniem wykazu obiektów radiowych i telewizyjnych podlegających obowiązkowej ochronie. W tej sprawie KRRiT przyjęła 7 grudnia 1999 roku uchwałę upoważniającą Przewodniczącego KRRiT do wydania decyzji ustalających obiekty podlegające ochronie. Decyzje te zostały przekazane do wojewodów oraz kierowników jednostek organizacyjnych publicznej radiofonii i telewizji.

2.22 Realizacja przepisów ustawy z 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej związana była w szczególności z współpracą z wojskowymi komendami uzupełnień, prowadzeniem szkoleń obronnych oraz gospodarowaniem rezerwami specjalistycznymi.

W zakresie szkolenia obronnego i gospodarowania rezerwami specjalistycznymi zrealizowany został plan finansowego wspomagania tych przedsięwzięć w jednostkach organizacyjnych publicznej radiofonii i telewizji.

Zmiany statutów spółek publicznej radiofonii i telewizji proponowane przez Ministra Skarbu Państwa

2.23 Zmiana statutów spółek publicznej radiofonii i telewizji przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy wymaga uprzedniej zgody KRRiT. W Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Skarb Państwa reprezentuje Minister Skarbu Państwa.

W sierpniu 2000 roku Minister Skarbu Państwa przekazał Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji propozycje nowelizacji statutów spółek publicznej radiofonii i telewizji z prośbą o wyrażenie zgody na dokonanie zmian.

Głównym celem zaproponowanych zmian było dostosowanie postanowień statutów do aktualnego stanu prawnego, m.in. do ustawy z 3 marca 2000 roku o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi, jednak część z propozycji Ministra Skarbu Państwa były sprzeczne z ustawą o radiofonii i telewizji.

Krajowa Rada wyraziła zgodę na większość zmian, zwłaszcza tych postanowień statutów, które w sposób jednoznaczny wynikają z innych przepisów prawa (np. z ustawy o języku polskim, ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi).

W pozostałym zakresie zmiany są przedmiotem dalszych uzgodnień pomiędzy Krajową Radą i Ministrem Skarbu Państwa. W tej sprawie trwają rozmowy z przedstawicielami Ministra Skarbu Państwa.

Prawne aspekty związane z kontrolą Najwyższej Izby Kontroli w zakresie realizacji koncesji dla Radia Maryja

2.24 Na podstawie Uchwały Sejmu RP z 15 grudnia 1999 roku została przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji kontrola w zakresie realizacji koncesji dla Radia Maryja.

Celem kontroli było dokonanie oceny działalności KRRiT w zakresie przyznania i realizacji koncesji na nadawanie programów radiowych przez ogólnokrajowych nadawców niepublicznych w latach 1994 - 1999 oraz ustalenie przyczyn nieudostępnienia Radiu Maryja częstotliwości umożliwiających objęcie zasięgiem rozpowszechniania programu co najmniej 80% terytorium kraju.

Kontrola objęła przestrzeganie przez KRRiT procedur w zakresie przyjmowania i rozpatrywania wniosków oraz udzielania koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych przez Radio Maryja, Radio RMF FM, Radio ZET.

We wnioskach pokontrolnych wskazano m.in. na potrzebę zmian legislacyjnych dotyczących:

wprowadzenia i zdefiniowania kategorii nadawców rozpowszechniających programy o zróżnicowanym zasięgu,

wyodrębnienia i uregulowania procedur związanych z przyznawaniem i rozszerzaniem koncesji na rozpowszechnianie programów o zasięgu ponadlokalnym,

określenia obowiązku oraz uregulowania zasad tworzenia ogólnokrajowych sieci nadawczych, w tym zasad opracowywania i finansowania projektów takich sieci.

Krajowa Rada prowadzi prace związane z nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie wprowadzenia i zdefiniowania kategorii nadawców rozpowszechniających programy o zróżnicowanym zasięgu.

Zgodnie ze wskazaniami Najwyższej Izby Kontroli, Krajowa Rada zrezygnowała ze stosowania w ogłoszeniach dotyczących udzielania koncesji kategorii nadawców ogólnopolskich, ponadregionalnych, regionalnych i lokalnych. W rozporządzeniu w sprawie opłat za udzielenie koncesji radiowych i telewizyjnych, wydanym w uzgodnieniu z Ministrem Finansów, Krajowa Rada zrezygnowała z odmiennego naliczania opłat dla nadawców obejmujących zasięgiem programu 80% powierzchni kraju. Opłaty dla wszystkich nadawców naziemnych będą naliczane proporcjonalnie do liczby potencjalnych odbiorców programu.

W 2000 roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji dwukrotnie nowelizowała rozporządzenie z 2 czerwca 1993 roku w sprawie zawartości wniosku oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawie udzielania i cofania koncesji na rozpowszechnianie programów radiofonicznych i telewizyjnych, dostosowując jego przepisy do procesu ponownego udzielania koncesji.

Spis treści, poprzednia część druku, następna część druku