Poprzednia część druku, następna część druku

W tabelach Tab.3.3 A i B przedstawiono zasoby kadrowe (w etatach) administracji publicznej w podziale na województwa (dane uzyskane w ramach Systemu Monitorowania Reformy Administracji Publicznej , MSWiA)

Tab.3. 3. Zasoby kadrowe administracji publicznej w województwach (stan na 31.12.1999, WUP i PUP stan na 1.01.2000)

b) (WUP + PUP)/ 100 tys. mieszk. /stopa bezrobocia

Ten ostatni wskaźnik dodatkowo podzielono przez stopę bezrobocia, co w efekcie pozwala na ocenę zatrudnienia nie tylko w powiązaniu z demografią, ale i zadaniami (zgodnie z zasadą: większa stopa bezrobocia - więcej zadań). Następnie w celu zobrazowania skali zróżnicowania wskaźników przedstawiono je w proporcji do średniej krajowej, przyjmując średnią jako stan 100. Tab.3.3.A przedstawia wskaźniki, natomiast Tab.3.3.B poziom zróżnicowania wskaźników w poszczególnych województwach (Polska = 100).

Z analizy Tab.3.3.B i Rys.3.2. wynika, iż nowe województwa są względnie równomiernie przygotowane pod względem liczebności kadr administracji publicznej do wykonywania zadań. Minimalny wskaźnik dla UW, Służb łącznie oraz UP/wsk.bezr. przekracza 80 przy średniej krajowej 100, co oznacza, że żadne z województw nie dysponuje drastycznie mniejszymi zasobami kadrowymi. Maksymalne wartości powyższych wskaźników syntetycznych (poza służbami wojewódzkimi) nie przekraczają 125, co oznacza brak drastycznych różnic wojewódzkich, poza różnicami oczywistymi typu woj. podlaskie versus śląskie, wynikającymi z gęstości zaludnienia. W obrębie administracji rządowej największe zróżnicowanie wysokości wskaźnika zatrudnienia występuje w wojewódzkich służbach, inspekcjach i strażach.

Polski "średni" powiat (z wyłączeniem powiatu warszawskiego) liczy 83,2 tys. mieszkańców, z czego 45,7% mieszka w miastach, zajmuje 996 km2 i obejmuje terytorium 8 gmin. Instytucje powiatowe obejmują: starostwo, powiatowe jednostki organizacyjne (przede wszystkim w dziedzinie oświaty, ochrony zdrowia i pomocy społecznej) oraz powiatowe zespolone służby, inspekcje i straże (pozostające administracją rządową, lecz zespolone pod zwierzchnictwem starosty), a od 1 stycznia 2000 roku również powiatowy urząd pracy.

W powiecie średnio funkcjonuje 20 powiatowych jednostek organizacyjnych. Wśród nich jest 11 jednostek oświatowych (liczba szkół jest większa, gdyż jednostkę organizacyjną stanowi także zespół szkół; modelowy powiat prowadzi 20 szkół średnich), 4 jednostki pomocy społecznej, 3 jednostki ochrony zdrowia (ZOZ-y), zarząd dróg oraz 1 inna jednostka. Łącznie zatrudniają one 1150 osób (138 osób na 10 tys. mieszkańców), w tym najwięcej w ochronie zdrowia - 576 osób, w oświacie - 421 osób i w pomocy społecznej - 127 osób. W skali kraju powiatowe jednostki organizacyjne zatrudniają łącznie około 350 tys. osób.

Zgodnie z tymczasowymi rozwiązaniami dotyczącymi źródeł finansowania działalności powiatów, większość dochodów pochodziła z dotacji (nieco ponad 15 mln. zł) i subwencji (ponad 13 mln. zł). Dochody własne wyniosły 1 786 000 zł, czyli około 6% całości dochodów. Wielkości te w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosły: dochody ogółem 362 zł, w tym dochody własne - 21 zł 50 gr, dotacje - 181 zł 70 gr, subwencje - 160 zł 10 gr.

Dochody z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych pełnią obecnie jedynie marginalną rolę. W 1999 r. modelowy powiat uzyskał z tego źródła jedynie 491 tys. zł, co daje 5 zł 90 gr na jednego mieszkańca. Wysokość tego typu dochodów jest natomiast miernikiem poziomu dochodów mieszkańców powiatu. Ponadto wraz ze zmianą systemu finansowania powiatów rosnąć będzie znaczenie dochodów własnych, a wśród nich dochodów ze 'źródeł podatkowych. Wysokość obecnych dochodów z tego źródła stanowi więc prognostyk wysokości przyszłych dochodów własnych (obecnie przeważają wśród nich dochody z majątku oraz "innych źródeł").

• Policja 82,0 tys. (65,3% )
• Państwowa Straż Pożarna 26,5 tys. (21%),
• Inspekcja Sanitarna 13,6 tys. (10,8%)
• Inspekcja Weterynaryjna 2,5 tys. (2%)
• Nadzór Budowlany 1,2 tys. (0,9%)

373 inspektoraty Nadzoru Budowlanego, 328 komend Policji, 327 komend Państwowej Straży Pożarnej, 291 terenowych i miejskich stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz 274 inspektoraty weterynarii. Jedynie w przypadku Nadzoru Budowlanego, którego sieć tworzona była od 1 stycznia 1999 r., istnieją odrębne jednostki organizacyjne we wszystkich powiatach i miastach na prawach powiatu. W przypadku pozostałych czterech służb, inspekcji i straży, generalną zasadą było działanie jednej jednostki organizacyjnej na terenie miasta na prawach powiatu i powiatu mającego siedzibę władz w tym mieście. Zasada ta zastosowana została dosłownie w przypadku Państwowej Straży Pożarnej (262 w powiatach, 65 w miastach na prawach powiatu). Nieco odmienne rozwiązanie, na podstawie ustawy Przepisy wprowadzające [...], wprowadzono w przypadku komend powiatowych Policji, tworząc w przypadku największych miast - Krakowa i Łodzi odrębne komendy powiatowe oraz pozostawiając w powiecie warszawskim Komendę Stołeczną Policji, nie podporządkowaną Komendzie Wojewódzkiej Województwa Mazowieckiego.

Sieć powiatowa jest stosunkowo nierównomierna. Powiat o najmniejszej liczbie

ludności - sejneński - liczy jedynie 22 tys. mieszkańców, zaś powiat największy (nie licząc warszawskiego) - poznański - ma ich ponad 11 razy więcej, 249,7 tys. Wielkością terytorium wyróżniają się powiaty w sześciu województwach: podlaskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim, lubelskim i pomorskim. Ze względu na niższą od średniej krajowej gęstość zaludnienia, powiaty na tych terenach nie są - pomimo rozmiarów terytorialnych - szczególnie ludne. Średnia liczba ludności powiatu jest w tych województwach niższa od średniej obliczonej dla całego kraju lub przekracza ją jedynie nieznacznie (lubelskie i pomorskie).

Pełna analiza problemu przedstawiona została w dokumencie rządowym (Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną, czerwiec 2000 r, druk sejmowy 2061), na stronie internetowej MSWiA (www.mswia.gov.pl) oraz w formie innych opracowań (W. Karliński, A. Nelicki, J. Płoskonka: Polska powiatowa w roku 1999 - ogólna charakterystyka, Samorząd Terytorialny, Nr 9, 2000)

. Dane statystyczne dotyczące charakterystyk powiatów w układzie wojewódzkim (z wyłączeniem powiatu warszawskiego) zestawiono w poniższej tabeli (Tab.3.4).

Największe terytorialnie a równocześnie o najmniejszej liczbie mieszkańców są powiaty województwa podlaskiego. Na przeciwnym biegunie znajdują się powiaty najgęściej zaludnionego województwa śląskiego, najmniejsze terytorialnie i tylko nieznacznie ustępujące liczbą mieszkańców powiatom województwa małopolskiego - mającym najwięcej mieszkańców. Średni powiat podlaski ma dwa razy mniej mieszkańców niż średni powiat małopolski czy śląski. Sieć powiatowa jest także nierównomierna w stosunku do sieci gminnej. W województwach dolnośląskim i opolskim na jeden powiat przypada 6 gmin, w v lubelskim - aż 10, a w dalszych trzech (łódzkim, małopolskim i śląskim) - po 9.

Równie znaczące są różnice w instytucjonalnym wyposażeniu powiatów (patrz Tab. 3.5). Średnia liczba etatów w starostwie waha się od 52 w województwie podlaskim do 84 w województwie małopolskim. Wielkość zatrudnienia w starostwie wiąże się jednak dość wyraźnie z liczbą mieszkańców powiatu. Znaczące różnice występują natomiast w poziomie zatrudnienia w powiatowych jednostkach organizacyjnych. Waha się on od 118 etatów na 10 tys. mieszkańców w powiatach województwa pomorskiego do 162 etatów w powiatach województwa świętokrzyskiego, przy czym istotny wkład wnosi tutaj rozśrodkowanie zasobów ochrony zdrowia pomiędzy województwo i powiat (efekt odwrotny niż w przypadku jednostek województwa).

źródło danych: badania własne (System Monitorowania Reformy Administracji Publicznej)

Czynnikiem najmocniej różnicującym sytuację jasno odróżnionych grup powiatów jest umiejscowienie siedziby władz powiatu na jego terytorium lub też poza nim - w mieście na prawach powiatu. Jest (poza powiatem warszawskim) 261 powiatów, w których starostwo znajduje się w największym mieście na terytorium powiatu. 46 powiatów jest natomiast pozbawionych większego ośrodka miejskiego. Władze tych powiatów mają siedzibę w sąsiadującym mieście na prawach powiatu.

Charakterystyczną cechą powiatów tej grupy jest większa liczba ludności (średnio 103 tys.) przy bardzo niskim procencie ludności miejskiej (22%). Poza obszarem powiatu zlokalizowane są praktycznie wszystkie, z wyjątkiem Nadzoru Budowlanego, powiatowe służby, inspekcje i straże. Także niektóre inne instytucje - przede wszystkim starostwa powiatowe, ale i niektóre powiatowe jednostki organizacyjne (np. szkoły) znajdują się poza ich obszarem. W starostwie pracuje tu aż 79 osób (w pozostałych 261 starostwach powiatowych - średnio 62 osoby). Jednak okazuje się, że wskaźnik zatrudnienia na 10 tys. mieszkańców jest w obu grupach zbliżony. Starostwa tych powiatów pracują w większych (także w przeliczeniu powierzchni na jednego zatrudnionego) lokalach, jednak rzadziej są one ich własnością.

Najbardziej doniosłe są różnice dotyczące wyposażenia powiatów w instytucje narzędzia realizacji powiatowych zadań publicznych. W grupie powiatów bez własnej "stolicy" jest ich ogólnie mniej (18 powiatowych jednostek organizacyjnych w stosunku do 21 jednostek w pozostałych powiatach), przede wszystkim w dziedzinie oświaty i ochrony zdrowia, a więc w tych dziedzinach, w których działania powiatu mają największy wymiar instytucjonalny (liczba instytucji, poziom zatrudnienia) i finansowy. Powiaty tego typu mają natomiast nieco więcej jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Zwracają uwagę dysproporcje w dziedzinie szkolnictwa ponadgimnazjalnego. Powiaty z siedzibami władz w miastach na prawach powiatu mają znacznie mniej takich szkół - średnio 14,5 na powiat, pozostałe zaś - 21 szkół. Uczy się w nich średnio w skali kraju 507 uczniów na 10 tys. mieszkańców, przy czym w powiatach bez "stolicy" jedynie 228 uczniów na 10 tys. mieszkańców, zaś w pozostałych powiatach - 566 uczniów na 10 tys. mieszkańców.

Tego typu dane prowadzą do wniosku, że w większości powiaty nie posiadające własnego dużego ośrodka miejskiego zostały gorzej wyposażone instytucjonalnie. Wykonywanie wielu zadań powiatowych zależy w znacznym stopniu od pobliskiego miasta na prawach powiatu. Tutaj znajduje się siedziba władz (starostwo). Tutaj znajdują się komendy Policji i Państwowej Straży Pożarnej, stacja sanitarno-epidemiologiczna i inspektorat weterynarii. Starosta nie jest pozbawiony wpływu na ich funkcjonowanie, niemniej jego pozycja jest w stosunku do nich słabsza niż pozycja prezydenta miasta. W poszukiwaniu niektórych powiatowych usług publicznych mieszkańcy takich powiatów udają się do miasta na prawach powiatu. Najbardziej wyraźne jest to w przypadku szkolnictwa średniego.

Powiaty z siedzibą władz poza własnym obszarem mają średnio znacznie niższe dochody (w przeliczeniu na jednego mieszkańca) od pozostałych powiatów, nawet po wyłączeniu dotacji na służby, inspekcje i straże. Wielkość tej różnicy jest, w obecnym systemie finansowania jednostek powiatowych, wyznaczona przede wszystkim wysokością subwencji oświatowej w obu grupach.

Przejmowanie zadań powiatowych przez dzisiejsze miasta na prawach powiatu miało charakter procesu. Niektóre miasta rozpoczęły wykonywanie części zadań, które od roku 1999 mają charakter powiatowy, już w roku 1993, na podstawie umowy z rządem w ramach tzw. Programu Pilotażowego. Kolejnym etapem tego procesu była ustawa miejska z 1995 r., przekazująca 46 miastom prowadzenie niektórych zadań spoza obszaru kompetencji gminy. Pamiętać trzeba też, że gminy mogły i mogą przejmować zadania publiczne w drodze porozumienia. Tak więc już przed 1999 rokiem obecne miasta na prawach powiatu wykonywały pewne zadania dzisiaj określane jako powiatowe oraz - w konsekwencji prowadziły instytucje, które można określić jako powiatowe. Co więcej, zakres tych zadań i liczba przejętych państwowych jednostek organizacyjnych nie były jednolite wśród obecnych 65 miast na prawach powiatu.. Inaczej rzecz wyglądała w przypadku miast objętych ustawą miejską, inaczej w przypadku miast pozostałych, podejmujących pozagminne zadania na podstawie porozumień z administracją rządową.

1 stycznia 1999 r. miasta na prawach powiatu przejęły - analogicznie jak powiaty większość znajdujących się na ich terenie państwowych, a nie przejętych wcześniej, instytucji z dziedziny oświaty, ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz pewne inne jednostki organizacyjne. 1 stycznia 2000 r. miasta przejęły ponadto urzędy pracy, aczkolwiek w przypadku miast, na terenie których znajduje się siedziba władz powiatu, urząd pracy odwrotnie niż w przypadku służb, inspekcji i straży - zlokalizowany został najczęściej w powiecie.

W urzędzie miasta jest 17 wydziałów i pracuje łącznie 419 osób (23,7 etatu na 10 tys. mieszkańców miasta). Dane zebrane przez MSWiA nie pozwalają na ustalenie, jaka część pracowników zajmuje się kwestiami powiatowymi, a jaka kwestiami gminnymi (różne miasta przedstawiły w tej mierze zupełnie niezestawialne ze sobą szacunki). W skali kraju w urzędach miejskich w miastach na prawach powiatu pracuje 27 268 osób. Zatrudnienie w administracji miast na prawach powiatu wzrasta, lecz stosunkowo nieznacznie (w drugim półroczu 1999 - 0 1,8%). Urząd miasta dysponuje 3 940 m² powierzchni biurowej, czyli niespełna 10 m² na jednego zatrudnionego.

W mieście na prawach powiatu jest 49 jednostek organizacyjnych o charakterze powiatowym. 19 spośród nich miasto przejęło do końca 1998 r., pozostałe 30 to jednostki przejęte 1 stycznia 1999 r. lub utworzone później. Dominującą grupą są jednostki oświatowe jest ich aż 35. Miasto prowadzi ponadto 7 powiatowych jednostek organizacyjnych z dziedziny pomocy społecznej, 3 lub 4 zakłady opieki zdrowotnej oraz 3 lub 4 inne jednostki (np. instytucje kulturalne). W jednostkach organizacyjnych przejętych przez miasto 1'stycznia 1999 r. pracuje łącznie 1766 osób (100 pracowników na 10 tys. mieszkańców), w tym 995 osób w oświacie, 402 osoby w ochronie zdrowia oraz 262 osoby w pomocy społecznej. Oznacza to, że miasta przejęły od 1999 r.. część sektora państwowego zatrudniającą około 115 tys. osób.

"Średnie" miasto na prawach powiatu uzyskało w 1999 roku łączny dochód - w części powiatowej - w wysokości 97 183 tys. zł, czyli 550 zł na jednego mieszkańca. Źródła powiatowych dochodów miast kształtują się podobnie jak to ma miejsce w przypadku powiatów i opierają się na dotacjach (48,5%) i subwencjach (46%). Ponad połowę wszystkich dotacji (53,4%) stanowią dotacje na służby inspekcje i straże. Znacząco wyższy niż w przypadku powiatów poziom dotacji na służby, inspekcje i straże wiąże się z działaniem 46 miejskich komend, stacji i inspektoratów również na terenie powiatów. Znacząco wyższa jest też subwencja oświatowa - dotyczy to zarówno wielkości bezwzględnej, jak i w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Wiąże się to z kolei z modelem finansowania szkół (w oparciu o liczbę uczniów) oraz z faktem, że ponadgimnazjalne szkoły miejskie działają de facto na rzecz szerszej niż miejska społeczności.

Różnice pomiędzy powiatowymi dochodami własnymi miast a analogicznymi dochodami powiatów są stosunkowo niewielkie: 24,5 zł w stosunku do 21,5 zł na jednego mieszkańca. Sytuacja wygląda zupełnie odmiennie przy uwzględnieniu jedynie dochodów - podatkowych (z podatku od osób fizycznych). Dochody miast są niemal dwukrotnie wyższe w przeliczeniu na jednego mieszkańca: 10,7 zł w stosunku do 5,9 zł. W przeliczeniu na jednego mieszkańca, łączne dochody powiatu stanowią 65,8% wysokości powiatowych dochodów miast, zaś dochody z podatku od osób fizycznych - jedynie 55,1 %.

W chwili obecnej sytuację miast na prawach powiatu różnicuje przede wszystkim fakt, że w niektórych z nich znajduje się siedziba władz odrębnego powiatu. Takich par miasto na prawach powiatu - powiat jest czterdzieści sześć. Sytuacja miast na prawach powiatu zróżnicowana jest ponadto faktem, że część z nich - 46 - była objęta przed 1999 r. działaniem tzw. ustawy miejskiej. Na mocy tej ustawy największe miasta przejęły już wcześniej niektóre ponadgminne zadania publiczne i - w związku z tym - część nie mających gminnego charakteru instytucji państwowych (przede wszystkim z dziedziny edukacji i ochrony zdrowia). Spośród dzisiejszych 65 miast na prawach powiatu - ustawa miejska nie dotyczyła dziewiętnastu: 16 byłych stolic wojewódzkich i 3 innych miast mających poniżej 100 tys. mieszkańców.

W grupie 46 miast na prawach powiatu będących równocześnie siedzibą władz odrębnego powiatu zasadnicze różnice występują pomiędzy trzydziestoma miastami objętymi uprzednio ustawą miejską a pozostałą szesnastką. "Trzydziestka" przejęła 1 stycznia 1999 r. większą liczbę instytucji o charakterze powiatowym - liczba tych instytucji znacząco przekracza średnią (38 w stosunku do 30 dla wszystkich miast na prawach powiatu i 28 w "szesnastce"). Okazuje się ponadto, że instytucje publiczne 16 miast nie objętych uprzednio ustawą miejską w znacznie większym stopniu pracują na rzecz mieszkańców sąsiedniego powiatu. Jasno świadczą o tym dane dotyczące szkolnictwa średniego. Jest tu stosunkowo niewiele publicznych szkół ponadgimnazjalnych (średnio 27,9, przy średniej dla wszystkich miast 46,4). W szkołach tych uczy się natomiast znacząco większa niż średnio liczba uczniów w relacji do liczby mieszkańców samego miasta. Przy nieco więcej niż 500 uczniach szkół ponadgimnazjalnych na 10 tys. mieszkańców w powiatach ogółem (i jedynie 228 w powiatach bez własnej "stolicy"), w miastach "szesnastki" uczniów jest dwa i pół raza więcej: 1258 na 10 tys. mieszkańców (odbiega to też od wysokości tego wskaźnika dla pozostałych 30 miast będących siedzibą władz powiatu - gdzie wynosi on 826 uczniów na 10 tys. mieszkańców).

W celu dokonania oceny porównawczej jednostek powiatowych wybrano około czterdziestu zmiennych przedstawiających ogólną charakterystykę tych jednostek, dane demograficzne, bazę jednostek użyteczności publicznej (pomoc społeczna, edukacja, ochrona zdrowia), zatrudnienie w jednostkach samorządowych oraz wybrane aspekty finansowe. Ponieważ ocenie porównawczej podlegać miał powiat jako jednostka podziału terytorialnego, a nie tylko jednostka samorządu - niektóre dane zebrane zostały zgodnie z lokalizacją jednostek, a nie ich organem właścicielskim. Dotyczy to w szczególności ochrony zdrowia, ale również edukacji oraz częściowo pomocy społecznej. Przyczyny takiego ujęcia danych są dwie:

Szczegółowy wykaz zmiennych oraz obliczonych na ich podstawie wskaźników przedstawiony został w Aneksie 1.

- wskaźnik dotyczący szkolnictwa średniego, obliczony jako proporcja liczby uczniów szkół średnich zlokalizowanych na terenie powiatu (miasta na prawach powiatu) na 1000 mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym,

Powiaty A - to 262 powiaty, z siedzibą władz na terytorium powiatu

Wyniki porównania przedstawiono w postaci tzw. słupków ruchomych, wyznaczonych dolną i górną granicą wskaźnika, na poniższych rysunkach (Rys.3.3. i Rys.3.4)

- skrajne rozmieszczenie wskaźnika dla powiatów i miast typu B; w przypadku powiatów jest to dowód na niskie wyposażenie instytucjonalne, w przypadku miast świadczy o wykonywaniu zadań na rzecz sąsiadującego powiatu (typu B).

Rys.3.3. Porównanie jednostek powiatowych: szkolnictwo średnie

Rys.3.4. Porównanie jednostek powiatowych: zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych

Rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie zaawansowanych metod statystycznych, pozwalających na wyodrębnienie z dużej liczby wskaźników kilku abstrakcyjnych cech diagnostycznych, a następnie globalnego wskaźnika syntetycznego charakteryzującego wielkość szeroko rozumianych zasobów, jakimi dysponują powiaty jako jednostki podziału terytorialnego.

Dokładny opis zastosowanych metod znajduje się w Aneksie 1. Obejmuje on m.in. zestawienie wybranych zmiennych oraz utworzonych na ich podstawie wskaźników (tzw. atrybutów), a także wskazanie na wyłonione za pomocą metody taksonomiczno-czynnikowej syntetyczne cechy diagnostyczne.

cecha 1 - edukacji i administracji (Edu.+Adm.)

cecha 3 - zatrudnienia i demografii (Zatr.+Demogr.)

cecha 4 - ochrony zdrowia (Ochr.Zdr.)

Wartości czterech wydzielonych cech mogą posłużyć do obliczenia globalnego wskaźnika syntetycznego, nazwanego ZASOBY, według wzoru:

Tak utworzone wskaźniki syntetyczne mogą posłużyć do porównywania zasobów, jakimi dysponują pojedyncze jednostki powiatowe lub ich grupy. Porównania takie mają charakter relatywny; przyjęto, że średnia wartość danego wskaźnika dla wszystkich jednostek powiatowych wynosi zero, wartości dodatnie świadczą o większych, wartości ujemne zaś o mniejszych zasobach danej jednostki.

Rys 3.7 obrazuje zasoby czterech grup powiatów opisane przy użyciu pięciu

d) szczególnie wysoka dysproporcja pomiędzy miastami typu B i powiatami typu B dla wskaźnika opisującego edukację i zasoby administracji (Edu+Adm) oraz ochronę zdrowia (Ochr.Zdr.),

Rys. 3.8. porównuje charakterystyki powiatów typów A i B oraz hipotetycznych nowych jednostek powiatowych, jakie mogłyby powstać z połączenia tych ostatnich z miastami na prawach powiatu, w których mają one siedziby władz. Zwraca uwagę, że połączenie takie doprowadziłoby do powstania jednostek o podobnym układzie wartości wskaźników do układu obecnego w przypadku powiatów typu A, przy nieco wyższej wartości wszystkich wskaźników. Prawidłowość taka wskazuje na wyjątkowy, odmienny od pozostałych jednostek charakter powiatów grupy B oraz na fakt, iż źródłem mniejszych zasobów powiatów tej grupy jest ich administracyjne oderwanie od ośrodków miejskich (miast na prawach powiatu typu B).

Z kolei rysunek Rys.3.9 przedstawia zmienność wskaźnika globalnego ZASOBY dla poszczególnych typów jednostek powiatowych (odcięto po 10% wartości wskaźnika lewo- i prawostronnie skrajnych).

Poprzednia część druku, następna część druku